Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
16 articles on this Page
-JNODIOK CARTREFOL. 1
JNODIOK CARTREFOL. 1 tGA. ANDRONICUS]. I Nos Batlwrll. I SKIBIANT IIROSODD. I Pwy by nag fydd yii teithio ddyddiau Llun Mawrth nesaf hwy welant yn mhob cyfeiriad aelodau seneddol yn teithio yn ngbyfeitiad y B'ifddinas, ) gymeryd eu lleoodd yn Nby'r Cyffredm divdd Mawrth. Gwsith anhawddfyda cynefioo ar y cyntaf a gwaitb ac 01 misoedd o orphwys. Mae pob bachgen Bydd yn yr ysgol yn gwybod hyny yn Ilei dda. OlJd ychydig o orphwys y mae ein haelodau Cymreig wedi ei gael trwy'r holl amser pan ddyla ent gymeryd eeib. iant. 'Does dim llonydd i aelod sen- eddol gael. Dyna ydyw un o penalties yr anrhydedd. Os bydd ihyw fymryn o 'oteddfoJ, neu gyngbeidd, iliaid cue, un ttg y mae A.S. ar ol ei enw i eistedd yn y Radiir. Wrth ystyried mai MESUR CYMREIG sydd i gaol y flaenoriaeth yn materion y S I,dd-dymbor hWD, ac r bydd g"lwad ar bob aelod EhyddfrydolCycnreig1 roddi r .V. gewvn ar waith am wythnosau, e: ¡Iuu am fisoedd, dylasai fod pob un o he,nyot wedi cael perffaith louyddwch yn awr ei's dau if-s- Ond fedrem ni ddim agor papur newydd beb weled en- wau thai o'r aolodau Cymreig wedi bod wrthi yn rhywleneu gilydd. Maeibron a pheri i un ofyn, "Pwy fyddai yn fembar o* Parliament I" ARAETH Y FRENBINB8. I Yn nghyfarfod y Cyfrin (iyngnor aciou I penderfynwyd ar linellau Araeth y Fienhinea, ac erbyn hyn mae'r araeth hono, aef geiriau y Prif Weinidog ai gyd-weinidogioD, yn ilaw ei Mawrhydi, a noa Fawrth nesaf fe ddarllen yr Arelwvdd Gaoehellydd yr araeth bono oddiar y each wlan," fel "geiriau ein Giasusaf Deym." Tipyn o sham ydi peth fel yna P Mae'n hen bryd gwneyd I ffwrdd a rhyw hen ffwlbri gwirion fel yna, Y Prif Weinidog ei liunan a ddylai adael i'r wlad wybod beth i ddisgwy), fel y gwna Arlywydd yr Amerig. Ond arhoswn dipyn, gadewch i'r Ty Uwchaf" beidio a bod, fe beidia llawei o bethan gwirionffol eraill. Y PRIFWEINIDOG A THRI DYN Y I 11 SHORV." I Darlun doniol oedd yn y (»estmuisier Budget o'r wythnos ddiweddaf yn gosod allan" dri dyn y show," o'r rhai y gwnaeth Arglwydd Rosebery gymaint o sport yn Nghaerdydd. Yn y darlun cawn Arglwydd Salisbury fel perchenog yr arddanghosfa, yri euro y II drym" fawr; yn ei ymyl mae "Joe" yn dangos hysbyslen y Show, ac yn canu cloch, ac wrth ei ochr yatau y mae Balfour wedi ei wisgo fel YFg,tyn yn chwarea y "bag-pipe." Mae'n debyg iawn mai rbywbeth yn debyg i byny y bydd Li yu y Senedd yr wythnos nesaf. Gwnant ddigon o drwijt, bydd mwy o ryfedd- odan o'r tu allan i'r arddanghosfa nag oddifewn. RHIFYN CYNTAF Y GENEDL GYMREIG. I I -I Y mae dechreuad y Senedd-aymnor yn gwneyd i mi gofio mai deunaw mlynodd i ddydd Mercher nesaf, ar yr wythfed dydd o Chwefror, 1877. y daeth y rhifyn cyntaf allan o'r Genedl Gymreig." Ni fuaswn yn son am y peth o gwbl ond am y ffaith mai y "Genedl Gymreig" oedd y papyr cyntaf yn Nghyruru i ddyfod ag Araeth y Frenhines allan y flwyddyn hono. Yr oedd yr Arglwydd Ganghell- ydd yn darllen yr Araeth yu Nhy'r Ar- glwyddi biydnawn ddydd Mawrth, ac amser brecwast y boren canlynol yr oedd miloedd o chwarelwyr Arfon yn darllen yr Araeth bono yn sir Gaernarfon. Yr oedd hyn yn dechreu ar gyfnod newydi yn banes newyddiaduraeth Gymreig.
