.SIWR A PHLAEN 0 SIR FFLINT.|1916-04-12|Y Cymro

.SIWR A PHLAEN 0 SIR FFLINT.

News

Cite

Share

SIWR A PHLAEN 0 SIR FFLINT. Caiff Sir Ffiint gryn sylw yn y Cymro," a theim- laf finnau awydd dyfod i gynorthwyo. Ceisiaf fod mcr siwr ag sydd modd o ffeithiau, a byddaf yn blaen. Gwn na allaf fod yn rhy siwr, ond o bosibl y byddaf yn rhy blaen, yn ol syniad rhai. Er' gwell, ac ya sicr er y mae'r clawdd terfyn fu rhwng y byd a'r eglwys wedi ei chwalu. Ebrill yr ail, wedi'r gwasanaeth n yr addoldai, ym 'Mwcle, caed darlith lusernol ar Dr. Livingstone, yn y Plas Dariuniau. Yr oedd y testun yn dda. Ond, onid cedd modd cael y gyfryw ddarlith ar ryw adeg arall, Yn sicr y mae peth fel hyn yn effeithio'n ddrwg ar bregethiad yr efengyl. Caed caneuon gan Miss Kate Peters a Mr..Hayes. Darlith lusernol yn y Plas D'arluniau, a chaneuon. Ie, y mae y peth yn iawn ynddo'i hun efalla.i. Ond pair i ni ofyn- A yw Satan yn peidio ymrithio yn angel goleuni yn ein plith. Y mae'n un drwg a pheryglus iawn yn ei ddillad ei hun, ond y mae'n waeth lawer, ac yn fwy peryglus pan yn ymrithio'n angel goleuni. Ebrill y 6ed, ym Mwcle, lladdwyd Gwen Mount- fort, saith ced, merch Arthur Mountfort, gan fodur, Damwain dost a phrudd iawn. Gobeithio nad oedd y bai o ddiffyg gofal am dani yn unman. Os oes rhywun yn rhyfeddu fed cynifer yn cael eu lladd, ni ddylai, oherwydd y rhyfeddod fawr y dyddiau hyn yw fod cyn lleied o blant yn cyfarfod a damwein- iau, ym Mwcle, ac ymhob man arall bron. Y mae lliaws y rhieni yno, fel ymhob lie arall, yn gadael gofal eu plant, yn naturiol ac ysbrydol, i bawb ond iddynt hwy eu hunain fel rhieni a Duw. Cynhaliodd Gobeithlu y M.C. ym Mynydd Isaf, ei gyfarfod diweddu'r tymor Ebrill y 6ed. Gofalwyd am amrywiol waith y Gobeithlu yn ystod y gaeaf gan y Parch. J. H. Williams, Mrs. J. H. Williams, Miss M. Lloyd Jones, a Miss Enid Jones. Caed cyfarfod diweddu'r tymor da iawn, canwyd, adrodd- wyd, cystadleuwyd. Beirniadwyd yr adrodd cystad- leuol gan Mrs. Wm. Hopwood, Mrs. Hooson, a'r canu cystadleuol gan M;ri. Michael Lewis a John Hewitt. Y mae y rhai a gymerodd ran yn rhy lu- osog i'w henwi. Rhanwyd meluskm, afalau, ac eur- afalau i'r plant ar y diwedd felly, er pasio i beidio cael te a bara brith eleni, oherwydd y rhyfel, nid aeth un ohonynt adref yn waglaw. Ymddengys mai ychydig o bobl a ddeall fywyd a gwaith gweinidog. Ychydig yw y rhai a wyr y gwaith y gofynnir iddo ei wneud y tu allan i'w gylch lleol. Y mae llawer yn meddwl nad oes ganddo ddim i'w wneud ond ei waith yn ei eglwys ei hun. Os yw gweinidog yn ymdaflu i waith y Deyrnas D'ragwyddol yn ei holl agweddau o'i amgylch, fel rheol gofyrinir iddo wneud llawer iawn o'r tu allan i gylch ei eglwys ei hun, a gwaith sydd yn gymaint o wasanaeth i wir grefydd, ag ymweld o dy i dy i ioddhau babanod crefyddoL Profa a ganlyn pa mor brysur yw ambell un.—'Does dim dadl nad un o ddynion prysuraf y Cyfundeb M,ethodistaidd-nid yn Sir Fflint, ond yng Nghymru, yw'r Parch. G. P. Williams, M.A., 'r Wyddgrug. Beirniadai y canu mewn eisteddfod yn Ninbych MaAvrth y 30aill gwnai yr un gwaith gyda'r Parch. Thos. Morgan mewn eisteddfod yn Nhreffynrion, Ebrill y 5ed. Y mae yn arholydd arholiad yr Ysgol Sabothol yng Nghyfarfod M'isol Manceinion, ac yn Henaduriaeth Lancashire a Fflint, &c., a rhyngddynt bu cannoedd o bapurau yn ei dy; y mae yn un o'r ymwelwyr eg- lwysig yn y dosbarth,ac aiff trwy'r dosbarth i gynnal mag-gyrddau canu at sassiwn y plant; a daw'r peth- au hyn ato mor agos ag y mae modd. Er y cwbl, y mae ei feddwl yn glir a'i ysbryd yn dan byw cref- yddol. Edrychwn ymlaen at y Groglith. Disgwylir y Parch. John Williams, Brynsiencyn, a D. Cwyfan Hughes, B.A., Bryndu, i Goedllai i gynnal y eyf- arfod preg,ethu blynyddol. A 'does dim dadl na chynhelir ef i fyny yn ei nerth gan y gwyr grymus hyn. Disgwylir i'r Wyddgrug y Parchn. D;r. Gwylfa 'Roberts, Llanelli, a D. Stanley Jones, Caernarfon, i gynnal i fyny, ac i godi'n uwch, os oes modd, wyl bregethu yr Annibynwyr. A diau na siomir neb. Y mae'n siwr a phlaen yn Sir Fflint yr ymdrechir cadw'r hen wyhau cys-egredig i fyny, er nad yw cyf- arfod pregethu yr hyn y dylai fod ynddi. Penderfynodd M.C. y Mynydd Isaf, roddi eu te a'u cyngerdd blynyddol heibio ddydd Gwener y Groglith am eleni. Ac wedi penderfynu hynny pen- derfynasant gadw'r dydd yn eiddo iddynt hwy. A diau mai doeth iawn yw hyn. Oherwydd yno fel mewn llawer lie arall gwneir llawn mwy o ymdrech gan rai pobl i ddenu o gapeli eraill, nac i geisio dwyn rhai nad ant i unrhyw le o addoliad, i'r capel. Trefnir i gynnal cyfarfod gweddi yn y prynhawn, a phregeth yn yr hwyr gan y gweinidog,—y Parch. J. H. Williams. Mawr yw'r gwyn yn erbyn ysbryd gwrth-Gymreig y sir. Ac nid heb achos y cwynir. Ond y mae yn Sir Fflint ami Gymro twym galon, yn caru iaith a cherdd ei wlad "yn angerddol." Un ohonynt yw'r Parch. T. Miles Jones, Treuddyn. Un o blant Meirionydd yw Mr. Jones, ac y mae can ei hen sir yn wefr yn ei enaid ar fryniau Fflint. Bu yn hynod o brysur ar hyd y gaeaf yn darlithio ar ganu gyda'r delyn, ac yn canu gyda hi. Y mae yn fwy lwcus na'r cyffredm, y mae ganddo ddwy delynores at ei alwad, set Telynores Maldwyn a Thelynores Tegid. Gwledd i bob Cymro yw gwrando arno ef a'i delyn- orion.

