Y Tyst

Lon Swan, Dinbych. LYMADAWIAD Y PARCH. JAMES CHARLES. Ar nos Lun yn ddiweddar cynhaliwyd cyfarfod ymadawol y Parch. James Charles ar ei ymddi- swyddiad o fod yn weinidog eglwys L611 Swan a'i chaLghennau—Tower Hill a'r Brookhouse— ar ol dros chwartre canrif o gyfnod. Yr oedd Me", Charles wedi bwriadu ymduiswyddo ym mis lViai diweddaf, ond ar gais taer yr eglwys cyd- syniodd i aros hyd y Sul cyntaf yn Nhachwedd. Penderfynwyd symud er cyflwyno dysteb iddo, a phenodwyd pwyllgor i'r amcan hwnnw. Rhoed cefnogaeth gynnes a pharod i'r mudiad, nid yn unig gan yr eglwys dan ei ofal, ond gan gyfeill- ion o'r dref o fysg pob enwad, a chan gyfeillion mewn rhannau o Ogledd a Deheudir Cymru. Y mae Mr. a Mrs. Charles yn symud i fyw i Hen Golwyn. Yr oedd y cyfarfod hwn yn un i ffarwelio ag ef, ac i gyflwyno'r dysteb uchod. Daeth cyn- hulliad lluosog o edmygwyr ynghyd o fysg pob enwad—Eglwyswyr yn ogystal ag Ymneilltuwyr. Llywyddwyd gan Mr.' J. N. Davies, Geinas, cad- eirydd y pwyllgor. Dechreuwyd trwy ganu ton, a gweddiwyd gan y Parch. D. D. Richards, Nautglyn. Darllenwyd llythyrau gan ysgrifen- nydd yr eglwys, Mr. J. Morris Jones, oddiwrth bersonau yn datgan gofid oherwydd eu hanallu i fod yn bresennol, sef y Parch. Tryfan Jones (Llywydd Cyngor Eglwysi Rhyddion Dinbych) Parch. W M. Jones, Llanelwy Parch. Ben. Williams, Prestatyn (Ysgrifennydd Cyfundeb Gorllewinol Dinbych a Fflint) Mr. H. Edwards (Huwco Penmain), Rhyl; Mr. A. Foulkes-Roberts (Clerc Ijywiawdwyr Ysgol Sirol Dinbych) Mr. R. D. Hughes, Vrogain (un o ysgrifenyddion y dysteb, yr hwn oedd wedi ei gyfyngu i'w dy gan waeledd)—yr oil yn dwyn tystiolaeth uchel i Mr. Charles. Yn ei anerchiad o'r gadair cyfeiriodd y Llywydd at gysylltiad maith Mr. Charles a'r eglwys. Ystyriai hi yn fraint bod dan weinid- ogaeth y fath wr. Yr oedd yna hanes enwog yn perthyn i eglwys Don Swan, a chewri o bregeth- wyr wedi bod yn ei phulpud—ac nid oedd Mr. Charles y lleiaf ohonynt. Byddai ei bregethau grymus a'i ddylanwad dyrchafol yn y dref yn sicr o aros yn hir. Siaradwyd dros yr eglwys gan ddau o'r swydd ogion-Mri. William James a William Williams —a chyfeiriasant at y parch dwfn a goleddid tuagat Mr. Charles yn Don Swan a'r canghennau Bu eu cysylltiad a'r gweinidog yn hapus iawn. Edrychent i fyny at Mr. Charles fel pregethwr diwinydd, awdur,jfcynghorwr doeth a diogel bob amser. Teiment ei fod yn ddiamheuol was i Grist. Y Parch, J. 0. Jones, gweinidog y Green a Dlangwyfan, a ddywedai fod yr eglwysi hynny yn teimlo'n ddyledus iawn i Mr. Charles am y cynhorthwy a fu iddynt yn y gorffennol. Fel gweinidog ieuanc a chymharol newydd yn y cylch, yr oedd ganddo y parch dyfnaf i Mr. Charles oherwydd ei gynghorion a'i gyfarwyddyd iddo bob amser. Yn awr daethpwyd at brif waith y cyfarfod, sef cyflwyno anerchiad oreuredig i