Y Dydd

DINBYCH. MAE udgyrn rhyfel politicaidd yn bloeddio i'r gad, yn y dref hon, y dyddiau hyn. Yn ol yr arwyddion presenol, ymddengys y bydd yr ymdrech yn un egniol gan y ddwy-blaid; o herwydd y mae yr aelod presenol, Mr. Mainwaring, yn Dori o'r iawn ddelw, tra y mae Mr. Watcyn Williams yn Rhyddfrydwr trwyadl, ac yn ddyn anghyffredin o alluog yn mhob ystyr. Mae y ddau ym- geisydd wedi anfon eu hanerchiadau allan at yr etholwyr; ac y mae yr anerch- iadau hyn mor wahanol ag y gall gwahaniaeth fod. Mae un wedi pinio ei gredo wrth gynffon Disraeli a'i gyfeillion-mae yn gallu edrych ar yr oil a gyflawnwyd gan y dynion hyn gydag ymffrost, tra mae y syniadau iselaf a ddaeth o galonau y Toriaid distadlaf am Mr. Gladstone, jyn werth ganddo eu codi i'r gwynt! Yr hyn, yn ddiau, sydd yn gwneuthur y dyn hwnw a all ym- ddifyru yn y fath iselwaith, yn mhell islaw y dosbarth ddylid godi i sedd Prydain. Yr ydym yn gobeithio yn gryf y bydd i Mr. Watcyn Williams gael ei ethol; yna bydd genym aelod seneddol teilwng o ymffrost y genedl, ac un fydd yn sicr o brofi ei hunan yn wleidyddwr o'r dosbarth blaenaf, ac yn ychwan- egiad pwysig at werth y blaid Ryddfrydig yn senedd y wlad.-GOHEBYDD.

FFESTINIOG. Y sychder presenol.- Y mae yr hin wedi bod yn hynod o sych, y fath fel nad oes ond ychydig yn cofio ei gyffelyb. Ond nid ydym ni, pobl y mynydd- dir, yn teimlo cymaint oddiwrtho, a'r dyffryndiroedd, yn ngwahanol siroedd Cymru. Otid effeithiodd, i raddau mawr, ar lechweddau ein mynyddoedd, fel y bydd raid i berchenogion anifeiliaid brynu llawer o ymborth iddynt, er eu diwallu yn y tymmor dyfodol. Ac yr ydym ni, yn Ffestiniog, yn dechreu teimlo oddiwrth fod llynoedd y gwahanol chwarelau wedi sychu; a chan fod ein chwarelau oil bron yn cael eu gweithio trwy nerth peiriannwaith, y mae ein peiriannau wedi sefyll, fel y mae cannoedd yma, nad oes ganddynt ond dys- gwyl wrth y gwlaw maethlon i lenwi ein dwfr-lynoedd. lechlld.-Un o nodweddion Ffestiniog, er's llawer blwyddyn oedd, fod yma lu o glefydau, bron yn wastadol, yn difa y trigolion, fel yr oedd ofn ar lawer trwy Gymru rhag dyfod yn agos yma. Ond da genym allu hysbysu fod sefyllfa iechyd y trigolion yn well nag y bu er's llawer blwyddyn. Y mae y gwelliantau diweddar, mewn adeiladu tai mewn safleoedd iachus, wedi ych- wanegu yn ddirfawr at iechyd a chysur y trigolion; ond y mae lie i wella etto, mewn cael ffyrdd, a glanweithdra. Hyderwn y bydd i'n hawdurdodau gymer- yd sylw ychwanegol o hyn, fel y dyger ein cymydogaeth i sefyllfa newydd o ran ei chyfleusderau. Y Gymdeithas Ddiwygiadol Gymreig.- Y mae dysgwyliad pryderus yma am sefydliad y Gymdeithas. Y mae y Pwyllgor Rhyddfrydol wedi pender- fynu ei sefydlu, ar ol ymryddhau ychydig oddiwrth y parotoadau at yr ethol- iad nesaf. Ai nid dymunol fyddai cael eyfarfod yn fuan, a chael rhai o wyr da Liverpool yma i'w chychwyn?—GOHEBYDD.

ABERYSTWYTH. Syr Robert Napier.—Gwelsom yn y 'Faner' a'r 'Herald Cymraeg,' hanea ymweliad y gwron uchod i'r dref hon; ond bydded hysbys i bawb mai anwir- edd ydoedd, oblegid yr oedd Syr Robert (yn awr Arglwydd) Napier ar y pryd yn wahoddedig yn ngwleddoedd Llundain. Y mae y gwron heb dalu ymwel- iad etto â,'i berthynas, yn agos i'r Trallwm. Bu rhyw foneddwr yn cerdded gyda y Parch. David Charles, M.A., drwy yr adeilad a fwriedir osod i fyny yn brif Ysgol i Gymru; ac y mae yn lied debyg mai gwas y boneddwr hwnw a sisialodd yn nghlyw Mr. Charles, wrth ymadael o'r adeilad, 'Hoi! Napier, Napier,' a meddyliwyd gan hyny mai efe oedd y dyn; ond twyll oedd y cyfan. Os daw y gwron i Aberystwyth, bydd ei ddyfodiad yn debyg o greu cryn dipyn o naltwch.—GOHEBYDD.

