Y Genedl Gymreig

ARGLWTDD ABERDAR A THY YR ARGLWYDDI. Neithiwr (nos Lun) ba y pendefig uchod yn Breithio yn Nghwm Rhondda. Dadganai ei gred iod yn rhaid i Dy yr Arglwyddi gael ei ddiwygio oei adnewyddu. Dylai y pendeflgion Ysgotaidd a Owyddclig gael ou gwneyd yn gynrychioliadol yn ngwir ystyr y gair, ao nid fel y maent yn bresenol yn bwysau marw wrth cdreu Oeidwadaeth.

SYR ROBERT CUNLIFFE A'I ETHOL WYR. Neithiwr (nos Lur) bu yr aelod dros Fwrde:s- drefl Dinbych yn traddcdi ei anerchiad blynyddol I'w etholwyr yn Ngwrecsam. Am ymweliid Syr Stafford Noithcote a Chymru, efe a ddywedai nad ydoedd yn ddim amgen ua chais cwbl anobeithiol 1 broselytio y Dywysogaeth i'f ffydd Geidwadol.

"ABERTH DERWYDDOL." I Y mae Dr Price, Pont-y-pridd, meddyg wrth ei alwedigaeth, ac un sydd yn credu Derwyddiaeth A'i holl galon wedi cael ei gymeryd i'r ddalfa. Bywedir mai el drosedd yw ceieio llosgi corph ltaban pum' mis oed, yr hwn oedd wedi ei ddodi mewn cosgon yn llawn o dir. Yr oedd y seremoni i gymeryd 11a ar un o fryniau Dyffryn Morganwgi arc i fod yn arddangoeiad o'r hyn a alwai y Dr yn "&berth Derwyddo! Daeth yr heddgeidwaid i'r lan cyn i'r gorchwyl gael ti gwblhan. Atalwyd y gweithrediadau, a chymerwyd yr arch-dderwydd i garchar. Hjsbysir mai housekeeper ieuanc oedd ya nhy y Dr ydyw mam y baban, a gwneir ym- chwiliad i'r gwir achos o'i farwolaeth. — —A

COXWY. Withnos o Wedi)io.—Oafwyd cyfarfodydd eweddio undebol yr Wlthno8 ddiwedlaf yn y g g= I adJoldal yma, 80 anercbiadau baddiol ao amserol Ran we!n!dogion gwahanol enwadan y Ile hwn. Y mae hyn yn bath ag sydd wedi ei sefydlu yn ein plith er's amryw o flynyddoedd. Ynystodyr wythnos nesaf traddodlr pregethau dirweetol, yr byu hefyd sydd yn awr yn hen sefydliad. Ye Ukdbb Dibwsbxoi..—Prydnawn Sabboth di- weddaf, yn Ysgoldy y Trefnyddion Calflnaidd, cynhaliwyd y cyfarfod dirwestol arlerol, o dan lywyddiaeth Mr Pierce Williams. Anerchwyd y eyfarfodgan Mr Richard Jones, Watkin-street; Mr T. M. Jones, Newborough-terrase a'r Parch D. Richards, Gwynfryn. Nodweddid ancrchiad yr olaf gyda theimlad dwfn pan yn snog y gynulleidfa i wed iio ar,Dduw am lwyddiant pellach ar y etmudiad bendithiol hwn. Y Philharmonic Society.—Y mae yn gM gan rai o'n darllenwyr i ni ychydig wythabsaa yn ol wneyd yn hysbys gyaygiad haeiionua ein maer haaddbarch, mewn petthynas i ffurflad undeb corawl ya y dref hon. Y mae yn bleser mawr genym yn brosenol gofnodi fod y cynygiad hwnw wedi ei dderbyn yn wresog, ao mewn effaith y mae o dros gaut a hannero It isiau da wedi ei ffurflo. Y mae gwaeanaeth y cerddor talentcg a'r arwein- ydd corawl digymhat hwnw, Dr Rogers o Fsngor, wedi ei sicrhau, a dechreua ar ei waith nos Iau neeat. Y dernyn sydd wedi ei ddethol ar gyfer y gymdeithas ydyw "May Day" (Macfarren). Pe dymunal neb ymuno.ysgrifened at yr ysgrifenydd, Mr Allan, yr ysgolfeistr, yr hwn sydd yn parbau yn ddiflino yn ei; ymdrechion i ddwyn y gwaith yn mlaen yn llwyddiaanus. Ceir ychwaaeg ar hyn Ato-

I BANGOR. Y mae Esgob Bangor wedi cydsynio i fod yn llywydd, a Ueon Baugor wedi addaw bod yn is. lywydd, Gymdeithas DJirwestol yr Eglwya yn y lie. Yn nghyfarfod wythnosol Gymdeithas Ddadleuol y Gwyr Ieuanc, yr hwn a gynhaliwydyn y Queea's Head Cafe cos Fawrth, agorwyd dadl ddyddorol at Lywodraeth Gattrefol (Bollia Rule) i Gymru," yngadarnhaol gan Mr Evan Jones, ac yn nacaol- yn absenoldeb Mr William Jones-gen Mr Wil. liam Evans, lea. Oafwyd sylwadau pellach dros Lywodraeth Gartrefol gan Mri Evan Evans, T. Lloyd, &o., ac yn eibyn gan Mri W. Foulkes (Nefynydd), E. M. Edwards, E. Womsley Lloyd, a'r llywydd. Ar ddiwedd y cyfarfod cymerwyd p:eidlais o'r ddwy ochr, a thrwy casting vote y cadeitydd yr oedd y mwyafrif yn, eibyn Llywodr- aeth Gartrefol i Gymru. Yn y cyfatfod nesaf agorir dadl ar A ddylid parhau y Blwydd-dal- iadau (pensions) P" yn gadarnhaol gan Mr E. M. Edwards, West End, ac yn nacaol gan Mr John Humphreys, grocer, pryd y dysgwyUr i luaws o'r aelodau ereiil gymeryd rhan ynddi.—Ysj. Cymteithas Lbnyddol y Tahernacl Nos Fawrth diweddaf, yn y gymdeithas hon, darllen- wyd papyr ar CyfeillioB, a pha fodd i'w dewis," gan Mr H Edwards. Llanwyd y gadair gan Dr Price, a chymerwyd rhan bellach yn y eyfarfod gan bfri Foulk Jones, J. H. Edwards, D. Williams, John Williams, ac H. 0. Hughes. Festbi — Cynhaliwyd festii yn yr Eglwys Gad. eitiol ddydd Iau diweddaf, i gymeryd i ystyriaeth bwnc trethiant y plwyf. Llanwyd y gadair gan y Parch D. Evans, fleer, ac yr oedd niter dda o'r plwyf. lion yn bresenol. Hysbysodd Mr H. T. Roberts, assistant overseer, fod trethiant plwyf Bangor wedi cynyddu o dan y valuatton newydd o 36,102p i 43,902p. Ar gynygiad Mr T. J. Hum- phreys, gohiriwyd y oyfarfod hyd y diwraod cyntaf ar ol cyfarfyddiad nesaf y gwarcheldwaid, er mwyn cael barn y cyfarfod hwnw ar y mater. -Ar gynygiad Mr R. Roberts pasiwyd pleidlais o gydymdeimlad i theulu y diweddar Mr William Jones, churchwarden, Upper Bangor. Mabwolaeth Dijjesydd.—Foreu Mercher di. weddaf bn farw Mr William Jones, 11, Menai- view, Upper Bangor, yn ei 75ain mlwydd. Bu yr ymadawedig yn aelod am amser maith o'r cyn. fwrdd lleol, a bu hefyd yn churchwarden am flyn- yddoedd. Perchid ef yn fawr gan bawb a'i had- waenai. Y Gymdeithas LENYDDOL ac Atiieonyddoi,.— Yn nghyfarfod y gymdeithas hon, nos Sadwrn diweddaf, darllenwyd papyr gan Mr Awstin Jones ar "0 fergoeledd." Y BWRun Ysgol.—Cynhaliwyd cyfarfod cyntaf y bwrdd ysgol newydd ddydd Iau diweddaf, pryd yr oedd yn bresenol: Mr Meshach Roboita, Pdroh John Morgan, Mri D. Cameron, T. 0. Lewis, D. G. Davies, Griffith Roberts, a Robert Owea. Etbolwyd Mr Meshach Roberts ya gadeirydd y bwrdd, a Mr Cameron yn is -gadeirydd. Dadganai yr aelodan eu barn yn ffafr uno y dosbarth owr- deisdrefol i'r dosbarth allan gyda'll gilydd, ac anfonwyd cenadon i'r perwyl hwnw at Fwrdd y Llywodraeth Leol. Llys YR Ynacow.—Yn y llys hwn, ddydd Mawrth, gerbron Col Williams, Dr Richards, a'r Parch D. Evans. Oafodd Robart Jones (",Robin Iago ") el ddirwyo i 40s a'r:c,,sta,.i alll feddwdod ac aireoleidd-dra.—John Griffith, cbwa elwr, JPethesda, a ddirwywyd i 22s rhwng y costau am ymosod ar John ac Owen Jones, tad a mab o Beth. esda.—Cyhuddwyd bechgyn o'r enwau John Elias Davies, William Edwards, Joseph Davies, John Owen, a David Heifry Edwards, o ladrata teganau o fascachdy William Mollhollaud, yn Marchnad Bangor. Dirwywyd hwy i bum' swllt Ja'r costau. —Elizabeth Jones, Bethesda, a gyhuddid o ymosod ar Thomas Williams, cymydog drns agosaf iddi, drwy el daraw yn ei eiiau gyda phwced. Cafodd ei dirwyo i hanner coron a'r costau.—Cafodd Ro- bert Roberts a John Ellis, y ddau o Faugor, eu dirwyo i 3p yr un a'r costau am heiwhela ar dir Arglwydd Penrhyn.-Am lalrats swm o 13 Jo orsaf y rheilffordd cafodd tri bachgen o'r enwau Owen Williams, Robert Williams, a Richard Williams, eu dirwywyo i 6a a'r Costau yr un. BWRDD y GWARCICHIDWAiD.-Dfdd Mercher di- weddaf, yn nghyfarfod pymtheguosol y bwrdd hwn, cynygiodd Mr T. Jones, Porthaethwy, fod i swyddog gael ei apwyntio i edrych i mewn i'r holl aehosion o gynorthwy allanol. Yr oodd efe yn cynyg hyn am y rheswm fod, i'w wybodaeth ef, fwy nag un o'r rhai oedd yn derbyn elusen plwyfol yn gallu p-ynu moeth-bethau. Gwyddai efeamddwy ddynes oeddynt yn derbyn elusenau y rhai oedd- yot newydd brynn set o ddannedd goood am o 5p i lOp, Os 1 gnoi yr oedd y gwragedd yn prynu y cyfryw, gellid madden, ond y tebygolrwydd yd- oedd mai i harddu y wyneb yr oedd y pwrcas wedi ei wneyd. Amcan penodiad y fath swyddog fyddai gwneyd ymchwiliad a ydoedd y rhai oedd yn derbyn cymhoith plwyfol yn rhai haeddcl ohono. Eiliodd Mr H. Bulkeley-Price fod i swyddog felly gael ei benodi.-Barnai Mr H. Hughes, Bangor, y byddai apwyntiad o'r fath yn adlewyjrchiad an- ffafriol ar y swyddogion eynorthwyol.—Credai Mr Edwards, Glasinfryn, nas gallai yr un ewyddog ymchwiliad ganfod arian a guddiwyd mewn hen hosanan. Barnai y dylai y gwarcheidwaid reddi mwy o ymddiri daeth yn eu swyddogion cynorth- wyoL.-Mr John Morgan, Cadna&t, a wrthwynebai y cynyglad. Yr oedd gan yr Undeb eisocs un-ar- ddeg o wyddogloD, y thai a deUd yn dda. -Gwlthwynebwyd y cynygiad yn mhellach gan y Parch H. Davies Owen a Mr E. Roberts (Bangor). —Wedi dadl bellach gohiriwyd y mater. Llys T Mak-ddylbdiow.—Yn y llys hwn ddydd Mercher, gerbion Mr Horatio Lloyd, drgii Mr Griffith Evans, Caelleppa, Bangor, gynghaws yn erbyn Evan Jones. Oeisiai yr erlynydd feddiannu ty oddi ar y diffynydd. Tybiai y barnwr fod y dystiolaeth o blaid y diffynydd yn ray gryf iddo ganiatau y ty i Mr Evans, ae o ganlyniad rhoddodd ddyfamiad o blaid y diffyiiydd.-Dygai James M'Kay, Bangor, gynghaws yn erbyu Edward Jones, hairdresser, am 24p dylodus am rent, See,. Rhoddwyd dedfiyd am 3p 10j dros ben y 8wm a dalwyd i'r Uys, sef 14p.-Johu Ellis, draper, Beth- esda, a erlfDid am weith macintosh gan James Mitchell. Dylarniad 0 blald y dtffynydd.-Hawrai Joseph Hughes, certiwr, Bangor, lp 10s dyledu3 oddiaredward Jones. cigydd, High-street, am gario ceryg. Dyfarniad n blaid yr hawlydd.

