Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
11 articles on this Page
Hide Articles List
11 articles on this Page
YB HEN "S H" A'R LLVTH Y K-DOLL…
News
Cite
Share
YB HEN "S H" A'R LLVTH Y K- DOLL CKINIOG. N'd wyf yn o dlon i Jiw biii y Llythyrdoll Ceiniog' fyned heibio heb dalu teymged o barch i un o'r diwygwyr mwyaf ymarerol a fagodd Cymru erioed—un dreuliodd ei oes i ddad su dros iawnderau y bobl; un o brif ysorifeuwyr y bedwaredd ganrif ar bymtheg; y dadleuwr nevvyddiadun 1 mwy f doniol a ymaflodd mewn ysgr fell erioed; un a lonodd galonau em tadau a'n matuau a'i benillion a'i ganeuon melusber;u>3 o bregeth- wyr mwyat poblcgaidd yr oes hon, un a ddyoddefodd lawer o gam—camddeallid a chamddarluuid ef hyd yn nod gan ei gyfeill- ion a'i frodyr—yr hen 'S.H.' Dathlwyd haner can' mlwyddiaut y llythyrdoll ceiniog yn Llundain, nos Fawrth. Llywyddai y Postfeistr Cyffredinol, ac yr oedd hoil swydd- ogion y Uyfcfayrdy yn bresenol. Syr liowlaod Hill, wrth gwrs, oedd yn cael yr hull glod am y meddyldeirych o lythyrdnll ceiniog,ond yr wyf bron yn sicr mai yr hen "S.R' (gynt o Lanbrynmair) oedd y cyntaf erioed i ys- gf fenu a dadleu o blaid cael y diwygiad a gymerodd Ie ary lOfed o Ionawr, 1840. Ac 08 nad efe oedd tad y drychfeddwl, y mae un peth yn eithaf sicr, ysgrifesodd fwy na neb atall ar y cwestiwn, ac yn y mater hwn yr oedd Cymru haner can' mlynedd yn ol,yn mhell ar y blaen i Loegr. ysgrifenai yn fisol i'r Cronicl bach ar y pwnc, ac yr oedd mewn gobebiaeth feunyddiol &'r awdurdodau yn Llundain, gan geisio eu bargyhoeddi o'r llwyddiant mawr a ddilynai gostyngiad yn y llythyrdoll. Ond ychydig o glod a gafodd "S.R'oddiwrth hyn mwy na llu o ddiwygiad- au eraill y bu yn dadleu o'u plaid; ac, a fyddai yn ormod o aberth,tybed, i bob Cym- 10 a Chymraes roddi pris y llythyrdoll (ceiniog) tuag at gael cofgolofa i'r hen wron 18. It." fel cydnabyddiaeth 0"> hyn a wnaeth drosom fel cenedl mewn cyfnod pan oedd nemawr neb yn talu un sylw i'n hangenion; pan oad oedd newyddiadur yn yr iaith, a dim ond rbyw ddau gyhoeddiad wisol; pan oedd llyfrau yn brin, eu cludiad yn gostus, a'r cyflOgau yn isel, ie, pan oedd pawb yn gwneud eu goreuiddifodiein hiaith ac i fygu pob teimlad cenediaethol, yr oedd 'S.R.' megys filam dan yn nghanol y tywyllwcb hwnw, yn llawn gweithgarwch a zel drog ei gydgeuedhgan greeiu yn ddijsgog fod dyfodol m in gweil yn ei baros! Ai gormod gofyn ceiniog gan y Cymry i drosglwyddo ei goffadwriseth i'r oesau a ddel?—Idrimyn,
DEDDFWRIAETH DDEGYMOL Y TORIAID.
News
Cite
Share
DEDDFWRIAETH DDEGYMOL Y TORIAID. Datgenir ar awduidod gadarn fod Ar- glwydd Salisbury yn ddiweddar wedi adnewyddu ei addewid i'r esgobion, y bydd i gwestiwn y degwm gael ei drafod mor fuan ag y byddo yn bosibl ar ol dechreuad ) Senedd-dymhor. Bydd i Fesur y Degwm, gan hyny, yn ol pob teby*, fFutfio mesur cyntaf y flwyddyn. Hyd yn nod pe byddai i'r Llywodraeth ail ddwyn yn mlaen eu mesur diweddaf a chynygiad mwyaf daibyn- iol y flwyddyn ddiweddaf-trosgiwyddo z" taliad y degwm i'r meddianydd-fe ynJeddir y mesur yn flyrnjg gan y Radicaliaid, ac a llawer o arnser y Ty cyn y daw yn gyfraith.
