Y Tyst Cymreig

AT OLYGYDD Y 'TYST CYMREIG.' Foneddigion,—Ar foreu hyfryd arall, cychwynodd rhyw haner dwsin o honom mewn cerbyd tua Stud- ley Park. Dyma lie y preswylia Earl de Grey a Ripon. Cyfrifir y pare a'r tiroedd addurniadol o gylch y palas yn deilwng o'u cydmaru a cheinion prydferthaf Lloegr. Saif oddeutu dwy filldir o hen ddinas esgobol Ilipon, ac oddeutu pedair ar ddeg o filldiroedd o Harrowgate. Hhed y ffordd o Harrow- gate yno trwy un o diroedd brasaf Yorkshire. Ys- gydwai y ceirch eu clychau man, chwyiiai yr haidd eu barf an melynwyn, ac ymdonai y gwenith fel mor o aur o dan gynhyrfiad yr awel tra y teithiem yn mlaen. Weithiau, dringem i fyny i safie mor uchel fel y gallem weled amrywiaeth goludoedd llysieuol gwlad ar unwaith. Yna disgynem eilwaith i odrau y bryn, lie y gwelid yr afen dclofii.- A'r elfen deneu ysplenydd, Lyfndeg yn rhedeg yn rbycid. Gyda'r pysgod eennawg yn chwareu wrth oa Dodd ynddi, a llwyni tewfrig o bob tu, yn moesgar blygu eu cangau i gyfarfocl a'u cysgod yn y djfroeddi Wedi taith bleserus o ddwy aivi- a banner, dyma n. yn ymyl y fynedfa i'r pare. Nid oes dim neillduol yn yr entrance, ond y mae yr olygfa gyntaf a geir ar ol myned drwodd yn ysblenydd. Saif y coedydd mawrion fel byddin o gewri arutlirol, a braidd na 3hlywem rhyw sibrwd o enau ysbrydion rhwng eu dail yn dywedyd wrthym, Croesaw i chwithau eiddilod bostgar. Yr oeddym ni yma cyn geni eich teidiau chwi. Curodd llawer ystorm arnom, ond wele ni heddyw yn gryfach a chadarnach nag erioed. Nid yw yn annhebyg 11a ddaw plant eich plant i lechu dan ein cangau pan y byddweh chwi wedi eicb claddu- "Yn eigion tywod yn ddigon tawel. Yn nes yn mlaen gorweddai 11-yn o ddwfr fel clrycb o wydr gloyw, ac ami i alarch Addolai 'i hardd ddelw ei liun' Jnddo. Yn mhen draw y llyn hwn y mae entrance- ffirall o'r cyntedd nesal allan. i mewn i'r deml megysd fima, mae fel pe byddai natur a chelfyddyd wedi boa ar eu goreu i wisgo daiar a thegweh Paradwyd Eisteddem i lawr am cnyd i weini ar y dyn odn mewn. A thra taflai yr ywen ddulas ei chysgodioi. pruddaidd drosom, rhodiai paenod beilchioni oni hamgylch, gan ledu eu cynffonau aml-liwiog, gwbia' y ceirw ofnog o drwyn i drwyn, a chlywem fil o leis- iau melusion o'r goedwig gerllaw. Gwenai nefoedd a daear arnom gyda rhyw swyn perlewygol, nes peri i ni deimlo y buasai yn llawer mwy cydweddol a'r olygfa pe cawsem fanna i'w fwyta, a neithdar i'w yfed, yn hytracli na darpariadau llygredig y byd drwg presennol. Dyma ni yn awr wedi ein gosod yn drefnus o dan ofal arweinydd, a chawn yr hyf- rydweb o syllu ar olygfeydd prydferthacb eto. Awn ieibio i'r dervv praff, a'r flawydd unionsytli, a'r