Baner ac Amserau Cymru

I lfraith. rONSDDIGION, Yr ydoedd teulu yn byw yn nghymmydogaethib., yn oynnwys tad a. mam a phlant (meihion a merched). Ya mhen ysbaid o flynyddau, bu y tad a'r fam farw yn ddiewyllys, gan adael eiddo ar eu hoi. Yna bu un ferch farw yn ddiewyllys, yr ydoedd heb briodi, a gadawodd eiddo ar ol. Yna bu un mab farw, heb fod yn briod, gan adael eiddo ar ol. Dealler nad oedd yr Un ° honynt yn meddu ar property. lar, 1 bwy y perthyna eiddo y tad a'r fam ? 2il, I bwy y parthyna eiddo y plant a fu farw ? 3ydd, A oes gan un o'r plant eydd yn fyw rhyw hawl rhagor y lleill ? ATTEBIAD. Y. I ATTEBIAD. laf, I T r meibion a'r merchod rhyngddynt yn gyf" artal. 2il, I'r brodyr a'r chwiorydd yn gyfartal. 3ydd, Nac oes pan nad oes eiddo rhydd ddaliadol. FONEDDIGION, 0 ddeutu deng mlynedd ar hugain yn ol, bu dyn farw yn Calcutta, gan adael Bwm mawr o arian ar ei ol. Ni wnaeth yr un ewyllys (o'r hyn lleial, nis gwyddom am dani.) Y perthynaaau agosaf oedd yn fyw yn adeg ei farwolaeth oedd tair nith pa rai sydd wedi marw. Ond y mae plant yn fyw gan bob! un. laf, Pa le y mae yr arian hyn yn debyg o fod yn aroa 1 2il, Pwy ydyw yr etifeddion cyfreithlawn ? W. P. ATTEBION. I ilf, Yn y Court of Chancery. 2il, Dywedwn fod y tair nith yn A., B a C. Y mae plant A. i gael ,un rhan o dair o'r eiddo rhyng- ddynt yu gyfartal. Plant B. i gael un rhan o dair rhyngddynt yn gyfartal. A phlant C. i gael y rhan arall rhyngddynt yn gyfartal. FONEDDIGION, laf, A oes genyf bawl i anfon 2 neu 3 o bapurau wythnosol, os byddant dan 4 WDS, am un stamp lC. o Gymru i Aaiorica heb fod yn agored i gosp ? il, A ydynt yn agor y papurau yn rhywle ar y dalth oddi yma yno 1 3ydd, A oes genyf hawl i anfon papnr mis neu 6 wythnos oed? 4ydd, A ydynt yn agor Uythyrau ? GWALCH. ATTEBIAD. laf, Oes. 2il, Y mae ganddynt hawl. 3ydd, Oes. 4ydd, Nao ydynt. FONEDDIGION, Y mae genyf gi yn fy meddiant, ac yr wyf yn talu troth trosto. Y gofyniad yw- laf, A raid i mi roddi'r oi yn ddiogel o herwydd ei fod yn aflonyddu ar y game yn ddiarwybod i mi ? 2il, A allaf fi gospi dyn am daraw fy nghi fel yn agos i'w ladd yn ddiachos A Hon, a faint yw y ddirwyl ParDEEus. ATTEBIAD. laf, Rhaid, os oes ganyoh eisieu arbed ei fywyd. 2il, Gallir. rhoddi summons iddo am cruelty to animals. FONEDDIGION, Yn ddiweddar aeth ol-yn cert dros fy mhlentyn, ger fy nhy, a'r canlyniad fu i'r un bychan farw y tryd. ydd dydd o achos y niwed a dderbyniodd oddi wrth yr olwyn. Yr oedd gyrwr y gert yn gorwedd ar ei gefn ar eiddo oedd ganddo ynddi, pan aeth yr olwyn dros fy mhlentyn. Ond gan fod y rheithwyr mor frysiog am fyned at eu galwedigaethau, ni fuont fawr o amser cyn penderfynu mai marwolaeth ddamwein. iol a gyfarfyddodd yr un bychan. Gan hyny, dymunaf gael gwybod a allaf hawlio damage ar berchenog y gert; ac os gallaf, pwy sydd i farnu faint fydd y damage? Z. ATTEBIAD. Y