Y Drych

n", WX, LIVINGSTON CO., MO. jv ^r^°das—Cymry y Dref yn Cynyddu. ^°"' Tach. 16.—Ar y 13eg o ^iaa^A UnWyd Mr- Lusher Williams a y ItUt Allee Williams mewn glan briodas "Y 1). P. Williams, tad y briodas- e^go y Parch. W. H. Jones o Chi- "V^-j Daaie'r priodfab yn fab i D, yn ddyn o gymeriad in ^-8° o dalent uwch na'r cyffred- 1 4 cerddoria.eth, ac wetdli cipio y broll bob tro y mae wedi cystadlui chi, f ^^dau. Y mae ar ben arnoch aai^u echgyn Bevier, am ei guro o hyft °blegid y mae ganddto gydymaith i'w ddal i fyny trwy bob tyw- cieir^j oiae yn didliameu y gallai y I)r hwn enill arian mawr wrth ell Yn nhrefydd mawr ein gwlad., end Sanddo aros mewn tawelwch ar ej. yma yn Dawn. ar y 9fed cyfisol fe ddaeth y 0 Chicago yn ei ol yma c I sjrt^ r' ^eidli bod yno y Sabboth, ac yn Reth i gartref William J. Jones i L a q0j. Lizzie, merch hynaf Mr. Jones, y Jones yn wr a gwraig. Y mae j 10uanc yma yn fab i'r diacon W. y^v. y68' a bachgen o gymeriad da yd- ynt a r^'ae ei dad wedi adeiladu ty idd- r^friu a hwnw wedi ei ddod- yH hardd. Dechreua y ddau gwpl iaw^u bywyd priodasol yn addawol ar j»~~y ddau briodfab wedi oaeJ aros Ga^ (>rilliyd!d eu rhieni; a'r ddau wedi fll&m Wy ° ferched goreu yr ardal, ac c ia^t idrt^ Parchus. Hir oes a llwydd- Y ynt yw ein dymuniad \VllIilpa;eeiill blaenor canu, D. Walter t)a. ras' wedi pwrcasu ty yn nhref Qlia^ 1 ac wedi symiud yno i fyw; felly Y Uj ^niry y dref yn cynyddu o hyd. p yno tua diau ddwsin o deulu- fel VvJ mreig, ac os y gr/nant gynyddu fy^ a yn y dyfodol, ni synwn i na eto aien gapel y T. C. yn cael ei droi t>axvn Wasanaeth Cymreig. Y mae tref fiarrv^ yn 1Ie dymunol iawn i retired i fyw.—M. m 1