sy- camorwydd amiedawl, a'r beeches cryfion, a'r chesnut tirfion. Ymgyfyd Uechweddi esmwyth ar un llaw, wedi eu haddurno a lhvyni o fan-goed bytholwyrdd; ac ar y llaw arall, cauir i fyny yr olygfa gan wrych tew o lawryf a chelyn, hyd nes y gellir cael trem fanteisiol ar y darlun tu draw iddo. Yn y man, dyma adwy yn y gwrych yn rhoddi dadguddiad o'r dirgelwch. Gwelwn o'n blaen wastad-lawr eang, wedi ei orchuddio a gwyrddlesni sidanaidd, gydag ambell i lecyn wedi ei bincio a. blodau amryliw. Yn ei ganol y mae llyn o ddwfr arianaidd, ac o ganol y llyn ymgyfyd rhyw ynysoedd bychain. gwyrddion yma ac acw, ac ar bob ynys werdd saif cerf-ddeiw wen fel anvyddkm o fywyd dan wahanol ddulliau ac ystumiau. Ceir yma ddelw o 'Neptune,' duw y mor; a duw y gwin; ac o Galen' a 'Hercules,' a'r 'Dying Gladiators.' Yr ochr draw i'r llyn saif adeila.d golofnog, a elwir I Teinl Di-i-w, ioldeb.' Ac yn union tu ol i'r deml, cyfyd y tir yn Jlethri serth, a gorchuddir ef drosto a llwyn o goed cauadfrig. Ar ol myned ychydig yn mlaen ar ein llwybr dra- chefn, caem olwg arall ar y llyn a'i amgylchoedd. Yma gwelem y Twr wythonglawg.' yn arolygl1 y cyfan ac ar gopa uchaf y bryn safai gwrthddrych uchelgais pob dyu mawr, sef Teml enwogrwydd.' Arweiniai y rhodfa ni o amgylch y llyn, i Deml Duwioldeb.' Nid oedd yno ddim hynod i'w weled ond yn unig- absenoldeb o bob arwydd o ddawioldeb. Yiia bu raid i ni ddringo llwybr serth i fyny i'r Twr, ,7 ac oddi yno i'r Deml, lie yr ysgrifenasom ein henwau yn mhlith cannoedd eraill ar un o golofnau yr ad- eilad. iihoddai y gwahanol sefyllfaoedd hyn fantais i ui weled holl ragoriaetliau y lie, ac yr oedd rhyw- beth newydd i'w weled o bob pwyut. Pan yn rhodio ar ben y bryn, cymmerai y guide ni yn ddiarwybod bron, at ddrws a godasid yn ymyl y ffordd, ac arch- odd i ni oil sefyll draw tra byddai ef yn ei agor, Safem am enyd yn fud a phryderus, ond ar agoriad y drws dyma fagwyr FOUXTAESS ABBEY yn dyfod i'r golwg- yn eihùJl ogoniant. Daliem ein hanadl wrth edrych ar y darlun godidog. Yn mhen blaen y darlun, gwelid pen uchaf y.llyn, a choedwig ddeil- iog lawn yn govchuddio y llechwedd bob tu iddo. Tu draw i'r llyn, cyfodai y tir yn lasfron brydferth, ar ganol pa un y safai yr hen Fynachlog, gyda'i. Thwr cadarn, bron yn ei harddwch cyntefig. Hen weilch cyfrwys cedd y luyuachod. Adeiladent eu temlau palasawg bob amser yn y dyffrynoedd brasaf a alient gael. l.dryclier ar Jurncss Abbey, a Bolton Abbey, a Kirkstail Abbey, a Tintern Abbey; y maent i. gyd yn ughuiiol y tir cyfocth cif a phrydferthaf yn y wlad. Wrth edryehar Fountains Abbey yn ei had- feilion, porireailum. o flaeri ein llygaid y jolly monks. yn mv.yiibau eubUilain ar ddanteithion goreuy fro, yn craci.) eujote-s dros y botel win, ac yn chwevtliin vn eu liewys am ben anwybodaeth. eu dypgybliou. bnd rhaid i ni bellach ddychwelyd i Harrogate, c oblegid yr yclym wedi addaw myned i gyfarfod Quakers heno am y tro cyntaf yn ein bywyd. 