Baner ac Amserau Cymru

AT EIN GOHEBWYR. Adlais. — Nia gallwn clderbyn barddoniaeth wedi ei hanfon i gystadlenaeth papnr arall, Ni byddai hyny yn deg.

CYMRU A MESUE AD-DALIAD I DAFARNWYR. YN yr ymratsiad ar yr ail ddarlleniad ar fesar Mr. Butcher o Ad-daliad i Dafarnwyr, rhoddwyd dadganiad o !ais Cymru fel y canlya :— Gogledd Cymru.—Dim un dros y mesur. Yr oedd yr Anrhyd. G. T. Kenyon a'r Mil. Pryce Jones yn absennol; ac fel ly yi oedd Mr. Same el Smith a Mr. Humphreys Owen, Khyddfrydwyr; ond pleidleisiodd yr wyth aelod Rhyddfrydig arall yn ffyddlawn ya erbyn y mesur. Deheudir Cymru.—Pleidleisiodd y Caafridog Laurie [Penfro] a'r Mihvriad Wyndham Quin, Ceidwadwyr, dro" y mesur. Yr cedd Syr J. Lawrence [Mynwy], a'r Mihyriad F. C. Morgan, Ceidwadwyr, yn absennol; ac felly yr oedd Mr. VV. Abraham, Rhondda Mr. J. Keir Hardic, Merthyr; Mr. Wyofoid Phillips, Penfro; Mr. J. Aeron Thomas,"Deheu Morganwg; a Syr E. J. Reed, Caerdydd—Rhyddfrydwyr; a phlekl- leisiodd y 13 o Ryddfrydwyr gweddill yn erbyn mesur. Felly, ni ddarfu i ddim ond dau o'r aelodau dros Gymru bleidleisio dros y mesur, a'r rhai hyny yn Geidwadwyr. Yr oedd y pedwar Ceid- wadwr arall yn absennol, yn gystal a daa o Kyddfrydwyr o'r Gogledd, a phump o'r Dehen, tra y pleidleisiodd 21 yn erbyn y mesur, yr oil yn Rhyddfrydwyr. Un ar hugain ya erbyn dau.

R H U T H Y N. BWRDD Y GWARCIIEIDWAID. PENNODI COFRESTRYDD GENEDIGAETHAU, PRIODASAU, A MARWOLAETHAU. YN nghyfarfod ybwrcld hwn, dydd LInn, yr hwn oedd o dan lvwyddiaeth y Parch. J. F. Reece, yr oedd pedwar yn ymgeisio am y swydcl o gof- restrydd genedigaethau, fel olynydcl i Mr. David Griffiths, yr hwn oedd wedi marw. Cyn i'r ceisiadau gael eu darllen darllenodd y clerc (Mr. R. Humphreys Roberts) lythyr a dderbynioddoddiwrth y Cofrestrydd Cyffredino ynargymmhell ar i Mr. R. A. J ones, rheidweinydd presennol rhanbarth Rhuthyn, gael ei bennodi, am y rheswm y byddai i'r cyfryw bennodiad estyn gwell cvfleusderau i drigoiion y phvyri pellaf i gofrestru. Gwnaeth Mr. Henry Williams, Llanynys, wrth gynnyg fod Mr. T. Maysmor Gee yn cael ei ethol i'r swydd, wrthdystiad cryf yn erbyn argymmhelliad y Cofrestrydd Cylfredinol, am y rheswm eifod yn ymyriad uniongyrchol â gwaith y gwarcneidwaid. Gwnaeth amryw o'r aelodau rylwadau i'r un cyfeiriad. Y diwedd fu iMr Gee gael ei bennodi i'r swydd, trwy fwyafrif o un.

EISTEDDFOD GENEDLAETHOL RHYL. Y MAE Cynghor Cymdeithas yr Eisteddfod Genedlaethol wedi cynnyg gwobr o lOp. a bathodyn y gymdeithas, gwerth 5p yn Eis- teddfod Genedlaethol Rhyl, am yr anthem goffa oreu i'r diweddar Dr. Joseph Parry, yr hwn, am lawer o flynyddoedd, fu yn aelod o Bwyllgor Gweinyddol yr Eisteddfod. Maent hefyd wedi cynnyg 25p., a bathodyn gwerth lOp., am y cyf- ieithiad Saesnig goreu o Gymraeg, I I'storya de carolo rnayno,' o'r Llyfr Coch o liergest yn Ngholeg lesu, Rhydychain, ynghyd a rhagar- weiniad beirniadol a chymmhariad o'r amryw destynau. Cafodd athrawon Cymraeg tri Choleg y Brifysgoi eu henwi fel beirniaid—y Pro- ffeswyr J. M. Jones, E. Anwyl, a T. Powell. Mewncelfyddyd cynnygir gwobr arbenig am y benddelw oreu mewn plastr o ddiweddar Dcleon Ty Ddewi.

