Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
I Gyda'r Clawdd.
I Gyda'r Clawdd. I Sef Clawdd Offa. I Gan GYMRO 0'1 GORYN I'W GARN. (Jorc,u cwys cwys union.-Cynhaliodd Cymdeithas Amaethwyr Gwreosam a'r cylch eu hymrysonfa aredig flynyddol ddydd Gwen- er diweddaf mewn maes perthynol i Erless Hall. Yr oedd deuddeg ar hugain wedi gyrru eu henwau fel ymgeiswyr am y goreu aredig, a'r un nifer am y goreu gau mwy o gystadleu- wyr na'r flwyddyn, ddiweddaf. Y pen campwr yn y gystadleuaeth aredig agored i'r byd oedd Mr. R. W. Cooper, Birkerton, Malpas a'r ail, Mr. John Lloyd, Bers uchaf, Adwy'r clawdd. Y goreu am gau, Mr. William Ches- ters, Bangor Is Coed 2, John Eaton, Myddle, Amwythig a dau o Ellesmere yn 3 a 4. Rhoddwyd amryw wobrwyon eraill, ac y mae'r Gymdeithas yn bur llwyddiannus. Eples y Rhos.—Y mae'r Rhos yn awyddus i ehangu terfynau'r plwyf. Bu'r Cyngor Plwyf y nos o'r blaen yn trafod y pwnc. Ym- ddengys y byddai ehangu'r terfyn yn cyfoeth- ogi'r plwyf i raddau helaeth. Ymddiriedwyd y mater i bwyllgor. Nid yw'r Rhos ychwaith wedi rhoi'r goreu i'r ymdrech am Gyngor Dinesig. Rhwydd hynt gaffontymhob ym- drech i lesoli'r ardal. A phob ardal gyffelyb iddi lie mae'r Gymraeg ar ei gorsedd ynddynt. Cyn hir, bydd pobl y Rhos yn pleidleisio a ydynt am Gyngor Dinesig ai peidio. Y Pulpud yn nesu at y Ddrama.—Yng nghapel y Pentre, Beddgelert, dydd Mawrth, priodwyd y Parch. John Mostyn, Abersoch (A.), a Miss C. A. Edwards, Gwynant Street, Beddgelert. Gwasanaethwyd gan y Parch. T. E. Thomas, Coed poeth. Mab ydyw Mr. Mostyn i Mr. a Mrs. E. Mostyn, Brynhyfryd, Coed poeth. Yma y'i codwyd i bregethu gan Eglwys Salem. Bu am beth amser yn athro cynorthwyol mewn ysgol ddyddiol yn yr ardal. Ac un o Goed poeth yw'r briodferch. Yma'r oedd ei theulu'n byw cyn symud i Feddgelert. Y mae'n boblogaidd iawn ym MeddgBlert, sefydlodd yno Gymdeithas Ddrama, ac a gyfansoddodd ddrama Serch Hudol. Amt i Lundain am eu mis mel. Llwyddiant a hapusrwydd ddilyno'r ddeu- ddyn ifanc ar hyd eu hoes. Blodau Cefn Mawr.-Y mae Cymdeithas Ddirwestol y Chwiorydd wedi ei sefydlu yng Nghefn mawr,a golwg eu bod y-a gafael yn eu gwaith o ddifrif. Ac y mae llwyr angen hynny. Penderfynodd y Gymdeithas eu bod yn erfyn ar y Llywodraeth ddarparu Deddf Drwyddedol i Gymru yn ystod y Smedd- dymor presennol. Dyma'r swyddogion newydd llywydd, Miss A. H. Williams is- lywydd, Mrs. Jones, Chester House trysor- ydd, Mrs. Gabriel, Rhos y medre ysgrifen- nydd, Mrs. E. Davies. Can' Croeso i chwi ohonynt.—-Llawenha Caergwrle yn y manteision teithiol newydd y maent wedi gael. Rhed cerbydau modur yno o Wrecsam bob dydd, a chredir y man- teisia pobl Gwrecsam arnynt i ddod am gegaid o—nid cwrw—awyr iach mynydd yr H6b. Bu'r moduron yn rhedeg o Wrecsam i Frymbo ddyddiau'r wythnos a'r Sul, ond y maent wadi peidio. Ni wyddys beth a'u llesteiriodd, prun ai diffyg cefnogaeth y preswylwyr, ynteu'r ffyrdd. Prun bynnag, nid oes cwyno ar eu hoi, a cheir gwell siawns i dreulio'r Sul mewn tangnefedd hebddynt. CofQiawyd am Ddewi Sant mewn amryw o gapeli'r Sal diweddaf. Gwn am un. capel y treuliwyd dwy oedfa er coffa amdano, y bore i'r plant a'r nos i bawb. A pha sant teilyng- ach o'i goffa mewn pulpud ac eglwys ? Y mae y ffordd oddiwrtho at y Ceidwad fyrred ac unioned ag oddiwrth unrhyw sant arall yn y Beibl neu tuallan iddo ? Gallwn ym- ffrostio yn ein Sant, a son amdano bob amser ac ymhob lie ac nid oes gan unrhyw genedl Sant amgenach. Cadwer ei ysbryd a'i iaith yn fyw oesau'r byd yrnhlith cenedl y Cymry. Casglwyd yn Ysgol Sul Bethlehem, Rhos, y Sul diweddaf, at y Genhadaeth Dramor, a chafwyd y swm o ddeugain punt. Nid oes berygl i Eglwys farw oa bydd yr ysbryd cen- hadol