Seren Cymru

CREULONDEB AT ANIFEILIAID DIRESWM. o IJOLL fodau creadigol y D4W Goruchaf, dyn yw Y litryaf oil. Cafodd ei greu ar lun a delw Duw, J* hon ddelw sydd yn gynnwysedig yn natur a chyf- ei enaid. Urddwyd ef yn Senedd y Drin- yn frenin ac yn arglwyddar bob creadur. Gos- dsvyd ef i arglwyddiaethu, ac nid i ormesu rhodd- yd teyrnwialen iddo, ac nid fflangell. Rhoddodd Uw ddigon o dalent mewn dyn i wybod natur a "Oeddiadau gwahanol greaduriaid, i wybod eu harn- ryvviol angenion, ac j ddeall pa fodd i ddefnyddio y naill a'r Hall o honynt at ei wasanaeth ei hun ac 7n 01 y dalent hon y mae dyn i arglwyddiaethu gyda Pnarch a chariad tuag at bob creadur sydd ar wyneb y ddaear, ac nid eu dirmygu a'u gwawdio fel yr ydym yn gweled yn ami ar hyd yr heolydd. Ed- tychwn ar yr asyn yn caelei ddirmygu a'i wawdio gan y rhan fwyaf o drigolion y ddaear. Nid oes ganddo fan ar y ddaear i ymddedwyddoli ei hun-y llaca ydyw ei wely, y fflangell ydyw eifrecwast, y pastwn ydyw ei giniaw, a merched y crydd (es. g'diau) y rhan fynycbaf ydyw ei swper. Nid rhy- edd gehyf fod y creaduriaid yma mor ystyfnig a d'deimlad, pan feddyliwyf nad yw dynion yn gwneyd gwahaniaeth rhwng eu cnawd hwy a darn o aiam. Mae yn druenus meddwl am y creaduriaid yma sydd mor ddefnyddiol at ein gwasanaeth bob Maser, eu bod yn cael eu dirmygu fel yma. Pan "arawodd Balaam yr-asen, dadleaodd ei gwasanaeth- garwch iddo fel rheswm yn erbyitlii greulondeb tuag ato, gan ddywedyd, Beth a wnaethum it' pan c'arewaist fi y tair gwaith hyn ? Onid rayfi yw y asen, yr 1:00 y marchogaist arnaf er pan ydwyf eiddot ti hyd y dydd hwn." Yr oedd yr asen yn deg, a dylai rheswm yr asen fod yn foddion i'n dwyn ni oil i fod yn du-ion a thrugarog tUoJg at bob creadur. Edrychwu etto ar y gwartiieg, pa fodd y rnaent kvvyth.;u yn cael eu dirmygu. Y gwartheg sydd Jrn dylifo llaeth i ni, ac yn ein porthi o gaws, cig, ac yaenyn. Ond edrychwn arnynt yn ambell i flair, a gwelwn y pastwyni didrugaredd yn disgyn megys gwlawogydd ar eu cefnau. Ond os felly y mae yn yr 8deg bresenol, fe gyhoeddir ffair uffernol rhyw ddiwrnod, pryd y bydd holigethern uffern yn crech- wenu o lawenydd wrth gasgtu eu pastwyni i ffon. fodio'r creulonwyr yma am dragwyddoldeb. Edrychwn ar ddynion yn ymddedwyddoli eu hunain Wrth osod creaduriaid i ymladdt a'u gilydd, ac i archolli eu gilydd yn enbyd. Ai tvbed na fydd holl ellyllon y fagddu wedi blaenllymu eu dannedd i frathu'r ynfydion yma fel seirff tanllyd yn y dydd ofivadwy sydd yn canlyn. Gwelwn y ceffyl etto, pa mor ufydd a gwasan- aethgar ydyw yntau i ddyn. Y mae yn ufyddhau hyd y nod i'r plentyn Ileiaf, os medr si&rad. Er fod y ceffyl yn fwy ei gorff, yn gryfach ei aelodau, ac yn gyflymach ei draed nag un dyn ar y ddaear, I. etto mae yn ormod o foneddwr i ymryson dim ag ef, ond yn ufyddhau yn mhob peth a fyddo yn ymofyn ganddo. Er fod y ceffyl mor ufydd a gwasanaeth- gar i ddyn, er hyny, pwy ond efe yr ydym yn weled yn ami yn cael ei yru ar hyd yr heolydd, ac wedi hyny, yn cael ei glymu wrth ddrws y tafarndy, yn banner llewygu heb danoaid na llamaid i weinu cysur iddo, tra maey gyriedydd i mewn yny tafarndy, yn ymbalfalu dwli am oriau, ac yn ymddedwyddoli ei hun wrth