ffordd oreu i chwi fyddai rboddi summons iddo i ddyfod o flaen yr ustusiaid, er iddynt ei roddi ar ei dreial. Ni ellwch hawlio damage, o herwydd ei fod yn griminal offence. FONEBDIGION, Y mae llwyn helaeth o goed yn y dref-ddegwm yr wyf yn byw ynddi; y mae y perchenog wedi gwerthu nifer mawr o'r coed, ac y mae yr hwn a'u prynodd yn dyweyd y rhaid i bobl y dref-ddegwm drwsio eu rhan hwy o'r ffordd i gludo y coed ymaith. Pery amser y altidiad am o ddeutu dwy flynedd. Yn awr, a wnewch chwi fod mor garedig ag atteb y gofyniadau hyn:- laf, A ydyw fifermwyr y dref-ddegwm yn rhwym i drwsio y ffordd at wasanaeth rhywun heb law y ffetm- wyr perthynol i'r dref-ddegwm ? 2il, Os ydynt, pa faint o swm a all y timber mer- chant tiohod hawlio yn flynyddol oddi wrth bob fferm- wr tuag at drwsio y ffordd ? Neu, pa mor bell y mile ei hawl yn cyrhaedd i orcbymyn am ei thrwsio 1 AMAETHWB. ATTEBIAD. laf, Y mae syrveyoi-, yn debygol, wedi ei ddewis yn eich ardal chwi, fel yn mhob ardal arall-efe sydd i drwsio y ffordd, a rhanu y gfist rhwng y ffennwyr; ac y mae efe yn rhwym i'w thrwsio. 231, Os nad yw y ffordd yn cael ei thrwsio, yrydyoh yn attebol i'r gyfraith am nacau gwneyd. Rhaid i'r swm a ellir ei hawlio gael ei wneyd i fyny gan jury neu arbitration, yr hyn sydd yn gostus iawn, os nad ellwch dyfod i gyttundeb rhyngddoch a'oh gilydd. FONEDDIGION, Yr wyf yn byw mewn ty, ac wedi papuro y muriau i fyny ac i lawr. A chan fy mod yn gorfod ym adael, I oni allaf dynu y papur oddi ar y muriau_a'i gymmeryd i ffwrdd gyda mi, gan mai y fi a'i prynodd ? MYFI. I ATTEBIAD. I Na ellir. FONEDDIGION, Y mae genyf bedwar o dai yn fy meddiant, wedi eu hadeiladu ar dir o eiddo arall, ae y mae'r lease yn 99 o flynyddoedd. Y mae 12 mlynedd wedi pasio o'r hose; ac yn awr y mae y tai yn deohreu adfeilio, o herwydd bod gwaitb gld yn cael ei weithio o dsnynt. G-welais y mop, ac y mae hwnw yn dangos yn 'eglur nad oes hawl gan berchenog y gld i weithio o dan y tai. Y gofyniad yw, A allaf orfodi perchenog y gwaith i gymmeryd y tai oddi wrthyf am en llawn werth, cyn iddynt gael eu niweidio gan f gwaith gia ? A. IL ATTEBIAD. I I II Gellir ei orfodi i dalu y damage, a rhwygtro iddynt weithio yn mlaen fel ag i niweidio y tai- FONEDDIGION, Pan y mae dyn wedi ei d'aftu i ddyled, dywedwn, f mewn chwech neu saith o fanau, trwy rhywfodd Bell J gilydd, a chan y dyn hwnw ewyllys i dalu, ond heb, A alln, pa beth a wna ? Os telir cyfran yn wythnosol i bob an e honynt, ant i rwgnach fod eu rhan yn rhy fyohan, pryd nad oes modd en gwneyd yn fwy; a He 1 y mae pump 0 blant, a g*r, a gwraig, rhaid i'? ran fod yn fych?n. Ac am hyn, bygythiMt arffr moddien y mwy effeithiol at eu gwneyd yn fwy. Yn awr. a yw yn bossibl gael talu i un o honynt a glynu wrtho, nes gorphen ei dalu allan, ao yna 811 cymmeryd o'u cwr; a hyny heb i'r naill na'r llall daflu cdst amaf ? Os nad