Mansion House Street ydvw vr heol feraf yn Llundain. Defnyddia neAvyddiaduron Llundain tua 200 o dynelli o bapur bob dydd o'r wythnos. Y mae ysgyfarnogod, ceffylau, a rgiraff, ynfwy galluog i weled gwrthddrychau o'r tu ol lddynt heb droi en penau nag nnrhyw bedwar carnol- ion eraill. Yr oedd derbyniadau ffyrdd haiarn y Deyrnas Gyfunol y flwyddyn ddiweddaf yn cyrhaedd 41,627,000p. Yn ystod y flwyddyn cariwyd 1,188,568,000 o deithwyr, Wrth siarad yn Nghymdeithas y Newyddiad- uron dywedai y Postfeistr Cyffredinol fod deg o Jythyrau, ar gyfartaledd, yn ddyddiol yn myned i Swyddfa y Llythyrau Marw, gan nad oedd un cyfeiriad iddynt, a bod 1,000 o lythyrau cofrestredig yn cael eu dychwelyd yn ddyddiol am nad oeddynt wedi eu cyfeirio yn briodol. Yr oedd y llythyrau hyny yn cynnwys600,000p. neu 700,000/7. inewn arian, yn ystod blwyddyn. Nis gellid anfon miliynaij o becynau trwy y thyrdy am fod y cyfeiriadau yn anghywir.

G A E T E M if 0-£. NlD yn Ngbynghor Trefol Stepney y dis- gwyliesem ara y condewiEiiaa llsiaf at ddim a wneir gan Lywodraeth DoiiQiidcl. Mwyai- rif ei aelodau ydynt Donaid seiog. Oad, y mae Mesur Addysg Llonciain yn un mor dclrwg fel y condemniwyd ef trwy fwyafrit o dri gan Gynghor Stepney. Dydd Sadwrn nesaf y bydd yr arddangos; iad ma.H yn erbyn y mesur yn .cael ei gynnal yn Hyda Park. Gwnaeth y pwyil- gor eaisffmfiol ,'< t 'Swyddfa y Gweithfeydd Cyhoeddus' am ganiatad i godi oeuddeg llwyfan j'no, Yr atteb ydosdd". 'Na; chwe gwagen yn unig a ganiatair i'w dwyn 11 i, i mawn i'r pHC at y pwrpas.' Bwriedir galw sylw Ty y Oyffredin at hyn. Cvmmerodd y polio la yn Preston dydd lau." Fal y canlyn y safai y pieidleiaiau ar derfvn yr ymdrechfa :— KERB (C.) 8»639 HODGB (L.) 6,490 M.wyaM y Ceidwadwr 2,149 Am rai dyddiau. yr wytbnos ddiweddaf hn Cyrsghrair Rhyddfrydigy Merched yncynnal ei gyfarfodydd blynyddol yn Halifax. Yr oedd y chwiorydd raewn hwyl yn trafod or, 'pyngciau lloagawl.' Trefnu cyflawnder o garddoriaeth i'r cy- hoedd yn v parciau a'r manau agored ydyw un gwaith pwyaig sydd gan Gynghor Sirol Llundain ar ei law yn y dyddiau hyn. BU SAMUEL HERBERT DOUGAL 0 flaen yr ynadon yn Saffron Walden nnwaith yn rhagor wythnos i heddyw, a gohiriwyd yr s r, ymcbwiliad. am wythnos arall, Llofraddio Miss HOLLAND yw y cyhuddiad, wrth gwrs, Gwrandawyd that tjstiolaethan nowydoion pwysig yn ei erbyn. Gwraig weddw, yr hon a fuasai yn cym- meryd rhan raewn cystadlauaetb ganu a dawnsio main ehwareudy yn Balham, a gy- huddai yr arolygwr o ymosod ami. Ond, taflwyd yr aclios allan. Heb ymranu arno, ond nid heb ddadi frwd, darllenwyd Mesur Porthiadd Llundain yr ail waith yn Nhý y Cytfredin nos Fercher. yaa cyflwynwyd ef i ofal pwylJgor o !