'i'reul- iasorn ycbydig o amser yn Kipon yn edrych clros yr lien glwys Oradeirioh ond nid oes genym amser i aros gyda hoiio. Yr Jedcf yn !1 ed hv>-y r niTi?orft yn myned i gwvdd Crvnwi'V. "^anac'hom i ruiewn, aradairbyw he :yn cl drwyn gyda s'trong Yankee, dialed ar ei iet'eryilil. wneiul allan y testyn, na dyxalu at ba yr oedd yn cyfcirio. Acth y cyl- ei boil i'r niwi, a phan y dystawodd bu dawclwch-mawr. Wech rbyw bum munyd o ysbrud, hcn chwaer ar ei thraed ar tynodd ei bon ti o Ldi am ei phen, a dec": ro" I hithau dyw'iUi r \tl < hyawdledd drwy ei thrwyn Soniai am # petii vn i/yffrcdinol, er na ddywedai ddim yn neiflritio], ac acth hitbau drnan i lawr yn rhywlc Uia'r Iord'donen, a ch oil odd afael ei thraed, ac aeth o'r golwg. Bu pawb yn ddystaw envd arachei'ti. a cbyfododd chvvaev arall o dan gynh\ rtiad -Iwys, a decdiveuodd wedd.io a'i bonet am ei phen. Metliai ei tbynu gan faint ei chryndod, ond acth ihwaer iiralf ati, atliynodd ei bonet, tra yr oedd hi yn prvsiir iclaru. madawodd pawb wedi en siomi Meddyiiein y dylasai fod gan y Ciynwr rywbeth jwell i'w viinyg i'n gylw, os oedd am bcrswadio y 3yd ei t'oif ef yn rho.vV.n gwell na c.hyffrcdin. Cef- iis ddiirun Cyfeilli«»n y noson hono. Fel yr -I ddvfW i d'iydd. ac o nos i nos, v trcul ;,L,m 0. h9mt!A\4 "UD ]:,1" n. t'> \1" t" ,n.n j.. -fn<>'(T' i gael myned i rywle unwaith mewn blwyddyn allan ) 0 dwrf masnach, a helyntion politics, ac yn enwedig 1 gael gafael ar gwmni da a difyr, lie y gellir mwyn- han bywyd yn ei symlrwydd, ac adennill nerth i I fyned allan eilwaith i faes y frwydr. Digon bellach ar y testyn hw: Yr eiddoch, &c., GOGLEDOWE.

PRYDDEST FUDDUGOL CAERFYRDDIN CAIS AT HWFA MON. At Olygivyr y Tyst Cymreig. Meistri Golygwyr,—A oddefweh chwi i mi trwy y TYST, daer gymhell HwfaMon i gyhoeddi yn ddi- oed ei Bryddest Fuddugol ar Owen Glyndwr. Nid wyf yn cofio i mi erioed ddarllen beirniadaeth mwy nafriol nag a roddir iddi gan Pedr Mostyn, a Llew LI wyf". Sicrhant ei bod yn llawn o dan awenyddol, ac mor bur ag eira ein mynyddoedd. Y mae y cy- hoedd yn ddigon cydnabyddus a Hwfa fel awdwr, ond dyma y tro cyntaf iddo dra-enwogi ei hun fel Prydciestwr. Nid wyf yn gweled yn deg ag edmyg- wyr barddoniaeth, i atal cyfansoddiad o'r fath fri oddiwrthynt. Cyhoedder hi ar wahan, neu yn mysg Gweithiau Hwfa. Mon,' a ddisgwyliwn gael heb oed na siom. PSVDDESTWE.