GRANYILLE, WASH. CO., N. Y. Cyfarfod y FeibI GYllldeithas-Cyfarfod Llenyddol-Personol a Cliymdeitliasol. GAN R. G. MORRIS. Granville, N. Y., Tach. 18.—Nos Sab- both diweddiaf, yn mghapel Jerusalem, cynaliwyd cyfarfod blynydldol o dan nawdd y Feibl Gymdeithas, Yr oedd yr addoildy yn orlawn, yr hyn oedd brawf digonol y cymer y bobl ddyddordeb iieillduol Yll, y sefydliad hwn. Arwein- id gan lywydd y pwyllgor, Foulk S. Owen, yr hwn a wnaeth ei ran yn gan- moladwy. Agorwyd y cyfarfod drwy ddarllen a gweddio gan Mostyn Parry, Yna cafwyd adroddiad o weithrediadau y pwyllgor a sefyllfa arianol y gym- deithas gall, yr ysgrifenydd. Yr oedd yr anerchiadau a wnaed gan Ebenezer Wil- liams a'r Parch. Mr. Edwards yn rhai teilwng iawn a phwrpasol i'r amgylch- iad, a chredwn i'r gyuulleidfa, fawr eu mwynhau yn ddirfawr. Aelodau y pwyllgor am y flwyddyn ddyfoidol ydynt Hugh Evans, Daniel M. Jones, Evan J. Ellis, Davidi Williams a John R. Wil- liams. Ma,e Gymdeithas Ymdrecliol Ddirwest- ol eglwys Jerusalem wedi penderfynu cynal cyfarfod lien yd do! o dain ei nawdd nos Lun, Rhagfyr 26, ac y mae y testyn- au cystadleuol erbyn hyn yn nwylaw y cyhoeddl. Da genym eu bod wedi ym- gymeryd a dwyn hyn odidiamgylch, er mwyn i ni gael rhywbeth i edrych yn mlaeu ato i dreulio y Nadolig. Hyder.. wn y ca y symudiad bob cefnogaeth, fel y gallwn gael y fraint o fwynhau gwledd lernyddol a cherdldorol o'r fath oreu. Nos Fawrth, Tachwedd 8, gan y Parch. W. R. Edwards, yn ei dy ei hun, un.- wyd mewn glan briodas Miss Mary E. Williams, merch Mr. a Mrs. Richard W. Williams o'r lie hwn, a William P. Ellis o Middle Granville. Bydded gwenau y net ar yr uniad a phob llwyddiant a ddylyno y par ieuanc holl drdyddliau eu bywyd. Prydmawn Gwencr, yr wythnos ddii- wedidaf, cyfarfu Harry E. Jones a dam- wain yn y chwarel lie y gweithiai, drwy ba un, yn ol y deallwn, y bu iddo golli darn o ddau o fysedd a bawd ei law dldehau, Yn ddiweddar sefydlwyd yn eglwys Jerusalem Gymdieithas Gynorthwyol y Chwiorydd gydag ugain o aelodau. Pas- iwyd i gynal cyfarfodydd ar y cyntaf a'r trydydd dydd Marcher o bob mis. Y swyddogion a otholwyd am y tri mis cyntaf ydynt: Llywyddes, Mrs. R. R. Roberts; Is-lywyddes, Mrs. David Wil- liams; Ysgrifenyddes, Mrs. R. G. Mor- ris; Trysoryddes, Mrs. E'. A. Edwards. Pasioddt eglwys Jerusalem i ryddhau ei gweinidog, y Parch. W. R. Edwards, am ddau Sabboth, sef yr olaf o'r mis presenol .a'r cyntaf o Rhagfyr, er mwyn iddo allu bod yn bresenol yn nghyfarfod chwarter perthynol i Gymanfa Anni- bynwyr Talaeth New York, yr hwn a gynelir yn Utica, diwedd y mis hwn. Deallwn i'r pwyllgor yn eu cyfarfyddiad dliweddaf ei dldtewis yn llywydd am y flwyddyn bresenol. Nos Fawrth dychwelodd Mrs. Mary Morris ar ol ymweliad o ddwy wythnos a'i brawd, William D. Williams a pher- thynasau eraill yn ninas New York. Hwn ydoeidd ymiweliad cyntaf Mrs. Mor- ris a'r brif ddiinas er pa;n yn y wlad hon, a gwelodd) fwy yno mewn diwrnod nag a welodd yma, yn ystod y deuddeng mlynedd y mae wedl trigianu yma. Mae ein cerddor adJnabyddus a'r dat- ganwr enwog Thomas J. Roberts, wedi ymgymeryd a'r gorchwyl anrhydeddus o rodidl gwersi mewn cerddoriaeth a dysgu lleisia yn gywir. Y mae ganddc yn bresenol o nan ei ofal oddeutu ugain o'n dynioin ieuanc, pa rai a gyfarfyddi- ant yn wythnosol mewn ystafell gyfleus yn gysylltiedig a chapel y Metho,distiald Esgobol, yn yr hon eglwys y gwasan- aetha Tom bob Sabboth fel aelod o'r cor gydru chymeiradwyaeth uchel. Nid ydym yn credu fod yn ein peintref well athraw cerddorol, a dylai symudiad yn y cyfeiriad hwn gael sylw teilwng. Bydded i'n pobl ieuainc gymeryd man- tais ar y cyfle rhagorol hwn, ac ni bydd yn edifar gainddynt. Nos Lun, yn Middle Grfftiville, ar ei ffordd yn ol o Gymanfa Poultney, tradd- odwyd pregeth ragorol gan y Parch. Dr. James, Manchester, Lloegr. Yr oedd amryw oddiyma yn bresenol, a dygant dystiolaeth uchel iddo fel pregethwr. Nos Feircher drachefn, yn nghapel Jer- usalem, Granville, cafwyd pregeth gan y Parch. R. Mawddtwy Jones o Portland, y Parch. R. Mawddtwy Jones o Portland, Oregon, yntau ar ei nordidl adref o ddin- as New York, lie y bu yn nghwmni ei ferch am ysbaid. Yr oedd cynulleidfa lied dda yn bresenol, a chainmolent y gwirioneddau a draddodwyd. Bellach y mae William T. Williams wedi agor ei faelfa. newydd ar ein prif heol, yn yr hon y mae ganddo bob math o chwegnwyddau o'r fath oreu, er di- wallu angen y cyhoedd. Gwahodda pawb i dalui ymweliadi ag ef, a sicrha hwynt y gall werthu ei nwyddau am brisiau mor resymol ag unrhyw fasnach- wr yn ein pentref. Teilynga gefnog- aeth, a hyderwn y derbynia y cyfryw. Yma gydla'i brodyr, Hugh, Owen a Robert H. Williams, treulia Mrs. Lizzie Williaims a'i merch fechan o Utica am- ryw wythnosau. Yn ystodi y gwlawogydd trymion a. ddisgynodd! tros ein hardal yr wythnos a basiodld, daeth tunelli lawer o rwbel t lawr yn y chwarel a adnabyddir wrth No. 1, perthynol i Norton Brothers, nes cladldu y man lie y gweithiai y bob! y dtyddj blaenorol, yn nghyd a'r holl off- erynau a ddefnyddir ganddynt. Hys- bysir ni gan rai o hen chwarelwyr prof- iadiol na ddygwyddodd y fath beth yn hanes ein chwarelauj er's rhai blynydd- au, a bod yr olygfa yn arswydol paD feddyliem gymaint o fywydau gwerth- fawr allesid fod weidi eu colli pe dyg- wydidasai hyn yn ystod oriau gweithio. OndJ rywfodd y mae Rhagluniaeth ddoeth a dla i ni fel pe yn ymddangos fod ganddii law yn yr achos, gan mai banes y rhai hyn yn ddiweddar ydyw iddynt oil yn ddieithriad braiddi gymer- yd lie yn ystod oriau dystaw y nos, pan fyddai y gweithwyr lluddiedig yn tawel huno yn mreichiau cwsg; ar y Sabboth- an, pan y bydldant wedi ymigynull i'r cysegr i roddi moliant i'r Goruchaf am ei ofal am- danynt, neu ar ddyddiau gwyl eraill. omd trueni ydyw gorfod cof- nodi fod yma, rai o'r gweithwyr hyn, sydd yn cael y fath ofal am danynt, fel pe yn diystyru holl ddaioni Duw tuag atynt, os ydym i'w barnu wrth eu hym- ddygiadau—nid plÜlhly byd yn unig, I chwaith, onderail1 yn ogystal. Gobeith- io y ca pob damwain, o ba natur bynag y byddlo, yr argraff ddyladwy a-rnom oil fel ag i'n dwyn yn nes i'n lie. .1.

