Seren Cymru

MARWOLAETH Y PARCH. J. MORRIS, CWMIFOR. Yr wythnos hon mae genym y gorchwyl tor- calonus o g-ofnodi marwolaeth ein hanwyl frawd Morris. At y rhes o anwyliaid a gollasom yn yr angeu, y mae Morris anwyl a defnyddiol yn cael ei rifo heddyw. Glynodd gyda'i waith trwy wendid mawr ond o'r diwedd gorfuwyd ef i roddi ffordd dan bwys afiechyd, a bu farw pryd- nawn Sabboth, a'i oglud ar ei Dduw. Cymmer yr angladd Ie dydd Gwener. Dyma y pedwerydd o'r un ty a fuont farw o fewn ychydig amser. Ychydig sydd er pan gladdwyd Enoch, Mary Anne, a Levi-tri o'r plant. Ond dyma yr ergyd trymaf—claddu eu tad. Ymddengys fod angeu wedi gosod y teulu anwyl hwn fel nod i'w saeth- au. Mae yma lais yn dweyd, Paid a mi, fel y cryfhawyf." Amddiffyn Duw fyddo dros weddw ac amddifaid ein hanwyl frawd. Mae nerth wedi ei gael yn barod. Pwyswch etto mae nerth wrth raid. Yn ol dy ddydd y bydd dy nerth." Ceir manylion pellach yn y SEREN ar ol hyn. IFORWYSON JAMES.

ACHOS TEILWNG 0 BOB CEFNOGAETH. ffif «G m'ynedd yn ol y cychwynwyd gyda Trysorfa y Goffadwriaeth. Y mae y j.j. ys°rfa hono yn awr yn ffaith bwysig ac an- hanes enwad y Bedyddwyr yn ditK ^lnru' a bydd y Drysorfa yn parhau i fen- at i°i °.esau dyfodol a benthycion didraul ^cldoldai, a Jlyfrau rhad a chyfatebol at asanaeth ein Hysgolion Sabbothol. Bydd 6KDctyd a Bedyddwyr am oesoedd i ddod, y deDS mlynedd sydd wedi ter- 3° herwydd Trysorfa y Goffadwriaeth. *eth ,ack°s Hawn mor deilwng o gefnog- yr eglwysi a'r gweinidogion yn bresenol yr cael ei gymmeradwyo i sylw yr eglwysi. y« cyfeirio at Gymdeithas Ehag- 1°,oI Gweinidogion Hen a Methedig yr.vy .f'yr °ymru a Swydd Fynwy. Y mae ar ysSrifenydd newydd anfoti cylch-lythyran, y jjais y cyfarfod blynyddol cyntaf, at eglwysi Ydd Ytysogaeth, yn crefu am gasgliad blyn- inae am hum mlynedd at y gymdeithas, ac y iad eJ,r ysgrifenydd yn gobeithio, os ceir ateb- byr ilT_0110S oddiwrth yr eglwysi am y cyfnod eiSoes nw1'. &yda pharhad o'r haelioni sydd tuao. n+We cae^ ddangos gan foneddigion y gymdeithas, y bydd yn alluog, ar ddiwedd y tymhor hwnw, i gyfarfod ag angen gweinidogion methedig Cymru. Byddai hyn yn fendith fawr, ac yn anrhydedd nid bychan i'r enwad canys pwy sydd nad yw yn gwybod am sefyllfa dlawd a digalon, a rhagolwg dywyll a digysur llawer o'n brodyr da a gweithgar, sydd wedi treulio eu nerth a'u dyddiau yn y weinidogaeth yn Nghymru, ar gyflog fechan, heb un ddarpariaeth ar gyfer henaint a methiant ? Y mae yn Hon genym ddeall fod 187 o'n gweinidogion wedi uno a'r gymdeithas, a'i bod wedi cychwyn mor