oes, pa gynllun a gymmeraf ? HELBULOS. ATTEBIAD. Gwell i chwi ofyn i rhyw gyfaill weled neu ysgrifenu at y ewbl o'r creditors, a rhoi ar ddeall yr amgylchiadau, ac i chwi dalu cymmaint ag y gallocit bob mis, ae i'r cyfaill eu rhanu yn gyfartal rhwng elch gofynwyr bob tri neu chwe mis, yn ol maint y ddyled. FoNSDmoiow, A ydyw yn gffre'thlawn fod y'dfiminot, fel yfgelwlr hwyvt, yn c.el eu dwyn i'r b-lddau mewn tifarndai, al r nrs Sadwm a poswelt iau er<i1l a thr-v buio b ohgyn ieuainfi,o, o 16 i 18 ord i ymyfed ao i ehwarea g»da y rhai f" vny. Yr *»yF wedi clvw-d nad ydyw yn gyfieitha laWn iddynt chwareu am wobr. reu am ewrw a ydyw yn gyfreit. bwn Mdynt Klel oudwyn i'rbvrddan o Rwbl yn beth cyfreithlawn f MEWN POEN. 1. ATTEBIAD. Nid ydyw yn gyfreithlawn 1 berain gadw vayr hwn y mae rhwaren acghtfr-ithlawn (Ief dominos), &0, a < dan ddirwyo 2p. neuJoi; a dirwy IIr;y personau fydd yn myned 1 d' o'r di griflad hwnw i chwareu, o 6s. 80. neu lai. FONEDDIGION, Yr oedd hen Ar yn byw yn y gymmydogaeth hon, yr hwn, trwy ei dd'wrdrwydd oedd wedi rtyfod yrfberohen- ogdwyfferm. Nid oedd gan yr hen Ar uchod oni on mab, yn enw pa un y tynwyd gw»ithredoedd ar vu o'r ffermydd, beth bynag. Yn anUodu", tuag 8 mlynedd yn el, bu y mab hwn farw, gan adael ar el "I 6 o blant; a chredai pawb mal eiddo y plant hyn foasai yr elddodan sylw IIr 01 marwolaeth yr hen r. Ond pan fu fatw yr he-, wr card ar ddeall nad oedd y plant i gael dim, ond fod y tenia yn mha Ie y Uetva!' yr hen *r i Met 1." II cyfan yn eiddo iddynt hwy. Hefyd priodol orybwyll Biai fel y buasai gwraig y tt 110 od yn dyweyd dyna'r 1 fel y bNMM yr hen ? yn <orfod gweittreda y rhan i ddiweddaf oi oes. FeDy, gM fod yr hen wr yn 90 mlwydd oed, ao mewn sefyllfa annheilwng i woe- thur I ewyllys; credir mai awyllys y wraig dan sylw ydyw, 110 nid ewyllys yr hen wr. Yn awr, y mae y plant uchod yn kawllo yr etifedd- laeth fel eiddo eu tad; ao y maent wedi rhwystro y partlon gwrthwynebol ibrofi yr ewyllys; ar peth yrydym- am at pa?l g.nyob chwi ydyw ychydig o gvUrwydditAft na fodd i weithredu. YB ENMBD. ATTEBIAD, I Os bydd cwestiwn fod ewyllys y trangoedig wadi ei r gwneyd p»n nad oedd yn itwn ei feddwl, neu ei fod .< wedi ei gwneyd dan oifodedd, geUir athI ei phrofi, 1 neu ,.di y cwestiwn ar ol ei phrofi. FONEDDIGION, Yr wyf yn byw ,no- tf, y mae rhan o'r llwyW sydd yn arwaln i'r ? h!t. y plwyf ar dir arall, yr hwn sydd wedi oael ei dramwy dros 25 mlynedd heb neb i'w attal. A ellir ei attal? X Yr wyf yn meddwl adeiladu tÿ, A eltir fy attal lgael ffordd 0 heol y plwyf I'm t;9", pan y mae y fence ar fy nblr f Un MEWN TBWBL. ATTEBIAD. Nis gellir attal y ffordd yma, os ydyw mewn bod aID gymma'nt o amser fel nad oes neb yn cofio ei bod i'r gwrthwyneb; ae os nad oes dimkamgylohisdau anaiferol 1 yn perthyn iddi. 4 Nid yw y cwestiwn ymB. wedi ei fglttro ddlgon i'w atteb yn gywir.