}61. odaa y ddau Dý. Cyttanodd vr Ysgrifanydd Cirtrefol a phenderfyniad Mr. WILLIAM JONES, yr aelod dros Arfan, yn mha nny gal wai am i'rllyw- odraeth eangu Deddf Ad daliad i weithwyr ar ol damweiniau ar unwaith, fel ag i g> n nwys pob dosbartb.. Yn ddoeth md ydyw Corphoraeth Dinas Birmingham am ollwng y tramffyrdi a'r goleuni trydanol o'i ei bun, Gellir tynu Hun dyn yn awr again milldir o bellder oddi wrtho Gwylied pawb ym ddwyn yn anweddaidd, rhag y bydd snapshot yn cael ei gvmmeryd o hono heb yn wybod iddo! Yn Sheffield rhenir y boblogaeth yn dra chyfartal rh wng y meibion a'r marched. Una ddywed:—'Angea mawr Shtdiv?ld yw genethod cymmhwya yn wragedd i weith- wyr yn ennill o 255. i 30s. yn- yr wythaos. 0 flasn un o ynadon Llundain, wythnoa i heddyw, daeth tad gofides i ofyn a alhi efÐ rwystro ei ferch 15sg mlwydd oed i briodi dyn dwywaith ai hoed, ac yn feddwyn o'r fath waethaf. 'Fa ellych, heb ei gwneyd hi yn ward yn y Chancer}/ ebai yr nstas. We!, miwnaf fi. rywbeth, pa tae raid i mi farw am da.no,' ebai y dyn. Y ddau gweetiwa a ofycir am yr etholiad yn Preston gan y rhai oddi allan ydy w :— Pa ham y carai y Rhyddfrydwyr yno y Tori yn fwy na'r ymgeisydd Llafur a pha ham y mae yn well gan y gweithwyr waeddi HODGE am byth na phleidleisio iddo ? Dydd Ian aeth y brenin a'r frenbinea i Glasgow, i osoa careg sylfaen coleg newydd yno. Er fod yr bio yn afrywiog, calonog oedd y derbyniad a gawsant. Dyddiaa lau a Gwener cynnaliwyd cilf. arfodydd blvnyddol y Biaid Ryddfrydig yn Scarborough, pryd yf nedd yn bresennol gyn- mychiolwyr o bob cwr o Loegr a Chymru. Ad etholwyd Mr. AUGUSTINE BIREBLL yn llywydd. Syr HENRY CAMPBELL-BANNERMAK ydoedd y prif siaradwr yn Scarborough nos lau. Dywedai ei fod ef yn glynu yn ffyddlawn wrth hen egwyddorion y blaid. Syr E. LEES, A.S., mewn cyfarfol o D. fi; aid yn Birkenhead, nos Ian, a ddywedoid ei fod ef wedi nawid ei farnar bwngc Dysgybl- aeth yn Eglwys Loegr, ac o hyn allan yn bwriadu cefnogi mesur Mr. AUSTIN TAYLOR, A.S., o Liverpool. Confccaaiwn Efrog. dydd lau, a ddadgan- odd ei gymmeradwyaeth i fesur Mr, CKIPPS, AS., ar Ddyegyblaeth Eglwysig, gan ei ied fel yn cynnwys syifaen ddeddfwriaeth effaithioi yn y dyfodoL Y tri morwr-MONsSON, SATJ, A SMITH— ar fwrdd y Veronha, yn mrawdlys Liverpool dydd Ia.u, ar ol tvicsiau o bnnd, a gafwyd yo euog olofruddio en cadbsn. Cyhoedd- odd y barnwr ddedfryd maswolaeth ar y tri, gan sylwi na chyflawnwyd Ilofruddiaoth fwy bwystfilaidd erioed. Y chvse ufatus yn Manchester fa yn pleid leisio yn etholiad pwyllgor trwyddedol y ddinas, tra yn dal cyssylltiad a'r faanacb, ydynt wedi derbyn rhybudd (adrnonítwn) oddi with yr Ysgritanydd Carttefol. Yn nghyfarfod blynyddol LIYB Prifysgol Cymru, yr hwn a gyanaliwyd yn Llandrin- dod, dydd lau, ail etholwyd Sir IsA:MBARD OWEN yn ddirprwy-ganghellydd hynaf (senior.) Y cyfansoddia.d newydd ydoedd y prif bwngc yn yr Undeb Oynnullaidfaol yn Llundain yr un diwrnod. Cynnygir ar fod pwyilgor yn cynnwys tri chant o aelodau yn cael ei ddewis i lywodraethn yr undeb. Y mae y cynliuti i gael ei rndon i bob eglwYN i ofyn ei barn arno, Yn ei bregeth yn y City Temple, Llundain, boreu ddydd Ian, dacUenodd y gweinidog newydd, y Parch. R. J. CAMPBELL, dros 'wrthwynebiad goddefol' i'r dreth