yn fyw ynddi. Ar ran Undeb Ysgolion Sul Rhos a'r cylch, ymwelodd Dr. Price ag Ysgol Sul Mynydd Sôion, Ponciau, a thraddododd anerchiad ar waith yr Ysgol Sul. Rhoddodd bwys ar- bennig ar fodyrathrawon yn cymryd diddor- deb yn eu gwaith ond cael hynny, meddai, cqir llwyddiant heb os nac onibae. Diolch- wyd i Dr. Price ar ran yr Ysgol gan Mr. R. E. Morgan, arolygwr.. Cyfarfu Cyngor yr Eglwysi Rhyddion,Rhos, yng nghapel Moriah, dan lywyddiaeth y Parch. Wynn Davies. Etholwyd swyddogion newydd am y flwyddyn, sef Mr. Kendrick Wynn yn llywydd, Mr. John Davies yn is. lywydd, Mr. D. L. Price yn drysorydd, Mri. W. E. Jones a Gladstone Jones yn ysgrifen- yddion. Rhoddodd y Parch. J. Williams Davies rybudd y byddai yn y cyfarfod nesaf yn cynnyg eu bod yn apelio at fasnachwyr y Rhos i gau'n gynarach ar nos Sadyrnau. Dathlwyd Gwyl Ddewi gan Gymdeithas y Cymry, Brymbo, nos Wener ddiweddaf. Llywyddwyd gan y Parch. J. Tahvrn Jones arweinydd y gan oedd Mr. Tom Roberts y cyfeilydd, Mr. Llewelyn Edwards Mr. J. H Jones, Golygydd Y BBYTHON, oedd y gwestai anrhydeddus, a chafwyd anerchiad rhagorol ganddo ar ffyddlondeb i'r Gymraeg, ac yr oedd ein calonnau'n llosgi ynnom wrth ei gwrando,—gresyn na fyddai modd i bob ardal lie ceffir Cymry ei chlywed. Yn sicr, ni ddiffydd y an a gynheuodd ar y fin yma yr hawg. Cafwyd anerchiadau gan y beirdd Gomer Hafhesp, John Jones, a Tlialwrn. Canwyd gan Mr. Tom Roberts, Heol y Nant, a chan Miss Williams, Tan y fron. Adrodd- wyd gan Mr. Idris Williams, Harrwd—efe'n un enillodd ar adrodd yn yr Eisteddfod Cen- edlaethol ddwywaith. Dadl gan Misses Evans a Morris a Mr. Emlyn Harrison. Darparwyd te a theisen o bob math gan foneddigesau'r Gymdeithas. Ymunodd ped- war ar hugain o'r newydd. Diolehwyd i bawb gymerth ran ac i'r ysgrifennydd gweithgar, Mr. S. Marion Jones, gan Mri. D. E. Rees a Merodydd Williams a cbanwyd mewn. hwyl fawr, Hen Wlad fy Nhadan i derfynu. Sefydlu'r .Po?cA. J, 1. Jo?s, B.?L.,B.D.,? RhQ8 ??.—Chwefrol 27ain, ynghapel M.C. Ebenezer, Rhos ddu, caed cyfarfod sefydlu a chroesawu'r Parch. J. T. Jones, B.A.,B.D., (gynt o Lanbrynmair). Yr oedd trefniadau a darpariadau cyflawn a theilwng o'r amgylch- iad wedi eu gwneud gan aelodau'r eglwys, ac yr oedd y cwbl yn llwyddiant tuhwnt i'r disgwyliadau goreu. Yn y prynhwan, am 4.30, caed gwyl de, chwiorydd yr eglwys yn gyfrifol am bopeth ynglyn a hyn. Yn yr hwyr, caed cyfarfod cyhoeddus, y Parch. Ed. itoDerts,±jrymbo,yn llywydd, ac wedi dechreu y cyfarfod trwy weddi gan y Parch. J. Roberts, caed anerchiadau gan y llywydd, a chan Mr. R. T. Davies (blaenor hynaf Ebenezer), a'r Parchn. R. Davies, Trefeglwys H. E. Morris, Wrecsam, llywydd Cyfarfod Misol Dwyrain Dinbych Lewis Morris, llywydd Undeb Eglwysi RhyddionGwrecsam Peris Williams (A.); Lias Davies,y Symudiad Ymosodol), a'r cwbl yn cyfeirio at Mr. Jones fel gwr anfonedig Duw, yn ddios, ac at ddyled- swydd yr eglwys. Yn dilyn yr anerchiadau, caed gair gan Mr. Jones ei hun. Diolchwyd gan Mr. Wm. Jones a John Jones, a diwedd- wyd trwy weddi gan y Parch. T. C. Roberts (W.). Caed unawdau gan Misses Sallie Rogers, Olwen Jones, Ceridwen Hughes, Mr. J. Meirion Jones, ac unawd ar y crwth gan Master Elwy Glyn Roberts. Yr oedd yr holl eglwys a'r gynulleidfa wedi ei gwahodd i'r wledd a'r cyfarfod, ynghydag amryw o eglwysi ac enwadau ereill. Nodweddid y cyfarfod gan wres y croeso i Mr. a Mrs. Jones a'r teuln, a'r ymroddiad cyffredinol i wneud popeth yn llwyddiant, a thystiolaeth pawb ar ddiwedd y cyfarfod oedd y bu'r cwbl yn llwyddiant tuhwnt i bob disgwyliad. Ysgrif- ennydd y symudiad oedd Mr. Wm. Johnson, ac i'w ymroddiad ef y rhaid priodoli llwyddiant y te a'r cyfarfod i raddau helaeth iawn.—G.