Preg-ethwr Ffyddlon.

Cydymdeimlad.

parhau i Ddringo.

Cyfarfodydd Pregethu.

O'R YSTWYTH I'R DDYFI.

News

Cite

Share

O'R YSTWYTH I'R DDYFI. Marwolaeth druenus.—Bu llafurwr amaethyddol o'r enw Henry Daniel, farw mewn modd poenus nos Lun yr wythnos ddiweddaf. Cychwynodd o'r dref o dan ddylamwad gwirod, a chafwyd ef yn trengu y bore canlynol yn agos i Tanybwlch, a phob argoel fod y truan wedi colli ei ffordd ac wedi ymdroi mewn cylchdro ar hyd y nos a marw o oerfel a rhyndod. Dychwelwyd rheithfarn yn unol a'r dystiolaeth, a rhoddwyd a gweinyddwyd oerydd ar dyst a'i cafodd bron ar drengu, yr hwn a brysurodd i'r dref i fyn- egu am dano, ynne ceisio gweini arno a chael cym- orth o'r tai cyfagos. Bugail newydd.—Mae'r Bedyddwyr Seisnig wedi sicrhau gwasanaeth y Parch. R. Ronald Thomas, Aberdar, fel olynydd i'r Parch. J. E. Edwards, yr hwn a aeth i wlad y glo i fugeilio. Bellach bydd un o eglwysi y Corff a'i llygaid yn agored am wr cymwys i'w bugeilio hithau, gan fod y Parch. Maurice Griffith, M.A., wedi gadael yr eglwys a'r dref. Y V.'T.C.-iNTae'r corfflti gwirfoddol wedi-cael ei ad-drefnu, a nifer o swyddogion wedi eu penodi. Y Llun diweddaf buont yn cymryd rhan yn y seremoni ynglyn a'r cyflegr a rocldwyd yn fenthyg i'r dref gan y Swyddfa Ryfel. Cipiwyd ef oddiar y gelyn yn ardal Loos, ac enynodd gryn ddyddordeb yn y dref ar ddiwrnod marchnad. Oes faith.-N os Lun diweddaf bu farw yn sef- ydliad yr urideb, Penglais, un o'r trefwyr hynaf, sef Mrs. Catherine Lewis, gynt o Heol y De. yn 91 ml. oed. Yr oedd yn berthynas i'r hen gymeriad dydd- orol John Williams y Cantwr," Ffeiriau yn dirywio.—Parhau i ddadfeilio mae ffeiriau yr ardal hon fel ardaloedd eraill. Ffair fechan oedd ffair Ebrill ar y cyfan, gwahanol iawn 1 ffeiriau y dyddiau gynt. Gwyiiau'r Milwyr.— .Mae amryw o filw3'r y dref a'r cylch yn myned a dod adref ar egwyl o faes y gwaed, ac amryw o fechgyn y Cardigan Battery wedi dychwelyd o wlad Pharaoh ar gwblhad eu tym- or. Cafodd Lance Corporal Joe Thomas, yr hwn a dderbyniodd y 'distinguished conduct' medal am wrhydri neilltuol ym mrwydr Hooge, dderbyniad teilwng ar ei ddychweliad C3?ntaf o'r ysbyty, lie mae wedi bod yn dioddef yn erwin o'r crydcym- alau. Aeth. dau o'r heddgeidwaid lleol ymaith yr wythnos ddiweddaf i ymuno a'r fyddin. Dywedir fod heddgeidwaid yn gwneud milwyr campus. Darlith odidog.