-------..----...-'--SYR W.…
News
Cite
Share
SYR W. HARCOURT AC ESGOB LLANELW Y. YsgrifenoddSyrW.Harcourt at ohebyddyn nghyich s-raeth Ksgub Llanelwy ar ddegymau yn nwyiaw gwyr Leyg. Vi oedd S*. r William wtdi mynegu yn fla-norol fod eiddo cenedi- aethol, pan wedi ei drosi yn gyfreithlawn i ddefnydd preifat, yn dyfod yn eiddo person- oi ac nid cyboeddus. Galwodd yr Esgob y mynegiad hwn yn somersault gvvleidyddoi rhyfeddol. Dywed Syr William Dad yw ef yn gwyb d pa beth mae yr Esgob yn feddwl drwy y dyi.H'diant hwn, os nad ydyw yn fiasiwn esgo'oyddol o gydnabod ei ddiffyg adnabyddiaeth o natur eiddo cenediaethol, t't duliiau yn y thai y mae wedi cael ei drafod yn haaes L:oegr. Yna desgrifiai y boneddwr gwir a; rbydeddus y grant o eiddo y Goron i bersonau gan y Stuarts a u illiam y Trydydd. Daeth y grunts hyn yn eiddo persouol. Ar y llaw arall, daeth yr eiddo a gipiwyd gan Harri yr Wythfed o-idiar y sefydliadau mynaehaidd yn eiddo cyhoeddus, ond yn hytrach na chymhwyso hwnw at amcauion cenediaethol, cauiataodd y Tudur- iaid ei drosi at ddefnydd heb fod yn hlwyfol Osyw yr esgob, meddai Syr William, yn dueddol i ddirymu trosiad eiddo eglwysig i dirb rchenogion preifat, bydd ganddo i gyfiawoi "naid wleidyddol dinben-drosbeo," o n dwedd ddyddorol ond peryglus. C)
MR H. M. STANLEY.
News
Cite
Share
MR H. M. STANLEY. Mewn pellebyr o'r Aipht, ddydd Sul, mynegir fod parotoadau mawrion yn cael eu gwneud ar gyfer y wledd sydd i gael ei rhoddi er anrhydedd i Mr H. M. Stanley, yr olrheinydd mawr, a'r hon oedd i gymeryd ile nos Lun. Rhoddid y wledd ganRiaz Pashn, yr bwn a gadeidai ei hun. Nos Sadwrn, yr yr oedd yr holl barti yn ciniawa gyda Syr Evelyn Ba ing. Yn ol pellebyr preifat a dderbyniwyd yno, ceid llawer gwell hanes am iechyd Emin Pasha.—Ns ymddeugys Mr Stauhy yn Ewrip am gryn amser, er ei fod mewn perffaith iechyd, ond erys yn yr Aipht i orphwys. ac i adnewyddu ei nerth.
ESGOBAETH BANGOR-
News
Cite
Share
ESGOBAETH BANGOR- Ymddangosodd erthygl yn y North Wales Chrontel,la briodolir i glerigwyiyn byw yn yr esgobeeth, ar gynydd yr eglwys yn esgobaeth Bangor. Rhoddir cyfrif manwl o'r gwaitb a wnaed yn yr esgobaeth yn ystod y deng mlynedd ar bugain dtweddaf, a'r atnrywiol symiau a danysgrifiwyd tuag at adeiUdu eglwysi ac ysgolion. Y mae cyfanswm yr haelioni tuag at amcanion eglwysig yn yr esgobaeth yu ystod 1859-89 yn cael ei roddi yn j6468,444, o'r hwn y .nae 261,077 wedi eu gwario a¡ adeiladaeth ac adnewyddiad eglwysi, a £23,157 ar ysgolion. Y mae yr ysgrifenydd yn cyflwyno yr hoil fawl a'r gogoniant am yr haelioni hwn i'r Esgob Campbell. Y mae terfynau yr esgobaeth hon yn ymestyn yn bell, ac nid ydyw y swm, ac ystyried mai eglwys y cyfoethogion sydd wedi bod wrthi yn ei gasglu, yn teiyngu rhyw lawer o glod.
AHDALYDD HARTINGTON YN OLAF.
News
Cite
Share
AHDALYDD HARTINGTON YN OLAF. Y mae Ardalydd Hartington, yr hwn a gvrl aeddodd gyda Thywysog Cymru y Linn cyo y diweddaf, breswylfa Bnron de Hirsch yn M erton, yn dyoddef oddiwi th bronchitis, a chynghorwyd ef ar unwaith i fyned i'w wely. Pellebrwyd am Dr Robson Roose, yr hwner hyny sydd wHH bod vo bresenel. Mae y ddwy lung wedi eu cyfFwidd, a dywedirfod ei arglwyddiaeth yn gofyn perffaith orphwys- a gofal mawr.