O'R DDINAS YMERODROL. GAN MENAIFARDD. New York, Tach. 21. Cafodd eich go-. hebydd R,. R. Williams, L'Anse, Mich., gwrdd ymada,wol gian y frawdoliaeth yn 13th St., nos Iau, wythnos i'r ddiwedd- af. Gerwinder yr hin ydoedd y rheswm fod y cynulliad braidd yn deneu. Yn herwydd sefyllfa wasgaredig ein cyd- genedl yn y ddinas hon a'r dinasoedd cylchynol, ni chafiodd y brawd; gymaint o hwyl yn ngwerthiant ei "Dafydd Mor- gan" ag a didiysgwy liasai, er hyny der- byniwyd ef yn siriol yn yr holl ymwel- iadaiu; ac unwaith y deallwn y collodd y ffordd. Gadawodd am ei hen gartref, Fair Haven, Vt., yn nghwmni Gwilym Llundain,, yr hwn oedd yn gynrychiol- ydd i Gymanfa Poultney. Wedi treulio mis gyda chyfeillion, yn y d'dinas horn a Brooklyn, cychwynai Miss Hannah J. Roberts tua'i chartref yn Utica,, yn brydlon i gyd-fwynhau ein- iaw twrcyddol Dydd Diolchgarwch. Gadiawodd y chwaer siriol argraffiadau dymunol gyda'r gwahanol deuluoedd yr arosai, a bydd iddi groesaw digyffelyb pan ymwel eto. Er nas gwelsom ef, deallwn fod y Pencerdd Gordon Thomas yn edrych a theimlo yn rhagorol ar ol ei ymweliad a hen wladl ei dadau. Yr unig aflonydd- iad ar fwynhad y cyfaill ydoedd clef yd y mor. Cafodd dderbyniad tywysogaidd gan ei hen gyfeillion. Dywenydd genym dfdeall fod y Cymreigyddion yna yn bwriadu ei gyflogi i Eisteddfod y Calan. Diddadl yw ei fod heb ei ail ar y llwyfan Eisteddfodol, yn herwydd ei ymddyg- iadlau siriol a'i barodrwydd bob amser i w,asana,ethu y gwyddfodolion. Fel tad y ma,b afradlon gynt, testyn, goirfole,dd, a llawenydd ydoeididi cyfarfod a'n cyfaill Hugh Jones, Fair Haven, Vt. yr hwn a dreuliai ychydig ddyddiaui yma ar ymweliad masnachol. Ychydig am- ser yn ol sicrheid(?) ni gan rai ddylas- ant wybod yn amgenach, fod y brawd wedi ymadael am y nefoedd, ond wele ef yn fyw ac iach, gan arddangos mwyn- ha o bob dawn ragluniaethol. Ymwerlwyd a'n dinas yr wythnos ddi- weddaf gan un o hen aelodau mwyaf ffyddlom a gweithgar eglwys 13th St., Miss Annie Roberts, yn awr o Utica, Cafodd dderbyniad cynes gan ei chyf- eillion yn y din;asoedd hyn. Yn nghyfeillach eglwysig 13th St., nos law diweddaf cymerwyd rhan arbenig gan nifer o bant bach o Cuba, y rhai a noddSr gan Gymdeithas Genadol Brook- lyn. Dyddorol ydoedd eu- clywed ya cainu ac adrodd yn yr iaith y ganed hwy. Pwy a wyr nad oes yn eu plith ddef- n yd diau cenadon i gyhoeddi Eifengyl y Deyrnas ac ymlid ar ffo y niwl Pabydd- ol allan o wlad eu genedigaeth. Rhyw "surprise visit" i'w cyfeillion ydoedd yr eiddo Mr. a Mrs. John Lewis o Utica a'r ddinas hon. Er fod yr hin yn anffafriol iddynt ymweled a chael eu croesawu gan eu Uu cyfeillion, eto er yr amgylchiadau mwynasant eu hunain, a siriolid ni ar eu hedrychiad rhagorol, yr arddengys fod awelon balmaidd Sir Oneida yn dygymod a hwy. Bydd yn gonedl i'n cylchoedd Cymreig ar ymadawiad John Calvin Hughes, yr hwn fwriada dldlyehwelyd adref yn ystoid1 y mis nesaf. Ufuddhau i'r pumed gor- chymyn mae y brawd; gan mai ef ydyw Benjamin y teulu, ufuddhau i ddymun- iad ei anwyl fam i ddychwelyd adref. Tra. yn, ein plith yr oedd yn weithiwr dfiflefl gyda phob peth yr ymgymerai ag ef, yn wladol ac eglwysig. Cynysgaedd-. wyd ef a galluoedd a doniau neillduol, a chyflwynodd hwynt ar allor gwasan- aeth ei gydgenedl. Byddis yn rhwym o dieimlo colled a hiraeth ar ei ol, a hyd- erwn nad oes iddo ddinas barhaus yn ei dref enedigol ond, y bydd yn dychwelyd yn ol i wlad machlud haul yn fuan. »

