Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
21 articles on this Page
----_.-E 1 A N t; Y_L E S…
E 1 A N t; Y_L E S NO S. Cawedl Ramantus, FTYAUI CHVMR^BIGlO GAN ELIDIRFAB."] PENOD II. R'n3. neb gimjrymeryd a lleoli Maenor Iestyn yn L I&niestyn oddimewn i Ynys Fon, lie y mae yn yr ehy ddelw a Saiit Iestyn, efallai mai gwell ar d'icx-hreu y benod hon fyddai rhoddi desgrifiad manylach o'r Faenor, i gyfeiriad pa un yr oedd y -brawd s i chwaer wedi cychwyn. Am beth amser teithiodd y ddau ar hyd nentydd dyfnion, tebyg iawn i Naitt P",TIS, ac ar draws meusydd yd cvn- yr '.io't—xiid oes yma yr un—hyd nes y cvrhaedd- Sllilt i faes cyffrcdin gwyllt. Ar ddwy ochr hwn dyrcliafai dau fynydd uchel eu penau fry i'r cym- ylau. Yn union wrth draed un o'r rhai hyn. ac yn iieehu mewn cilen goediog, yr oedd yr hen Jf&en jr. Yr oedd yn adeilad o geryg llwydion, ac wedi ei lunio heb fawr o gynllun, gyda ffos ddofn yn rhed eg oddiamgyPn i'w sylfaeni. Byddai dwfr y ffosydd hyn ar dywydd gwlawog yn cyrhaedd hyd at waelyd ei furiau, ac ymddangosai yr hen Eaencr fel pe wedi ei chyfodi yn nghanol pwll an- ferth o ddwfr llonydd. Tyfai yr iddwf yn dew Qrk: gonglau, ac yr oedd wedi dringo hefyd i'w "ffenostri, braidd hyd at ei drydydd llofft, ac yr oedd efe yn glwstvrr bras am yr hen dwr lIwvd, yr hwn ar y dde a ymgodai i fyny uwchlaw y gweddill o'r adeilad. Ar draws y ddyfr-ffos ym- estynai pont gul gyda ohanllawiau uchel hyd at y prif oedd "n perthyn i'r ty. Yr oedd o gwmpa.s hefyd erddi a thir pleseru, ond er cael eu hesgeuluso yn ddirfawr. parhai y cedrwydd CSWT- aedd ar prenau yw henafol i dyfu yma ac acw. y desgrifi-id hwn gwelir nad oedd Maenor Iestyn yn Llaniestyn, Men. Wedi cvmaint a hynyna o fciiiylion, caiff darllenwyr y "Gwalia" ddyhh: yn mha gwr o Gymru y mae yn sefyll. W edi eydawni ei neges yn y bwthyn a gai ei gam-al-v yn lodge ar ochr gyfagos y ddyfr-ffoe, hwy iiodd Helen Ji brawd i groesi y bont er mwyu myned i erddi y Faenor. "Bah! y mae yn hen balas trymllyu," meddai Llew, gan edrych o gwmpa.1. Ni fu'm yma. ers llawer biwyduya, Helen y mae yn union y lie i fwbachod." Wei, ni 1 oes hyd yn nod ddewines yma yn aur," ohw&rddcdd Helen y mae'r lie wedi ei adael i eiiyii y fceuln era Uawer dydd. Ysbryd ? o oes, wrth gv.T^, y yma ysbryd yn rhywlc nid ydyw y fatb Ie tyw-li, dychrynllyd heb feddu ei ádrychioheth, chwi a wyddoch. Ac eta," hi a ychwanegodd tra gosodii ei hun i lawr o dan ganghenau gwasgarog preu chestnut Hispaen- sidd, y mae rhyw rath 0 brydferthwch yn y Jfaenor; y mae yn gynllun rhyfeddol o adeilad- waith, ac mcr LFrelhhg ydyw'rcoed, ac y mae y ] o i xel carped tew o felfed gwyrddks. Mor dlos yw'r gednvydden yna, Llew, a gwelwch fel y mae mar ganllawiau yr hen dy yn lied ed- ryeh. o'r tu 81 iddo." Ie. ond y mae rhywbeth yn uncanny fel y dy-i TFOdir o gwmpas y lie. er nad ydvryf am wadu ei brydferthwch, efe it ateboad. A fuoch chwi er- ioed oddimewn. Helen I" Isaddo. TJnwaith mi a fu'm yn taflu fy ngolwg i'r hen hall, ond edrychai mor frawychus siwtiau o arfogaeth a hen bictiwTs, fel ag yr ydwyf yn codo fy mod yn teimlo yn hollol ddych- rynedig, ac nas gallaswu fentro i mewn," hi a ateb- odd. meddai ef. "Yn union ni a awn i mewn er gweled beth sydd yna. A ydych chwi yn meddwi y byddai i awlit freibio y Fam Hillier—y fath enw rhycedd!—i adael i ni fyned i mewn ?'' Y mae y Fam Hillier 7n glaf yn ei gwely," at- ebodd Helen. Y He wedi cael ei gloi i fyny yn ;-afr", gellTch. fod yn siwr. Ond pan y gcrphetiwn ein lunch, gallwn fyned i fyrc^ at y ty. a chael cipohrg drwy y ffenestri, Llew. Ni allwn golwg dd* ar yr hail felly, heblaw un neu ddwy o'r vstafelloedd udvd. t. Ie, gadewch i mi fyned," du!efai Llew yn holl- ol trwdfrydig. Wyddoch chwi beth, Helen, yr ydwyf yn dechreu dyfod i hofri yr hen Ie ? Y mae yn fy swyno. Nid oes dim amheuaeth nad oes lli"^er o hancsi >n yn perthyn iddo ef." 0: y mae lotiau o straeon yn ei gylch, yr wyf yn credu. Deuwch yn mlaen, ynte. Ie, yr ydwyf wed; darfod. Gadewch i ni fyned." A chyfododd Helen, yn cael ei dilyn gan ei brrwd.aL- wedi crwydro dro» v gwellt glaa, safasant yn union yn Crynt y ty ar rodfa raianog a'r mws- ogl yn tyfu trvvyddi—-arwydd digamsyniol nad oedd fawr o ar hyd-ddi. ddi-ws prydferth ia-wn," meddai Helen, gan. bwrntio at v fyneifa gertiedig fawr o'i blaen. "Mor deg rhos damage y fiwyddyn hon!" a thoredd yabrigyn ohonynt o Lren oedd yn ei hymyi, a gwthiodd ef i'w gwalft, o dan gantal ei hec wellc lydan. Edrychwch drwy y tfenestr yna, Llew, a gellweh gael cipolwg ar y siwtiau ar- fog a'm dychrynaaant i gymaint. Y mae chwech Dynesodd Llew tua'r ffencstr ac edrychodd i mewn yna tynodd ei olygon yn ol yn frawychus braidd. Helen," meddai ef, "y mae dor yrochr arall i'r hall :-11 agored. 0:iUuf weled pelydrau yr haul dyfod trwodd." rlhaid fod y drws yn arwain i un o ystafelloedd y reception. Y mae r Fam Hillier wedi ei adael yn. agcred," meddai Helen, gan ymgodi ar flaenau ei thraed i dremio diivy'r ifenestr. A all fod rhywun yn y ty-g3.rddwr neu geid- wad neu Fy anwyl fachgen, nid oes yr un garddwr yma. Edrychwch ar ddiffeithwch y lle," dywedodd Hele'i. Y mae do ar y drwd." I fed yn sicr dododd ei Haw ar y dwrn enfawr, ? throes ef gan wthi-r ddor yn ifyaiaig- Er ■} adod iddi, hi a h.yl,J,),1 yn y gwaith caled. dolefodd Llew, "mi A ddywedais wr^hych, Helen. Y mae hyn yn jolly, byjoye! Y nae yn dda genyf ein bod wedi dyfod yma heddyw. Gallwn fyned dros yr holIle yn awr." "Ie," meddai Helen mown llawn cymaint o foddhad a'i brawd. Yn unig," hi a ychwaneg- odd, "gobeithiaf nad ydym yn intriwdio 1" Lwy !■ Os oes yma rywun o gw t«i nid ydyw ond perthynas i'r hen wreisan Hil- lier. neu rhyw weithiwr y mae hi wedi gyru am i dincera rhyw nrehwvl ag y mae'n rhaid ei Teneuthur. Deuwch yn mlaen, gadewch i ni wneiul y defnydd gorci o'r cyileusdra i edrych yr L.en le u bant i bent:u: chwarddai Llewelyn. A ''herddodd i mewn i'r hail, yn cael ei ddilyn gan Heien, ac yr oedd etc yn fuan yn archwilio y I gwisgoodd haiarn a'r arfau henafol a grogent yno. tra yr oedd Helen unrhyw ddyddordeb yn tremio ar y liuniau ar Y muriau, ac yn union, o gam i gam hi a grwydrodd drwy y drws agored. yr h—n yr oedd Llew wedi ei ddarganfod pan yr ed- iy hai gyntaf drvry y xfenestr i'r ystafell draw. Cerddodd i mewn i ystafell hirgul, wedi ei dod I rpmu n hen if -niwii, a bNrdd ciniawa anferth ar ei I' ehar.ol Yn ei hochr yr oedd pedair o ffenestri hirion, irwy ba rai y gailmd gweled llwyni o goed rhosys heb tocio ero Uawer blwyddyn. Gall- ap. ii dwfr rhyw aionig fechan, fywiog fad yn diiigyn i iawr i'r ddyfrttos, a chrawc y brain oedd wedi gwneud eu r.ychod yn y coed heb fod ne-pell. Hen ystafell oer, ddigysur ydoedd, a hi. a brysurodd yn mlaen drwyddi, agorodd ddor yn wnog wedi cyrhaedd ei phen pllaf. Arweimai y drws hwn hi i ystatell fechan ys- gwar, —edi ci phanelu fed y Hall a choed derw, ac o lioni yr oedd grisiau calsyth yn arwain i'r llofft uwciiben. Yr oedd drws agored yn y pen pellaf, trwy ba un y pasiodd, ac yna gyda 11am a bloedd sydyn o ddychryn, hi a safodd, a buasai wedi