Y Cymro

cyhoeddiad fel hwn, ac etc disgwylir iddo fod yn batrwim mewn pethau felly, fel mewn peth- au pwysicaoh. Os anffyddlon yn y lleia.f, an- ffyddlon hefyd yn y mwyaf. Gwelwn lithnac- au lawer (wrth gwrs, ni soniwn aim y <ytyn- iadau gyda phethau o'r fath Igan fod hyd yn oed caimgymeriadiau y rhai hynny yn werthfawr mewn llawer ystyr), 'Coifoodau' yn lie cyfnod- au} 'ymddan-gosiad,' 'lliosocadh,' 'Prynnir,' 'cyfranai,' 'rychWlaTIC-,gol,' 'rhanu,' &C. Diau imiai'r swyddfa sy'n gyfriifol am feiau o'r fath, ac o dipyn i beth deuir i deimlo bost mewn bod 'yn fanwl gywir, yn anbennig- mewn llyfr safon- ol. Gwahpddir cwestliynau ar ddiwedd y cy- hoeddiad, a chyfyd llu ohonynt ym meddwl yr ystyriol. Dyma un-Beth a bar odd i Thomas Richards gael ei benodi i guradiiaetfh Llanvm- awdd'wy fel olynydd i Charles o'r Bala? Oinid ei gydymdeiimlad a'r Method'istiaid a bar- odd i Charles goHi "r He? Os felly pa fodd y penodwyd un yn ei Ie oedd o gyffelyb fedd- wl, ac yn gyfaill mynwesol i Dalnier Rowland ? Y mae hanes Richards yn agor llawer o lwybr- au newydd a dieithr, a dhwyd yr ydhydig a ddyfynwyd o'i ddyddiaduron gryn chwant am weled yr oil o'i hanes cudd. Os llwydda'r Gymdeithas i droi allan lyfrau fel yr un a gyhoeddwyd y mae, iddi ddyfodol disg-lair, a bydd yn cydhwyn oyfood newydd fel y cychwynodd y Traetlhodiyddgyfnod newydd yn 1845. Dolgellau. T. MORDAF PIERCE. "PESSIMISM AND LOVE. Gan y Parch. J. Radcliffe' B.A.B.D. Beth yw y gah Cymraeg am "humanism?" Ystyr y glair yw yr hyn a elwir gan St'. Paul yn "ddo,etihi-neb dynion." Dywedaii "y mae y Groegwyr yn ceisio doetlhineb," h.y., doetlh- ineb ar wahan i ddatiguddiad1. Dywed un o'r Tadau Groegaidd mai dyn yw safon pob petih; o ba gyfeiriad bynnag y cyfyd owestiynau 'bywyd a phirofiad, y llys uwchaf yw rheswm dyn. Dym!a safibwynt "humanism." Er na cheiir ygangen hon o wybodaeth yn y ffurf eithafol yma yn y Beibl (a:g eithrio, efallai, Llyfir y Pregetihwr), eto y mae ei dylanwad yn didrirgon amlwg yno, megiis yn Job, rhai o'r Pisalmau, Llyfr y Diarhebion, ac yn arbenriig* Llyfr y Pregethwr. Dymla'r gyfrol gyntaf mewn eyfres newydd sydd yn rrafúd ar y mater udhod dan y teitl, "The Humanism of the Bible." Dyma briif fowynt y gyfires :—' 'There are multitudes inter- ested in literature and religion to whom nevertheless the Bible seems a remote and un- attractive book-iancient and theological rather than modem and human. The aim of this series is to set forth1 the human experience that underlies and is reflected, in the Bible. For if the Bible recommend itself to us in the end as, lira some real sense, the Word of God, it comes to us, in the beginning", not less surely as the Word of Man, or words of men, word's