newydd. Dychwelodd y brenin a'r frenhinea o Ys- gotland nos Wanar. Ei fawrhydi a. roes ar ei yagrifenydd i anfon at yr Ysgotiaid i ddyweyd mai yr nnig beth y gotidiai efe a'r frenhines o'i herwydd ydoadd byrder eu harosiad yn eu plith. Addawa y prifweinidog ? caiff y ddirprwy- aeth frenhyaol ar undebiaeth yn mysg y gweithwyr fod yn un gref. Yr Arglwydd JAMES o'r Henffordd a fyddai y cadeirydd. goreu iddi. Ond, ofnir nad ydyw ei iechyd yn ddigon cryf. Bwriedir gofyn cwestiwn i'r pdfweinidog yn y rry yngJyn â'r 1 gwrthv/ynebiad godd- efol' i daln y dreth at addysg. Edrychir yn mlaen gyda dyddordeb at ei atteb yntau. Oh wan eg am y prifweinidog, ar bob ochr i'r Ty—beur ef yn fawr am eageuluso bod yn bresennol yn y ffy mor fynych, ac ar ad- egau dadleaon pwysig. Y gwir yw, na fn genym erioed brifweiaidog mor esgeulus a hwn. Ganol yr wythnos ddiweddaf dygwyd mesur i'r Ty gyda'r amcan o gorphori Booths fel rhan o ddinas Liverpool, Ymdaengys fol tyst newydd, yr hwn a Vri iivi pwyfii, wedi ei gael yngJ^n ag achos Miss HOLLAND—y crydd a wejth- odd ei hesgidiau. Llyngea y Sianel, dan lywyddiaetn yr Arglwydd CHARLES BERESFORD, a wib-hwylia yn y dyddiau hyn ar hyd glanau yr Ynys Werdd. Ffurfiwyd cymdeithas adeilada dwyllodrus yn Scarborough ychvdig amser yo ot Erbyn hyn mae dan o'i ohenaethiaid wedi eu ded- frydu-y naill i dair blynedd o benyd wa's anaeth, a'r llall i ddoaddeg mis o lahn calad. Rbydd larll SPBKCSB- ei swydd fel cang- hellydd Prifysgol Victoria, Manchester, i fyny, am nas gall gydweled a mwyafrif ael- odau y bwrdd. Derbyniwyd ei ymddi- swyddiad gyda gofid, yn enwedig wedi deal! y rheswm am dano. Yn Nby y Cyffredin, nos Ian. cjflwynodd Mr. BRYN ROBERTS ddeiseb oddi wrth gyf- ondeb y WesJevaid yn Ngogledd Cymru yn erbyn nnrhyw ymyriad & hawli&u a doeth irjtb yr ynadon ynglyn â thrwyddedau y t'farnwyr. Pan oedd y Majestic, un o agerlongau mawrion llinell y Seren Wen, gyferbyn a Ballycoton, ar ei mordaith i America, dydd lau, cwympodd teithydd droa ei chanllaw i'r mor. Cyn yr oedd yn bossibl gwneuthur dim i'w achub boddodd y truan. Dro yn 01 bu gwrthdarawiad ysgafn rhwng dan dicn yn ngorsaf Stratford. Yn y Kwrthdarawiad hwnw ca.fodd teithydd niwed nes tori aagwrn ei feingefn. Yr wyfchnos ddiweddaf gorchvmynai y frawd- h's i'r cwmni dalu dwy fil namyn banner cant o bucnau iddo. Am stdael ei wraig a'i ddau blentyn i fod yn faich ar y trethdalwyr, heb gweryl nac achos o gwbl, cafodd dyn sobr a diwyd fal gweithiwr, meddid, ei pnfon i garchar am I fia gan ynadon Birkenhead dydd lau. Caed dynes yn Sheffield yn dioddef dan y frech wen. Deuddydd yn flaenorol i'r dar- ganfyddi&d priodasai a dyn oedd yn arfer rhanu parseli yn y dref. Y canlyniad yw fod dau cant o bobl a gawsant barseli ganddo wedi eu gwahana oddi wrth eu cyd- drigolion. Yn Nhredegar bu bachgenyn farw mewn cinlyniad i gnoi tybaco. Meddyg ar y treng- holiad a ddywedai mai dyma yr ail fach- genyn yn y dref hono ag y gwyddai efe am dano oedd wedi marw o'r