Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
Mr. Chamberlain
Mr. Chamberlain A'i 6yfarfod yn yr East=end, LIundain. Nos lau, Rhagfyr 16, cafodcl Mr. Chamberlain hwyl yn neuadd fawr Dr. Barnardo, yn mhlith gweithwyr Llun- dain yn yr East-End. Ystafell ydyw hon wedi ei chyfaddasu i wasanaeth crefyddol ac i addoliad ac mae arwydd- eiriau Beiblaidd ar y muriau ond y noson hon, cuddid yr arwyddeiriau Beiblaidd ag arwyddeiriau gwleidydd- ol a Chamberlainyddol. Yn awgrym- iadol iawn, onide ? Rhodder Cham- berlain yn mlaenaf—a'r Beibl wedyn. Mae hyn yn eithaf cyson a chefnogwyr Deddf Addysg 1902 i ymyru, a Mesur y Trwyddedau i waddoli masnach y cwrw. Fe ddaw y diwygiad a'r Beibl i'r amlwg, a hyny drwy addysg, gwleidyddiaeth, a chwrw; ond mae .diwygiad Chamberlain yn rhoddi ei arwyddeiriau ei hun i guddio geiriau Duw. Rhai o osodiadau Mr. Joseph Cham- berlain yn ei araeth oedd (1) Fod Mr. Balfour ac yntau mewn perffaith gyd- ymdeimlad ar Ddiffyndollaeth (2) Ei fod ef yn ystod 30 mlynedd ei yrfa seneddol, wedi sylwi mai araf oedd y dosbarth gweithiol i gymeryd i mewn syniadau a gweledigaethau newydd- ion (3) Mai goreu oil pa mor fuan y cymer yr etholiad cyffredinol Ie (4) Y dylesid codi ei genhadaeth uwch- law plaid, a'i fod ef ar ei eithif yn ceisio gwneud hyny, ond fod ei wrt'i- wynebwyr yn gweithredu yn groes iddo. Yr unig osodiad y galleesid ihoi "Amen" gyd^g ef ar unwaith yw, mai dymunol fuasai etholiad cyffredin>il buan. Credwn y gwna hwnw roi llawer ar eu prawf ac yn eu lliw priodol. Mae yn bosibl fod Mr. Cham- berlain yn cael ei hudo i gredu fod y wlad o'i blaid, ac fod ei genhadaeth yn sicr o fuddugoliaeth ond os ydyw hyny yn wir, mae mewn cyflwr cam- arweiniol hollol. Dau enw sydd yn wrthodedig, a hyny gyda dirmyg yn y wlad, yw'r ddau enw Balfour a Cham- berlain. Ar hyn o bryd, maent yn gorphoriad, neu yn ymgnawdoliad o orthrwm, creulonder, gwamalrwydd, a drwg ac am hyny, gwrthodir hwynt gyda chroewder. Enwau sydd yn farn ar gydwybod gwlad ydynt. Sonia Mr. Chamberlain am godi ei bolisi uwch- law plaid. Ymddengys nad oes yr un ,gwr cyhoeddus yn fwy tueddol nag ef i'w chysylltu a phlaid. Sonia yn mhob araeth o'i eiddo am dano ei hun a Bal- four, ac am Balfour, ac am dano ei hun; a phwysleisia ar gydymdeimlad Balfour. Mor bell ag yr a siarad Mr. Chamberlain, pwnc plaid ydyw, ac i amcanion plaid y gosodir ef ger bron y wlad. Yr un noson ag y siaradai Mr. Cham- berlain yn Llundain, siaradai Syr M. Hicks-Beach yn Cheltenham. Gwelwyd Syr Michael unwaith yn cefnu ar Bal- four yn herwydd ei ymlyniad wrth Chamberlain ond yn araf, fe gafwyd y mab afradlon hwn yn ol; a bellach, mae yn fab ufudd. Siaradai yn Chel- tenham yn uchel yn ffafr y Llywod- raeth. Dywedai ei bod yn uwch yn marn y wlad nag oedd ddeuddeg mis yn ol; a bod ei ddoethineb gyda chwestiynau tramor yn achlysur i hyny. Taerai fod "Fiscal Polisi" y Llywodraeth yn un y gallasai Rhydd- frydwyr i ymgymeryd a hi; a datganai ei ymddiriedaeth yn mwriadau Mr. Balfour. Y fath ddau siaradwr gwahanol- Syr Michael a Chamberlain, onide ? Son am Fiscal Polisi Balfour a wna Syr Michael son am ei bolisi ei hun wna Chamberlain. Awgryma Cham- berlain fod Balfour ac yntau yn deall eu gilydd; ond ni cheir y fath beth gan Syr Michael. Y gwir yw, y mae Balfour a Chamberlain yn deall eu. gilydd ar y polisi o dwyllo'r wlad, yn well nag ar y ffiscal polisi, ac mae yn hen bryd i'r wlad i gadw llygad ar hyny. — v-W-
PORT ARTHUR.