CYHOEDDIADAU SABBOTHOL. i ionawb 1ge9. CAERNARFON. XBTBODISmiD. Moriab..Wi'liam Jones, Porthdinorwig. EngedI.O""n Edward. B,A,Caerna;ion. Engedi ;ii omm Jones, Llanduddo. Caitle square ;8u(anJ«).Bobort Williams, Caernarfon. AVNWTNWIS. galera William Ellis, Chwilog, Pendref. An hr sby s. bedyddwtb. Cierealem 0. Davies, y gweinidog. WBBLBYAID. Ebenezer..Boreu R. Row'aidi, Ten y groee; bwyr, E; jones, rctd DJIWI'. PWLLHELI. KRTnODISTUID. Penmon;,t..T). E. I)Avic-r, Pwllrcli. Salem.. W.-DickOLS Lewis, M.A., Amwythig. ANKIBYNWTB. Penlar E. Jamc, NffYD. BSBYDWWYD. TabernAd J. Thomap, y gweinidog. WESLEYAW. £ e'.on ..R Hugbes: FOUROROSSE3. METHODISTIAID. EbenKser.. Boreu, O. N. Jones, Prtllheli; hwyr, Bees Jones, FejinbeU. AMSriBYHWYB. Salem.Jame8 Davies. bedyddwtb. Tya I., n qion Jr. Ti omm. FFESTiNIOG. METHODISTILID. Pen:el..Boreu, Cyfarfod Ysg.-)I, W. Ellis, BelJgel* ert; hwyr, D. Roberts, Raiw. Eagedi..Boreu, D. Roberts; hwyr, W. Ellis, Bethesda..T. J. Wheldon, B.A. Tabernacl..Cyfarfod Ysgol, D. Jonef, Garreg* Ddu. Bowydi..Robert Pritchard, Cerrig-y-druidion. Rhiw..D. R. Griffith, Hhuddian. Tal-y-weunydd.Am ddau, D. R. Griffith. AXNIBYNWYB. Bethel..Lloyd B. Robeits. Liyfrydfa..Boreu, T. Pnillips, B.D., Hanrwtt; hwyr, Davies, Myfyriwr o'r Bala. Bethaiia..Boreu, Davies, o'r Bala; hwyr, T. Phillip?, B D. Jerusalem.. P. Ho y gweinidog. Bryn-bowydd.,Boreu, T. is. Davies (Crugwyson); hwyr, Robert Thomas, Llanfairfechan. Salem..Boreu, Robert Thomas; hwyr, T, IL Davies. WH6LEYAI0. Siloh..R. L'oyd Jones, Porthmadog. Ebenezer, Borea, Isaiab Jones, Talsirnau; hwyrj Thomas WilIiamp, Blaenau. Tan- y- grwau. Isaiah Jones. BEDYDDWYH. Scion..Boreu, W. Heary Jones, Felinbeli; hwyr, E. Parry. Sardis..E. Parry. CaUatia..B»eu, E. Parry, S-ion; hwyr, cyfarfod gweddi. Moriah..W. HenryJone', Felinholi. Salem (Albanaidd).. William liamphrays, Blaenau Ffestiniog.

"OAWR" Y COTWM :A'I OFYNWYR. I Ymddengys fod gofynwyr Mr Morris Ranger I wedi penderfjnu derbyn 9J yn y bUilt. Yr oedd efe yn fetbdalwr am j swm o 820,000p.