il odeg yn ei hoi mewn dyryswch, oblegid yr oedd yr y;,tafdl yr aeth i iddi yn dal person larall, ac yr oedd y person hwn a ysgrifenai ar y bwrdd vr rth y ifenestr, nid yn weithiwr na pherth- j'r Fam Hillier, yn neb llai na pherchenog y man^ivvn ei hun—Arglwydd Prysor. Vr rrh awn camrau Helen, efe a ddyrchafodd ei ben, ae yr oedd cilwg du ar ei wyneb, tra y gwnai hv-v ym. mewn eiliad, cyn i Helen gael amser i ffoi, efe a neidiodd ar ei draed, ei wyneb yn ym- d.iisgleirio g3ii weinn, ac a rldynesodd tuag ati. l^avit's efe a ddolefodd. "Ai chwi sydd yma mewn gwirionedd? Yr ydwyf yn cymeryd .ij/>.1 ada. Chwi ymwclydd cyn- taf a dderbyniais o dan fy nho. Yr ydwyf yn ed- rych ar hyn fel arwydd o Iwc dda. Mor dda ydyw genyf gael eich gweled. Na, peidiweh ag edrych mor drallodus. Wrth gwra, mi a wn mai rhyw ddamwain (a..m baun yr ydwyf yn teimlo'n ddiolch- gar i Ragluniaeth) arweiniodd yma. Nid— nid vdwyf ym'i ond er ddoe fy htinan, ac "Yn wir, nid oedd genyf yr un ddirnadaeth y buaswn yn canfod neb yma, ac o bawb chwychwi, Arglwydd Piysor," hi a ddywedodd, a'i gwyneb yn dwymn gan wrid. "Erfyniaf arnoch faddeu i mi am dresi);isti. Y mae cymaint o amser wedi pasio er y pryd y preswylid Maenor Iestyn, fel- fel-" "Wrth gwrs, chwi a ddaethoch yma gan ddis- gwyl ei gael yn anghyfanedd fel arfer. Yr ydwyf yn deall yn hollol," meddai ef. "A hwn ydyw y tro cyntaf y bu'm erioed o'i fewn," elai Helen yn mlaen. "Yr oeddwn—yr oeddwn wedi rhyfeddu cael y drws heb ddim clo. Yr ydwyf, mewn gwirionedd, yn erfyn eich par- dwn, Arglwydd Prysor. Bydd i chwi faddeu i mi, yr wyf yn gobeithio." "Maddeu Yn sicr, rhaid eich bod yn gwybod fy mod wrth fy modd," meddai efe, yn arwydd- ocaol, wrth yr hwn sylw yr aeth gruddiau Helen yn fwy tanbaid fyth. "Yr oeddwn wedi bwriadu cyn eich gweled alw yn eich cartref. Nid wyf yma ond am v diwrnod. Yr wyf yn aroi yn y Marine Hotel, yn Llandudno, am y presenol, er yn mhen ychydig wythnosau, pan y dygir yr hen faxics hwn i drefn weddol, gobeithiai gael setlo i lawr ynddo. Hylo Pwy—pwy "Fy mrawd Llewelyn," meddai Helen, tra'r Llew yn cael ei ddenu gan swn y lleisiau, a gerddodd i mewn ond cychwynodd yn ol wrth weled y dy- eithrddyn. "Llew, dyma Arglwydd Prysor, yr hwn foneddwr y clywsoch fy nhad yn son am dano yn fynych. Yr ydwyf newydd ymddiheuro iddo ef am ein presenoldeb yma." "Gwaith hollol ddianghenraid ar ran eich chwaer yr ydwyf yn eich sicrhau, Master Llewelyn," meddai ei arglwyddiaerth gyda gwen, a dybiai Llew yn un falch a ffroenuchel. "Yr wyf yn llawen o gael dyfod i gydnabyddiaeth a chwi, Miss Davies. Os ydyw hen leoedd fel yr un hwn yn meddu rhyw swyn i chwi, gadewch i mi fyned a chwi trwy gynifer o ystafelioedd ag ydynt yn ffit i fyned iddynt. Yn mhen ychydig eto bydd i chwi gyflawn groesaw i wibio trwy yr hen adeilad i dop i'w waelod. Yn bresenol y mae ef mewn cyflwr rhy beryglus i'w edrych drosto yn gyfangwbl; lwfiwch fi." Ac efe a'i harweiniodd hi i'r neuadd fawr un- waith yn rhagor. Dilynodd Helen ef gan ddvmuno a'i holl galon na buasai hi heb roi ei throed o gwbl oddimewn i'r adeilad ond Llew yn teimlo yn grych wrth ymddygiad ei arglwyddiaeth, as heb ystyried fod y gwahoddiad yn dwyn dim perthynas ag ef, a lingrodd ar ol yn y library i edrych ar y casgliad mawr o gyfrolau hen a phrin ar y shilffoedd o'i flaen. "Gallaf ymuno a hwynt eto," efe a feddyliodd. Rhywfodd nid wyf yn hidio am gymeryd fy ar- wain o gwmpas gan y cranci yna; nid ydwyf yn hoffi ei wyneb. 'Dyw ddim yn rhyfedd o gwbl na chymerodd Helen fawr sylw o hono ef pan y cwrddasant ar y cyfandir." Er y cwbl, yr oedd Arglwydd Prysor yn ddyn digon lluniaidd i edrych arno-tal, syth a phryd- ferth, a chariai ei wyth mlwydd a deugain yn ys- gafn, gan edrych mor ieuanc a llawer dyn ddeng mlwydd yn ieuengach nag ef. Pan y byddai wedi cael ei gythruddo, a gwg yn cymylu ei ael, a'i wefusau yn dynion ar eu gilydd, dyma yr unig adeg y gallai rhywun ei anhoffi. Y pryd hyny, yn wir, elai ei wyneb yn anhawddgar a di-serch ond yn y cyffredin byddai yr un gwyneb yn fwyn, caruaidd, a siriol yn ei fynegiant. Y peth an- hawddaf o dan haul, ebe hen wireb Gymreig, yd- yw "adnabod dau wynebog." Deng munud yn ddiweddarach, clywodd Llew lais Helen yn galw arno ef, a chan roddi i lawr y gyfrol yr oedd efe yn ei darllen, ymunodd yn frysiog a hi yn yr hall. "Rhaid i ni fyned, Llew," meddai hi, gan siarad yn nerfus a phrysur. "Y mae yn myned yn liwyr. Good-bye, Arglwydd Prysor, a diolch i chwi am ddangos i mi eich ystafelloedd pryd- ferth." "Y mae wedi bod yn bleser mawr, a gobeithiaf y bvdd i mi yn fynych—yn dra mynych—gael y pleser o'ch gweled yn y Faenor y mae yn un o'r gobeithion a'm dygodd i yma. Yfory, myfi a I gymeraf y pleser o alw yn y Rheithordy. Good- bye, lane ieuanc," ao efe a ddaliodd allan ei law, braiud vn ymddarostyngol i Llew. "Pan v bydd I y pheasants eisiau feael eu lladd, gobeithiaf gael eich gweled yma. Yr ydych yn sportsman, wrth gwrs Gwiriodd Llew y gofyniad yn afrywiog, ac heb lawer o weddusrwydd ymadrodd. "Ac yr ydych yn dra chynefin a'r coed yma, nid oes genyf amheuaeth Good-bye eto, Miss Davies," efe a ddywedodd, gan arwain ei ymwel- wyr tungat y ddor fawr: agorodd hi iddynt, ym- grymodd, a throes ymaith. "Y bwystfil bostfawr: Yr ydwyf yn c-i gas- hau oeddynt v geiriau a lithrodd" dros wefusau Llew. cyn iddo ef a'i chwaer fyned allan braidd o gyrhaedd clvw. "By jove! Helen, nid wyf yn rhyfeddu dim eich bod yn peidio dangoe gwyneb iddo, am yr hyn v cwvna. ein tad." drtiwl!" meddai Helen, yr hon oedd brs.idd yn wylo,wrth feddwl am yr hyn a ddig- wyddodd. "0! Llew, yr ydwyf yn gobeithio na ddarfu i Arglwydd Prysor fy ngham-famu, a uieddwl i mi ddyfod ato o bwrpas, gan wybod 0 bwrpas Pa fodd y gallasai feddwl y fath, heLl 1 r dclefai Llew, mewn digllonedd. "ruid ydwyf yn gwybod y mae dynion fel efe rnof hynod, ac—ac y mae lodesi yn barod i redeg n1' ei ol. 0! pe y buasech ddim ond gweled fel yr oeddynt yn gwneuthur hyny yn Florence. Pe y gwybuaswn ei fod ef yma, Llew, ni fuavsai dim yn fy nhemtio i ddyfod o fewn tair milltir i'r lie," hi a ebychodd, gan bron ymdori i wylo. "WeI, chwi a ddywedasoch wrtho ef pa fodd y digwyddodd. Os na chreda chwi, nid ydyw yn ddim boneddwr. Pa fodd mae fy nhad yn hoffi yr hudwalch, Helen? Wel, nid ydwyf fi yn ei hoffi." "Na myfinau 'chwaith," atebodd y lodes. "Pa fodd bynag, yr oedd efe yn ddigon sufyl a thirion, Llew. Buasai llawer un yn flin wedi cael ei ddychrynu fel ag y dychrynasom ni ef." A'r holl ffordd adref siaradasant am Arglwydd Pryso? a'r Faenor, ac anghofiodd Helen yn llwyr draddodi y ddarlith ar segurdod a addawsai wrth ei brawd ac yr oedd Mr Davies wedi ei ddyddori gymaint yn hanes eu hanturiaeth fel yr anghofiodd ynfcau hefyd draddodi y wers oll-bwysig wrth Llew. lelly, a phawb o'i gwmpas yn ngafaelion trymion cWIg y nos hon eto darfu i'r "pechadur" gan y Llew wibio allan wrth oleu'r Uoer, ac yr oedd yr haul yn y dwyrain ar fin agor dorau'r dydd, pan y ennfn ef ei hun a chorph blinedig ac ag ymenydd syfrdanedirr yn ei ystafell wely unwaith yn rhag- or. (I'w barhau.)
