Y Celt

Undeb Pontypridd a'r Rhondda. Cynaliwyd cyfarfod diweddaf yr Undeb uchod yn Carmel, Treherbert, dydd Mawrth, Rhagfyr 6. Cynierwyd y gadair gan y Parch. J. Pethian Davies. Dechreuwyd trwy weddi gan Mr. J. E. Jones, Tylorstown. Wedi darllen a chadarnhau cofnodion y cyfarfod blaenorol, pasiwyd — (1) Fod y Parch. D. Rhagfyr Jones, Treorci, i fod yn gadeirydd am y chwe' mis nesaf. (2) Fod y Parch. D. Overton, Dinas, i fod yn ysgrifenydd am y flwyddyn nesaf. (3) Fod y personau canlynol i fod yn aelodau o'r pwyllgor: Parchn. T. Wil- liams, Hafod; E. C. Davies, Ynyshir; J. T. Davies, Cymer; Bryn Thomas, Ferndale a Mri. J. E. Jones a David Smith, Tylorstown. (4) Fod y cyfarfod nesaf, yn ol y gylch-res, i gael ei gynal yn Siloh, Pentre. (5) Fod y Parch. J. Pethian Davies, Trejaerbert, i ddarllen papyr yno ar Ddyledswydd yr Eglwysi yn ngwyneb yr Adfywiad presenol." (6) Fod y Parch. E. C. Davies, Ynys- hir, i bregethu yn yr hwyr. (7) Ein bod yn cydymdeimlo yn fawr a'r Parch. T. D. Jones, Bodringallt, yn ei gystudd, ac yn hyderu y caiff adferiad buan. Wedi gorphen y trefniadau, galwodd y cadeirydd ar y Cynghorwr D. Smith, Tylorstown, i ddarllen ei bapyr ar "Yr hyn ddisgwylir oddi wrth y Diacon- iaid." Hawdd oedd gwybod fod Mr. Smith yn gwybod am ofynion y swydd, a'r cymhwysderau angenrheidiol i'w lIanw; oblegyd cafwyd ganddo bapyr manwl a chryf. Cynygiwyd diolchgar- wch gwresocaf y cyfarfod iddo gan Mr. J. Gower, Carmel, Treherbert; ac eil- iwyd ef gan Mr. S. Nicholas, Blaen- rhondda; a chefnwyd gan Mri. J. E. Jones, Tylorstown; M. O. Jones, Tre- herbert a'r Parchn. Hope Evans, Maerdy; W. Charles, M.A. Treorci; J. Williams, Hafod; a Bryn Thomas, Ferndale. Dymunodd y frawdooliaeth ar Mr. Smith i argraphu ei bapyr, ac addawodd yntau gydsynio a'r cais; felly, caiff diaconiaid ein heglwysi gyf- leusdra i'w ddarllen eto. Terfynwyd y gynadledd gan y Parch. M. Jones, Ty- newydd. Ni chafwyd pregeth yn yr hwyr am fod yr eglwys yn Carmel wedi teimlo oddi wrth ddylanwad awelon hyfryd y diwygiad, ac felly yn awyddus i gynal cyfarfod gweddi. Yr oeddynt wedi darparu yn helaeth ar gyfer yr ymwelwyr, a chyn ymadael diolchwyd yn wresog i Mr. Davies a phobi garedig ei ofal am eu croesaw a'u derbyniad cynes. T. Bryn Thomas, Ysg.