AT WEINIDOGION CYFDNDEB SIR ABERTEIFI. Anwyl Frodyr,—Yr ydym yn deall eich bod wedi eich dolurio yn ngweithrediadau Pwyllgor Coleg Aberhonddu yn Mchefin diweddaf, gyda golwg- ar dderbyniad rhai [tgwrthodiacl eraill o'r ymgeiswyr. Dygwyd y mater gerbron Pwyllgor y Coleg Medi 1 leg-; ond nid ystyriai y Pwyllgor Irwnw fod dim a fynai, yn swyddogol, a'r mater, gan fod y cwbl a wnaed gan Bwyllgor y flwyddyn flaenorol wedi der- byn cymmeradwyaeth y cyfarfod cyfiredinol. Ar yr un pryd, gan fod y Pwyllgor yn awyddus iawn am symmud ymaith, os gellir, bob cam-argratf a all fod ar eich meddyliau, dymunwyd arnom anfon atoch ychydig eiriau o eglurhad ar yr amgylchiadau. Nid rhaid i ni ddweyd wrthych na wnaed dim yL fwriadol i sarhau sir Aberteifi, nac un sir arall; ac ni buasai neb, ond rhywun mwy awyddus am gyfodi cynen rhwng brodyr' na chael allan y gwirionedd. yn btiddio awgrymu y fath beth. Yr oedd deuddeg o wyr ieuainc wedi gwneud cal*, am dderbyniad i'r coleg; ond yr oedd sefyllfa y Drysorfa y fath fel nad oedd y Pwyllgor yn gweled ei ffordd yn glir i dderbyn ond chwech; a phender- fynwyd derbyn y chwech a fernid oren. Arholwyd y deuddeg, a chafwyd eu bod oil i fynu a'r safon o ran eu dysgeidiaeth, er bod rhai yn uwch nag eraill. Yr oedd saith o honynt yn cael eu rhestru yn y dos- parth cyntaf, a phump yn yr ail ddosparth; ond yr oedd y deuddeg i fyii-Li ar safon. Yn awr, gan na allesid derbyn ond chwech, penderfynwyd eu cael oil gerbron y Pwyllgor o un i un er cael prawf pellach arnynt i'w alluogi i wneud y detholiad gan y gall- asai y rhai oedd yn y dosparth blaenaf, fel ysgolheig- ion, fod yn mhell yn ol mewn cymmwysderau eraill llawn mor bwysig i'r weinidogaeth ac o'r ochr arall, y gallasai y rhai oedd yn yr ail ddosparth, fel ysgoleigion, fod yn y rhestr liaenaf iel pregethwyr. Pe na buasai ond saith i fynu a'r safon, ni buasai gan y pump eraill un bawl i ymddangos gerbron y Pwyllgor, buasai y chwech yn cael eu dewis o'r saith; ond gan-fod y deuddeg i fynu a.*r safon, yr oedd yr un howl ganddynt oil i ymddangos gerbron y Pwyllgor, a'r chwech goreu i gael eu dewis o'r deuddeg Y cwestiwn ydyw. a oedd gan y Pwyllgor hawl i wneud unrhyw arholiad pellach ar yr ym- geiswyr mewn gwybudaeth Dduwinyddol ac Ys- grytbyrol ? A ydoedd eu derbyniad i gael ei benderfynu yn hollol gan y papurau a. anfon- wyd i mewn gan yr ymgeiswyr, a'u hatebiou gerbron yr Arholwyr ? neu ynte, a ydoedd gan y Pwyllgor hawl i wneud unrhyw arholiad yebwaneg- jl ? Golygai y Pwyllgor mai ynddo ef yr oedd yr i-wdiirdod i benderfynu ydewisiad, a bod ganddo berRaith hawl i wneud unrhyw arholiad pellach ir yr ymgeiswyr ag a dybiai yn angenrheidiol er gwneud dewisiad o'r chwech goreu. Ond y mae \n ymddangos, yn ol eich syniad chwi yn sir Aberteifi, a llawer ereill, nad oedd gan y Pwyllgor hawl i ben- derfynu derbyniad y naill na gwrthodiad y lleill aT yr atebion a rodclid gan yr ymgeiswyr i ofyniadau cyffredin a roddid iddynt ger bron y Pwyllgor ai faterion na hysbyswyd hwy yn flaenorol yr arholid hwy arnynt. Ac y mae pob ochr yn deall telerau y derbyniad (terms of admission) a weliryn yr adrodd- iad o flwyddyn i liwyddyn yn ffafrio eu golygiadau hwy. Nid i ni y perthyn rhoddi barn ar y mater; ond pan y mae dynion craff yn eu deall mor wahan- ol, rhaid nad yw eu geiriad mor eglur fel nad ywyn ddigon posibl fod dau feddwl gyda golwg ar eu hystyr. Yr ydym yn gobcithioy bydd yr eglurhad uchod yn foddhaol i chwi ac i bawb sydd wedi eu doluric yn yr amgylchiad-yr iacheir pob teimlad archoll- edig—y cydweithir yn egniol gyda ohynnaliaeth y coleg, ac aieiladiad y colcgdy newydd-ac y rhoddii i ni rhagllaw yn ein holl Gynnadleddau a Phwyll- gorau ysbryd nerth, cariad, a phwyll.' Yr ciddocb yn frawdol, JOHN THOMAS, Liverpool, 0-Y.