READ ARTICLES (3)
Advertising
"SEREN CYMRU" CO., Ltd. Ymddengys j taliadau yn einRhifyn nesaf. E. U. Thomas, Treasurer. The Manse, Tabernacle, Carmarthen. County School for Boys, Grove Park, WREXHAM. Chairman of Governors J. E. POWELL, Esq., J.P. Fine new buildings, Healthy locality, Labor- atories, Lecture Room, Workshop, Extensive Grounds with Pavilion, &c. Pupils have won the Chief Inspector's Goid Medal in the C. W B. Exam. SIX times, and have taken Open Scholarships or Exhibitions at Balliol, New, University, Trinity and Jesus Colleges, Oxford; also at St. John's and Down- ing, Cambridge, aud at the Welsh Colleges, Manchester Univ., &c, Careful attention to subjeets for business and Civil Service. Boarders received. Prospectus fron HEAD MASTER. MR, JOHN OWEN JONES Mus. Bac. (Dunelm), F.R.C.O., Arweinydd Cymanfaoedd, Organ Recitalist, a Beirniad Cerddorol. Cyfansoddwr (ymysg amryw eraill) y darn a canlynol:- Ymweliad y Gog (S.S.A), darn cystadleuol Eisteddfod Genbedlaetbol Caernarfon (1906). Blodau Mai (S.S.A.), eto Llangolleu (1908). Absent Voice. CAn, Contralto, eto Caerfyr- ddin (1911). Brenin Cariad. Can, Baritone, eto Bangor (1914 Beirniad Cerddorol Eisteddfod Genhedlaethol Wrexham (1912). Ymrwymiadau fel Organwr, Arweinydd, a Beirniad. Am delerau, cyfeirier,— "Flaxley," Park Rd Whitchurch, Cardiff. CYNGHOR SIROL MYNWY. Y Coleg Hyfforddiadol i Athrawon, Caer- lleon-ar-Wysg. Prifathraw: Syr Edward Anwyl, M A. (Oxon) GWAHODDIR ceisiadau am dderbyniad i mewn i'r Coleg uchod, yr hwn a agorir yn mis Medi nesaf. Coleg Hyfforddiadol i feibion a'u bryd ar fyned yn athrawon yw Coleg Caerlleon-ar- Wysg, a bydd y myfyrwyr yn byw yn yr adeilad. Coleg hollol anenwadol ydyw, a saif o fewn milldir i derfyn Bwrdeisdref Sirol Casnewydd (Newport Mon), ac y mae yn ymyl gorsaf Caerleon ar Reilffordd y Great Western. Am Application Forms" a phob many lion danfoner at THE SECRETARY OF EDUCATION, County Council Offices, Newport, Mon. AT EIN DOSBARTHWYR A'N DARLLENWYR. QT Amcenir i wneyd y Seren yn gyf- rwng effeithiol i ddwyn materion yr enwad gerbron bob teulu Bedyddiol Cymreig, a thaer erfynir ar i'r dosbarthwyr geisio cyn- orthwyo i ddwyn hyn oddiamgylch, trwy gael darllenwyr newyddion. 0 hyn allan anfoner pob gohebiaeth yn nghylch Hysbysiadau, &c., i Ysgrifenydd y Cwmni,-MR. W. M. EVANS, Seren Cymru Office, Carmarthen, a phob Taliad- au yn uniongyrchol i'r Trysorydd,—Rev. E. U. THOMAS, The Manse, Tabernacle, Carmarthen. SALE (PRIVATE TREATY). Freehold Woollen Factory Cape! Evan. Comprising-Mule, 140 Spindles, Carding Machines, Bobbin ditto, 2 Power Looms, & Water Wheel, 12 by 4. Excellent Building. Owner retiring from business. Apply,-DI. EVANS, Capel Evan Factory, Newcastle Emlyn. ( i YN AWR YN BAROO, "Social Problems in Wales," being ADDRESSES delivered before the v, UNITED SCHOOL OF SOCIAL SERVICE OF WALES." 16*3 pages. 