Advertising
Cymanfa Ganu y Bedyddwyr, YNG NGHAPEL Y BEDYDDWYR, Upper Medlock St., Hulme, Manchester, Dydd Sadwrn, Mawrth 14eg, am 6 yn yr hwyr, a'r Sal, Mawrth 15fed, am 6 o'r gloch. ARWEINTDD Mr. Edwin Evans, L.T.S.C., Glan Conwy.
Ein C-Anedi ym Manceinioi…
Ein C-Anedi ym Manceinioi Dyddiadur, MAWRTH 13. 14, lS-Cymanfa'r Methodlsti aid 26-Seiat Undebol yn Ardwick 28—Cyngerdd yn y Milton Hall Cenhadon y Sul Nesaf. Y METHODISTIAID CALFINAIDD. Moss SIDE—10.80 a 6.30, D D Williams PENDIBTOK—10.30 E W Roberts 6, R Williams HEYWOOD STREET—LO-SO.BWilliams «, E W Roberts HIGHER ARDWICK—-10.80, LEIGBlO-80, a 6, FARNwoRTa-2.80, Ambrose Evans 6 R Humphreys EAKIESTOWH—10.30 a 5.45, WABEirraTOif—10.30 a 6, R P Jones, BLACKBURN— Ecawra UNDEBOL ECCLEB-ll a 6.30, T Evans, Leigh YR ANNIBYNWYR OHOELTON ROAD—10.80, a 6.15 0 J Owen, Talwru BOOTH STREET—10.30, J Morris 6-15, M Llewelyn LD DUNOAN ST., SALFORD-10-30 a 6-15. Efrydydd QUEEN'S ROAD—10-30 M Llewelyn 6-15, J Morris HOLMKWQOD—10.30, a 6.15, G James ) WEABTE—10.45 a 6, W W Jones Y WESLEAID DBWI SANT—10.80, a « Ed Davies, B1 Ffestiniog HORIMB-10.90, 6, A LI Hughes SION-10.30, J Spencer Williams 6, BICULAH-10-80, 6, W G Jones OAIIFARIA—10.80A Lloyd Hughes 6, ECOlrES—10.30, W G Jones, 6.80, m Y BEDYDDWYR 1.Ttt MEDIOCK ST.—10.80, Cyf Gweddi 6, J H Hughes LONOSIQHT—10.30, J H Hughes 6.30, ROBIN'S LANE, SUTTON—10.30 a 5.30 ,COLOFN Y OYFRIN. COFIO'N DE WL-Nos lau,yii y SCateCafe, y dathlodd y Gymdeithas Genedlaethol Wyl Ddewi. Profodd nos Ian yn anffodus i amryw fod yn bresennol er hynny oaed cynhulliad gweddol liosog. Mwynha- wyd y cyfeillgarwch trwyadl, ac yr oedd pawb megis teulu un aelwyd. Bu'r ysgrifenyddion, y Mri E. H. Parry ac E. Whitley Jones, yn eithriadol o lwyddiannus y nos hon fel gyda saith darlith y tymor, i gael pob areithiwr i gadw'i gyhoeddiad, a thrwy hyn gellir ad- ennill ymddiried y cyhoedd. Paratowyd ysgafnbryd yn lie cinio'r waith hon. Llyw- yddwyd gan Mr. G. Caradoc Thomas, ac efe gynhygiodd y testyn Dewi Sant." Dywed- odd os mai traddodiad oedd Dewi, y danghosir trwyddo worth traddodiad, oherwydd y eymeriad rhagorol a briodolir iddo, a gwerth cymeriad yw gwerth cenedl. Testyn y Parch. D. D. Williams oedd Yr hen. a'r newydd ym mywyd cenedl." Cydnabyddwn, meddai, fod i'r hen ei le yn ein bywyd cenedlaethol, ac y mae ysbrydiaeth yn yr hyn a fu. Os am Gymru fyw, rhaid dal gafae'l yn yr hen, ac yn yr hyn a'n gwahana oddiwrth genhedloedd ereill. "Ein Cymdeithas oedd testyn y Parch. M. Llewelyn ac ar gynllun o ddau freuddwyd olrheiniodd brif symudiadau y Gymdeithas yn y gorffennol ac yn. y dyfodol ingwi-i gobaith disglair o weithgarwch a dylan- wad. Araith lawn o ffraethineb ddifyr gaod gan y Parch. Wm. Owen ar The Welsh People. Gofynnodd ddau gwestiwn, sef