obeith- iol. Bu cynnyg o'r blaen flynyddau yn ol at gael cymdeithas i'r un amcan, ond methodd hwnw, gan mwyaf trwy ddiffyg cydymdeimlad yn mhlith llawer o'r gweinidogion. Y mae yn foddhaol i weled cyimifer o'r gweinidogion yn dyfod allan o ddifrif i gefnogi y mudiad presenol, ac y mae hyn yn arwydd er daioni. Dywedwyd mewn amryw o'r oymmanfaoedd diweddar, pe buasai y gweinidogion eu hunain yn cefnogi y mudiad, trwy unoa r gymdeithas, y buasai yr eglwysi, wedi hyny, yn dyfod allan yn baelionus o i phlaid. Wel, yn bresenol, dyma'r cyfle wedi dyfod—y cyfle, meddir, ag oedd yr eglwysi yn geisio, ac yn aros am ei weled. Hyderwn y bydd i'r holl eglwysi wneuthur casgliad blynyddol am bum mlyn- edd tuag at yr amcan clodwiw; bydded y casgliad yn fychan neu yn fawr. Rhoddir cyfle i'r bobl-ewy llyswyr da gweinidogion methedig-i wneuthur yr hyn a ewyllysiant. Gwneler y casgliad yn fuan hefyd yn mhob eglwys, oblegid y mae yr hwn sydd yn rhoddi yn fuan, yn rhoddi yn ddwbl.

Dywed Jesh Billings, yn ei gyfarwyddiadau pa fodd i ddewis ceffyl da, fel y canlyn:—Mae ceffylau da yn anhawdd eu cael, ac y mae dynion da svdd yn prynu a gwerthu y cyfryw yn fwy anhawdd eu cael. Dyn gonest ydyw y creadur mwyaf gogon. eddua yn y cread mawr." Llefarwyd y geiriau diweddaf gan Alexander Pope, pan ar dori ei galon wedi prynu ceffyl at wasanaeth y teulu. A welodd rhyw un yma groen elephant erioed ? meddai ysgolfeistr wrth ddosparth o blant oedd o'i ddeutu. Do, fe welais i, meddai un bychan chwech oed. Edryohai yr holl blant arno yn syn. Pa le ? gofynai y meistri. Am yr elephant oedd yn myned drwy yr heol y dydd o'r blaen. Fe chwar- ddodd yr holl ddosparth, ond fe edrychodd y meistr tua'r llawr, gan dynu ei ewinedd drwy ei gernflew.

^refijddat + BFDYDD.—Nos Sul, Medi Jaf, yn Libanus, Cwm- bwrla. ar ol pregeth ar fedydd, bedyddiodd y Parcli. W. Haddock un chwaer ar broffes o'i ffydd yn y Ceidwud. Diolch fod rhagor yn djsgwy1 yr 1m fru.ii;fc. — DAPYJOD. CoiiWEN.—Dydd yr Arghvydd, Medi laf. cyn- naliwyd cyfarfod \8_ol yn y lie hwn. Holwyd dosbarthindau yr ys.:ol gan y bro yr E. Jones, R. Thomas, a'r holl ysgol ¿ un y Parcii. H. C. Williams, mewn pwnc ar "lesu (irist fel Esiamplydd. Traddodwyd anerchiadau eiiii Mri. W. Jones, Cyn- wyd H. Jones, Lltiiisazjt il raid a W. Hughes, Glyndtfrdwy. Darllenwyd y Cyfrifon am y fl^vddyn ddiweddaf «un :1'. W. Hughes, Vsgrifen- ydd. Yn yr hwyr, traddodwyd pregeth gan y I gweinidog ar Agoryd yr Ysgrythyrau." Cafwyd cyfarfod da, a hyderwn y gwelir effeithiau daionus yn cmlyn mewn cynnydd rhifedi a llafur. LLANGOED.