HELYNTION JOHNSTOWN, PA. GAN CELYNFAB. Johnstown, Pa., Tach. 10.—Da fydd gan gyfeillion y brawd William! T. Har- ries, 318 Walnut St., glywed ei fod yn cael adferiad iechyd ar ol bod dan y tywydd am beth amser. Bu y Sais bron a gorchfygu'r Cym- ro yma yr wythnosau diweddaf. Mae'n debyg iddi fyned yn bleidlais yn yr eg- lwys Annibynol pa un ai, gwell cadw yr achos yn haner Saesneg a Chymraeg fel y mae hyd yn hyn, heu ei droi yn holloI Saesneg. Diolch i'r gwir Gymry rifo mwy na'r Saeson o un neu ddau. Gan fod ein brawd Mr. Davies yn gystal pregethwr Cymreig, y mae yn dda gen- ym' am hyn, neu buasai yn rhaid iddo hongian ei dlelyn ar yr helyg. Y ma,e y brawd Proff. Siam Ingram yn ei gwneyd hi yn rhagorol wrth ddysgu cerddoriaeth. Fe fedr Sam ganu yn ar- dderchog, fel y gwyr Pittsburg, Pa., a rhai o brif ddinasoedd Talaeth Wiscon- sin, lie y mae wedi bod yn cartrefu am beth amser. Y mae y dosbarthiadiau sydd dan ei ofal a'r canu eglwysig yn llewyrchus dros ben. Medr Johnstown ymfalchio yn ei cherddorion, megys Proffesors Ingram, Prosser a Morgan. Y ma,e David J. Williams yma, o hyd yn dalswyddi anrhydeddus o dan: y Cambria Iron Co. Y mae Dafydd yn alluog iawn mewn gwneuthur dur yr Open Hearth, ac hefyd yn lied dda fel cerddor. Y drws nesaf cawn William. Lloydi a'i deulu, efe yn d diacon parchus gyda'r Methodistiaid, ac yn adeiladu Ilawer iawn o dai fel contractor. Mae digon o eisieu tai yma, fel y gwyr gweithwyr y gwaith alcan a minau yn lied dda erbyn hyn. Cymraes o nod sydd wedi ymsefydlu ydyw Mrs. Richard Selway, gynt Miss Bessie Morgan-yr hon oedd yn enwog yn nghylchoedd cerddorol Pittsburg. Gobeithio y gwnawn ninau yn fawr G honi hi a'i phriod. Y mae yn dda genym glywed gweith- wyr y gwaith alcan yn siarad mor uchel am ei goruchwyliwr, sef W. D. LeWis, un o fechgyn Aberafon. Mae golwg lewyrchus ar y gwaith dan ei ofal. Drwg iawn genym ddweyd i'r Cymro ieuane Henry L. Rogers gael ei orch- fygu ar dbcyn Gwerinol y Sir. Cafodd y ddau ymgeisydid am aelodaeth yn y Legislature y Dalaeth eu trechu, ond gobeithio y cymer y brawd galon i ddod allan eto, gan fod tri chynyg i Gymro. —i— ♦ » »

—Proff. George Marks Evans fydd y beirniad cer,ddlorol yn Eisteddfod y Cyn- onfardd Literary Society, Edwardsdale. Mawrth 17, 1899.

CYMUY NEW YOiiii A VDKitlOJNT. UTICA, Ta,ch. 23—Bydd Cwrdd Chwarter yr Annibynwyr yn dechreu yn Bethesda ddyddl Sadwrn ac yn par- hau dros y Sabboth, —Cynielir Donation er budd eglwys Gymreig Broadway, yn Post Bacon Hall, nos Fercher, Rhagfyr 21-swper yn dechreu aim 6 o'r gloch. —Trodd Ffair eglwys y Coke Memor- ial allan yn bur llwyddianus yr wythnos ddiiweddaf; hefyd Ffair Gymdeithas Boneddligesau Ieuainc Moriah. -Cotler am ddarlith y Parch. W. H. Roberts ar "Richard Owen y Diwygiwr" yn Moriah heno (nos Fercher). Dim ond 10c. am fyned i mewn. —Dydd Sul, Tach. 20, bu farw Mrs. Mary Davies, 24 Phillip St., gweddw Joshua Davies, yn 68 mlwydd, mis, 22 niwrnoid oed, mewn oanlyniad i gael er- gyd o'r parlys. Merch ydoedd i Thomas a Jane Lloyd, Llandiinam, lie y ganwyd hi. Gadawodd air ei hoi ddwy chwaer a brawd—Mrs. D. Hughes. Utica; Mrs. Edward Williams, Birmingham, Lloegr; a Henry Lloyd, Naugatucket, Conn. Pan yn ferch ieuanc bu yn aros gyda theulu Dr. Joines yn Rhaiadr am 17 mlynedd. Daeth i Utica yn 1870 ac yn mhen salth milyneddl priododd Joshua Davies. Buont yn byw am tua deng mlynedd yn Poughkeepsie, nes y bu raid iddynt ddychwelyd i Utica o her- wydd gWiaeledd, Mr. Davies, yr hwn fu farw yn 188.5. Yr oedd Mrs. Davies yn fedrus iawn mewn gofalu am gleifion; ac er fod ganddi ddigon at fyw, cydsyn- ia,i a'r galwadaiu mynych am ei gwasan- aeth, nes y torodd ei hiechyd i lawr. Yr oedd yn aelod ffyddlon, yn Bethesda, Cileddir hi o'r capel am 2 o'r gloch yfory (dydd Mercher) y Parch. Dr. Gwesyn Jones yn gweinyddu. Rome, N. Y., Tach. 19.-Dydd Mer- cher, claddwyd Benamin Jomies, o gar- tref cysurus y cyfaill fu yn gofalu am dano, sef Henry J, Hughes, Turin St. Yr oedd Mr. Jones yn 78 mlwydd o'i oedran, ac wedi symud i'r wlad yma o Sir Fbn pan oed!d tua naw oed gyda'i rieni. Efe oedd yr unig uin yn fyw o'r teulu. Ni bu erioed yn briod. Casglodd gryn eiddo. Yr oedd yn gyfaill pur a boneddigaidd yn ei holl nyrdd. Cafodd angladd Iluosog, a chariwyd allan ei drefniadau, pryd y gweinyddwyd gan y Parchn. Taylor, Pritchard a Hughes. Rhoddwyd ei weddlllion i orphwys yn ngliladdfa y ddinas. Gwylied engyl fan fechan ei fedd. Y mae cyfeillion y T. C. yn adedladu shed newydid ger y capel. Y mae yn ddiau y cerir dyn gan yr electric cars yn fuan yn awr, gan fod cwmni o Utica a'r ddinas hon yn ym- ryson am ganiataid. Bydd Dr. Taylor, a fu yn weinidog yn yr eglwys Bresbyt- era,ildid am agos i 22 mlynedd yn ymddi- swyddo yn Miehenn nesaf neu gynt.— Emrys.