."LL-FJ."1.-Cyfarfod Cystadlsual…
."LL-FJ."1. Cyfarfod Cystadlsual "Saion." liKlRNIADAETH PENILLION :—"Y WEDDW A'I DWY HATLIXG." Derbynais dri o gyfansoddiadall ,U' y testyn prvd- ferth hwn. yn dwyn yr enwau canlynol: fiu o beioa," "Hugh," a "Nid Bardd." Dewisodd y pwy I Igor destju. prydfertl; i fardd ^nnu ai-no, ac mae'r gystadleuaeth wedi dnyn allan faii^oddiad teilwng ar y testyn.. Hugh." Gallasai yr awdwr hwn gydag ychydig otal wneud y penillion yn well o lawer nag ydynt. Mesur wytI-i a saith a ddewisodd i ganu. ond nid ydyw wedi cadw yn ffvddloa i'w fesur. Nid vdvw "ttn" a blaen" yn odl gywir. Mae'n wir y gwelir :newn cyiansoddiadau odlau tebyg. ond goddefiad ydyw hyny. Mae ymu, amryw wallau sillebol. Ond er yu Jjehydig frvchau mae gan yr awdwr hwn benillion Hitiirig a darllenadwv. Y mae y penill olaf yn dda lawn. Cn o Seion." Yr un peth sydd i'w ddweyd am benilnon yr awdwr hwn eto, sef y gsllid eu gwella gydag ychydig ofal. Mesur wyth a Maitti sydd gan- rido yntau, orid N-n tori y mesur amrvw weithiau, ac fedy W yn gwneua i'r llineilau ddarllen yn anystwyth. Mae y gair "rhoddi" yn cael ei lvgin vn fawr gan- ddo yn vbedwaredd linell o'r ail be mil! sef: "roth o'i bodd." Mae syniadau yr ymgeisvdd hwn i'w cy- meradwyo yn fawr ac er nad oes yma ddigon o ofal I wedi bod wrth eu cyfansoddi cyf;irfyddir ynta ag tun- bell i flodeuyn prydfertli « ardd yr Awen. "Nid Bardd." Bardd naturiol iawn ydyw awdwr y pfcuillion prydf&rth a theimladwy hvn.* Canodd ar y mesur saith a chwe', a gwelais benillion gwtielach wedi eu gwobrwyo mewn Eisteddfodau pwys Mae bywyci awenyddol i'w deimlo wrth eu darllen; a Ðyma y bardd goreu yn y gvstadleuaeth, Hawn haedda, y wobr. Erys ei benillion yn glod i Gyfarfod Cvstadleuol Seion.—Ar air a chydwvbod, Awst 2fed, 1897. RHYDFAB.
Advertising
Epps'A COCOAINE.—Cocoa-Nib Extract. (Tea-Like).— The choicest roasted riibn (broken up beans) of the natural Cocoa, on beins subjected to powerful hydraulic pressure, arive forth their excess of oil, leaving for U., a ftnoly flavoured powder—" Cocoaine," a product which, when prepared with bailing water, ha-< the consistence • £ tea.of which it is now beneficially taking the placa vyith Bnany. Its active principle being a geutle nerve stimulant, supplies the needed energy without unduly exciting the system. Sold only i:: tins, by Grocers. lalbelled James Epps and Co., Ltd., HoiusaopatMic CkemUtK, Lendon
----------Arddangosfa Arddwrol…
Arddangosfa Arddwrol Tydweiliog. Ovnhaliwyd chweched Arddangosfa Arddwrol Tydweiliog yr wythnos o'r blaen, ac ystyriai pawb hi yr oreu a gynhaliwyd erioed yn y lie. Y llvw- ydd oedd v Milwriad Wynne Finch is-lywydd, Mr Owen, Plasynmhenllech. Yr oedd yr arddang- osion wedi eu trefnu yn dda yn yr ysgoldy yn nghyda mewn maes cyfagos. Cadeirydd y pwyll- gor oedd Mr D. Griffith, Ty Isaf y trysorydd, Mr O. 'Williams, Hirdrefawr; a'r ysgrifenydd, yr hwn a gariodd ei waith allan yn effeithiol, Mr H. Williams, Tydweiliog School, yn cael ei gynorth- wyo gan Mr J. E. Williams, B.A. Y beirniaid oeddynt Meistri R. H. Davies, Bodvean Hall; E. Davies, Gerddi Nanhoron G. Roberts, Bodvel Hall; R. Jones, Chwilog; W. Davies, Pwllheli; Miss Evans, Nyffryn a Miss Jones, Treferwyn. Darfu i Mr Jones, bailiff Cefnamwlch, anfon swm o flodau a phlanhigion prydferth i'w harddangos, y rhai a fawr edmygid. Cynhaliwyd y ciniaw blynyddol yn y Lion Inn, pryd yr eisteddodd cwmni mawr wrth fyrddau llawn o ddanteithion, a arlwywyd gan Mrs Jones. Yn rnhlith y presenolion yr oedd Mr A. C. Leslie, goruchwyliwr Etifeddiaeth Cefnamwlch. Fel y canlyn yr oedd RHESTR Y DYFARNIADAU. Flowers.—Four window plants 1, Mrs Evans, Tyliir; 2, Taylor, Morfa Nevin 5, Miss C. Owen, The ,},ull. Two window plants: 1, Taylor, Morfa Nevin 2, Thomas, Cae'rdydd 3, Miss Griffith, Penllech Bach. One window plant: 1, E. Hughes, Tydweiliog 2, W. Taylor, Morfa Nevin; 3, —Jones, Shop, Edern. Fuch- sia (any variety): 1, Mrs Owen Towyn 2, Miss Williams, Ty Capel; 3, Mrs Hughes,'Tydweiliog. Begonia: 1, J. Roberts, Lodge 2, Miss Hughes, Cefn, Edern; 3, Miss C. Jones, Ty'nffynon. Single zonale geranium 1, Mrs Williams, (isyyn- dv 2, Mrs Hughes, Penclawdd 3, Williams, Nevin. Double zonale geranium.: 1, Mrs Wil- liams, Gwvndy 2, J. Jones, Tanybryn; 3, — Taylor, Morfa Nevin. Cut roses 1, Mrs Wales, Morfa Nevin 2, Eaton, do. Dahlias (single): 1, Miss Davies, Llaniestyn 2, Miss Hughes, Cefn, Edern. Dahlias (double): 1, Wales, Morfa Nevin 2, Miss Hughes, Cefn, Edern 3, Miss Davies, Llaniestyn. Pansies 1, Taylor, Morfa Nevin; 2, Eaton, do; 3, Roberts, Ty'nllan. Collection of annuals: 1, Miss Davies, Llaiue.styn f 2, Wales, Morfa Nevin 3, W. Hawkins. Pot of musk: 1, Mrs Roberts, Shop 2, Parry, Rhosddu. Pot of fern: 1, Mrs A. Parry, Village 2, Miss Williams, Ship Inn 3, Miss Hughes, Cefn, Edern. Palm 1, Mr Wales, Morfa Nevin. Begonia (flowering): 1, Mrs Owen, 11 r_1 Towyn; 2, Miss Williams, Ty'nllan, Edern; 3, Miss Williams, Ty Capel. Maiden hair fern: 1, Mrs Owen, Towyn 2, Miss Williams, Ty'nllan; 3, Miss Williams, Ty Capel. Begonia (foliage): 1, Mrs Roberts, Post Office, Edern; 2, Miss Wil- liams, Ty Capel; 3, Mrs Williams, Gwvndv. Geranium (ivy leaf): 1, Mrs Williams, Gwyndv 2. Mrs Roberts, Monachdv; 3, Taylor, Morfa .Nevin. Button-hole bouquets 1, Miss Hughes, Cefn, Edern; 2, Miss Hughes, Cefn, Edern; 3, J. Wales, Morfa Nevin. Nosegay of cut roses: 1, Wales, Morfa Nevin 2, Eat-on, do. Col- lection of wild flowers: 1. Miss Jones, Muriau 2. Mrs Hughes, Rhoslan 3, Mrs Jones, Bodafon, Sarn. Collection of wild flowers (school children) Extra first given by Mrs Wynne Finch, Jenny Owen 1. Eliza Jones 2, Jane Hughes 3, E. Evans; 4, Grace Parry; 5, Robert Parry 6, Morris Hughes; 7, Mary Jones. Fruit.-Dessert apples: 1, J. Hughes, Cae Coch; 2, J. Jones, Edern; 3, Davies, Llan- iestyn. Kitchen apples 1, Miss Jones, Tyddyn- difyr 2, Roberts, Shop, Edern; 3, .Jones, Penybcnt, Sam. Black currant: 1, — Davies, Llaniestyn 2, — Hughes, Ehosllan 3, — Jones^ Muriau. Red currant: 1, Hughes, Rhos- llan. White currant: 1, Mrs Jones, &1.rn; 2, W. Hawkins 3, do. Red gooseberries: 1, R. Wil- liams, Ty Mwg; 2, Mrs Jones, Sarn; 3, Mrs Jones, Brynodol. Gooseberries (any other col- our) 1. D. Griffith, Post Office; 2, E. Jones, Sam; 3, Mrs Jones, Bodafon, S:irn. Pears 1, John Hughes, Cae Coch. Plums: 1, J. Hughes, Cae Coch 2, J. Roberts, Post Office, Edern. Vec,etables. -Beans: 1, Taylor, Morfa evin; 2, W. Hawkins 3, Davies, Llanies- tyn. French beans: 1, J. Wales, Morfa Nevin. Beetroot: 1, J. Wales, Morfa Nevin. Early cabbages: 1, Mrs Owen, Llaniestyn; 2, Mrs Owen, Towyn: 3, H. Williams, Pengallt. Red cabbages: 1, W. Williams, Tyddyn Mawr; 2, Mrs Griffith, Ty Isaf; 3, D. Griffith, Rhvdtrw- odd. Carrots: 1, Mrs Jones, Brynodol; 2, H. Owen, Llaniestyn 3, Mr Jenkins, Edern. Cu- cumbers 1, R. Williams, Ty Mwg; 2, Miss Davies, Llaniestyn. Lettuce cabbage: 1, J. Thomas. Tyddyn Gwyn 2, Mr Jones, Penbont, Sarn. Cos lettuce 1, Mrs Jones, Bodafon 2, Evan Jones, Sarn. Spring onions 1, Miss Hughes, Cefn, Edern; 2, Mr Thomas, Iorwertli Villa; 3, J. Thomas, Tyddvn Gwyn. Autumn onions: 1, G. \Yilliams, Gwyndy; 2, J. Jones, .Beersheba; 3, E. Williams, Ship Inn. Potatoe onions 1, T. Robert^, Rhoslan 2, R. Griffith, Edern; 3, G. Jones, Minffordd, Sarn. Peas-' 1, Mrs Wales, Morfa Nevin; 2, O. Williams, Hirdrefawr; 3, H. Owen, Llaniestyn. Pota- toes (forty folds): 1, R. Jones, Tanllan; 2, D. Griffith, Ty Isaf 3, J. Thomas, Rhosddu. Po- tatoes (kidneys): 1, Mrs Jones, Brynodol 2, J- Jones, Tanybryn 3, D. Griffith, Rhydtrwodd. Round Dotatoes: 1, D. Griffith, Ty Isaf 2, Miss Owen, Llaniestyn 3, D. Griffith, Ty Isaf. Rhu- barb 1, Mrs Griffith, Shon Isaf 2, W. Haw- kins 3, Mrs Jones, Pant Gwyn. Shallots: 1, J. Thomas, Iorwerth Villa; 2, J. Morris. Mon- achdv, Sarn; 3, E. Williams, Shin Inn. Garden turnips 1, J. Thomas, Iorwerth Villa; 2, Mrs Griffith, Ty Isaf; 3, J. Wales, Morfa Nevin. Vegetable marrow 1, E. Thomas, Cae'rdvdd 2, Mr Wales, Morfa Nevin. Garden herbs 1, Miss W illianis, Ship Inn. Farm Produce.