Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
FICER WAKEFIELD,
FICER WAKEFIELD, GAN OLIVER GOLDSMITH. [Cyfieithiad netllduol i'r GWLADOAKWR.] PENOD XXXI. f Par had J. WEDI i Mr. Wilmot yn awr dd'od i mewn ymddangosai wedi ei foddhau Did ychydig wrth y perygl y diangasai ei ferch rhagddo, ond yn ebrwydd a gydsyniodd i ddrylliad y briodas. Ond yn cael fod ei ffortiwn hi wedi ei sicrhau i Mr. Thornhill trwy ysgrif- xwym, yr hon ni roddid i fyny, nis gallai clim fod yn fwy ca'i siomedigaeth. Gwelai yn awr y byddai raid i'w harian fyned i gyf- oethogi un Bad oedd ganddo yr un ffortiwn ei hunan. Gallai oddef iddo fod yn rascal, ond yr.oedd bod mewn angen o'r hyn oedd gyfwerth i ffortiwn ei ferch yn wermod. Eisteddodd felly am rai mynudau yn y myfyrdodau mwyaf pruddaidd, hyd nes i Syr William wneyd ymgais i leihau e bryder. Rhaid i mi gyffesu, syr," ebe fe, "nad yw eich siomedigaeth presenol yn fy hollol anfoddhau. Eich awyddfryd annghymedrol am gyfoeth yn awr a gosbir yn gyfiawn. Ond er nas gall y foneddiges ieuanc fodyn gyfoethog, y mae ganddi eto ddigon i fod yn gysurus. Yma gwelwch filwr ieuanc gonest, yr hwn sydd yn foddlawn ei chymeryd heb ffortiwn; y maent wedi hir garu eu gilydd, ac yn herwydd y eyfeill- garwch sydd rhyngwyf a'i thad, ni cbaiff yr hyn allaf fod yn ol er eu ffyniant. Gad- ewch ynte yr uchelgais yna a'ch sioma, ac am unwaith gollyngwch i fewn y ded- wyddwch hwnw a wahodda eich derbyn- iad." Syr William," ebe yr hen foneddwr, e, gellwch fod yn sicr na ddarfu i mi erioed eto orfodi ei thueddiadau, ac ni wnaf yn awr. Os yw hi eto yn para i garu y bon- eddwr ieuanc hwn, bydded iddi ei gael a'm holl galon. Y mae eto, diolch i'r nefoedd, ryw gymaint Q ffortiwn yn weddill, a gwna eich addewid ef ychydig yn fwy. Dim ond bydded i'm hen gyfaill yma" (gan olygu myfi) roi addewid i setlo chwe' mil o bunau ar fy merch, os byth y daw i'w ffortiwn, a byddaf fi yn barod y nos i fod y cyntaf i'w huno a'n gilydd." Gan ei bod yn gorphwys arnaf fi yn awr i wneyd y par ieuanc yn ddedwydd, rhodd- ais yn rhwydd fy addewid y gwnawn yr hyn a ofynai, yr hyn, i un nad oedd ganddo ond mor lleied o ddisgwyliadau a mi, nid oedd yn ffafr fawr. Cawsom felly yn awr y boddhad o'u gweled yn neidio i freichiau «u gilydd mewn per-lewyg. 4i Ar ol fy holl anffodion," ebe fy mab George, i gael fel hyn fy ngwobrwyo! Yn sicr, y mae hyn yn fwy nas gallwn byth ryfygu disgwyl am dano. I gael y meddiant o'r oil ar ol y fath ysbaid o boen! mis gallai fy nymuniadau cynesafbyth godi mor uchel! Ie, fy George," ebe ei briodferch siriol, .'yn awr bydded i'r adyn gymeryd fy ffortiwn; gan eich bod chwi yn ddedwydd hebddo, felly yr wyf finau. 