BETHEL, GER LLANDYSSUL. h CAFWYD cjrngherdd ardderehog yn y eapel uchod, too I Iau, y 18fed 0 Chwefror, dan lywyddiaeth y Paroh D. ,y Evans (Degar), Llanbedr. Cymmerodd corau Llandys. sul, Carmel, a'r Dyffryn, ran yn y gwasanaeth. Ar yr I esgynlawr, yr oedd y Parchedigion W. Thomas (Gwilym I Morlais), LlandyssU T. Thomas, Pantydeinis; a T. PhilliN., Horeb; gan y rhai y oafwyd areithiau oynnhes a dyd aorol. Canodd y corau yn ardderehog. Yr oeddyat oU yn- rhoddi eu gwasanaeth yn rbad; ao yroedd yr holl elw i yn myned at y draul 0 adnewyddu w addurno y capeL Gweithiodd Mr. Evan Jones, Aberernon yn egniol lawn gyda'r adnewyddiad yma a dangosodd t U y cymmydogaethau garedigrwydd a haelfrydedd nM,wr.. r yn y cynnorthwy parod a serchog a estynasant mewn: cyssylltiad ft'r achos hwn. Yr oedd yr nen deml wedi myned yn anghysurus anghyffredin, ond erbyn hyn, y mae yn un o'r temlau prydferthaf a mwyaf eysurus 111 > yr ardaloedd hyn ac er fod dros dri ulm punt 0 draul wedi myned ati, etto ni bydd dimai o dd unt io area; felly, ni ddisgynai y baich, fel y mae yn bod yn rhy ( fy yeb, ar yr oes ddilynol. ?r oedd y capel yn oilawn; &a wedi talu y diolchiad- au arferol, ymadawodd pawb tua'i gartref yn orlawn o foddhM a ohanmoliaeth.—DEGAB.

(HI I Yn gymmaint a bod llofrudd yr hen <h* Worthing- u ton, yn Liverpool, beb gael ei ddal, y mae yr Yogrit. enydd Cartrefol wedi cynnyg gwobr 0 lOOp. i bwy bynag a rydd banes y llofrudd. Y mae Mr. Whalley wedi rhoddi rhybudd yn Nht y Gjffredin ei fod yn bwriadu dwyn cynnygiad 14 t mlaen i ddiddymu y dreth incwm ar ennlllion mat- > Dach; a threth chwanegol ar dirac eiddo sefydlog, 08 cor bydd diffirg. • 1 CYBUDDrAD HTNOD —Dydd Sadwrn, wytbnos i'r diweddaf, gwnaeth dyn o'r enw Patrick Lyons ei ym. ddangosiad yn llys heddgeidwadol Cublio, i gefnogi gwyø (summons) yr oedd efe wedi ei (bodi yn erbyn J. YVHISII, barfwr, am ei ddiraddio, a niweidio ei gem- lew. Yr oedd golwg tra hynod ar yr acbwy&wr—nn banner i'w wisktrs wedi myned 5 msith yn lin. Dy- wedodd, pan aetb efe i rat) ei ihnfio, a thrimio ei farf, ddarfod i'r amddiflynydd shaflo un banner i'w wyneb yn IAn, ac yna dduo yr oil o'r ochr hono. Nid oedd efe yn gwybod pa beth a wnaetbid byd net yr aeth allan, a gweled pobl yn chwerthin am ei ben. G"fynodd yr ustue iddo oni allaaai efe gael shaflo yr ochr arall i'w wyneb gan farfwr arall. Attebodd yr achwyi-wr trwy ddyweyd ei fod wedi mynedat faff- wyr ereill, ond nas gallaeai gael gan neb i orphen gwaith a ddechreuaaid gan un arali. Yr oedd efe wedi dioddef yn ei iechyd, ac wedi met anwyd, mewn can- lynifid i'w wyneb gael ei adael yn y eyfiwr hwnw. Gan fodyramddilfynyddgatrMl.jm gjU,.gohWwyd yr