AMRYWION 0 REMSEN: CAPEL NEWYDD. Remsen, Tach. 21.—Dydd Mawrth, agorwyd capel yr M. E. Traddodwyd y bregeth agoriadol yn y prydinawn gan y Parch. Ensign McChesney o Syracuse. Canwydl "Rock of Ages" gan gor c ferched. Dechreuwyd cyfarfod y pryd- Inawn trwy weddi gan y Parch. George B. Fairhead o Stittville; yna darllenwyd llythyrau y gweinidogion oedd yn ab- senol. Tynwyd i lawr yr hen addoldy yn mis Mai diweddaf, ac er hyny y maent wedi cynal eu modldiOin yn nghapel yr Annibynwyr. Cynlluniwyd yr adeilad gan A. J. Grenier o Utica, a'r saer ooed oedd Edmund Lloyd o, Utica. Y pwyllgor adeiladu oeddynt Owen R. Griffith, Edward E. Samuel a Joseph Roberts. Gall 240 eistedd yn y brif wrandawle, ac y mae gwledd-ystafell a chegin yn ychwanegol. Mesur eithaf yr adeilad yw 45 wrth 70 troedfedd. Y mae yn adeilad hardd) a destlus, ac y mae yn adlewyrchu bri ar y pen-saer, y pwyllgor adeiladu a'r cyfranwyr oil. Cost yr adeilad yw $6193, a derbyniwyd digon mewn arian ac addewidion i dalu yr holl gostau ar ddlydd yr agoriad. Y mae y ffonelstri o wydrau lliwiedig, ac enwau rhai o'r hen seintiau fu yn ffydd- lon ac ymdrechgar arnynt. Goleuir yr adeilad ac acetylene gas. Cynelir cyf- arfodydd diwygiadol yn y capel uchod. Bu William R. Thomas a'i wraig yn talu ymweliad a'r lie hwn ar eu ffordd adref i Carthage o St. Paul, Chicago a lleoedd eraill yn y gorllewin. Cynelir cyfarfodydd undebol yn nghapel y T. C. a'r Annibynwyr ar Ddydidi Diolchgarwch, Tachwedd 24, yn y Capel Ceryg y boreu am 10:30 a Pen- iel yr hwyr am 7. Y mae y Parch. David M. Jones o Fair Haven, Vt., ar ymweliadi a pher- thynasau a chyfeillion ar ei ffordd i Venedocia, 0., lie y mae wedi derbyn galwad i fugeilio. Bydd, Mr. Jones yn pregethu yn Nghapel Ceryg Remsen nos Fawrth, am 7 o'r gloch. Dymunwn bob llwyddiant i Mr. Jones a'i deulu ar eu taith a bendith Duw i'w ganlyn yn ei faes newydd yn y gorllewin. Cafwyd cynulliadau lluosog yn nghapel Peniel y Sabboth diweddaf, a phregethau dydd- orol a grymus gan y Parch. R. Maw- ddwy Jones, Portland, Oregon. Y Parch. B. D. Davies, Oriskany, oedd yn gwein- idogaethu i'r T. C.

EBION ABEDNEGO. Waterville, N. Y., Tach. 21.-Tipyn yn dfdifywyd yw pob peth yn y cylch hwn —marchrad yr hops wedi arafu yn ddi- weddar. Y cytn-weinidogion Edward Davies a Thomas Jenkins fu yn preg- ethu i'r Cymry y Suliau a basiodd. Da genym ddeall fod y Parch. B. H. Wil- liams a'i anwyl briod ychydig yn well; hefyd y siriol Mrs. H. R. Thomas. Yn- tau Owen Roberts sydd yn parhau i nursio troed dolurus, ond yn fwy add- awo, meddai. Bu Rees Pugh a'i deulu yn bryd:erus dros wythnos o achos sal- wch blin yr wyryn, Rees P. Jones, Steu- ben St., Utica, o'r diphtheria. Y mae beth yn well. Dysgwylir y Parch. R. Mawddwy Jones yma i bregethu y Sul nesaf wrth ddlychwelyd o New York.— Abedinego,

DAMWAIN ANGEUOL -ANRHEGU GWEINIDOG. Nelson, N. Y., Tach. 21.-Dydd Mawrth, y 15fed, bu farw John Samuel, 74 oed, mewn canlyniad i godwm a gaf- odd y Sabboth blaenorol ar wire fence, a chladdwyd ef ddydd! Iau wrth oehr ei briod,oedd wedi ei flaenu. Gweinydd- wyd gan y Parchn. Thomas E. Jones, R. Hughes ac A. W. Batty. Gadawodd un mab a dwy ferch, Mrs. Anne Davies, New Jersey, gynt o Bevier, Mo., a Mrs. Hugh Hughes a Heinl Samuel.—Y Parch. R. Hughes oedd yma yn pregethu Sul- iau y 6ed, a'r 13eg, i gynulleidfaoedd da; dysgwylir y Parch. Thomas E. Jones yma y Sabbo,th nesaf.—Mae yr eglwys Annibynol wedi pleidleisio i roddi gal- wad i'r Parch. D. Leyshon Evans, Bar- coed, D. C., yr hwn fu yma am ddau Sabboth yr haf ddweddaf, ac yn preg- ethu yn gymeradwy iawn.—No-s Fawrth, aeth tua 30 o aelodau ieuainc y "Will- ing Workers" i dy y Parch. R. Hughes a chyflwynasant i Mrs. Hughes gadair esmwyth hardd; a phrydnawn dydd Gwener cymerodd tua 60 o'r bobl mewn oed feddiant o'u hanedd1 drachefn, i an" rhegn Mr. Hughes ag oriawr aur werth- fawr. Gwnaed y cyflwyniad gan Morris E. Morris, yr hwn hefyd a ddarllenodd ychydig benillion o'i waith ei hun. Di- olchodd y gwr parchedig yn gynes am y rhoddi, a dywedai nad anghofiai byth y diwrnod hwnw. Mwynhawyd dan- teithion blasus ar y ddau amgylchiad, yn ol trefniant y ohwiorydd. Mae Mr. a Mrs. Hughes yn ymadael o hen faes eu llafur gyda'r teimladau goreu, a dy- muna pawb iddynt oes hir o ddefnydd- ioldeb.-R. B. O.

