Y Cymro

Adroddiad y Symudiad Ymosodol. Mr. John Thomas, Caerdydd, a gyflwynodd yr ad- roddiad Seesneg: General Fund.—An increase of over Cgoo as com- pared with 1915-16. Nearly £600 was, collected to- wards our Siemi-Jubiiee Celebration in 1916 and re- eatrenchments were made in the expenses. But the balance in hand last May is only enough to carry on the work for six months. Loan'and Development Fund Accounts.—All the Centres to repay the Annual Instalments in full this year. Last year three New Halls were built viz :—Pengam Garden Village, Tre- Thomas, and Cruinlin, all in Monmouthshire. > We have recently established a Church at Clydach on Tavve and are about to start in other plaices, ,Clo,oco Anonymous Gift to Loan Fund. Tent and Summer Gospel Campaign :—Wonderful results, have followed these special. Missions. 'Hundreds have re- cently professed conversion, among them being swarthy West Indians and docile Chinese. Very large number of children signified, their eagerness to serve our Blessed Lord and Saviour. Statistics for 1916Centres 53, increase 2 Hearers 26,532, de- crease 553 But, when we remember that over 1,800 of our men have enlisted, it is not surprising to see this decrease. Communicants 5,505, increase 96 Sunday Scholars 12,856, increase 87 On Probation 164. Baptised 350. Children of Members 3,545. Other children receiving Religious Instruction 6,443. The Church Members contribute on an average to- wards the Ministry nearly us. each per annum. To- W2H-dsi All Objects the Centres of the Movement collect every week—apart from all Grants—over Z200 or an average per annum of £ 2 3S. per member. An- other 61 io per week is needed to carry on the work. For this we do not look in vain, to the Annual Col- lection in January 1918 to be made by all the Church- es of the Connexion. The Funds of Kingswood- Treborth Home—which is prospering—are not in- cluded in those of the Movement. Mr. Edward Jenkins, J.P., Cardiff, would gratefully acknowledge all gifts towards the Home, and these are greatly needed. Legacies':—Executors of the late Mr. Roger Rogers Liwydcoed, for £5°' The Exors of Mr. John Mathias per Messrs George Son & Davies, Cardigan, for L12 1 os. Bequest have also been made to the Movement, but not yet realised, by the late Mrs. Margaret Evans, Porthcawl, the late Mrs. Rummings, Dowlais, the late Mr. D. T. Sims of Skewen, and the late Rev. P. D. Morse, Wolf's Castle. Grati- tude :—Thanks conveyed to County Secretaries and Treasurers, and the Local Committees with the Officers of the Churches who help to carry on this work successfully. Resoltition :—The Finance Com- mittee had decided to submit the following Resolu- tion to the various Monthly Meetings and Presbyter- ies and through the latter to the Churches. Welsh Copy of Resolution :—Dymunwn yn ostyngedig ddat- gan'y flwyddyn hon eto ein cydnaibyddiaeth o am- ddlffyn yr Arglwydd trosom mewn adeg bwysig yn hanes y Symudiad Ymosodol fel ymhob adran4 o Eglwys Crist ar y ddaeaT, a'n llawenydd ym mharhad liwyddiam y gwaith yn ein mysg. Ceir prawf o hyn yn y cynnydd a gymerodd le yn rhif. yr aelodau eg- Iwysig ac yn yr Ysigol Sabothol, ac yn ffurfiad dwy egkvys newydd, yn ystod y flwyddyn ddiweddaf. Dymunol iawn hefyd ydyw fod eglwysi y Cyfundeb yn gyffredinol yn parhau yn eu dyddordeb yn y gwaith Cenhadol hwn o'n heiddo, ac yn eu cyfraniad- au tukg ato. Mae yr angen am gymorth yn ddyfnach nag arfer oherwydd fod rhai cannoedd o'r aelodau wedi ymuno a'r fyddin a gesyd y cyfleuster- au newyddion i ledaeniad y gwaith, a ymegyr on blaen yn Ne a Gogledd Cymru gyfrifoldeb pwysig ar ein haelodau i barhau mewn gweddi ar ran y Sym- udiad ac i gyfrannu yn helaeth tuag at ei gario ym- laen yn d,e:il,w,n-g.