Y Brython

MACHYNLLETH. I EISTEDDFOD Y GRAIG.—Cynhaliwyd Eis- teddfod tan nawdd Eglwys y Graig (A.), ddydd Iau diweddaf, y Parch. D. Cunllo Da vies yn llywydd y prynhawn, a Dr. Ed- wards, Y.H., y nos a'r Parch. Henry Will- iams, B.A., yn arwain drwy'r dydd. Mr. T. T. Powell, Pen y Groes, feirniadai'r canu ac fel hyn yr enillwyd :—Modulator Teat (i rai dan 12 oed Miss Lewis. Eto, dan 16 oed Morfudd Morris. Adrodd Os wyt Gymro," i blant dan 10 oed Miss Jones. Pianoforte Solo, Tarantella," i blant dan 15: Miss Evans. Unawd i blant dan 12, Y Milwr Bach Maggie Jones. Llawysgrif, Crayon Drawing, a'r Pencil Sketch: David Smith. Deuawd i blant dan 16 oed, Iesu'n Arwein- ydd": Misses Lewis ac Humphreys. Adrodd iad i rai dan 16 oed, "y Pennaeth Miss Evans. Unawd i blant dan 16 oed, Dim ond deilen Miss Lewis. Corau Plant Pwsi Lwyd": Poplar Choir (arweinydd, Johnnie Williams). Unawd contralto, He was despised," Miss Roberts. Ymgom, a'r Traethawd i rai dan 21 John Thomas a W. P. Roberts. Rhangan i barti o 12, Gyda'r bore bach": Willie Breeze a'i barti. Unawd tenor, Llwybr y Wyddfa George Foulkes Roberts. Prif Adroddiad, "Meddylddrychau": Miss Evans. Deuawd Man i ganu William D. Jones. Unawd soprano, Hoff wlad fy ngenedigaeth Miss Annie Roberts,Gorffwysle. Parti Meib- ion, 12 o rif, In absence Philip Lewis a'i barti. Pryddest John Richards. Unawd baritone, Pwy sy'n mynd i'w fagu ef ? John Jones, Aberhosan. Cystadleuaeth y Corau o'r Wlad, "'Gwyn ei fyd a ystyria wrth fclawd 1, Cor Corris 2, Derwenlas.

Athrofa Aberystwyth (Uu O'B COLHOAX; YM MsbifYSGOL CrK. t7 Prifathrav -T. F. ROBERTS, M.A., LL.D DECHREUA'R Trmol noW av Ddydd JL7 Mawrth, Hydrel laf, 1913. Parotaii yr efrydwyi af gyfei Arholiadau Prifyogal Cymru. Cjnhygii amryw o ysgoloriaethau (thai honynt yn gyfyngedig i Gymry) y flwyddyr hon. Cymer yr arholiad la yn Aberystwyth av y 16eg o Fis Medi, 1913. Am fanylion pellaeh, ymofynev à- 3. H. DA VIES, M.A., OofrMtryid, V STOP ONE MOMENT V x Oh, Dear Doct o r? Must My Darling Die ? There is very little hope, but try Tudor Williams' PATENT Balsam of Honey. WHAT IT IS Tudor Williams' Patent Balsam of Honey Is an essence of. the purest and most effioa- cious herbs, gathered on the Welsh Hills and Valleys in the proper season, when their vii tues are in full perfection, and "Jombined with Pure Welsh Honey. All the ingredients are perfectly pure. WHAT IT DOES Tudor Williams' Patent Balsam of Honey Cures Coughs, Colds, Bronchitis, Aetlun Whooping Cough, Croup, and all disorders 0 the Throat, Chest, and Lungs. Wonderfu Cure of Children's Coughs after Measles. It is invaluable to weak-ohested men, delicate women and children. It suceceds where all other remedies fail. Sold by all Chemists and Stores in 1/ 2/6, and 4/6 bottles; or direct