—Swedes 1. D. Jones, Porth- ysgaden 2, Mrs Hughes, Bryniau 3, J. Thomas, Cwmistir. Turnips 1, Captain Evans, Sarn 2, W. Owen, Towyn 3, M. Roberts, Hirdre. Man- golds 1, H. Williams, Pengallt; 2, O. Williams, Hirdreiawr 3, R. Roberts, Hirdre. White car- rots 1. R. Roberts, Hirdre; 2. D. Griffith, Mur- poeth 3, O. W illiams, Hirdrefawr. Red car- rots: 1, T. Roberts, Shop; 2, E. Jones, Sarn; 3, Robert Roberts, Hirdre. Poultry and Dairy.—Plymouth Rock: 1, R. Jones, Plasteyra 2, Mrs Jones, Lion Inn. Brah- mas: 1, H. Jones, Ceidio. Bantams: 1 Rev D. T. Davies, Tydweiliog; 2, T. J. Griffith, Sarn 3, J. Jones, Ty'nlon. Leghorn: 1, T. Jones, Tirgwenith 2, R. Jones, Plasteyrn 3, J. Jones, Gwarllyn. Mmorcas: 1, R. Jones, Tanllan; 2 J. Roberts, Post Office. Edern. Langshans: L H. Owen, Llaniestyn; 2, R. Jones, Tanllan 3, Roberts, Hirdre. Silver spangled: 1, Mrs T Jones, Carrog; 2, T. Morris, Monachdy, Sam. Any other variety: 1, H. Evans, Tvhir; 2, J. Jones, Beersheba; 3, J. Griffith, *Sliop Isaf. Duck and Dralie: 1, Laura Williams, Edern; 2, R. Roberts, Ty Mawr; 3, R. Roberts, Hirdre. Goose and Gander: 1, G. Watkins, Tryaarn 2 D. Griffith, Ty Isaf; 3, R. Williams, Tl,(Iclyn Isar. Canary: 1, J. Williams, Morfa Nevin. Dressed fowls 1, Roberts, Monachdy 2. Jones, Bodafon, Sarn. Hen's eggs: 1, *H. Wil- liams. Voel; 2, Mrs Roberts, .Shop; 3, Mrs James, Post Office, Sarn. Butter: 1, Miss Hughes, Murpoeth, Sarn 2, Mrs Jones, Carrog 3, Miss Jones, Tyddyndifyr. Extra Prices.—Bull calved in 1896: 1, D. R. Jones, Crugeran 2, D. Griffith, Ty Isaf. Heifer calved in 1896: 1, H. Griffith, Sarn; 2, 0. Wil- liams, Vantol. Heifer calved in 1897: 1. D. R. J ones, Crugeran; 2, do. Colt or filly: 1, T. Morris, Monachdy, Sarn 2, Mrs Williams, Port- inllaen. Shearling ram 1, M. Roberts, Hirdre 2, Mrs Williams, Portinllaen. Ram lamb: 1, T. Morris, Monachdy, Sarn 2, 0. William, Hir- drefawr. Ewe lambs: 1, Mrs Williams, Portin- Ilacn; 2, do. Cheese: 1, H. Griffith, Waen, Sarn 2, Mrs Joiim, Tyddyndifyr. Three ewes 1 (given by Mr E. Hughes, butcher), Miss Jones, Caeglas 2 (given by Mr J. Griffith, Shop Isaf), R. Jones, Tanllan. Three swedes, turnips, and mangolds (prize given b- Mr J. Roberts, Post Office, Edern): 1, Mr J. Thomas, Cwmistir. Three oat meal cakes (prize, silver medal, given by Messrs D. and G. Griffith, watchmakers, Pwll- heli): 1, Mrs Williams, Brynffynon. Hay rope 1, Hugh Jones, Ty Uchaf; 2. J. Jones, Beer- sheba 3, H. Jfefghes, Portinllaen.
Advertising
TE PERAIDD MAZA.WATTEB TE PERAIDD MAZAWATTEK TE PERAIDD MAZAWATTEE TE PERAIDD MAZAWATTEK TE pnAIDD MAAWATTEg Grilwch ei adEabcd oddiwrtb ei arogl hjTryd I
Cymdeithas Amaethyddol Mon.…
Cymdeithas Amaethyddol Mon. Cynhaliwyd 26ain arddangosfa y gymdeithas uchod ar faesydd eang perthynol i Miss Adeane, Llanfawr Hall, Caergybi, ddydd Mawrth. Yr oedd y boreu yn hynod braf, a phob arwydd y byddai i weithred- iadau y dydd droi allan yn llwyddiant perffaith. Yn anffortunus, fodd bynag. ychydig cyn amser y neidio, dechreuodd wlawio. Gobeithid mai cawod oedd, gnd trodd allan yn wlaw trwm. Yn nosbeirth y ceffylau yr oedd yr entries yn niferus iawn. yn fwy felly, mae'n debyg, nag a welwvd erioed o'r blaen. Yn nosbeirth y da corniog a'r defaid yr oedd nifer ychydig yn llai, ond o ran stoc. gellir dweyd eu bod yn dda iawn. Dangoswyd nifer aaa o gwn a dofednod. Llywydd y gymdeithas y fiwyddyn hon ydoedd Syr George A. E. T. G. Meyrick, Bar., Bodorgan is- lywydd, Mr J. Jones, N. P. Bank, Llangefni; ysgrif- enydd Ileol mygedol, Mr E. G. Roberts, cyfreithiwr. Caergybi; trysoryddion, Mri R. J. Edwards, N. and S. Wales Bank, Caergybi; a Mr P. A. Smith, N. P. Bank, eto a chariwyd allan ddyledswyddau cvfrifol a chaled ysgrifenydd gan Mr James E. Hughes, Bryn- cuhelyn, lilanerchymedcL Mr R. C. Edwards, M.R.C.V.S., 5, Newgate-street. Caer, oedd y veterin- ary referee; a'r Mri David Williams, Ty Gwyn, Abergele, a Mr John Jones, Plas Llanfaglan, Caer- narfon, archwilwyr y stoc. Gwnaed y grand stand a'r gwaith coed arall cysylltiedig a'r arddangosfa gan Mr W. Williams, Tanyrefail, Caergybi. Yr oedd gan y ffirms canlynol swydcheydd ar y maes:—Mri Vickers a'i Feibion, gwneuthurwyr artificial manures, Manceinion, yn cael eu cynrychioli gan Mri Owen Brothers, Penymynydd Mri Day a'i Feibion, Gweithiau Meddyginiaethau Anifeiliaid, Crewe Mri Dicksons, seedsmen, Caer; Mri Hills a'i Feibion, Amlwch, yn cael eu cynrvchioli gan Mr Lewis Hughes; a'r Mri Clibran, Oldfield Nurseries, Altrin- cham a Bangor. Trwy garedigrwydd Cadben W. H. Edwards, bu seindorf Cwmni "P" o'r 3rd Volunteer Battalion Royal Welsh Fusiliers, yn chwareu detholiadau o alawon Cymreig yn ystod y dydd, dan arweiniad Mr Owen Thomas. Bu y barnwyr, etc., yn eyfranogi o fyrbryd yn y Station Hotel, ax- yr oedd yn bresenol Mri W. Thom- as. Y.H., uchel sirydd Mon; J. Rice Roberts, C. F. Priestley, J. Jones, is-Iywydd; T. Prichard, Llwyd- iarth Esgob, etc. Y barnwyr oeddynt:—Ceffylau Trol: Mr Peter Blundell, Ream Hills, Weeton, near Kirkham, a Mr uliam Thompson, Celyn Farm, Leeswood, Mold. Ceffylau Y sgeifn: Mri Thomas Green, The Bank, Pool Quay. Welshpool, a Griffith Jones, Nyffryn, Pwllheli. Da Corniog Mr William Jones, Llym- gWJïl, R.S.O., a Mr Robert Hughes, Bodlondeb, Llanfairfechan. Defaid a Chwn Defaid Mri Ed- ward Nock. Sutton Maddock, Shifnal, Salop, a T. Roberts.Y.H..Aber. Ymenyn a Dofednod :Miss Gard- ner, Valley, a Miss Jones, Bodfeirig. Y Neidio Y llywydd a'r is-lywydd. Mri J. Rice Roberts, Rliiwlas Pentraeth; C. F. Priestley, Hirdrefaig, Llangefni: W. M. Preston, Lleiniog Castle, Beaumaris; F. H. Mills. Red Hill, eto a Dr. E. T. Hughes, Holy- head. A ganlyn yw rhestr y gwobrau — STALLIONS. Agricultural stallion, foaled beforethe 1st of Jan- uary, 1895, which shall have regularly served mares during the season, within the district of the society only, and shall have attended once a fortnight on market days at Llanerchymedd and Llangefni-1, R. L. Edwards, Bodafon, Amlwch; reserve and h c, Hugh Jones, Dalar, Bodedern; c, Hugh Roberts, Cae Mawr, Aberffraw. Stallion, foaled before the first of January, 1895, calculated to produce hunters, roadsters, or carriage horses, which shall have regularly served mares dur- ing the season within the district of the society, and sliall have attended once a fortnight on market days at Llancrchymedd and Llangefni-1, Sydney Platt, Brynyncuadd, Llanfairfechan 