—Cynnaliodd yr eglwys uchod ei chyfarfod cenadol eleni nos Fercher, Medi 4ydd, pryd y pregethwyd yn rymus a dylanwadol gan y Parchn. R. Thomas, Caergybi; a G. James, Llan- gefni. Dydd luu, aeth y brodyr da ynu, yn nghyd a brodyr ereill, oddiamgylch y gymmydogaeth i gssglu at y gymdeithas. Casglwyd yn dda Bernir y bydd y casgli-idau eleni gymmaint, os nid yn fwy, nâ'r blynyddoedd blaenorol. Llwyddiant i bob eglwys wnoyd yr un fath. gan fod fund y gym- deithas yn isel.—AELOD. LLAKGYNDEYBST.—Y mae yr eglwys Fedyddiedig yn y He hwn a golwg lewyrchus iawn arni y dydd- iau hyn. Boreu Sabboth, v 18fed o Awst, cawsom y pleser o weled y Parch. W. Jones, ein gweinidog ieuanc, yn bedyddio 8 yn afon Gwendraeth, yn ngwydd llawer o edrychwyr. Yr un Sabboth, derbyniwyd tri yn ol o dir gwrthgiliad. Felly, dyma unarddeg o ychwanegiad at yr eglwys yr un Sab- both. Y mae yn dda genym allu hysbysu fod yma lawer etto o flaen yr eglwys, yn aros am eu bed- yddio.-BRAWD. BETHEL, CAPEL ISAF.—Da genym ddweyd, yn ngwyneb y marweidd-dra ag sydd ar grefydd y blynyddau hyn, nad yw yr achos yn hollol ddi- lewyrch gyda ni yn Bethel. Er fod amryw o deu- luoedd yn ddiweddar wedi gadael y gymmydogaeth, i wahanol fanau, pa rai oeddynt yn aelodau gyda ni yma, yr hyn oedd yn golled i ni, ond yn ennill i eglwysi ereill etto, y mae yr achos i raddau yn llwyddo yn gysson yn y lie. Buasai yma eglwys luosog oni bai y symudiadau mynych sydd wedi cymmeryd He yn ystod y blynyddau diweddaf. Sabboth, y 25ein o Awst, ar ol anerchiad gwir bwrpasol ar yr ordinhad o fedydd, gan Mr. Evans, y gweinidog, aeth i waered i'r dwfr, a bedyddiodd chwech o ddeiliaid yr Ysgol Sabbothol yn ol trefn y Testament Newydd. Mae yma dyru mawr i wrando yr efengyl; y capel yn orlawn bob Sabboth. Duw yn ei ras a lwyddo y weinidogaetb etto yn ein plith.—AELOD. SALEM, OWMFELIN.- Y Sul a'r Llun, Awst y 18ed a'r 16eg, cynnaliwyd cyfarfod i'r dyben o sefydlu y Parch. B. E. Thomas, Mcrthyr, gynt Geiligaer, yn fugail yr eglwys uchod a gobeith- iwn y bydd yr undeb presenol hwn yn ddechreu cyfnod newydd a llwyddiannus ar achos crefydd yn y Cwm, yr hwn IIchos sydd wedi bod yn isel, ac o dan anfanteision mawrion hyd yn awr; a Duw trwy ei Ysbryd a fendithio ymdrechiadau ein hanwyl frawd yn y dyfodol a mawr lwyddiant. Y brodyr da fu yn gweinyddu ar yr achlysur oeddynt, y Parchn. J. Evans, Abereanaid ac R. Jones, Graig (A.). Ar y Llun drachefn, y Parchn. J. Evans J. Lewis, Troedyrhiw D. Davies, Moria (A.) T. D. Mathias, a J. Lloyd, Merthyr. Cawsom gyfarfodydd nad oes neb yn cofio eu gwell.