Baner ac Amserau Cymru

DYD6 Gwener, y 26ain o'r mis diweddaf, y terfynoAd un o'r treialon meitbaf a gymmer- odd Ie yn ein Hyaoedd gwiadol o fewn cof neb oydd yn fyw. GeDir dyweyd hefyd fod y treiat hwn—SAPRiN yn erbyn STARR t KEN- NEDY—yn un o'r rhai mwyaf noaedijc; ag y cyhoeddasom adroddiad o'i veithredMda.n yn ein colofnan erioed. Farhaodd am un diwr- nod ar hagain, cynogwyd y cyfreithwyr a'r dadlevwyr mwyaf .tatentog a <id eu cael am arian, M or nad oedd y da.dguddied:gaethau a wnaetbpwyd yn oy&tteb i ddisgwyJIadau rhtu o'r Pr6testMHMd mwyaf gwrth-Babyddol, dygwyd i QtenM dydd Jawer iawn o ddir- geledigo,ethan 1. t!7wyd gwyryM nea fyn- Mha.idJ. NMtootTmammhenaethfbd y He- oedd hyn yn i &m&MaoMBb. ac yn fynyoh yn nythleoedd i'r aflendid mwafgwarMtwyddns,yr.hyn a gedwir yn hynod o oMus o olwg y byd. Ond yn yr ymchwi!iad cysByIltiedig a.'r &chos hwn, m ddygwyd unrhyw enghraiS't yn mtaen a aw- gryttun fed gweithredoedd o'r fath hyn yn cael eu eyftelwni yn LIeiandai Clifford a Hull, meu da oeddynt, co6wsant eu cad" yn hynod p ddirgekidd, er yr holl holi a ehroeshoH a fo ar y nailL &'r I!aH o'r pleidiau. Ar yr un pryd, y mae yr adroddtad yn rhoddi i ni olwg bruddMdd i'r eithaf ar syniadau ofergoelus &c a.nghTistioNOgot y rqai & breswyliant y sefydt- iadau. Pabyadol hyn. Ymddengys fod eu golygiadan am grefydd yn hynod o gnawdol -y mae "nydd, gobaitb, a ohariad yn suddo elr golwg yn ymyl rhyw fân seremonïau di- ystyr a gyflawnir gacddynt. Pan fyddo un o'r chwiorydd wedi pechu—yn ol y meddy!- ddrych Pabaidd am bechod—goribdir hi l gusanu y Hawr, rhwymo carp Ilawr am ei phen, neu grogi par o esgidiau am ei gwddf! Ymddengys nad oes dim ymddiried gan y Mi)I yn y ilall; ac feHy, y mae yn ammhos- siM fod yno gariad, o blegid yn ol rheolau y sefydliad y mae pob chwaervcdiymdynghedu 1 geiriau a gweithredoedd ei tryson pob trosedd yn ofalus yn y cof, a,'i adrodd wrth lywyddea y Ue. Fel hyn y mae y MiU yn gwylio y Halt, ac yn rhwym o ddadtenu pechodau eu gilydd—yr hyn eydd yn rhwym-o'u gwneyd yn ddyeithri'r"cariad agnddialiawa o beohodau." Y mae Hawer o'u hamser yn eael ei dreulio mewn diogi a segurdod, neu ynte mewn cyflawniad o veith-! KJoedd nad ydynt o un gWManaeth na lies.! Oddi wrth y tystiolaethau ar y prawfrhyfeddol hwn, y mae yn amlwg fod ge)yniaeth wirion- eddol yn bodoli yn nghatoa Mrs. S'rARR tuag! at Miss SUIi1¡, a'i bod yn dcfnyddio pob cyneusdra i'v phoeni a'i dMostwng yn ngolwg ygweddill o'r chwiorydd. Y mae yn eijhaf arnlwg hefyd fod Mw g,&uR,li yn feddiannol M y dalent nodedig o allu ei gwneyd ei hun Yu amfoddog ac anghysuMs, braila yn mhob 'Mm Me y byddai, o leiaf mewn Ileiandy. Ctedwn iod gormod o hon'der at fywyd natnr- 101 ynddi i anfFurno a chrebychu ei natur fel 49 i gymmhwyso ei hnn at y bywyd annatur- '01 a M-weinir yn y IIeoedd afresymel hyn. Beth bynag am hyny, rhoddodd y rheithwyr e' barn o'i thu, a goribdir ei gvrthvynebwyr 1 ala, nid yn unig y 500p. iawn, end y COstau "ydd ynglyn a'r prt.wf.