un achos. Yn ystod y flwyddyn ddiweddaf cofrestr- wyd yn Lioagr a Chymrii 942,822 o enedig- aethau, 261,385 o briodasau, a 537,480 o farw- olaethau. Y genedigaethau oeddynt vn v cyfartaledd o 480,619 o fechgyn, a 460,203 o enethod. Dywedir fod y glo-di-fvVg Cymraig yn gw-aetbygn, wrth gael ei gadw mown gwied- ydd tramor. Eiaieu ei gadw oddi wrth yr awyr sydd, maddir. Ü'r byn lieiaf, bwriedir srwnevd arbrawf ar hya f, trwy suddo SWill o hono dan y mor, a'i gftdw yno am Uwvddyn; ac yn mhen y flwyddyn ei ddefnyddio. Gyriedydd modur y prifweinidog a ddir- wywyd yn Basingstoke, y dydd o'r blaen, am sru yn gvflymach na deuddeng milldir yn yr awr. ° Vr oedd Mr. BALFOUR yn y ruodor ar y pryd, a thystiai heddgeidwad eu hod yn chwyrce!u trwy bantref Hook yo ol y cyflymder o dair milldir ar ddeg ar hugain yn yr awr. Syn yw dal penaeth y Llywodraeth yn mysg troseddwyr y gyfraith trwy si was. I Un arall o'r gwýr mawr, Arglwydd CAS- TL'EREAGH, hefyd a ddirwywyd am chwyrn- alla yn gyffelyb yn sir Huntingdon. Chwe milldir ar hugain yn yr awr ydoedd cyflym cler hwn. Sonir am un arall a ddirwywyd i ddeg punt a'r costau am godi i'r cyflymder d^cbrynllydo ddeunaw milldir ar hugain yn yr awr Da yw meddwl nad ydyw y gyf- raith wedi pa.chu wyneb cyfoethog mwy na thlawd yn yr achosion hyn.

TRAMOR. Y MAE swyddog creulawn yn myddin yr Almaan wedi cael ei yru i ga-char am ddeu- naw mis, am ei ysgelerder toag at y milwyr icuainge ag oeddynt, fal yr oedd gwaetbaf y modd, wedi eu hymddiried i'w ofal i gael eu haddysgu ganddo, ac ynfcau ei huaj fod yn esiampl iddynt yn mhob peth. Yn lie eu dysgu, a'u cyfeirio ar hyd yr iawn Iwybrau, pleser penaf yr adyn ydoedd gollwng y teigr oedd o'i fewn ef ei hun aruynt. Nid a.m annfudd-dod na thori y rhoolau i'w cospi y dangosai efe I y bwystfil,' oad am ei fod yn carr. creuloodeb er ei fwyn ei hun. Eu bonclustio, eu dyrnodio, eu fflangella a'r chwip a gariai yn wastad yn ei law, ydoedd ei hyfryd waith. Gwaeth! Gwaai iddynt godi pethau ffiaidd a dryg- sawrus oddi ar lawr yn eu geneuau. Gorfod- ai hwy i fflogio y naill y llall, ac hyd yn oed ysgrwbio cefnau noethion eu gilydd a brws caled garw, llawn o dywod is an Nid oes gonym ddim yn erbyn i'r Caisar GWILYM ymffroHtio yn ei fyddin. Dichon mai hi, ar lawer cyfrif, yw y gryfaf o holl fyddinoedd y byd. Ond, y mae y dadgudd- iadau sydd wedi en gwneyd yo ddiweddar yn dangos yn eglur fod ganddo ormod o lawer o swyddogioo yn ei fyddin ag y byidai yn gamwri a'r enw eu galwyn ddyniou. Un o bonynt yw y Kiscii yr ydym wedi darlunio ycbydig o'i ysgelerderau. I adyn o fath hwn nid yw blwyddyn a banner c gaeth- iwed heb gaiesiwaith ond y filfed ran o'i ir haeddiant, seretl iddo gael darostwng peth ar ai radd yn y fyddin pan y daw alian. A pha gynriifer o rai tabyg i hwn, a'r Ileill y cly vsom eon am danynt yn ddiweddar, sydd etto yn aros yn myddin yr Almaen, ond eu drygaa heb eu dadguddio ? Ai tybed y gall fod brodyr iddynt yn y fyddin Brydeinig ? Dywedir i