RHEILFFORDD ISGAFN I LEYN.
RHEILFFORDD ISGAFN I LEYN. Y mae cryn sylw yu cael ei roddi i'r water yma, a chvnhaliwyd cyfarfod yn Neuadd Drefol Pwllheli bryduawn Meicher, pryd yr nwlrl iiifer mawr o ffeuuwyr ac ereill yn bre- 8enol. Dewiswyd y niaer (Mr Anthony) yn gadeirydd, a Mr E. R. Davies, cyfreithiwr, yn ysgrifcnydd y mudiad. Siaradwyd gan Mri T. K Griffith, C.S., D. E. Davies, E. R. Davie*, a'r Maer, ar y pwysigrwydd i gyumd y* unol, a pheudertynwyd iod i'r mygHgnydd gael pob gwybndaeth yn Dghyleh IfTjyn fwriodir waeyd gan bwyllgor Ty'r Cyffredin, a chael cyfarfod eto ar 12fed t'r mis hwn, a b id pob cynghor plwyf yn Lleyn yn anfon eynrychiolydd.
F festiniog. !
F festiniog. CAU Y THEX GAN EIRA.-Oherwydd yr ystcrrn fltwr dydd Gwener cauwyd ffordd y Great Western rhwng Trawsfynydd a'r Areni", fel y buwyd hyd nos Sadwrn heb aHu clirio y ffordd i gael tren trwodd. Rhoddwyd nifer fawr nr waith i glirio'r Uinell. BWROD YSOOL.-Dydd Gwener, dili- l lyw- yddiaeth Mr E. P. Jones, Y.H. (cadeirydd). Penderfynwyd cau ysgol nos Slate Quarries, oherwyad nad oedd cefnogaeth ddigonol i'w chadw yn agored. Penderfynwyd fod y rhai canlynol i'w aewis yn pupil teachersBechgyn E. M. Williams, Tangrisiaw; R, Evans, Glanpwll; W. Humphreys, Manod E. R. Williams, Slate Quarries. Genethod: C. M. Jores, Slate Quarries; L. M. Jones, Glanpwll; A. M. Williams, Tangrisiau; E. Roberts, Babanod Glanpwll; a A. Roberts, Slate Quarries. Babanod: Safodd 10 yr arholiad am ysgoloriaethau Oakeley yu adran y genethod, a'r rhai enillodd yr ysgoloriaeth eleni ydynt. Barbara Roberts, 193, 5p; S. L. Humphreys, 17f, 3p; JaneGriffitbs, 1¡;5, 2p. Bechgyn- Yr oedd 6 yn yr adran hon wedi sefyll, a'r tri uchaf ydynt, R, Percy Hughes, 160, op J. Lloyd, Manod; 158, 3p; L.J.Thowas, 150,21) Mr Owen Jones a gynygiai eu bod yn cymeryd camrau ar unwiith i sicrhau yr oil ellir wneyd o'r dreth leol at addysg gel-, fyddydol yn yr ardal. Dadleuai y Cadeirydd mai yr hyn ellid wneyd fyddai ffurfio cyullun gan y Bwrdd, ae yna cael cydweithrediud y Cynghor Dinusig. Fasiwyd ar fod cais yn cael ei wneycl at y Cynghor Dinesig i ofyn am iddynt benodi tri o r aelodau yn bwyllgor i ystyried y cwestiwn o addysg gelfyddydol. Darllenwyd adroddiad y swyddog gorfodol. Yr oedd y presenoldeb yn is yn awr nag y bu er's tair blynedd. Nid oedd yn awr ond 67 y cant. Penderfynwyd fod yr oil o'r ysgolion i gael eu cau am yr wythnos hon oherwydd y tywydd. Y rhai enillodd ysgol- oriaethau y bwrdd eleni ydyntGenethod Blodwen Jones, Mary Richards, Jenny Jones, Gwladys M. Morris, Naomi Jones, ac Edith Williams. Bechgyn: L. J. Jenkins, T. J, Davies, J. D. Jones. Y wobr ydyw gwerth o lyfrau yn y ddau ddosbarth.