PORT ARTHUR. Nos Sul diweddaf, cipiodd y Cad- fridog Samejima gadarnfeydd Keek- wanshan ar ol brwydr galed a dinystriol iawn. Wedi enill y caaarnfeydd hyn, nis gall y diwedd fod yn mhell. Dyma lwybr rhydd bellach i fewn i ganol a chalon y dref. Dywedir fod lluoedd Japan eisoes ar eu ffordd o Metre Hill i'r dref drwy ddyffryn sydd yn tori cylch y cadarnfeydd yn ddau. Bernir yn awr y bydd y Jap o hyn i ddiwedd y flwyddyn wedi cymeryd meddiant o'r dref. Ond pa bryd y daw y diwedd? Sibrydir yr wythnos hon fod yn mwriad Lloegr a'r Almaen i gyfryngu a cheisio gwneud cymod ond ni fyn Japan symud o gwbl bellach, heb i Rwssia yn gyntaf geisio gwneud apel am heddwch.
[No title]
Mae amryw o brif efengylwyr Lloegr wedi dal ar y cyfle i weled arwyddion a rhyfeddodau y diwygiad yn Nghymru. Yn mhlith y llu sydd yr wythnos hon wedi talu ymweliad a'r Rhondda, ceir y Parch. Campbell Morgan. Boreu dydd Mercher, talodd Eric Lange benyd eithaf y gyfraith am lof- ruddio Emlyn Jones. Gweddiwyd yn daer drosto yn nghyfarfod diwygiadol Clydach Vale dydd Mawrth. Nos Fawrth talodd Syr Henry Campbell-Bannerman ymweliad a Limehouse Llundain dan nawdd Cyngrair Rhyddfrydol y Brif Ddinas, ac ni fu yn ol o ddangos Mr. Chamber- lain mewn goleuni anffafriol iawn. Mae yr Archdderwydd, Hwfa Mon, wrthi yn brysur yn parotoi hunan- fywgraphiad. Tua Fetter Lane, o fen- digedig goffadwriaeth, y mae y dyddiau hyn.
Mr. Asquith yn Nghaerdydd.
Mr. Asquith yn Nghaerdydd. Ymweliad i'w hir gofio ydoedd eiddo Mr. Asquith a Chaerdydd nos Lun diweddaf. Cafodd y Park Hall ei lenwi i'w gyrion pellaf, yn mhell cyn adeg dechreuad y cyfarfod ac yr oedd y mynediad i mewn drwy docynau. Yr oedd y brwdfrydedd ar hyd y cyfarfod ac o'r neuadd i'r orsaf yn ferw. Llyw- i yddwyd gan yr Anrhyd. Ivor Guest, yr hwn a ddangosodd fedr yn ei lywydd- iaeth. Cafodd ef a'i briod dderbyniad awgrymiadol o boblogaidd. Yr oedd gan Mr. Asquith hen addewid i fod yn Caerdydd a thalodd hi yn dda. y noson hon. Baich ei araeth oedd atebiad i Mr. Joseph Chamberlain yn Llundain, ac mewn manau eraill. Yr oedd Mr. Asquith yn liaeddu yn deg y bleid- lais gynes ac unfrydol o ddiolch a gafodd ar y diwedd, sef Ein bod fel etholaeth yn Mwrdeisdref Caerdydd, yn diolch i'r Gwir Anrhydeddus H. H. Asquith, A.S. am ei araeth hyawdl, ddyddorol, a dylanwadol; a'n bod yn mhellach yn dymuno cydnabod yn ddiolchgar ei wasanaeth mawr i Fas- nach Rydd ac i gynydd masnachol yn y wlad, drwy ei areithiau grymus." Un o'r areithiau mwyaf grymus a gaed er's amser ydoedd hon o eiddo Mr. Asquith. Gwr o rymusder ydyw o ran ei feddwl, ei ddadl, a'i gyd- wybod. Medrai fod yn alluog heb fod yn hyf; ac mae yn gallu bod yn edlyw heb fod anfoneddigaidd. Ym- wneud a deall ac a chydwybod y bobl fel gwleidyddwyr ydyw prif nodwedd Mr. Asquith fel siaradwr. Nid yw yn delio mewn ergydion amwys. Mae amwysedd yn ffurf ar siarad a ffieiddia, ac mae hyny yn rhoi i lawr un linell wahaniaethol amlwg rhyngddo a Mr. Chamberlain. Mae ganddo fedr i daro, a defnyddiau i dynu allan chwerthiniad ac i godi hwyl ond nid yw hyny yn amcan ganddo ar draul gwanychu ei ymresymiad. Astudio ei bwnc a wna, a hawliau ei bwnc a ga ei sylw, ac nid boddloni ei wrandawyr ryw ffordd. Ni bu un o'i areithiau o'r blaen yn rhagori ar hon yn Nghaer- dydd yn y fath beth. Yr ydoedd yn ddarn cyfan, cymhesurol, o ffeithiau, wedi