Gaidar yr Almaen, dydd Ma wrth, aofon y Maeslywydd WALDERSEE at benaeth yr lesiwitiaid yn Rhufain i'w hyabysu y trefl.1ir yn fuan bellach i'r urdd gael dychwelyd yn ol i'r Almaen, Nid ydyw y newydd hwn etto wedi ei gadarnhau ond ? mae yn hawdd ei gredu wrth gofio y rhwyeg a'r rhodres oedd ynglyn ag ymweliad diweddar ei fawrhydi a'r Pab LEO XII. yn y Fatican. A ydyw yr Almaen Brotestanaidd yn myned i gvmmeryd lie Ffraingc Bab- aidd 1 Ffraingc a arfarai, hyd yn ddiwedd- ar. fod yo brif damn ac astalch y Bab- seth. Gwyddia In fodd y ma,e pethau rhycgddi a'r Weriniaeth yn awr. A ydyw 1 Caisar Gwn-YM am ennill y teitl o Fab Hynaf y Babaethf Ni wølwvd ilsfur yn nktas New York rnewn aefyllfa debyg i'r un y mae ynddi yn awr er's llawer iawn o flynyddoedd oa, yn wir, o fewn cof neb sydd yn awr yn fyw. Am y waith gvntaf, y mae yr Eidaliaid sydd yn gweithio fel nafwyr wedi ymffurfio yn k, gymdeithas, Aeth tair mil o honynt. oedd yn gweithio ar v ftbrdri haiarn danddaearo! ar streic; a chan mai nsgroaid ydoedd y rban fwvs o'r rhai a osodid i garioy gwaith ya ei flaen yn eu He, ofnid rhag y byddai anhunedd mawr, os nad terfysgoedd, yn cymmeryd lie. Sibrydir y bydd esiampl' }' n cael ei gwneyd o'r Eidaliaid hyn oa ter- fysgant hwy. Er mwyn pobiogi y rhan a berthyn i'r Al- maen o Poland 4g Almaeniaid, llwvddodd y pwyilgor gwladfaol i ddarbwyllo nifer o am- aethwyr Almaenaidd ag oeddynt wedi ym- fudo i Ddeheubirth Rwssia i ddychwelyd i amgethu y tiroedd a adbrynasid oddi ar y Pvvvliaid. Y mae llawer o'r 'dychweledig- ioti hyn wedi dychwelyd etto yn eu holau i Ddeheubarth Rwssia, gan ddyweyd nad oes gan y pwyilgor elsien dim ond gwneyd arian o'r ymfudwyr, ac nad yw eu haddewidion teg oil yn ddim and twyll. Dylem ddyweyd fod pobiogi y rhanbarth h-vn o Poland ag Al- T maeniaid yn hoff ayniid gan yr Ymherawd- wr WILLIAM a'i Lywodraeth. Ond os yw y Caiaar am weled y eynllua yo llwyddo rhaid iddo ofalu am oBocI dynion gonest wrth y llyw. Hyd yn hyn methiant hollol yw y trefniant wedi bod, a hyny o herwydd an- onestrwydd a chribddeiliaeth. Nid ydym yn gofidio dim o blegid y methiant hwn chwaitb, canys ar ormes y mae yn sylfaen- edig. Ysgarmesoadd rhwng y gwladgarwyr a'r Tyrciaid ydynt y pethau mwyaf beunydd- iol yn Macedonia yn awr. Ymosododd y Tvrciaid ar bentrefydd Baosko a Beliza. Ffoddlliaws o'r preswylwyr i'r mynyddoedd, ac eraill a ddiangasant i Bulgaria, Ftaith arwyddocäol iawn ydyw fod yrawd- urdodan Tyrcaidd wedi gorchymyn cau pob ysgol ddyddiol o'r bron o fewn Macedon- ia, a thaflu yr athrawon i garchar. Llid angerddol sydd gau ABDUL HAMID yn was- tad tuag at ysgolfeistriaid. Nid yw ysgohon dyddiol namyn magwrfeydd i wrthryfel yn ei olwg, os mai Cristionogion fydd eu hathrawon. Cynnorthwyir y Macedoniaid yn eu hym- drsch am eu hannibyniaeth gan aefyllfa wag fcrysosfii y Sultan. Rhaid hyd yn oed i fyddin Twrci gael bwyd, os gall fyw heb ei chyflog. Trwy ddirfawr anhawsder y llwyddwyd i grafu rhyw ychydig filoedd o