B)th feddylia ereill ohonom ? a Beth feddyliwn, ohonom eiri hunaiii ? Atebodd hwy mewn dull ysmala, ond yr oedd ami wers a swm o addysg yn sgil yr ysmaldod. Danghosodd gymaint a gam- fernir arnom gan y Sieson, ond mor ddyledus ydynt i Gymru pe'i cydnabyddent. Gwestai y dathliad oedd yr Athro J. E. Lloyd, M.A., Bangor, a thraethodd anerchiad ragorol ar Goffa ein henwogion." Rhy fach, meddai, yw nifer ein henwogion y soniwn amdanynt, ac enwodd amryw teilwng na chant nemor sylw gennym. Wele rai o fysg y tywysogion Llewelyn ein Llyw Olaf, a roddodd ei fywyd yn aberth Gruff add ap Llewelyn, un o'r arwyr mwyaf disglair, yr unig un a rwymodd Gymru a Lloegr a'i gilydd Owen Gwynedd araf a phwyllog, dyn hollol wladgar ac arwein ydd ardderchog. Llewelyn Fawr, y Cymro a lwyddodd fwyaf irnwn gwleidyddiaeth, dylem ymfalehÏo ynddo Harri VII, wyr Owen Tudur, Cymro o waed yn medru Cymraeg yr Arglwydd Herbert, un o ryfelwyr pennaf Lloegr, efe wedi dysgu Cymraeg yn Nyffryn Clwyd yn ei febyd. Dylem gyfrannu ych- waneg nag a wnawn er gogoniant Cymru. Gyda cherddoriaeth, mae gennym ddau beth hollol deilwng ar y blaen, set ein Halawon gwerin a'n cerddoriaeth gysogredig mae'r ga-son wedi benthyca o'r olaf, ac yn awyddus am fwy eto. Caed anerchiad ymchwilgar ac anogaethol iawn gan Mr. Phylip Hughes ar Fanteision Manceinion i Gymry ieuainc," galwodd sylw at yr esiamplau a fu, ae y sydd, i'w dilyn a'r sefydliadau addysgol ar bob math rai ohonynt wedi eu dechreu gan Gymry. Canwvd caneuon yn swynol iawn gan Miss Sephorah Hughes, a phenhillion telyn yn ddeniadol gan Mr. D. M. Williams. Cyfeil- iwyd gan Miss Florrie Davies a Mr. Roderick J. Davies. EIN PRIF GYNCERDD.-Cyngerdd godidog iawn oedd yr un a gaed yn yr Houlds- worth Hall nos Sadwrn. Y mae gair da iddo gan bawb. Y dyrfa yn llenwi'r neuadd, a'r fnryrdfrydedd yn uchsl. Ail alwyd y cantorion ar oi pob can gyda chymeradwyaeth anodd ei thawelu. Amlygodd Laura, Evans-Williams ei hun yn feistres cyngerdd, yn adrannau dramataidd ei chaneuon yn fwyaf arbennig, ac ym mhrydferthwch sain ei nodau uchaf. Wedi clywed Annie Davies yn y cyngerdd hwn, gellir yn hawdd dystio na raid i neb bryderu gofyn iddi ganu gyda'n cerddorion pennaf ym mhrif gyngherddau'r gwlad. Mae ei llais naturiol mor glir a bwrlwm Kynnon, ac yn hollol gywir a sefydlog ar bob nodyn. Hefyd eynawn werthfawrogwyd canu lion a lleddf David Ellis a David Brazell. Canmoliaeth ddigymysg ga Freda Holland am ganu'r deiyn a chyfoethogi'r cyngerdd a 0\fyn,. Danghosodd y t or gryn lawer o asbri ineistrolgar gyda'u rhanganau, yn enwedig gyda'r Awake, Aeolian Lyre, a haedda Mr., Alf J. Roberts, eu harweinydd newydd, ein diolch a'n cefnogaeth. Efe hefyd gyfeiliodd i'r cantorion ereill. Miss Gwladys Rhyddero, A.L.C.M., oedd cyfeilydd y Cbr.