ARDALOEDD Y CHWARELI. -Am 7 o'r gloch bore dydd Mawrth, yr 22ain, bu farw yr hen bererin Wil- liam E. Jones, Middle Granville, yn 77 mlwyddi oed, wedi bod yn wael er's dros flwyddyn. Cyhoeddir mianylion eto,- G. R. D. West Pawlet, Tach. 21.—Cyfarfu Wm. L. Jones a damwain dydd Gwener, Tach. lleg. Ymddengys fod William L. yn nadidiu; a rywfodd neu gilydd aeth ei law chwith i'r peiriant naddu, a torodd ei bedwar bys i ffwrdd yn glir. Mae y brawd yn dod yn mlaen yn dda. Boreu dydd Mercher, y 16eg cyfisol, tra yr oedd Hugh Humphreys yn gwneyd ei waith yn chwarel W. H. Hughes llithrodd careg oedid ganddo yn ei ddwylaw a thorodd ei arddwrn, y wythien, a rhai o'r cordiau, a gwaedodd yn enbyd. Dal yn wael y mae W. H. Williams o hyd, Ymddengys mai calon William ydyw yr achos o'i afiechyd. Ar restr y cleifion y ceir Mrs. D. Williams. Bu Dr. Roberts, New York yma yn cadw seiat gyda ni nos Fercher diweddaf, a mawr y pleser oeddym yn gael wrth wrando arno; brysied yma eto. Bu Mawddwy Jones yn pregethu yn nghapel yr Annibynwyr nos Iau. Pregethodd y Parch. John J. Williams, Rome, yn nghapel y Metho- distiaid nos Sabboth. Cvraeddodd y Parch. John Williams, ein gweinidog. a'i deulu adref nos Sadwrn yr 20fed eyf., a mawr y dysgwyl sydd wedi bod am dano.—Llifonwr. Poultney, Vt., Tach. 19.-Calfodd y T. C. Cymreig Gymanfa dda a phregethau rhagorol yma y Sadwrn a'r Sul diwedd- af. Ddydidl Mawrth aeth y Parch. Ellis R. Roberts a'i briod i Wilkesbarre, Pa, Bwriada Mrs. Roberts aros yno gyda'i thad a'i mam am, rai misoedd, o her- wydd nad yw yn teimlo yn dda. Nid yw hi wedi bod yn iach a chref, fel y byddai, er ys misoedd, a dywed ei medd- yg ond iddi gymeryd seibiant oddiwrth waith, a newid hinsawdd, y bydd; iddi gael ei hadfer i'w chynefinol iechyd, Hyderwn mai felly y bydd. Daw Mr. Roberts yn ol at bobl ei ofal erbyn y Sul nesaf. Y mae y Parch. D. M. Jones, Fair Haven, wedi cael galwad oddiwrth eg- lwysi Venedocia, Ohio, a bwriada ddech- reu llafurio yn ei faes newydd yn bur fuan. Pregethodd yn rhagorol ar y tair damieg yn y Gymanfa. Ar ol yr oedfa dywedtodd Dr. James wrtho, "Yr oedd- ech yn hynod dda y bore yma, Mr. Jones." "Oeddwn i," meddai yntau. "Yr oeddech yn canmol y wraig hono am ddod o hyd i'r dryll arian yn arw iawn," meddai Mr. James; "ond dywed- wch i mi sut y bu hi mor fler a'i golli, a hithau yn wraig mor dda?" "vVel, mi ddywedaf i. chwi," meddai Mr. Jones, "Y wraig gyntaf a'i collodd a'r ail, sef yr un oeddwn i yn ei chanmol a'i cafodd." Y .miae efe yn hynod barod am ei ateb- ion. Bydd colled fawr mewn amryw ystyron ar ei ol yn y dyffryn yma, a dy- muniad pawb yw iddo gael pob llwydd- iant yn ei faes newydd. Dia,eth y doniol R. R. Williams, G L'Anse, Mich., yma o ddinas New York yn brydlon i'r Gymanfa,. Arosai dros y Sul gyda'r Parch. Ellis R. Roberts. Drwg genym iddo gyfarfod a damwain ar y ffordd yma, drwy i ddrws y cerbyd ar y rheilffordd gau yn sydyn ar un o'i fysedd gan ei anafu yn bur dost, ond er fod y cnawd wedi ei ddarnio, y mae yr asgwrn yn gyfa, meddai ef, a'r hen fys anwyl v/eui dechreu diod, ato ei hun. Diangodd "Dafydd Morgan" heb gael ei gyffwrdd, a lwc yw hyny. Buasai yn ddrwg iawn i'r ddiau fod heb ddim ond Uin law iach bob un. Oefais amser dif- yr gydag ef yn nhy Mr. Roberts nos Sadwrn. Yr wyf wedi darllen rhanau helaeth o'i ffug-chwedl gyda boddhad, ac yr wyf yn synu at naturioldeb a llith- rigrwvdd yr awdwr fel llenor addfed. Y miae y llyfr yn teilyngu gwerthiad hel- aeth a darlleniaid cyffredinol. Bydded i'r chwarelwyr roddi derbyniad siriol iddo drwy y dyffryn.—loan Eryri. + f

