Y Dydd

0 BEN Y GAR^ELD Mae llawer o siarad ac ysgdfenu am was- traff y llywodraeth a r arian diwerth a dslir i ddyniorj am wneud dim, obiegid mae yn ddigon hysbys bellach mai yr hwn sydd yn cael y cyflog mwyaf sydd yn gwneud y lldaf o waith. Gall dya wrth fyned y tuallao i gylch cartref a sylwi ar y byd, weled llawer o gamsyniadau a gwastratf aaystyriol nad oes n y neb yn gwneud y sylw llsiaf o hono. Cyd- nebydd prtwb yn ddiwahaoiaefch fod swydd- ogion gwladol Prydain yn cael goi nod o dal yn 01 gwerth eu gwasaaaeth i'r wiad, a chan fod ein gwleidiadwyr yn credu fod yn rhaid dringo y byd yn y cyfeiciad bwn, dyma le i ddechreu ar safle digon effsithiol i hawlio syiw a chefnogaeth pawb ac sydd yn credu mewn cynildeb cartreiol agwieidyddol. Cym- erwn y tolldai i gychwyn, ac et nad oes genym ffigyraa wrth law yn dynodi y tre lliau ni allwn ymdrin ar y pwnc oddiar salon ddigon egluri agorllyga d y d^rlleuydd mewn un cyfeiriad pwysig. Gwanh swyddogion y tolldy yn mhob rhan o'r wlad ydyw edrych ar 01 nwyddau gwaharddedig, ac atafaelu y cyf- ryw a chosbi y rhednwyddwr os gallant gael hyd iddo. Dygix y ihednwyddau i ystordai y llywodraeth, a bydd llawer o aWl ywiaHth yn y'cynwysiad. Wedi eu diogelu y fan hono a thalu cyflogau mawrion i ddyoion am I edrych ar ol v cyfryw, ac ar ryw adeg bea- odol yn y flwyddyn mae dydd dinystr yn dyfod. Mae yn Llundain a pborthladdoedd eraill ffwrnes fawr lie y llosgir pob nwyddau fyddo yn waharddedig a diarddeliad. Gwerth miloedd ar filoedd yn flynyddol o bob math o nwyddau gwaharddedig yn cael eu llosgi am nad yw v doll wedi ei thalu drostynt. Beth gwell ydyw y wlad o'r tolldai a'uswyddo, ion cyflogedig, yn gymaint a bod y nwyddau a atafaelir yn cael eu ^inystrio trwy dan yn mhopty y Frenines. Canoedd os nad miloedd o dunelli o dybaco yn cael ei IO!'lgi yn flyn- yddol. Byrnau wrth y miloedd o geglys yn cael eu difa yn yr un ffordd. heblaw sidanau a mil a mwy o betbau gwerthfawr sydd yn cyrbaedd y tolldy, ac oddiyno i'r flwrnes. Talu i ddynion am atafaelu rheinwyddau, a thalu ellwaith am llosgi y cyfryw. TuneSli o de a choffi yn cael ei losgi mewo gwlad lie mae y llvsiau mor anwyl gan ferched a llanc- iau Lloegr a Ch mru. Cydnebydd y dar- llenydd tod difa pethau fel byn yn wastaff, a'r cyflogau a delir i gatio y gwaith yu mlaen yn ycbwansgu gwastraff at wastrafl diderfyo. Pe ceid cynllua i osod y pethau hyn o dan forthwyl yr nrwerthwr fe geid nid yn uni r ddigori o arian rdalu y ddyled wlarlol, a llawer yn ngweddill i gy far fod a tbreuliau gwiadol eraill, yr hyn a wnai ysgafuhau y baicb oddiar gefn y tretbdalwr gorthrymedig. Mae yn syn na byddai rbyw wleidyddwr llygadgraff wedi gweled hyn a dwyn y mater o flaen sylw y senedd, nid yn uoig byddai yn gyfoerthiad arianol i'r Llywodraeth, onl byddai yn fendith angbjdmarol er yegafnbau beichiau gorlethedig y werin, sydd yn gorfod cadw a caynal p b peth mewn cylchdro lheolaidd er llesiant gwerin a gwlad. Dyma destyn pregeth seueddol i ryw senedd- wr