IMINION MENAI. I
MINION MENAI. I YN OL MEUDWY'R MOR I EISTEDDFOD Y COLEG.—Wythnos brysur fu hon i fyfyrwyr Bangor. Daeth nifer o fyfyrwyr Caerdydd ac Abcrystwyth yma ddydd Iau, a bu ami ornestrhyngddynt ar y maes o hynny i ddiwedd yr wythnos. Trefn- odd myfyrwyr Bangor orymdaith ddigrif ddi- guro i'w croesawu, a phob hen het a hen bais a mwgwd yn troi'n ddeunydd i'r gorymdeith- wyr, a'r gwr fcddai drol a mul yn wr o awdurdod ac yn cael y pris a fynnai am eu gwasanaeth am ddwyawr y diwrnod hwn. Nos Iau yr oedd Eisteddfod Gadeiriol wedi ei threfnu dan nawdd y Gymdeithas Gymraeg, a'r rhai hyn yn gwasanaethu -.—Llywydd, G: W. Robinson, Ysw., B.A. arweinydd, R. M6n Williams, Ysw., Caergybi beirniad canu, J. G. Thomas, Ysw., G. & L., Cwm y glo canwyd y delyn gan Delynores Gwyn- gyll beirniad y farddoniaeth, Yr Athro J. Morris Jones, M.A. ysgrifenyddion, Miss K. Lloyd Jones a Mr. R. G. Owen trysor- ydd, Mr. O. C. Edwards. Yr oedd brwdfryd- edd mawr ynglyn a'r holl gystadleuon, a'r teimlad cydrhwng y colegau Ileol yn rhedeg yn beryglus o uchel rai brydiau, ac yn bygwth dadseilio cyfeillgarwch a brawdoliaeth. Bu R. Mon yn hynod ddeheuig yn arwain. Nid oedd croeswyntoedd yn bygwth y llestr, ond nid diberygl oedd y fordaith, serch hynny. Onibae fod y Capten yn wr cryf, gallasai eidd- igedd y naill adran o'r criw at y Hall beri cryn anesmwythyd, ac achosi i'r Hong fod oriau yn hwyr yn cyrraedd y porthladd. Un o bethau mwyaf diddorol yr Eisteddfod oedd araith y llywydd. Gwr o Sais yw Mr. Robinson, ddaeth yma yn is-athro yn y Coleg, ychydig gyda blwyddyn yn ol, heb fedru odid air o Gymraeg y pryd hwnnw, ond erbyn hyn yn alluog i draddodi anerchiad mewn Cymraeg glan a dilediaith, a phrin y gwyddech nad Cymro o'i febyd oedd yn annerch, a hynny o'r frest. Miss Charles- Jones o Gaernarfon (un o fyfyrwyr Coleg y Brifysgol) enillodd vgadair. Y Bardd Ciose oedd y testyn, a dvma'r fail waith i Miss Jones ennill Cadair Eisteddfod y Coleg. Caed cryn hwyl ar y gwaith o gadeirio, a'r beirdd mewn cydymgais frwd a'i gilydd i ganu clod y farddoniaeth—a'r ferch, nos gyrru dyn i gono linellau Tudno am Forfydd Ar ganiad pibau Morfudd Gwirionai'r beirdd yn lan, Nes plethu llawer cywydd, llawer can; Ond nid ei swynol bibau, Ond Morfudd Iloff- ei hurt, A ddenai fil i foji'r lan ei llun. Wrth wrando arnynt yn canmol caniad y Forfudd hon heno, gellid casglu mai yr un un yw elfen y beirdd o hyd,- Mwyn i mi Gwledig glodus-JTw gwin Dy ganu per-felys Ond gwell, ie milwell, Miss, Yw dwyfol win dy wefus. PBEGETHWYB A IPHOTSIAN.—Cynhaliwyd cyfarfod blynyddol Cyngor yr Eglwysi Rhyddion nos Wener ddiweddaf. Llywydd, Syr Henry Lewis. Dewiswyd swyddogion am y flwyddyn ddyfodol fel y canlyn Llywydd, y Prifathro Silas Morris is-Iywydd, y Parch. Peter Jones Roberts trysorydd, Syr Henry Lewis ysgrifennydd, y Parch. W. 0. Jones. Cymeradwywyd talu E10 yn v flwyddyn i'r ysgrifennydd o hyn all an. Rhoddodd Syr Henry, ar ran y Cyngor, groeso i r aelodau newydd hyn o'r Cyngor ar eu dyf- odiad i Fangor yr Athro J. Morgan Jones, M.A., Bala-Bangor y Parch. J. Arthur Jones (Penuel) a'r Parch. Griffith Owen, Ty Gwyn. Penodwyd cynrychiolwyr o'r Cyngor i fynd i gyfarfod blynyddol Dinbych. Cym- hellwyd i'r Pwyllgor Gweithiol ystyried y priodoldeb o gael cyfres o ddarlithoedd i athrawon yr Ysgol Sul ar Gyfrannu Gwy- bodaeth," ac i'r un Pwyllgor hefyd drefnu i gael cyfarfod