from Proprietor for 1/3, 2/9, Great saving in purchasing the large size bottles. WHAT IT HAS DONE FOR OTHERS A Stipendiary and Magistrate in the County of Glamorgan remarks:—" I feel it my duty to inform you that I have been using your Tudor Williams' Balsam of Honey in my family, which is a large one, for many years, and have proved its great value, having used nothing else for Cough during Measles, Whooping Cough and Bronchitis, and can highly recommend it to all parents for not complaints." YOU NEED NOF SUFFER! Disease is a sin, inasmuch that, if you aot rightly, at the right time, it can, to a great extent, be avoided. Here is the preventative. The first moment you start with Sore Throat, taka a dose of Tudor Williams' Patent Balsam of Honey. It has saved thousands; it will save you. It is prepared by a fully qualified ohemist, and is, by virtue of its composition, eminently adapted for all eases of Coughs, Colcty Bronchitis, Asthma, etc., it exercises a did. tinot influence upon the mucous lining of the throat, windpipe, and small air vessels, so that nothing but warmed pure ail passes into the lungs. THE CHILDREN LIKE IT It is the product of the Honeycomb, eheml eally treated to get the best results. THEY ASK FOR IT. So different from most Medicines. Nice to take Cures Quickly t For vocalists and publio speakers it has nc equal, it makes the voice as clear as a bell. Inventor D. TUDOR WILLIAMS, R.S.D.Ii Manufacturer t TUDOR WILLIAMS, M.R.P.B., A.S.Apth. Analytical and Consulting Chemist and Druggist by Examination. MEDICAL HALL, ABERDARE, WALES WHOLESALE AGENTS s- Messrs. Robert Davies & Co., Grocers Grayson Street. Llverpao Messrs: Evans, Sons, Leacher tit Webb Wholesale Druggists, Hanover St. Liverpool Messrs John Thompson Co., Wholesale Druggists, 58 Hanover St:, L'poo 11 aaaaw—■—11 n mi——i ?S? ..Lost Property.. I; ??'? UMBRELLAS. ???? Railway, Tramway, FoUee ^Mli lJy%lf Beautiul Umbrellas & Sunshades, I 1 /4, ??' ?? upwards. Walkiag *?L-? Sticks, 2d upwards. TheMMegood ?? knock-about umbrellas. :a? ? NorthernjUmbrella Depot 28a Bold St. (upstairs), few doors from Chureh St WILLIE REES, Tenor Vocalist 6 Choirmaster. Winner of Tenor Solo at New Brighton Tower Eisteddfod, 1913; also winner of 38 champion solos, am1 over 100 other prizes. Terms for Festivals, Concerts and Eisteddfodau. pply at 44 ASHGROVB, SHOTTON, OHBSTBR A I g A M U E L S JgWER rpo THE FRONT. QOME ND BE CONVINCED' SECURE SOME OF THE GREATEST BARGAINS IN QLOTHING AND HOSIERY EVER KNOWN AT GAMUELS'. J AT GAMUELS'. T SAMUELS'. THE FIRM THAT SELL WHAT THEY ADVERTISE. WHOSE BARGAINS ARE GENUINE AND PERFECT. WHO HAVE BEEN ESTABLISHED OVER 30 YEARS. THE MARVEL OF THE CENTURY, YOU MUST HAVE TWO PAIRS OF TROUSERS. FOR 26/6 YOU CAN HAVE A SPLENDID QUALITY GEN r'S SUIT To MEASURE, WITH AN EXTRA PAIR OF TROUSERS FREE. Positively Worth 40/ Remember, a Tailor-made Suit to Measure, with an Extra Pair of Trouser a for 26/6. 