Seion, Abercanaid. CYFARFOD ANRHEGU. Nos Lun, Tachwedd 28, cymerodd amgylchiad dyddorol i^wn le yn y He uchod. Ychydigamser)nol,cafodd y Parch. J. D. Jones, gweinidog Seion, wahoddiad caredig oddi wrth yr eglwys yn Llangennech, i fyned yno yn wein- idog iddi. Ar ddymuniad taer ac un- fryclol yr eglwys yn Abercanaid, pen- derfynodd aros gyda hwy, er llawenydd eglwys Seion ac ardal Abercanaid yn gyffredinol. I ddangos eu parch iddo, a'u cariad tuag ato, penderfynasant wneud hyny mewn ffordd sylweddol; ac yn ddiarwybod iddo, ffurfiwyd pwyllgor, a chasglasant swm digonol i bwrcasu anrhegiou gwerthfawr a def- nyddiol a'r noswaith a nodwyd oedd noswaith cynaliad y cwrdd anrhegu. Llywyddwyd y cyfarfod yn ei ddull hapus arferol gan y Parch. J. W. Price, Troedyrhiw. Agorwyd y cyf- arfod trwy anerch gorseld gras, gan y Parch. E. R. Phillips, Adulam, Mer- thyr. Yna, darllenwyd llythyrau yn datgan gofid am eu habsenoldeb, ac yn dwyn tystiolaeth uchel i Mr. Jones fel dyn, pregethwr, cymydog, a gwleid- yddwr, oddi wrth Mri. 1). A. Thomas, A.S. W. L. Daniel, Official Received; y Parchn. R. T. Williams, Ynysgau T. B. Mathews, lioreb E. Walter Thomas, Cefncoed; D. Johns, Merthyr Vale; P. Francis (M.C.), Graig; T. David, ac eraill. Cafwyd anerchiad yn Gymraeg a Saesnaeg gan y cadeirydd dilynwyd ef mewn araeth gynwysfawr gan y Parch. J. Thomas, Merthyr a chafwyd ychydig eiriau gan Mri. Hugh Evans a Richards, Aberdar, y rhai a ddygasant dystiolaeth uchel i garedig- rwydd Mr. Jones. Wedi cael can gan Miss Jane Jones, siaradwyd yn Saesneg gan Dr. McGhie, meddyg y lie, a Mr. W. W. Green, goruchwyliwr Cwmni Hills, Plymouth. Siaradodd y ddau hyn am Mr. Jones fel dyn unplyg, eg- wyddorol, gonest, a didderbynwyneb.. Er yn dal golygiadau politicaidd hollol groes luaynt, eto, yr oeddynt yn gallu edmygu y dyn, a chydweithio yn galon- og ag ef er llesoli y gymydogaeth, a'i chodi i fyny i safon uwch o fywyd. Cawsant ef yn barod bob amser i hyrwyddo pob mudiad daionus, ac yn awyddus i wneud ei oreu i helpu pob achos teilwng. Credent nad oedd Abercanaid yn gwneud mwy na'i dyled- swydd wrth ei anrhydeddu a'i barchu fel y bwriadent wneud yn ystod y cwrdd. Siaradwyd yn nesaf gan y Parch. J. James, gweinidog eglwys y Bedyddwyr yn y lie. Llawenychai yn y ffaith fod Mr. Jones wedi penderfynu aros yn Abercanaid, a gobeithiai y byddent fel eglwysi yn y lie yn cydweithio i gael y trigolion yn rhai achubedig. Amlyg- odd barodrwydu i newyd pulpudau yn y dyfodol. Dilynwyd ef gan Mri. D. Christmas Thomas, Merthyr; Arthur Daniel, Troedyrhiw; a Michael Thomas, Mer- thyr Vale, yr hwn hefyd a adroddodd nifer o benillion; ac E. Richards, Troedyrhiw. Gwerthfawr ydoedd tyst- iolaeth Mr. Thomas Williams, diacon yn Seion, i gymeriad Mr. Jones, yr hwn a siaradai dros yr eglwys a phwy oedd gymwysach i slarad? Gwnaeth hyny mewn ffordd ddiymhongar hollol, ond eglur oedd fod y galon mor lawn fel yr oedd yn anhawdd dweyd llawer. Wedi cael deuawd gan Miss Morgan a Miss Jones, daethpwyd at y gorchwyl o gyflwyno yr anrhegion. Cyflwynpdd Mrs. Williams, aelod hynaf yr eglwys, oriawr aur i Mr. Jones; Mr. J. Davies (cynrychiolydd Mrs. Webber Lewis, arweinyddes dalentog Cor y Plant), yr hon oedd yn analluog i fod yn bresenol o herwydd afiechyd, a