bunnau i'w bwydo o fewn y dyddiau dhvedd- af. Tiawd yw y Twrc ar y goreu ocd, mae gwasgfa y dyddiau preaennol ar ei adnodd- au yn waeth nag arfer. Yr hyn y gellir disgwyl ei glywed bob dydd ydyw fod y fyddin wedi troi i ysbeiSio y bob!, yn Fahometaniaid yn gystal a Christiocogion, er mwyn cael yraborth iddi ei hun. Yo senedd Tn-.fadigaeth Victoria, Aws- tralJa, ddydd Me rcher, dygodd y prifweinidog ei fesur i mewn i ddeiio a'r streic fawr ar y ff'yrdd haiarn. Ilhai adranau o hono ydynt yn liymdost hyd at fod yn eithafol. Dywedir fod cwt o hahl wedi eu lladd a'a clwyfo yn helyntoedd y streic yn Valparaiso, Deheobarth yr America Pan oedd achos o anudoniaeth yn cael ei ddwyn yn mlaen yn Pretoria, yr wythnos ddiweddaf, dywedodd y Cadlyw Bwraidd MALAN y gwyddai efe am dri o ddyaion ag oeddynt wedi eu dianyddio ar gamgyhudd- iad o ddryllio trenau. Y gweithwyr yn ngweithfa magnelau KRUPP, yn Essen, yn yr Almaen, ydynt yn cymmeryd rhan arbenig ar y pwyllgor sydd vn trefnu codi cofgolofn i'w diweddar feistr, HEBE KRUPP. Wythnos i heddyw gwnaed arbrawfiadau gan aelodau o Gynghor Dinlls Paris, gyda'r amcan o wybod pa mor gyflym y gall mod- urion redeg gyda diogelwch ar hyd heolydd y ddinss. Y dyn PAUL MARTIN, yr hwn a gyhuddir o lofruddio cantoraa o'r enw BERTHS DE BRIENNE mewn tý yn Paris, a gymmerwyd i'r ddalfa gan guddheddweisioii lleol, gyda'r rhai yr oedd heddgeidwaid Ffresgig. yn Glasgow, wythnos i heddyw. Y mae Mr. CHAMBERLAIN, fel Ysgrifenydd y Trefedigaetbau, wedi caniatau y draul ar addysg am y mis presonnol yn Ynys Malta, er fod mwyafrif y cynghor deddfwrol wedi gwrthod y bleidiais. Tra yr edrychai ymherawdwr Awstria ar chwareuon a chystadieuaethau ar yr afon Danube, yn Pesth, prifddinaa Hungary, ddydd Mercher, dangosodd nifer o Hungar- iaiel ieuaingc aydd yn efrydwyr yn y brif- ysgoi aoghymmer&dwyaeth cyfeogddus i'r anthem genedlaethol. Dau o swsddogion Llywodraeth Belgium ydynt yn awr mewn dalfa yo Boms, ac yn aros eu prawf ar y cyhuddiad o lofruddio llawer o'r brodorion. Gwneir brics,' neu briddfeini, o dywod yn awr yn Ffraingc, a sonir am efelychu yr esiampl yn y wlad hon. Yn ei fesur newydd yn erbyn '"streics' darpara prifweinidog Victoria i garcharu y dyn a adawa. qx waith heb resv/m digonol 4 blwyddyn o garchariad Hygredigaeth swyddol' yw yr hyn sydd newydd gael ei ddarganfod yn Swyddfa y Cyllid yn Portugal. Dywedir foci colled y wladwriaeth yn ddeuddeng mil o bunnau. Bwriada Portugal ennill lie iddi ei hun yn y Dwyrain Pell. Trefüir i anfon llyagenhad- on i China a Japan. Ganol yr wythnos ddiweddaf aeth y pob- yddion yn Barcelona, yn Yspaen, ar streic. Nid oedd tamaid o fara ffrea i'w gael trwy yr holl dref. Eisieu cael peidio gweithio ar y Sabbath Bydd ganddynt. Aeth yr Arlywydd LOUBET, dydd Mercher, yn awyd'dogol i dalu ymweliad a'r Frenhines AMELIA, 0 Portugal, yr hon, ar hyn o bryd, sydd yn aros yn Paris. Nid ydyw heddgeidwaid New York wedi dal yr adyn fu yn caisio dinystrio yr Umbria a pheiriant