YR ARWEINYODIAETa RYDD-FRYDOL.
News
Cite
Share
YR ARWEINYODIAETa RYDD- FRYDOL. Y me gohebydd y Leeds Mercury yn ysgrif enn fel hyn:—Yr wyf mewn sefyilfa i ddweyd fod y Dynegiadau It woaad gydu chymtint o gudertji oiewn perthynas iV olvniad i'r arwein- yddiaeth Ryddfrydo), yn hollol ddis dl. Fel pwnc o ft <ith, na fydd i'r mater gael ei sed" yn derfynol hyd nes y cyfyd yr angenrheidrrydd; ac y m e yr a.d!odd) d fod Syr W. £ £ >»rcOUtt wedi ei ddewis i arwnin Ty y Cyflredin yn berffllith ddyraH Nil yw 8yr W. Harconrt na Mr John Morley yn bar id i bwyso ar eu bawl mrgy. yn erbyu y 1141, bydd yr "nh'wader yncyfodi, nid oddiwrthynt hwy, olld oddiwrth y-blaid yn Nhy y Cyffredin. Y m"6 rhai aelodau ydynt yn ga darn o blaid Syr W. Harcourt. ac eraill yr un mor gadatn dros Mr John Morley, a theimladau y canlynwyr, ac nii cydymgsis y gwladweiawyr eu hunain, sydd yn peri yr anhawsder.
DOLGELLAU
News
Cite
Share
DOLGELLAU j/SW&DD YSGOL. Pasiwyd fod Maggie Robsrts, Perthi- llwydion, Brithdir, i fod yn monitor yn Ysgol y Babanod, a Lizzie Williams yn monitor yn Ysgol y Genethod.-Hefyd fod Mr Lewis Jones, Cemlyn House, i barhau yn athiaw cynoithwyol am dri mis yn mheliacb.
DOLGELluEY GRAMMAR SCHOOL.
News
Cite
Share
DOLGELluEY GRAMMAR SCHOOL. The fallowing Pupils from this School were entered in December for Certificate granted by the College,of Preceptors, and from the result which has recently been issued all have proved successful. For Oeltdicates of the 2nd Class:—Evan Lloyd, Bryn House, Dolgelley, 1st Division; Thomas Hughes, Dolgelley, 1st Division; J. H. Junes. Plasucha, Dolgelley, 1st Division; R. R. Lewis, Abeidovey, 1st Division. For Certificates of the 3rd Class:—H. M. Pugh, Harley House, Dolgelley, 2nd division; Lewis Jones, Cemlyn House, and J, W. Jones, Brynderw, who in majority of the subjects prepared thorns' Ives, each obtained a Certificate of the 2nd Class, 1st Division. The following obtained good marks in the various subjects: — Max- imam 150,—E. Lloyd, Eoglish 125, Algebra 140, Arithmetic 120, Latin 235 (Max. 300), J. H. Jones, Latin 120, Music 120. R. K. Lewis, L.tin 120. Lewis Jones, English 120, Autb. 120, Latin 125, H. M. Pugh, Latin 90 (Max. 100.) In addition to the ordinary Certificate for all subjects, Evan Lloyd has also gained a Special Certificate for excellence in Latin.
Family Notices
Family Notices
Cite
Share
JtftatWollletbau. lonawr y 15eg, yn 61 inlwyd i oed, Mrs Catherine Roberts, gweddw y diweddar Mr Griffith Roberts. Ty'nllwyn, Talybont, Llanddwywe-is-y-graig. IODawr 19eg, yn 60 mlwydd oed Laura, anwyl briod Mr William Morris, Draper, Glanglasfryn, Abermaw. Ionawr 20, yn 37 oed, Mrs Jones, pdod y Parch R. Lloyd Jones, gweinidog y Wesley- aid yn Abermaw, ar ol bod yn nychu yn hir. Yr oedd yn wraig dangnefeddus, a chredwn iddi t- nedi fwynhau tangnefedd tragwyddol. "Am liyny byddwch chwithau barod."
BRIWSION O'R BBRMO.
News
Cite
Share
neillduwyr yn d'od yn fwy i'r amlwg bob dyrld, fel y gwelir tua Chemyw. Mai edrych ar ymne llduwyr fel heretic- iaid mae rhai par oniaid yno fel yn Ngh/mru. BERMOBUS.