Tarian Y Gweithiwr

r? fiy. ■••<?' — eWlLEEDYDDOL A SENEDDOL. Nbdwyd rai dyddiau yn ol fod mudiad ar iddyfbd ag Indian yn mlaen fel ymgeis- S^eddolyn y iniad hon yn yr etholiad ^CPaf. Y mae y cynygiad wedi ei "v -^d^yii-gyds-fikfrneillduol gan y wasgfrod- Ai hefyd y mae brysnegesau feu derbyn yn Calcutta o bob rhan o IndiR, yn gefnogol i'r mudiad gan hyny, bydd 'frwyllgor. yn cael ei ffurfio er cario alian y '«yatiygiad. Y boneddwr sydd wedi ei enwi v -lri YT ymgcisyddtebygol ydyw Lai Mobun "r ^?feos<5, awdurdod neillduol ar bynciau Indiaidd ^rj-ndifchasol a gwleidyddiol. Y roao y trefnindau yn awr wedi eu cwblhau f! "i gywal (tftTiis o gyfarfodydd politicaidd yn r'gwlad y prrddfeini, sef Potteries. I ddi- •wedda dau gyfarfod mawr a fyddant yn cael cyual yn Hanley ar y 6ed a'r 7fed o Hydref, ))ydd Mr. Cliamberlain yn anerch y cyfarfod ar '1dyddiitd diweddaf yn y Gircuayn y lie uchod, fto-'ijv- '-adeilad mwyaf yn y dref. J'fnrfir gorymdeithiau, y rhai sydd i gyrhaedd JBfeinley o'r rhanbarthau mwyaf pobloe o ^Ogledd Staffordshire, ac yn mhob un& o'r ^osgdrddlu6ddd hyn cynelir cyfarfod cy- Jboeddus y noswaith flaenorol, ac anerchir ;'ln^ ntgan aelodau lleol ac ere ill. ftwitfodyr Aelodau Seneddol lluddedig f>' y» «sft3io gor|)hwysdra i'w cyrfl'a'u hysbryd- %edd yn-aaiikthgolygfeydd tramorol. Y mae Syr LyPD. Pkyfair yn Canada, Mr. W. E. V JPorsier ai1 y Cjiandir, ac y mae gwleidydd- a *wryr oliodweddion gwahanol, megjs Arglwydd >i CSaud Hamilton, Mr. F. A. Inderwick, Q.C. Sexton, Arglwydd George Hamilton, a Sfff, Re'dmond," ieu. naill yn neuar eu Jfcodd i'r Unol Dalaethau. dawn fod y Barwnig Henry de Worms yn dros gwestiynau ymherodrol yn :f lussingen aC y mae Mr. A. J. Mundella yn 1' ^H&wajtega stoc ei wybodaethinewnpertliynas ■ i«ddyeg yn Switzerland ac y mae yn ddigon t Joaw y daff Mr. Thorold Rogers a beirniad- «efctatt- pellach ar ddeddfyrwyr achyddol o ■'v jEIoUand., "if mae Mr. R. N. Fowler yn ceisio an^hofio ;'JlÐf'aI-fm. y Mansion House yn Denmarc. JBysbysir hefyd fod Mri. S. Whitbred ac E. 3 £ enaage mewn lleoedd ereill ar y Cyfandir, 5ae f tnae Mri. N-, Storey MaskeJyne a R. Atmit&ge yn mhlith yr adar ymfudol gvvleid- • yddol Sreills Gellir haeru gydasicrwydd nad -,soes gan neb ddeddfyrwyr y fath, wybodaeth ■ -.onol eang & gwahanol wledydd y byd ag -fcelodaa Seiaiig Ty y Cyifredini, Y mae Arglwydd Ilosebery wedi cydsynioidHddodi iw»erckiad & Trades' Congress yn Aberdeen > «y lOfedofia Medi, tua'r adeg y bydd yn ryaoarelad ag Iarll Aberdeen yn Haddo He >use. ■ EtyWbysir y bydd Mr. Gladstone yn un o ym- Aberdeen yr un adeg. Y mae Mr, Henry Fowler wedi darparu iystadegau sydd yn cynwys rhesymau paham ly mae y blaid Doriaidd yn ofni diwygiad, ac Had arbedant ddim trafferth nac ymdrech i'w %eaL DengysMr. Fowler fod deg-ar-hugain U Fwrdeisdrefi Seisnigaidd, Y sgotaidd, a tJhymreig yn yr etholiad cyffredinol diweddaf, evda phoblogretll o dan 7,000, wedi rhallu eu -X-afma yn gyfartal cydrhwng y Ceidwadwyr Vr Rhyddfrydwyr. Mewn 26 o fwrdeisdrefi, 5yia phoblogaeth dros 7,000, ac o dan 19,000, yr oedd 14 o Ryddfrj-d^vyr yn erbyn 312 o Geidwadwyr. Mewn bAvrdeisdreti dros 10,000, ac o dan 20,000, yr oodd 45 o aelodau Rhyddfrydol, a 13 o rai Ceidwadol. Mewn bwrdeisdrefi dros 20,000, ac o dan 50,000, yr oedd 65 o aelodau Rhyddfrydol, a 17 ol aelodau Ceidwadol. Bwrdeisdrefi gyda phobl- ogaeth dros 50,000, ac o dan 100,000, a ddychwelasant 41 o aelodau Rhyddfrydol a 10 o rai Ceidwiidol, tra yn y bwrduisdreii yn cynwys poblogaeth o dros 100,000 dychwel- wyd 60 o aelodau Rhyddfrydol yn erbyn 12 o rai Ceidwadol. Y mae y moeswers oddi- wrth y cyfrif neu y ffigyrau hyawdl uchod yn un plaen. Mfewn 30 o fwrdeisdrefi, pob un o'r rhai o dan unrhyw gynllun o ail drefniad y seddau sydd wedi eu tyngb edu i ddiddymiad politicaidd, deil y Ceidwadwyr yr eiddynt eu hunain yn erbyn y Rhyddfrydwyr. Lie mae y boblogaeth yn symud i fyny hyd y nod wrth y tair mil, y mae y Rhyddfrydwyr yn dechreu tynu yn mlaen, gan gynyddu bron mewn tyfartaledd rhifyddol yn ol fel y byddo yr etholaeth yn eangu. Golyga hyn fod grymusoedd Rhyddfrydol i'w cael yn y canolbarthau mawrion o boblogaethau, lie y mae dealldwriaeth yn cynyddu drwy ym- gyfathrachiad a chan y bydd i'r seddau a gymerir oddiwrth y bwrdeisdrefi bychain yn cael eu rhoddi i'r rhai mwy, bydd i allu Rhyddfrydiaeth gynyddu, yr hwn gyilawniad y mae y Ceidwadwyr yn c-ithaf naturiol yn teimlo awydd i rwystro ei gwblhad. Gadawotld Mr. Gladstone Gastell Howarden boreu dydd Mercher yr wythnos ddiwedclaf, a chyrhaeddodd Edinburgh erbyn y pryd- nawn. Ar ei ffordd derbyniodd y boneddwr gwir anrhydeddus anerchiadau, a gwnaeth areithiau byrion mewn atebiad. Mynegodd fod cwestiwn mawr yr etliolfraint yn fwy yn nwylaw y wlad nag oedd yn nwylaw y Llyw- odraeth, ond y gwnelai y rhai hyny eu dyled- y swydd. Credai y buasai y wlad yn dadrysu y cwestiwn i foddlonrwydd dynion rhesymol. Cafodd dderbyniad tywysogaidd yn Edin- burgh. Ymgynullodd tyrfaoedd lluosog i'r orsaf ac i'r heolydd. Cyfarfyddwyd y bon- eddwr gwir anrhydeddus a'i barti gan Argl- wydd Roseberry:

"ANERCHIAD CYFLWYNEDIG I MR W. ABRAHAM (MABON), Gan Weithwyr Dosbarlh y Glo Carey, Deheudir Gymvu, ar yr achlyxur o uyflwyiio Oriairr a Chad wen Awr iddo, ftl dan-yewy fechan o burrh tiiay ato am ei wasanaeth fel Goru-chfylttrr, A wst 25, 1884. "AxWYL SYR,—Yr ydym ni, cynrychiolwyr trigolion rhanbarth y glo careg, yn dymuno arnoch dderbyn yr anerchiad hwn fel arwydd diiluant o'n syniadau uchel am danoch a'n iied- mygedd dwfn o honoch fel goruchwyliwr medrus, gonest, a chydwybodol yn ugliyflawn- iad eich amryfal ddyledsw3^1dau cytlrhv/n"- meistr a gweithiwr; ac yn mliellach am eioh parodrwydd gwastadol i gefnogi a chymeryd rhan yn mhob symudiad sydd yn tueddbenu i ddyrchafu sefyllfa gymdeithasol y gweithiwr. "Gallwn eich sicrhau mai boddhad mawr i ni yw adgofio yr amser y daethom i gysylltiad gyntaf a chwi yn y fl^vyddyn 1872. Gallwn ddweyd yn ddibetrus ein bod yn ddyledus i chwi, yn benaf am yr holl fauteision ydym wedi eu mwynhau fel gweithwyr o'v cyfnod hwnw hyd yn bresenol. Fel mater o mtith, gallwn nodi yn gyntaf ein bod o dan rwymedigacth arbenig i chwi am y gwaaanaeth anmhrisiudwy a wnaeth- och drwy sicrhau i'r glo careg y rhan ddyledus p'r codiadau huriawl a gymerasant le o'r dydd- iad uchod hyd y flwyddyn 1884. Drwy lafur caled a diflino, llwyddasoch i gasglu y bobl yn nghyd, ac mewn canlyniad, ffiuiiwj'd Undeb 11 nerthol ac effeithiol, y fath nad oedd ei well yn Neheudir Cymru. Wedi ffarflb yr Undeb hwn, llwyddwyd, drwy ofal a, doethiueb, i gadw y Dosbarth i weithio mor ddifwlch a chyson ag yr oedd masnach yn caniatau. Pan yr oedd sefyll allan a chloadau allan yn cymylu y fasnach lofaol mewn rhanau ereill o'r Deheudir, buom ni, fel Dosbarth, yn dra ffortunus mewn cael gweithio cyson a rheolaidd ar y cyfan. Nis gallwn hefyd anghofio yr adeg pan oedd haul llwyddiant y fasnach lotaol yn tleclirevi machludo, a llawer o honom ninau mewn an- foddlonrwydd yn herwydd hyny yn encilio o rengau yr Undeb wrth y canoedd, Yn y cyfwng pwysig hwn, drwy ddoethineb, gofal, ac ym- drech, llwyddasoch mewn modd effeithiol i gadw y gweithwyr gyda'u gilydd, ac i sicrhau heddwch a theimiadau da cydrhwng meistri a gweithwyr yn gyffredinol, fel y cydnabyddir heddyw gan bob Dosbarth yn ddiwahaniaeth mai i'ch hymdrechion chwi, i fesur helaeth, yr ydys yn ddyledus am y tawelwch, y cydweithretliad, a'r llwyddiant, a fodola yn nghymoedd gweith- faol Deheudir Cymru. "Ond yn benaf oil, anwyl syr, yr yclych wedi ein gosocl dan deymged o ddiolcligarwch gwas- tadol i chwi am eich hymdrechion ditlino, a hyny yn wyneb blynyddoedd o drligalondid ac anwyddiant, i sefydlu y treflliant presenol o lywodraethu a rheoleiddio yr lmviau yn y rhan- barth hwn. Drwy y trefniant hwn hefyd, cysylltir ein trefniaclau gweithfaol ni ag eiddo meistri a gweithwyr Mynwy a Morganwg, fel y mae eu llwyddiant neu eu haflwyddiant hwy yn eiddo i ninau yn ei holl gysylltiadau. Mewn cysylltiad a hwn hefyd, a thrwy y pwyllgor unol a ffurfir dano—cynwysedig o'r un nifer o fei.^tri a gweithwyr-y trefnir, cymhesurir, cyweirir drygau, y cymhwysir y gwahaniaethau, ac ar yr un pryd y cedwir teimladau a cliysylltiadau heddychol a thangnefeddus rhwTig meistri a gweithwyr yn y ffurf fwyaf foddhaol arnynt. Cyn sefydliacl y trefniant bendithiol hwn, o'r braidd y caed dau feistr a dalent yr un fath, a chaed bob amser faes toreithiog o anfoddlon- rwydd a chamwedd yn lluosogrwydd y moddion o dalu am lafur. Dymunwn yn mhellach gyflwyno ein diolch- garwch gwresocaf i chwi am eich hewyllysgar- wch a'ch parodrwydd bob amser i gymeryd rhan flaenllaw yn mhob symudiad sydd yn tuedd- benu, nid yn unig i wella sefydliadau y Dosbarth y perthynweh iddo, ond hefyd i ddyogelu medd- ianau, buddianau, a bywydau yn eiu plith. Nid yn rhwydd yr anghoflwn yr ymdrech ddiwecldaf o'ch heiddo i gael gan lowyr Cymru i gymeryd rhan yn y ddirprwyaeth a dalodd yr ymweliad diweddaf a'r Y sgrifenydcl Cartrefol, a'r hon yr addefir sydd mor debyg o ddwyn ffrwyth da 9 mewn