0, y fath-gyf- newidiad a 1JDaethum oddiwrth y gwaelaf « ddynion at yr anwylaf a'r goraf. Bydded iddo fwynhau ein ffortiwn: gallaf fi yn awr fod yn ddedwydd hyd yn nod mewn angen." Ac yr wyf yn addaw i chwi," ebe'r yswain gyda gwen faleisddrwg, y byddaf ilnau yn ddedwydd iawn gyda yr hyn ddir- mygwch chwi." Aroswch, aroswch, syr," ebe Jenkin- aon, y mae dau air i'r fargen yna. Gyda golwg ar ffortiwn y foneddiges yma, syr, ni ehewch byth gyffwrdd a'r un ddimai ohono. Atolwg, eich anrhydedd," ebe fe wrth Syr William, a all yr yswain gael ffortiwn y foneddiges hon, os yw wedi priodi ag un arall ? Pa fodd y gallwch ofyn y fath gwesi- iwn syml? ebe y barwnig; "yn ddidadl, nis gall." Y mae yn ddrwg genyf am hyny," ebe Jenkinson, u canys gan i'r boneddwr hwn a minau fod yn hen gyd-ddifyrwyr, y mae genyf gyfeillgarwch tuag ato; ond rhaid i mi ddatgan, er cystal yr wyf yn ei garu, -mad yw ei gytundeb yn werth pren myglys, eanyo y mae wedi priodi yn barod." Dywedwch gelwydd fel y rascal," ebe yr yswain, yr hwn a ymddangosai fel wedi ei gynhyrfu gan y sarhad; "ni fum i orioed yn briod eyfreithlon i un ddynes." Yn wir," begian pardwn eich anrhyd- edd,v ebe y llal], I- ehwi fuoch, a gobeitbio y dangoswch ddyehweliad priodol o'ch cyf- callgarwch idd eich hen Jenkinson, yr hwn a ddyga i chwi wraig; ac os ffrwyna y cwmni eu cywreingarwch am ychydig fynudau, cant ei gweled hi. Gan ddywedyd hyn, aeth ymaith gyda'i frys arferol, gan ein gadael oil i ffurfio unrhyw ddyfaliad tebygol gyda golwg ar ei fwriad. Ie, gadewch iddo fyned," ebe yr yswain, "pa beth bynag arall y dichon i mi ei wneyd, yr wyf yn ei herio yn hyna. Yr wyf yn rhy hen yn awr i gael fy Bychrynu gap fflamigan." "Yr wyf ya synu," ebe y barwnig, 141 beth all fod y creadur yn amoanu wrth hyn. Rhyw ddarn o ddigrifwch isel, feddyliwn." Efallai, Syr," meddwn inau, "fod ganddo fwriad mwy difrifol; canys pan adfyfyriom ar y gwahanol gynlluniau a osodwyd gan y boneddwr hwn i hud ddenu y diniwed, efallai fod rhywun mwy cyf- rwys na'r Ileill wedi ei gael yn alluog i'w dwyllo ef. Pan ystyriom y fath niferi y mae wedi ddinystrio-faint o deuluoedd yn awr a deimlant ingoedd yr anfri a'r llygriad a ddygodd ef i'w teuluoedd—ni fuaswn i yn synu pe byddai un o ohonynt Syndod A wyf yn canfod fy merch golledig A wyf yn ei dal! Hyn yw fy mywyd-fy nedwyddwch Tybiais dy fod wedi dy golli, fy Olivia, eto dyma fi yn dy ddal, ac eto ti gai fyw i'm ben- dithio i." Nid oedd perlesmair cynesaf y cariad anwylaf yn fwy na'r eiddol fi, pan welais ef yn d'od a'm plentyn, a phan ddaliwn fy merch yn fy