-(S,iigned) John Thomas, General Secretary, Royal Chambers, Park Place, Cardiff. Cynhygiai Mr. Thomas fod yr adroddiad yn cael ei dderbyn, a phasiwyd hynny. :Parch. John Morgan Jones, Caerdydd, a ofy-niai a alilai gael cyfle i gyfeirio atanerchiad y Parch. R. R. Roberts y noson gynt. Gofidiai na buasai yn bresennol, ond yr oedd yn sliwr na fwriadai Mr. Rob- erts ddweyd dim yn anffafriol, ac nid oedd unrhyw deimlad angharedig ar yr ochr arall. Cafwyd fod yn angenrheidiol gwne'ud i ffwrdd a'r 'moratorium,' a ga4n.atai i ganolfannau y Symudiad Ymosodol dalu llai na'r swm dyledus o ad-daliadau i Gronfa Fen- thycioil y Symudiad, a gorfodi y canolfannau i dalu yn llawn, yn lie yn ol 4 y cant. Adroddiad Bwrdd yr Ymddiriedolwyr. Yr Ys-rifennvd-d a ddywedai mai yr unig adrodd- ilad elliid roi oedd iddo ef dderbyn llythyr oddiwrth Mr. Morgan yn hysbysu nad oedd ganddo adroddiad i'w roddi ynghylch Bwrdd Ymddiriedolwyr y Gronfa Gynorthwyol Ganolog. Mewn canlyniad i farwol- aeth Mr. Thomas ni wyddai sut y safai pethau, ond awgrymai y byddai yn 'angenrheidiol penodi archwil- iwr. Dyna'r eglurhad paham nad ellid rhoddi Ad- roddiad Bwrdd yr Ymddiriedolwyr. Y Gymdeithasfa Nesaf. Yr Ysgrifennydd.—Yr oedd cyfnewidiad wedi ei wneud yn yr amser y cynhelid y Gymdeithasfa nesaf yn Aberayron. Cynhelir hi ar yr ail, y 3ydd a'r 4ydd —wythnos yng nghynt nag y dangosir ar y Rhaglen yn y genadwri o G.M. Dehau Aberteifi. Mr. J. M. Howell a ddywedai fod weithiau un neu ddau neu dri o leoedd yn cydymgeisio i roi gwahodd- iad i'r Gymdeithasfa, ond y tro hwn bu raid i Aber- ayron, mewn ystyr, drefnu ymwared. Yr oeddynt yn tueddu i grynu wrth feddwl pa fodd i groesawu yn debyg i'r modd y gellir mewn lleoedd fel Merthyr. Yr oedd eu capel yn hen ac yn amddifad o lawer o gyfleus,terau, ond yr oedd. yn gapel da i bregethu yn- ddo, fel y gwyddai y Llywydd. Nid oedd y cyfleus- terau teithio gyda'r 'trains' ychwaith yn dda iawn, gan eu bod wedi eu cwtogi. -Yr oeddynt, fodd byn- nag, yn awyddus i wneud yr oil a allent, ac yn y ffordd a fyddai yn fwyaf derbyniol ganddynt oil— (cy meradwyaeth). Parch. Rees Evans, Llanwrtyd, a gynhygiai fod gwahoddiad caredig Aberayron: yn cael ei dderbyn. Beth bynnag am y 'trams' i Aberayron, nid oeddynt ddimgwaeth nag 1 Ferthyr; fe'i daliwyd ef i fyny yn y 'train' am dair awr y diwrnod cynt ar y 'Brecon and Merthyr, Eiliwyd gan Mr. Phillips. Y Gymdeitha.sfa i ddechreu am 3 o'r gloch. Hanes yr Achos. Yr YgWegaii:- Parch. David Richards, Ynysbwl, a gyflwynodd ad- roddiad byr ond cynhwysfawT o ystad yr achos o fewn cylch Henaduriaeth Dwyrain Morgannwg, mor bell ag y geiilid barnu oddiwrth yr Ystadegau. Nid yrnddengys fod dim yn eithriadol i'w fynegi gyda golwg ar yr un o'r colofnau, ond, fel y sylwai y Llywydd, yr oedd yr adroddiad yn un calonogol iawn. Y wedd ysbtydol:- Parch. John Badham, Tydfil Hall, Merthyr, a wnaeth sylwadau ar wedd ysbrydol yr achos yn y cylch. Yr oeddynt, meddai, yn hoen ieuenctid, ac nid oedd ganddynt hynafgwyr i atal eu cynnydd- (chwerthin). Yr oedd ganddynt eglwysi cryfion, eg- niol a chynyddol, o'r rhai yr oedd ganddynt bob lie i fod yn falch, ond yr oedd ganddynt lawer o eglwysi gweiniaid, ond ni chyfrifent hynny yn anffawd. Yr oedd eu gweinddog yn ysgolheigaidd a diwylliedig, ac yn ffyddlawn i draethu y gwirionedd fel yr oedd yn yr Iesu. Yr oedd ganddynt gyflenwad o ddynion ac ynddynt y posibilrwydd o Gymedrolwyr Cym- deithasfa Deheudlr Cymru, ond hyd yn hyn nid oedd- ynt