cysylltiad ag ychwanegu at rif ein hym- chwilwyr glofaol, a chael cyfran helaeth o hon: ynt yn weithwyr profiadol. "Gallem gyfeirio al lawer offeithiau ereill yn hanes eich bywyd, pe bai angen, sydd yn profi pa mor deilwng ydych o ran talent, gwybod- aeth, a chydwybodolrwydd i lanw y swydd fcwysig yr yniddiriedwyd chwi ynddi. Teimlwn ei fod yn anrhydedd i ni fel dosbarth gweithiol fod un o'n plith wedi codi, a hyny drwy lawer 0 anfanteision a gwrtliwyilebiadau, i'r fath sefyllfa anrhydeddus yn marn ei gydwladwyr. Ms gallwn lai na theimlo yn falch fod genym oruchwyliwr mor hyawdl a^medrus yn y ddwy iaith i ddadleu ein hawliau ac i amddittyii ein hiawnderau. Dymunwn i chwi ddyfodol maith a dysglaer i wasanaethu eich cydweithwyr a'ch cydgenedl yn gyffredinol. Proffwydwn fod sefyllfa {sphere) eangach ar eich cyfer i wasan- 'a aethu gweithwyr Cymru yn y dyfodol, os can-' iata Rhagluniaeth. Nid ymfoddlonwn nes eich cael ar loriau St. Stephan gyda Burt, Brond- hurst, ac ereill, i godi eich llais o blaid iawn- derau llafur, ac i hyrwyddo y mesurau hyny a fyddant yn ffafriol i ddyrchatiad cymdeithasol y gweithwyr. "Anwyl Syr,—Wrth derfynu, dymunwn ddat- gan ein parch diffuant tuag atoch, drwygyflwyno i chwi mewn modd sylweddol anrheg o oiarwr a chadwyn aur ysblenydd. Er mor ardderchog yw yr oriawr, teimlwn nad yw ond cydnabyddiaeth annheilwng o'n rhwymedigaeth i chwi am eich gwasanaeth anndirisi:id\iy, ac nad yw ond ar- wyddlungwun o'n hedmygadd dwfn o honcch— dim ond megys ton o'r l'lanw sydd yu ymcliwyddo ar draetheil ein mynwesau. Onder hyny, y mae yn ddrych i ddangos ein teimladau tuag atoch, a chredwn y byddweh chwithau yn edrych arni yn y goleu hwn—y byddivch yn clywed curiadau ein calouau yn nglmriadau yr oriawr hon. "Nid oes genym yn mhellach ond dymuno llwyddiant a bendith y netoedd Arnoch yn eich holl gj^;yntia<lau, ac eidduno fod yr undeb a'r yi te nydd wedi iiynn rhyngoch chwi a ni fel gweithwyr yn y gorplienol i barhaxi ac ym- gryfhau yn y dyfodol yn fwy nag erioed. Ydym, anwyl Syr, yr ffiddoch, "Y GWEITHWYR."

Marwolaeth y Parch. William Edwards, Aberdar. Ydyw, mae y dyn adnabyddus a gweithgar hwn wedi marw! Y mae yn anhawdd genym ddygyiiKxl a marwolaeth dynion o allu, a defn- yddloldeb, a cliylioeddusrwydd Mr. Edwards, gan eu bod yn angenrheidiau cymdeithas ac yn hanfodion i'w hoes. Nid oes marwolaeth i ddefn- yddioldeb, a lied-obeithiwn nad oes marwolaeth i ddynion defnyddiol; ae o ran hyny, nid yw ein gobeithionynwag. Dechreuai Mr. Edwards deimlo oddiwrth y dolur fu yn angeu iddo mor gyliar a'r gauaf blwyddyn i'r diweddaf. Yn ngwyneb llawer o boen y dilynai ei orchwylion ac y cyflawnai ei weinidogaeth. Yn wir, yr oeddei "elyii diweddaf" yn gweithio yn ddir- gelaidd ynddo pany safai yn nghadair yr Undeb yn Ffestiniog. Os oedd y bardd Milton mewn siomedigaeth, gwasgfa, tylodi, a chystudd pan y eyfansoddai "ColI Gwynfa," yr oedd Mr. Edwards yntau hefyd mcwn cystudd poenus ac angliyfleusuerau nid ychydig pan y darparai ei ancrchiad galluog ar gyfer yr Undeb yn 1883. Er hyny, nid oedd ei gydnabyddion agosaf yn meddwl fod ei ddiwedd mor agos, ond or ochr arall, proffwydem iddo fly nydd an yn ychwan- egol o arosiad yn ein plith.ac o wasanaeth yn mysg ei eglwys: oblegyd yr oedd, er ei bocn a'i nychdod, hyd ddiwedd y gauaf diweddaf yn cerdded oddiamgylch mor ysgafndroed a llanc, yn pregethu yn ddifwlch yn ei bwlpu d yn Ebenezer. ac yn teithio llawer oddiamgylch yn nglyn a gwahanol ofynion teilwng; ond gyda dyfodiad y gwanwyn i mewn, byrhaodd ei gam, cryinha odd ei war, llwfrhaodd ei yshryd, a gwanhaodd ei nerth. Yr oedd pob symudiad cyhoeddus o'i eiddo, a phob pregefcli a bregethodd oddiar ddechreuad y tymhor Invn yn rhagredegwyr amlwg i'w farwolaeth. Y mae rhywbetli yn nodedig o awgrymiadol a chynhyrfus vu ei bre- gethau olaf. i'n tvbni, arweiniwyd et" yn rhag- luniaethol i yykoeddi ei fariro'ae'h ei hun, ac i breycthu ei breyeth anyla<ldol ei hun. Ynniwedd Mawrth bu yn isel iawn ei iechyd yn ei dy am rai dyddiau, a'r nos Sabboth gyntaf ar ol iddo adgyfnerthu ychydig, ymddangosai o flaen ei gynulleidfa yn fwy gwasgedig a ffaeledig nag erioed. Esgynai i'w bwlpud yn araf a llesg, troai dudalenau ei Feibl a llaw grynedig, ym- ddangosai glesni y glyn ar ei wedd, ac a chalon ddrylliog a llais gwan ac edrycliiad dyeitlir y darllenai ei destyn, "Nid oes ond megys cam rhyngof fi ag angeu." Methasom a dyfod o hyd Y, i'r bregeth hon, ond clywsom dranoeth iddi daraw yr eglwys a'r gwrandawyr a syndod a galar, ac mai un o'r