=c:c. Bis GOHEBYDD 0 MMCHMTM. ) (ODDI WRTH EIN GOHEBYDD 0 ]\[ANCl'IESTEIt.) Dydd Sadwrn, Chwefror 27ain, 1869. v autmiog Americanaidd yn Manchester. -Dym, ,,di', -Yf-n, y pwysioaf 0 holl byngoiaupwysigy dydd. •In oresetinol. Yr oedd prawf ugain niwrnod y fyn- la bes Mrs. Starr, yn un pwysig. Y mae prawfion yr aboliadau fI1 hynod bwysig. Ond y pwyaioaf yn ei ctgyllti,%d A ni yn Nlitnehoster, a Chymra benbaloar, P J. bvd yn gyffredinol, ydyw, pa un ai heddwoh ai Jyfel Bydd i fod rhwng y wlad hon ar America Ni I wrddom fod rhai yn dymano am ryfdl, bi awyddom, efyd, fod miloedd yn gweddio yn barhaus am i heddwoh gael ei siorhiu rhwng y ddwy wlad. Wet, aradeg pan mae y teimlad yna ya rhedeg yn uohel dymuniad rvf raewn un blaid am benderfynu dadl yr Alabama wr rpm arfau, a'r blaid arall am aberthu bron bob neth yn Yt?hb ?' thy?Ut t?Md.' Nid path ty<Am iu-w cael yr Anrhydoddus Reverdy Johnson, y gr ydd well ei anfon bron yn un pwrpas 0 Washington, yn yr America, i lys St. James's, yn Llandain, eroeisio (Iwyn oddi aingylch feaurau a fyddant yn dderbyniol jany nam wlad a'r 11all-meaurau a fyddant yn an- rhv/eddus i'r naill, ac heb fod yn un sluMd i'r Hall yn ein plith. Dytia y gwr sydd genym i'w groesawu; aoyr vdym yn Iled sior y derbynir yr ychydig ddyfymadau a wnawn o'r hyn a ddywedodd gan liaws o ddarllenwyr y F ANER gyda llawenydd. Oyrhaeddodd Mr. Johnson em iinas nos Fercher-darbyniwyd ef gan Mr. John Fender, Crumpsall Hall, gyda'r hwn foneddwr y mae yn Hettya. Am ddetiddeg o'r gloch ddydd Iau, der- bvniwvd y cynnrychiolydd Americanaidd yn y Town flall, yn mliarlwr y maer. Yr oedd yn bresennol y maer, Mr. Henaduf Grave, ynghyd i'r holl Gyngbor Trefol bron, Llywydd y Bwrdd Masnach, ynghyd Aholl aelodau y bwrdd anrhydeddus hwnw. Yr oedd Mr. Abbott, Consul yr Ubol Daleithiau yn Sheffield, hefyd, vn bresennol. -can y oyfarfod yn y Town Hall oedd, cyjwyniad anerchlllodau i'r gweinidogion Amenoanairtd caa y i'or r ion a'r Chamber of Commerce. Darllen. wyd cyfarohiad y gorphoraeth gan Mr. Heron, y Town Clerk, a'r eiddo v Bwrdd Masnach, gan yr ysgrifenydd, 5Ir. Browning. Yr oedd y naill a'r llall wedi eu geirio yn y hth fodd fel md oedd yn bossibl i neb eu oamdde?t geir!a yn arddangos'y oroesawiad puraf tuag at y rell?ld4? er teimlad?a goreu tmg at yr Unol M- ithjau. Darllenwyd attebiad Mr. Abbott, Consul yr Unol Daleithiau yn Sheffield. Yr oedd pob un o honynt yn arogli arogl esmwyth, y dymuniadau mwyaf hedd- ychol, a'r ewyllysiau mwyaf ?m undeb a chydgord- iad y gatlasai iaith eu oyfleu. Wedi darllen vr anerchiadau cododd Mr. Johnson, a dywedodd ei fod yn deall y byddai cyfarfod arall, yn mlia un y bydd- ai iddo gyfarfod "g amryw oeddynt yn bresennol, felly ni ddywedai lawer wrthynt ond yx yobydig a ddywed- ai y deuai o'i galon. Dywodwyd wrthych yn un o'r anerahiadau (meddai), nad oedd yndebygol y torir yn iiiweidiol ar heddwoh ein gwledydd-ein bod wedi mabwysiadu, mwn cydgordiad &g opiniwn y byd, yr ;gwyddor 0 gyflafareddiadgyfeillgar, pan yn ddamwem» iol y tyr anghydwelediadau allan rhwng pleidiau nas gallant eu penderfynu eu hunain. Y mae yn bossibl na dderbynia yr hyn a wnaed tuag at benderfynu un o'r anghydwelediadau hyny fitafr hollol gan y rhai byny, neu y rhan hono, o'm Uywodraeth i. i ba un y perthyn ei sirhau. Chwi a welsooh (meddai Mr. J?hnson), trwy y wasg, rhyw aBn, yr hyn all fod S sail to ido. ond fe allai nad oes, sef fod pwyllgoro'r oorph a nodaia wedi penderfynu yn lied unfrydol yn erbyn oadatnhiu y cyttundeb a nodwyd. Dydd Llun diweddaf, anfonais