LLITHYR LEKPWL rODDI WRTH EIN GOIIEIIYDD AitBENIG. I Wos SADWFLC. Oyfaifyddodd y c6r Cemreig sydd yn cael ei fiuiflo dan arweiniad Mr William Parry i ymbaro- tciar gyfer cyetadienaeth fawr yr Eisteddfod i tyned drwy eu rehearsal cyntat heno, yn un o ystafelloedd y Ilyfrgell -Brown's Library, yn Wil- liam Brown-street, yrhon sydd wedi el rhoddi at wasanaeth y cOr I gynal ea eyfarfodydd wythnosol gan yr awdurdodau dinesig a phwyllgor y Ilyfrgell. VI allesid cael He mwy cyfleus a chanolog i gynal y oyfaifodydd wythnosol yn yr holl ddinas. Ac y m88 yoaredigrwydd hwn oddi ar law awduidodpu y llyfrgell yn brawf nad ydyut yn edrych yn isel ar y eymudiad. Y mae y cor wedi dechreu ar ei mith Ilydr sirloldeb ac arwyddion addawol. Nid peth dibwys ydyw gweled cynifer o gantsrion ac atweinwyr corawl o gryn fi-i fel Cellan, Alaw Madoc, ac ereill yn syrthio mor rhwydd a pbarod xengau yr hen arweinydd, Parry. Talodd un o brif newyddiaduron dyddiol ein dioaa, yr wythnos hon, gompliment uchel i ddad. gmwt Oymreig, drwy roddi erthygl faith a manwl, wedi d hyBgrifenu gan feirniad dramayddol neill- dBolypapyr yn Llundain, arberSormiad "The Tiper of Hamelin," yn Oovent Garden Theatre. Jtchan mai Mr James Sanvage oedd yn eymeryd y dlanau penaf ynddi, ei ran ef oedd baich y feirn- iadaeth. yr hon sydd yn el osod yn rhengau blaenaf ieerddorion yr opera. Nid oes ond ychydig iawn ,er prit gerddorion erioed wedi cael y fsth gompli. Tnent a hyny, drwy i newyddiaduron trefydd y wlad gylmeddi beirniadaethau neillduol dranoeth wedi perfformiad dernyn yn Llundain. Y mae yr eglwys Annibyncl yn y Taberoacl, Netherfleld-road, yn lied j maes ei lIafur i grmyd- qgaeth Anfield a Walton; a heno y maent yn agor yattoldy eang a chyflensyn Anfleld-road, He y cyn- 1aelll Ygol Sibbithol reolaidd, acy p-egethlr ac y oynhclir cyfarfodydd crefyddol ereill er mantais rr Oymry Jawer sydd yn y cymydogaethau cyn- ?tdttwr byn. Agorwyd yr ystafell heno gyda £ phregeth gan y Parch John Thomas, D.D. a rydsawn yfory bydd y Parchn Hugh Jones, &kenhead, a William Beberta, Gfe?t Mer- eey-street, yn pregptha yno. A nos Fawrth Itydd y Parchn William Nicholson a D. X. Jenkins 'yn pregethu y no. Er fod yr ystafell hon wedi costio tua 500p, ymre aelodau blaenllaw ayd?'t enwad yn y Than hon o'r d-ef, yn benat o Ew'? I 'eth y Parch W. Roberts, Great Mersey- atreek wedi ymgymeryd & rhoddi help 11aw ar wdf. lied eeng i'w brodyr Acnibynol yn Man- cheater, sydd lawer yn wanach nag ydyw yn ninas y ootwm nag yn niisas y Mersey. Y mae eu capel 7D Ohorlton-road yno mewndylej sydd yn pwyeo ya Ued drwm ar y rhai sydd yn ei chynal, ao or ei gafnhaD y maent yn parotoi i gael baetar yn Kyaar vn y gwanwyn, ac y mae eu oyfeillion yn Lerpwl yn gweithio yn egnnl i hel nwyddan a -tfcrtmaudefnyddlola phrydferthi'w gwerthu ynddi, ae yn mynedi roddi cyngherdd mawreddog—o ran hyny y mae pob cyngherdd yn fawreddog ya awr —yn nghapel Great Mersey-street ar y 6ecl-o Ohwelror, lie y bydd niter tawr o brif gantorioa a ohantoreaau Oymreig Lerpwl yn cymeryd rhan yaddo, a'r Councillor John Paries yn gadeirydd. Tnie symndiad fel hyn ar ran y brodyr gwanat yn ganmoladwy iawu. Ymae eglwysi Oymreig ein dinas 0 bob enwad yn parhau yn eu ffyddlondeb i sefydliad yr wyth- noa gyntaf yn Ionawr i gael el chadw fel wythnos I waddio, a chynhaliwyd cyfarfodydd gweddio yn y rhan fWJaf o'r capelau bob nos, a chyfarfodydd andebol yn ihai o'r capeltiu lie y mae rhai y gwa- haool enwadau yn agos ac yn gyfleus i hyny. Y mae yr hyn a ddarogenid ychydig wythnoaau yn ol pan oedd cymaint s yd a grawn yn dyfod yma o bob gwlad td gynyrchiol ar y ddaear-y gwelid llawer o'n yd-fasaachwyr yn fethdalwyr- ya dechreu orofl mai gwir y daroganiad. Y mae yaaral ohonynt wodi cwympoeisoee, ar ol bod yn y fath wasgfenon am arian i gyfarfod en gofynwyr, net y detnyddiasant foddion anghyfreithlon t gyr- taedd hyny, a chael eu hunain yn awr yw rhestr y troseddwyr, ao i sefyll eu prawf o flien bamwyr y wlad am eu tnwedd. Yr oedd un ohonynt a adwaenwn fwy nag ugain mlvnedd yn ol yn llano o gjftifydd cymer- adwy, a weithiodd ei hun trwy ei ddiwydrwydd a dyfalbarbacl yn fanaoôydd cjfrifol, so ynad fc^ddweh droa fsrrdeisdrefl Bootle, ond efe a fethodd ddal y brofedigaeth hon.

Y mae Miss Mackiy, merch y mlHynwr Amerio- naidd. yn cloffi rhwug dau foddwl-priodi bjn- eld.wr Seisnig ai myned I leiindjr. Derbyniodd gweddw y diweddnr genadwr jBbeaezer Davies, F.G.S., Rhutbyn, lythyr oddi witk ddlaooniald y capel cenadol YI1 Amsterdam, 3arbice, yn siynegi ddarfod i'r eglwys ddodi maen eaftadwriaethol yn mur y capol He y bu efe am wyth mlynedd yn gweinidogaetliu. Terfynodd ei lafur yn en plith yn 1848. Negroald dnon a Mgyhoeddwyd dan weinidoeaeth Mr Davies oedd fcron yr oil o'r rhal a arwyddasaut y llythyr. Y imse enw y gwr da yn berarogl yn myog y bobl fliJuon hyd heddyw. Daeth bacbgen tlawd o plerc mown swyddfa gomcbwyliwr tirol yn HunfccdoD yn farwn y •fdd o't blaec. Efe bia yetid BhtlrletlJ., yn swydd Btaffoid. Aduabyddir ef bcllath fel SIr Horace

