Seren Cymru

NODION 0 LANELLI. Boreu Iau, Hydref 8fed, yn nghapel Caersa!em, y dref hon, unwyd mewn priodas y Parch Alfred Morris, gweinidog Salem, Llangennech, â Miss Thomas, o'r un lie. Priodwyd hwynt yn ngwydd y cofrestrydd gan y Parch W. Trevor Jones, Bethania, yn cael ei gynnorthwyo gan y Parch J. Lewis, Caersalem. Ymadawodd y par ieuanc i Gaerdydd i dreulio eu mis mel. Dymunwn iddynt oes faith, a llawer o lwyddiant a chysur. Sul a'r Llun, Hydref 4edd a'r 5ed, cynnal- iodd eglwys Moriah ei chwrdd banner blynyddol, pryd y pregethwyd i gynnulieid- faoedd mawrion gan y Parch R. Lloyd, Caerdydd. Nos Iau, Hydref i5fed, cynnaliwyd cyfar- fod yn nghapel y Trinity gan eglwysi rhyddion Dosran 3ydd. Pwnc y cwrdd oedd "I Anhawsderau yr Eglwysi Rhyddion yn y gorphenol a'r dyfodol." Cadeirydd y cyfarfod oedd Alfred Davies, Ysw, A.S., a siaradodd gyda dylanwad a chymmeradwy- aeth. Yr oedd y gynnulleidfa fawr oedd yn bresenol yn ei dderbyn ac yn gwerthfawogi ei annerchiad ar annhegwch y Mesur Addysg i't graddau helaethaf. Wedi hyny cafwyd annerchiad nad annghofir yn fuan ar Oliyer i Cromwell, gan y Parch E. Lloyd Jones, Manceinion. Dyma y tro cyntaf i'r gwr uchod ymweled a'r dref, ond yn sicr nid dyma y tro diweddaf. Yr oedd egwyddor- ion Ymneillduaeth a Rhyddfrydiaeth yn cael eu dangos a'u dysgu yn y ddarlith hon gyda'r dylanwad mwyaf. Erbyn hyn y mae helynt y Dock Newydd mewn cyflwr difrifol. Beth fydd y canlyniad sydd anhawdd dyfalu. Mae yr awdurdodau wedi eu gwysio gan y Bank of England, ac efallai mai i ddwylaw y Bank uchod y disgyn y Dock Newydd etto. Mae hyn yn dysgu yn amlwg mai goreu pob fwyaf o ddyddor- deb a gymmera pawb mewn materion lleol. Dylai y cyhoedd chwilio yn fanwl i amgylch- iadau trefol a deall yn drwyadl bob sym- udlad sydd yn cvmmeryd lie. GOHEBYDD.

Cyfarfodydd Pregethu. Hydref 6fed a'r 7fed, bu y Parchn E. W. Davies, Ton, Rhondda, ac E. Williams, Rhos, yn cynnal ein cyfarfodydd pregethu. Cawsom hin dymunol yn nghanol dyddiau t, gwlyb ac ystormllyd, cynnulleidfaoedd llu- osog (gorfu i ni fyn'd y noson olaf i gapel yr Annibynwyr), casgliadau da, a phregethu rhagorol iawn. Gobeithio y gwelir ol daionus o'r pregethu yn mhob teulu a chapel trwy y cylch.

Pwnc y Town Hall. Da genyf ddweyd fod rhagolygon da am gael gweled ein Town Halt newydd yn cael ei adeiladu yr haf dyfodol.

Cenllifodd A nferth. Cawsom ddau genllif uchel iawn, yr uchaf er's tua deugain mlynedd, yn afon Banwy, yn ystod yr wythnosau olaf.

Gwobr Ymroad. Diau fod eich darllenwyr wedi sylwi mai unig ferch y brawd S. Ellis oedd ail oreu yn holl Gymru yn y Dosparth Uchaf yn Arhol- iad diweddaf Undeb Bedyddwyr Cymru. Mae ei chynnyrchion wedi bod lawer gwaith yn yr Undeb o'r blaen. Mae hyn yn dangos beth all penderfyniad ac ymroad ei gyrhaedd. Llawer merch a weithiodd yn rymus, ond ti a ragoraist arnynt oil." AB EINION.

0-- SALEM, PORTH. Hydref i leg a'r I2fed, cynnaliwyd cyfar- fodydd hanner-blynyddol yr eglwys uchod. Cawsom i'n gwasanaethu y tro hwn y Parchn T. Davies, Felinganol, a P. Williams (Pedr Hir), Lerpwl. Cyrddau da yn mhob ystyr. o Y mae ein hen gyfaill "Cochfardd" wedi bod yn cicio nyth cacwn yn ddiweddar, trwy roddi gormod o amlygrwydd i Wrth- wynebiad Goddefol yn ei golofn i un o bapyr- au Toriaidd Caerdydd. Mae "Cochfardd" yn bur iach yn y ffydd ar fater addysg, ac yn hynod groyw yn ei gondemniad ar ymosod- iadau yr Eglwys a chefnogaeth y Llywodr- aeth iddi i lychwino y dyfroedd, a'r canlyn- iad yw fod llawer o'r darllenwyr yn gwaeddi "Caled yw yr ymadrodd, pwy a ddichon wrando ? A bod colynau lawer yn estyn- edig tuag at y lienor. Nid oes dim o hyn yn menu ar "Cochfardd," mwy na dwfr ar gefn hwyad, ond er mwyn heddwch a rhag drygu y papyr rhydd i fyny ysgrifenu ych- waneg am y presenol i'r papyr hwnw, ar y mater, a gobeithia nad yw yr adeg yn mhell pan all ganu, u Caf edrych ar stormydd ac ofnau," &c.' Un o'r bobl yw Maer Caerdydd, ac fel y cyfryw y mae mewn cydymdeimlad dwfn a'u buddiannau pwysicaf.