- GWENTFAB. CHARLES-STREET, CASNEWYDD.—Boreu Sul, yr 8ed o'r mis hwn, cymmeiodd bedydd hynod le yma, pryd y gwelwvd dau frawd naturiol yn ufydd. hau i'r gorchymyn dwyfol. Morwyr ydynt; un yn Gadben, a'r llall yn fate, ar y schooner "Jennet and Alice," o Borthmadoc. Daethant i mewn i'r porthladd hwn o Denmark wythnos i Sadwrn diweddaf y Sabboth gwelwyd hwy yn yr addoldy y boreu a'r hwyr, ac arosodd yr ieuengaf, sef y mate, yn y gyfeillach y noson hono, ac amiygodd ei bendeifyniad o frysio heb oedi yn hwy i ddilyn Mab Duw, os caniatai yr eglwys iddo gael y fraint, i'r hyn yr oedd y frawdoliaeth yn dra boddlawn. Oiid yn y cwrdd eglwys nos Wener ganlynol, cafwyd yr hyfrydwch o weled y brawd henaf, sef Cadben Lloyd, yn ostyngedig a gwylaidd yn ymofyn am gael y fraint o uno a'i frawd i ddilyn ol traed yr Eneiniog. Wedi i'n gweinidog, y Parch. Timothy Thomas, draddodi sylwadau byrion pwr- pasol ar y pwnc, efe a'u bedyddiodd yn ngwydd tyrfa luosog. Cawsom gwrdd ag oedd yn peru i ni lawenhau, a gobeithiwn gael mwynhau ei fath yn fuan etto. Da genym hysbysu fod yma rai yn dweyd, "Ninnauaawn hefyd," ac y mae afradlon- iaid yn troi yn ol. Ychwanegwyd pump at rif yr eglwys yn yr hwyr, trwy fedydd, adferiad, a llyth- yrau. Llwyddiant i'r gwirionead.—BRODOR. < FBLINFOEL.-Cynnaliodd yr eglwys hon ei chyf- arfod blynyddol eleni Awst I leg a'r 12fed, pryd y gweinyddwyd gan y Parchn. E. Evans, Dowlais J. Jenkins, Trefdraeth; a D. Davies (Dewi Dyfan), Aburdar. Cafwyd cyfarfodydd da iawn mewn pregefhu, cynnulleidfa, a chasgliad. Casglwyd dros jBlOO at y ddyled. Chwiliwr y calonau yn un ig a wyr faint o les ysbrydol a wnawd. Yr oedd yn dda genym weled yn hybarch dad o Ddowlaia mor gryf a bywiog. Boed iddo ddyddiau lawer.

Dydd Iau diweddaf, darfu i fasnachwyr glo Leeds godi 5s. 10c. y dunell yn mhris y glo. Y mae pris y glo yn awr ddwbl yr hyn oedd 12 mis yn 01. Yr wythnos ddiweddaf, hwyliodd 600 o For- moniai'd Ewropaidd o Liverpool, ar eu ffordd i Utah. Yr oedd amryw o honynt o Birmingham a Wolverhampton. CARCRARUCYFREJTHIWR. Y r wythnos diweddaf, cymmerodd prawi y terfysgwyr yn Belfast Ie, a I dedfrjdwyd hwy i wahanol dymhorau, yn amrywio o ddau i chwe' mis o garchar. Yn ystod y prawf, gwnaeth y cyfreithiwr oedd yn eu hamddiffyn rai sylwadau ag y tybiai yr awdurdodau eu bod yn troseddu deddfau y llys, a dedfrydwyd ef i saith diwrnod o garchar. Gorfuwyd ei lusgo allan o'r Ilys, a chanlynwyd ef i'r carchar gan filoedd o bobl a gosgorddlu arfog o heddgeidwaid.