dekgram at fy llyw* odraeth i ymofyn a oedd y pwyllgor wedi gweithredu, .oedd,bethyroeddwedieiwneyd. Yr attebiad a dderbyniais oedd—Br fod s6n i fwyafrif o'r p? ligor ;:uO:fa8o; o;nJ:¡ftfj dl:l!d iad o hyny wedi ei anfon i'r senedd. Y mae y pwyll- gor a nodwyd yn gyfansoddedlg o saith, tra y mae y corph yn cael ei wneyd i fyny 0 ddau aelod b bob talaeth; ac y mae'r oyfanaoddiad yn galw am i unrhyw gytttmdeb a wneir gael ei gadarnbau gan ddwy ran a dair o'r senedd (mawr gymmeradwyaeth). Nid yw yn canlyn, o angenrheidrwydd, pe buasai i'r pwyllgor yn ,I= wrthod cadarnhau y oyttundeb, y buxsi eu b ad hwy yn derbyn cefnogaeth y corph (clywch clywch). Y mae un peth y gellwoh ei ystyried wedi ei benderfynu tu hwnt i bob ammheuaeth: nad oes dim a gyfyd o'r hyn y bwriedir ei ddwyn oddi amgylch, lieu o'r rhwystrau yr amcenir tuag at eu penderfynu trwy y oyttundeb presennol, a'njdwg i unrhyw. gyfarfyddiad peryglus. Y Banqztet Sin y prydnawn. I Am bump yn y prydnawn, rhoddwyd gwledd ai- dderchog gan y maer a'r gorphoraeth i'w uchelder, yn y Town HalL Traddododd Mr. Johnson araeth gampus y tro hwn etto. Y mae perygl rhag i'r ychydig a ddy- fynwn wneyd cam i'r gwr enwog-ond ein hamoan yw dangos nad oes sail, hyd y mae Mr. Johnson yn gwybod, i'rohwedlauadaenir ar hyd ailed y ddwy wlad, fod yr America yn awyddus am fyned i ryfel iLloegr. Y peth cyntaf a ddywedodd Mr. Johnson yn ei araeth y pryd- nawn oedd, ei fod wedi ei osod dan y fath rwymedig* aeth&u, trwy garedigrwydd pobl Manchester, na byddai ond oferedd iddo gaisio ymryddhau oddi wrthynt; mi a'u cymmeraf hwynt, a byddaf yn rhwym o'n cofio yn wastadol gyda'r caredigrwydd mwyaf. Pan ddyohwel- at i'm cartref, ac ni bydd hyny hyd nes y penderfynir pob anghydwelediad sydd rhyngom (olywoh, clywch), ai a gofiaf fy ymweliad A Manchester gyda'r boddh&d mwyaf angerddol. Y r ydyoh yn tybied yngywir, Mr. Maer, pan yn dy- weyd mai y path nesaf i'm oalon yw gweled y ddwy ji "M yn unig yn gyfeillion, ond yn gyfeillion 'M. .eu rhwymo gyda'r fath rwymau, nas fel gallamser eu torl Y mae rhwymau ?"=y?'S°!. rhwymau ??'?<i<tonon g?iMdycidol. a rhwymM crefydd yn gryf- 'on, ae yn rhwymau sydd y ''?V" 10ghy M "gelhr byth em hya?m. Ond pe byddai yr holl  y byd, pe byddai i gyd d?ii arfau, byth ei don. Y mae ein '?h yr un. ?n llpnw(i/i- yr un, y ?'? gweithiau penaf wedi M hpySsJSri&foT P lr un iaith, y 'M* ein lx*Mddorion ba ma^ Bm ?? ??*hMy''Mfyn. yr u- a J y peth a ddelo in cyhrfod. yr ydych chwi ft ? PeaderfYnu byw ? farw ^n dayn- lOll rbydd, Ni a fyddwn fyw yn thydd Mn farw- '1h:nh:rsh:fd"iif::rh:ld0 The fMth and r,hold that Milton heH' ,N?. ddy.hryn.ch Mr. l?laor, rhag yr h^'irai- sydd *l#idydy dol ddw, li^l0h^° b"h" yr aflonyddwoh ,h,,g y ddwy ?ild- Nid .?. dim y. awy,.gyleh 1ldyddol fy ngwlad I, Ya rhoddi y rheswm Hew i e'oiu yr aflontddir a- ein U i i! 7, rhesW!n Ueiaf i OsaBonyddir, fe IdyShir ba beth? '"d 06a ond gwallgofddyn a all atteb (nhwor+»!-a\ \onYdder Ir Ues i'r nailf a'r Ilail, raead rhai. H 'vad?, b )y dd "TO nlW6t T™01 l'r ^W wJlwa,db ?? Nlyr!h rn:lr :1: ??d'? mor bell yn 01 er profi ein W yr un bobl Yr Jdvm ?edm.rbeS ar hen Dderwyddon ™ alfereat gi lor a yatyrid ynoddhi ddyni? "M"-? "<"P; ond yr yd.? L1 0 ld(! rhag 00'P; Tip e >nl heddYw ? '"??"