HELTNTION PEN Y MYNYDD. Lansford, Pa., TiaCh. 17.—Dydd Sul y 13eg, agorwyd capel y Bedyddwyr, ar ol cael ei adgyweirio d!an arolygiaeth James Hall a'i Feibion. Y mae, yn ad1- eilad hardd, yn cael ei oleuo gyda thryd- an, ac mae yndido naw o ffenestri ooff- adwriaethol. Yr un fwyaf costus ydyw yr un sydd yn gwynebu yr heol er cof am Mrs. Jane C. Edwards, rhoddedig gan y teulu, yr Edwardsiaid a'r Thorn- asiaid; ac y mae pedair bob cchr yn coffa am John E. Jenkins, hen Gymro a Christion egwyddorol yn ei ddydd; Mrs. Harriet Morgans, Mrs. Mary Hall, Miss Forence Davies, Miss Martha Day, Jas. B. Evans, Mrs. Ann Richards a Frank H. Smith. Ar y mur y tu ol i'r pwlpud y mae llythyrenau mawrion—"Un Ar- gwydd, un Ffydd, un Bedydd," ac yn yr ymyl y mae y golomen nefol yn golygu heddwch. Dydd yr agoriad pregethodd y Parch. Dr. D. E. Richards o Slating- ton, ac A. J. Morton, M. A., yn y bore, y prydnawn a'r hwyr, gyda dylanwad a gwres. Dechreuwyd y cyfarfodydd gan y Parchn. F. Teilo Evans, Mr. Ohr a Mr. Amdly. Yr oedd traul yr adgyweir- iad yn ymylu ar$2000, a chaed casgliad- au ac addewidion yn y cyfarfodydd c tua $700. Y mae cor o dan arweiniad W. Jones wedi addaw$100, a James Hall a John Edwards$200 yr un. Mae parch mawr yn ddyledus i Mr. Sauer am ei ymdrech; a,c hefyd i'r gweinidog, y Parch. J. T. Griffltb.-G. Delu. •

JNILVV IiJiiiun iRAMUA. [GYDA'R PELIFBYI-C TANWERYDDOlhj PRYDAIN FAWR A'R WERDDON. Llundain, Tach. 21.—Er fod pob rhagolwg am ryfel wedi diflanu, pery Lloegr yn mlaen yn ei hagwedd a'i gosgo filwrol, ac ainhawdd yw dweyd i ba d,dyben y gwna hyny. Ymddengys ei bod am brofi i'r byd mai nid chwareu plant yw dyfod i wrthdarawiad a hi. Hi ac America, ar hyn o bryd, yw breninesau y mor, a digon posibl yw fod Lloegr yn arddangos ei gallu ar y mor er rhybuddio gwledydd eraill i beidio ymyraeth ag Amerca yn ei pher- chenogiad o Ynysoedd Philip. Amlwg yw fod y ddwy wlad yn cydweithio er daioni iddynt hwy eu hunain. Dysgwyl y mae Lloegr y bydd i agor y Dwyrain arwain i amlhad cyfieusderau masnach- ol iddi er lies i'w phobl. Dathlir Dydd Diolchgarwch yn Llun- dain gyda chyfarfod undebol o Saeson ac Americaniaid, pan y dysgwylir amser rhagorol mewn ffordd o gynyddu y teimlad brawdol sydd yn ffynu yn bres- enol. Cynrychiolir America, yn areith- yddol, gan y Milwriad Taylor, Henry White a Newton Crane. Y mae cyffesiadau Ernest Terah Hooley wedi dwyn anfri ar y Carlton Club ac ar y blaid Doriaidd, a gwneir pob ymidire,ch i gadw yr ochr oreu ar bethau yn y golwg. Derbyniodd y gym- deithas$50,000 oddiwrth Hooley fel llwgr-wobrwy am ffafr, ond ar ol y dy- noethiad hwn, teimlant y gwarth yn chwerw, ac ofnir y gwna ddrwg i'r blaid yn ol llaw. Wedi ymweliad Ymerawdwr Germani a'r Swltan o Twrci, ysgrifenydd y Due o Westminster lythyr i'r cyhoedd yni condemnio ei ymddygiad, gan d,datgan fod ei ymgymdeithasiad a'r fath adyni yn ei osod y tu allan i gylch gwareidd- iad. Dydd Sul diweddaf bu farw Syr George Baden-Powell, yr hwn a wasan- aethodd yn nghynadledd dadl y pysgod- feydd rhwng Canada ag America yn: 1892. Mwynheir tywydd mwyn iawn yn Lloegr y dyddiau hyn. Y mae y coed yn y gerddi agored yn blaguro a blod- euo. Yn fuan, bydd y Frenines Victor- ia yn cynal cyfarfod urddo ac anrhyd- eddu gwroniaid rhyfelgyrch Soudan. Gwisga y Cadfridog Kitchener a'i Haw ei hun ar yr achlysur. --0--

AMBTWION PELLENIG. —Y mae y llywodraeth Brwsaidd yn alltudio estroniaid wrth y canoedd o Schleswig Ogleddol, Silesia a Posen, ac er fod llawer o Awstriaid yn eu plith, nid yw y llywodraeth Awstriaidd eto wedi gwrthdystio. Y mae y llywodraeth Danaidd yn gwneyd hyny, ao anoga e1 deiUaid i beidio prynu nwyddiau o Ger- mani. -Cadarnheir y newydd fod Madame Patti yn bwriadu ymbriodi a phendeflg Yswedaidd, o'r enw Barwn Ralph Ced- erstrom. Cymer y briodas Ie yn Chwef- ror, yn Inghartref y briodasferch, sef Craig y Nos, D. C. —Bwriada Gweinldog Trefedigaethan: Ffrainc newid ychydig ar reolau cyfyng y Capten Dreyfus yn e;i garchar yn Ynys y DiafoL 0 hyn allan caniateir iddd rodio allam yn y maes rhwng 8 ac 11 yn y boreu, a rhwng 2 a 5 yn y prydnawn.