UNDEB YR. ENWAD ANNIBYNOL YN NGHYMRU. Yr wythnos ddiweddaf, cyunaliwyd cyfar- fodydd blynyddol yr Undeb Annibynoi yn nghapel Heol Awst, Caerfyrddin. Daeth lluaws o weiuidogion o dde a gogledd Cymru i'r dref—o ddau i dri chant, fel y bernir. Declireuodd y gweithrediadau cyhocddus nos Fawrth,pan y traddodwyd pregethau yr Undeb gan Dr. Rees, \bortawe, a r inarch. R Thomas, Bangor. Yr oedd y capel eang yn orlawn ar yr achlysur, a cliafwyd pregethau gwir (Ida. Lydd Mercher, am 8.30, cynnaliwyd cyfar- fod gweddi; ac am ddeg, gynnadledd, yn mha un y traddododd Llywydd yr Undeb, y Parch. W. Rees, D D., Llynlleifiad. anerchiad gwir alluog. Taflodd olwg ar lenyddiaeth y dydd, sefyllfa y grefydd Babyddol, gweithrediadau y Gymdeithas Frytanaidd, &c. Dilynwyd ef gan y Parch. J. Thomas, Llynlleifiad, drwy ddarllen papyr yn condemnio cvnnal pob math o gyfarfodydd yn y capeli. Canlynodd dadl 1 ywiog wedi hyny ar y pwnc. Yn nghynnadledd y prydnawn, darllenwyd papyr ar yr Ysgolion Sabbothol, gan Mr. D. Williams, Abertawe a phapyr arall ar Ddy- fodol y Weinidogaeth yn Nghymru, gan y Parch. J. B. Jones, Penybont-ar-Ogwy. L Yn yr hwyr, cynnaliwyd cyfarfod areithio, dan lywyddiaeth E. M Richards, A.S., Aber- tawe. Wedi agor y cyfarfod drwy weddi a. chanu, traddodwyd araeth gan Mr. Sartoris, yr aelod Seneddol dros sir Gaerfyrddin. Pwnc ei araeth oedd Addysg. Dywedai mai ei ddrychfedddwl ef am ysgol ddyddiol oedd, ei bod yn ysgol lie y gallai pob enwad o grefydd- wyr gwrdd ar dir cyflredin; ond pa fodd y gallai hyny fod, os dygid i fewn yr elfen gre- fyddol ? Yr oedd yn berffaith anmhosibl. Defnyddier ynte yr ysgol ddyddiol tuag at gyfranu addysg fydol i'r plant gadewer iddynt yno ddysgu defnyddio yr offerynau hyny a pha rai y bydd raid iddynt ymladd i ennill eu bara yn y byd, ac i godi, os yn bosibl, i sefyllfa anrhydeddus, drwy y talentau oedd Duw wedi roddi iddynt. Gadewer addysg grefyddol i gael ei chyfranu gan weinidogion yr efengyl; a'r ateb goreu a ellid roddi i unrhyw wrthwynebiad a ddygid yn mlaen yn erbyn addysg fydol oedd drwy ffeithiau, a statistics sylfaenedig ar y ffeithiau hyny, fod yr addysg grefyddol a dderbyniai y plant allan o oriau yr ysgol yn llawer rhagorach na'r addysg a dderbynient yn ystod oriau yr ysgol (cymmeradwyaeth). Dilynodd Mr. P. Mostyn J'Williamg, Llyn- lle fiad, mewn araeth ar Dueddiadau Llenyddol yr oes a'r Parch. E. Evans, Caernarfon, ar Dueddiadau Crefyddol yr oes. Yna tra- ddododd y Cadeirydd, Mr. E. M. Richards, A.S., araeth yn Saesneg, ar Deimladau Cref. yddol yr oes; a chanlynwyd ef gan y Parch. D. Jones, M.A. Merthyr, ar Dueddiadau Anft'yddcl vr oes; a'r Parch. T. Davies, Llanelli, ar Dueddiadau Addysgo! yr o> s. Yr oedd hvn yn gwrdd gwir dda. Yr oedd yr areithiau oil yn alluog-i tyny i'r marc, ac yn cario dylanwad mawr ar y gynnulleidfa. Dydd Iau, am 8,bu cwrdd gweddi (ir :chefa; ac am ddeg. dan, a chwech, cynnaliwyd cyfar- fodydd pre^ethu. Yr oedd y cynnuileidfa- oedd, y n yr oil o'r cytarfodyda, yn dra lluosog a dangosodd pobl Caerfyrddin, o bob enwad crefyddol, barodrwydd mawr i lettya y dyeitbriaid. Gellir dweyd i gyfarfodydd blynyddol eyntaf Undeb Cymreig yr An- nibynwyr droi allan yn llwyddiant hollol. Etholwyd DRees, Abertawe, yn llywydd yr Undeb am y flwyddyn ddyfodol.