mreichiau, dystawrwydd yr hon ni wnai ond datgan ei pherlewyg. "Ac a wyt wedi dychwelyd ataf, fy anwylyd," meddwn i, "i fod yn gysur i mi mewn hen ddyddiau." "Hyny ydyw hi," ebe Jenkinson, "a gwnewch yn fawr o honi, canys hi ydyw eich plentyn anrhydeddus, ac yn ddynes mor OBest a neb yn yr ystafell, bydded hono pwy a fyddo. Ac am danoch chwi- thau, yr yswain, -can sicred ag y sefwch yna, mae y foneddiges ieuanc hon yn wraig briod gyfreithlon i chwi; ac i'ch argyhoeddi nad wyf yn dweyd dim ond y gwir, dyma y drwydded a pha un y priodwyd chwi." A chan ddweyd hyn ayma fe ys rhoi y drwydded yn llaw y barwnig, yr hwn a'i darllenodd ae a'i cafodd yn berffaith yn mhob ystyr. Ac yn awr, foneddigon," ebe fe, "yr wyf yn deall eich bod yn synedig wrth hyn oil, ond ychydig iawn o eiriau a eglura yr anhawsder. Yr yswain enwog yna, at ba un yr oedd genyf gyfeillgarweh mawr (ond y mae hyna rhyngom ni a'n gilydd) a'm cyflogodd i yn ami i wneyd rhyw fan bethau drosto. Yn mysg pethau ereill, darfu iddo fy awdurdodi i gael iddo gau- drwydded a gau-offeiriad, mewn trefn i dwyHo y foneddiges ieuanc hon. Ond gan fy mod i yn gyfaill mawr iddo, beth ddarfu i mi wneyd ond aethum i gael trwydded dilys, ac offeiriad gwirioneddol, a'u priodi hwy ill dau mor gadarn ag y gallai y lliain eu gwneuthur hwy. Efallai y meddyliwch mai haelfrydedd a barodd i mi wneyd hyn oil. Ond na; er fy nghywilydd y cyffesaf mai fy mwriad oedd eadw y drwydded, a gadael i'r yswain wybod y gallwn ei pbrofi yn ei erbyn pa bryd y tybiwn yn briodol, ac felly ei orfodi i dd'od yn mlaen pa bryd bynag y byddai arnaf angen am arian." Llanwodd yr ystafell yn awr gan ein mynegiad pleserus, a chyrhaeddodd ein llawenydd i'r man lie yr oedd y carcharor- ion, a'r canlyniad fu iddynt hwy,— And shook their chains In transport and rude harmony." Tw barhau.
Nodiadau Cyffredinoi.
Nodiadau Cyffredinoi. UNDEBIAETH A'R OFFEIRIADAETH. Tra y mae rhyw un neu ddau o berson- iaid penboeth a chibddall yn Llundain, ar hyn o bryd, yn ymddwyn yn feius iawn ac yn tynu gwaradwydd ar yr Eglwys Wlad- wriaethol drwy eu hymarferiadau pabyddol, a'u hanufudd-dod i gyfraith y wlad, ac i waharddiad ea hesgob, y mae yn ddywen- ydd mawr i weled fod yma ereill o'r frawd- oliaeth offeiriadol yn rhoddi arwyddion amlwg eu bod yn ddoeth yn eu dydd a'u cenedlaeth; ac yn awyddus am wceyd eu hunain yn gyfarwydd ag egwyddorion, amcanion, ac effeithiau y gwahanol Undeb- au a fodolant yn mhlith y bobl. Diau mai cam yn y cyfeiriad iawn yw hwn. Ffurf- iad Undebaa yn mhlith y dosbeirth gweith- gar ond odid yw un o'r ffeithiau pwysicaf yn hanes masnach yr oes bresenol. Y