Mr. Charles, pa un oedd mewn ffurf o album, ac wedi ei gweithio'11 hardd neilltuol gan y Mri. Hughes a'i Feibion, Gwrecsam. Yr oedd yr anerchiad fel y canlyn :— I 1'1' Parch. James Charles, Dinbych. I I Anner oh. I ANNWYL FRAWD,—Yn gymaint a'ch bod wedi penderfynu ymryddhau o fod yn weinidog eglwys Don Swan, Dinbych, a'i changhennau, Tower Hill a'r Brookhouse, ar ol cyfnod o dros chwarter canrif o wasanaeth, nis gallwn adael i'r amgylch- iad fyned heibio heb amlygu ein gofid fod cy- sylltiad mor faith a serchog yn cael ei dorri. Ar y Haw arall teimlwn yn ddyledswydd arnom gydnabod Duw am eich gweinidogaeth yn ein mysg yn ystod y cyfnod a nodwyd am eich pregethau galluog, efengylaidd ac apeliadol, yn cael eu traddodi dan rym argyhoeddiad a chyda gwresowgrwydd ysbryd un oedd yn cael ei arddel gan y Meistr am eich cynghorion doeth, eich gweddiau taerion, a'ch arweiniad diogel bob amser, ac am eich rhodiad hardd a'ch esiampl teilwlig-rhiaweddaii enillodd i chwi barch dyfnaf ac edmygedd trylwyraf yr holl aelodau a'r gwrandawyr. Teimlwn fel eglwys yn falch hefyd i chwi gael nerth a chyfle i wasanaethu'r dref a'r cylch mewn amrywiol ffyrdd, yn arbennig mewn cylch- oedd addysgol, cymdeithas">l a chrefyddol. Nid ydym, chwaith, heb sylweddoli'r parch a roddir i chwi gan ein Cyfundeb fel awdur, diwinydd, pregethwr a chynghorwr a llawen gennym feddwl mai yn ystod eich gweinidogaeth yn Lon Swan yr etholwyd chwi i gadair Undeb yr Anni- bynwyr Cymreig. Wrth symud ohonoch o'n tref henafol ac o Ddyffryn Clwyd i gymdogaeth arall, gallwn eich sicrhau yr erys adgofion melys yn yr eglwys hon a'r dref am eich llafur a'ch bywyd yn ein mysg. Dymuiiwn i chwi a Mrs. Charles flynyddoedd o diddanweh a bendith. Arhoed eich bwa yn gryf, a pharhaed y Nefoedd i lwyddo eich ym- drechion a phan ddel yr amser i gadw nos- wyl,' boed i chwi fyuediad helaeth i mewn i Deyrnas Ei annwyl Fab. Arwyddwyd, dros yr eglwys, J. N. DAVIES (Cadeirydd y Pwyllgor), JOHN EDWARDS, THOS. BATTEN (Trysorydd), WILLIAM JONES, WILLIAM OWEN, JOHN ROBERTS, WILLIAM WILLIAMS, J. MORRIS JONES (Ysgrifennydd)—diaconiaid R. D. HUGHES (Ysgrifennydd), SAMUEL ROBERTS, WILLIAM ROWLANDS, J. TREGONING. Galwyd ar Mrs. Evans, confectioner, Vale-st. -un o'aelodau hynaf yr eglwys—i'w chyflwyno, yr hyn a wnaeth mewn ychydig eiriau pwrpasol. Wedi hynny galwyd ar Mr. Thomas Batten, trysorydd yr eglwys, i gyflwyno cheque am £150 i Mr. Charles, a chacd ychydig sylwadau pwr- pasol gan Mr. Batten, yn datgan gofid o golli Mr. Charles. Hyderai y caffai flynyddoedd eto i gario ymlaen ei waith da. Diolchodd Mr. Charles yn fyr am yr anerchiad a'r dysteb, a thalodd deyrnged i chwiorydd yr eglwys am eu caredigrwydd a'u cydweithrediad, bob amser. Yr oedd Mrs. Evans wedi bod yn neilltuol o garedig. Gwnaeth yr eglwys a chyf- eillion oddiallan yn