CAERFYRDDIN. Pwy gawn yn A.S.?—Ms gallwn yn ein byw adael llonydd i'r cwestiwn hwn; awn i p'le mynwn dyma destun yr ymddyddan rhwng pob dau. Dy- wedasom air yr wythnos ddiweddaf yn nghylch Col. Stepney; ond synwyd ni yn ddirfawr, pan yn edrych ar un o'r papyrau lleol i weled 'address' y Colonel i'r etholwyr. Wel, syndod! dyma 'idea!' Hen wr a'i war yn crymu tua'r bedd dros bedwar ugain oed, yn cynnyg ei hun yn aelod seneddol! Gwarchod ni! medd pawb. Y mae rhyw ddau neu dri wedi bod yn ceisio hudo'r hen frawd i'r step hon, ond ofnwn mai ofer y try eu gobeithion, na ddychwelir mo hono etto. Cafwyd cyfarfod yn Llanelli, a chafwyd cyfarfod yma; ond nid oedd un graen o deinilad dros Col. Stepney yn cael ei ddangos ynddynt. Cynnyg- iai rhai C.W. Nevill, Ysw., ond ni wyddys etto beth ddaw o hono. Gobeithio, ar ol yr holl ffus, y cawn rywun teilwng i'n cynnrychioli. Ond am Col. Stepney, gwir y dywed un o'r papyrau yma am dano, "He is too old, and too weak for the place." Yr oedd son er's ychydig amser yn ol fod D. Jones, Ysw., A.S., dros y sir, ar fedr encilio drwy afiechyd. Mewn canlyniad i hyny, y mae genym yn awr o'n blaen 'address' E. J. Sartoris, Yaw., Llangenech, at etholwyr y sir. Ond yr ydym yn deall nad ydyw Mr. Jones yn bwriadu rhoddi ei seat' heibio yn bresenol.—GOHEBYDD. Parkyvelvet Academy.—Cyunaliwyd arholiad yr ysgol hon eleni, fel arfer, ar y 3ydd o Gorphenaf. Yr arholwyr oeddynt y Prof. Morgan, Coleg Caerfyrddin, a'r Parch. T. Lewis, (B.) Caerfyrddin. Y mae yn dda genym fod tystiolaeth yr arholwyr mor ffafriol. Y mae 'Parkyvelvet Academy' wedi bod am flynyddau yn enwog fel un o'r lleoedd mwyaf addas i barotoi dynion ieuainc 1 r colegau; ac y mae yn dda genym weled nad yw yn colli ei gogon- iant o dan arweiniad y brawd ieuanc gobeithiol Mr. Jeremy. Arholwyd dau ddosbarth yn y Groeg, Lladin, a Rhifyddiaeth, gan y Parch. T. Lewis. Dy- wedai fod y rhanau hyny a ddaethant dan ei sylw, yn dangos fod y gofal mwyaf wedi ei gymeryd yn eu cylch; ar yr un pryd, dywedai y buasai yn dda ganddo weled y dynion ieuainc oedd wedi tyfu i fyny, yn well yn eu Saesoneg. Mewn Rhifyddiaeth, y goreu, yn y dosbarth blaenaf, oedd J. Jones; yn yr ail ddosbarth, Thomas Davies ac R. Lloyd. Dywed y Prof. Morgan, "Yr wyf wedi cael y pleser mwyaf i arhoU eich dysgyblion mewn Hanesyddiaeth, Daearyddiaeth, a Gramadeg yr Iaith Saesoneg. Llwyddiant mawr i chwi mewn cysylltiad a'r ysgol." Gallwn ninnau ddywedyd yr un peth, a phe buasai genym ddwsin o blant, cawsent oil, yn eu tro, ddyfod dan eich addysg- iaeth.—RALPH.

BALA. Ymwelwyr.—Mae Rhyl, Llandudno, Abermaw, Aberystwyth, LIan- wrtyd, &c., yn enwog drwy Gymru am euhymwelwyr yn yr haf; ac ymae yn dda genym ychwanegu y Bala at y rhestr. Mae yma gannoedd lawer o ddyn- ion, o bob gradd a sefyllfa, yn Gymry a Saeson, yn ymweled a ni bob wythnos. Er nas gallwn ddweyd fod "mdr y Bala," yn gymaint a moroedd y lleoedd uchod, etto, y mae yma lawer o bethau yn ei wneud yn f6r pur enwog. Mae dysgleirdeb ei wyneb, iachusrwydd a phereidd-dra ei ddyfroedd, prydferthwch ei lanau, ac uchder y mynyddoedd sydd o'i gylch yn swyno llygaid y dyeithr- iaid i'w edmygu. Y trueni mwyaf am f6r y Bala yw, ei fod yn eiddo personol, h.y., yn gymaint eiddo personol, fel na chaiff neb, ond a fyddo yn ffafr y per- son hwnw, osod cwch arno. Ein cred yw, be buasai yn bosibl ei gael yn rhydd, i osod cychod i ymbleseru arno, y buasai hyny yn foddion ychwanegol i dynu llawer o ddyeithriaid i'r lie. Dyma y gwyn gyffredinol gan y rhai sydd yn ymweled & ni; yn enwedig y dosbarth canol o ymwelwyr, yn nghyda gweith- wyr. Gresyn na welai perchenog y llyn, y byddai ei ollwng yn rhydd yn lies i'r dref a'r gymydogaeth; yn gystal ag yn brawf o ddyn a boneddwr ynddo yntau. Gyda symud ymaith yr anfantais hwn, gallai y Bala fod yn lie dy- munol i dderbyn a chroesawu dyeithriaid. Yr Etholiad dyfodol.-Y maent wedi bod wrthi yn brysur y dyddiau a. basiodd yn cofrestru. Bydd y ddwy fyddin, yn yr ymdrechfa nesaf, yn rhifo llawer mwy nag oeddynt yn yr ymdrechfa ddiweddaf. Pa un o'r ddwy fydd y luosocaf sydd yn bwne tra thywyll yn bresenol. Os rhoddir y creadur byohanuffernol hwnw, y 'scriw,' ar waith/gall fod yn ddigon tywyll ar achos