2, Hugh Williams, Pencledog, Valley h c, Robert Hughes,Druid Arms, Llanerchvmedd. r CART HORSES. Brood mare, with the best foal at her foot, being her own foal and having reared it herself—both calcu- lated for husbandry-1, William Owen, Penymynydd, Valley; 2, John Jones, Pencefn, Llanerchymedd; v h c, William Prytherch, Bodfeddan, Tycroes li c, Henry Williams, Cromlech, Cemaes. To the bona-fide agricultural tenant farmer, holding not more than 50 acres of land, showing the best brood mare, with the best foal at her foot, being her own foal and having reared it herself—both calcu- latsd for husbandly—1, Hugh Hughes, lyddyn Mer- edydd, Bryngwran; 2, John Jones, Oefnysgwydd, do. Threq-vear-old filly, calcidated for husbandry, foaled after the 1st day of January, 1894—1, Hugh Williams, veterinary surgeon, Bodrwnsiwn, Tycroes 2, Thomas Jones, Gelliniog Wen, Dwyran; h c, William Roberts, Gwredog Isaf, Llanerchymedd. Team for agricultural purposes, not over seven years old (entire horses excluded)—1, Henry Williams, Cromlech. Cemaes; 2, Robert Lewis, Bwlan, Aber- flraw v h c, Owen Jones, Tymawr, Holyhead h c, William Roberts, Gwredog Isaf, Llanercymedd; c, Owen P. Jones, Plas Llechylched, Valley. Two-year-old gelding,' calculated for husbandry, foaled after the 1st day of January, 1895—1 and 2 Robert Lewis Bwlan, Aberffraw; v h c, Mrs Ellen Roberts, Maengwyn, Llanerchymedd c, Edward R. Hughes, Bryngoleu, Llaaddausant. Two-year-old filly, calculated for husbandry, foaled after the 1st day of January, 1895-1, William Jones, Bodwina, Gwalchmai; -2, Richard Williams, Gwaen- fynydd, Bryngwran h c, Owen P. Jones, Plas Llech- ylched, Valley. Yearling colt, calculated for husbandry, foaled after the 1st day of January. 1896—1, G. Rice Hughes, Ceindu, Gaerwen 2, Owen Jones, Ysgoldy,Llanerch- ymedd h c, Robert Gardner, Valley. Yearling filly, calculated for husbandry, foaled after the 1st day of January, 1896—1, John Jones, Pencefn, Llanerchymedd; 2, William Owen, Peny- mynydd, Vallev: h c, G. Rice Hughes, Cefndu, Gétcr- wen. EXTRA PRIZES. Agricultural brood mare, not under four and not A( over eicht years old—1, William Owen, Penymynydd, Valley; 2, John Jones, Pencefn Llanerchymiidd; li c, R. W. Owen, Bontfuen, Bodorgan. "0 Agricultural mare or filly, foaled after the 1st day of January, 1894-1, William Jones, Bodwina, Gwalchmai; 2, Thomas Jones, Gelliniog Wen, Dwy- ran. Foal got by one of the Plas Llechylched stud horses -1. J. and Thomas, Pencraig Valley; 2, J. Jones, Cefnysgwydd, Bryngwran. y Foal got by "Vulcan of Vvorslev V.—1, Robert Gardner, Valley 2, E. Edwards, Trearthur, Holy- head h c, Hugh Hughes, Tyddyn Meredydd, Bryn- gwran. LIGHT HORSES. Brood mare, with the best foal at her foot, being her own foal and having reared it herself—both calcu- culated for harness-I. O. Trevor Williams,veterinary surgeon, Llangefni; 2, T. Williams Jones, Bodwar- ren, Holyhead. Three-year-old gelding or filly, calculated for rid- ing or driving—1,\V. Hughes Jones, Fron, Llangefni; 2, R. W. Owen, Bontfaen, Bodorgan; h c, I). E. Hughes, Caemawr, Dwyran c, D. W. Jones, Cae'r- gwlaw, Gwalchmai. Cob, horse or mare, under 14hands high, calcu- lated for riding or driving, shown under the saddle, and not above six years old—1, U lliiam Jones, Bod- lew, Gaerwen 2. W. Williams, Penhenliys, Tycroes 3, Dr. Evan Williams, Green Hill, Llangefni; h c, Richard Thomas, Gwlgri, Llanrhyddlad c, J. Jones, Anglesey House, Penygraigwen. Horse or mare, of 14 hands high and upwards, calculated for riding or driving, shown under the saddle,not above six years old—1,0. Jones,Bodhunod, Amlwch; 2, Parry Brothers, Ty'nllan, Llangwyllog v h c, Dr. Evan Williams, Green Hill, LIangefni;, h c, John Edwards, Rhydydefaid, Trevor, Llangefni. Two-year-old gelding or filly, calculated for riding or driN-in-1, Dr. Parry Jones, Caemawr, Llanerch- ymedd 2, William Jones, Glantowyn, Bryngwran h c, Hugh Williams, Ty'nycoed, Llanerchymedd ;e, W. Hughes Jones, Fron, Llangefni. SPECLAL PRIZES. Gelding or mare got by the Penrhos Arab stallion "Irak"-l, Dr. R. P. Williams, M.D., Bryn Hyfryd, Holyhead; 2, T. w illiams Jones, Bodwarren, do; h c, Rowland Jones, Plasnewydd, Llanddausant. Turnout (mare or gelding, in single harness, in a two or three-wheeled carriage)being the bona-fide pro- perty of the exhibitor—1, Arthur W. Jones, Plas Hen, Gaerwen; 2, W. Hughes Jones, Fron, Llan- gefni v h c, Dr. R. P. Williams, M.D., Bryn Hy- fryd, Holyhead li c, Dr. John Jones, Hendre, Gwalchmai. JUMPING COMPETITION. Person showing the horse or mare, being the best and cleverest jumper—1, Arthur W. Jones,Plas Hen, Gaerwen 2, divided between A. W. Jones and E. Roberts, Bodwylog, Uandegfan. SPECIAL PRIZES. Horse, cob or mare, being the best and cleverest jumper (open to all classes and all comers without restriction)—1, E. Roberts, Bodwylog, Llandegfan; 2, Arthur W. Jones, Plas Hen, Gaerwen. Pony, not exceeding 13 hands high under the saddle or bridle-1, T. William*. Jones, Bodwarren, Holy- head 2, H. T. Owen, auctioneer, Llangefni; h c, David Morgan, 19, Stanley-crescent, Holyhead; c, William Lewis Gray, Cerrigbl, Llanfihangelynhow- vn. w Trotting horse or mare (under the saddle), style and speed to be taken into consideration by the judges—1, Arthur W. Jones, Plas Hen, Gaerwen; 2. W. Hughes Jones, Fron, Llangefni; v h c, Owen Jones, Bodhunod, Amlwch h c, William Jones, Bod- lew. Gaerwen c, Dr. John Jones, Hendre, Gwalch- mai. HORNED CATTLE. j Bull, of the pure Welsh breed, not under three years old-I and h c, Lord Stanley of Alderley, Pen- rhos, Holvhead; 2, William Owen, Penymynydd, Valley. Bull, of the pure Welsh breed, not under two and not above three years old—1, 0. P. Jones, Plas Llechylched, Valley; 2, D. E. Hughes, Caemawr, Dwyran lie Robert Hughes, Glantraeth, Valley. Bull, of the pure Welsh breed, not under one year nor above two years old—1, Owen Parry Jones, Plas Liechylched 2, D. E. Hughes, Cefnmawr, Dwyran. Two-year old breeding heifer, of the pure Welsh breed-I and v h c, Owen Parry Jones, Plas Llech- ylched; 2, John Williams, Cerrigybarcut, Brynsien- cyn. Yearling heifer of the pure Welsh breed—1, John Jones, Bryncian Fawr, Tvcroes; 2, Owen Parry Jones, Plas Liechylched; h c, John Williams, Cer- rigybarcut, Brynsiencyn. Pair of two-year-old steers or spayed heifers of the Welsh breed—1 and 2, Owen Parry Jones, Plas Llech- ylched h c, Richard Williams, Gwaenfynydd, Bryn- gwran. Pair of yearling steers or spayed heifers of the Welsh breed—1 and h c, Owen Parry Jones, Plas Llechylched; 2, Richard Williams, Gwaenfynydd, Bryngwran. Pair of cows of the pure Welch breed, in calf or in milk—1, Owen Parry Jones, Plas Llechylched; 2, William Owen, Penymynydd, Valley. Cow of the pure Welsh breed, in calf or in milk- 1. Owen Parry Jones, Plas Liechylched; 2, Owen Jones, Bodwrdin, Bodorgan. Bull calf, of the pure "Welsh breed, under 12 months old—1, Evan R. Owen, Bodowyr, Valley; 2, John W illiams, Cerrigybarcut, Brynsiencyn. Heifer calf, of the pure Welsh breed, under 12 months old—1, Owen Parry Jones, Plas Liechylched 2, William Owen, Penymynydd, Valley. SPECIAL PRIZES. Pair of steers or heifers of the Welsh breed, not under