CAEBNARFON. I Yr wythnos ddiweddat cynh.t?yl Lhristmas Tree yn Yegol y Twthli, er budd CymdetthM Gyfei1lgar Y GySwnyfodQMi °' bwen Jones, Constantine- te?co yr hwn a gyfarfyddodd &'r fath ddamwaim vn yr Erjri Works dro ya ol fel y Soriyddwydton ymaith ran o'i drood, yn gwella yn foddhaol^- Hefyd y mae Mf David Williams, builder, yr hwn fu wor beryglus waelyn ddiweddar, jn gwella yn ddn, a diau y b) dl yn dda gan niter fawr glywed hyny, ,1;??-?°. diweddaf cynhal- iodd S 'M liLi MMn 'Grf inh leol (606) gyfarfed adlonindol yn nu hvetafell yiay easfcll. Oy:mer- w?d rLa,? y J ,riol gau Mrs 0. H. Kees, Miss Anna Thomas, M sa Eva Giegson, Miss D-vide, &' Harnett Thomas, Mr J. .9, Mr A. Croft, Mr Edward Roberts, Mr B. J. Davide (au- Mchia<)), Mr Caradoc Rowlands, Mr D. T. IADyd, &0. ?EM.I?N FOD MR EuMrHEETS, CaentMtoN. a fedr dwyn allaA (drwy dmysRria.d) argraphiad Ojmvaeg 0 Pennants Tours in Wak, ya nghyd a cbyfieithiad o Dodiaau y Prdeawr Ithys, a byw- oraphiad gau Mr Trevor Parkme.cofres o Lwytbau Breniaol Cymra, a'r holl ddetia?iau gwreiddiol- yn whob ystyr yn gjffelyb i'r argraph.ad Saes- oneg diweadir. D'ma y tro cynW i we.thjau yr awdwr euwog hwu gael eu oyhoedii yn y Gym- rae Z. OYMDIIITIIABLRNYDDOL EsoEDr.~l«cs We.er.Tor. 11 eg, oatv-yd cytarfod dyddorol yn ygymdeithas uohod drwy i Mr David Thomas, relieving oiffcer, Henwaliau, diarllen papyr hynod o awgrymiadel ar "Law-weithfoydd Cymiu. Sylwodd yn benaf ar aduoddau ein gwlad ftllle 1 godi a dwyn yn mlaeu law-weithfeydd, a gresynai mai diff/g asturiaeth yn y Oymry, fel rbeol, a barai fod y cvfryw, yn y gorphenol, wedi cilio o u mysg. IUynwyd ef a svlwadau peit a pherthyaasol gaa ein eadeirydd (Gwyneddou), Mn E. Bryan, High. street; Ellis Jones, J. W. Jones (Andromcus), a'r Parch Evan Roberts.-O. T. R., Tsg. TEML Ebybi -Ymwflodd y doml uchod (âr Theml Glan. rhyddallt, "08 W ener diwedduf, Llyw- yddwyd y cyfarfod gun Mr Evan Williams. Yna aed yn mlaeu gyda gwaith y cyfarfcd. Cafvyd ein gan Mr John Jones. Daal gan Mil Owen Robinson, William Morris Jones, a John Jones. Adrcdiiad gan Mr G. Williams. Anerchiad gan v llywydd, buddiol ac i'r pwrpas Cafwyd dadl, Dim, tipyn, g?-nod," gan Ma W. B. Morris, a Thomas Owen. Dadl gan Mr J. ? Jones a Miss Williams. Pedwarawd gan dri brawd ae un chwaer. Cafwyd gair 6? Mr E B Owen, a chan gan Mr J. R. Jones. Adroddiad, Mr TJ. M. Boards. Ucawdgm Peter Angel. AdtoddtMad_ gan Mr P. M. Francis, ao yna teifynwyd y cyfar- fod.- W. M. J. Cyflwino Tysteb.—Ar yr achlysur o briodas Mr Thomas Owen, Gelert-street, ail fab y diweddar Mr John Owen, Gamons-stieet, o'r diet hon, â. Miss Anne Owen, Bodafon, North road, pofider. fvnodd plane a phobl ieuainc Gobeithlu SilohBach wneyd rhywbetli ddo i ddaugos eu teimladau da tuagato am ei lafur yn eu phth fel arweinydd y canu. Oasglosant yn eu plith eu hunain, II nOB dydd Oaiau cynhaliwyd cyfarfod ganddjnt ynSiloh Bach, ac anrhegwyd ef a flower shade pryd- ferth. Cafwyd cyfarfod difyius. Ioaawr 6ed ar ddiwedd yr I sgol, dartu i Ysgol Sabbotbol Biloh Bach anihegu Air Owen a Beibl teultiaidd a llyfr hymnau hardd. With gyflwyno yr anrheg, cafwyd ancrchiad dyddorol ar gychwyniad yr ysgol vn y I'e can Mr William Parry, Moriah-terrace, ? hwn yw yr a'olygwr. Siaradwyd hefyd gan Mr Norman Davies, ly Fty, a'r Parch T. G. Roberts, Rhostryfan. Y mae hya yn Hefarn yn uehel am Mr Owen fel arweinydd y gan yn mhlith y plant. Caniataer i mi ddywejd fod yr ysgol hon mewn ystid hynod o lewyrchus yr hyn sydd yn glod i lafur a dyfalbarhad Mr William Parry a Mr Norman Davies,—GnfaiU. Y Wesi.kyaiu Ctmreio.—ir oeaa y cyieiman yn Ebsnezor wedi penderfynu cynal cyfatfodydd I bregetbu a gweddio at hyd yi wythnos hon, ac yr oeddynt wedi cael acldewid gan y Parch John Evans, Llundain (Eglwys-bach), y byddai efe gyda hwynt: ond oherwydd alfechyd ei wraig, raethodd Mr Evani gyflawni ei addewid, a nos Lun llanwyd yr adwy gan y gweinidog (y Parch John Hughes), yr hwn a draddododd bi«geth wir dda oddi ar y Salm Gyntaf. Treulir y gweddill o'r wythnos i wed ïo-cyfarfodydd am ddau yn y prydnawn a chwech yu yr hwyr. Llys y Man-ddyledion.—Yn y llyshwn ddydd Mawrth diweddaf dygai John Griffith, Ebenezer, gynchaws yn erbyn William Pierce Rowlands am ii), swm i» dalwyd yn ormod i'r d-ffynydd fel thent. Ymddengys i'r ditfynydd wertlu dodrefn perthynas i'r erlynydd, ac iddo gael mwy am y dodrefn nag oedd yn ddyledus iddo fel rhent. Mewn amddifiyniad, dywedai y diffynydd iddo ddychwelyd y bunt i un arall o'r teulu, ac o ganlyniad rboldodd y barnwr ddyfarniad o'i blaid.-Thomas Hughes, Prince of Wales, Pen-y. groes, a hawliai 5p oddi ar John Griffith, Baptist- street, o'r un Ile, oedd yn ddyledus o dan promissory note a wnaeth y diffynydd i'r hawlydd. Dyfarniad o blaid yr hawlydd.-Robert Jones, Bryn-hafod, Clynnog, a ddygai gynghaws yn erbyn David Evans, Felin Faesog, am iawn yn berwydd ilr olaf dorl ffos yn ffordd yr hawlydd. Ffrwgwd rhwng cymydogion ydoedd hon. Dy. farniad o blaid yr hawlydd am 20a.-Griffith Wm. Jones, chwarelwr, GaUt y-ail, ger Caernarfon, a ddygai gynghawe yn erbyn Ellen Jones, Stryd Llyn, am werth set o harness. Dyfarniad o blaid yr hawlydd am 3p, yr hyn a gyfuewidid i 5s os y dychwelid yr harness o fewn wythnos o amser. —Hawliai Robert Williams, builder, Clarke. terraco, Ip o iawn gan Gwmni yr Eryri Works am iddynt ad-ilftdu gwal ar dir yn eu meddiant hwy. Dyfarniad o blaid y diffynwyr.— John Parry Jones, Rhostryfan, o ofynat am hawl i gymeryd mead- iant o eiddo uu Jane Jones, a fu farw ychydig flsoedd yn ol. Hysbysai cyfreithiwr yr hawlydd fod David Jones, Rhostryfan, wadi cymeryd meddiant o'r eiddo yn anghyfreithlon. Dyfarn- iad o blaid yr hawlydd. BWRDD Y GWAROHEIDWID. — Cynhaliwyd cyfarfod pymtheguosol y bwrdd hwn ddydd Sadwrn, pryd yr oedd yn b, I-Uri John Thomas (YQ y gadair), Thomas Hughes, W. Roberta, John Jones, O. 0. Roberta, J. S. Kirk, J. Menzies, Robeit H. Parry, D. Jones (Wera. oleu), Henry Williams, William Williams, John Roberts, William Jones, D. P. Williams, O. Roberts, Lewis Hughes, D. Jones (Llanidan), Hugh Thomas, R. P. Jones, a J. H. Thomas (clerc). „ Ol.ddnledion y Fbeyft-—Owynai Dr Kirk yn herwydd fod rhvw rai o'r pwyllgor t; r:aaoliwedi ar. wyddo cheques, tra nad oedd gan y bwrdd arian yn y banc. Y rheswm fod y bwrdd wedi myned heb arian ydoedd fod rhai o'r plwytl ar ol gydalu tal. iadau. Credai ef y dylid gotfodi y plwyf hyny I dd'od iu harian yn mlaen. Yr oedd cheques y bwrddjwedi cael eu gwithod gan y banc, a cllredai efe fod hyn yn ddianrhydedd mawr arnynt.—Y clere a ddywedai y gallai y bwrdd orfodi yr over. teen i dalu yr ariau pa y dowisent wneyd hyny. Yr oedd ganddynt y gyfraith o'u tu i wneyd hyny. -Barnai Mr D. P. Williams lod y mater yn un pwysig, ac ni ddjlasid fod wedi arwyddo chequet tra nad oedd arian ar en cyfer yn y bane. Dymunai efe awgrymu a- i'r peth beidio cael ei wneyd eto. -Y Olerc: Wel, yr ydych wedi.arwyddo cals haddyw. Pa faint o amaer a ganiatewch chwi i'w casglu?-Eg,Luro(ll y cadelrydd fod rhenti amryw o'r ftermwyr yn y plwyfi i'w tala yn union bellach, ac fad hyny, o basibl.ym achosi path o'r anmhryd- londeb yn tain,pa un si hêa ai newydd. Gofynai pa bryd oodd yr amser olaf i dderbyn yr ol.ddyledion prcssnol.-McD. P. Williams: Dywedery 15fed o Fawrth.—Mr William Roberts (Clynnog), a tarnal y dylid caniatau i'r jilwyfl dalu eu arils rhyw amser a fynoat o fewn y tri mis. Credai mai annheg oedd eu rhanu yn dri swm cyfartal i'w talu yn tlsoL-Y Clero: Os na bydciant wedi talu yr hên a'r ncwydd erbyn y ISfed.o lFawrth, a wyf fl i gymeryd cwrs cyfreithiol yn eu herbyn ?— Mr D. P. Williams: Ydych.-Mr W. Jones (Pen-y-groet): We), rhaid i mi ddyweyd eich bod yn greuluwa iawn.-Y Cadeirydd: Ond bath wnewoh chwi ? Yr ydym hi fel ffermwr tlawd heb arian i fyned yn mlaen. Nid oes genym arian i gyfarfod do gofynion.—Wedi da?l pellach pan. derfynwyd erlyn yr oveneers, 0& na byddai yr aAa yn cael eu talu yn y dyfodol. Y Dreth Si'ol.—Deibyniwyd galwad am dreth eirol a threthi heddgeldwadol am 712p lis 2c.— Mr Thomas Hughes (Tantwr): Y mae yn Uawer uwch yu y sir yina nag yn Jlon.—Mr David Jones (efon-oleu) Cafodd pwyllgor ei apwyntioiwneyd ymchwiliad i'r rheswm paham y mae felly. Pen- detfvnwyd fod y pwj ligor hwnw i gyfarfod ddydd Sadwrn nesat, o flaen cyfarfod y bwrdd iechydol. y Cmnion yn erbytt Dr Tones, Llanidan.—Dei. byniwyd llythyr oddi with Dr Jones, swyddog eynorthwyol plwyf Llanidan, yn hysbysn nad arwyddodd et yr un yn nghylch neb nad oedd wedi ymweled fig ef, Yr oedd y rhai yr oedd efe wedi eu harwyddo yn rhai ffuifiol, a'u hunig aIDcan ydoedd dangos fod y cynotthwy a gall y tlodlon 18 gyfreithlon. Nid oedd ystyr fedCygol iddys>t o gwbl; eithr mater o form oedd eu harwyddo. Hysbysai hefyd ei tod ef yn wael ar hyn o bryd, ao fod Dr Williams, Llan- gefni, wl.di addaw gwasatiaethu yn ei le. Anfon- odd lythyr oddi wrth Dr Williams, yn yr hwn yr hyebyeai y meddyg hwnw ei fod ya foddlon i 1'81. anaethu mewn aehosion ag y byddai Dr Jones yn anaUuog.—Cwynai rhai o'r gwarcheidwaid fod y ffordd yn whell i Langefni, eithr hysbysodd un 0 gelodau MOn fod y tlodion yn hoffi Dr Willian s fel eu meddyg. Peuderfynwyd, fodd bynag, galw ar Dr Williams i roddi 11?thyr eto dan el law yn dadganei barodrwydd i lauw holl ddyledswyddau l t:rdS: :rtb::n:ieabw holl ddyledswyddau MeiJ¡¿ajon 'Tre?yaty??H ??M?tf-t'f?.tet'.—Bat. Uenwyd Uythyr oadi wrth Mr William Williams, Grauor, yn hysbysu fod Cadben David Williams, Porthdinorwig, wedi cydsynio i fod yn feichiau iddo ef, yn lie Mr David Williams, uae'r-ttriaa, yr hwn sydd wedi marw. Derbyuiwyd Cadben W a liams gan y bwrdd. Apet am Godiad Cyftg.-Gwnaeth Mr a Mrs Jones, meistr a moistres y tlotty, gais am gadiad o lOp yr un yn eu cyflogau. Hysbysai Mr Jones fod y cyflog yn Undeb Caernarfon yn llai o 25p yn achos y metatr, a 20p yn aohos y feistres nag yd- oedd (• cyflog yn Nhlotty Bangor. Hefyd, fodnifer y tloclion yu y ty yn fwy yn awr nag y buont erioed, ac hefyd fod ei gyflogef a Mrs JoDe3 ilawer yn llai c na'r rhai a fuont yn eu lie o'r blaen. Go hiriwyd y mater. Achos MrSugh Roherls, IAanllyfni.—Darllenwyd llythyr oddi wrtli awdurdodau Gwallgofdy Dinbych ya ewyno yn henvydd y dull yr aed a gwallgof- ddyn o Lanllyfoi i'r Ile hwnw. Dywedent iddo gael ei gymeryd yno wedi ei rwymo ar stretcher, gyda'i ddwylaw wedi eu rhwymo wrth eu gilydd. Ualwodd y cadeirydd ar Mr Daniel Thomas i hye- bysu y bwzdl o'r amgylchiadau, a dywedodd yntau mai angenrhbH oedd yn peri gotfod rhwymo y dyn. Dywedai i Hugh Robeita daraw ua o'r heddgeidwaid, a.2 wedi hyny nad ai neb ato gan ei ofn. Ac nid at nob gam o ffordd gydag ef i Din- bych, os na rwymid ef. Yr oedd efe am ei ollwng yn thydd, end pau ddeallodd y rhai oedd gydag ef hyny, dywedaaant na ddeuent hwy gydag of. ao felly gorfyddwyd ei gadw yn rhwym. Wedi clywed y dystiolaeth hon, dadganodd y gwarch. eidwaid eu bain nad allasai y sw) ddog wneyd dim ond fel y gwnaeth o dan yr amgylehiadau. Pen- derfynwyd pwrcasu straight touislcoat i bob un o'r swyddo ion cynoithwyol thag i achos cyilelyb ddvgwydd eto. Ystafell y BiordA -Nod WId pedwar o ddynion i wneyd ymchwiUad ylit. ughylch pa fodd i helaethu yr yetafe 1 lie y mae y bwrdd yn cyfarfod ynddi. Hjsbyeid nad oedd gan gynrychiolwyr y waag le i ysgrifenu arno, ond ar ei gliniau. Dad- ganai amryw o'r aelodau eu barn yn ffafr aU. drefnu neu helaethu yr ystafell.