—Ceisiwyd gan Mr Thomas a minnau ysgrif- snu gair o eglurhad ar y pwnc uchod; a chan ei fod ef yn bresenol yn mhwyllgor Meliefin, a minnau heb fod, gadewais arno ef ysgrifenu. A chan nad ydwyi yn cyduno ag ef a llawer o'r Pwyllgor hwnw yn nghylch safon derbyniad,' &c., ni allaswn yn gysson lawnodi yr un vsgrif; ond y ii-i ae wedi gosod y mater ger bron yn g-yflawn a chysson, ac mor deg ag sydd yn bossihl a gwelir fod y Pwyllgor yn Meliefin wedi ymddwyn yn gydwybodol, yn ol fel y deallent reolau derbyniad.' A chredwyf eu bod yn hollo] rydd oddi wrth bleidiaeth yn yr hyn a Byddai yn dda iawn genyf, gan byny, i'm brodyr sydd wedi eu tramgwyddo i ymdawelu hyd nes y ceir hamdden gyfleas i siarad am yr hyn sydd an- mhcus mewn 'cynnulleidfa gyfreithlon,' lie y gellir ei derfynu. Nid oes eisieu g'alluoedd na dylanwad mawr i rwystro peth i fyned yn mlaen pan fyddo pawb yn gorfod bod ar ei eithaf eisoes. Cydweithier o Dan i Beersheba. gyda y coleg neivydd, a daw y gwaith i ben yn ddidrafferth. DAVID HEES, Liaitelly.

YR HEN DWRNE. At Ohjgicyr y Cymreig. Chi am cau fi allan o'r TIST fi gwel'd i roi tigon o lie i'r hen Teiliwr croes hwnw.—Gwvddoeh chi dim bod libel arno i yn 'i llythvr o'. Mi cewch chi ag yute gwbod ein hir. Mi rydw i rhoi notice i chi i yrud 'i enw fo i mi yn dioed, a sna gneith o apolygy public yn y TIST, a galw 'i eirie yn ol, a deyd bod yn difar gando, ceith o gwbod bias y Cyfretb, a chithe 'i calyn o, os na rowch chi 'i enw fo i fyny. HEN DWRNE. [Na thybied Hen Dwrne' y gall ein dychrynu ni a bygythion o'r fath uchod; nid ydym mor anwyb. odus ac y meddylia ef ynghyleh yr hyn a gyfansodda libel. Gall fod yn dawel na chaiff byth wybod o Swyddfa y TVSI, beth yw enw priodol ein Gohebydd 'Hen Deiliwr.' GwnaetLsilfcM-aJa^Ljsa^tQIfcXii^Mi

fLANFAIR BETTWS GERAINT. AT SION TUDUR. _Syr, Y mae y pleser a'r hyfrydwch a gefais wrth ddarllen eich 'Llith ddoniol ar Sabboth yn Talwrn Mon," a deall mai un o fechgyn Llanfair y Bettws ydych, yn tueddu fy meddwl i alw eich sylw at ychydig o ofyniadau. Fel un o blant Mon, Mam Cymru, byddaf yn teimlo dyddordeb yn eu hanes, ae yn neillduol hofE Jangrejy ngenedigaeth, a phan yn^darlkn_ £ i £ h— .Ll. G. n., ae. yn wir yr oedd lliuynau tyner fi nghalon yn teimlo yn cynhesu o gariad atto. Bunj mau yn y dyddiau gynt yn carlamu mor ysgafn ? hoyw a'r wyn bach ar hyd Bryniau a pantiafu Pentraeth' Ond yn awr rhaid byw goreu gellir yn mysg teula Hengist a Horsa, a plant yr Ynys Werdd. Ond yn awr at y gofyniadau. I-Pa bryd y newidwyd y. enw Llanfair i Pentraeth ? 2-Beth oedd y rheswm droshyny? 3—Ychydig o hanes yr Eglwys. Pa bryd ei hadeiladwyd ? 4-Pa bryd y cysylltwyd hi a Llanbedr ? Oblegid gyda Llanddyfnan yr oedd adeg H. Rowland, awdwr y Mona Antique.' It Bum i yn chwilio ers amser yn ol, ac ni chefaig foddlonrwydd. Ni welais yr hen enw yn argraffedis-1 siioed mewn hen hanesion am y plwyfydd agosa: ato, ond yr enw arferedig yn awr. r. ddarn o Farwnad lied hen, o waith lit G.M.D., i Wenhufar o Eon:— Gwn feinwas a las o loes hiraeth mawr— Marw eurganwyll Bentraeth.' Hefyd nidyw 'Bonedd y Saint' yn son dim am (xeramt ab Erbm, yn Llanfair Terfynaf yn awr gan obeithio y gwaewch svlw c honynt. Fy nghofion at yr Hen Banwr' a chwi- thau. Lerl)wl- IOAN DDÙ o FON.