Cymreig » wnai synu y senedd an- nad oes neb hyd yma wedi gwoeud sylw o'r mater yn y ty mawr ar y Tafwys. Dyma le i weithio, a byddai cyfiaWDJad o'r gor hwyl hwn yn goron o anfarwoldeb ar ben y a neb ymgymerai a'r gwaith. Mae llawer un ynceisio hidlo gwybedyn a Ilyneu camel, ond byddai i'r neb a ymaflo yn y gorchwyl hwn wneud gorcbest a fyddai yn ei wneud yn enwog am byth, fel Cobden a B'igbt. Dyma goflaid o westiwo a fyddai yn sier o gynhyrfu y wlad r senedd wrth feddwl am dditn ond y gwafi, traff. Pan fyddo rhednwyddau fel hyn yn dyfod yn eiddo i'r Llywodraeth i wneud y goreu o honvnt, er mwyn cyfarfod ag ychydig o'r treuliau anorfod sydd yn faich annyoddef- ol ar y wlact, dylai rhyw Gymro galluog syd i wedi cael addysg yn Saesneg wyntylluy mater hwh. yo mbapyrau Llandain, yna wedi dwyn y peth i sylw, fe gymer rhywun y mater i fyny fel cwestiwn newyd i teilwng o sylw gwleidyddiou Prydain. Nid mater plaid a dosbuth ydyw y mater h^n, oDd cwestiwo cyffredinoi, ac os dim yn :fe'iur cyd-genedlaethol yn perth m i bawb o ddeil- iaid y Llywodraeth Ymerodrol. Byddai ergyd yn y cyfeiriad hwn yn arucbel a mawreddog, a byddai yo debyg o siarhau enwogrwycid i'r neb pwy bynag ;i'ihyrwyddo yn mlasn a'i'ddwya i sylwlv senedd. Gadewir llawer o bethau bycbain o'r neillda yn h ,Jlo; am nad oes, meddir, ddim llawer o afael ar- nynt; wel boe I felly, ond dyma fater gwerth gafael ynddo, a phwy bynag all grafang i y cweatiwn, bydd rhaid idd,) gael sylw ahwnw yn sylw asbenig. Hwyrach y cymer rhywun ac sydd yn credu rn'iwn cynildeb gwleidydd- ol y mater mewn llaw a'i godi i sylw y Saeaon, ond gwell fyddai genyf weled rhyw seneddwrCymreigyn ymaflyd ynddtt er mwyn iddo gael yr enwogrvydd o dd.,vyo rhywbsth newydd i sylw y wlad. Mae t'pyn o swn yn eMJl ei wneud y dyddiau hyn am gael Llywodraeth GartreJol i Gymru, a gallwn dybio y byddai trefn felly yn llesiant i'r wlad ond ymddengys fod gen- ym lawer o anhawsder i'w orchfygu, a gwaith miwr i'w gyflawni cyn ceir y wlad yn aedd- fed i filter fel hwn. I gyrhaedd yr amoan bydglodus nid rhyw ddyrnaid bach o'r bobl- ogaeth wna y tro er carso barn i fuddugol- iaeth. "Uwchben y drychfeddwl Bydd llawer a chwardd, Gan dybio nad ydyw Ond breuddwyd y bardd." Wel, hwyrach y daw hyn yn ei dro, ond mae yn ambeus genyf y gwel neb sydd yn fyw heddyw y cytnod hyuod hwnw. Na. ato Uuw i'r ben wlad aawyl fyned o dan lyw- odtfieth tinceriaid a cbryddion, onite ma lie i ofoi bydd y diwedd ya waeth na'r dechreu- ad. Credwvf mewn diwygiadau gwleidyddol, a chyfnewidiadau trefn-is os ceir y cyfryw wrth fesur a bHO. Llawenydd anhydwyll i mi fyddax gweled Malachi Morrus yn gof- nodydd y llys seneddol yn Aberystwyth, a Shon Puw yn rhingyll gwleidyddol, tebyg Mr Gol, y byddai genych chwi a minau rhyw siawns i gael ychyrfig flafrau a chael swydd i gadw y He yn lan a rhedeg negsaeuon. Gall hyn ddigwydd, ond mae mor anhebvg ag oedd i fdWeh Sian Paotllwyd i lyncu y maen llifo. Gallwn ymbleseru wrth feddwl am y dyfodol yr