yfed y gwirodydd poethion. Ai tvbed na fydd hwna yn yfed tawdd ffrydiau llosgfaoedd trueni am dragwyddoldeb. Wedi dyfod allan o'r tafarndy. dyna fe'n gyru'r anifail mawreddog nes ydyw ar gwympo yn lan ac er y cwbl, gwelwn foddion pwrpasol ganddo i'w adfywio dracbefn. Clywwn y rbegfeydd ofnadwy yn bwrlwmi o'i enau, ac yn esgyn i glustiau yr ani/ail fel taranau y nen, a'r fflangell yn chwibanu, ac yn disgyn ar ei gefn fel gwlawogydd, a merched y crydd yn cael eu dwyn at ei wasanaeth, nes ydyw ei fol yn adseinio fel cano. tabwrdd. Pan weloddunbarddyriedyddyngyru yn ofnadwy, a'r anifail ddim ond megys llun, dy- wedodd felyma,- Y march ardderchog, nid esgyrnog lun, Yn hanner byw, yn boenus iddo'i hun Y mae ei fod; na, nid fel yna gwnaed, Dy fflangell di a aeth a'r hoen o'i waed Dy ben greulondeb di fwyt'odd ei gnawd, A dangos wna ei esgyrn mawr mewn gwawd, Mae'n dw^n dy feichiau nes llwyr dreulio'i nertb, L A'i dal yw hanner dogn o fwyd diwerth." Dyna fel mae llawer o berchenogion yr anifeiliaid yma—dim ond hanner digon o asgall, eithin, a gwellt, wedi eu cymmysgu a'u gilydd, y maent yn gael yn dal am eu caledwaith. 0 bob creulondeb, dyma y creulondeb mwyaf ydyw peidio rhoi hanner digon o fwyd i'r anifeiliaid am eu caledwaith. Fel yr oedd un gyriedydd yn gyru yn enbyd un tro, meddyliodd Robert Ellis, Sirbowy, nad bodyn dynol oedd yn gyru mor ofnadwy a hyny, a daeth rhyw ymholiad idd ei feddwtfetyma,— 14 Pwy yw'r gyriedydd ? ai un o'r hen gethern Oedd rhy afreolus i'w oddef yit uffern:? Ond ca'dd ei ollyngdod o wlaid y tvwyllwch Er mwyn i'r cythreuliaid gael tipyn o heddwch. Ond ar y cwbl, yr ydym yn cyfaddef bod yn rhaid ymarfer moddion llym tuag at ddarostwng creaduriaid, a'u dysgu at ein gwasanaeth; ond dylem wneyd hyny gyda pharch a chariad tuag atynt, yr un fath ag y gwna tad tuag at ei blentyn. Y mae ymddwyn yn greulon at anifeiliaid yn bechod yu erbyn cyfraith ein gw!ad, ac yn bechod hefyd yn erbyn cyfraith foesol I y Beibl. Dywed y Beibl wrthym, y "cyfiawn sydd ofatua am fywyd ei anifail." Ac nid yn unig mae y Beibl yn ein dysgu i ofalu am anifeiliaid ein hunain, ond y mae yn ein dysgu i ofalu am anifeil- iaid ereill yn gystal ig.anifeiliaid ein hunain. Ni chai weled eidion dy frawd, neu ei ddafad yn cyfeil- iorni ac yn ymguddio oddiwrthynt; ganddwyn, dwg hwy yn ol drachefn i'th frawd." Dywed Solomon wrthym, fod y cyfiawn yn drugarog wrth ei anifail." Dyma yr egwyddor oddiar ba un y mae Duw yn ymddwyn tuag at y byd, ac yn ol yr egwyddor hon y dysgwylia i ninnan ymddwyn tuag at ei greadur. iaid. Nid oes dim yn fwy o bechod yn erbyn ein 16r bendigedig na diystyru ei greaduriaid. Pan greodd Duw y creaduriaid, gwelodd mai da oeddent; yr oedd pob creadur yn ateb ei ddyben. Os ydyw Duw wedi gweled mai da ydynt, onid yw yn bechodofnadwy ar ddyn i ddiystyru v pethau y mae Duw yn eu gweled hwy yn dda a gwybydded pob un sydd yn gwneyd y cyfryw bechod y geilw Duw ef: i'r farn ac O ganlyniadau dychrynllyd, pryd y clywir y Barnwr yn cyhoeddi ei destun, oddiar ba un y hydd yn myned i bregethu y diwrnod hwnw, sef" Ewch oddiwrthyf y rhai melldigedig, i'r tan tragwyddol, a barotowyd i cliwi er cyn seiliad y byd." Cwmtwrch. As Stephan.