oedfaon rhyfeddaf yn Eben- ezer am ei hocheneidiau a'i dagrau ydoedd. Perswadiotld yr eglwys ef ar ol y Sabboth hir- gofiadwy hwn i gymeryd gwyliau, yr hyn a wnaeth gyda ei blant yn Llundain a Canterbury, a dychwelodd yn mhen mis yn llawer mwy golygus ei wedd a bywiog ei ysbryd; ond nid hir y bu eilwaith cyn teimlo fod ei hen elyn heb ei adael, a dechreuai yn awr i'w ofni a'i arswydo yn fwy nag erioed. Yn yr adeg hon daeth hys- bysiad allan am farwolaeth y Parch. W. Morgan, Caerfyrddin. Teimlai Mr. Edwards anwyldeb mawr at y gwr da hwn bob amser, ac yr oedd yn edmygwr uchel o hono. Traddododd bre- geth angladdol iddo yn Ebenezer yn nghanol mis Mai. Buom yn ffortunus i gael gafael yn hono, a rhoddwn fraslun o honi yma. Ei des- tyn oedd Heb. xiii. 7, "Meddyliwch am eich blaenoriaid," &c., a 2 Sam. iii. 38, "Oni wyddoch chwi i dywysog ac i wr mawr syrthio heddyw yn Israel?" Dechreua trwy ddweyd, "Maey Beibl o'i ddechreu i'w ddiwedd yn cymeryd sylw arbenig o ddynion da a chymeriadau cy- hoeddus teilwng, ac yn gwasgu arnom y pwys o werthfawrogi eu coffadwriaeth ac efelychu eu hesiamplau. Ac ar ol traethiad teg a manwl ar nodweddion a rhagoroldeb Mr. Morgans, rhanai ei bwnc fel y canJvn:— 1. Nad yw yr eglwys oyth yn cael ei gadael heb fod ganddi ei thywysogion a'i biaenoriaid. 2. Fod yn ddyledswydd ar yr eglwys gymeryd sylw o'r petha-u sydd yn hynodi ei thywysogion a'i blaenoriaid. 3. Mai y peth sydd yn cyfansoddi hynod- rwydd a mawredd penaf tywysogion a blaenor- iaid yr eglwys yw eu ffyddlondeb i draethu Gair Duw, ac i lynu wrth y Gair hwn. 4. Fod colli tywysogion a biaenoriaid o fysg yr eglwys yn galw am ei hystyriaeth ddifrifolal —"Oni wyddoch i wr mawr," &c.ac "gan ystyried diwedd," &c. (a) Gwerthfawrogi ffrwyth eu llafur ar ol iddynt eu gadael. (b) Myfyrio ar y gras a'u gaUuogodd i wneud cymaint ag a wnaethant. (e) Ystyried eu diwedd bendigedig a'u gwobr e yr ochr draw. Dylai fod nefoedd, a choron, a llawenydd ein blaenoriaid ar ol ein gadael yn anwyl genym. Mai 14eg. '84. W. EDWARDS." Mae y bregeth hon yn rhifo 12 tudalcn, a rhanau o honi wedi eu hysgrifenu yn fanwl ac yn fedrus iawn. Hon ydoedd y bregeth ddi- weddaf a gyfansoddcdd ac a bregethodd i'w eglwys gartref, a phriodol iawn y gellir dweyd heddyw, pan ydoedd yn ei phregethu, ei fod yn pregethu ei bregeth angladdol ei hun i'w eglwys anwyl a charedig. Trayr amcanai ef i'w sylv/adau gyfeirio yn benodol at y diweddur Barch. W. Morgan, nis gallwn ni yn bresenol lai na'u gweled yn briodol a nodweddiadcl i'r diweddar Barch. W. Edwards, canys "tywysog, ablaenor, a gwr mawr yn Israel" ydoedd ef, ac y mae yntau, fel y dywedai am Broffeswr Morgan, wedi gadael ei argraff ar ei enwad, ei genedl" a'i oes, ac y mae maes ei goffadwriaeth yn berarogl gan ein meddyliau. Y dydd Mercher canlynol i bregethiad y bregeth hon, dymunwyd arno eil- waith i gymeryd ychwaueg o wyliau er inwyn seibiant ac adgyfnerthiad, a chychwynodd i Blas-y-Meini yn Ffestiniog, i dy y caredigion adnabyddus, jVlr. a ]Mrs. Lloyd. Bu yno am rai dyddiau mewn poenau mynych a llesgedd cynyddol. Yr hyn a'i blinai yn fawr yn°awr ydoedd ei ynirwymiad i fod yn Nghymanfa MDn yn Menai Bridge ar y 17eg a'r 18fed o Fehefin diweddaf. Nid oedd yn foddlon, ar un cyfrif, i dori ei gyhoeddiad yn ei hen ddyddiau (chwedl ei hun), am na wnaeth hynyar hyd ei oes wein- idogaethol, ac ymddengys iddo fynn myned o'i wely yn Ffestiniog i'w bwlpud yn Menai Bridge, a phregethodd yno yn yr oedfa 10 o'r gloch gyda llawer o'i nerth, a'i fywiogrwydd, a'i arahedd arferal, eryn nghanol gwendid angeuol a phoen anrhaethadwy, a thyna'r. bregeth fu yn ddi- weddglo ac yn Omega pregethau ei fywyd. Dychwelodd yn lied fuan ar ol hyn i'w artref yn Aberdar, ac wedi iddo gyrhaedd Meirion Cottage, ar ol taith flinedig a chaled, aeth i'w wely yn ddiymaros; ac wedi iddo orphwys, dywedai yn foddhaus, Dyna, yr wyf yn fodd- lawn marw 'nawr.' Boreu Sabboth, y 24ain o Awst, galwodd am un o'r teulu at ei wely, a pharodd iddo gofnodi y geiriau a ganlyn o'i eiddo, a'u rhoddi i'w darllen i'w eglwys yn Ebenezer y boreu hwnw, yr hwn oedd foreu Sul cymundeb:—

"AT EOLWYS EBENEXER. Anwyl Frodyra Chwiorydd,—Buoch hoff ac anwyl genyf am dros ddeugain nilynedd; ond wele fi yn eich gadael, ond y mae yn sier: genyf nad ymedy fy Nuw a chwi yn oes oesoedtl. Yr ydych chwi heddyw yn cael cymundeb, fel ag.y buom gyda'n gilydd ganoedd o weithiau. Wele finau yn yr ymdrech olaf ag angeu. Mi gaf finau eto fwyta ac yfed o'r newydd yn nheyrnas fy Nhad. Duw yr heddwch a'ch dyddaqo.