—Mae. y Tabernacl wedi rhagori y gaeaf hwn yn y gyfres darlithiau, campus maent wedi eu sicrhau. Nos Fawrth diweddaf cafwyd un o'r rhai goreu gan yr Henadur an-iryddawn o Aber- aeron, J. M. Howell, un o gymeriadau mwyaf gwreiddiol y sir a Chymru fel y dywedodd y Llyw- ydd Mr. D. C. Roberts, fod y darlithydd yn llenwi llawer bwlch i'r ymylon, mae anhawdd oedd dweyd pa un ohonynt oedd yn meddu yr hawl fwyaf arno. Mae yn ystus beddwch, yn gynghorwr sirol, yn aelod o'r cyd-bwyllgor heddwch, o'r Tribunlys Sirol, aelod o Lys y Brifathrofa; yn un o'r deuddeg apostol sydd yn preswylio yn set fawr capel y Tabernacl, M.C. Aberaeron, yn bregethwr cymeradwy gyda phob enwad o'r M.C. manwl i'r Sosiniaid, yn fas- nachwr llwyddiannus, yn llenor Cymreig a Seisnig o allu neilltuol, a'i enw yn y cymeriad hwn yn hys- bys i Gymru gyfan, yn wleidyddwr glew ac ymladd- wr dihafal, ac yn fardd a cherddor nid anenwog. Ond dyma y tro cyntaf iddo ymddangos yn y dref hon fel darlithydd, ac yn sicr nid dyma y tro olaf. Un bai oedd yn nodweddu yr anerchiad—ei byrder. Y testyn oedd y bedwaredd Salm ar hugain, a'i chymhwysiad at y rhyfel presennol. Oiferedd fydd- ai ceisio rhoddi darnodiad o'r fath doreth o bethau godidog a roddodd y darlithydd gerbron yn y tri chwarter awr y bu yn llefaru. Cododd ddigon o gwestiymau celyd i'r meddwl myfyrgar ag a gymer oes i geisio. eu dehongli. Tybed, Mr. Golygydd, nas gellid llwyddo i gael gan y darlithydd roddi cyf- ran o'r wiedd hon i ddarllenwyr y Cymro ond nis gall papur ac ysgrif roddi y syniad o nerth a bywiogrwydd personoliaeth yr awdwr a gatodd y rhai oedd yn bresennol y noson hon. Yr oedd yn wledd amheuthyn ar adeg bryderus a digalon fel y presennol; ei ffydd gref a diysgog yng ngoruchaf- iaeth achos rhinwedd a chyfiawnder yn y pen draw ar drahauster, balchter, nerth a materoliaeth an- ynol yr Aimaenwr, ei arwyddair ynghanol y cenllif cynddaredd a'r tryblith aflunaidd ydoedd eiddo Browning, "God is in heaven, 'Tis all well with the world." Diau i'r bregeth hon fod yn symbyliad ysbryd ac yn iachad i galon llawer. Talwyd y diolchiadau arferol ar gynhygiad Mr. J. H. Davies, M.A., Cwrtmawr, a chefnogiad yr Athro W. Jenkyn Jones, M.A., yr hwn a gyffyrddodd yn ysgafn a rhai o'r pynciau hanfodol a gododd y darlithydd i'r wyneb, megis pa fodd i gysoni goruwchlywodraeth y Tad tirion a thrugarog, ar fyd sydd yn cael ei rwygo gan y fath anfadrwydd a'r rhyfel dinystriol presennol. Yr oedd yr atebion yn gorwedd yn es- mvvyth o dan gasgliadau Mr. Howell; bu iddo eu hawgrymu gan adael gweithio allan y manylom yn gyfundrefn i'r gwrandawyr. Lie diddan i dreulio oriau hamdden ar noswaith aeafol ydyw aelwyd gys- urus yr Henadur yn Aberaeron mae ei feddwl, fel ei fasnachdy, yn llawn o'r amrywiaeth mwyaf di- hysbydd. Ni raid i'r ymwelydd ond gwrando i ddod yn feddiannol ar wybodaeth na feddyliodd am dani cynt yn y goleuni newydd y gwisgir hi gan ei lety- wr. Dyn yn torri tir newydd yn barhaus ydyw John Morgan Howell, ac yn llefaru fel ag y mae yn meddwl. Hir oes iddo.