?WB. M wedi nios?H o dl,uta ,.nor i .? yn eieb cUnas chwi ? a'i ??ni?T? ? ??r J" ??? "<'??f, ? y mae yn ddrwg Benyf y dd prinaw cotwm, ond na dai- ""){ddM?)l '?.????'' ??. '? '? ?'- cdk'refifotnn di»dn eaii 'J^? a° yramse^ yn Jyf°d, a ?< yn ?°. y bv<^U! T r??y''<' Moed. Y mM 10\11. 011'11 Elan newydd yr ydyoh. ynghyloh ?i hadeil* J Towni 700, 000 ? uamu-ond y -m" yr  lei oddi wrth hyny, Myna chwi ellwch ddil1,,u yr holl fyd. Rywfodd neu gilydd, yr ydych ar y blnen arnom nl. Yr ydych wedi cyrhaedd sefyllfa o addfedrwydd yn eioh llaw-weithfeydd ootwm, sydd yn eioh galluogi i'n gwneyd ni allan o'r Dwyraiii, o China, a Japan ond y mae y byd yn fawr, y mae 400,000,000 o drigolion yn China, nis gwn beth sydd yn Japan; ao y maent wedi gwneyd eu meddyliau i fyny nad arosant yn noeth, 11.0 nid oes yr un ffordd arall iddynt i guddio eu noethni GDd trwy gotwm. Mr. Maer, yr :Ia:lieg:il trwy galed eith- afol, Caledi a dyno ld ami i ddeigryn o'r Uygad mwyat ystyfnig--A ydych chwi yn meddwl ei fod 0 fewn oyloh possibilrwydd yi a dynion sydd wedi myned trwy y fath galedi i ryfel gyda chwi heb fod hyny yn orfod arnynt er amddiffyn eu hiawnderau, 110 nad oedd modd yn y byd i gadw eu hanrhydedd i fyny trwy \m ffordd aralt ? A ydyw yn bossibl i'r angenrheidrwydd yna gyfodi ? Nao ydyw, os bydd fch pobl chwi gefn- ogi syniadau eioh Uywodraeth bresennol a'r un ddi- weddaf. Y mae y Uywodraeth yn penderfynu, 08 ydyw yu bossibl, yn gysson bg anrhydedd loegr—na atto Dow i hyny gymmeryd lie yr un ffordd arall-aid yn unig i ddiogelu yr heddwoh sydd yn bodoli yn bresen- nol, end i'w gryfhau a'i gadarnhau. Y mae wedi cael ei ddyweyd fod y Llywydd Etholedig, yr hwn sydd i afael yn ei swydd, ar y 4ydd o'r mis nesaf, y Cadfridog Grant, nid yn unig yn wrth- wynebol i gyttundeb yr Alabama, ond yn dymuno rhyfel nid yw hyny yn ddim amgen nag enllib gwael a disail. Na: y mae General Grant wedi gweled gormod o ryfel i ddymono gweled un cliferyn byth 0 waed yn cael ei dywallt. Foneddigion, nis gwn pa fodd i ddiweddu-sefyll fel yr wyf yn mhresennoldeb Saeson, nid wyf yn teimlo fy hun yn ddyeithr, Y mae yr oil a ddywedwyd wrtbyf, er ::nng:hJIØ Cr:a;iid;/f:e:fjs:; mherswadio fy mod yn un 0 honoch, yn anadlu yr un gobaith, yn croesawu yr un meddwl, yn edryoh am yr d,e., yn ymddiried yn yr unDuw, a'r? grefydd, y bydd iddi einaario ynghyd, pan y bydd ein hamser drosodd yn y byd hwn, i drigfanau gwynfyd yr oohr draw. Tan angeuol yn Rochdale Boad.-—No» Lun, wyth- uos i'r diweddaf, torodd tan atiaa mewn giop parafifn » hmpau yn Rochdale Road. Anfonwyd hysbysiad Ibrif ewyiidfa y brigadtao, yn Jackson's Row. Aetb Mr: Fozer a'i rldynion yno yn ddiocd, ohd yr oedd y tmwyroSwan Street a Livesey Street wedi clr- hiedd y lie yn flaenorol. Pan gyrhaeddodd Mr. Fozer yr oedd y siop yn un gneloerth,. ao wedi ei gorohuddio gan ffltmau. Nid cedd ne6 yn meddwl fod un creadur byw yn y lie pan ddigwyddodd y tau dori allan. Wedi i'r holl beiriannau weitMo am