M Ymdttengys foa Hywodraeti, F&MBgc br&idd yn anfoddlawn i'r attebiad a rodd- vyd gMi lywodraeth Groeg i'r gynysgnf o'r oynUnn a gynnygiwyd gan gynnadledd Paria. Mown modyn a ysgrifenwyd, dybygid, at y weinyddiaeth yn Athens, y mae Gweinidog Tr&mor FfrMngc yn gondio fbd Groeg, ar ol arwyddo ei chydsyniad A phenderfyniadau y gynnadledd, yn hawlio eglnrhad sydd yn taeddu i daflu Mnmheua6th ar ei haddewid i gydymnarno A phenderfyniad y gynnadledd.

Y mM pob symmudiad sydd yn tneddn i sefydin trefniadau heddychol rhwng mNstrad- oedd a gweithwyr i'w groesawu gyda IIawen- ydd. Y dydd o'r blaen, cymntdiwyd cynnadt- edd rhwng meittri gweithiau htuam mawr gogledd-barth LIoegr a ctynnrychiolwyr y gweithwyr, pryd y cafodd y eyanyg i sefydlu Hysoedd o gylafareddiad ei dderbyn yn dra atMol; ac &ppwyntiwydpvyi!gorarunvMth f dynu tdhn y rheolan angearheidioL Pe gellid!lwyd.doi derfyna dMHenoa rhwag meistri a gweithwyr yn y d<dl hwn, diau y byddai yn weUittnt dirfa.wr.

Y mae prawf etholiadol Salford wedi ter- fynu; ac er syndod i bob meddwt dirag&m a ddarUenodd adroddiad o'r tystiolaethau, y mae etholiad y ddaa aelod Toryaidd vedi cae! ei gadamhan. Profwyd tu hwnt i bob ammheu- aeth fbd gornchvylwyr etholMdol yr yrngei- wyr wedi cyBogi deg a thrigMn & ddyhirod afteolus, a eitw y SMsem yn rozv)61 p,emi eu bhenori gam ddM ym wr, profedig, i'r dyboB o tvy&tto ethol*yr o'i ëChr ar&U fh&g plei(neisio, M i ytapsod tmtynt, t'u bttddn yn y modd mwy&f gwartdwyddus. Pr9Íwy' hefyd fod. amryw o'r tafM-nan ieeM yny fwrdewmf wedi oael on cy&ogi, M iod yno gvrv yn CMl ei roddi br&idd i bob un a alwai am dMte. Itu citwanegol athyn, cy&ddefodd yr ymgeMwyr eu hanMn eu bod wedi Uogi toa phedwM- ugtin o gerbydtui (c<t!w)—yn ol M tystio!aeth hwy, i gindo y can&swyr a'r negeswyr, ar, ddydd yr etholittd, at ddryaau yr etholwyr. Ond, jely profodd yr oohr araU, amcan y cerby4u oedd o!udo yr etholwyr i'r mtman pennodol i Meidleisio, yr hyn oedd yn droaedd unioogyrchol ar y gyCraith yn erbyn UwgrwobrwyMtb, &o. Ond ef yr holl bethau hyn, ac er fod y Bamwr yn eu condemnio mewn ymftdfoddioh Hymion i'r eithaf, parodd rhyw ddiBygion cy&eithiol i'r ddatt aelod Toryaidd gael eu cadarnban yn eu heisteddle- oedd, gan eu condemnio ar yr un pryd, i dalu eu costi-a yn àœddiJfyn eu hunain yn ngwyneb y cyhuddiadau. Mae y prawf yn profi tu hwnt i bob dadt, os ca ddiwygir Uawer ar y gyfrnith o berdiynaa i Iwgp-- wobrwyaeth etho!mdo!, y bydd drws agored Uydan o nMn Hawer o ddynion i gyBawni gweithredoedd Hygredig er mwyn cael ym- geiawyr annheHwng i mewn i'r sonodd.