Y MYFYRWYR A'R EGLWYSI GWEIGION Foneddigion, Yr ydych wedi cyhoeddi dan lythyi- yn barod ar y mater yma, a'r ddait yr un ochr; a'r ddau yn ol fy marn ostynsredig i vn bigag. Nis gwn pwy yw B. M. nac A. k C., ac ni waeth genyf ni wyddant hwythau pwy wyf finnan, ac nid yw hyny o ddim pwys iddynt. Darllener ein llyth- yrau a barner hwy wrth eu cynnwysiad, ac nid wrth yr awdwyr. Ond p'am y rhaid lladd a blingo diac- oniaid a phregethwyr cynnorthwyol wrth geisic stwffio myfyrwyr didda-wn ar yr Eglwysi. A pha reswm dwyn cyhuddiad cyfiredinol oblegyd fod am. bell i ddiacon gormesol, ac ambell i bregethwr cyn- northwyol cnafaidd i'w cael. Sonia un o'r ddau am oerfelgarwch yr Eglwysi at v myfyrwyr. Nid oer iawn debygwn i ydynt tra yn derbyn myfyrwyr o dri cholegbob blwyddyn i gasglu, beblaw y lluaws nad ydynt yn casglu sydd yn ym- weled a hwy. Y dirmyg y maent yn ei gael yn pen iddynt droi i'r Eglwys Sefydledig aie ? Os mid oes ganddynt olwg ar ddim ond byd esmWyth cr0reu po gyntaf iddynt adael rhengau ymneillduaeth. Gellicl meddwl ar y ddau frawd fod ein myfyrwyr wedi gwneud rhyw aberth mawr wrth gyfhvyno eu hunain i'r weinidogaeth. Lol i gs d. Mae naw o bob deg o'n myfyrwyr sydd wedi myned i'r wrunid- ogaeth yn well allan o ran bywiolaeth nag y buasent byth yr un ffordd arall. Hwyrach y gallai ambell an yn awr wneud mwy o arian yn rhyw ffordd arall, ond diolch da iddynt wedi i'r Colegau en haddysgu. Yr wyf finau wedi gweled tipyn o'r byd bellach; ac ni welais i yr un tuedd yn yr eglwysi yn gyffredinol i ddirmygu yr un myfyriwr os buasai liiywbeth ynddo; ond y mae cynnifer o honynt yn bregeth- wyr mor ddiamcan fel mai treth drom fyddai gorfod eu gwrando am dro heb son am eu cymmeryd yn weinidogion. Mae yr Eglwysi yn codi gormod o bregefchwyr o'r banner. Y maent fel locustiaid dros y tir; a'r Eglwysi mwyaf dvvl ac anwybodus sydd fynychaf yn codi mwyaf o bregethwyr. Nid oes un myfyriwr a thipyn o ddawn pregethu ganddo na cha ryw Eglwys yn union yn, barod i.roddi galwad iddo. Mechgyn bach i, peidiweh a gwrando ar ddynioil yn gwenieithio i chwi; ac yn beio yr Eglwysi na bydd- ent yn eich galw. Y gwir yw pregethwyr sal iawn yw llawer o honoch. Ymroddwch chwi i bregethu nes ennill y cynnulleidfaoedd nid OeS na (lincon na phregethwr all eich atal i gael galwadau. Peidiweh jisgwyl i ryw un eich bwrw i'r ilyn-ymledclwch eich ffordd eich hunain. Mae gair o gymmeradwy- -reth oddiwrth athraw neu hen weinidog yn burion 3s ceir ef, ond peidiweh dibynu arno. Y chwi Wrth oregethu ddylai argyhoeddi yr Eglwysi y dylent oditi galwadau i chwi. Gwaith ofer yw i'ch ;yfei.Uion drin trwy y papurau. Mae gormod o olid vedi ei gael eisioes mewn Eglwysi oddiwrth fyfyr- .vyr dderbyniwyd ar air eraill mewn gobaith y laethent yn rhywbeth; ac wedi hir