yn ganiataol yr hyn fyddai yn annheg i'r Trefedigaethau, ac yn afresymol i ninnau ei ddisgwyl oddiar eu Haw. Gwnaeth gam- gymmeriadau pwysig yn eu ffigyrau, a phan Z" alwyd ei sylw at hyny dywedai yn sionc a thafodrydd, nad oes pwys i'w osod ar ffig- yrau ond mai y dadleuon a ddygai yn mlaen oedd yn galw am sylw. I ba beth y defn- yddiai ffigyrau os nad oedd pwys ynddynt, ac os nad oedd y ffigyrau i ddibynu arnynt pa fodd y gall y dadleuon sylfaenedig arnynt fod yn safitdwy ? Mae ei gyfrwystra mor amlwz a'i ddiofalwch. Gwir ei fod wedi ymddiswyddo fel aelod o'r Llywodraeth, ond y mae mor wir a hyny ei fod wedi ennill Mr Balfour, yn parhau i'w arwain, ac yn rhinweddol yn Brif-weinidog er allan o'r Cyfringynghor a rhag na buasai hyny yn ddigon gofalodd fod ei fab i mewn yn gofalu am ei fuddiannau yn ei absenoldeb, ac nid yw yn annhebyg fod ganddo law yn y tro brwnt tuag at yr aelodau rhydd-fasnachol o'r Llywodraeth. Mae yr anturiaeth yn fawr, ond dyn anturiaethus yw diweddar Ysgrifenydd y Trefedigaethau, ac nid yw wedi arfer bod yn llwyddiannus yn ei antur- iaethau. 0 ddyn galluog y mae ganddo lai o waith i'w ddangos na nemawr un o'i gyfoedion. Ond y mae hyn yn ei ffafr, ei fod yn bur barod i droi ei gefn arno ei hun pan fydd ei gestyll yn yr awyr yn syrthio ar ei ben. Beth bynag am ein dyfaliad yn ei gylch ef a chenadaeth y diwygiad cyllidol, nid yw dylanwad uniongyrchol y mudiad yn ffafriol i'r Llywodraeth sydd yn gondemniedig ar gyfrif ei gwastraff, ei haneffeithioldeb a'i gorthrwm ac yn llesg ac yn barod i ddiflanu. 0'( tu arall y mae wedi profi yn foddion ad-uniad ac megis bywyd o farw i'r Wrth- blaid. Mae blaenoriaid y blaid wedi codi allan o'u pebyll ac yn siarad yn groyw ac unol ar y sefyllfa gan ddangos eu condemn- iad llvvyraf i'r cynnygion dieithr a gwlad- weiniaeth y Llywodraeth yn gyffredinol. A pheth sydd yn fwy addawol fyth, y maent wedi dechreu ysgrifenu. Cofir cynghor Arglwydd Rosebery i lanhau y llechen. Pa un a gymmerwyd y cynghor neu beidio, ychydig o ysgrifenu fu ar y rhaglen Rydd- frydol ar ol hyny, ac nid llawer a sonid am yr hyn oedd wedi ei ysgrifenu eisoes. Dichon fod y llong wedi ei gorlwytho yn mhorth- ladd Newcastle acmai cynghor buddioloedd ysgafnhau y llestr, neu mewn trofeg arall glanhali y lleehcn. Mae pob un sydd wedi siarad ar gwestiynau y dydd, yn cynnwys Rosebery, CampbeU-Banerman, Askwith, &c., wedi dechreu ysgrifenu, a phob un yn ysgrifenu yr un pethau ac yn yr un drefn. Dyma hwynt—Addysg, Dirwest, Gwerth tirol ac anneddau i weithwyr. Prin y mae eisiau ysgrifenu effeithioldeb a chynnildeb. Y mae y rhai hyn yn elfenau hanfodol Rhydd- frydiaeth, ac yn sicr o gael sylw, a gwir achos am hyny. Hon weithian yw awr y wlad. Ni all etholiad cyffredinol fod yn mheil oddiwrth- ym. Na fydded i neb gael eu hud-ddenu gan addewidion teg am ddigon o waith a chyflog da am dano gyda diffyndollaeth a bywioliaeth uchelbris. Cofier fed yr un cwynion mewn gwledydd eraill a gwaeth gyda diffyndollaeth ag sydd yn y wlad hon gyda masnach rydd. Ac na fydded i ddi- faterweh gadw neb draw yn nydd y frwydr na'i wneyd yn glaiar i'r canlyniadau. Mae Z, y yr argraff ar y banerau yn ddigon eglur- annghyfiawnder, gorthrwm a thiodi ar y naill, cydraddoldeb, tegweh a ffyniant ar y Hall.