uflerool.' Credir ei fed ef yn ymgaddio yn y ghetto-y rhan Iuddewig o'r ddioas. Mis yn 01, tra ar eu melfis, boddodd yr larll a'r Iarlles D' ESMENARD, trwy ddym- chweliad cwch yn nghymmydogaeth Cannes. Tuabchanol yr wythnos ddiweddaf golchwyd eu cyrph i'r Ian. Yn Niort, yn Ffraingc, y mae dwy leianea wedi eu hanfon i garchar am dri mis, ..am agor ysgol ddyddiol heb awdurdod y Llywodraeth. Yn Bavaria y bwriada y cyn-Arlywydd STEYN, o'r Dalaeth Rydd, dreulio yr haf preaennol, efe a'i deulu. Dywedir fod ei iochyd wedi ei adfer yn rhyfeddoi. Cyrhaeddodd nifer y brodorion sydd yn gweithio ya aurgloddiau y Transvaal dros dair mil mown rhifedi. Elw da a gaiff y cyfalafwyr ar eu llafur. Film mlynedd ar hugain yn ol taflwyd ffer- yllydd i garchar yn Paria ar v cyhuddiad o wenwyno ei wraig. Y chydig d:iyddiau yn ol profwyd ei ddiniweidrwydd, a rhyddhawyd ef. Pan ddychwelodd y Signor MARCONI adref i'r Eidai, yr wythnoa ddiweddaf, cafodd dderbyn- iad croesawus. Gwnaed ef yn un o ddinas- yddion Rhufain. Gwahoddwyd ef i'r palas, hefyd, gan y brenin. Dywedodd prifweinidog Bulgaria, mewn modd pendant, wrth ohebydd newyddiadurol a fu yn ymddiddan fig ef nad oedd ei wlad ef yn myned i wneyd dim i ddwyn rhyfol oddi amgylch yn Macedonia. Nid oedd yn dyweyd, modd by nag, y byddai iddi rwystro y Macedoniaid eu hunain i wneyd hyny. Yr achos o'r anhunedd sydd yno yn awr ydyw fod y Sultan yn oedi rhoddi y diwygiadau y gofynir am danynt gan Rwssia ac Awstria mewn gweithrediad, Yn ei araeth yn San Francisco, ddydd lau, dywedodd yr Arlywydd ROOSEVELT fod rheol- aeth yr Unol Dalaethau ar lanau y Tawelfor yn sicr, gyda doetbineb a phenderfyniad. Rhagluniaeth ei hun a roddodd Ynysoedd y Philippiniaid yn Haw y Weriniaeth, meddai. Yn mhellach dadleuai yn gryf dros gael chwaneg o ryfel-longau. Yr ydys newydd dderbyn hanes ymladd caled yn neheubarth Nigeria, yn Affrica, l'hwng mintai" Brydeinig o dan arweiniad y Milwriad MON- TARO a'r Uiisiaid, Ilwyth o ddyn-fwytawyr yn byw yn y gogledd-ddwyrain o Asaba. Lladd- wyd un ar ddeg o'r Prydeiniaid. Yr oedd yr ymladd yn parhau yn niwedd EbtiU, ac nid ydyw yn debyg ei fod wedi terfynu etto. Rhyw ddau cant a banner o wyr yw nerth y fintai, gyda nifer o fagnelau. Dangosodd y cannibal- iaid eu bod yu ymladdwyr glewion. Ond, gwnaed colledion trymion iddynt.

LIVERPOOL. Y CYFARFODYDD YN YR AWYR AGORED. Bu Cynghor Dinesig Liverpool, dydd Mercher, yn ystyried argymmhelliad ar fod lleoedd agored yn cael eu neillduo o fewn y ddinas i'r amcan o gadw cyfarfodydd cyhoeddus. Gwrth- wynebai yr aelodau Genedlaethol yr argym- mhelliad hwn mewn modd penderfynol, am y rheswm y rhoddai hyny drwydded rad i Bro- testaniaid daflu anfri ar y Pabyddion yn yr heolydd cyhoeddus. Gwrthwynebid y cynnyg- iad gan aelodau eraill, Rhyddfrydwyr a Cheidwadwyr. Y penderfyniad y daethpwyd iddo ar y diwedd ydoedd eu bod yn gohirio ystyiiaeth o'r mater hyd Rhagfyr nesaf. Cyt- j tunwyd ar hyny trwy 62 o bleidleisiau yn erbyn 1 30.