10,000 Lengths of Cloth to Cheose From. 290 GENT'S YARNPROOF RAIN COATS, all Tailor-made and Check Lined. Positively worth 35 to 50/ Saturday's Price, 17/9. 17/9 260 GENT'S SPLENDID SUITS, Usually sold at 25 Saturday's Price ')2 ;9. I 220~BO Y ^"BLJITS Usually sold at 10/6 Saturday Morning's Price 5/- 0/ 690 PAIRS GENT'S TAILOR- MADE TROUSERS, assorted, in an Enormous Variety of Designs.4/.9 Usual Price, 10/6. 4/9 Saturday Morning, 4 /9 380_GENT'S~SMART n SPORT71' COATS, made in all the Latest Styles and Donegal Effect.s Usually sold at 21/- 10/9 Saturday's Price, 10/9 1,000 GENT'S AND BOYS' OVERC0ATS WILL BE CLEARED AT LESS THAN COST-OF PRODUCTION. SENSATIONAL VALUE IN CARDIGAN JACKETS. 4/11 CARDIGAN JACKETS  Full Size Men's with Two-button 1/9 Cuffs. The Greatest Bargain ever offered. SyfTOA R DIG C K E T S~~7~ Gent's Splendid Quality Knitted 3/9 Cardigans fully worth 8/11 12/11 CARDIGAN JACRE-TR High-Class, Superior Make. Mar- 6/9 velloue Value. 8 SPECIMEN SENSATIONAL B ARGAINS. 1 HALF-HOSE, 3 PAIRS FOR A Mixed Lot of Embroidered Striped, and Fancies, Wool, and  Cashmere. J 1- /6 4,000 PAIRS GENT'S SPLENDID QUALITY |WOOL HALF-HOoE, ranging in price from 1/6, 1/11, O to 2/6 per pair. Will be sold at THE ?PHENOMENAL PRICE  OF 3 PAIR? FOR 2/- 2/- 4/11 PYJAMA SUITS Gent's Ceylon Pyjamas Smart 2/6 Designs. AlFouFT/11 SINGLETS~& PANTS "*■ (Natural Sanitary) will be cleared at 1 each 1/ iJTF UNDERWEARTTiTT These comprise 300 Dozens Gent's Vests and Pants, in heavy Mel- bourne Wool also in Natural and Cashmeres. All Standard Brands and (,uarauteed?Unshrinkable. 2/6 SHIRTS. SHIRTS. SHIRTS. 460 Doz. GENT'S SHIRTS, com- prising Ceylons, Tweeds, Flannels, and Cashmeres, all' unshrinkable and smart designs. Usually sold from 2/11, 3/11, to 4/11 All 2/- 2/ 190 Doz. Õ /6 and 7/6 BHIR'lS, com. prising Splendid Qualities Gent's Shirts, made from the Finest Flannel and Wool 0/0 160Doz. 0 E N T'-g T U -N -IC-8-1-ITR 8,T -^Double Cuffs, smart designs. 1 ro ufj,lIy sold at 2/11 1/1ii"' Saturday Morning, 1/6 1/0 rpHOUSANDS OF JDARGAINSj J IMPOSSIBLE TO ENUMERATE Q"WILL BE POSITIVELY SOLD AT LESS rpHAN JJALF pRICB. GREAT SALE DAYS SATURDAY, MONDA, rpUESDAY sT DdORS^OPEN AT 10 PROMPT. I fpvOTEj THE ADDRESS J. & S. s AMUELS, 94a, 96, 98,100, & 102 L ONDON ROAD, NEXT DOOR TO LLOYD'S BANK, LIVERPOOL. Also through the ARCADE in Seymour St. ORDERS SENT THROUGH POST WILL BE ATTENDED TO IN ROTATION, POSTAGE MUST BE INCLUDED. JjlREE "QIFT ONE OF OUR 10/6 WATCHES PRESENTED TO EVERY 7] PURCHASER OF GOODS TO THE VALUE OF 20 DURING | THIS,, SALE. PLEASE ASK k_g| ,;jtJ" FOR SAME.