I MENAI BRIDGE. ST. John's SCHOOL.-Da genym allu hysbysu fod Mr T. J. Jones-Lewie, B.A. athraw yr ysgol uchod,yn gwella ya gyflym, ac ya ol pob rhagolwg caiff yr ysgol ei bagor ar yr 28 .in cj fiiol-wythdos yn ddiweddarach nag y bwriedid. Y mae Mr Jones wedi sicthau nifer o athrawou newyddion, a dygir yr ysgol yn mlaea yn y dyfodol ar raddfa fwy eang.

I DYFFRYN NANTLLE. GAIR o Amddifpyniad.—Byddai yn dda i lawer gohebydd gadw nown oof, pan yn ysgtifenu hanes ardall newyddiadur, fod eu cynyichion i dd'od o dan feirciadaeth uniongyrehol, ac fod gan drig. oiioa yr ardal yr ysgrifenir am daci gymaint o fan. teision i adnabod ei gwir gymeriad, ac y gallant wahaniaethu rhwng y gwir a'r gau. Y mae yn hawdd canfod fod y gohebydd hwn yn wr mawr yn y dirgel-yn wr cryf a chwaethus ei ollgiactau, ac yn un o'r rhai hyny ag sydd yn "caiu ei gy- mydog fel efe ei hun," Ond giesyn yw ireddwl, er y cwbl, ei iod yn amddifad o dymher sitiol a chymdtithasgar, pan y mae yn ceisio yn llechwr- aidd ddifti:) ei araal ei hun ar draul codi ei hunan i ben pinacl enwogrwydd fel un o'r ysgrifenwyr mwyaf chwaethus." Byddai yn dda i'r gohebydd hwn gofio y geiriau hyny, "Perchwchbawb." Yr un adnod sydd yn dyweyd, II Anrhydeddweh y brenin," a ddywed hefyd, "Perchwch bawb." Ond yr ydych chwi, Mr Golygydd, yn rhoddi eich hunan uwchlaw pawb ereill. Fy unig fwrlad wrth autou gair fel hyn yn nglyn it gohebydd Dyffryn Nautlle ydyw dangos i'r oy- hoedd ei fod wedi camddariuoio ein hardal yn ei ysgrifam yr wythnos ddiweddaf. Nid ydyw yn dSj tynu darlun o'n hardal S lliwiau mympwyol fel yr eiddo ef. Pan yn darllen y peuawd cyffrous a ddefnyddia, y mae dyn yn cael ei arwaia yn natar- iol i ddysgwyl am ddarlith wlithog neu rywbeth tra pkw/aig ar y fath destyn, ond y mae yr hyn sydd yndilyn yn gyetil enghraipht a dim a welsom erioed o fynydd yu esgor ar lygoden." Beth, tybed, oedd yn nglyn A'r driving a fldygwyd yn mlaen yn Neuadd Pen-y-groes yn haeddu con- demniad fel a geieia ef ei osod P Pa briodoldeb sydd mewn oysylltu hln â boneddigion Caernar- fon, atolwg P Gwneyd ycbydig elw fydd yr amoan yn gyffredin gyda phethau o'r fath, oudym. ddengys fod y gohebydd hwn wedi cael allan mai anfarwoli ea henwaa," &:13. Felly, gyda golwg at yr hyn a ddywed am y "Ftygatn," y maeyn amlwg mai ei brif amcan ydyw 4: cablu urddas." C?edwn yn ddiyego? fod y gwr pMchedig sydd yn gofa!u am wMaoaeth fSotd Rhedyw mor aiddgar ag yntau dros foesoldeb a chrefydd. Y mae yn ddigon amlwg I bawb fod iaith y llythyr yn llawer rhy eithatol drwyddo. Ouid cabledd noath ydyw galw y rhai a gymerant ran yn ngwasanaeth y Plyg- ain" yn "giwaid halogedig." Gan fad hedd- geidwaid y Dyffryn mor ddiwaith, oni fyddai yn ddoeth yuom ethol y gohebydd hwn yn fath o arolygwr arnynt ? Diamheu genym y gallai gwr mor lygadog gantod digon i'w wueyd i belwar arall eto.-Idwal.