rhagorol iawn ar yr achlysur hwn, a theimlai y byddai dan ddyled bersonol i bob un ohonynt. Taled yr Arglwydd i bawb. Siaradwyd yliilesaf gan y Parch. Evan Jones, Capel Mawr, yr hwn a gynrychiolai Gyngor yr Eglwysi Rhyddion. Cyfeiriodd fod ei adnabydd- iaeth o Mr. Charles yn myned yn ol i'r adeg pan oeddynt yn y Bala, a da oedd ganddo iddo gael ei gjandeithas yn Ninbych am yn agos i bum mlynedd ar hugain. Edrychai ar Mr* Charles fel gwr cadarn a doeth. Cydyindeimlai a'r eglwys yn ei cholled yr oedd wedi colli dynion rhagorol iawn o fewn y blynyddoedd diweddaf. Dymunai arbediad blynyddoedd eto i Mr. Charles, ac ar i fendith Duw fod arno ef a'i deulu. Cyfeiriodd Mr. Jones at yr undeb hapus a fodolai rhwng y gwahanol enwadau yn y dref, a datganodd ei lawenydd o weled y Canon Redfern, rheithor y dref, gyda hwy yn y cyfarfod. Galwyd ar y Canon Redfern i siarad, a thalodd deyrnged uchel i Mr. Charles fel dyn o ddifrif. Adwaenai ef er pan oeddynt yn llafurio yng Nghroesoswallt, a choleddai'r parch dyfnaf tuag ato. Yr oeddynt wedi cydweithio mewn gwa- hanol gyfeiriadau-cyd-gaplaniaid y Gwallgofy cyd-gaplaniaid i amryw o faerod y dref, cyd- gaplaniaid i'r Gwirfoddolwyr, &c. Bu gydag ef ar wahanol lwyfannau cyhoeddus, ac edmygai Mr. Charles am ei drylwyredd, ei onestrwydd, a'i ysbrydolrwydd dwfn. Y Parch. Thomas Griffiths (B.), ar ran Cyngor yr Eglwys Rhyddion, a gyfeiriodd at Mr. Charles fel arweinydd a chynghorwr, a'i bregethau ar- uchel. Yr oedd Mr. Charles bob amser yn gyn- horthwy ac yn nodded i frawd gwan yn y wein- idogaeth, a theimlai ef yn ddiolchgar iddo gael ei gyfeillgarwch am tua 13 mlynedd. Mr. D. H. Davies, Berwynfa, fel cynrychiolydd Cyngor yr Eglwysi Rhyddion, a gyfeiriodd at dri nodwedd amlwg iawn yn Mr. Charles (1) Ei bersonoliaeth, (2) ei gymeriad, a (3) ei waith. Yr oedd hefyd yn nerthol fel pregethwr rhedai yn uchel pan yn dehongli ac yn egluro'r Gwir- ionedd ac yn son am drefn yr lachawdwriaeth. Dymunai iddo hwyrddydd braf, ac ar fod yr un nerth fu yn ei nodweddu ar hyd ei fywyd yn parhau hyd y diwedd. Y Maer (Mr. Robert Owen) a ddywedai ei fod yn teimlo'n falch o gael cynrychioli'r dref ar achlysur fel hwn. Yr oedd yna barch cyffredinol i Mr. Charles yn y dref, a hynny gan bobl nad oeddynt yn perthyn i unrhyw eglwys. Diolchai am yr undeb oedd i'w weled yn y cyfarfod. Gofidiai eu bod fel tref yn colli dyn fel Mr. Charles. Y Parch. D. E. Jenkins a gyfeiriodd at y cyf- eillgarwch a fodoloi rhyngddo ef a Mr. Charles. Yr oedd yn teimlo llawer o ddiddordeb ynddo, a bu iddo olrhain ei achau, gan fyned mor bell yn ol a'r flwyddyn 1687, a chafodd Mr. Charles yn disgyn o hen uchel-sirydd sir Gaerfyrddin, ac yn perthyn i Thomas Charles o'r Bala, o linach ei frawd hynaf, William Charles. Talodd deyrn- ged iddo fel diwinydd ac awdur, ac am y gwas-