which throb with human emotion and enshrine the greatest interpretation of human life." Gwelir felly mall amoan y llyfrau hyn ydyw pwysleisio d'ynoliaeth y Beilbl trwy ddangos ymdrech meddwl dynion sianctaidd yn erbyn anhawster- au a phroblemau profiad. Yn hyn o beth saif y Beibl ymhlith y clasuron gioreu. Un o gan- lyniada-u mwyaf gwerthfiawr ymchwiliad a foeirniadaeth Ysgrythyrol yn y blynyddoedd diweddiaf ydyw ail-ddarganfiod "hiistorical background" y Beibl, h.y., diango:ts ac egluro hanes ei lyfrau a chynnydd ei wirioneddau. Gorfodir ni i sylweddoli belliach mai nid llyfr wedi ei yisgrifennu "in vaous" yw y Beibl. Wele ymgais o'r un nodwedd i ddangos mai dynion o blith dynion yw ysgrifenwyr y Gair, dyniom o dan oleuiii ysbrydoliaeth mae'n wir, ond oherwydd hynny yn: sylweddoli dirgelwch problemau profiad yn fwy, yn hytrlach na phen- derfynu eu hystyr. Yn y gyfrol hon gwneir ymdrecih i egluro rhiai o briif ddarnau Llyfr y Pregethwr tnvy eu cyf- ieithu o'r newydd. Yn hyn, y mae y gwaith yn rhoi llawer iawn o oleuini ar un o lyfrau an- hawdidaf yr Hen Destament. Ceir hefyd nod- iadau gwerthfawr ar y darnau hyn, megis ar, 'Wisdoim,' 'The Experiment with Pleasure,, Pessimism and Love. By D. Russell Scott, M.A. James Clarke & Co., London. 3/6. i"<¡;7/ 'The Divine Programme,' 'The Bedrock of 'Pessimism,' &c. Yn y diwedd rhoddir cyfieithiadau newyddion o ganiadau serch y Beibl. "OUR SISTER DEATH." f Cyfrol fechan yw hon wedi ei hysgrifennu an y Parch. F. B Meyer, B.A., Ysgrifennydd Cymgttair yr Eglwysi Rhyddion, wedi ei chy- hoeddi gan y cyngrair uchod. Oyflwynir y giyfrol i dieulu galar, teulu sydd bellach yn lluosoig* iawn. Gweinyddu cysur a chymortih yw ei neges a gwna hynny yn dyner iawn. YR YSGOL GYMRAEG. Gan 0. Jones Owen, Athro Cymraeg Ysgfol Uwchiriadd- ol y Porth. Hughes a'i Fab, Gwrecsam. I s. 3c. net. Gan y Parch. T. R. Jones, Towya. Llyfr Darllen i blant ysgiolion Cymru yw'r uchcxi; ymddangosiodd peth o'i gynnwys yn Ibeniodaiu yng 'Ngthymru'r Plant.' Sic,rha cym- eradwyaeth Prif Arolygydd mwyn yr ysigolion hyn ei briodoldeb fel cyfrwng effeithiol i ddysgu plant Cymru. Graddolir y gwersi yn naturiol iawn, a ohymysgiir ymgomiau, diarheb- ion, a dhaneuon, mewn modd a wna'r iddvsg yn swynol gan ei hamrywiaeth a'i plhertrwydd. Yn sicr prifathro ganedig yw'r "Mr. Gwilym" hwnun medrus i ddod i lawr at y plant, ac wedi hynny i'w oodi at ei safon ei hun, ac i blannu yn ei ddisgybliion wir serch at lenydd- iaeth a defion y Cymry. Yohwanegir geirfa at bob gwers., ac eglurir yn llawn bob ymad- rodd a phriod-ddull. Oyfoethogir y llyfr trwy gynnwys ynddo ganiadau o waitlh Llew Tegid, Gwilym Hiraethoig, Mynyddog, Ceir- tiog, Talihaearn, John