RHOSTRYFAN. I YSGOL T Bwbdd — Da genym allu dwyn tyst- iolaeth i efifeithiolrwydd yr ysgol hou eleni eto. Rboddes aiolygwyr ei Mawrhydi dystiolaeth uchel iawn iddi. Heblaw y Parch E. P. Watts ac E. Roberts, Ysw., yr oedd W. WiUiams, Ysw., yr head inspector am Ogledd Oymlu, yn bresenol ar hyd yr amser yr all ddiwrnod, a chafodd ef fodd hau yn fawr. Mr Williams ei hunan fu yn arholl y dosbeirth bytiaf mewn daearyddiaeth, a thystiai y buasai yn anmhosibl bron cyfarfod & dosbarth wedi ei barotoi yn well yn y maes hwn nag oedd becbgyn y safoaau uohaf yn ysgol Rhostryfan. Yr oedd rhediad yr adroddiad yu debygihyn: Gyda'r eithriad o Rifyddiaeth, yr hwn sydd ychydig yn ol i'r psthau ereill, y mae yr ysgol hon wedi myned drwy arholiad tra boddhaol ao unffurf yn y materion dosbarthiadol ac elfeaol." Dygid- befyd dyBtioliaetli uchel iawn i'r,'gwnii, ac y mae y gyfundrefn yn ol pa Ull yr addysgir y gwnh yn dra boddhaol. Swm y grant a dderbyn. fwyd ydyw 150p. Er fod y gweithio eleai o dan y code, newydd, aoer fod newydd-deb Be anhawsderau ereill 6r y ffordd elni. juid oedd y'grant er y cwbl yn ddim ond oddeutu 4p, _yn2lai nam ydoedd y Ilynedd. Y mae yr athraw, Mr J. B. Williams, yn haeddu canmoliaeth yn ddiau am ei ymi o Idiad i'r gwaith atl lwyddiant' gyda'r gwaith o addysgn, &e. Dylai gael ei werthfawrogi gan yr ardal, ao o ran hyay y mae ya cael ei wetthfawrogi. Y mae yr athrawesau eynorthwyol, Miss Griffith a Miss Hughes, hefyd yn baeddu canmoliaeth. Heblaw eu dyledswyddau ereiU, o dan eu gofal hwy y mao addyegiaedi genethod i wnio, &c. Dylai rhenl plant yr ardal hon werthfawrogi yr ysgol effeithiol sydd yma, a gwneyd ymdrech i anfon eu plant i'r ysgol. Gwobbwtok Hbxbt Hills A'I FARo-Wrth gy- flwyno ein dyfarniad o'r gjstadleuaeth am y cnydau goieu o twdins eleni i sylw y oyhoedd, drwg genym orfod hysbysu i amryw o'n oyfeill- ion gael eu cau allan o'rymdrechfa o ddiffyg cyd- ymffurfiad ¡'n teierau. Nid ydym yn ystyried unrhyw reswm mewn ymgyBtailu am y cnwd goreu wedi eigynyrohu gyda ein gwrteithiauci pan fyddis wedi defnyddio tail hefyd, pa un bynag a'i yn y rhes a'i ynte ar y cefn. Ni fyddai liyny unrhyw prawf o gwbl o rinwedd y guano (fel ei gelwir); a pban ganfyddai ein beirniad fod tail wedi ei ddefnyddio o gwbl, gomeddent bwyso yny ffijrmydd hyny. Mae y canlyniad o gymaiht a hyny yn fwy gwerthfawr a derbyniol; gan y caniateir drwyddo wirionedd ein sicrhad o gnwd cynyrchiol a chyflawn drwy ddefoyddiad ein gwrteithiau ci ein hunain, ac heb unrhyw gynorthwy allanol fodd bynag. Eaillwyd eiu gwobrau eleni fel y canjyn:-I. Mr J. Chambers, Nant Newydd, Llangetai. 39 cant, 18 chwatter, 2 bwys 8 wns yr aoer. 2. Mr 0. Fiench, Llechog, Amlwch. 36 cant 00 0 acer. 3. Mr 0. Williams, Tu'driw, Bryosiencyn, 32 oant, 12 chwarter, yn 16 bwys yr acer. Credwn mae oddeutu 18 rhes yn yr un-lath-ar-ddeg ydyw y mesur goreu i dreio an y prize«. Nis gellir cymeryd gormod o ddyfalwch with ddewis bal hefyd. Y mae telerau sicthad erip d i yn dra syml ond talu sylw priodol iddynt. y" fynych gwelir cae wedi cael hanner dyfetha ei char.c.s am gnwd toreithiog o ddiffyg teneuo ¡modol, Nis gellir bod yn rhy o talus gyda'r rhan yma 0 waith, nag ychwaith: gyda'r cliwynu a'r glanhau dilynol. Edrycher yn ddealius ar ol y rhuuau arweiniol o'r gwaith, a cby da thymhor gweddol fCafriol caiff yr amaethwr ei wobr yn ei waith.