"AT HEN WRANDAWYR EBENEZER—YR APEL DDIWEDDAF. | "Derbyniwch y Gwaredwr; derbyniweh ef heddyitr. Y mae yn ffyddlon i mi ar ol bod dros driugaln mlynedd yn ei wasanaeth. Duw a dru- garhao wrthych. Ffarwel! ffarwel!! Amen. —W. EDWARDS." Darllenwyd yr ymadroddion toddedig, byr- ion, a nef-anfonedig hyn i'w eglwys a'i gynull- eidfa yn nghanol dagrau liiraeth a giuddfanau calon. a dysgwyliwn am ffrwytli i'A, weddi ddifrifol ar ran ei wrandawyr wedi ei osod ef o ran ei gortf mewn bedd i orphwys. Tranoeth I ,j i'r Sabboth hwn, sef dydd Llun, dymunodd ar ei feTcli, Mrs D. Thomas, i gofnodi y geiriau canlynol o'i eiddo, a gosododd hi ar ei gwyliad- wriacth i'w wneud yn gywir :— Fy Anwyl Jenny,—Yr ydych wedi fy nghy- northwyo i ddwyn fy amgylchiadau presenol i fod yn ddealledig wedi i mi eich gadael. Anwyl ferch, nid oedd genych ddim help i'w roi i mi i setlo yr aclios mawr trag'wyddol; felly, nid oes genyf ond anturio rhyngwj'f fy hun a'r Brenin Mawr i fabwysiadu geiriau Paul at Timotheus yn eu cyfanrwydd, Mi a ym- •Irechais,' &c., 0 hyn allan,' &c., gan adael i'r Tad nefol i dynu oddiwrthynt yr hyn a wel ef ei hun nad wyf deilwng o hono." Dyna yr ymadroddion diweddaf o'i eiddo a orchymynodd eu hysgrifenu, a rhyw sibrwd neu sisial geiriau yr oedd o hyn hyd y dydd Gwener canlynol, Awst 29ain, pryd yr hunodd yn dawel a da yn yr Arglwydd am lleg o'r gloch y boreu. Cav.-som y fraint o'i weled rai troion, er nad yn ami, yn ystod ei gystudd diweddaf, a By nid ni bob tro at fywiogrwydd, cyflymdra, a chraffder ei feddwl, yr hyn a barhaodd yn syndod i bawb hyd y foment ddiweddaf. Gyda golwg ar ei broiittzl a'i fyfyrdodau yn y rhagolwg ar ei farwolaeth a'i ynntdangosiad mewn barn, meddyliem. wrth getnu arno yn ei wely, am eiriau Dafydd Rowland, wrth siarad yn Nghymdeithaafa'r Bala am frawd ymadaw- edigo safle a sylw, "Nid oes gcnyf ddim i'w ddweyd, on 1 fy mod i yno yn ym weled ag ef ychydig cyn iddo fiumv, ac yr oeddwn yn ei weled o fel v wenol ar y to ar gychwyn i'r foreiyn land." Er rai oedd ei farwolaoth yn beth sydyn ac annycgwyliadwy i'w gymydogion a'r Muaws a ymholent am dano o ddydd i ddydd, eto, pan ddaeth y nmvydd o'i farwolaeth allan, derbymd ef gyda hiraeth a galar, ac y mae yn chwithig a dyeithr i ganoedd feddwl na chant weled ond hyny EDWARDS ABERDAR. Cleddir et heddyw (dydd Mawrth) yn Ngladdfa Gyhoeddus Aber- dar. Rhoddir hanes ei gladdedigaeth yn y rhifyn r.esaf o'r DARIAN. D. SILYN EVAN.S.

EISTEDDFOD BETHLEHEM, PEN- TYRCH. Da, genym hysbysu ein bod wedi derbyn 29 o gyfansoddiadau ar y gwahanol destynau ar gyfer yr eisteddfod uchod, y rhai sydd yn dwvn y ffugenwau canlynol Y Traethawd.-La Place a Sylwedydd. Y Bryddest.—Llygad Ffydd, Bleddyn, Adsain o'r Anialwch, Lief o'r Gwersyll, Moses, Tra yn yr Anial, ac Aifftiwr. Y Farwnad.—Adgof Hiraeth, Bloomfield, Pererin Blin, Byth Gofus, Ceraint. Yr Englyn.—Llais ei wlad, Araf, Hen filwr anofalus, Ianci, Aifftiwr, Brython, Kar- toum, Apostol Heddwch, China, Sylwedydd, Edmygydd, Cymro, Carwr Heddwch, Ud- ganwr, Self Made Man. Y mae lluaws a emvan wedi dyfod i fewn ar y testynau ereill, ac y mae y rhagolygon yn dweyd y cawn eisteddfod lwyddianus iawn. Trefn y dydd yn awr yn barod am yr un pris a'r program.—YSG. GOH.

MORLAIS CHORAL SOCIETY, DOW- LAIS. Diolchaf am ychydig ofod i hysbysu y cyfeillion sydd yn dymuno llwyddiant y gym- deithas uchod, eu bod yn bwriadu cynal cyngherdd ardderchog yn y Temperance Hall, Aberdar, nos Iau nesaf, pryd y bydd y cor uchod, dan arweiniad Mr. Simon George, yn canu y pump darn cystadleuol yn Eistedd- fod L'erpwl, sef 'The Lord be a Lamp,' 'Come unto him,' Resurrection,' Deisyfiad am y Wawr,' a'r Ystorm.' Y mae y cor yn canu yn ardderchog, ac nid oes ganddynt ond ychydig iawn o waith cyn y bydd iddynt fod yn barod i'r frwydr. Ac er eu cynorthwyo, deuweh yn lluoedd i'r gyngherdd, o Aberdar, Abernant, Aberaman, Cwmbach, Llwydcoed, Heolyfelin, Capcoch, Mountain Ash, ae Hir- waun, i fod yn dystion o'r canu mawreddog sydd gan y gymdeitha^ uchod. Ceir ychwaneg o fanylion mewn rhan arall o'r papyr.—CYF.