cyhoeddus yn fuan i hyrwyddo Mesur Dirwestol Syr Herbert Roberts i Gymru. DarllenWyd llythyr oddiwrth Undeb y Newyddiadurwyr yn cwyno fod y gweini- dogion yn poarj io ar eu rhandir hwy. Cyn- hygiai'r Parch. R. Jones (W.) fod y llythyr i gael sylw parclnis. r, hod i'r Cyngor ddatgan ei gydymdeimlad a chais y llythyr. Cefnogwyd gan weinidog arall. Cwynai'r Parch. R. W. Hughes (M.C.) mai pronad y Cyngor hwn yn y gorffennol, pan fyddai adroddiad yn cael ei roddi gan ohebwyr swyddogol, oedd fod eti hadroddiad yn un annheg, am y galwent sylw arbennig at rywbeth cyffrous, gan anwybyddll y pethau pwysicaf. Atebai brawd arall nad teg ('Wyiio fod y gohebwyr yn unochrog eu hadroddiad, tra. yr oedd adroddiadau geid gan weinklogion arferent anfon lawn mor haedd- iaimol o gerydd am yr un bat, ac mai yr unig ) wahaniaeth oedd—nad yr'ttn'hanner ddewisid gan weinidogion a gohebwyr. Eu hareithiau eu hunain yn eu crynswth ddewisai v gweini- dogion yn ddieithriad, ond gwyddai'r goheb- wyr amgenach nag anfon truth o'r fath. Amheuai y Parch. Ellis Jones (A.) fod sail i'r gwyn gany gohebwyr. Gwyddai ef am Ogledd Cymru yn dda, ond ni wyddai ond am un gweinidog arferai anfon adroddiad o'r fath ag y cwynid o'i blegid. Penderfynwyd fod y Cyngor yn cydsynio a, rhesymoldeb cais y gohebwyr, ac yn gadael ar y Pwyllgor Gweith- 10I i ateb i'r perwyl. Y DDRAMA.-I ddathlu Gwyl Ddewi Sant eleni, trefnodd Myfyrwyr Coleg y Brifysgol i berfformio Beddav/r ProffwydA (W. J.. Gruff- ydd), a daeth tyrfa awyddus i Neuadd Powys i wrando. Dyma'r Cwmni :-Ann (Morwyn y Sgellog Fawr), Miss Mattie Roberts, B.A.; Emrys (Mab y Sgellog Fawr), Mr. Lewys J. Williams Elin William (Givi-aig y Sgellog Fawr), Miss Dilys Williams Agnes Vaughan (Merch yr Hafod), Miss G. Dawson Williams Mari (Morwyn y Tloty), Miss Gwen Huws Mali Owen (Mam Robert William), Miss Katie Parry Robert William (Gwr y 8gellog Pawr), Mr. Rd. Williams, Bethesda Hvw Bennet (Y Gelli), Mr. O. C. Edwards Twin Hvws (Un o'r Tlodion yn y Tloty), Mr. R. E. Wynne Win. Prichard (London House), Dafydd Dafis, (y Siop), Mr. Humphreys (Yr 1"sgol)- blaenoriaid Siloh), Mri. Emrys Thomas, Tom Gee, I. D. Harry Y Parch. Azariah Evans (Gweinidog Siloh, Llanddyfi), Mr. Richard Williams, Harlecii John Yanghan (Gwr yr Hafod), Mr. J. Llewelyn Huws; Roberts (Plisman), Mr. R. G. Owen James Wynne (Ystiward Tir), Mr. A. Cyril Jones; Elis Parry (Meistr y Tloty yn Nhre'r caerau), Mr. Vernon Owen Alexander Maclagan (Cipar), Mr. O. L. Williams Un o'r Tlodion, Mr. T. H. Jones Porthor y Tloty, Mr. W. G. Harvey. Dechreuwyd am 8, a pharhaodd y perfformiad dros deirawr. Un o'r pethau amlycaf oedd annibendod cydrhwng y gwahanol adrannau, ond y n-iae iii debyg fod anfanteision y lie yn cyfrif am hynny. Bu'r Cwmni yn ffodus i gael y ddau brif gymeriad, sef Emrvs ac Ann," yn neilltuol o dda. Yr oedd Ann yn fedrus iawn o'r dechreu i'r diwedd, a'i chais ? lunio stori i arbed Emrys yn naturiol, ei dinoethiad gerbron y diaconiaid o gynllwyn y Sqtiire i ddarostwng Emrys, ei chyfarfydd- lad ag Emrys yn y Tloty, a'i hymgais lwydd- lannus i ddeffro ynddo o'r newydd obaith am ddyfoclol gwoll-i gyd yn fedrns anghyffredin, ac yn arddangos gallu mawr i ymdaflu i ysbryd y portread oedd ganddi. Emrys hefyd, yntau'n actio ei ran yn rhagorol, ac yn un o bersonoliaeth cyfaddas i wneud chwarae teg a'r charactcg-i,- Proffwyd. Nid syn fyddai gan neb