BETHESDA. I Cyfabfod Llbnyddjl Cabmsl, Llamuhohid.— Cynhaliwyd y cyfarfod uohod ar nosweithiau Gwener a Sadwrn, Ionawr lleg a'r 12fed. Llyw- yddion, Mr Edward Williams, Oarmel, a Dr Wil- liams, Bryn-meurig. Arweiniwyd gan yr enwog Tanymarian. Y*beirni»id ary gwahanol destynau oeddynt:-Parchn J. H. Hughes (It n in o Leyn), E. Stephens, Tan-y-marian; Mri W. J. Parry, Maes-y-groes; J. T. Pritchard, orgauydd, Gwrecsam; John Williams, Cae Chwarel; Michael Hughes, Ty-newydd, Oaelhyngrydd j Trefor Jones. 'Rachub; Mrs W. J. Parry, Maes-y-groes; Miss Stephens, Tdn-y-marian; a Mies Catherice Evans, Oarmel. Y cyfeilydd ) a yetod y cyfarfod- ydd ydoedd Mr Pritchard, organydd. Oantorion, Mr John Owens (Ap tflaslyn), a Miag Oathprioe Evans, Carmel. Yn bresenol ni a ddechreuwu gyda gweithrediadau Cyfarfod nos irerer.-I ddechreu, Mn gyffredinol. Anerchiad gan y llywydd, sef Mr Edward Williams, Carmel. Am "Hemio Ffunen Logell:" gor«u, Lizzie Jones, Pen y-boao; ail, Grace Thomas, Bryn-pletyl). "Y I casgliad helaethaf o enw u afonydd y Bcibl goreu, John T. Owens; ail, Thomas Jones, Tan- y-ffordd. Am ganu Y Tlysau:" goreu, Thomas 0. Williams; ail, Margaret E. Jones, Adrodd y peniilion, "Nesu Adref:" goreu, L'zzle 'ones, Pen-y-bonc. "Darllen difyfyr:" goreu, Thomas Jones, Tan-y-fCordd; ail, Hugh R. Hughes a W. Williams, Water-street. Am y tri hir-a thodd- aid goreu i'r diweddar Thomas Williams, Tan-y- fron, CaeUwyngrydd:" goreu, Ogwenydd. Adrodd, Y lleuad yn y llyn;" gorcu; ;E. ;A. Williams, Llwya-y-coed. Am adrodd Salm civ.goreu, Ann Jones, Cefn Oarmel; ail, Robert W. Robeits, 'Jan-y-dderwen. "Am gyfausoddi tda ar yr Imyn 26, o Lyfr Tonau y Parch E. Stephens:" goreu, Mr Roboit Williams, Fron Salem. Am y traethavFd :ar Gynildeb yn elfen haafodol er gwneyd teulu yn ddedwydi:" goreu, Miss Ann Jane Hughes, Ty-newydd. Spelling Bee:" goreu, Hugh R. Hughes, Cae'r-groes; ail, W. R. I EvaDs, Shop. Am ganu Y Concweat," aUM o; lyfr Tanymarian: goreu, H. J. Williams a'i Barti. Enillwyd y tyst-yagrif yn y Toni Sol-ffa gan Mr W. R. Greaves, Siop, TQoms Jone!, a Robert W. Roberts. Am MMdd EMgdor y Gredi. aeth," allan o GaniaJau mraethog: goreu, A. J. Hughes, Ty-newydd; ail, John Williams, Fron Chwith. Adrodd," Dammeg y Deng Morwyn: goreu, Catherine Roberts, Hen Bare; ail, H. 0. Williams, Fron'deg. Amy "Par Hosanau:" goreu, Elizabeth Roberts, Tan-y-dderwen. Am y Peniilion Coffadwriaethol i'r diweddar Robert T. Pritchard, Caellwyngrydd:" goreu, Ogwenydd. Am y treethiwd at I, Nodweddion Abraham barnwyd W. R. Jones yn deilwng o'r ail wobr. Ar yr Solwyddoreg, Hanes lesu Grist:" goreu, Benjamin Williams, Llwyn-y-coed; ail, Margaret A. Jones, Fron-dê,J. Cystadleuaethc8r y plant,— dadganu "Ymdeithgan y Plant," gan W. Davies, U.C. W. Barnwyd CGr Carmel yn oreu. Wedi hIn diolcbggrwcr, fel arferol, terfynwydy eyf Irrod. Cyfartod plant ya fwyaf neiUduol ydoedd hwa. Cwynwyd llawer oherwydd ei feithder. Cafwyd gwasanaeth y dadganwr enwog a phoblogaidd Ap Glaslyn, a Mi's Evans, Carmel. Prif arwr y cyfar- fod ydoedd Ap Glaslyn, yr oedd ei ddadganiad yn effeithiol, ae yn derbyn cymeradwyacth Swiesog, -Cyfarled Noyjl ogadw?-Ii.-Dechi e,iwyd am chwecu o'rglocb, ae yr oedd y capel eang yn crlawn o gynulleidfa barchus. Yr oedd y program yn ar- ddaugos y byddai yno wledd ardderchog, ae yn hyn ni siomwyd neb. Llywydd y cyfarfod ydoedd Dr Williamp, Bryn-meu ig. Arweiniwyd gan Tau- ymarian. I ddechreu, rhoddodd yr aiweiaydd yr hen beniU anwyl,— Duw mawr y rhyfeddodau maith." Cafwyd canu o'r fath oreu, nes gwresogi y gynull- eidfa o'r braidd i'r hwyl. Cafwyd aaerchiadau barddonol gan gan Mr Henry J. Williams (Rhys Puw), a Mr Thomas Owen, Carmel. Anerchiad gan y parchus lywydd. Cafwyd araeth alluog gan y Dr, fel arferol. Can, "Gwraig y Morwr," gan Ap Glaslyn, yn odidog ac yn wir deimladwy. Ar ddechreu y cyfatfod derbynioddyrarweinydd nodau o'r gynulleidfa yn erfyn am ganeuon neillduol oddi wrth Ap Glaslyn yn ystod y cyfarfod. Am y traethodau ar "Hanes Mair y Forwyn:" goreu, Mrs Williams, prlod Rhys Puw; cyfartal, Miss Hughes a M. A. Jones, y ddwy o elw ngrydd. Cyttadleaaeth ar ddadganu yr alaw "Gyda'r Wawr" (i ferched): gorea, Mrs Williams, priod Rbys Puw ail, Miss Roberts, Ooetisaf. Neb yn deilwng am yr englyn Bedd- argraph i'rdiweddar Mr Robert ;T. Pritchard." QoMtiwyd y testyn hyd y flwyddyn neast Gohiriwyd Ardderchogtwyddiy Beibl:" goreu, Mr Rowland Jones, Oarmel. Ni wnaeth yr a:l ei ymddaugesiad. Ar ddymuniad leuan o Loyn dadganodd Ap Glaslyn 11 Glyndwr 11 yn Saesoneg, yr hyn a wnaeth yn wit feistrolgar. Datlltnwyd y feirniadaeth ar yr" Antimacassars" ganTau- ymariau gyda hwyl: goreu, Mrs W. Roberts, Tan y-fynwent; ail, E. A. Williams, Llwyn-y- cicd. Am y traethodau ar II Hanes Job a'¡ Gyf- eillion:" goreu, Mr W. Jones, Ty Capel, Carmel. Am y peniilion i Ystafell Yogol Carmel," Mr Henry J. Wil iams febys Puw). Am ddadganu unrhyw alaw (rhydd i'rbyd): goreu o lawer yd- oedd Mrs S. Roberts, Ynys. Bairniadaeth Ieaau o Leyn ar y traethodau, "Pechodau y genedl yn amser Breninoedd Israel a Judah" (rhydd i'r byd). Wedi bciiniadaeth fanwl a galluog, barn- wyd eiddo Mr William Robatta, Wern, a Mr HOIf.1 land J oncs, Carmel, yn oreu, Caagau Miss Evans, yn wir swynol. Beirniadaeth Mr Parry, Maes-y- groes, ar y traethodau ar Haaes Addysg Ddydd- iol y Ganrif bresenol yn Mhlwyfydd Llanllechid a Llandegai" (agored i'r byd). Mawr gaumo'o Id y beirniad y cyfausoddiadau goreu, Mr 0. David Williams, ysgolfsistr, Llargwm, Meizionydd; ail, Mr Robert Parry (Ap Llechidon).—Beirniadaeth Tanymatian ar y bryddeet, "Golygfa a Dan-y- marian" (rhydd i*r byd) goreu, Mr John WII. liams (Heilyn), Caellwyngrydd. Can, "Plesstfai y INiagara," ApGlaslyn, yn hynod o feistrolgar. Eacoriwyd ef, a chanodd 111 Blas Gogerddan 11 yn ardderchog. Dyma fel y dywed Rhys Paw aia d3no :— Gwr i ddodi'r gerdd wed'yn—a'i lais mel, Eos mwyn yn dilyn; Dull doeth a deall y dyn Yw ei glwyslais Ap Glaslyn. Cystadleuaeth ar ganu'r deuawd, Y Seren Ddydd" (Mr Jarrett Roberts) goreu, Mr John Williams a'i GyfaiU. Am adrodd Ymbiliad Esther o flaen y Brenin i" goreu, Mr John Wil liams, Carmel. Cystadleuaeth gorawl, daigaau I, Behold the Lamb of God." Uncorddaeth yn mlaen, eef Carmel, a rboddwyd y wobr iddo. Talwyd diolcbgarwch i'r llywydd ac i bawb am eu gwasanaeth yn nglyn h cyfarfod. Cafwyd oyf- arfod dyddorol, a theifynwyd mewn amser pti odol. Dh genym weled Ap Glaslyn yn boddhau y Bethesdiaid mor ragorol gyda'i ganeuou ar- dderchog. Gellir dyweyd fod y cyfarfod wedi troi allan yn liwyddiant mewn yttyr lenvddol it I gair. Daeth llawer o gyfanseddiadau galluog ar wahanol deetynau i law.— Trebor Llechidj

I NODION PERSONOL. Rhoddodd y Parch E Davies, Rhymny, i fyny y gwaith o ysgrifenu i Dirian y GUJeithiUJr. Trydd John Owen, M.A., y byrddau yn lied effeithiol or J. W. Jones, y Drllch, ya ei lythyr olaf i'r Amteroedd. Yr oedd effrwm claddedigaeth Rcbsrt Parry, L'ywydd Undeb y Ohwarelwyr, droa g n' punt. Bu Mr Deon Edwards, Bangor, yn ymddyddan yn bersonol a Mr D. S. Davies (A.), Bangor, ar gwestiwn y Dadgysylltiad, Pwysig iawn Rhoddodd Mr Councillor Samuel Evaes, Ban or, swper amheuthyn i'w holl weithwyr ycbydig nosweithian yn ol, fel arwydd o'i 1m- ddiriedaeth ynddynt. Y mae Mr Abel Thomas, cyfieithiwr Abertawe, a Dr Walters, Llansamlot, mewn dadi f/wiog ar gwestiwn y Dadgysylltiad yn un o bapyrau Caer- dydd. Ymddengys fod Mr Cynddylan Jones wedi digio yn erwin wrth y South Wales Daily Fetes (papyr Rhyddfrydig) a geilw ef yn Scotch Bagpipe. Peth digon od ydyw gweled hen ferch fel Miss Helen Taylor, a hgn lane f, I Dr Paa Jones, yn rhodio y wlad yn y cymeiiad o ddiwygwyr tir- ddeddfau Prydain. Mr Michael Jones, y Bala, sydd yn myned gyda hwynt i Abaryetwyth i egluro y ddysg newydd i'r Cardis. Cadwodd dyn yn Birmingham, o'r euw William Owen, gorph ei chwaar mewn arch ddeublyg yn y ty gyda et am ugain mlynedd. Claddwyd yr arch dydd Gweuer diweddaf. i ,Y mae J. IR. :yn gryf o'rfarn fod gormod o ganm,l ar Hiraethog yn y Faner, a gormod o rialtirch yn nglyn a pedwar -can'-mlwyddiseth Luther; am hyny Jsrifenodd erthygl ar bob un o'r gwyr enwog i'w darosiwng a'u gwaradwyddo. Y Parch W. Parri Haws, Bryn-mair, ydoedd awdwr y bryddest fuddugol ar y Tadau Perer- inol," yn Eisteddfod Dolgellau. Y mae gwoinidogion yr Annibynwyr yn myned I sefydlu Cymdeithas Ddarbodol yn eu mysg eu hunain. Y Parch William Nicholson a ddywed :Wedi darllen yr holl drafodaeth [yn nghylch Oynadledd Oøer] teimlem mit goJiVg druenus ar bethau yn Nghymru ydyw fod y fath frwydr aiddgar rhwng yr Eglwyawyr ac Ymntillduwyr yn nghylch pwy fydd yn ben yn Mangor! Hid oes gau yr holl enwadau, ar ol yr bell orfacliaeth Eglwyaig yn nglln â ysgoliou gwaddoledig y wlad, ddim ym- ddiriedaeth yn yr Eglwyswyr, Ie ychydig iawn sydd o ymdditiedaet? gan y tri enwal arall yn y Methodistiaid Calfiaaldd." yn y Ys^iifenodd Mr Alun Roberts, Caergybl, eithygl faith i ddangoa yr angenrbeidrwydd am bregetbu uffern din," yn y dyddiau pretenol. Gofldia fod oyn Holed o'r "athrawiaeth ofoadwy yn mhulpudau Cymru.