'Môr o gan yw Cymru gyd.' S \LEM, PORTH, OWM EHONDDA. CYNELIR y ohwecbed Eisteddfod flyn, yddol yn y lie ucbod dydd Nadolig. 1884, pryd y gwobrwyir yr ^feagei«wyr buddngol mewn caciadaeih, barddoniaeth, &3. Beimiad y ganiadaethMr. W. T. Rees (AJaw Ddu), Llanelli. Prif ddarn corawl-l The Heavens are Telling,' o'r Creation, gwobr j618, a cbadair hardd i'r arweinydd gwerth C2. Rhoddir hefyd £1 i bob arweinydd anfuddugol. y I Ceir ychwaueg mewn rbifynau dyfodol. Dros y pwyllgor, THOS. HOWELL, Ysg Porth, Pontypridd. Me. J Lswis, Trysorydd, Cymer. PYMTHEGFED EISTEDDFOD FLYNYDDOL TABEBNACL, MAESTEG. "pYDDED HYSBYS y cynelir yr Eis- teddfod uchod vo y Tabeinaol, dydd Nadolig, Rhagfyr 25ain, 1884 Llywydd y dydd:—Alfred Thomas, Ysw. cyn Faer Tref Caerdydd. Arweinydd y dydd Mr. John Jerking, Gornchwyliwr Cymdeithas Yswirol Prud- eatial yn Maesteg. Beirniad y rhyddiaeth a'r farddoniaeth &o. Mr, T. L. Roberts. Beirniad y Ganiadaeth; Mr. Thomas Da vies, Ebbw Vale. Trysorydd Mr. Henry David, Station street, Maesteg. Prif ddarn cora-wl:—'Be not Afraid,' o'r Elijah, i gõr ddim dan 60 mewn nifer. Gwobc 12p. a gwobr gwerth 10s. i'r ar- weinydd buddagol. Y Gwlithyn' (Alaw Ddn) i gdr ddim dan 30 mewn nifer. Gwobr 3p. 10s. a gwobr gwerth 10s. i'r arweinydd buddagol. Efe a gyfododd o Odlau'r Eff ngyl, i g6r o blant ddim dan 30 mewn nifer. Gwobr Ip. ICte, Caniateir i wyth mewn oed i ganu gyda'r p!ant. Bydd y programe yn barod yn foan aro y pria arferol i'w gael gso yr ypgrifecvdd. — MK. HENRY JOSEPH, 56, Station Street, Maesteg. Temperance Hall, Aberdar. CYNELIR CYNGHERDD FAWR. EDDOG (dan nawdd prif foneddigion y dref a'r gymydogaetb) yn y lie uchod ncs Iau, Metli 4ydd, 1884, gan y Morlaia Cboral Society, Dowlais, yn cael ei gynorthwyo gan y rhai caDlynol :— Mezzo-Soprano: Miss Marian Price, R.A.M. Contralto: Miss Annie Lewis. Tenor: Gwynalaw Bass: Mr. John Lewis. Dowlais, First Prize Bass Soloist at Cardiff Eisteddfod, 1883, and Mr. E. Sandbrook. Instrumentalists:- Violin. Miss Meta Scott, R.A M.; Flute, Mr. F. J. Griffiths, R. A.M. Accompanists:—Miss Meta Scott, R.A.M., and Mr. D. Bo wen, Dowlais. Tocynau, 29., Is., a 6cli. Drysau yn agored am 7, iddechieu am 7.30 o'r gloch. Yr elw tuag at gynorthwyo y cor i fyned i Eisteddfod Liverpool. Bydd y cor yn canu yn y gyngherdd y pump darn cystadleuol yn Eisteddfod .Liverpool. „ 1 V"i"' m Fel engliraifft o'r dosbarth o feddygin- t iaethau y carem argymhell i sylw y Cyrary yn mhob man, dymunem gyfeirio at ddar- pariaeth ddifEnant, didwyll. ymddiriedol, a mwyaf gwerthfawr a llesiol ag y gwyddom am dani, sef QUININE BITTERS GWILYM EVANS, yr hwn sydd yn fath o Tonic llysieuol, ao yn hollol yr hyn y gosodir allau-ei fod yn gyfansoddedig o lysiaa wedi ei ddarparn mewn dull gwyddonol, a cbyda'r gofal mwyaf sydd ddichonadwy er eicrhau ei Iwyddiant. Y cylla yw peiriant mawr truu liawl y corff, ac o hono ef y gwasgerir yr holl ranau maethlonol trwy y cyfan- soddiad. Os na chedwir hwn mewn trefn, pyrthia yr holl gorff i ddyryswch. Effaith sc amcan penaf y Quinine Bitters yw cadw y cylla yn iachus, a phob organ yn gweithio yn hwylas ao yn eu lie, a gellir yn deilwng ystyried y Bitters hyn y feddyginiaeth deuluaidd oreu y gwyddis am dani. Cy- meradwyir hi yn ddibetrus at annhreuliad yn ei wahanol agweddau, ao afiechyd y ddwyfron a'r afu, yn nghydag anhwylderau gewynol. Yr ydym am lawer o flynyddau wedi edrych gyda gradd helaeth o ddrwg- dybiaeth ar feddyginiaethau hvsbysiedig, a tbueddid ni i wneud hyny a'r feddygin- iaeth hon, sef Quinine Bitters Gwilym Evans, hyd nes y gwelsom y fath dystiol- iaethau pwysig a dylanwadol oddiwrth ddynion a wyddent mor dda, ao a wnaethant, gymaint o ymchwiiiad i'w hansoddion. Dymunem yn neillduol rybuddio y cy- bordd i fod yn oobelgar yn eu detholiad o gyffeiriau, y dylent fod yn gwybod rhyw- beth am ansawdd y darpariadau meddygol a fwriadant gymeryd cyn en pwrcasu; ao 08, wedi ymchwiiiad, y boddlonir hwy am eu rhinweddau. dylent fod yn ewyllysgar i dalu pris teg am y cyfryw, a rhoddi iddo brawf teg a pharhaol, a pt eidio cymeryd eu hudo i redeg a phwrc&su meddygin- laethaa iselbris, y rhai yn fynych a brofant nid yn unig yn ddiwerth, ond yn dra niweidiol. I,' Oddiwrth ein gwybodaeth bersonol am y darparydda'r perchenog, gwyddom ei fod I yn ei broffeswriaeth wedi cyrhaedd yr an- rhydedd uwchaf yn y gangen fferyllol, ac ystyrir ef yn un o fferyllwyr mwyaf golen- edig ao addawol y dydd. :'el'. CFFEITHIAU AM QUININE BITTERS h GWILYM EVANS. Y maent yn cael eu cymeradwyo gan feddygon a fferyllwyr i'w oleinon ar ol i bob meddyginiaeth arall fethu. Y maent yn cael eu cymoryd gan hen ao ieuano, cyfoethog a'r tlawd, a ohan ddynion yn mhob sefyllfa, ao o dan bob amgylchiad. Nid yn unig yn