mae y mudiad mawreddog hwn, er gwaethaf mynyddoedd o rwystrau, bellach wedi «efydlu ei hun yn ein teyrnas, ac wedi eyrhaedd gradd uchel o berffeithrwydd. o ran cyd-drefniad (organisationJ. Y mae gw,eithredoedd Undebiaeth yn ystod y blynyddoedd diweddar wedi rhoddi prawf i'r byd fod yn mhlith y dosbeirth gweith- gar bobl yn meddu ar ddealltwriaeth a gallu gweinyddol o radd uchel. Bu adeg pan y gallesid edrych ar U ndebiaeth gyda gradd o ddiystyrweh, ond y mae yr adeg hono bellach wedi hen fyned heibio. Y mae Undebiaeth heddyw yn ffaith, ac yn ffaith bwysig; yn sefydliad a gydnabyddir gan ein Llywodraeth, a chan gymdeithas yn gyffredinol; ac yn allu yn meddu ar ddy- lanwad newthol er Iles neu niwed i'r werin bob!. Y mae yn ddyledswydd arbenig, ynte, feddyliem ni, ar bawb a droant mewn cylchoedd cyhoeddus i wneyd eu hunain yn gyfarwydd ag egwyddorion y cyfryw sefydliadau, ac i wylied eu hysgogiadau. Ychydig wythnosau yn ol darfu i amryw o offeiriaid o safle a dylanwad yn y Brif- ddinas gyfarfod a'u gilydd er gwneyd ym- chwiliad i mewn i gymeriad, dybenion, ac effeithiau Undebau y gweitbwyr. Aethant at y gwaith yn y ffordd iawn. Yn lie ceisio ffurfio barn oddiwrth adroddiadau newyddiadurol, aethant at lygad y ffynon i geisio gwybodaeth. Gwahoddasact amryw o arweinwyr yr Undebau i'w cyfarfod mewn cynadledd gyfeillgar er cyd-ym- gynghori. Gan fod eymaint o gamsyniad- au yn bodoli yn meddyliau lluaws o bobl gpda golwg ar ymarferiadau a dybenion Undebau, nis gall ymchwiliad cyhoeddus i'w teilyngdod neu eu hannheilyngdod wneyd un niwed yn y byd; eithr yn hytrach, os y dygir yr ymchwiliad yn mlaen mewn modd pwyllog, ac mewn ysbryd hynaws a chyfeillgar, gall fod o les mawr. ACHOS Y PARCH. MR. TOOTH. Bu ar y eyfan yn lied dawel yn Bateham dydd Sul wythncs i'r diweddaf. Er fod yr Esgob wedi penodi y Parch. Richard Chambers i gymeryd gofal yr Eglwys, barn- odd yn ddoeth i'w chau am y dydd rhag achosi terfysg ac ymddygiadau anweddus. Bu heddgeidwaid yn gwylied yr Eglwys drwy'r nos flaenorol. Am haner awr wedi pump o'r gloch y boreu aeth y blaid Babyddol tua'r Eglwys er mwyn cynal gwasanaeth, ond eawsant eu hatal gan yr awdurdodau. Ymgasglodd lluaws o bobl yno yn ystod y boreu, ond aeth pawb i ffwrdd yn dawel a didwrw pan ddeallasant Dad oedd gwasanaeth i'w gynal yn yr Eglwys. Erbyn dydd Sul nesaf, bydd y ffwdan hwyrach wedi darfod; ond mwy na thebyg yr aiff tyrfa fawr o bobl i Jlatcham er mwyn gwrando yr offeiriad newyid Ymddengys fod y Parch. Mr. Tooth wedi ei (ielal yn Tunbridge Wells, ac wedi ei drosglwyddo i garchar Horsemonger-lane i ddwyn penyd ei bengamrwydd a'i ffolineb.