two years old, bred within the district of the society, being the property of. and in the possession of the exhibitor, and fed wholly or partly on Lewis's feeding meal-I and 2, Uwen Parry Jones, Plas Llechylched. Pair of steers or heifers of the Welsh breed, not under two years old, bred within the district of the society, being the property of, and in the possession of the exhibitor. and fed wholly or partly on S-tead's feeding meal—1, Owen Parry Jon 'es, Plas Llech- ylched. Bull and two cows or breeding heifers, in ealf or in milk, of the pure Welsh breed-I and 2, Owen Parry Jones, Plas Liechylched. Cow. in calf or in milk, of any age and breed—1, John Roberts, Bryngoleu, Bodedern. To the bona-fide tenant fanner exhibiting the best collection of cattle of the Wels1*. breed, bred within the district of the society, being the property of, and in the possession of the exhibitor fo: t least three months previous to the show—1, Owen Parry Jones, Plas Liechylched 2, William Owen, Penymynydd. Valley. J J J SHEEP. Short-woolled ram, not under two nor over fot years old—1, Owen Parry Jones, Plas Liechylched; 2 and h c, Evan R. Owen. Bodowyr, Valley; c, Ro- bert Jones, Tynewydd. Tycroes. Shearling short-woolled ram—1 and 2. Owen Parry Jones, Plas Liechylched h c, Evan R. Owen, Bod- OTnT. Valley. Short-woolled tup lamb—1, 2, and h c,0wen Parry Jones, Plas Liechylched. Pen of three short-woolled ewes, having reared lambs during the season—1 and h c, Owen Parry Jones. Plas Liechylched; 2 and c, Evan R. Owen, Bodowyr, Valley. Pen of three shearling ewes, short-woolled-1 and 2, Owen Parry Jones. Plas Liechylched h c and c, Evan R. Owen. Bodowyr, Valley. Pen of three short-woolled ewe lambs-1 and 2, Owen Parry Jones, Plas Llechvlched h c, Griffith Owen, Hen Bias, Caergeiliog, Valley; c, William Jones, Glantowyn, Bryngwran. Long-wooled ram-I and 2, William Roberts, Gyfynys, Beaumaris h c, E. R. Owen, Bodsuran, Llangefni. Pen of three long-woolled ewes—1, William Ro- berts, Gyfynys, Beaumaris 2 and h c, Evan Richard Owen, Bodsuran, Llangefni. SPECIAL PRIZE. Pen of one ram and three ewes of any breed-land 2, Owen Parry Jones, Plas Liechylched. POULTRY. Pen of cock and two hens of any breed—1, E. A. Prytherch, Post-office, Llanerchymedd 2, Hugh Hughes, Trosyrallt, Caergeiliog, V alley; h c, Thom- as Jonest, Rhos Bach, Llanfihangelynhowyn c, Llewelyn Robert. Pen'rorsedd-road, Llangefni. Pen of cock and two hens (Plymouth rocks)—1, William Roberts, Penbont, Llechylched, Bryngwran 2, Richard Owen, Tyddyn y Goeden, Llanerchymedd h c, Llewelyn Roberts, 6, Pen'rorsedd-road, Llan- gefni. Pen of cock and two hens (black Minorca)—1, Llewelyn Roberts, 6. Pen'rorsedd-road, -^angefni; 2. John R. Williams, 2, Church-street, Llanerchy- medd. Pen of drake and two ducks-1, Richard Rowlands, Llwydiarth T.C., Llangwyllog. Pen of one drake and two Aylesbury ducks-I, Llewelyn Roberts, 6, Pen'rorsedd-road, Llangefni. Pen of one gander and two geese—1, Owen Parry Jones, Plas Llechylched. BUTTER. Butter, not less than four pounds in weight—1, Miss Maggie Hughes, Bodgadfa, Amlwch; 2, N. Edwards, Mynyddygof, Valiev; h c, Annie Lewis, Hendre, Trevraian, Llangwyllog; c, Mrs Catherine Hughes, Brynelyd, Llanerchymedd. SPECIAL PRIZES. To the male servant who is now and has been in the same situation in Anglesey for the longest settled and continuous period—1, Richard Roberts, Bwlch- daran, at Trescawen, from September 1847, to pre- sent date-50 years 2, John Williams, Llysygwynt, at Parys Farm, from June. 1849, to present date- 48 years 3, Robert Jones, Wreslev-street, Bodedern, at Tyddyn Watkin, from November, 1357, to present date- -40 years. Collie or sheep dog-I. Mr Bliss, 'Rallt Newydd, Holyhead; 2, Owen Hughes, Gwaenynog, Rhos- goeh h c, Henry Parry, Grocslon, Brynsiencyn. Exhibitor who shall win the greatest number of prizes at the show: Mr O. Parry Jones, Plas Llechylched, Valley.
Difyrion.I
Difyrion. I Cyfrifa meddyg fod dau wr net( was allan o bob deg ar adeg y Jiwbili wedi cael anwyd mewn can'yniad i godi eu hetiau i'r Frenhints. C'ymhellir y plant yn ysgolion Chicago i arwyddo ardystiad adaryddol, yn yr hwn yr addawant i beidio lladrata nythod na gwisgo pluf adar. Dywed cwmnion rheilffyrdd y bydd Ilawer llai o gyrchu i lanau y moroedd am wyliau yn mysg dosoarth cymdcithas y mis hwn a'r ncsaf, ar gyfrif yr arian mawr a wariwyd yn nglyn a'r Jiwbili. Y mae yn y hyd 261 o noddleoedd ac ysgolion hyfforddiadol i ddeillion, gyda 11,780 o breswylydd- ion. Caria y "City of Rome" mewn un fordaith dros y Werydd. 13,000 o bwysi o fuchgig ffres, 880 o bwysi o fuchgig hallt, 5400 o bwysi o gig gweddar, 900 o bwysi o gig oen, 400 o bwysi o gig llo, 400 o bwysi o gig pore, 2000 o bwysi o bysgod fires, 300 o gywion ieir, 100 o hwyaid, 50 o wyddau, 90 o dwrcis, 200 o gyplau o grugieir (grouse), 30 o hamperi o fresych, 15 tunell o bytatws. 12,000 o wyau, 1000 o chwartiau o laeth, a 250 o chwartiau o hufen ia (ice cream). Yo mys^yr amrywiol feddyginiaethau agyfarwydd- .9 ir eu defnyddio ar gyfer diffyg treuliad ydyw yr un dy-nunol-y gadair siglo. Dywed awdurdod meddT'i{- bl rhagorol fod y symudiad sigk/araf ar ol pryd bwyd yn symbylu yr organau treuliol, ac yn rlioi esmwythad nodedig. Dylai y dioddefydd gael ei osod yn y gadair mewn ystum gorwelaidd. Y cofnodiad o'r nifer mwyaf o nodau a darawyd gan gerddor mewn deuddeg awr a ddywedir ei wneuth- ur gan chwareuydd adnabyddus, yr hwn a clarawodd 1,030,300 o nodau. Tybir fod y bys bawd yn arwyddol o nerth y tuedd- iadau anifeilaidd. Y mae gan olwynwr o 150 o bwysi yn symud wrth y raddeg o ddeg troedfedd yr eiliad (oddeutu saith milldir yr awr), hyrddiad o 1500 o bwysi, heb gyfrif pwysau ei olwyn. Buasai gwrthdarawiad rhwng dau farchogwr o 150 I o bwysi yn olwynio yn ol y cyflymdra cymedrol o saith milldir yr awr, yn diweddu gyda'r canlyniad o doriad i fyny o rymusder o 3000 o bwysi. Yr unig gattrawd yn y gwasanaeth Prydeinig sydd yu meddu hawl i ymdeithio drwy ddinas Llundain gyda baneri chwifiedig, tabyrddau yn tabyrddu, a y phidogau safol, ydyw yr East Kent-y Buffs.
GOLWG AWEN I
GOLWG AWEN Ar William, mebyn newydd-anedig Hywel ac Anne Ellis, Pare y Wern, Bethel. O hyd byth, Duw da Bethel,-—a wylio William, gan ei arddel; Gweled wyf bob argoel del Yn ddyn iach o ddawn uchel. ELIDIRFAB.
Advertising
-=- TE PERAIDD MAZAWATTEE TE PERAIDD MAZAWATTEE TE PERAIDD MAZAWAT'TE*i! TE rERAIDD MAZAWATTFJS TF. PERAIDD MAZAWATTEE Gel'wob ei adnabod wrth ei berarogl dy^nnol.
------------I Y Golofn Farddol.
Y Golofn Farddol. Yr ydys yn prysuro ddodi y cynyrchion a ganlyn ar binagl Colofn Farddol yr wytlmos hon, er boddhad i fedrdd y Bank Holiday :"— Rhagfarn. -Cywrain. Yr Haf.—Swyno]. Gwyliau Haf.—Rhagorol. Y Dyner Hen Alaw.-Derbyniol. Cymru Fydd.—Anfoddhaol. Melus, moes mwy. Cynan.
RHAGFARN.
RHAGFARN. Morwynbost camarwain bar-.i,ac anog I gynhen wna Rhagfarn Tyb a esyd heb wasarn, A myn swyddxrheswm yn Sarn. Llwydiarth Mon.
YR HAF.
YR HAF. 0 haf arddunol! ei fawredd enwog Egyr ddrws anian i'w gardd rosynog Mor hawddgar ydyw! mae'i ruddiau gwridog Yn llawn cyfaredd, hyawdledd hidlog Ac o'i riniau coronog-bywyd fE y, Diwalla wledydd a ilanw oludog. Llwydiarth Mon.
GWYLIAU HAF.