Eisteddfod Widnes. I CYNHALIWYD hon am y p^dwerydd tro ar bymtheg ddydd Iau diweddaf, a chyfanrif ei hymgeiswyr yn cyrraedd deuddeg cant. Dr. Caradoc Roberts, y Rhos, feirniadai'r sanu; Mr. J. G. Jones (Collenfab) oedd yr ysgrifennydd Mr. E. Edwards y trysorydd a Mr. E. Thomas yn gadeirydd y pwyllgor. Y Parch. Wm. Roberts, Bootle, oedd yr ar. weinydd yleni eto, fel arfer, ac yn siono a bywiog ei bwt i'r mynediaid a'r dyfodiaid i'r llwyfan.. Caed dau gyfarfod, sef y prynhawn a'r nos. Dr. A. Jones, swyddog iechyd y dref, a lywyddai'r cyfarfod cyntaf a Maer y dref (y Cynghorydd D. Lewis) yr hwyr. Pender- fynwyd rhannu'r elw eleni cydrhwng Eglwys y Wesleaid Cymraeg a sefydliad llesol y Queen'8 Nurses. Clod i'r pwyllgor am eu rhyddfrydigrwydd, ac am ddygnu arni gyda'r Eisteddfod, a dysgu Saeson y Sir beth ydyw cael y werin i gystadlu ar bethau ucha'r meddwl a'r galon. I g6r, sef yn y brif gystadleuaeth, y cynhygid y gadair, ac fe'i henillwyd gan G5r Runcorn-hwy'n cael 96 marc allan o gant, a Stockton 91. Saeson oedd mwyafrif y cystadleuwyr, ac nid oes ddiben ar eu henwi yma ond dyma'r enillwyr Cymreig:-U-nawd i blant dan 16: Miss Maggie Jones, aelod o Gôr Plant Eglwys Annibynnol Vittoria Street, Birkenhead, a'r beirniad yn tystio mai ei chanu hi oedd y goreu glywodd erioed yn yr adran honno. Unawd ar y piano, goreu—DorothyWilliams, Simon's Cross. Am y traethawd goreu ar Ddylanwad Cristionogaeth ar Wareiddiad" (y Parch. J. H. Hughes a Mr. A. Harvey yn feirniaid), rhannwyd y wobr rhwng Miss Jones (y Ffatri, Caernarfon), a Mr. Edward Owen (Molyneux Road), Lerpwl. Cafodd Miss Nellie Jones, Cemaes, Sir Drefaldwyn, wobr arbennig am crotchet lace. M o

GYDA'R CLAWDD. COED TALON.—Dathlwyd Gwyl Ddewi yn Tsgol y Cyngor, dydd Llun, Mawrth 2il. Diddorol oedd gweled nifer o'r ledesi ieuanc yn myned ol a blaen i'r ysgol yn yr hen wisg- oedd Cymreig, a hynny mewn ardal sydd ar gyffiniau Clawdd Offa. Da oedd gweled yr hetan Gymreig mewn bri yma, a honno heb y ,Æ- "o.a- pin hir ac angeuol sydd mor ffasiynol yr oes hon. Cafodd baner y Ddraig Goch, o wneu- thuriad y plant eu hunain, le amlwg ar y mur, a dadorchuddiwyd darlun godidog o Ddewi, ynghanol brwdfrydedd mawr. Ymysg yr ymgeiswyr llwyddiannus yr oedd Myfanwy Hellen, y hi'n cipio'r brif wobr am draethawd ar y gwron Cymreig. Canwyd yr hen ben- hillion Mari lan," etc., ar yr alaw Pen Rhaw gyda bri, ac os oedd Tclynores Tegid i fod gerllaw yr un noson, yn sicr yr oedd dilynwyr addawol iddi ymysg ieuenctid y fro. Gyda'r fath frwdfrydedd, mae gobaith cryf y cyf- lawnir proffwydoliaeth Taliesin yn y cylch. Ein harwyddair fyddo Cadwn ein hiaith cyd a i-tyni .Gohebydd. I. -0