1/- net, post free 1/3. Llyfr y dylai pob Gwladgarwr eiddarllen. Danfonwch yn union at y Cyhoeddwyr,— MORGAN a HIGGS, IS, Heathfield St., 6WANSEA. I Seren Cymru' Co., Ltd. Gwahoddir ceisiadau am y swydd o Olygydd "Seren Cymru." Yr Ymgeiswyr i fod yn Aelodau Rheolaidd gyda'r Bedyddwyr. Ceisiadau i fod mewn Haw cyn neu ar yr ail o FawTth nesaf. Pob gohebiaeth i'w hanfon at Mr. W. M. Evans, Swyddfa Seren Cymru," Caerfyrddin (Ysgrifenydd y Cwmni). At ein Gohebwyr. DALIER SYLW. Dymunir ar ein gohebwyr afoll eu lioll g-ynyrchion hyd rybudd pellach i Seren Cymru" Office, Carmarthen:
News
Y FILLDIR OLAF. Am dros haner can mlynedd corddodd pobl yr Iwerddon a Chymru ar lwybr garw dros fryn a thrwy bant i gyfeiriad..iawnder cen- edlaethol, y naill at feddiant o Ymreolaeth a'r llaU i fwynhad 0 Gydraddoldeb Cref- yddol. Yn ystod y blynyddau symuclwycl nifer mawr o geavri y pererindod i'r anweledig fyd, cyn sylweddoli eu dyheadau gwladoi a olirefyrldol, ond wele'r teithwyr ar y ddau lwybr yn tynu at borth y ddinas gyrchent ati; o'r ddwy fintai--yr un Wyddelig a'r un Gymreig--yr wythnos hon yn syllu ar y gar- eg filldir olaf, yn dwyn y geiriau: "Iddinas sylweddoliad eich gobeithion--l filldir." Agorwyd y Senedd Chwef. lOfed, amawr yw pryder y miloedd ynghylch llwyddiant Ymreolaeth a Dadgysylltiad. Tybia rhai y cynygia Mr. Asquith welliantau ar Fesur Ymreolaeth i ddofi teimlad chwerw y Tori- aid, ao os pery cynddaredd y Toriaid yn er- byn y Mesur, a'u bygythiad, y bydd i gan mil o ddeiliaid Ulster godi mewn gwrthryfel yn arfogedig- i'r gad, y digalona y Rhydd- frydwyr ac y gwynebant ar y wlad mewn Etholiad Gyffredinol. Os gwneir hyn cyll y Rhyddfrydwyr gyfle eu bywyd, dirymir Deddf y Senedd, cyfyd pum' rhan o chwech yn yr Iwerddon mewn gwrthryfel, teflir y Cymry yn ol i'r anialwch, a distrywir gwaith haner canrif yn yr Ynys Werdd a Gwalia. Bydd tori fyny y Senedd cyn troi y Mesurau mawrion hyn yn Gyfreithiau, trwy gymhorth Deddf y Senedd, yn golled anadferadwy i'r Iwerddon, i Gymru, ac i Ryddfrydiaeth. Oblegid hyn a'r ffaith mai Gweinyddiaetn benderfynol dan arweiniad cancr, yw y Wei- nyddiaeth bresenol, ni welir un rheswm dros gwdu y digalona nes "dwyn" barn i fiidd- ugoliaeth." Os gwthir Ymreolaeth ar yr Iw- erddon, dywed y Toriaid, y bydd un rhan 0 chwech o'r bobl yn wrthryfelwyr, os na roddir Ymreolaeth, awgryma rhai y bydd pum' rhan 0 chwech yn wrthryfelwyr. Cyf- yd Protestaniaid Ulster yn er byn Ymreolaeth am mai Pabyddion fydd mwyrif mawr llyw- odraethwyr y wlad, ac ofnant allu gormesol y Babaeth. Ni all neb cydnabyddus ag eg- wyddorion, ysbryjd a hanes y Babaeth, an- wybyddu yr ofnau hyn, oblegid ymffrost y Babaeth yw "Bob amser yr un." Dadl yr Ymreolwyr Prydeinig, Protestanaidd yw, y bydd adranau yn y Mesur i ddiogelu holl fuddianau y Protestaniaid yn mhob agwedd ar eu bywyd. Ymdrech bresenol y Weinydd- iaeth Ryddfrydol yw—ceisio