Jones, Llangollen, a lliaws o hen benillion telyn. Penniod eithr- iadol o werthfiawr yw'r un ar "Ddoethineb Cenedl y Cymry'-ar gyfer y pl,ant hynaf; cant (gyfoeth amhrisiiadwv o feddwl yn nywediadau Oatwg Ddoeth, y Trioedd, a'r Brutiau. Y mae"r gyfrol o ran ei diwyg- yn hardd a hwvl- us, &c addurnir ei dalennau a. lliaws o ddar- luniau eglurhaol. Diau y daw yn boblogaidd gan a.thrawon plant, yn y cartrefi yn gystal ag yn yr ysgolion; a gwir haedda hynny. Cwyd awydd darllen y pethau goreu yn yr ieuenotid, a chyfarwyddia hwynt at dirysorau pennaf yr iaith. DYSGU'R GYMRAEG. Cwmni Gyhoeddiad- ol Addysgol Heol Penarth, Caerdydd. Pris 6c. Dyma grynlhrodeb o ateibiün rhai o arwein- wyr Cymru i amiryfal grwestiynau parthed dysgu Cymraeg i'r plant—mewn ardaloedd Cyroreig^—ardaloedd dwy-ieitihog, ac ardaloedd Seisnig. Anfonwyd yr holdon allan gan Undeb y CymdeitihlaJsUJ Oymraeg j cyflwynwyd yr aitebion a dderibyniiwyd i "wr addias;" a syl- faenodd yntau amynt gynnwys y pamffled hwn. Wele'n ddiau ffordid ddoeth o geisito cael yr holl wir ynglyn a'r gwaith pwysig ac angen- 'iiheidiol ihwn. "Lie y byddo llawer o gyng- ihorwyr y bydd diogelwch." Mewn undeb y miae nert'h,—nertih meddwl hefyd; a thrwy gydsyimud y gellir disgwyl cyrraedd pen y dai th flin, ac araf hon. Teimla llaweroedd sel dianbaid dros yr hen iaith 3 ond hawdd yw siiarad, a ohynadJedda a, threfnu, heb fod gwir waitih yn cael ei wneuthur, sef cyneu tan an- niffodd serc'h ati ym mynwes plant ygenedJ, a piblant rhai eraill sydd sydd yn t'ario yn ein plith. Dyma waitlh i',r Aelwyd, i'r Ysgol, i'r Cymdeitha-slau Cymr:aeg, ac i'r Eglwysi; a ihaid i'r naill a'r llall ohonynt gyflawni eu than yn ffyddlon os yw Cymry'r cenedlaethau nesa.f i fod yn Gymry Cymreig. At ofalwyr am blant y mae cenadwri'r llyfr hwn, megis yr oedd eiddo'r un bIaenoroJ at y plant: eui hun- ain. A cihenadwri ddifrifol yw hon, yn en- wediig os orediir yr hyn ddywedir ryma "Os gell- ir oadw'r plant yn Gymry, fe fydd yn haws eu cadw'n grefyddol." Traethir yn argyhoedd- iadol ar y pwyntiau, a rhoddir athroniaetlh y mater gerhnon. Ychwanegir enwau swydd- feydd Cymreig a Seisnig, a'u darpariadau lIen- yddol ar gyfer plant y giwahanol Ddois!ba,rth- iadau; a hyfryd yw gweled fod eu rhif yn llu- osogi a'u hansawdd yn ymiberffeithio. f Our Sister Death. F. B. Meyer, B.A.,N.C.E.T.C. Memorial Hall, London. 