Ymddengys fod poblogrwydd y wasg Rydd- frydig yn peri Haver o boea i'r Toryaid, yn enwedig y waag nowyddiadnrol. Yr oedd y sylwadau a wnaed ar Jiosogrwydd y cyfnodot- ion Rhyddfrydig yn Nghymru gan Mr. H. RICHA", A. 8., yn y yn Lluo- dain, yn sior o synu a goRdio pob Tory a'u dtu'llenodd, ac y mae yu arnlwg fod l!enydd- iaeth Doryaidd yn l!awn mor ammhoblogaidd yn Ysgotland, o blegid y mae Syr THOMAS GLADSTONE ao Arglwydd DAHCEITH yn galaru yn draenus o herwydd helaethrwydd cylch- rediad'y <S'cc&MMOM, a phapurau Radicalaidd oreill; ac y maent yn penderfynu gosod cyn- Mun ar droed i gyhoeddi papar Toryaidd I mewn gwrthwynebiad iddo, am hanner y pris a ofynir am y Scot8man, sef un ddimai. Nid ydynt yn disgwyl i'r papur da!u am bris mor isel a hyny, ond credant y bydd i frwdfryd- edd ToryaiddKymmheU amryw o foneddwyr i wneyd y diNyg amnmol i fyny. Ba yr un mater o dan lIylw y Gymmanfa Eglwysig a gycnatiwyd yn MMgor er's tua deufis yn oL GfJaraiamryvo'r boue4dwyr oedd yn brea jeMo! yno o hiorwyad tlodi y wMg DOïyaidc1 yn Ngogledd a Deheubarth Cymm; tra yr oedd gan yr YmneiUduwyr Radicataidd en cyhoeddiadau chwarterol, miaol, ac vyth- nosol, y rhai a. a.rferent eu holl ddylanwad i hau hadau Badiealiaeth yn nghalonau y boM; a.c i gyfarfod a'r drwg arswydtis hwn dywed- ent, mewn ifuth gwynfønus, nad oedd gan- ddynt hwy gymmaint ag un papnr Cymraeg i amddiffyn hawliau Toryaeth M Esgobydd- iaeth Yn sicr heryd, y mae yn diawd druenus arnynt! & ohyfaddefbdd rhai o hon- ynt nad oedd dim gobaith y geltid dwym a!Ian newyddiadur Cymreig i atteb eu hamoanion heb gael cymmhorth arianol gan Eglwyswyr cyfoethog. Y Sidth ydyw, y mae barn y cy- hoedd yn Nghymru, ao yn Yftgotland hefyd, yn wrthwynebol i Doryaeth, a phe byddai i'r werin gael eu cyBenwi & newyddiadnr Tory- aidd am ddim, byddai yn dalu am bapnrau a gynnwyMnc syniadau mwy oydnaws &'u harchwweth. Nid ydyw o nn dyben ,i Arglwydd DALKBITH ca neb aral!, wingo yn erbln y aymbylau, y mae oes Tory- aeth ar ben, a chym hir <eir y pleaer o gladdu ei hyagerbwd annniaidd ftUam o'r golvg.

Y "BANQUET" YN I LLUNDAIN. i LMJSBAtN, iOAvefror i?CtMt. "A ro se <MMfa." Dyn& htddyv ham* y Banqw-y wtedd fawr Uymrdg—y wledd a godwyd ynjgofgelofti ofuddUgoliaethau Rhydd- etMIad 1868; yr udganwyd ol tlaen yn holl newyddiadoMn Rhyddtrydig y w)ad am wythco9M; y prophwydwyd aawydd a metMMt idd: gan y ToryMd, o'r dydd y gan- wyd y meddy!ddTyeh am d&ni hyd y dydd y eyrhaeddodd ei ehya&wn fHctMi; y coatiodd i'w chynllunwyr &'i pMf gefnogwyr bryder, Haftr, a Minder, fwy n& mwy, i'w gweithio allan i de' fyniad Uwyddia.onaB—dyna'r WetsA Liberal Ban- OM< erbyn heddyw, wedi darfod, a rhaid chwUio am dani, bellach, M mynwn ni wybod rhywbeth yn ei chytch, yn nghyfrol fawr "y pethau a to." Y mte meddytiaa pryderua ei threfnwyr wedi cae! Uoayddwch, a'a cyrph tiaddedig wedi cMi gorphwyedra (a mawr acgen oedd am hyay, canye y mte corphyn bach y <"Gohebydd," poor fellow, bron wedi myn'd yn awp dan bwya y Swaith), a'n holi hetbulon ycgtyn & hi wedi dar- fod' acy mae fi,rwyth, eu