Nghymru y maent yn adnabyddns, ond derbynir archebion am danymt o America, Canada, yr 4-ifftj Cyprus, Awstralia, &o. Y mae pawb sydd wedi en profi unwaith yn eu oymeradwyo i'w cyfeillicn, a thrwy hyny y mae y gofyn am danynt yn oynyddu yn helaeth o flwyddyn i flwyddyn. Y mae hyn yn brawf teg o'n heffeithioldeb, canys paham y prynai neb y feddyginiaeth am yr ail a'r drydedd waith os na fuasent yn derbyn budd a lleehad oddiwrthynt ? ".1 MEDDYGINIAETH HYNOTAF YR OEB BEESENOL YW Quinine Bitters Gwilym Evans Y mae ynddynt gymysgedd cywrain— chwerw a melua lysiaa wedi eu haddas gydgymysgn mewn modd newydd, hapaa, a dirgel, gan y dyfeiaydd, Mr. Gwilym Evans, F.C.S M.P S., fferyllydd, Llanelli, Y mae y gwahanol lysiau wedi eu cymysgn yn hynod o Nodus, a chynwysa y Qoicine Bitters yn ddianiheuol y ddarpariaeth oreu er lies y corff dynol. Eu DEFNYDDIOLDEB YN UN GYMYSGEDD. Hawdd iawn fyddai i unrhyw un brynu y meddygmiaethau uchod ar wahan, a hawdd fyddai gwneud rhyw gymysgiad o honynt, ond anbawdd iawn fyddai cael yr holl lysiau uchod at en gilydd am arian rhesymol, ae anmhosibl fyddai eu cymysgu ya y modd cyfrwys a medrus y gwneir gan Mr. Gwilym Evans, a chanddo ef yn unig y mae y dirgelwch mawr o cymysgu. y petbau hyn gyda y fath lwyddiant a'r fath effaith Y maent wedi eu profi yn effeithiol i symud y domriau a ganlyn :— Diffyg Treuliad a'u Ganlyniadau, Sef poen yn yr ystumog, gwyntogrwydd, trymder anarferol ar ol bwyta, gwaelder cyn bwyd, diffyg archwaeth, bias an. nymunol yn y genau, gwres mawr yn y cylia yn aobosi y corff i rwymo, yr anadl yn drwm a'r genau yn sych, brathiadau poenus yn y frest a'r ochrau, a mynycb bigiadau fel pe byddai pryfedyn yn y oylla. Y mae un neu ychwaneg o'r poenau uchod yn arwydd o ddiffyg treuliad, a goreu pa gyntat v dechreuir ar gymeryd Quinine Bitters Gwiiym Evans. "j¡¡ Sylwadau CyfTradinol. Gallai rhai dybio ei bod yn anmhosibl i un, feddyginiaeth effeithio lieshad mewn ay nifer o wahanol ddoluriau. Y mae yr aieb yn syml a pharod, sef (1) bod tvstiol- aethau pwysig i'w cael unrhyw 5 (2) fod y feddyginiaeth yn cynwys oynifer o wahanol lysiau (S) y mae y driniaeth yn uu hollol resymol, sef symud achos y dolur yu gyntaf trwy gfyfhau y cyfansoddiad, ac yu y rhanan gwanaf a mwyaf agcred i afiechyd. Ar bob amgylchiad, doeth ydyw yn gyntaf chwilio achos y dolur. ¡i Cyfartryddiadan i'w pwrcasn. Gofyner yn eglur am Quinine Bitters Gwilym Evans. Ar ol eu cael, edryoher yn fanwl ar y lafol, a sylwer ar stamp y Llyw. odraeth sydd ar wddf y hotel, a myner gweled y* enw Gwilym Evana, F.G.S., M.P.S., wedi ei ysgrifenu yn llawysgrif y perchenog. Gofaled pawb na ohymoront eu twyllo, na derbyn cynghor i gymeryd unrhyw foddion arall o dan yr hen esgus ei fod yn llawn cystal ao yn rhataoh. Esgoa gwael a thwyllodrus yw hwna. Cofier bob amser fod efelychiadan lawer i bob peth da ao y mae UnaWB mawr o efolychiadau i feddyginiaeth ardderohog a dihafal Quinine Bitters Gwilym Evans. Ymddyddan rhwngGwr a Gwraig. Y GWB:—Y moddion goren eto. Bendith ar ben Doctor Goodman, ddyweda i Bnm bron a myned o'm cof rhwng colli fy BohwS. a cbael anwyd tiwm yn v farpfin w»*i* gerdded a'r babi yDa am oriau bob noa f lan ac lawr yr ystafell. Garw na yn |T/t Sm B°WderS Do°tor GoodSS yn gynt. WEAIG.—!E, yn wir, y MAENI wedj btB 0 fecdith l m ein dau, so i'r babi n enwedig Yt oedd yn y fath boen, drn>? ond or ol y Powders ymn, y Mae ya eyW feI oen bob nos. Doctor Goodman's POWDERS FOR INFANTS. I BLANT YN TORI DANEDD* Y maeDt yn gwnenthur tori dacedd bbnt yn epmwyth. oyflym, s ai l atal yr oil giefydati perygIuS ag y plant yn agored iddynt yn ystod aznaat tori danedd. TYSTIOLAETH PWYSIG. 1 Anwyl Syr,—Yr wyf yn ddiolchjrar i ehirf an dynu fy sylw i ae ereill at eich Powders rbvfeddoL sef Doctor Goodman's Infants' Powders. Y mad wedi eu profi yn fendith i fy nheulu. Y matf mnlant wedi bod yn dyoddef llawar wrth tori danedd gyda Fits, y Frech Goch. Seariut Fm Innamafaon, a gwahanol Rashes. Yr wyf das boh amgylchiad, yn rhoddi iddynt eich Powder* ffwath- fewr chwi, ac nid wyf erioed wedi cael fy nonl* 1 maent rhagor nag unwaith, wedi bron yn wyrthiel. Gallaf eu cymeradwyo i nAw pob mam, Arwyddwyd. Canton, Caerdydd. A. JENXYJfS. Mewn blychau, Is. lio., Is. 9c,, a 4a M.. ao i wcael gan bob Druggist, neu oddiwrih y perohenog JACOB HUGHES, Laboratory, Penarth, Cardiff. R H Y F e o D Fel y mae y clefydau poenus a phervrine oanlynol, sef DEOPSY DDWFR A DBOPSY WYHT Grafel, Diffyg Dwfr, Chwydd yn # y Traed, Cluniau, Ymasgaroedd, Ao.; Gwynt a llawnder yn y bol, Curiaa y Galon, Cramp a olrwsg yn y Cluaiaa. Diffyg Anadl, Ac., SYn cael eu gwellhau yn wyrthiol aan v Pills hynod, 7 HUGHES'S Dropsy Pills I Y mae canoedd lawer yn iach bedtlyvr iMy en