TYSTEB Y PARCH D. DAVIES, D.D., CWMAFON. £ s. c Cyduabyddwyd yn barod 11 19 0 Mr. John Owens, Liverpool 0 10 0 12 9 0 Taibach. J. M. PHILLIPS, Trysorydd.

Yn ol deddf 35 a 36 Victoria, pen. 56. darparir tfil blynyddol o £1,600 i'r Foneddiges Mavo o ardrethi India, yn gystal o swm ychwanego] o £20,000 er budd pbint y diweddar Arglwydd Mayo. Pennoda hefyd, fel ystyriaeth o wasanaeth enwog y diweddar Iarll Mayo, fod £1,000 i gael ei dalu yn flynyddol i'w weddw allan o a drethi Prydain Fawr. CWMTILLEIIV.—Dydd Sadwrn diweddaf. cafodd holl weithwyr Penybont, yn nghyd a lluaws o fon- eddigion y He, wledd fawr, ar yr achlysur o briodas Mr. Daniel Lewis a Miss M. A. Evans, Bridgend Hotel, yr hyn a gymmerodd le ar yr 21ain cynfisol, pan y cawsant eu gwledda a phob peth daionus y bywyd hwn. Cawsom gyfarfod ardderchog mewn toasts, areithiau, adroddiadau, &c., yn dymuno llwyddiant a hir oes i Mr. a Mrs. Lewis, y rhai sydd mewn parch a bri mawr yn y lie hwn. Ar ddiwedd y cyfarfod cawsom y pennilliou canlynol:- Cariad darddo yn ffrydiau gloew Dan eich dwyfron yn gytun, Cariad fel y cariad hwnw Wna'r ddwy galon lan yn un. Rhoddir iddynt blant i'w magu, Digon i boblogi gwlad, Merched fel eu mam anwylgu, Meibion hefyd fel eu tad. Boed y plant drachefn yn dyrfa Heb i'w rhiaint golli'r un, Nes bo'r teulu enwog yma Bron yn deyrnas i'nt eu hun. Can fo beunydd ar eu tafod, Heddwch drigo dan eu bron, Cyfoeth dau fyd lanwo'u trigfa, Tra b'ont ar y ddaear hon. Ac wrth farw'n hen mewn dyddiau, Goleu fyddo'r glyn i gyd, Parod iddynt fo'r orseddfainc, Yn nhrigfanau'r nefol fyd. BLAENAU GWENT.