ddisgwyl Idaetho nhw yn ddim byth. Heriaf B. M. ac A. B. i enwi yr un myfyriwr sydd yn bregethwr ,weddol dda, ae wedi methu cael He ond gallaf fi ;nwi iddynt hwy ddwsin o fyfyrwyr gafodd leoedd yn ystod y deng mlynedd ond a fethasant a'u cadw, ? hyny yn unig oblegyd nad oeddynt yn bregeth- wyr. Waeth heb siarad pregethwyr raid i'r Eglwysi gael; ac os try y Colegau allan fyfyrwyr heb fod yn bregethwyr o werth moesol yn sicr o sefyll ar y farchnad fel pob nwydd gwael arall. Pan y mae pregethwr da y mae dwy neu dair o Eglwysi yn neidio arno cyn y bydd wedi bod ddwy flynedd yn y Coleg; a byddant yn foddlawn disgwyl wrtho i orphen ei amser. JNid yw yr Eglwysi yn dirmygu y myfyrwyr mewn un modd; ond y maent yn ddigon call i beidio galw dyn heb ryw arwyddygall gadw pethau yn gyfan yn y Eglwys, a phwy a alj eu beio. Cymmerwch hynyna yn onest oddiwrth 0. P.Q.

t MYFYRWYR, YR EGLWYSI, A'R G WEINIDOGION. At Olygwyr y Tyst Cymreig. Foned(ii,-ioii,-Pell fyddo y dydd i ddadleuon cecrus gael eu cario ya mlaen ar ddalenau y TYST. ond os bydd ynwsodiadau angharedig, ac anghywii yri cael eu gwneud, teg yw i'r gwirionedd gael ei amddiffyn. Mae A. B. C. yn cymmeryd ei ryddid yn feurddiseremoni, i basio barn galed a chableddus ar weinidogion, diaconiaid, ac Eglwysi ac y mae tuedd uniongyrcholei ysgrif i dclolurio teimladau, ac i feithrin teimlad drwg yn mysg y dosparthiadau pwysicar o bobl mewn cymdeithas. Nid oyson iawn yw y sylw, mai' cariad at yr eg- wyddorion a broffesant, sydd yn cymhell y myfyr- wyr i aros lie y ni,,iciit ar yr un pryd, yn cefhogi iddynt droi at yr Eglwys Wladol, neu ryw alwedig. aeth lie y derbyniant fwy o barch ac elw. Yrnyrwr drwgdybus yw A. B. C., yn cymmeryd arno wybod holl symmudiadau, a geiriau, a theim- ladau, yr Eglwysi a'u swyddogion ac nid yw yn gredit' yn y byd iddo fel ysgrifenydd cyhoeddus, i godi dywediad y diacon y sonia am dano, yr hwn a ddywedodd, medd efe, fod eisiau llew o ddyn yn weinidog iddynt;' anfoneddigaidd iawn oedd rhoi dywediad un person yn gyhuddiad cyffredinol yn erbyn gwlad nid oedd neb yn gyfrifol am y sylw ond y brawd hwnw ei hun, a phe buasai hyny yn ateb rhyw bwrpas, gallesid yn hawdd brofi ei fod yn eithaf gwirionedd am gannoedd o Eglwysi sydd vn llai o rif na 300 o aelodau, pe byddai dim ond ych- ydig bersonau o yspryd y beirniadwr hwn mewn Eglwys, byddai raid cael llew i gadw y fath rai c fewn terfynau priodol. 11 Dywed A. B. C. nad yw ef ei hun yn perthyn virdd y gweinidogion dywedaf finnan yn mhellach nad yw yn perthyu i urdd diacon chwaith, pe amger ni allasai ysgrifenu y fath lythyr. Gormod o beth yw tori cynlluniau fel sydd yr yr ysgrif y cyfeiriwo ati, a chondemuio mewn iaitt gref, a phenderfynol, yr holl Flglwysi na ymostyngc iddynt; mae pob eglwys Anmbynol, yn annibynol