Eisteddfod Undebol Mountain…
Eisteddfod Undebol Mountain Ash, Calan, 1877. BEIKNTADAETH Y CYFANSODDIADATJ BARDDONOL. YBryeldest ar Greulonderau y Tyrciaid yn Bulgaria." Naw o feirdd gwych wedi tanio gan gyd- ymdeimlad a'r Bulgariaid druain yn eu trychineb diail, ac o ddigllonedd cyfiawn tuag at y gorthrymwyr cythreuligeiddiol a byth-gondemniedig am y traha gorbar- dduog hwn. Mae pob un o'r beirdd yn dangtfs fod tan dynoliaeth yn boeth iawn yn eu mynwesau, ac y mae rhai ohonynt yn fflamio'n eiriasol i fyny i'r entrych yn yr awen, nes yr ydych yn tybied eich bod yn canfod y gorthrymedig diniwed yn sathrfa, a'r Bashi Bazoukiaid fel gwaedgwn annwfn dan nodau'r tywyllwch yn farciau i ddialedd dwyfol y dydd mawr. Ffug- enwau'r beirdd-dystion hyn ydynt Crom- well, Gwyliedydd, Garibaldi, Yr Eryr, Schuyler, Llais Arswyd, Gwyliedydd, John Bright, a Enaid o goch borth Anwn. (Gobeithio na chewch ei ofn yn yr eistedd- fod). Buaswn i yn dewis enw yn nes yma, ac o le mwy anrhydeddus. Mae'r bardd yn canu'n fwy cydymdeimladol nas gall neb ddysgwyl o Id fel anwn. Mae'r beirdd hyp yn lied ddiwall gyda'r sillebu, oddi- eithr mewn yehydig fanau; ac ambell lythyren wedi ei gadael allan fel mewn annghof gan ambell un. Nid oes dim braidd gwerth eu nodi o ryw wallau o'r natur hyn yn y naw pryddest. Ystyriaf hyny'n glod i'r beirdd. Byddai'n fuddiol i gyfansoddwyr, ail a thrydydd ddarllen eu cynyrehion cyn eu gollwng o law, waith cyn gollwng ei waith i'r farchnad mae'r eurych yn goreuro. Nis gall y naw bardd hyn enill y wobr bob un, waith nid yr un yw eu teilyngdod. Maent yn feirdd lled dda i gyd, ac y mae hyny yn goron well iddynt na phe caffent wobr heb awen. Cromwell.—Pryddest faith iawn, mewn ysgrif eglur. Mae ynddi raddau o deimlad, ac ar y diwedd ddymuniad i Gristionogaeth bur i gael ei phlanu yn Nhwrci er lladd gormes. Darllena'r bryddest yn lied rwydd braidd oil ohoni. Dilyn yr hanes yn orfanwl y mae'r bardd, nes mae ei awen yn cerdded ar draed yn fwy nac mae yn ehedeg. Eisieu mwy o newydd-deb sydd hefyd yn arddull ei bryddest. Bydded yn fwy Cromwelaidd dipyn y tro nesaf, a chymered ealon. Gwyliedydd.—Mae'r Gwyliedydd hwn wedi ysgrifenu ei bryddest mewn copi, yr hyn a'i gwahaniaetha oddiwrth ei gyd- ymgeisydd, y Gwyliedydd arall. Mae yn y bryddest hon lawer o'r bardd. Pe buasai teimladau duwiolaidd a dymunol i fod yn fwy pwysig yn nghlorian y feirniadaeth na dim arall, y bardd hwn fuasai'n myned a'r dorch. Ond y nefoedd sy'n gwobrwyo am dduwioldeb; rhaid i'r bardd fyned yn mhellach nac Eisteddfod Onen y Mynydd er ei chael, ac hyderaf y derbyn fwy yno na gwobr o lwch. Rhy gyffredin yw ei bryddest mewn iaith a syniadau. Cymered fwy o ofal y tro nesaf. Dyma linell ddi- bris iawn ei nodweddiad, A lleddfu eu gweflau fel moethus fwyd mael. Arall,- Yn drewi ffroenau dyngarwyr pob twyn. Mae'r bardd yn myned yn o ddoniol tua'r diwedd. Pe buasai ond dechreu o newydd, dichon y buasai ar y blaen. Garibaldi.