ysgu gwersi buddiol i gymdeithas. Dyma filerau a vv thoiwyd ar ddechreu y strike, J11 cael eu derby n mewn misoedd. e eng.ys hyn fod crvfdwr y gweithiwr yn Srwedd yn nechreu yr ymdrech, ac yn ^yned yn. llai fel yr A. yr ymladdfa yn y aen* Y rnae gallu y gweithiwr ar y meistr Yn. gwanhau gydag amser. Derbynia y ^e|str yr (-r.'jyci waethaf ar ddechreu y Kke. Y pryd hwnw y raae contracts yn e.J eu diny&trio; a thyna vr adeg y mae y Wh*^ co'^ a ^ei:nio. Ond pan el hyn lbio, mae ganddynt amser a hamdden i trefniadau newyddion. Y maent ^eai dyoddef y g waethaf; yn awr gallant 8a'f ■V'1 clawe'- Pan y daw yn bvvnc pwy 11 allan hwyaf', y raae gwr yr arian yn sicr o eillaill y dydd. Mae yn. ffaith mai y sydd yn eael talu treulion pob Y mae meistri Llundain, fel meistri New- *J we^i gwnevd camsyniad. Darfu ?ynt oedi hollti y gwahaniaet-h yn swm yr j,3at; a rhif yr oriau a'r gweithwyr, hyd nes rstrike ddechreu. Pe buasent wedi eu fl^yg yn gynt, byddai tebygolrwydd na D sef-yil a^an )'n ffaith o gwbl. Beth byddai yn gam mawr yn y cyfeiriad Wn. Mae llawer gan feistri o gvvrs i J8gu ar y pynciau hyn. Peidied y naill i "°d yn rhy araf, a t;ofaled y Hall beidio uod yn Wy]]t. Mae perygl llusgo. Mae lwed o ruthro. Y mae marclmad llafur ech ei thaflu yn ben dram wnwgl. Dylai PRWb fod yn ofalus, oblegid y mae cym- eithas mewn perygl o gael ei llongddry'llio. 1 *&ae creigiau cas yn yr ymyl. mae y strikes, fel plaau Pharo, yn °enus ac yn ddinystriol. Gwyn fyd na "euai yr adeg, i'r gweithiwr gael ei eiddo heb newynu ei hun a'i deulu, dinystrio ^^nachwyr, a chreu cynhwrf yn y byd Crefyddol. Y mae ainbell i strike yn taro at fan peryglus iawn. Gosodir ein heIfenau atihebgorol yn eu gafael. Dyna y^ythiad y pobwyr i sefyll allan. Y maent ^edi nodi y dydd y dygant eu bygythiad i ^eithrediad, os na chant yr hyn a geisiant. ^pfynant am dri swllt yr wythnos o godiad arianol, a lleihad oriau gwaith i ddeuddeg aWr y dydd, sef o bedwar y boreu i bedwar ? prydnawn dim pobi ar y Sabboth, ader- y°iad gan y meistr o docvn Undebol fel Prawf o gvmineriad da dyn pan yn ymofyn |aith. Golyga hyn nad-.oes_.neb i gael'ei lpio os na fydd yn TJndebwr. Nid yw Y tocyn yn profi dim, ond ei fod yn aelod o Symdeithas neiliduol. Ni wyr ddim a ydyw yn alluog i grasu torth o fara ai peidio. vYflogau y pobwyr ydynt o bunt i ddeg I!!wllt ar hugain yr wythnos, gyda yr ych- Vallegiad o ryw ragorfreintiau man. Y oriau presenel y pobwyr yn ormodol, y siopau goreu, dechreuant weithio tua ehanol nos, a pharhant hyd ganol dydd, a oai hyd un neu ddau o'r gloch. Ond y rhai ereill yn gweithio mwy, gan fod yn r"aid "iddynt fyned a'r bara gartref i'r Ptynwyr yn ogystal a'i wneyd yn y pobdy. 'n Mewn rhai siopiau, pa rai na pherthyn- ant i'r dosparth goreu, gorfodir y gweith- wyr i fod i-newn tal twy ni, bychain, afiach, 0 UQarddeg o'r gloch y nos, hyd chwech o'r gloch nos dranoeth. Gwir pad vdynt yn Weithio yr holl oriau hyn ganant gael alIlbell awr o gysgu rhwng dodi y bara i eWn a'i dynu allan ond y mae aros yn yn y fath le cyfyng am gynnifer o p^11' yn sicr o fod yn niweidiol iawn i'r yfensoddiad. Mae nailoedd yn Llundain J11 mwynhau y dorth newydd ar foreubryd, ^eb wybod fawr faint o iechyd y mae y ara hwnw wedi ei ledrata. Hyderwn y avp meistr a gwas i ddeali eu gilydd, ac na ^ydd prinder bara. Yr ydym o'r farn y y^d y strikes sydd wedi bod, yn sicr o Heyd drwg mawr i Brydain y gauaf hwn. d ^awer mewn eisieu tan, bwyd, a