Advertising

Cite

Share

Telegraphic Address GWALIATEL, Lcmdoa. Nos. 5010 & 5011 City. HOTEL GWALIA, %jpf r *wo:b T.T"H,:sNr pla ces LONDON, w.o. CENTRALLY SITUATED. (Within 5 minutes walk of Euston St? n and 20 minutes from Paddington by Underground Rail- way to Gower Street Station). BED, BREAKFAST. BATH & ATTENDANCE, 519. EACH PERSON. 180 -Roo,, Luxuriously Furnished. Passengers Lift to all floors. Fireproof Buildiof. JOHN M. JENKINS, Manager. | Opposite the British Museum. Thackeray Hotel Great Russell Street, London. Near the British Museum. Great Russell Street, London. Near the British Museum. Kingsley Hotel Hart Street, Bloomsbury Square,London. I Bedroom, Attendance and Table d'Hdte Breakfast 1 Single from 5s. 6d. I Bedroom, Attendance and Table d'Hdte Breakfast 1 Single from 5s. 6d. I With Table d'Hdte Dinner, from 8s. 6d. 1 Single from 5s. 6d. I With Table d'Hdte Dinner, from 8s. 6d. 5 | Full Tariff and Testimonials on Application. 20S3 (2 lines). ■% €■ Tel. Add.—' Thaokaray London. 2083 (2 lines). Tel.-Regent 2041 (2 lines). ■% 0 Tel. Add. Thaokaray London. Bookoraft London," < -gz- 'IIÐi. J. H Porleydd Gwelltog." ADNODAU AR WAHANOL DESTYNAU At Wasanaeth Plant y Seiat, Athrawon yr Ysgol Sabothol, Gweini- dogion y Gair, a Saint Duw o bob oed a sefyllfa. Wedi eu casglu a'u trefnu gan y Parch. WM. LEWIS, Pontypridd, Gyda Rhagair gan y Parch. JOHN WILLIAMS, Brynaiencyn. Mewn Llian Hardd. Pris Dau Swllt. Danfonir un copi gyda'r post am ddau swllt. I'r neb a gymer chwe' copi ac uchod is. 6c. yr un gyda'r cludiad. Danfoner sit REV. W. -IEWIS, The Grove, Pontypridd.

Welsh Newspapers

Y Cymro

7 articles on this Page