—Mae'r bardd hwn yn brinach ar bapyr nag ydyw ar inc. Y mae wedi gallu gwasgu ei holl bryddest o fewn cyrau un len o note paper, ac wrth hyny wedi gwthio dwy lythyren neu dair i le un, nes yw yn anhawdd iawn ei darllen. Dylid cofio gochelyd blino llygaid y beirniad yn ddiachos os gellir. Mae yn y Garibaldi hwn dipyn o awen; pe yfai ychydig fwy o afon Ceridwen, canai yn fwy clir. Rhy gyffredin yw'r bryddest hon eto i basio fel y goreu, waith y mae yma ei gwell. Mae yn myned dros rai amgylchiadau yn hanes y creulonderau yn hynod o wylaidd a chwaethus, gyda'r goreu braidd yn y pwynt hyny. Mae gydag ef ambell ddarn tywyll, anhawdd ei ddeall. Dyma linellau fel engraifft,— ;> T fwriasant wneyd ddaeth iddynt er braw, Y wedi wna regu wrth wanu ei fidog A'i wneyd yn ddwy ystlys gan wenu yn foddog., Terfyna gyda dymuniad i'r addewid ddwy- fol ddyfod i gyflawniad, sef fod heddweh i lenwi'r ddaear, nes y delo gwedd deilwng a dedwydd arni. Ymdreched Garibaldi yn fwy dewr y tro nesaf. Yr Eryr. — Pryddest faith, wedi ei hysgrifenu mewn Haw eglur, dda, rwydd ei darllen. Dadgana lawer o deimladau dynolaidd trwy yr holl bryddest, a dymun- iadau crefyddol i'r efengyl a'i hysbryd f vymysga yr unig a'r lluosog yn nghyd mewn un man, ac y mae ganddo yehydig feiau sillebol. Schuyler.—Llawysgrif dlos ac eglur, a didramgwydd i lygaid y beirniaid. Yr wyf wedi nodi ynddi ddau neu dri o wallau bychain. Mae'r awen yn anadlu'n gryf yn y bryddest hon, ac yn canu fry yn yr uchelder fel un yn gweled uwchben yr olygfa drychinebus. Mae'n gwisgo ei feddyliau mewn iaith ddillyn a barddonol; ar y cyfan yn wych iawn. Mae tipyn ol darllenwr yn ei bryddest hon, a gwisgir yr hanesyddiaeth mewn dillad barddonol. Mae hon yn bryddest wech. Llais Arswyd.—Pryddest dda iawn eto, yn llawn o deimlad byw dynoliaeth. Ysgrifena'r bardd hwn yn lied ddiwallau. Mae ei bryddest mewn rhai manau yn fardd- onol iawn. Bardd gwych yw Llais Arswyd. Gwyliedydd.—Mae y Gwyliedydd hwn wedi ysgrifenu ei bryddest ar leni, ac nid mewn copi fel y Gwyliedydd arall a nod- asom. Llawysgrif rwydd, fel eidde gwr cyfarwydd a'r pin. Pryddest brydferth, dlos, a thra diwall. Mae'r bardd hwn yn baentiwr pert a darluniwr prydferth, ond trueni na fuasai gydag ef hyfrytach testun i'w ddarlunio na'r gyflafan fythgofiadwy yn Bulgaria. Da iawn Gwyliedydd. John Bright.—Mae'r bardd hwn wedi canu ar y mesur Gwel yr adeilad," ac wrth hyny wedi gallu terfynu ei bryddest ar ben y can llinell trwy ysgrifenu pum' penill. Nid wyf yn ei feio am hyn, ond yr wyf yn meddwl ei fod yn caethiwo ei awen i raddau wrth gadw mor gaeth at un mesur, a hwnw dipyn yn gaeth hefyd. Mesur gwych yw Gwel yr adeilad," ond buasai'n rhwyddach i'r awen ganu'n well pe cawsai fwy o ryddid i chwareu ar lwybrau amryfath fesurau, a baasai'r bryddest yn fwy boddhaol a choeth-bert. Er hyny, bardd go dda yw John Bright. Mae yn canu'n lied awenyddol a destlus. Mae'n dangos graddau helaeth o chwaeth a theimlad dynol a chrefyddol. Aed John Bright yn mlaen; mae gydag ef draed ond eu defnyddio; gall gyrhaedd yn uchel i'r bryn. Rhaid dyweyd fod bei*^ erejn wedi dringo yn ttwch y tl0 hwn nag ef, ao wrth hyny wedi anadlu awyr mwy llonfyw i mewn i'w pryddestau, gan ei adael yntau i ddringo yn ei gyfle y tro nesaf yn uwch i'r lan. Nis gallaf wneyd dim sydd unionach, yn ol fy marn gydwybodol, ar ol darllen, a manylu, a phwyso y cwbl, na dyfarnu y wobr rhwng Schuyler, Llais Arswyd, a Gwyliedydd, gan orfod, nid o'm bodd, adael y lleill ar ol y tro hwn. Rhodder y wobr yn gydradd rhwng y tri. Fel na fyddo dim camddeall pa un o'r ddau Wyliedydd yw'r hwn sydd yn enillwr gydag ereill, nodaf ddechreuad ei brydd- est, Bulgaria ddiamddiffyn, A'th delyn heb dy dant." Yr wyf hefyd yn ysgrifenu y gair enillwr ar ei bryddest gyferbyn a'i ffugenw. Bydd yn hoffi hyny, ond odid. (Tw barhau.)