Uafur yn naith fawr jn ei hyd a.'i Ued ger bron y byd, a chroeM-W i'r neb a fyno oaod ei Hnyn meenr ami. Teddaf & an mywyn o ehwant i wneyd fy bun yn rhyw Inqitor General yn hyn o beth, san Dad pwy ddymuoa hyny; and os oes genyoh ehwi, MeMtri Goiygwyr, ddigon orMi?sMatau, ?bydd yn dda genyf gael rhoddi fr nhafod wrth gorn Hahr" y FANM am ryw "nnid ne ddoi," 'chwedl gwyryDe. Te aIlM mai un o'r pethao cyyataf oedd yh debyg o daraw pob an a gafodd fod yn bresen- nol oedd fed y Banquet yn. GRAND Tyr'd hefo n, ddarHecydd, t gael cipolwg am!. Os dMthost ti, fel fy hunan, o Gymru, ganddis- Syn yn PaddtDgtoo, y mae"eetyn'o &rdd eenTm atto i'r treemasoM' Ttvern. Can hyny, ni a gymmerwn docyn, M a awn gyda.'r Metro polqan-y rheilffordd danddaearol-i steato Farringdon etreet. Ni a wetduwn ein ffordd oddi yao, ar dr.wa ac N- hyd, gM-ea Mllwn- drwYMmol atrydoedd mawnon, IlydMn, Me y mM y bobrwrth y cannoedd yn ymwtu drwy ea gil- ydd fel morgrug, i lawy ypaa3qqes cuhoB, tywyll, croeMWtwm; M drawe y squares eang, agored, ft thawe!—y mcnyd hwn yn ymwthio am ein bywyd drwy y bodau dynol sydd 7" ymdooi ac yn dygyfor fel y weilgi; y munyd neaaf yn ym- iwybro heibio hea adeiladau sydd wedi eu eor- oai I pharcheoligaetbl oeaoedd; yna yn ptHO trwy eymmydogMth yat&felloedd BycMyd ao anfardd- Met gwyf y gyhaith; Ma yr ydym, gam t gam, yn cyrhaedd an o'r cymmydo?ethM mwyafiae!, 'KM, a dir.ot, yn hoU "dre' Linn- den"—cymmydogaethagy byddai yn betygino ddyn diniwed baaio drwyddi dan leni'r noa. Dynu). m wedi pMio?'?Y y ystrydoedd cnlien yr Mthom "'P ly.te I Mbed amser, a dyma ni, beJIac ?ewn yt?fyd eaag, 'M?M?, a dytoa i!yy 'nae y FreemMona Tavern. Adetlad ;ddoroh6g, .Mnbl M phtn ya ?Ml gor-? ?? ?- uwch eihoUgymmydogion, M h<b neb i wtda ethawIigana,pegaHai, "I'mamoDMchoIaUImtTey Hy right there is 1I01le to dispute. .A Wedi myc'd i mewn, fe'n eyfarwyddir pn ? swyddog i yst&Ml o'r neilldu, tie y diagwySr i i ni adasl sin hetiau, a phob celli diangenrhaid. Wrth fwrdd yn yr ystafeU hon y m&e y Goheb- ydd ac Ysgufeaydd Eieteddfcd Rhuthyn ya derbyn arian am docynau. Wedi ymartogi & thoeyn bob nn, ni awn i fyny i yttafel! y wtedd. Yn awr, dyma olwg odidog yn ymdori M el. Itygaid. Y mae pump o fyrddau wedi en gosed yn gyfochrog ar hyd yatalell fawr, eang, M urn MaU ar draws ei phen pe]I&f. Ar y bwrdd traws y mM y gwehoddtdigion, aef yr <.e!odtu seneddol; M M y I)ei)l y. mM eu eydwiadwyr ddaethant yno i'tf hanrhydeddu. y mM y byrddM yn Hawn, ae un than bwysig o wtim yr Jtiwyr wedi dechreu; sef, y bwyta. Wrth gwrs, y mM yn hawa i'r neb na welodd ddy- chymmygu, nag i'r neb « wetodd ddMinnio y); ? i otygftt. hon. Goimod camp fuMM bycy hyd yn -)"I oed i fysedd Hogtrth. Digon yw dyweyd: M pob migwrn yn yntddMgoa ar ei egni eithtH wneyd y cynawnder Uwyraf &'r dMteithion oeda' Mybwrdd. Ond nid yn byn yr oedd ardderchaw,y$1' 'J yr otygft yn gynnwyMdig. Pe nt buasai mxir$ M hyn i'w. ddyweyd at ol yr holl ddingwyl-, A, Y' phturotoi, ba<s&i yu diwedda yn Uipa. i&wm yn wir. Ond yr hyn. dybiwn j, oedd yn gOMd gWMto, a bri, a