gyflwynodd awr- lais, dros y plant; Mr. J. Evans, dros y bobl ieuainc, a gyflwynodd hin- fesurydd Mr. Yv7. Davies, diacon hynaf yr eglwys, a gyflwynodd dros yr eglwys, gopi llnvvn o argraphiad newydd o Hasting s Bible Dictionary"; cyf- lwynodd Jvir. Ben James nifer o gyf- rolau eraill r.r ran yr Ysgol Sul a Air. David Lewis, trysorydd yr eglwys, godaid o Diolcliodd Mr. Jones i bob un n unigol pan yn derbyn y rhoddion o'u dwylaw mewn geiriau tyner a doeth, a siaradodd yn uchel am garedigrwydd a chydweithrediad yr eglwys er pan sefydlodd yno. Dilynwyd ef gan y Parch. W. Evans, Salem, Merthyr, yr hwn hefyd a ddar- llenodd nifer o benillion oddi wrth Mr. Benjamin Jones (Merthyrfab), yn gyf- addas i'r achlysur. Ar ol ychydig eiriau gan Mr. Joseph Rees a chan Mrs. Davies, dygwyd y cyfarfod hwylus a phleserus hwn i derfyniad. Da genym wybod fod lhvyddiant: mawr yn dilyn ymdrechion difefl Mr. Jones yn Abercanaid. Er y dysteb ragorol a gafodd y noson uchod, caf- odd, ni gredwn, un well nos Sul ai- weddaf, pan y cafodd y fraint o roddi derbyniad i 51 i'r eglwys, 42 o newydd., wyth yn cael eu hadfer, ac un drwy lythyr ac y mae nifer eto yn aros am dderbyniad. Credwn, rhwng pobpeth, fod ei phiol yn llawn, a gobeithiwn y bydd yr amlygiadau yma o du y nef- oedd a'r ddaear o foddlonrwydd i'w w;.tith yn ei ysbrydoli a'i wroli i fyned yn mlaer. i'r dyfodol yn fwy pender- fynol nag erioed i wasanaethu ei Arghvydd a'i holl feddwl a'i holl nerth, gan wybod nad aiff ei lafur yn ofer yn yr Arglwydd. Cymydog.

:— 0 Lanau'r Cynon. CLADDEDIGAETH MR. WARRIET EDWARDS. Un o'r dynion amlycaf yn Aberdar oedd Warriet Edwards. Yr oedd yn amlwg ar yr heol, gan ei gorph tal, a'i gerddediad araf. Amlwg ydoedd yn y gwaith glo gan ei bwyll a'i farn. Yr un modd y ceid ef fel crefyddwr hefyd. Fel aelod a diacon yn Siloa, nid oedd yr un yn amlycach nag ef. Crefyddwr a dyn o'r hen ffasiwn ydoedd, ac ar yr un pryd, yr ydoedd yn llawn o newydd- deb. Yr oedd llawer o geidwadaeth yn ei gredo dduwinyddol, ac yn ei ar- ferion crefyddol. Nid hawdd fuasai cael ganddo i newid ei farn, neu i dderbyn yr hyn a elwid yn oleuni newydd. Puritan i gyd ydoedd War- riet. Meddai ar ddirnadaeth gref, ac yr oedd ei feddyliau bob amser yn gryfion ac yn safadwy. Nodweddid ef yn ei holl symudiadau gan arafwch a gochelgarwch. Ni buasai yn gwneud diwygiwr, ac ni chawsid fawr o'r blaen- symudydd ynddo ond dyn yn iawn ydoedd i ddal wrth yr hen olygiadau ac arferion a buasai yn allu dyogel bob pryd yn erbyn ysfa yr eglwys am newydd,-deb, a phen-ryddid. Symledd a gwyleidd-dra a'i boddlonai ef, a chad- arn fel y graig a fuasai yn ei farn a'i agwyddorion. Dywedasom ei fod yn araf yn yr oil o'i fywyd. Felly yr oedd yn ei gerddediad, yn ei siarad, yn ei weddi, yn ei waith; ac araf y bu War- rient druan, yn marw. Cafodd ddigOD o amser i farw, a mwynhaodd ef yn deilwng o frodor byd ysbrydol. Cladd- wyd ef ddydd Mawrth diweddaf yn mynwent gyhoeddus Aberdar, pryd y gweinyddwyd ar lan ei fedd gan ei weinidog, a'r Parch. J. W. Price, Troedyrhiw.

Deallwn y bydd ein hunig gylch- grawn cenedlaethol, YGeninen," am Ionawr nesaf, yn cynwys yr awdl ail- oreu ar destyn y gadair yn Eisteddfod Genedlaethol Rhyl. Diau y bydd llaweroedd yn bur awyddus i weled yr awdl yma.