glywed fod v Uanc talgryf a'r wyneb cryf yn breuddwvdio am ddiwygiadau ym myd y werin. Am ei fod yn gymeriad cryf, yr oedd ei ddirmyg o wendid y blaenoriaid gwan yn fwy, a'i anjrstyriaeih wedi mynd i'r tir pell yn eithafol, ae yn hollol naturiol i'w ysbryd diofn. Gwnaeth Robert William ac Ellin William eu rhan yn ganmol- adwy, a daeth gallu parod Ellin i lunio braw- ddegau heb fod i lawr yn gymorth i arbed profedigaeth un waith neu ddwy. Yr oedd Agnes Vaughan i'r dim, a Mari yn dda iawn. Rhy ieuengaidd yr olwg a'r llais oedd Mali Owen, ond yn bur dda oddigerth hvnnv. Huw Bennet yntau'n rhy ieuengaidd ei lais a'i oslef—a'r olwg,golwg henwr, ond y llais 31n llais llanc. Y cwbl wnai ac a ddywedai yn hapus ddarlunio'r cymeriad oedd ganddo i'w bortreadu, pe gallsai guddio'r llanc a bod yn henwr. Twm. Huws, da. vVrn. Pritehard. Dafydd, Davies, Mr. Humphreys, a.'r Parch. Azariah Evans: y pedwar cymeriad yna heb gymaint a,g a fuasai'n ddymunol o gydgord a'u rhannau, ac yn anystwyth eu llafar a'u hysgogiad ar brydiau, ac yn ddibris o fanylion mewn diwyg a dull yn ysgwvd Haw a'i gilydd ym mharlwr yTy Capel yn ol y ffasiwn ddiweddaraf o ysgwyd Haw I-a chan bob un o'r blaenoriaid silk-striped socks a permanent turn-up trousers Gwnaeth Roberts y plismon ei waith yn bur ddifai, a'r gweddill or cwmni, er nad oedd ganddynt ond rhan gymharol ddi- bwys, gwnaethant yr hyn oedd ganddynt i'w wneud yn effeithiol. Deallwn na fa gan y cwmni fawr o harndden i baratoi, ac mai dyma y perfformiad cyntaf a gwwlsom â'n llygaid em hunain fod. yr anfanteision yn fawr ar eu ffordd i roddi perfformiad gorwych. Er hyn i gyd, Hwyddasant yn rhagorol, ac yr oedd yr argraff gyffredinol yn ffafriol iawn, a'r dyrfa yn unfryd ei chanmoliaeth i'r cwmni am eu difyrru mor dda. Terfynwyd trwy ganu Hen Wlad fy Nhaduu, a golygfa ryfedd iawn yw gweled y Cwmni yn y ddiwyg sydd arnynt ar derfyn y ddrama yn cyduno i ganu "Hen Wlad fy Nhadau."
Wrth Sodlau -Plunl union.…
Wrth Sodlau Plunl union. 1 LLAUGUBIG.—Nos Wener, Chwefrol 27ain, cyfarfu'r Gymdeithas Lenyddol ar fin dydd mawr y genedl. IJnnid cael dadl, ond ar y funud olaf barnwyd yn fwy priodol ofyn i'r llywydd annerch y cyfarfod ar Dewi Sant." Y mae ysbryd y Sant yn yr awyl' heddyw drwy Gymru. Apelia athrawon at Gymry pybyr ddod i'w hysgolion i areithio ar wlad- garwcli Dewi Sant, a dynion enwog per- thynol i fywyd Cymru fu. Wrth feddwl am hyn, tybed ei bod lii n ormod disgwyl i swyddogion mewn ardnloedd gwlodig gyd- ymdeimlo a, mudiadau cenedlaethol ? Y mae'r Bwrdd Addysg yn Llundain yn iach yn y ffydd yn awr ar y mater hwn. Ond erys ambell i Ddic Shon Dafydd o swyddog eto yng nghonglau rhai Siroedd. Y mae mudiad Undeb y Cymdeithasau Cymraeg yn newydd eto ond egyr drws o ddefnyddioldeb iddo'n fuan i sicrhau gwasanaeth yr ysgolion dyddiol yn ddigost i gynnaI y cvfarfodydd mewn ardaloedd gwlcdig diadeiladau i'r pwrpas. EBENEZER.—Rhoddodd Mr. Evans, Hen- faes, symbyliad i aelodau'r Eglwys i ymdrech newydd i dalu tafell o'r ddyled, trwy gynnyg swm da ei hun i gychwyn. Y mae'I' o,lodau'n rhy ddiolchgar i Mr. Evans i roi'r cynnyg o'r naill du. LLANIIDT/OES A R CYLCH.^—Pan yr ym- ddengys y rbif^ ri hwn o'r BRYTHON, bydd Arddanglioafa C- nhadol Llanidloes a'r cylch tua'i chanol. Y mae llafur ac aberth mawr wedi'i wneud gan lawer i sicrhau llwyddiant v mndiad teilwxxg hwxx. Cawn ddweyd gair amdani maes o law.