I'agoriseth ar yr amgylehi&d oedd fod 18 ttlan o 23 o gynnrychiolwyr Rhydd- frydig Cymra wedi dyfod ynghyd, MB y tfo fiydig,, erioed, i gyfarfod yn stgoa i dri ehMt o bigion Rhyddftydwyr y DywyøclgUtli, i gyd- I&wenh&a am aD e'r bllddugoliaethâu mwytf ardderchoc; a eNnHIwyd ar fMa Rbyddfrydiaetk er!oed. ychydig Mwn yn o!, boMH y ftth gyNticHiad yn destyn gwawd i'r !fa!lgene3Joedd; yh wir, baaM.i y peth yn ammtiOMibt. Betn pe C&wtai un o hen dir-arglwyddi Cymru, oedd yn byv taa diwedd y ddenhawfed gar,if, gapiftttdt i godi o'i fedd & dyfod i'r FreentMOM' Tavern M y 24Mn o Chwefror,18ti9,: i weted y Bapiqu4 Cymfeig Yr achl"I'; M y bnMM yn igaill ei !ygMd mewn ayndod' Fet y buM&t ei holt ca* tar yn ymgynroi. gan ddigoMnt t ch1J1ddåTèdd 1'l GaUllf yn hawdd ddychymmyga ei weled yn.' cadi ei ddwylaw to&'r nef, ei ttyMbpryd yn trot yn welwlas, gwyn ei tygaid i fyny, a rhywbeth yn dabyg i hyn yn dtsgym dro* ei we!aM.u—"0 ff ngwiad pa fodd y Byrthiitist ? Pwy a'th !ygaa- II dynodd nea y dirywiaist fel hyn ? Pa Ie y <aM awdurdod a gaUu dy argtwyddi—yr uchanaeth aberthynaiiddyQthwya'utMlnoadder'e.cen- i edhethau ? ra Ie y mae yf ofn a'r ymoatyntfd oeddynMdwywerinMtwybodaa yn ea k-uel pricdol ? Awdardod y naiil wedi darted, ofn y iteiU .weji Oilio, a'r boM—y .qweision-,T CAETH- wzisMN-wediymgaftgtu at eu gitydd i.wledda uwcll ben eu fi yn ot i'm t, 0 bridd at f, hen gydymaith .1. pryf. GweUimihyny,nloweithiau,nag<}r- fodedrychariawndMM fy mhlamt yn c&el ea mathrù fel hyn." ,) Gydahynp ragymadrodd, M a ddeehrtuwm ar ein hadroddiad:— I Yr oedd Mr. Bruce, yr Ysgrifeoydd wedi addaw ar yr amgylcbiad; ond atl., iwyd et gan alwad odd! wrth y Frenhiues Y, dlmgys y llytbyr calynol 0'1 elddo, yr 4'1v.ad.?J: Ileuwyd gan yr yagrifenydd;— "ii, "], QUEÈN'a GATE. Feb. 22ntl. "1\1y dear Mr. Owen,- I regret to inform you ) having received the Queon's cJmmands to aUend her lIIajesty at I am unable to undeÜake the and bonourable task of presiding over the dinner given in honour of ttdo -Welsh Liberal members, and of the signal triumph Wales at the recent geueral election. 1 regret this the more as I was desirous of sho,' that my recent rejection by a Welsh constituency h.nl not in the sliihtest degree diminished my interest ill the affairs of the Principality, nor my desire to promote the welfare of its "1 am very sorry thus to put the committee to the inevitat>le inconvenienoe of providing a new and stil more so for my absence from a gathering of my countrymen on an occ&lion of 10 muoh to the PriMtptHty. I am, TOM't) very trc!y, "HughOwen.Zeq." "H.A.BMCB. Yn ei absennoldeb ef, cymmerwyd y gadair ? an Mr. KnatchbuU-Hugessen, yr IS.Ysgrlfenydl! \\T- treM; ac al!m o'r tri ar hugain aelodau Bhydd- hydig dros Gymry, yr oedd y rhai canlyno yn bresenuol:-Syr J. Hanmer, Argtwydd R. Gr?.. venor.MUwMd Edwwds.Mr. H. H. Vivian, Syr T. D. Lloyd, Svr J. W. Eamsden, yr Arhydeddus W. O. Staoley:MHwriad Stepney, MihvnadStu&rt, yr Anrhydeddus Hanbury Tracy, Mr. Dln, Mr H Richard, Mr. E. M. RtohMds, Mr. W. Mr- G. Oaborne Morga.. Mr.