Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

9 articles on this Page

EISTEDDFOD THE ViA DOG.

News
Cite
Share

EISTEDDFOD THE ViA DOG. ^UUaliwyd Eisteddfod fawred log yn Mhorth- v 0 J1' wythnos olaf yn Awst. lihoddasom Qes y dydd cyntaf yu y Rhifyu diweddaf; ac olaf^r' r^°^^wn sryQO-lcb o han^s y ddau ddydd DYDD IAIT. .^•g[orwyd gorsedd yn Ynysf.d heddyw, a •Fjasiodd amryw frodvr yn llwy idiaunus drwy Yt a.rholiad am urddau gorsed i, ac ordeiniwyd hwy. Ijywydd y dydd oedd Arglwydd Penrhyn. e i ei arwain i'r orsedd, darllenodd Mr. Breese, eirycld y Pwyllgor, anerchiad iddo, ac atebodd rnt"u mewn araeth bwrpasol iawn. Yr arweinydd oedd Mynyddog. Dyfarnwyd y RWqbrwyon fel y canIyn Cafodd Mr. John W. Jones, Welsh Slate Ffestin- >. y wobr o £ 2 2s. am hollti llechi, a Mr. Evan OQes, o gloddfa Holland, £ 1 felnaddwr. Ennill- Ih ? Madog- y wobr o £ 2 2s. am yr Hir a ^.o/daid goreu i roi ar fedd Mr. Evans, meddyg i*eiliaid, Pentre'rfelin 4 yn cystadlu. j ^Qillodd y Parch. J. Spinther James, LJall- udno, y wobr oe4 4s. am y fnge lgerdd oreu 8 J/1 cystadlu. A chafodd Wiiiia.u Lloyd, Tre- j^adog-, y wobr o £ 1 Is. am y droell nyddu oreu. 3*lleiiwyd y feirniedaeth ar y bryddest, yr •^geiswyr i ddewis eu testy nan. 18 yn ystadlu, a'r goreu oedd Thomi-s Jones, Taliesin jJ^fion, Llangollen. a chafodd JG15 15S. o wobr. jJ^udai y beiriiiad ganmoliaeth fawr i'r cyfan- "^wiad. hwn; ac annogai y pwyllgor i roddi jbr i'r ail oreu, sef Tudno Jones &e>'laQ I°aawr) Dolegellau, oedd yr unig ym- S. %dd ar y Oywydd i'r diweddar Dr. James, ewi o Ddyfed, a chafodd y wobr o £ 5 5s. *r oedd 21 wedi ymgeisio am yr awdl heb fod os 200 o llinellau i'r Mab Afradlon, a'r goreu Mr- William Jones, (Greuecyn,) Brithdir, ,ter Dolg,liail. A -"arllenodd Scorpion ei feirniadaeth ar y J^hawd ar Gymmeriad cenedl y Cymry;" 6 yn /stadlu nid oedd yr un o houynt yn rhagorol. Gystiodd y beirniad yn erbyii rhai sylwadau a ^aed gan un o'r ymgeiswyr, fel rhai anghen- aethol. Ni chafodd neb ywobr arytestun hwn, *>a.yd°edd yr unig wobr a attaliwyd yn ystod j,, Eisteddfod. Y pedolwr goreu ydoedd Mr. Ward Williams, Cor wen, a chafodd y wobr. <*ri" GADAiRJ^- .Ta awr aed at brif seremoni y dydd, sef cad- D *ri° y bardd buddugol ar yr Awdl Ded- yddweh," gwobr £ 15 16s. a chadair hardd «^erth £ 5 5s. Dau gyfansoddiad ddaeth i law y testun dyddorol hwn. Yr oedd un or dlau — Wael iawn, ac yn llawn o wallau cynghan- W01 a syniadau dichwaetli. Yr oedd y llall, A,ubal Cain," yn tra raeori, "yn awdl dda laet ac o'r c, radd oreu"—v chwaeth yn dda. f c.ynghaneddiad yn gywir, "&c. lihoddodd y ^iruiaid, Cynddelw a Nicauder, glod ryfeddol vT1'- a dywedodd Cynddelw nad cedd y clod hwn ^{1 °rmodiaith, fel yea y wlad weled pan ddaw |an o'r wasg, Ymddangosodd "Tubal Cain" yn person Mr. Hugh Pugh, (Clynog,) Gelliyriafog, cpthdir, ger Dolgellau. Cafodd y bardd ei enw y*iog oddiwrth afon fechan sydd yn ymyi ei sa.rtref, ac nid yw yn perthyn dim i Clyno; aWr yn Arfon. Dyn ieuanc 32 oed ydyw' efe, fechan, ac yn gweithio yn galed bob ycid ar y tyddyn. ^tl'Weiniwyd y bar# buddugol i gadair Gwyn- jTa,yn unol k "braint a defod Beirdd Ynys ■^ydain," gan Cynddelw ao Owen Williams, ei>e?fawr' ac ar 01 cyhoeddi fod "Ileddwch," Ba P'^ y bardd yn ei gadair, a rhoddodd y allan *$gg the conquering hero comes, a amryw o feirdd yn mlaen i'w gyfarch a r^yth eu hawed. Dywedodd Meuri" Idris— Tyr'd yma trwy dy brofi-i gadair Uchel sodwyd iti; Mawr dy fraint, cymmer dy fri, Y gwron, am ragor. Dedwydd yw'r bardd godidog-a godwyd Gyda braint orseddog A'i enw a'i gan tra can cog Ni 'medy a DyfEryn Madog. tto gan Id ris Yychan.— I Mae'n eistedd mewn hedd a hawtrun g6dwyd I gadair farddonawl Hoew was addwyn gorseddawl, Heddyw mae yn haeddu mawl. Tra'n don ger bro Eifionydd-Moel y Gest, A inawl gwyn ein broydd, Ei enw yn fawr, fawr a fydd Yn hnnes meib awenydd. r Anfonodrl y foneddiges Gymrogarol "Mwynwen Went," Silver Leek dra phrydferth i'w gosod ar on y Bardd Cadeiriol, ac arwisgwyd -ef gan iss Edith Wynne, yn nghanol banllefau cym- ^eraawyol y gynnulleidfa. Can,)cld Edith Wynne yr henalaw fendig- 'g Dafyd<l y Oareg wen" yn dra swynol. Ac a caed anerchiad llawn o'r hen dan Cymroig-, san M. Osborne Morgan, M.P. i A a^oc^ I°an Madog wobr o gini am yr englvn rn'T,ydd Mosiyn- cadeirydd dydd Mercher. Ac j,. -lr- R- Jones, (Glan Alaw,) Llanr'ach- ,,v 5,' wobr o £ 10 10s am yr Awdl Bryddest oreu Gariad Mam. pi- oe(id neb yn deilwng o'r wobr ar y caa- »01l;u 0 S^IU gwylltioij, a gadawyd y pwnc ail °0,re vyw Eisteddfod etto, a rhoddwyd yr Wobr o £ 2 2s. i un a alwai ei hun "Ovbi ■|yQP Fori." v^,oed<! deuddeg o Forwynion GlanMeirion- ^pV,' c.^nyg- ar y traeiihawd, » Dedwydd- g-Vrlfl Keulu;udd' tair a thair yn fini? ?? Y.tair h7n oeddynt Miss Lissie Bamo168' Pwllheli: -irs. David Jones, Aber- ttlE' Ellen Brown»" yr hon ni ddaeth lyfoyftadlauodd amiyw ^orau ar ganu Moab," o hsY-w, -an ac ennillodd Caernarvon Phil- arw^nyJd8ociety y wobr ° M 4a' a medal i'r ^obtto<iCi A'nne 'Tones, Ogof, Llanfihangel, y hwvnfT ^vaa .y par hosanau goreu, a rhoddodd odd vr n U &'irheX 1 Arglwydd Penrhyn, a dywed- Ha tLZ'r^dd Myayddog ei fod yn gobeithio o'i dv« i1 61 ddiaeth byth mwy anwyd Wobr Q Cafodd Band cartreflu Caernarfon y Dreavt v ^S" am £ anu Midsummer nights talju r oedd. amryw Fands eraill yu cys- SWQ. °urodd y rhai hyn yr oil am wneyd sWri'e',j m yu s^cr na chlywsom ni y i'uth T e, ioed o'r blaen. J brxyaodd ll>ri Wttith yr ail ddydd. DYDL) GWENER. Daeth Syr Watkin Williams Wynne, M.P., i fyny i'r "Orsedd," a rhoddwyd three cheers gwres- Otj iddo, ac ordeiniwyd ef yn ofydd yn ol "brai nt a defawd Beirdd Ynys Prydain. Dewisodd y fFug enw Eryr Wynnstay." Daeth amryw o feirdd yn niaen a'u hanerch- iadaa. a oh:ie.! can gan T. J Hnghes, yua aed yn mIaen i gyfl wyno v gwobrwyon. C.ifodd T. W. Hancock, Llanrhaiair, £ 2 2s. am y dariun goreu o ryw olygfa yn NyflPryu Madog." Y Breudd- wydiwr" goreu oedd li Meiriadog," a chafodd £1 Is. am ei boen. Cywydd i'r diweddar David Williams Ysw., a,, P., goreu 4* .Vlyrddin Fardd," Llanystymdwy, gwobr £ 5 53. Darluniadha.nesyddot o Ddyftryii M.'idog' ,o'r 18 ganrif hyd yn awr goreu John Jones, Tremadog. Gwobr 93 3s. » Canodd Mrs. Lloyd Hughes, Y fenyw