MRS. ANN PRICE, SOUTH BEND, MINN. Gweddw y Parch. R. D. Price yn Cael el Chludo i'w Gorphwysfa Lonydd gan Chwech o'i Meibion. ODDIWRTH Y PARCH W. E. EVANS. Dydd Mawrth, Tachwedd 1, 1898, bu farw Mrs. Ann Price, priod y Parch. R. D. Price, South Bend, Minn., yn 65 mwydd! oed. Yr oedd wedi bod yn nychu am amser, yn cael ei blino er's blyn- yddau gan asthma, yr hyn drodd yn y diwedd yn dropsi, etc daeth dydd ei hymddatodiad i raddau yn annysgwyl- iadwy. Merch ydoedd i John a Cather- ine Roberts, Bontnewydd, ger Cambria, Wis. Symudodd ei rhieni i'r wlad hon o Bontnewydd, Sir Caernarfon tua 1843, a galwasant eu cartref yn Bontnewydd. Y mae iddi yn fyw fam, dwy chwaer ac un brawd, sef John Roberts, Lake Em- ily, Wis., yr hwn sydd yn pregethu gyd- a'r Methodistiaid, ac yn un o blant y diwygiad. Yn 1852 priododd gyda'r Parch. R. D. Price (W.,) a symudasant i Minnesota yn 1856, gan ymsefydlu ar ffarm yn South Bend i dreulio y rhani fwyaf o'u blynyddoedd hyd nes yr ehed- odd ei hysbryd ymaith yr adeg a nod- wyd1. Ganwyd idklynt un ar dideg o blant. Bu farw un yn faban, a bu dwy ferch farw wedi tyfu i oedran, sef Margaret a Jane. Y mae yn fyw chwech o fech- gyn, sef John, Joseph, Thomas, Edward, Lincoln ac Albert, a dwy ferch, Louisa ac Eliza. Yr oeddymt oil ond un mab yn bresenol yn angladd eu mam, a gol- ygfa darawiadol oedd gweled1 cynifer o fechgyn yn gwasanaethu fel pall bear- ers ac mewn galar dwys am un a fu yn gofalu am dlanynt gyda'r fath dynerweh am gynifer o flynyddau. Yr oedd Mrs. Price yn wraig dra rhinweddol, a gair uchel iddi gan y rhat a'i hadwaenant oreu. Yr oedd o rait ei hysbryd yn dra nefolaidd, ac yn e1 dyddiau diweddaf yr oedid yn gwbl ddar- ostyngedig i'r ewyllys ddwyfol. Gellir yn dra phriodbl ddweyd am dani mai "byw iddi hi oedid Crist," ac nid oes ameuaeth yn meddwl neb nad yw marw wedi bod yn elw iddi. Nodweddid hi gan ddoethineb a phwyll a llywodraeth- odld ei theulu mewn addfwynder. Ar- ferai ar un adeg gymeryd rha.n flaenllaw yn y gwasanaeth crefyddol, ac fel y dy- wedai un ddydd yr angladd, yr oedd yn dra effeithiol ar ei gliniau ar adegau. Gwelodd Mrs. Price lawer o helynt- ion, ond daeth trwyddvnt oil yn fuddug- oliaethus, a chadwodd ei ffydd yn gref hyd y diwedd. Cafodd! angladd lluosog a pharchus iawn dydd Gwener, Tach. 4. Llywyddid; y gwasanaeth gan y Parch. Stafford, a ehymerwyd rhan yn y ty ac wrth y bedd gan y Parch. Powell, Dr. Driver, William E. Evans, William M. Jones ac un brawd arall. Claddwyd hi yn Minneopa Falls. Yr oedd yr arch wedi ei goreuro a blodau hardd. Taw- elwch iddi i huno, a. Duw a gadwo el amddiffyn dros ei phriod a'r plant, a byddedi iddo ateb ed gweddiau aiol & thaerion ar eu rhan.

Mrs^o" Synu^ei(^a barchus. Bydcl d1*r# ya ymadael a'n gwlad tua m da of Y lliis; sobeithio y dyga, yr had c hauodu ifrwyth lawer. Hyderaf y tteuiulaG^^ adre^ yn i8-0^ i fynwes ei few«rdd ar Ddydd Nadolig- 'krji^sus wlead arbenig, Tr-JU yn teitliio llawer iawn J-rwy eang wlad'r Amerig.—G. Ddu. Y PARCH, D. PATAGONIA DAVIES. y desgrifiad a rydd "Y Genedl" {JLJ !We^ar Ba,rch. D. S. Davies, Caer- anrv = "Dyjl anghyffredin oedd efe ar ara,ryw Ystyron. Antynych y cynysg- w. ya dyn a rhai doniau dysgl^ir- °Q ar aet^ wrhydri ddegau o diroi- roMAi^nilll6idfaoedd> eithr dawn cyff- ^r6ifly^oeitld- Yr oedd ei fedr a'i beat °ldek eithriadol yn ei osod ar ei bieg yr oedd yn llawn hob- ai wallan *'w alwedigaeth cymer- Uaw-fl diail mewn peirianwaith, aj y^1"1 bedydd a dirwest, Am nadi all- gy(U o fewn terfynau cymedrol s 'dygodd adfyd am ei ben ei yn q° eraill am ei "waith. Eto yr oedd <JrWa.yraro angerddlol; yn gasawr pob gailai Efe oedd golygydd 'Y Celt; a mag io(fsrifenu yn firain a grymus." Y fa ajra eisoes mewn llaw at y grou- ch j |IWyd yn ddiweddar i sicrhau tyst- ya • Navies; cedwir y gronfa hon eh\vy(ff?red am enyd eto, er mwyn pob ? y swm i'r weddw. Anfoner Lloy ,Cy >raniad i'r Parch. W. Emrys ■ ■Penygraig, Caerfyrddin.