Goreu Cymro: y Cymro Oddicartref. EGLWYS WEASTE (A.).—Cynhaliodd aelod- au y Llenorfa do a chyngerdd Chwefrol y 23ain. Gofalwyd am y wledd de a'r danteith- ion gan Mrs. Washington Jones, Mrs. Richard Evans, Mrs. E. R. Morris, Mrs. W. Owen, Mrs. Oliver Jones. Mrs. M. Roberts Mrs. Edward Jones, Mrs. Pugh, Mrs. Maggie Jones, Mrs. L. E. Roberts, Miss Bessie Evans, yn cael eu cynorthwyo gaD Mr. Gwilym T. Jones a Mr. Gomer Evans. Llywydd y cyfarfod oedd Mr. Edward Hughes, Tylor Street, a gwnaeth ei waith yn rhagorol. Cymerwyd rhan hefyd gan Miss Pugh, Miss Phcebe Whalley, Miss Maggie, Jones, Miss Dilys Hughes, a Miss Bessie Evans; Mr. Edward Hughes, Mr. G. T. Jones, Mr. Gomer Evans, Mr. Edward Jones, Mr. J. Aneurin Roberts, Mr. T. Kerfoot Will- iams. Cafwyd cystadleuaeth y stori fer," -daeth nifer fawr ymlaen, y beirniaid oedd y Mri. J. Arthur ac Edward Jones, a dyfarnwyd Mr. Gwilym Talweunydd Jones yn deilwng o'r wobr gyntaf, a Mr. Rd. Evans, yn ail. Diolchwyd i'r chwiorydd a phawb a gymerodd ran yngljfri a'r cyngerdd gan Mr. Rd. Evans a'r Parch. W. W. Jones, a daeth cyfarfod da i derfyn trwy i Mr. J. A. Roberts ganu'r Anthem Genedlaethol. CAPEL UNDEBOL ECCI.ES.—Cadwodd yr Eglwys uchod oi harfer ers rhai blynyddau bellach, i neilltuo'r Saboth cyntaf o Fawrth i goffa Dewi Sant, a thrwy hynny ennyn cariad a brwdfrydedd at ein Hiaith ein Gwlad a'n Cenedl. Cawsom eisoes wasanaeth rhai o feirdd-bregethwyr gwladgar i'n gwasanaethu gyda phrofion daionus yn dilyn. Y Sul di- weddaf, cawsom Meibion y Cambria, dan arweiniad Mr. Llew. Hughes, i roddi rhaglen gerddorol, mwen unawdau, deuawdau, ped- warawdau, ac amryw ddarnau gan y C6r hefyd adroddiadau gan Mri. Gomer Evans a W. P. Williams, ynghyda gair gan Mr. R. J. Williams ar nodweddion a hanes y Sant. Y capel yn llawn, a phawb yn tystio iddynt gael eu hysgwyd i feddwl yn uwch o Ddewi Sant, ac o hanes a phethau goreu y genedl, fel y mae hwn yn cael ei enwi bellach yn Saboth Cenedlaethol yn ein plith, i weddio a chanu emynau Elfed.- W.P. M -? "a .a ?. .:? ? 1

?'i i *Ii? .????. I ;g1'4 RHYDAMAN 1 CWRDD CROESO Mr. GWILYM R. JONBS.— Diwmod mawr yn hanes diadell y Christian Temple oedd Chwefrol 16eg, pryd y cynhal- iwyd owrdd i groesawu Mr. Gwilym R. Jones, yr organydd newydd, yn Neuadd yr Iforiaid, Rhydaman. Gyrrodd pob aelod, o'r dis- tadlaf, hyd at y swyddog, rhyw gyfran i chwyddo'r arlwy, ac er i tung wyth cant eistedd i fwynhau'r danteithion frithent y byrddau, gorfodwyd cynnal cwrdd i'r plant nos trannoeth, tua chwe chant ohonynt, cyn difa arlwy caredigrwydd mamau a rhianedd yr Eglwys. Ar ol clirio'r byrddau, cafwyd cwrdd blasus iawr, pryd y siaradwyd gan y Mri. Job Thomas a John Lloyd, ar ran y C6r, a chan Mri. John Evans a D. Jones ar ran yr Eglwys. Cymerwyd rhan ymhellach gan Mri. T. M. Evans, M.A., a'r Cynghorwr Wm. Evans,a'r Parch. Evan Richards,Ton y pandy. Llywyddwyd gan y Parch. J. Morgans, a <J"k.¿ "H =- slaradodd Mr. Gwilym Jones ychydig eiriau 1 pwrpasol, a chafodd gymeradwyaeth frwd. | Mae gallu cerddorol a boneddigeiddrwydd J llednais Mr. Jones wedi ennill serch yr Eglwys 1 a'r ardal yn gyffredinol eisoes, ac ni raid petruso am ei lwyddiant yn ei gylch newydd, sydd heb fod nepell o fro'i faboed. Dewiswyd ef i arwain parti meibion a berthyn i Y.M. C.A. y lie, ac y mae tua phedwar ugain o leiswyr ardderchog tan ei ofal eisoes. Wrth gwrs, bu raid i feirdd y fro ddistyll ffrwd eu bendith ar ben y cerddor hoff, a melys oedd clywed Madam Bessie Morris yn canu swp o ben- liiliorv waitii Gwilym Myrddin.