[No title]
PELENI AC ENAINT HOLLOWAY—Poen yn y Col- u, 4lon a r D°lur Rhydd.—Pan gymerir neb yn glaf o un o'r anhwylderau hyn dylid yn ddioedi wneyd defnydd o'r Enaint, yr hwn ddylid rwbio yn y bol ddwy neu dair gwaith yn y dydd, ac yna bydd lr poen tufewnol raddol leddfu. Daros- tyngir yr enyniad a symudir y rhyddni. Bydd y driniaeth hon, yn cael ei gynorth^yo gyda dognau o Belenau Holloway yn dda mewn pob achosion o ddolur rhydd a chlefyd y gwaed, pan fyddo gwaeyw, gwynt, ac arwyddion poenus a pheryglus ereill yn cyd -fyned. Ar ol rwbio yr enaint dylid gwisgo rhwymyn gwlanen, a byw ar fwyd blawdog am ychydig ddiwrnodau hyd nes byddo y driniaeth uchod wedi aymud ymaith y dolur o'r cyfansodd- lad- 33o.
Datganiad o'r "Samson" yn…
Datganiad o'r "Samson" yn Aberdar. SYLWADAU GAN Eos RHONDDA. IV. How tviUing my paternal love." Bass solo yw hwn, dadganiad o'r hwn a ymddiried- wyd i Hywel Cynon. Agorwyd y symphony gan yr offerynau :yn wir dlws. Rhyfedd fel mae gallu Handel i'w deimlo yn yr^alaw doddedig hon fel cynyrehydd melodedd., Edrychwn ar y mesnrau 1-7, tudal. 189,— Tho' wandering in the shades of night. Whilst I have eyes he wants no light." 0 'r anwyl! y mae'r ddwy linell yna wedi en gwisgo a'r gerddoriaeth fwyaf aruchelaidd.' Dyma specimen i ni o fine and expressive melody, onide ? Y mae yn wir nad oedd y llais yn ddigon pwysig ond a gadael hynyna. allan, yr oedd y caniad yn effeithiol iawn.. Ni wnaeth y dadganwr hwn ddim un rhan arall o'r cymeriad yn debyg i'r peth a gawsom ganddo yn yr ymroddiad hwn. Diolch iddo- am ei ofaLo fynegiant; nid oes fawr mewn canu, wedi'r cyfan, os bydd yn amddifad o'r expression. Recit., il Your hopes, dec, Meddai yr hen Manoah,- I kflow your friendly minds, and —y mae'r and ar D, ac yna mewn syndod. dymar Sinfonia ystwrllyd yn dechreu yn presto, doubly forte. Rhy araf, i'n tyb ni, oedd hon o b'£th amser. Dywed Manoah,- Heav'n what noise? Horribly loud, unlike the former shout. Nid oedd y cysylltiad o'r and yn niwedjl y recit. a chychwyniad y Sinfonia yn fy moddio o gwbl; dylasai yr and a'r cpiaver cyntaf o'r Sinfonia gael eu taro ar yr un pryd. Hyn oedd yn cael ei olygu gan yr* awdwr yn ddiameu, oblegyd cafodd Manoah .Y ei atal rhag myned yn mlaen gan ryw f wstwr, a'i daro & syndod mawr. Hear its, our God Cydgan y Philist- iaid yn y pellder ydyw hwn, y rhai a weddi- ent yn daer ar Dduw i'w gwrando. Cychwyn- odd y bass yn wir ragorol, ac os lie, y tenms ar eu hoi yn well fyth. Yr oedd y taerineb mwyaf i'w deimlo oddiwrthynt. Gwael iawn oedd yr efelychiadau yn banau 2, 3, 4, tudal. 