wedi cael yr anrhydedd honno ond unwaith, sef ym mherson y diweddar Barch. Ddr. John Pugh, a bu yntaiu farw yn ystod blwyddyn ei lywyddiaeth. Ffynnai ewyllys da yn eu plith. Nid oedd yr eg- lwysli yn cymryd yn garedig at y penodiad o bwyll- gorau am oes, a gwneid niwed weithiau trwy ethoiiad rhai nad oeddynt yn flaenoriaid. Yr oedd rhai peth- au a barai iddynt ofid, megis bychander nifer y rhai a fynycheot y gwasaniaeth ar fore Sul, a halogiad Dydd yr Arglwydd. Pasiodd y Gymdeithasfa ddoe gyda golwg ar fasnachu ar y Sul. Yr oedd rhai o athrawon yr Ysgol Sul, ac hyd' yn oed rai o'r ysgol- heigion yn derbyn budd oddiwrth yr elw a geid yng- lyn a'r lieoedd y cyfeiriwyd atynt. Yr oedd wedi dod yn ffasiynol mewn llawer o achosion. i'r swydd- ogion fod yn absennol o'r Ysgol Sul. Aethai chwe bynedd ar hugadn heibio er pan y cychwynodd Dr. Pugh waith mawr y Symudiad Ymosodol. Dywedai cenhadwr a fu am ysbaid o orffwys rai blynyddoedd yn ol mai mewn cysylltiad a'r Symudiad Ymosodol y bu rhai o'r gwyrthiau mwyaf o droedigaeth. Yr oedd- arnynt ofal calon am yr ieuenctid, a theimlent yn obeithiol y dygai hyn ffrwyth mewn llwyddiant helaeth. Yr oedd eu peirianwaith yn uchel, ond yr oedd amynt eisieu y nerth oddiuchod. Parch. John Morgan, Aberdar, a gynhygiai fod y ddau adroddiad a gyflwynwyd yn cael eu derbyn, a phaSliwyd hynny. Parch. Rees Evans.-Oati allent anfon anogaet-h garedig i swyddogion yr ardal hon i gymryd i fyny y mater o geisio symud i gael bugeiliaid i'r lie. Parch. John Badham.—Yr oedd yn dda ganddo fod Mr. Rees Evans, wedi codi'r mater hwn yr oedd wyth o'r eglwy-si heb fugail; yr oedd efe yn meddwl y dylai y Cyfundeb benodi dirprwyaeth i ddelio a'r mater. Parch. Rees Evans a gynhygiai eu bod yn anfon gwahoddiad caredig i'r swyddogion yn y cylch hwn i ylsftyried yn ddifrifol ystad yr achos, yn enwedig gyda golwg ar gael bugeiliad ar yr eglwysi. Parch. E. W. Edwards, Llamgyfaelog, a eiliai. Parch. T. Bowen a awgrymai fod y genadwri yn caiel ei hanfon i G.M. Dwyrain Morgannwg. Parch. J. Morgan Jones.—Y mae y mater hwn! yn gwasgu yn drwm arnom er ys amser, ac yn wyneb cenadwri o'r Gymdeithasfa byddwn yn rhwym o wneud rhywbeth, gan y byddwn yn ystyried y gen- adwri. Pasiwyd hyn yn y Surf a awgrymodd1 y Parch. T. Bowen. Coffhad. Mr. J. M. Howell a wnaeth sylwadau am Mr. E. M,. Jones. Parch. Oscar Symonds a'r Parch. Wil- liam Evans, M.A., am y Parchn. W. M. Lewis a P. D. Morse. Parch. J Morgan Jones am y Parch. David Lloyd. Parch. oD. H. Williams, D.D., a gynhygiodd fod cydymdeimlad y Gymdeithasfa yn cael ei amlygu a'u perthynasau. Pasiwyd hynny. Pasiwyd pleidlais o gydymdeimllad a'r Parchn. Lodwig I--e,wis a David Thomas, y nail! a'r Hall wedi colli mab yn y rhyfel. Pasiwyd pleidlais o gydym. deimlad a'r Parch. D. Tyler Davies, yr hwn sydd mewn afiechyd, ac yn awr mewn ysbyty yng Nghaer- dydd, ac fod y Parch. J. M. Jones i gyflwyno i Mr. Davies gydymdeimlad y Gymdeithasfa. Adroddiad Cyfarfod y Blaenoriaid. Cyflwynwyd yr adroddiad hwn gan Mr. David Evans, Abertawe,, Ysgrifennydd Cyfarfod y Blaenor- iaid, a phasiwyd ef. (Ceir adroddiad ein gohebydd mewn colofn arall— uchod). Adroddiad y Pwyllgor Dirwestol. Cyflwynwyd yr adroddiad hwn gan y Parch. T. Powell, Cwmdar, yr hwn a ddarllenodd^ yr hyn a gynhygiai y pwyllgor fel cynllun i ddelio a'r fasnach feddwol, yr hwn oedd yn seiliedig aT, ac yn ymar- ferol yr un a'r hwn a gymeradwywyd gan Gymdeith- .asfal,r Gogledd yng Nghaergybi. (Y mae y cynllun hwnnw wedi ymddangos yn adroddiad y "Cymxo o'r Gymdeithasfa—Gweler Rhifyn Gorff. 4ydd, tud. 12). Aeth Mr. Powelli ymlaen i ddweyd eu bod yn