eu dodi yn gelfydd mewn trefn, ac yn cael eu traddodi gan feddwl o droad ymresymiadol, a chalon o ddif- rifoldeb a didwylledd. Dichon y dywedasai rhywrai mai nid y ffordd hon ydyw v mwyaf poblogaidd, am ei bod yn colli mewn hyawdledd areith- yddol; one' wrth ddweyd hyny, dylesid cofio fod pob gvvir hyawdledd yn y ffeithiau a osodir ger bron, ac nid yn y trwst fo yn nglyn a'u traddodiad. Pe cawsid yr araeth hon i law pob dyn darllengar, yr hwn a fo yn arfer meddwl drosto ei hun, ac yn meddwl gyda sobrwydd, cawsai y cyfryw dor- aeth o ffeithiau i'w law, mewn trefn gyfleus, a syml, a ffyddlon, yn gosod allan wendid a chamwedd a drygedd cenhadaeth ddiffyndollol Mr. Joseph Chamberlain. Nis gallwn amheu y ffaith i fod Mr. Joseph Chamberlain yn rhywun. Mae yn wr o sylwadaeth a gallu i wahaniaethu, a chyferbyna a beirniadau; ac mae llawer o'r prophwyd ynddo ar adegau, ac mae ei ffordd o osod ei weledigaethau ger bron yn gywrain ac yn gall, ac yn meddu ar hudoliaeth i filoedd. Ond ar y llaw arall, mae gwrando ar draeth- iad dynion sydd yn ogyfuwch ag yntau am eu sylwadaeth a'u craffder, ac yn rhagori llawer arno am eu cysondeb a'u sefydlogrwydd, ac wedi profi eu hunain yn ymresymwyr mwy didwyll a ffyddlon nag ef-mae gwrando ar draethiadau y rhai hyn ar genhadaeth Chamberlain yn ddigon o sicrwydd i'r dyn cyffredin nad yw Mr. Joseph Chamberlain yn ddyn dyogel i'w ddilyn. Gwr "hobbies" ydyw, a gwr a'i ymddiried ynddo ei hun, ac nid mewn egivyddorion ydyw; a gwr ydyw nad yw plaid o fawr pwys yn ei olwg, ond mor bell ag y mae yn ei dduw- eiddio ef. Felly y mae gyda'i "Fiscal Polisi." Dangosodd Mr. Asquith y nos hon y modd oedd Mr. Chamberlain yn newid o hyd ei safiadau ar fater ei genhadaeth. Cynygiodd gyda ffigyr- au i gymeradwyo ei ddiffyndolliaeth i sylw y bobl, ond pan welodd fod y rhai hyn yn milwrio yn ei erbyn, dywedodd, "Figures are not facts; they are only illustrations." Cyfeir- iodd at waith Mr. Chamberlain yn an- wybyddu diwydianau sydd heddyw yn dyoddef, a'r rhai a fuasent yn anfan- tais i ledaeniad ei genhadaeth; a gwnaeth ddefnydd helaeth o gam- weddiaclau ei haeriadau. Un 0 haer- iadau Mr. Chamberlain yw fod Mas- nach Rydd yn anghyson neu yn ddi- ofal yn nghylch iechyd a bywyd y dos- barth gweithiol. Dangosodd Mr. Asquith fod yr egwyddor o Rydd- fasnachaeth, ac i fod Rhyddfrydiaeth yn cymeryd yn ganiataol y ddau beth hyn yn nglyn a'i gweithiant. Haeriad arall o eiddo Mr. Chamberlain yw fod y Rhvddfrydwyr yn gwrthod cydym- gynghoriad a'r Trefedigaethau mewn pwyllgor. Pendant iawn y troai Mr. Asquith hwn yn ei ol, drwy ddatgan y ffaith mai y Rhyddfrydwyr a gychwynodd y "Colonial conferences," a'i fod ef yn aelod o'r Weinyddiaeth yr adeg hono ac i fod y gynhadledd hono i eistedd yn 1906, ac mai'r pwnc pwysig i ddweyd ynddo ydoedd, nid barn Bal- four, na Chamberlain, na neb arall, ond barn y wlad. Gorphenodd Mr. Asquith ei araeth fawr drwy ddefnyddio geiriau Mr. Chamberlain, "Let us go to the root of the matter at the next General Election." Boddlonai Mr. Asquith i hyn, ac felly y bydd hefyd. Cofiec1 pob etholydd am ei gyfrifoldeb.
[No title]
Ofnir na, wna yr awdurdodau yn Rwssia ond cyn lleied byth, o ddiwyg- iad ag sydd bosibl iddynt, er wedi eu gwasgu i'r cyfyngder mawr pres- enol. Nid gyda'r awdurdodau, er hyny, y gorphwys pobpeth. Trech gwlad nag arglwydd.