un mo id ac y gailwn ddychymygu am y mwyniant mawr sydd yn aros gorthrymedig- ion gwLd y ddaear pau doro gwawr y mil- blyddlledd. Pun ni adwaenir gorthrwn cas, Andwyol dras y gelyn; A pbawb yn byw mown tawel fwth, Yn chwareu crwth a thelyn; Ac wedi hyn cawn baul ar fryn, A dedwydd fydd ein dyddiau; Y byd i gyd dan gwmwl gwyn, A gwawr y mil blynyddau. Dadleu brwd ar bynciau duwinyddol y tu draw i'r Weryid, a'r perygl sydd yn canlyn dadlrfuon cytfelyb. fod y dadleuwyr yn ym- golli yn y caddug ac yn myneci i lwybrau yr aughred. Gall y cyfringynghor neu y senedd Bresbyteraidd wneud a fynont nis gellir un ffurf newydd ar y cwymp, oblegid trwy Adda y daeth marwclaeth i'r byd ac yno! ath- rawiaeth y cyfamod efengylaidd, trwy Grist y daeth bywyd. Mae llawer o chwalu a chwili o ac ami un yn vmwneud a phynciau nad yw yn deall dim o'i blegid, a thrwy yr ymwneud hwnw yn arwain y bobl i gredu pethau gwrthgyferbyniol i egwyddor y Testament Newydd. Os nad yw tretniant y cynlluniau cyntaf yn gywir, pwy sydd yn alluog i effeithio gwelliaut? Trwy Adda y cyntat y daeth marwolaeth i'r byd, ac yn yr ail Adda y daeth bywyd i'r byd, a bydd i'r neb a gredo yn yr olaf gael mwynhau y sicrwydd av adgyfodiad gwell. Clywsom lawer yn yr areitbfa yn trin pynciau cwbl an- mi erthyaasol i'r Efengyl' yn ol fel y dysgir ni yn yr Hen Lyfr, a thebyg y buasai yn llawer gwell id lynt fod yn ddystaw yn hytrach na daogos dygn anwybodaeth. Ambell un yn ymchwyddo ac yn siara am yr ieithoedd gwreiddinljar mwyn dangos hunanfawredd,a'r truan gwael heb orphan dysgu iaith ei fam, a hyny yn weddol gywir. Gall y neb a fyno gredu yn namcaniaethaa Darwin, ac ath- rawiaethau Ingersoll a Bradl tugh, ond rhaid i'r cyfryw gymeryd y eanlyniadau o hyny, a sefyll neu syrthio wrth y maen prawf. Mae lie cryf i gredu fod yr achos o'r cyfnewidiadau athrawi ,ethol i'w briodoli yn benaf fod pre- gethu wedi myned yn fwy o grefft na dim atall vn ein dyddiau ni. Mae y testyniu wedi newid yn hollol o'r hyn oeddynt haner canrif yn ol, a duwinyddiadth ein dyddisu wedi eyfnewid llawer er dyddiau yr hen gewri Cymreig. Diamheu y gellir codi llawer ad nod neu frawddeg ya yr hen lyfr a fvddai ya cadarnhau y tebygolrwydd o gywirdeb yr athrawiaethau newyddion, ond os dilynir y mater drwyddo, i'r caddug mae yn ar- wain yn y diwedd. Trwy wybod o honom y gwahaniaeth rhwng da a drwg yn y fan yma v dygir ni i mewn fel bodau cyfrifol i farn am ein gweithredoedd yn y cnawd. Os yr ynfyd a ddywed nad oes arno un cytrifol- deb, teflwch y ffrwyn ar ei war, a gadewch iddo fyned yn mlaen nes taro ei draed yn erbyn y mynyddoedd tywyll, yoa fe ga fwyn- iant eyfnod tragwyddoldeb i synfyfyrio ar ei ynfydrwydd. Mae y mater hwn yn fater difrifol, a'r cwestiwa yn dragwyddol bwysig, ac os ydyw ein hathrawon yn dys. u i ni gyf- eiliornadau byddant o dan gyfrifoldeb mawr, ond cofia ddprllenydd fod genyt tithau gyn- eddfau deailol, er i ti feddwl a barnu droaot dy hun ar bwnc bywyd a marwolaeth. Yr eiddoch, PENDRAGON.