ddenjt munyd gorchfygwyd yr elfen ddinystriol, ac aeth Mr. Fozer, a Mr. Godby, arolygwr yr heddgeid- waid, i mewn, a chawsant gorph Mrs. Mary Mitton, a chorphjei mab, Thomas Mitton, yo gorwedd arael- yyd ystafell y ffrynt, wedi mygu i farwolaeth. Dy- wed gwraig Thomas Mitton fod ei gr wedi mvoed i ymofyn pedwar galwyn o parafifn oil gyda'r hwyr, abod y Ilestr yn mba un yr oeda yn ei gyrchl1 wedi gollwng agos i banner v pedwar galwyn,a'i fod yntau yn tywallt y gweddill i lestr arall, prvd y cytnmer- odd din. Dyna, hyd yma, yr unig gyfrif a roddir am y trychineb galarui hwa. Ya y siop a'r tý tiesaf hefyd y mae hen frawd o Gymro yn byw, neu yn wir mwy gWedrfut fyddai i niddvweyd hen dado Gymro, o blegid 1 mae wedi cyrhaedd tua'r adeg houo pan y lywedir y bydd ei Nerrh yn boen a blinder." Y mae yr ben dad, Mr. Lewis, wedi gweioidogaethu gyda'r Bedyddwyr Snesoeg er's llawer o flynyddoedd. Nid ydyw yo sefydlog fel gweinidoz er's rhai blyn- yddoedd, ond y mae yn hynod ffyddlawn i lenwi bylchau pa le bynag y gelwir am dano. Er's rhyw ddwy flynedd yn ol, cyminerodd Mrs. Lewis y giop yn 447 Rochdale Road, sef y t, nesaf i'r un lie ag y collodd Mrs. Mitton a'i mab eu bywydan. Ar nn adeg yr oedd arwyddion lied sicr y buasai siop Mrs. Lewis yo cael ei Uwyr ddifa gan y tin, a dechreuwyd cludo yr eiddo i dai y cymmydogion. Cymmerodd rhyw ladron diegwyddor fantiis ar fethiantwoli yr hen dad Lewis, a diuiweidrwydd Mrs. Lewis, ae yn lie cario yr'eiddo i dai cyfagos, cymmerwyd ilawer i rrwle na chafodd y perobenogioo air byth o'u banes, Yr ydym yn crybwyll hyn, gan obeithio y bydd i rai o'r Cymry sydd a moddion ganddynt dalu ymweliad â siop Mr. a Mrs. Lewis, a cbynnorthwyo i'w di- golledu. Er fod yr ben dad, fel yr awgrymwyd, yn hen ao ya fethiant, etto y mae Mrs. Lewis yn mloden ei dyddiau, a phlant bychain o dan ei gofal i'w dwyn i fyny. Etholiad Salford.—CyrbaeddoddMr. Barwn Martin ein dinas prydnawn ddydd Mawrtb, ae aetb 10 oirsaf London Road i'r brawdlys, yn Strangeways. Br reu ddydd Mercher, aetti i'r Town Hall, Salford, i ddechreu ar y gorehwyl, o ymchwilio i mewn i achosy ddau Dory, y rhai a etbolwyd, neu yn hytrach y rbai a baerent eu bod wedi eu hetbol. Ond y rhai, hefyd, y dygir cwynion yn eu herbyn nad oedd y y mesurau a ddefnyddiwyd er sicrbau eu hetboliad yn rhai cyfiawn a tbeg. Mae ys bargyfreithwyr Mri. Pope, Edwards, ae Armitage, dros y deisebwyr; Mri Holker a Ilericheli dros y Toryaid. Yr oedd Mr. Higgia i fod ya arweinydd dros y deisebwyr, ond fe'i Uuddiwyd gan afiechyd i fod yn brL senqol, a dis- eynodd y pwysigrwydd o agor y cyngbaws ar Mr. Samuel Pope, yr hyn a wnaeth mewn araeth rymus, yn ll&wn 0 ffeithiau cedyrn, os oedd y degwm o'r hyn a glywodd ac a ddywedodd yn wirionedd, fod y blaid a wrthwynebid ganddo yn euog o'r byn addygid yn eu herbyn yn y ddeiseb, sef llwgrwobrwyaeth, triatio, a dylanwad annheilwng. Ond gan nad yw y prawf etto wedi ei derfynu, fe allai mai gwell peidio dy- weyd dim rhngor am daao beno. Mae Mr. Barwn Martin wedi llwyr ddiflasu arno, a goreu po cyntaf iddo derfynu. Anfonwn ragor o'r hanet i FANIB ddydd Sadwrn.