Y Dydd

A OES HEDDWCH? MAI ymddygiad y Llywodraeth Dyrcaidd yn gwrthod yr amodau heddwch a gynygid iddi, gan y Galluoedd, yn ymddangos rnor wrthgyferbyniol i'r lies a fuasai yn deilliaw iddi trwy eu derbyn, fel y rhoddir cyfrif am hyny ai y tn nad ydyw Gweinidogion y SULTAN yn teimlo eu hunain yn rhydd I ddilyn cyfarwyddiadau eu hopiniwn eu hun- ain. Mae liawer o bethau yn y gohebiaeth- au diweddar o Gaercystenyn ag sydd yn dal y cyfryw syniad. Mae cynygion Arglwydd DERBY wedi bod, mewn sylwedd o'r hya Ileiaf, am gymaint o amser o flaen y Porte, fel y cafwyd digon o amser i wybod pa effaith y maeut wedi ei gael yn y brifddinas Dyrcaidd. Yr ydym yn gwybod, er engraifft, beth oedd Gweinidogion y SULTAN yn ei ddywedyd wrth eu cyfeillion Ewropaidd mor ddiweddar a phytWIfcos yn ol. Dywedent fod arnynt hwy ofn derfeyn yr amodau hedd- wch a gynygid, am y i y boblogaeth Fahometaaaidd wrthod thtir unrhyw oddefiad .iV.iS^iuoiadd Cristionogol, a'a bod hwv vinr arialluog i dawelu tymherau nwydwyllt y werin, Mewn atebiad i ym- chwiliadau oawy manwl, datganent,eu hofn j caflai cynvgion Arglwydd DERBY eu can- lyn gan thwyldroad yn Nghaercysitenyn— dienyddiad Gweinidogion y SALTAN, a chyf- lafrtn gyffredinol o'"v holl Gristionogion. Rhoddir papyrau i fyn,far hyd yr heolydd, y rhai a gynwysant fygythion yn yr iaith Dyrcaidd yn erbyn y PRIF WEINIDOG a'i swyddogion os gwnaent gydsynio ag amodau a fyddent yn gwanhau hawliau Islam, neu amhydedd yr Ymerodraeth Ottomanaidd. H wyrä.ch, ¡fod y tystiolaethau hyn yn wir; ond OR ydynt, y maent yn profi hefyd fod gallu a medr y Llywodraeth Dyrcaidd i lywodraethu wedi darfod ya hollol. Mae Sultaniaid Twrci a'u Gweinidogion wedi gorfod myned yn erbyn gwrthwynebiadau ilawer cryfach cyn hyn na dim sydd yn bres- enol yn bygwth ABDUL HAMID a MEHEMET RUSHDI PACHA, ac nis gallant gael eu rhydd- bau oddiwrth eu cyf'rifoldeb ond ar y tir hwnw y gellid cael lies a daioni trwy eu rhyddhau oddiwrth eu dyledswyddau. Ac edrych arnynt ar olwg arall, y mae yr adroddiadau hyn yn haedda sylw atn eu bod yn dar.gos natur yr aehos a pba an y mae y Galluoedd yn ymdrin. Wrth eu hadolyga ar du anmhleidgar, y mae dadleuon Gwein- idogion y SULTAM, wedi eu pymio i fyn7» yn cyfaddef fod Twrci mewn cyflwr o annhreffi a tberfysg, a bod ei liywodraethwyr etboledig wedi colli pob rheolaeth mewn tnaterion cyhoeddus. Gallant anion casglwr trethi i Bulgaria, ac ar ol cyrbaedd yno, gallant wneivd i'w fywiogrwydd a'i>0nderfyniad gael ei deimlo. Yr un modd gallant asfon adgyf- I nerthion a chyflenwadau i ABDUL KERIK a'i fyddin yn Servia. Ond nili gallant amddiifyn y Gristionogion Bulgaraidd ar oi i'r trethi gael eu talu, ac nis gallant alwr y fyddin yn ol o Serria oni osodant amodaa cosbedigol ar y dywysogaeth b-ODO. Gallwn yn hawdd gredu 'fod y Llywodraeth Dyrc- aidd, fel y dywed ei hun, yn byood o egwan, oblegid nis gallwn aryr on tir arall gyfrif am yr byn sydd yn cymeryJ lie ar bob Haw. O bob rhan o'r Ymerodraeth gyrir adrodd- iadau at y Lly wodraeth Ottomanaidd yn