193 yr oeddynt yn hollol ansicr ac annhrefn- us. Terfyniad dyeithr iawn sydd i'r eydgan, hwn,—" 0, we die Yr 0 ar chord Gr minor j "we" ar y chord chwech pedwar,. G, C, E flat; "die" ar y chord chwech pump, tair F sharp, A, C, D, double piano, a. therfyna y cyfeiliant diminuendo yn G yn y bass mewn octaves dwfn. Teimlad o drymder mawr sydd yma y maent yn llewygu ac yn marw oblegyd nad oes cymhorth i'w gael. Oddigerth y banau a grybwyllwyd eisoes, yr- oedd y caniad yn dra effeithiol o'r corawcE hwn. "Ye sons of Israel." Cafwyd terfyniad. effeithiol iawn o'r solo yma gan Micah, yn arwain i'r cydgan Weep, Israel, weel), ond fod y D flat yn ddrwg gan Micah, for ever." Cydgan byr yw Weep, Israel," ond y mae- yn expressive i'r pen draw. Dechreuwyd yn lied anniben trueni oedd hyn. Lied ansicr oedd y diweddiad, your hero is slain." Y rheswm o hyn yn benaf yw am fod y terfyniad yn double piano; oddigerth y pethau yna yr oedd yr effect yn dda iawn. Y nesaf yw y "Dead March," neu fel' yr- adwaenir ef gan bawb, y "Dead march Hi Saul." Symudiad araf ond ei brif ddirgel- wch yw y difrifoldeb a gynyrchir yn wastadt pan y'i chwareuir—lleinw bob gwrandawr yn. ddiwahaniaeth a theimlad o dristweh mawr Collodd llawer ddeigryn wrth wrando ar y perfformiad o hono hyd yn nod yn Aberdar y troion hyn. Dau beth gwir bwysig oedd yn erbyn y perfformiad hwn, sef yn gyntaf difaterweh gongs y drum, yr hyn oedd yn wir boenus i'm clustiau, yr hyn i raddau helaeth a achosid gan ddibrisdod y drummer \n tpV sylw l ysgogiadau yr arweinydd. Y nesaf oedd cysylltu y clarinet a'r ,u Tw deuawdau, yr hwn drefniant nghydmarol a chwithig y llawer gwell, trwy -?1* chael, idd °?d,d ond7 un pT,. chwareu a dau clarinet. Niu. ^.mnriodol yw dweye! .na,d oedd yr efeithi jm hmf ^a-deuawd rhwng aderyn y w S' bustach, Gresyn am hyn, oblegyd fod solemnity y symudiad yn cael ei golli yn llwyr. Nis gallaf ddeall pwy sydd i'w feio am y camsynied amlwg hwn. Let the bright seraphim." Cawsom hyfrydwch mawr wrth wrando ar Miss Davies yn canu yr aria galed hon. Yr oeddym yn teimlo yii bryderus dros y foneddiges ieuane am fod y darn yn faith, yn uchel, a'iailais swynol hithau dipyn yn wan ond diolch a bravo iddi hi, aeth drwyddo yn rhagorol dda. Y mae Miss Davies yn ymddringo yn uchel fel cantores; llwyddiant mawr iddi yw fy nymuniad o galon. Y mae ganddi lais ystwyth iawn gwelsom hyny yn eglur banau 10 a 11, tudal. 211. Mia.Ldd UaiB ychydig ar yr F Aarp; ond tmy mrei igrwydd leader jr „rcn„tr,l rhoddwyd t.W o extra forte, a. chododd ei Uais ar JwaitS yn 'W T, br,°doL Nid 'Ms a wna hyn" yna Nid oeddym yn ertyn yn mhellach na'r £ ond y;: ■f'ld ^>gon 0 Pi,Kk yndcu ac a^th y symudiad cyntaf bron yn well w ail dro na'r tro cyntaf. y mae awydd inoS am e. chlywed heb fod yn hir eto.7 dS» iad gogoneddus oedd hwn vr, °