oymeryd. Gwragedd mewn cauol oed a ddylent eu cymeryd yn ami er cadw frLm y doleriau ucbod. Fel esizir-pi, wefe I ganlyn fel prawf o'u heffaith bynod GWELLHAD GWYBTHIOLI SYB,-Y mae fy mam dros 60 oed, at yr oedd mewn cyflwr anobeithio] laws hyd nes iddi ddecbreu dafnyddio ei^ Pills chwi, sef Hughes's Dropsy Pfllt, Chwydd mawr yn ngwahanol rauau 6* corff, poen pen, diffyg dwfr, byrdra anBdlt &o. in awr y mae yn gwella yn dda. Gronant. E. BaydIS, LLAIS O'R AMERICA I yr effaith sydd yn eiofa Rills clodfawl, sef Hughes's Dropsy PiUa. Yr oeddwn wedi bod yn dycadef am GYD- yddan gan y Dropsy, Chwydd Mawr, Diffyg Anadij Gwynt, &c., ao yn oadw y gwely an lawer o amser, a'r doctoriaid wedi fy rhoddff i fyny, oud wedi oymeryd dau flyehaid o'eh Pills chwi, daeth y ohwydd i lawi safib modfedd mewn deg diwrnod, Yn awr » wyf yn holliaofc. Clod i chwi am sriced an darganfod. ANN MoRSAM, Trunbill, Ohio, America. RHYBUDD. Er mwyn siorhau pawb rbagtwyll, gofate cael y Trade Mark, sef llun Diamond a.. geiriau Dropsy Pills oddifewn ar bob hlwdfc ao enw Jacob Hughes ar stamp y LJyw. odraeth. Heb hyn twyll ydw. Ar wertfa trwy yr holl deyrnas am Is lie, 2s 9o, a tit 6o; trwy y post, Is 3c, 28 110, a 4s go, oddiwrth y perohenog- JACOB HUQHE8r Chemioal It Medical Laboratory, Ptnartk, Cardiff, Y mas pob Chemist yn eu gweirihn, "ELI AT BOB CLWYF." Gomer's Balm (Copyright Registered). IACHAWB RHYFEDDOLt At bob math glwyfau ar y traed, clatima gwddf, pen, &o; Erysieplas a manan Uidu oa digronedd ereill y oroen, cornirydon orawnllyd, bronau a pbenbronau dolnniB SO aroholledig, traed chwysedig a doluna, piles, toriadau allan yn mheaau ao If wynebau plant a rhai mewn oed, Uygriaa plant, llosgiadan, ^aullosgiadan, Aa; brychni y wyneb, gwddf, &0, dwylaw lot- iadol, malaithau (ohiibJaint), llygaid M arorantan dolurus, crafu, oroeB garw M w gwyDeb, dwylaw, &o, scurvy y croe&, Aa. ¥ .ZRyia.Unoi yw parhau gyda defnydd> iad o t Balm hwn hyd nes fod iaohad llwvt wodi ei gyrhaedd. Mewn hen glstvd t phan y bydd y gwaed yn ddrwg, eyxaeroc J pelenau llwyddianus, Hughes's Blood Pitif yr un amser. Cyfarwyddiadau llawn ar bob hlwch. Ar werth gan bob fferyllydd am 7ia, 10 lie, a 28 9o, trwy y post, 8jo. Is So, a is lift. Gofyner i'r fferyllydd i anfon an daao pan nad yw yn ei feddiant. Na iirwyUttr chwi. KHYBUDD.—Y mae y teitl 1 Gttinerti Balm' yn copyright, ao unrhyw ddynwared- iad a gosbir. Dim yn bur heb y teiH hwi ax bob blwoh. PEHCHENOG A'R DABGANFYDDWtH JACOB HUGHES, Medical Laboratory, Homo and Iro-igO Itport Dspot, PfiNABTH* OARDIFF. EBENEZEE, ABEEAPAN. pYNEIiIR Pedwerydd Eisteddfod Fly». yddol y capel uehod dydd NaclMi&» Rhagfyr 25ain, 1884. Ceir y many lion yn man. T. R., Ysg, jwno Urn, Drydedd Eisteddfod Gadeiriol TREOROI. pYNELIR YR EISTEDDFOD tahoa Llungwyn, 1885. Mauyiion znewndiSh ynau dyfodol. W. P. TBoaiASf TO

•—; :—: iipfigpG;, tax dy^wn, i "brofi llais y wlad ar y ^5^^redEa^,fi o'r eiddynt ydyw. 'fod mwy o jUed ewrw a meddwi yn awr wedi cael y .idd,vo,df nag oedd cyn hyny.' Ond pell iawn Wfly*! Uyny efco o fod yn wir, ac amlwg yw $pd, jy dywetuad hwn eto yn fwy o ffrwyth *»5il%is a < cheniigen nag ydyw o ymchwil i'r Jgsririonedd ond i'r gwrthwyneb— mewn ar- ^iloedjiXiwer, y mae y ddeddf wedi cyrhaedd '«i ijjtmqan, ac yn gwneud argran" ddymunol. jVBud rhaid- addef, gwaethaf y modd, fod diota Tfcr y Sabbath yn ein trefydd, ac mewn rhai a'r wlad, yn uchel ei ben eto, ac y j^aj&hyfrJi'w briedoli yn gyfangwbl i'r tafarn- r9ryr. hyiiy sydd yn milwrio a'u holl nerthoedd .erbyn y ddeddf, a'r rhai nad ydynt yn j -am.sarriu teimladau tyneraf y genedl. s Jf jBJJse genyrn ni yn y lie uchod un o'r cyf- ^ejr^ac y juae ei ymddygiadau yn warthus ac p: Skidd vr,holl ardal. Gwyr yn dda y Sh r dolur y mae yn ei wneud i bobl y >i yu hyny y mae yn ymbleseru. Bob ,|S?kbbgt}i .wedi. amser ciniaw, ymgasgla yr un ^eneooxiu yn nghyd wrth gornel ty y gwr cfcm }^j^f'? ~&e. yn .Juan wedi i'r gwr giniawa, y yralg yn myn'd & bwyd i borthi ei ^aap(>c1i ;$ewn to,.t aw, ac yn y llaw arall lestr f £ ^jgt]u.,y.- ■■■■ 0, na. Bum yn agos a (^^y3.Jmpcn am ei chvmydogion, sef y bobl 'iyaond fe allai y byddai i'r rlwilhyn cldeall ein bod a'n llygaid ydyW y gwr hwn yri teimlo ei --ic,id i gadw ei dy yn nghau, ni gyAorthwyo. genyin ddeall fod ein hedd- hLspfectors of police yn gyffredinol -sobrwydd, a dylent fod, maeiit yn cael eu bywioliaeth am > £ yj^f«uiu yn cael en cadw. Y arnynt hwythau hefyd, a wjrol 'yii ^jLiser genym eu cynorthwyo, os L-(Itl raifl ac yr ydym yn dymuno rhoddi &iredig fod ambell i weithred t m feMo mid u honynt wedi tynu ein sylw yn yn ~y fath fodd, fel y mae perygl s '$*4 u2%. ffordd y gaihvn eu cynorthwyo "aRWli i" «faii:iv am gadwraeth y ddeddf yw eu Meistar mawr' i'wgael.