dweyd am y creulonderau a ddygir yn mlaen yn ei thaleithiau. cvnydd a goddefiad pa rai y rhaid iddi w)bod ydynt yn sicro'i byspeil- io o bob anrhydedd yn" ngolwg y Galluoedd eraill. Dywed go he bydd y Daily News yn Nghaercystenyn fod arswyd ac otn yn teyrn- asu yn gyflFr:dinol drwy Bulgaria. Ifid yw hyn, mae'n wir, yn ychwanegu dim at yr hyn ddywedodd Mr. BARING tua mis yn ol; ond y pryd bwnw gobeithiem i gyd y buasai y Porte, ar ol cael ei hysbysu o'r bai erchyll, yn cymeryd mesurau tuag at sicrhau diogel- wch a thangnefedd y dalaeth hbno. Nid ydyw wedi gwneud felly- mae y Cristionog- ion eto yn byw ar drugaredd eu cymydogion Moslemaidd arfogedig, yr un personau, pa rai fel minteioedd afly wodraethus^ a'u herlid- iasant mor greulon yn flaenorol. Mae yr un gohebydd yci; rtdddi fel rheswm am y terfysg pai haus hwn na "feiddia y Lly wodraeth • geisio diarfogi y boblogaeth Moslemaidd a'r minteioedd gwaedwyllt ag ydynt yn bresenol yn cyflawni eu hysgelerderau ar hyd y wlad." Felly mae Bulgaria yn weithredol heb ly wodr- aeth, a'r Criationogion diarfog yn, byw ar drugaredd eu cymydogion Mahometanaidd. Gallwn yn, awr weled yr achos o'r ofn hwnw a fegid ac a ddatgenid gan Weinidogion y SULTAN, y byddai i ychwaneg o gyflafanau gymeryd lie;—nid yw y Lly wodraeth wedi cymeryd dim moddion er eu hatal. Y mae ei phlan hi o heddychu Bulgaria yn hollol wahanol i ddim a gynvgtwyd gan y galluoedd, ac yn cynwys gwr ? 1 r l^ristionogion, hyd yn nod rhai Batak, trwy orfodaeth, lawnodi deiseb yn cylioeddi eu bod, yn berffaith foddlawn yn eu sefyllfa breseifM^j ac hefyd eu bod yn teimlo yn ddiolchgar i'r Lly wodraeth Dyrcaidd—am beth, nis gwyddom; am eu Iladd a'n cigyddio, mae yn debyg; a dyma y Llywodraeth ag sydd newydd feiddio gofyn i Ewrop i fod yn foddlawn ar yr addewidion a rydd er dwyn yn mlaen ddiwygiadau yn ei thaleithiau Cristionogol. Nid yw annhrefn a therfysg Twrci, pa fodd bynag, yn gyfyngedig i un neu ddwy dalaeth, ond effaith ydynt o ymweithiad cyffredinol y teimlad ymhlith y boblogaeth Foslemai^d. 0 Saloniea, yn mba un ychydig fisoedd yn 01 yr oedd y gallu Ewropaidd yn ceisio gwneud i'r bobl hyny ddeall os gallent herfeiddio. en Llywodraeth eu hunain, nad oeddynt er hyny wedi myned allan o gyrbaeddcosbedigaeth— adroddir am fynych lofruddiaethau a gyflawn- ir yno ar Gristionogion. gan y Tyrciaid, pedwar o ba rai ag sydd wedi cymeryd lie ar feddiant Mr. ROBERT ABBOTT, deiliad Pryd- einig. Mae yr awdurdodau naill ai yn I anfoddlon. neu. yn analluog i amdditfyn per- sonau diniwaid a didramgwydd. GeHir gweled trwy byn, os ydyw y Llywodraeth Dyrcaidd am ddadleu tuedd ffyrnig ei deiliaid Moslemaidd fel rheawm dros beidio rhoddi y aicrwydd gofynol am well lly wodraethiad ar y Cristionogion, y gall apelio at ffeithiau i gynal ei thystiolaethau. Y mae yna hefyd olwg arall ar eu hymddygiad nâs gellirei basio, gan y cyfranogir o hono gan sylwedydd craff a manwl. Y mae y gohebydd y cyfeir- iwyd ato eisoes, o'r farn fod Gweinidogion y SULTAN «to yn credu yn ddiysgog nad yw eu