1/6 net. "T. CREFYDD A'R TEULU. Gan y Parch. Samuel E. Prytherch; argraffwyd yn Swyddfa'r CTMRO, Dolgellau. Pris 4c. Gan Dr. Moelwyn Hughes. Er amled llyfrau Cymraeg—man-frithion a mawr- frithion-yehydig iawn ohonynt sy'n cyffwrdd a'r mater y bu wiw gan Mr. Prytherch draethu ei len arno; a chryn golled yw hynny. Y fath beroriaeth sydd yn y ddeuair crefydd a theulu!' Ac ni tharewir byth mo wythawd bywyd oni cheir y ddau ynghyd. Fe gyfranna crefydd a theulu i gyfreidiau ei gilydd, gan gyfnerthu a grymuso'r naill y llall. I mi, y mae rhyw swyn ddiddarfod yn y gair teulu; ac fe dry'r hud yn gyfaredd ddwyfol pan gysyllter ef a chrefydd. Hyfrytach i mi ydyw synio am y Nef ac lachawdwriaeth o dan yr enw teulu na than yr un enw arall: o'r Hwn yr enwir yr holl deulu yn y Nlefoedd ac ar y ddaear." A llawen wyf o gael croesawu traethiad goleu ac amserol fy annwyl frawd. Dyma lyfryn gwerthfawr iawn. Yn fwriadol y dyv/edaf "llyfryn," ac nid llyfrac ni theflir un anfri ar yr awdwr trwy hyn. Cyfrol fechan o ran maint ydyw, ond mawr, o bemir hi-fel y dylid barnu llyfr-wrth natur ei chynnwys. Nid cyfrol drwchus o feddyliau teneuon mohoni, namyn cyfrol fechan o feddyliau preiffion. Darllen- nir y dalennau hyn mewn amser byr, cymer amser hir i feddwl yr hyn a gynhwysant, cymer oes gyfan i fyw y ddysgeidiaeth. Er fod Mr. Prytherch yn fab i hen weinidog enwog, ac yn frawd i un o feistriaid y gynulleidfa, ni raid dywedyd am dano wrth ei gyflwyno i'ch darllenwyr, fel y dywedir am hwnnw gynt-" Andreas, brawd Seimon Pedr;" canys y mae ef yn ddigon o ddyn i gael ei dderbyn er ei fwyn ei hun gwr ydyw sy a'i draed yn weddaidd ar fynyddau Cymru-yn efengylu tangn-efedd-ac yn cerdded yn ei sgidiau ei hun, ac nid 'sgidiau'i dad na'i frawd. Rywbryd y mis nesaf-os cywir y'm hysbyswyd- fe gan yn iach i Gymru ac a drosodd i'r Amerig, i sefydlu yno. Paham y gedy wlad ei dadau ni wn i, ond hyn a wn, nad oes yma neb wedi blino arno, ac nad oes un argoel ddarfod i'w adnoddau ballu-yn faterol na meddyliol. Yn y llyfryn ger fy mron fe ddaw amryw o'i nod- weddion amlyeaf fel pregethwr i'r golwg praffter, gloywder, gwreiddiokler, angerdd. Dyma yn sicr air yn ei bryd ar fater sy o'r pwys mwyaf; a thra,etha'r awdwr ei neges gyda'r pendant- rwydd a'r gonestrwyod a wedda i broffwyd sy'n credu yng ngwiriomecld ei genhadaeth. Had-feddyl- iau cyfoethog sydd ganddo; ac o'u hau led-led y tir, fel y gobeithiaf y gwneir, fe dyf cnwd toreithiog o fendithion. Dylai pawb y gwelodd Rhagluniaeth yn ddoeth ymddiri-ed plant i'w gofal, gael copi o'r gyfrol. Gwych o beth a fyddai i'r eglwysi drefnu fod poh, pen-teulu yn ei chael. Anfoner at Mr. John Evans, Llyfrwerthydd, 14, Wharton St., Cardiff. Y pris pris ydyw 4c. Digwyddodd rhai gwallau, nid, bid sicr, am na wyddai 'Mr. Prytherch well pethau, ond yn hytrach oblegid na chymerodd mo'r gofal a ddylasai. Yr wyf am anfon ato'n bersonol i alw sylw at y mater, fel y caffo gyfle i gywio'r gwallau cyn cyhoeddi ohono ail-argraffiad. Ceidw'r swyddfa argraffu ei thraddodiadau am waith glan a destlus. 'nil vaKwnimu*