BIRKENHEAD. 1 CAPEL Y WESLEAID, CLAUGHTON ROAD.- Y Te a'r cyngerdd blynyddol, dydd Iau, Chwefrol 26, yr ysgoldy wedi ei haddurno yn brydferth, a'r byrddau yn llawn o ddanteith- ion wedi eu paratoi gan Mr. Lewis Morris, Laird Street, a thua deugain o chwiorydd yr Eglwys yn gweini ar gynhulliad rhagorol, llawn mwy nag a welwyd ers rhai blynydd- oedd. Y Cyngerdd dyma'r tro cyntaf i Miss Nancy Owen,yn y cylch, ond yn sicr nid y di- weddaf oblegid syndod i bawb ydoedd clyw- ed y fath lais gan eneth 16 oed. Eneoriwyd hi yn fyddarol bob tro ei Chymraeg a'i Saesneg gystal a'i gilydd. Merch i Mr. Thomas Owen, ysgolfeistr Galltmelyd, yw hi, a'r Madame Humphreys-Lees yn berthynas agos iddi. Nid rhyfedd felly ei bod cystal cantores, a chyda gofal caiff ein cenedl yn y dyfodol gantores ddaw ag anrhydedd iddi ei hun a'r ardal a'i magodd. Mae Miss Katie Peters, Mri. Griff Owen a Willie Hughes eisoes wedi ennill safle uchel ar Iwyfan Eisteddfod a chyngerdd, ac yn lied hysbys trwy Gymru a Lloegr, a phob man lle'r elo'r BRYTHON, a chanasant heno mor swynol ag erioed. Yr oedd Miss Morfudd Hughes yn trin y crwth yn swynol a chwim,— y hi'n ferch ein gweinidog, y Parch. T. Isfryn Hughes, ac yn dod yn bur hysbys gyda'i hofferyn, a galw mynych am ei gwasanaeth. Cafodd y digrifwr Mr. Salisbury, o Bootle, hwyl anarferol, pawb yia cael achos i chwerthin yn iawn ond rhwng pob chwerthin yr oedd ganddo genadwri hefyd. Anerchiad ddir- westol benigamp ydoedd honno ar Y Llew," —nid brenin y goedwig yn unig, ond y Black Lion, White Lion, British Lion, etc., sef y tafarnau erch gwelwyd ganddo y dyn yn mynd i'r llew, a'r new yn y dyn, etc. Gwnaeth Miss Gertrude Peters ei gwaitlil yn ddeheig a dirodres wrth y berdoneg. Methodd Mr. Moses Hughes, y cadeirydd, a dod, afiechyd yn ei luddias,ond danfonodd rodd deilwngohono'i hun, fel Weslead cefrog ei boced a chynnes ei ysbryd. Cymerwyd ei le gan Mr. R. Pierce Jones, Lerpwl, un o awduron y ddrama Helynt a Heulwen cawsom ganddo yntau hefyd swm teilwng at yr achos, a chadwodd y dyrfa lond capel yn drefnus dros ben. Diolch- odd y Parch. W. O. Evans a Mr. Lewis Morris. Llwyddiant, wedi llafur caled, a phawb yn canmol. i EGLWYS WILLMER ROAD.—Yr wythnos ddiweddaf, caed dau gyfarfod diddan ac adeiladol tros ben, o dan lywyddiaeth y Parch. J. H. Howard. Y cyntaf nos Fercher, —cwrdd te a chan, pryd y gwahoddwyd holl aelodau'r Eglwys i arlwy ar draul y dynion ieuainc, ac aeth popeth drosodd yn foddhaol -y bwyd yn flasus, a'r cyfarfod dan arweiniad Mr. Wm. Williams yn ddoniol a chwaethus. Nos Wener, darlith alluog gan Mr. J. H. Costain, M.A., Rock Ferry, ar Faith and Medicine. Yr oedd ei arabedd a'i graffter meddwl yn cael lie i chwarae gyda'r testyn, a dywedodd bethau rhyfedd am ddylanwad y meddwl ar y corff, etc. Mae'r gwr ieuanc dysgedig hwn yn ffefryn yma ers blynyddau. Cadd wrandawiad astud, ond wrth gwrs craf- wyd tipvn arno wrth gynnyg diolel-igarwch.- I.D.