tlubtgadKu, :tab!!IU, a mœ:¡I!U1ba:tt. 4WCodir tal o Itollt am bob englyn neu benill » gyhoeddir yn y golofn hon, a swill, llilftll am bob hysbysiad o nitur yr un cxnlynol:— "Dymztnir ar i'r papyrau Amsricanaidd lofnodi IIr uchod." Gellir anfon y tal mewn postaqe stamPt. GENEDIOAETHAU. Hughes-Ionawr S. vn L!«nJulno, pri9l hr HOGB coal and lime merchant, ar fab. Jones-Ionawr 7. Vriol Mr W. Jones, 1, New treet. Ffestiniog, ar fab. Lloyd-Ignwr 10 priol Mr W. Lloyd, Highgate* Ffestiniog. ar ferch. Roberts -Ionawr 7, yo Min y don, Cwm y glo, priod lilt Evan J. Roberts, ar fereU. Thomas-Ionawr 11. yn 493, Beaufort street, Lerpwl, prtod Mr John Tttoma-I, ar efeillaid-niab a meioh, y rhai ni fuont fyw ond t:idiau. PRIODABAU, Joncl-Williams-Ionawr 11, YNNSHAPSL Ciwyd street, Rhyl, g.. y Parch J. Og-- 'ones.B.A., y gweinidog, yn mhrtsauoideb Mr Jame. D iviei y cofrtstrydd, Mif vVilliim Jone;, Fen y bont, a Miss imoa WilliamSf Pennant pbce-y ddau 0 Abergele. Pritchard—Jon?A~ Ionawr 11. TRWY drwvddel, YN Nghapel Jerusalèm, B.theia, gan y Parch Tboma3 Roberts, y gweinidog, yn cael ei gvnort iwyo gaD Mr Bobert Frees cofreatrydd, Mr Rich%td Pritchard# Miss Blizabet'i Ann Jone!-y ddau o Ben y bryn. Williams—Williams-I mawr 8, trwy drwydded, yn :a7r''üt;;j'rr¡;:r:! Wil- I!aw a Ms L mis A Ann WiHiams-y ddau o MMM9 street, Caenarfon. MABWOLAETHAU. Brace»lrd!e—Ionawr 7. yn 49 mlwydd oed,af ol dyoddet m aitb a ehaled (tystu d yn hynod amyueddirar, lit ."I.emiah Bracegi'ille, G?l?'t street, Caernarfon. (JIaddwyd ef y Sajwm dilycol In Mynwent L1an- beblig. Benbouzh-lonawr 3, yi I'fynnonau House, Barry Port, Cadben Richard Benbougb, yn63 mlwydd oei. D-IVIVM-I JNAWR 7, yn 8) MLWYDD oe1. Mr Wiliiain Da<iM. B,y. Factory. LItnUyfaf. Cld4wyd el yn Mynwent y Metho 1isti<id, <foa p.t M[ ybu yn iol am lawr 0 flynyddoedd. Qvreiuyddwyd gan y Paicb Robeit Thomas. Davies-Ionawr 9, yn mhreswy^fod oi chwaer, 13.. Lucerne road, Heacombe, yn 47 TILWYDD oed, M. A. Divios, diweddar o Lanrwst. Griffitbs-Rhagfyr 25 (Dydd Nadolig). vn 87 mlwydd oeJ. Mary, gweidw Mr RHOMAI U lmtns. gynt 0 Higher Chatham street, Chorltoa on Medlock. Mewn henaint y mae'n huno-yn Y bed.), Ond ca barcb tra vnddo; Awelon Heddf fo'n elllo Uwch ei bald tra'n llweh y bo. -IJrÎ4 Tjchan. Hatt-joitavvr 3, ya Wind street. Llanelli, Miobaelj mab Mr Martin Halt yn 13 miw/dd oed. Haghes-Ionawr 6. yn 61 mlwydd o. i, Pdr4 Hughes, priod Mr Owen Haghes, OefngUs, Uanfechell. Hughes—Ionawr 6, yn Oambrijn terrace, Llangollen, YN el 41 mlwydd o >1, J'.e, merch > diwaddar HE aomas Hughes, The Grove. Jones—Ionawr 2. ar ol byr gystu4d, yn 63 mlwydd oed, '??Whttf?o''?.H<f<!fGaro<?. Utn.Tlx. BUJM aetod?ddtawn o eglwys Dduw am lawer o flynydd- oedd. Gadawodd weddw I alara ar ei d. Y mae M ,n ferch I hen Haenor a fa ua &deg yn a,l?byddus lawn yn Arfon, SET Mr William Morri", CwmglaT, Llanberls. Jarrett—Ionawr 10, yn 45 mlwydd oed, Ana. anvyl ??)d Mr J. B. Jarrett Ffon Oleu, Netyn. Bwh<dij: oladda ddydd hu nesaf,* John-lonawr 3, yn Achddu, Pembrey, priod Mr John. John. yn ts mlwydd oed. James—Ionawr a, vn Sandy terras", LIino'li.Ellzabetb: merch Mr 1).?id Jones, tinw.rker, yn 18 mlwydd oed. Jones-lonawr 3, yn Llanelwy, Dr Llewelyn B, J ones, yn ei 28 mlwydd oed. Jones-Iwawr 9, yn ei breswylfod, Manebesler Bon"; Cwm y glo, yn 39 mlwydd oed, Mr Daniel W. Jones, draper and grocer. Owen-Ionow. 13, Mr Thomas Owen, chwarelwr, Cas'le square. Caernarfon. Yr oedd vr ymadawedig ynflaenorffyddlawn yn Ngtapel Pendref (Annibyn- wyr). Parry-Rhastfyr 31, vn 73 mlwydd oed, Mrs Mary Parry, priod Mr Thomas Parry, Glan y gors, Peow traeth. Yr oedd vr vmadawedi? yo un o ffyddloniaid Israel, ac yn aelod yn eglwys y Trefnyddion Calfinaidd yn Mhentraeth. Riebardo-Rhagt-vr 27. yn 7. Lakefleld plico, Llanelli,' Mr Thomas Rishards, yn 63 mlwydd oed. Roberts-Ionawr 10, yn 21 mwydd oeJ, James, mab MR Owen Roberts, Mioafon, Cori ii. Williams-lonawr 5. yn ei breswylfod, yn Fterm Daf%mDywymb. L¡andwro. Mr Robert WillIame. yn 42 mlwydd oed. Dyoddefodd nychdo1 maitb, er na chafodd el gaethiwo i'w wely ond yn ystod :ua; rl"3iW'èJ:iàJ fOrl li; di« weddaf, yn Mvnwent 8t. Th,m, Llandwro* Daeth tvrta fawr yn ngbyd ar yr achlysur. Darllenwyd a (tweddiwyd wrth 1 ty cyn cvehwyn gaD' Parch Hugh Davies, Hermon, Moeltrvfan, ac 'n yr eglwya 80 ar )an y bedd aed drwy Y gwasanaeth gan y Parch Tnomas LonRbarno, So r. Gsdawyd Rwmig yn 8m- ddif.d briod m d?* h ti? blant vn am. 3f1:g 00 drt;nej3cf'd:r:.n am, Williams Ionawr 10, yn flwydd a banner ced, Owen, snwyl bl;r:¡ YXnwW1!XJhsTr Rb?iwbWdir, Ffehtintog. ?"' ? y?"?? Williams-Rhagfyr S3, Mrs Jane Williams, Taldrwet, Llanll y tni. yo 55 mlwydd oerl, ar ol cystudd trwm, ond byr ei barhad. Clsddwyd hi ar yr 28ain yn Mynwent v Methodistiatd, pryd y gweiuyddwyd gan y Parch William J. Davies, Taa'rallt, Williams-Ionawr 4, yn Waterloo House LlanrweS> Ellen, priod Mr W. J. Williams, draper. Argrephir MOTJIUJIITO CABDS o I bob math yn rhad, yn ddegtlaa. ao ar fyr rybudd yn Swydd&'r "Genedl," Caernarfon.

Cemetery Steam Works, DINORWIC-ST. (STRYD LLym), CAEBNABFON. ROBERT WILLIAMS a ddymnMhysbyea -)L? fod ganddo bob amser ar law bob amr/WMeth o GEBYG PStfATT (IT ALT AN MABBLE), OISTIAU BEDDAU, MONUMENTS, MABBLE LEDBEB TOMBS, CUMINON, AlfQLESEY GRANITE, SLABS, ct., ArgraphwYd a ch7hoeddwyi yn Swyddfa 7 gm?U Gy ig. N.w Harur, C,?.miot.n. M D. W, D.?i- & C- a! a gyhoeddir hefyd gan aieum W, Rš¡ h <¡°i!o Jlt:, i^rpwl; ar werth yn .to? Railway Bookstall yn Nghymm a chan droa Hum' Cant O Ddo8batthwyr ya Nghymru, LerpwL S?h?M. U?dtta, ? DYDD lOBt?ttS.tS't.