GWYLIAU HAF. Mae'r gauaf yn aros yn hir— Pa bryd y daw'r hafyddydd i'n bro? Mae'n nghalon mewn hiraeth yn wir Am fyned i'r wlad i roi tro Mae awyr afiachus y dref Yn gw-neuthur fy ysbryd yn glaf, A dyma fy ngweddi a'm lief, 0 deued, prysured yr haf. Y Ilynedd, mi gofiaf yn dda, Alltudiais bob gofid a phoen Mao'r gwyliau fel heulwen yr ha, Yn gwisgo ein bywyd a hoen 'Roedd gwaew (y doctor a wyr) Yn gyru fy nghorffyn yn wan Ond ciliodd y cyfan yn llwyr Pan wawriodd )1 gwyliau i'm rhan. O'r anwyl, mwynheais fy hun- Yr oedd yn baradwys i gyd A thybiwn mai fi a fy mun Oedd cartref holl bleser y byd Cael rhodio ar finion yr aig, A gwylio ei donnau llawn swyn Rhyfeddu at uthred y graig, A dringo ei hysgwydd fel wyn. Fan acw mae tyrfa, sryn gant, Yn ymlid, a dala y bel Hen wyr a hen wragedd fel plant Yn llawn o frwdfrydedd a sel Drwy'r cyfan mae pawb yn gyttun, 0 foreu hyd hv.^T yn ddiball; Pob un wrth ei ei hun Yn dilyn cynlluniau y Hall. Pan ddeuai y nos yn ei threfn Caem fyned i'r gwely yn awr Breuddwydio fan hono drachefn Mewn gwynfyd hyd doriad y wawT Cynlluniem ryw raglen fawr, fawr, Ar gyfer y diwrnod—mor ffol; Gan gyfrif yn fanwl bob awr, O'r gwyliau oedd eto yn ol. Ond 0 y mae'r diwrnod yn dod 1 fyn'd tua fchref erein siom Mor ebrwydd/f troa y riiod, Gan wneutuur y galon yn drom Mae wermod yn nghwpan y mel, Ac .)erni yn dilyn y tes Daeth diwedd i'r mwyniant, heb gel. Rhaid cychwyn-darfyddodd v pres. I Llwydiarth Mon.
YN DYNER HEN ALAW.
YN DYNER HEN ALAW. Rhvddgyfieithiad o Flow Gently Sweet Afton (Burns). Yn dynen hen alaw, yn dyner bo'th li Yn dyner fe ganaf fwynganig i ti Mae'm cariad yn huno, a melus bo'i hun, Yn dyner hen alaw, na ddeffro mo'r fun. Distawa ysguthan o'r Ilwyn syuu. gerllaw, A lloisiau'r man adar o'r perthi a ddaw Yn isel bo'ch trydar chwi adar bach lion Na flinweh freuddwydion anwylyd fy mron. I Mor uchel fawreddog yw'r bryniau Ilawn bri, A'th droellog gornentydd sydd anwyl i mi; Tra minau mor ddedwydd yn gwylio'm praidd (man Yn ngolwg fy nghariad, a'i bwthyn gwyn glan. Mor dlws yw'r dyffrynoedd gwyrddleision is- Lle tyf y briallu yn wyllt ar bob llaw; (law, Caf rodio dy lanau ar derfyn y dydd, Yn nghwmni fy nghariad yn llon ac yn rhydd. Dy ddyfroedd grisialaidd sy'n murmur i'm (clyw, Hoff enw f anwylyd, a'r bwtli lie mae'n byw Mor fynych rhodiasom 'rhyd glanau dy li, Tra'r coed yn cysgodi fy nghariad a mi. Yn dyner hen Alaw, yn dyner bo'th li, Wrth redeg i'r eigion rhwng blodau diri' Map m cariad yn huno a melus bo'i hun Yn dyner hen Alaw, na ddeffro mo'r hun. Caergybi. Gutyn Mon.
_--------NecSion Gwasgaredig.
NecSion Gwasgaredig. (Gan Alltud Eifion.) ESPONIAD NEWYDD AR YSTYR "LLEW LLWYFO." Rai blynyddoedd yn ol, pan oedd y Llew yn anterth ei fywiogrwydd yn cynhal cyngherdd yn Porthmadog, yr ydoedd rhai o'i ganiadau wedi gwefreiddio y Saeson, yn enwedig y diweddar Mr Nathaniel Mathew, y Wern. Gofynai Mr Hum- plireys, y druggist, beth oedd ystyr y gair "Llew Llwyfo," echi-ii nad oedd y diweddar Mr Hum- phreys yn Gymreigiwr da, dywedai wrth y bon- eddwr Seisnig—"Llew" is a lion, sir, and "Llwy" is a spoon. O I see, meddai'r boneddwr. "The meaning then is spoony lion l' Dyna gyfieithi&d Die Shon Dafycld am yr hen frawd. RHYFYG GAMPAU. Ceir dynion o bryd i bryd yn rhoddi eu hunain allan i wneud campau cyhoeddus er mwyn arian, megis y dyn a neidiodd y naid olaf i for y Rhyl yn ddiweddar. Tua'r fiwyddyn 1836, yr oedd dyn cyffelyb (nid wyf yn cofio ei enw) wedi neidio i'r dwfr oddiar Bont Menai a daeth i Bort.h- madog. Rhedodd yr hanes fel tan gwyllt drwy yr ardaloecld. Daeth. y dyn yno (i Borthmadog) a chynullodd amryw ganoedd i ben cei i'w weled yn neidio o ben mast Hong, fel v cyhoeddai, i'r mor. Ond yn dra phriodol, cymerodd yr awdur- dtxlau, y rhai nid oeddynt ond cwnstabliaid plwyf- ol, o dan reolaeth Mr John Williams, agent, Ty- hwnt-i'r-bwl'li, y petk mewn llaw, a rhwystr- wyd ef gan ei anfon allan o'r ardal, a da fuasai i ddcethion Rhyl wneud yr un peth, onide ? PREGETH FEL GOES CHWTIP. ddcethion Rhyl wneud yr un peth, onide ? PREGETH FEL GOES CHWIP. Tua chan mlynedd neu lai yn ol yr oedd gan y Wesleyaid aclios bychan wedi ei gychwyn yn un o I 'stablau v Wrern, Penmorfa, yr hon a droiwyd yn gapel, ac* vr ydoedd un Parry, twrimi, a ebvid Parry Bach, yn byw -n y Plas Isa. Yr ydoedd un Owen Iloberts sy'n dipyn o bregethwr cynorth- wyol i'r Cyfundeb, ac yn gweithio fel carpenter gyda'r twrnai. Gofynai y gwas arall i'w feisir a ddoi i wrando ar Owen Roberts, y Sul canlynol ? Do fi, meddai'r twrnai. Boreu dranoeth, goiynai y gwas pa fodd yr oedd yn clywed Owen yn preg- ethu ? O! campus; moddai. Y ntau, Owen, yn codi ar flaenau ei draed: Oeddych chwi yn meddwl rhywbeth o honi, meistfr. Oedd, fel coes chwip, meddai yntau. Ar hyn, tu-afai Owen a gofynai beth oedd y twrnai yn ei fedawl wrtli hyny? Wei, Owen, meddai yntau h ddechrouaist yn braf ofnadwy, ond In aetli yn slash fain arnat ti cyn y diwedd. TWM O'R NANT YN DYCHRYN Y TWRNAL Pan ddaethum i drigo yn Nhremadog (prif gyrchfa yr ardaluedd y pryd hyny), tun, thrngain mlvnedd yn ol, adroddai yr hen wr, Griffith Ellis, Union Tafarn, am amgyhshiad 11yd ddigrif pan oedd Mr yn acifeilndu y Cob (ambank- ment). Yr oedd Twm ot Nant yn aros da Mr Madocks ar y pryd fel overlooker ar y seiri meizÚ, ac hefyd fel dinas noddifa, gan ei bod wedi myned yn lied boerh amo tua Dinbych. Ryw ddiwniod gwlawog, yr oedd Twm gyda ehyfeillion eraiil yn y ty tafarn yn ymochel. Daeth Llwyd, y twrnai, i holi am dano; ond nid adwaenai ef. Clywai ei fod yn yr Union, aeth i mewn, a gofynai: "A oea yma. nn o'r enw Tomos Edwards yn mhlith y cwmni? Twm, yn eistedd wrth y tan ac yn aùna- boti y twrnai ac yn gweled nad oedd modd dianc; ¡ a ttdy.vedai— Mae Twm o'r Nant, o Ddyffryn Clwyd, I Rhwng Mr Llwyd a'r lludw, drwy yr hyn nis gallai ei gam-aymeryd, ac wedi ei I wasanaethu, dyvvedai yr hen fardd: "Dowch efo mi i'r Plas, a gwnaf bobpeth yn iawn." Ar ol myned i mewn i'r Hall, a'r twrnai o'i flaen, "WeL 'rwan," meddai Twm, gan afael mewn gwn oedd gerllaw, "gad i mi iy papyr." Dychrynodd y twmai a thaflodd y warrant iddo a diangodd, a. Twin ar ei ol, drWý'r coed, a'r twrnai'n tyngu nad a'i byth i geisio dal bardd wed'yn. Dyma fel y dywedodd yr hen wr y stori wrth fy nwy glust. GINI AM "INTERLUDE" AC UN ARALL AM EI LLOSGI. Pan oedd Twm yn ardai Tremadog, yr un pryd, byddai vn actio fel interludiau. Yr ydoedd rhai o blwyfolion Llanfrotlien allan a'r person a chytun- asant a'r bardd i wneud "interlude" o wawd iddo. Gwnaeth hi, a darllenodd hi, a derbyniodd y gini. Yn mhen yspaid cyfarfu v person ag ef a dywed- odd "Ai gwir iddo wneud "interlude" o wawd iddo?" "Ie," meddai Twm, "a chefais gini am ei gwneud." "O'r goreu," meddai'r person, "a gy- meri di gini arall am ei llosgi 1" "Gwnaf," meddai yntau, ac felly fu. Daeth y rhai a gytunodd gviitaf ag ef at Twm i ofyn iddo ei hactio, a dy- wedai yntau Yr wyf wedi ei llosgi. Am ei gwneud y cytunais a chwi, a chefais dal gan y person am ei llosgi." Un dyfn oedd TWIll) onide ? GEMAU DOETHINEB. Llyfryn hynod dyddorol i hen ac ieuaiie- yr ieuanc yn arbenigol—y nodiadau yn fyrion ac wedi eu dcthol yn gywrain, a thuedd pob adran yn rhyddiaeth a barddoniaeth ddyrchafu moes a rhinwedd. Rhaid fod loan Eifion wedi cymeryd llawer o drafferth i wneud y fath ddetholiad. Nis gall Lai na gadael argraph dda ar feddyliau y rhai a'i darllenant. Y mae pob tudalen bron wedi ei dosranu ag englyn tlws yma ac acw. Llyfr ar- benig ydyw i'r rhai hyny sydd heb ond ychydig o amser i ddarllen. Y mae'r orgraph yn dda a'r llyfr yn ddcstlus fel cynghorion arferol Gwenlyn Evan:
ARDDANv^SFA FLODAU TYDWEILIOG.