fach a'r Beibl mawr" yn effeithiol neiilduol, a galwyd am Ceiriog, awdwr y geiriau, yr hwn a ddaetn i'r esgynlawr, a chafodd three cJu-ers. A chaed anerchiad gwresog gan Mr. Morgan Lloyd, Bargvli-eithiwr. Cafodd Mr. Thomas Roberts, Glaslyn, 91 Is. o wobr, am 12 llath o'r wlanen wen oreu. Ennillodd E. Enalyn Evans, Drefnewydd, X5 5s. am y g5n genedlaethol oreu i'w galw yn Ymdaith Gwyr Eifionydd." Cywydd I, Gobaith," loan Arfon, £55s. "Y priodoldeb o roddi enwau Cymreig ar blant y Cymry goreu H. Derfel Huohes, Llan- degar Hir a Thoddaid, i'w osod ar fedd Ellis Owen, Cefnfeusydd loan Madog, gwobr 22 2s. Ennillodd J. G. Peris, Caernarvon, y wobr am yr en>.(lyn goreu i Arglwydd Penrhyn, cadeirydd dydd lau. Daeth Mynyddog yn mlaen i ddarllen beirniad- aeth Y Parch. J. Kilsby Jones, a'r Parch. Owen Jones ar y "Rhamant Hauesyddol," goreu; gwobr £15 15s. a medal. Dywedodd Mynyddoj: fod y feirniadaeth wedi ei hysgrifenau yn y fath fodd, fel nas gallasai efe wneyd dim synwyr o honi. Yr oedd y llythyr- enau y pethau tebycaf a weled efe i'r arwyddion hjn fydd ar gistiau te, ac yr oedd efe wedi cy- fiwyno y feirniadaeth i un neu ddau o dwrneiod i geisio gwneyd allan pwy oedd i gael y wobr. Ar 01 cryn oediad, daeth y twrne, Mr. Thomas Jones, i'r esgynlawr, a dywedodd eu bod yn deall oddi- wrth y feirniadaeth fod saith yn cystadlu, a bod tri o'r saith yn rhagori ar y lleill fod y tri hyn yn gyfartal o ran teilyngdod, ac un tri yn oreu ac felly rhanwyd y wobr rhwng y tri, a rhoddwyd y medal yn chwanegol i'r goreu o'r tri. Ni wyddom ni paun o'r ddau Feudwy a ysgrifenodd y feirniadaeth, ond cynsjhorem hwynt y tro nesaf i yas»rifenu mewn llythyrenau arferedig. ac nid gyda rhyw arwyddion Chineaidd; ao hefyd i ddywedyd eu meddyliau mor ami wg, fel y gellir eu deall heb orfod myned at wyr y gyfraith. Gellid meddwl hefyd fod yn lied anhawdd i dri gyfanaoddi ar destun fel hyn, heb fod yn ddigon hawdd penderfynu pwy oedd y goreu. Y tri go re a oeddynt Mr. William Lloyd, Llanerchy- medd, Mrs. Evans, Portmadoc, a'r Parch. E. A. Jones. Yorkshire: y diweddaf gafodd y tlws. Caed cryn ddifyrwch wrth weled y merched ieuainc, dan 18 oed, yn nyddu ar yr esgynlawr. Daeth un hen wraig yn mlaen, a chredai Myn- yddog ei bod hi ryw 'chydig dros 18 oed, ac felly trowyd hi o'r gystadleuaeth ond caniata- wyd i'r hen wraig nyddu ei rholyn," a chafodd £ 1 gan Syr Watkin am ei phlwc. Daeth dwy ferch ieuanc yn mlaen; yr oreu oedd Ellen. Roberts, Cefntrefor uchaf, gwobr £ 1 Is., o chafodd yr ail 10s. o wobr. Cystadleuaeth canu y Retreat Chorus" (Eos Bradwen,) gwobr e5 5s., a thlws i'r arweinydd goreu •'Caernarvon Philharmonic Society." Ö Terfynodd hyn weithrediadau Eisteddfod fawr Portmadog, 1872. Gorfod i ni adael llawer of an bethau allan o ddiffyg lie ond ymdrechasom nodi y prif bethau. Cadwyd cyngherdd mawreddog yr hwyr, ac yr oedd y babell yn orlawn o wrandawyr, ac yn eu plith luaws mawr o deuluoedd anrhydeddusaf ao ucha.f y siroedd cylchynol.

, IRHAN UCHAF CEREDIGION.

EISTEDDFOD AGOSHAOL PORTHe…

LLINELLAU

IK WAWR.

LLINELLAU

CYFARFOD OHWARTEROL DOSPARTH…

'FY MAB.

LLINELLAU