cynyddu nifer a chryfhau yr adranau hyn, er boddlonrwydd' cyffredinol i ULster ter enill y, Dalaetli (llono i gydwwithio a'r Talaethau 'eraill i wneyd Yni- reolaeth yn lhvyddiant lhvyr i'r holl Wyddelod Nid heb bryder yr edrycha nifer o Ym- neillduwyr Cymru at y mi,soedd nesaf hyn. Os pery y Weinyddiaeth mewn swydd, rhaid i'r Aelodau Cymr-eig fod yn effro, oblegid y perygl i rai o'r esgobion yn y diwedd ym- foddloni ar dderbyn Dadgysylltiad heb Ddad- waddoliad., ac yna yn y diwedd i ollwng en gafael yn y degwm yn unig, gan ddal yn eu 11aw yr holl waddoliadau. Ar y cwestiwn hwn mae Cymru yn hollol glir. Y farn a'r teimlad cyffredinol yw, fod y cyfaddawd ar y "Parliamentary Grants" a'r QLi-eei-i Anne's Bounty yn eithafol o hael i Eglwys Loegr ale yn gam a'r Genedl Gymreig. I oisgoi pob math 0 gyfacldawd pellach, rhaia i'r holl Aelodau Rhyddfrydol dros Gymru sefyll fel craig, dros y Mesur fel y mae, a rhaid i'r etholwyr wylied pob symudiad esgobol, a chefnogi yr Aelodau Seneddol yn eu safiad diysgog dros y Mesur. Dim ond i holl aelodau Rhyddfrydol, Llaf- urol a Gwyddelig y Senedd sefyll ar bob pleidlais, ochr yn ochr, fel un byddin gref- ac y mae p-ob rheswm dros gredu y gwnant hyn,yna cerdda yr Iwerddon a Chymru filldir olaf y daith yn llwyddianus, ac ant i mewn trwy y', pyrth i'r ddinas y disgwylias- ant am flwyddi maith ei chyfaneddu. Trwy hyn daw tangnefedd i'r ddwy wlad i weithio allan eu hiachawdwriaeth-pob un yn ei ffordd ei hun.
News
Adsain o'r Senedd. Edrychai deiliaict Prydain Fawr yn nilaen gyda clycidordeb at ddydd Mawrth, Chwef. 10, fel un o cldyddiau pwysicaf y Hwyddyn 1914, oblegid mai dyma y dydd i'r Brenin George agor y Senedd benderfyna yn der- fynol dynged Cymru a'r Iwerddon am flwy- ddi maith i ddod. Daeth y dydd, ac am 1.40 o'r gloch gadawodd y cerbyd breninol euraidd Balas Buckingham, yn cynwys y Brenin a'r Fren- ines, yn nghanol heulwen, am Dy yr Ar- glwyddi. Amlwg oedd uchelion swyddogol a chymdeithasol Prydain yn Avyr a gwragedd yn eu gwisgoedd amryliw eu haddurniadau a'u perlau disglaer. Eisteddodd y Brenin ger ei orsedd a'r Frenines mewn gorsedd yn ei ymyl. Gan wisgo y goron ar ei ben dar- llenodd y Brenin ei Anerchiad i aelodau y Ddau Dy oeddent yn bresenol, mewn llais clir, clywadwy. Ni chynwysai yr Araeth gyfeiriacl o gwbl at Gymru, gan fod cwestiwn y Dadgysylltiad yn ymarferol wedi ei bender- fynu. Gosodwyd y pwyslais ar yr Iwerddon, a'r awgrym o welliantau posibl yn Mesur yr Ymreolaeth dawela y teimlad gwrthwyn- ebol i'r Mesur yn Ulster. Ar ol darllen yr Araeth o'r Orsedd, ymadawodd y Brenin a'r Frenines, ac aethant yn eu cerbyd mewn gorymdaith rwysgfawr trwy rai o brif ys- trydoedd y ddinas i.:w palas. Cawd seibiant am ysbaid, ac yna dechreu- odd y Ddau Dy ar waith y tymhor. TY Y CYFFREDIN. Mr. Walter Roch. Y boneddwr ieuangc hWIl 0 Sir Benfro, ac vtyr i'r diweddar Mr. W. R. H. Powell,