Advertising
lw EVERY WOMAN DaOULD send 2 stamps for our 32 page Illustrated Book v containing valuable information how all Irregularities and Suppressions may be entirely avoided or removed by simple means. Recommended by eminent Physicans, as the only Safe, Sure and Genuine Remedy. Never tail Thousands of Testimonials. Established 1862, Mr. PAUL BLANCHARD, Clarcmongfloves. Dalston Lane, LONDON .d'>C.7. LIVERPOOL nTHELIVKRPOOL Mount Pleasant About 4 mins, walk from 'IJB;t!i:E: A First-class Temperanrs Hotel, moderate charges. Tele.: Shaftesbury Hotel, L'pool." 'Phone: St'82 MORRIS [VANS' HOUSEHOLD OIL. The never-failing Remedy FORI Rheumatism, Sciatica, Lumbago Cdc Burns Scalds. Cu ts. Bruises 6c ALWAYS HANDY IN THE HOME ITS CURITIVE POWERS ARE WONDERFUL. Get a Bottle at once from your Grocer or Chemii Price l/ljd. 2/6 Or direct from- MORRIS EVANS & Co., THE MANUFACTORY, FESTINIOG. N. WALES, Yn awr yn Barod. COFIANT THOMAS GEE, — GAN THOMAS GWYNN JONES. Cynnwysa y cyfrol 650 o dudalenau ynghyd ag amryw ddarluniau. Pris wedi ei rwymo mewn llian hardd, 6/- Cyhoeddedig gan GEE a'i FAB. Cyf., Dinbych. m" MODRWY AU PRIODI BALLS. Modrwyau Priodas o 7/6 i 60/ Hanner dwsin o lwyau golchiad gwyn goreu i bob prynwr modrw-y YSTORDY BALL AM FODRWY BRIODAS LWCUS. 33 LONDON ROAD. Cerdyn y bya a'r maint yn rhad drwy'r post. If you want The most Comprehensive POLICIES in THE BEST TERMS. write for particulars to The Gresham LIFE, FIRE, AND ACCIDENT Insurance Offices. Head Office Branch Office: ZST.M ildredal,.House G14SExohange B'lds Poultry, LIVERPOOL. LONDON. E.C. PJAMES UalSCOTT. General Manager. Furniture. Furniture. Furniture. DO YOU WISH TO BUY RELIABLE MADE GOODS AND SAVE AT LEAST 7/6 IN THE £ ?  makers and Upholsterers where you will get all iidd^S^Tcos1' and ? will ? 'S mzddleman's „at. A call.to our Showiooms and Works will convince you. Hours: 9 to 8. Saturdays 9 till 1 GOODS MADE TO YOUR OWN DESIGN. SATISFACTION GUARANTEED. Charles Bros., 22 School-Lane (BACK OF CHURCH STREET), LIVERPOOL N.B.-We have a large Stock of BEDROOM cnirrijoian^ SIDEBOARDS, and will sell seme   prices. Goods stored free- CIHRLES BROS. Y LLADMERYDD am 194 Cylchgrawn Misol yr Ysgol Sabbojhol. gj DJD olygiaeth y Parchn. Evan Davies Trefriw; T. E. Davies, Abertawe; Proffessor D. Jenkins, Mus. Bac,, Aberystwyth. Pris Dwy Gemtog y Mis, Cynhwysa y Pris Dw3? r Lladmerydd" am y Flwyddyn Igl? Erthrglau ar bethau Beiblaldd Gen y personau canlynol — Parchn. J. Morgan Jones, caerdydd; John Owen. Anfield, Liverpool; J. E. Davies M.A., Llanelli; D. Hoskids, M.A., Caernarfon; W. Bvans.. M.A., Pembroke Dock; J Puleston Jones. M.A., PwUhe"_ W. E. Prytherch. Abertawe; J, Pritehard; M.A., B.D., Llanberis; R. J. Bees, M.A.. Aberystwyth; Proff. R. Mo Iris, MA., B.D.; Griffith Hughes, B.A., Bethesda, J* Talog Davies, Liverpool; Dr R. Roberts, Rhuallt; D. L. Rees, B.A., B. D., Aberaeron; M. H. Jones, B.A., Ton Peter Hughes Griffiths, Llundain; Mr; John Rowlands, M.V.O Caerdydd. ac eraill. Pregethau Esboniadol ar yr Epistol at yr Hebreaid- Gan y Parch. D. Charles Davies, M.A. Ymson ac Ymgom: Gan y Parch. Peter Hughes Griffiths Llundain. Ein Pobl Icuainc: Gan y Parch. W. E Prytherch, Aber; tawe, Nodiadau Amrywiol: Gan y Parch. Evan Davies. Tref- riw Hefyd, rhoddir He arbenig i'r Nod-adau ap Fa.e Llafur Undeb Ysgolion aSrabbenb?'ig thol y Methodistiaid Cal. finaidd. sef y rhan olaf o Esboniad ar Yr Epistol at yr Hebreaid, Gan y parch. v BH. ebrevild. Darnau Barddonol. &c. Tonau Newyddion, A-c ymofymr la r ovhooawr-B. W, EtatU D9ltdk»2 I