Cawl cymvsg. I WRTH ENWI'R LLOL-Rhai doniol yw'n hamaethwyr, gydag enwi eu hanifeiliaid. Rhoddant yr enwau mwyaf urddasol a theitlog ar eu ceffylau, megis Duke, Princef Ceptyn (o'r gair Capten), Cyrnol, Mafor, Queen, etc. A dywedir fod plant rhyw dy- ddyn yng ngodre Moel Saibod yn enwi'r lloi fel y douant i'r golwg, a dyma rai o'r enwau King George, llo du a gwyn Lloyd George, llo gwyn claer no du fel black, a phant yn ei drvryn-Bonar Llo ddu fechan, anhwylus, ac weithiau am ddiwrnodiau yn gomedd yfed ei llith, a bydd raid ei roddi iddi er ei gwaethaf, a gelwir hon yn Miss Pankhurst. DYNA'R PAM.-Y mae'r Ymneilltuwyr, a'r Cymry goreu, yn cymeryd llawn mwy o ddiddordeb yn Newi na'r Eglwyswyr, am ei fod yn Archesgob hen eglwys gyntefig cenedl y Cymry yn Nh £ Ddewi, cyn i Eglwys Loegr ei pharlysu &'i Saesneg. 0 BOB CUL, DYNA'R CULAF.—Yv oedd y Parch. J. D., James, ficer Tregatwg, ac yntau'n is-lywydd y Gymdeithas, wedi cael gwahoddiad i ginio Gwyl Ddewi Cymreig- yddion Castellnedd, ond dyma'r llythyr an- fonodd i ddweyd pam na ddeuai :— To the President of the Neath Cymreig. yddion Society. Dear Vicar of Aberpergwm, I have received from Mr. If or D. Thom- as an invitation to be present and to propose a toast at the St. David's Day dinner on March 3rd. I am very sorry not to be present on II this occasion to support you as you have "supported me in the past. But as a Churchman I find that it is impossible "to pretend any longer, even on St. David's Day-an occasion, I fear, when II people pretend a good deal that is not II real—-that friendliness can be main- II tained with those who are persevering to the bitter end in crippling, robbing, and destroying (if they could) the only Church which has the least historical pretence to be the lineal descendant of the "Church of St. David. This work of robbery and sacrilege is accompanied by the smug hypocrisy of saying that it is "all for the good of the Ckurch. There are those who affect to suppose that II Disendowment is going to bring a new II era of peace and unity and co-operation into the national life of Wales. I deli- berately intend this letter from an ardent Nationalist to be an illustration of the intense bitterness which this Bill will II introduce into our national life. They /1 have sown the wind, and they shall reap the whirlwind.—Yours faithfully, J. D. JAMES. Late President and now Vice-Presidont of the Neath Cymrodorion Society. Cadoxton Vicarage, Neath,Feb. 27,1914.' Clywais am hen berson yn Lleyn a gerddai hyd y 16n toe, dyma fo'n cyrraedd at hen dorwr cerrig yr ardal, gyda'i orchwyl ar ochr y ffordd. Sut y mae'r iechyd ? ebe'r hen dorwr wrth y person. Symol, symol," ebe'r person, "y mae rhyw boen garw ar draws 'y nghefn i." "Nac oes, ddim ar 'i draws o, beth bynnag," ebe'r hen dorwr coeglyd, achos y mae o'n rhy gul i boon gael lie i fynd ar i draws o ac 08 oes yna been o gwbl, rhaid ei fod o'n mynd i fyny ac i lawr 'run fath a'r mercury sy'n y glass. A rhywbeth yr un led a hwnpw ydyw cefn y Ficer James o Dre- gatwg, gallwn feddwl.