ARDDANv^SFA FLODAU TYDWEILIOG. Syr,—Yn awr wale y chweched arddangosfa yn Tydweiliog wedi. myned heibio er dydd Iau diweddaf, &c mae yn rhaid addef mewn gwirionedd mai un dda. oedd hon eto-y blodau yn dda, y ffrwvthau yn dda, a'r anifeiliaid yn dda ond eto i. gyd,fel ar ol pob show, ni ddywed pawb fod y beirniaid wedi gwneud eu gwaith yn dda a boddhaol, a maddeued y pwyllgor i mi am gyeiri at un peth yn neiliduol,sef beirniadaeth. y dressed fowls," a oedd hon yn feirniadaeth deg ai nad oedd? Nis gwn beth barai yr annhegweh, pa un ai bai y beirniaid fel beirniaid, ynte bai y pwyllgor yn dewis beirniaid nad jjeddynt yn gallu rhoddi bodd- lonrAvydd i bawb. Cofiwch, gyfeillion.nad y sawl sydd wedi ei fagu yn nghanol cywion ieir a hwyaid sydd yn gymwys bob amsar i feirniadu "dressed fowl;" ac o bosibl y gallasai fod yn y gystadleuaeth rai wedi gweiod mwy o rai wodi eu dressio nag a welodd y cyfryw foirniaid; ond er mwyn iddynt hwy ddyfod allan fel beirniaid teg, carem weled eu rhesymau dros y cyfryw feirniadaeth yn un o golofnau eich newydd- iadur.—Yr eiddoch, SION CHWARE TEG.
GORSEDD Y BEIRDD YNYS PRYDAIN,…
GORSEDD Y BEIRDD YNYS PRYDAIN, CASNEWYDD, 1897. Syr,—Caniatewch i mi ysgrifenu yn eich new- yddiadur clodwiw. Fel y gwelir yn newydd- iaduron yr wythnos hon enwau y rhai a urddwyd yn yr Orsedd ddydd Iau, y 5ed cyfisol, yn mha lo mae enwau y rhai a urddwyd yn yr Orsedd oedd wedi pasio trwy arholiad yr OrRedd 1 Ai tybed am eu bod o'r dosbarth gweithiol, y rhai sydd yn llafurio yn galed yn y pyllau glo a'r chwarelau, a'r rhai hefyd sydd wedi llafurio mor galed ar gyfer arholiad yr Orsedd na chyhoeddir hwy? Ni wel- wyd beirdd a chercldorion erioed mor ieuanc yn cael eu hurddo ac a welwyd yn Caanewydd y tro hwn, fel y dywedodd Hwfa Mon fod yr Orsedd yn myned yn gryfach o foment i foment. Dymunwn i gofiadur yr Orsedd anfon enwau y rhai hyn i'r newyddiadur yr wythnos llesaf.-Yd- wyf, etc., UN O'R ORSEDD.
-----__----___.--YR EISTEDDFOD…
YR EISTEDDFOD GENHEDLAETHOL YN NGHASNEWYDD. Syr,-Rhyfedd mor ychydig o ddyddordeb a gymerodd Gogledd Cymru eleni yn yr Eisteddfod Genhedlaethol, yn bosibl cherwydd ei bod mor beU o gyrhaedd y Gogleddwyr—mor bell ag y gallasai fod oddiwrthym oni buasid yn ei chynal ar y Bristol Channel. Ychydig iawn buasid yn meddwl a gystadleuodd. neu o'r hyn leiaf a en ill- odd wobrwyon o'r North (ys dywed yr Hwntw), eto, gwelwn rai yn eu plith-un foneddiges o Feirion—sef Mrs W. Owen, y Ficerdv, Llan- frothen, dan v ffugenw "Catherine," am'y patch- work counterpane, yn cael ei feirniadu gan v Proffeswr Hei;komer, yr hwn a ddywedai ei fod wedi ei foddhau yn fawr ynddo. Gyda llaw, mor belled ac y mae sylw vmarferol yr ysgrifenydd yn mai Anmliaru wna, glanau y moroedd I wagio'r iaith ragor oedd. Y dylent gael eu cynhal mown lleoedd mwy cenedl- aethol a Chymreig. Edrycher yn ystod y deng mlynedd ar hugain diweddaf na le y bu'n llwydd- rnnus a pha leoedd yn goiledus, ac yr ydivvf yn meddwl v gwelir yn amlwg gywirdeb fy nghy- hoeddiad.—Ydwyf, ete. EISTEDDFODWR O'R GOGLEDD.
ESIAMPLAU LLANERCHYMEDD.
ESIAMPLAU LLANERCHYMEDD. Syr, Er mai hynod arafaidd wyf yn symud yo" mlaen gyda'r testyn pwysfawr uchod, yr wyf am ei orpILei-i. Dangosais yr wythnos ddiweddaf ysbryd dadblygol ein genethod a'n merched ieuainc, ac wrth gyffvvrdd a'r fath ffeithiau anwadadwy rhaid bod yn llednais iawn rhag ergydio hyd y galon a briwio teimladau addolesau yr olwyn- ion. Am ein bod ni yn gweled golygon is- raddol ar y rhyw fenywaidd yn olwyno, nid yw hyny o angenrheidrwydd yn gofyn am efelychiad eraill. Pit hawl feddyliol sydd gan wraig i adael ei phlant i wylo, a hithau i ymlawenhau yn yr ol- wyn? Neu, ferch ieuanc i dreulio prydnawn cyfan. yn unig i olwyno, a'r byd yn gwaeddi ar ei medd- yliau a'i chydwybod i ddeffro, oherwydd yrcyflym- der aruthrol ganfydtlir yn nihog "cylch ? Mae natur pob bodltelli ddaionus yn amcldifad yn y Idref ym; Nid wyf am roddi rhyw bwysig- -rwydd anghyffredin ar y friirybodaetliari, dyfnion, ond credaf y dylai yr oil o'r benywaid feddu digonedd o wybodaeth ar gyfer angh&jiion cym- deithasol. Mae yma clalentau gan ein- merched, ond gwargrymant y talentau wrth roddi pwysau trymion gwahanol; ofer chwareuon arnynt. O! gresyn na fuasai1 gan ein genethod lygaid i sylhr rhyw raddau i ddirgelwch y dyfodo]^. ac nid ym— boeni am y presenol o hyd. Rhyfedd iawn v-iv treulio prydnawniau i olwyno, fel y gwna rhai yma, a digon 0, waith casglu ychydig i'r penglog- gariddynt. Os mai fel hyn v uorir pethau vrL, mlaen, beth am yr oes ddyfodol ? Byddant yr adeg- hyny yn olwyno yn lie myned i addoliad. Gwylr. iwch, fenywod.—Ydwvf, etc., GW-YIuIEDYDD.
----_------_._- -ef Mar-wolafcth,…
-ef Mar-wolafcth, Esgob Wakefield- Aclioswyd' galar drwy y v,lad brydnawn ddydd' Mawrth ar ledaeniad y newdd: pruddaidd -)d' yT- eiawog Esgob Walsham How. wedi marw yn Dha- lough, Iwerddim, lie yr oeddwedi myned i droulio M wyliau. Yr cedd yn adnauyddus iawn yxtt Nghymru, a bu am fiynyddqnlll yn rheithor vYhit- tington, ger Croesoswalft, YD. Esgobaeth LIan- ehvy, lie y pvsrehid ef yn fawr gan bawb. Ganwyti ef yn yr Amwythig yn 1823,. fei'ty yr oedåyn 74a £ a mlwydd oed pan fu farw.. Ar hyd ei oes noti- weddid ef fel dyn gweschga^ yr oedd yn aw«$wr amryw lyftau, hymnau, etc. tra fel pregethwr a thiviniedydd yr oedl\l wedi, enill safe, uch-ffl yn main pawb a gawsant y fraiut o'i adnabod. Der- byniodd ei addysg f^reuolyn Ysgol yr ^unwythig, o t han yr aeth i Gsleg \Va<Iham, Rhydvchain, llo y graddiodd yn B.A. yn 1847. Daliodd y g-wyddi canlyaol: —Curad St. Sira, Kidderminster, 1846; Holy Cross, Aiawythag. 1848; rh either Whit- tiugton, Gvoesoswullt, 1851;deon gwladol Croes- I. ao arholydd esgobaetliol, 11853'; canon my- gedol yn Eglwys Gadeiriol LlanslVy, 1863; -yu- i-Tchiolydd i'r Confocasiwn, 1869'; un o bregeth- wyr neillduol Rhydychain, 1358—69; caplan ar-. holiadol i Esgob Lichfield, 1878; rheithor St. Andrew, Undershaft, Llund/tin a phrebendari yn Eglwys Gadeiriol St. Paul.. 1879 esgob cynorfch- I wvol Bedford, 1879 ac e;oh Wakefield, 18EO,
Cyfcrtakdd yr "id. --\
Cyfcrtakdd yr "id. A ghrslyn yw y syuii',u a werth^vd am yr wythrosyn diwe; du Awst 7fed, a'r pric-iota una y flwy^^yn 'r llwyddyn ddiwed icf <— Symiau werthwyrl. Prisiau. 1897 1896 1897 1896 Gwonith 48.873 19.184 29 5c 23s 6a Haidd 897 833 17s 9c 198 Ge. Qeirch 2313 4302 16s 11c 14s 9c^