Advertising
CUTICURA I for the !s'! HAIP, Luxuriant hair, with a clean, wholesome scalp, free from irritating and scaly eruptions, is pro- duced by CUTICURA SOAP, the most effective skin purifying and beautifying soap in the world, as well as purest and sweetest for toilet and nursery. Sold thtou?hont?e world. MM. «. F. NKWBBRV 3 »NS, i» King Edward'St.J London E. C, AU abcut the Skin, St?p? *ad' SMf." 7" P-9-% pon-to.
I Abermaw.
I Abermaw. CYFARFOD ADLONIADOL. Cynhaliwyd cyfarfoJ adloniadol a chyfarfod te llewyr. chus iawn yn nghapel yr Annibynwyr nos Fercher. Da genym weled y Parch Rhys J. Huws yn gweithio mor egniol. Mae yr oll o'r cyfarfodydd sydd wedi eu cynal eleni yn llwyddiant perffiiith. CYFREITHIOL.—Mae Mri Lloyd-George a George, Criccieth, sydd newydd en penodi yn gyfreithwyr i'r Cyogor Dinpsig, wedi agor swyddfeydd yn 2, Glanywerydd terrace. Bob dydd Mawrth y byddant yn bresenol i ddechreu.
Family Notices
GENEBIGAETHAU, PRIODASAU, A MARWOLAETHAU. Genedigaethau. Jones—Ionawr 18, yn 6, Garfield terrace, Bangor, priod y-Parch J. Puleston Jones, M.A., ar ferch. Jones-lonswr 25, yn ei phreswylfod,Dinor- wic street, Caemarfou, priod Mr Ben Jones, ar ferch. Roberts -Ionawr 27, priod Mr R.D.Roberts, glo fasnaohydd, Tithnbarn street, Caer- narfon, ar fab-cyntsfanedig. Priodasan Evans—Hamper—Ionawr 15, yn Nghapel yr Annibynwyr, Swan Hill, Amwythig, gan y Parch T. -A. Penry, Aberystwyth, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch W. E. Jenkins, gweinidog Swan Hill, Doctor Richard Evans, Wrexham, mab hynaf Mr Morris Evans, Post Office, Dina* Mawddwy, a Miss Caroline Mary Hamper, Llundain. Paradwys ddel priodas y ddau-fyth F'o'n faethle tir flodau A'u hil anwyl dan hael wenau- Llwyddiant Teg, er noddiant eu hygar rinweddau. Cyfaill, Jones -Edwards-lonswr 17, yn Nghapel y Methodistiaid Calfinaidd, Fitzclarence street, Lerpwl, gan y Parch John Hughes, M.A., Mr John T. Jones, ail fab Mr Thomas Jones (gynt o Llaneichymedd), a Misa Annie Edwards, merch ieuengaf y diweddar Mr John Edwards, "Nautyr," Llangollen. Marwolaethau. Hughes —Ionawr 23, yn 43 mlwydd oed, Mr William Hughes, Mariner, 1, Wynne street, farnarfon. Hughes-Ionawr 23, yn 45 mlwydd oed, Mr David Hughes, 53, Mountain street, Caer- narfon. Jones—-IoriawT 27, yn ei breswylfod, 40. Albion street, Lerpwl, yn 56 mlwydd oed, Mr William Jones, diweddar o George Inn, Carnarvon. Jones—Er Serchog Gog am John Jones, Brynymor, Abermaw, yr hwn a fu farw Chwefror 7, 1894, yn 58 mlwYè d oed. Jones-Rhagfyr 26, 1894, yn 79 mlwydd oed, Robert Jones, Parcygarnedd, Dinorwic. Claddwyd ei weddillion yn Mynwent Machpelah, Ionawr 2, 1895. Dymunir ar i bapyrau America gofnodi yr uchod. Jones-lonswr 21, yn 82 mlwydd oed, Mrs Mary Jones, Cefn, Port Dinorwic. Di- lynodd grefydd am oes faith mewn ysbryd diymhongar. Claddwyd yn mynwent Llanddeiniolen, Ionawr 26. Dim cardiau. Dymunir i'r papyrau Americanaidd gof- nodi yr uchod. Morris-Ch wefror 3, yn 10 mis oed, Buddug Jane, plentyn ieuengaf Mr a Mrs W. R. Morris, ysgrifenydd Uwch Demi Cymru (U.A.T.D.), Liverpool House, Caer- narfon. Pierce-lonawr 26, yn Llan, Ffestiniog, yn 72 mlwydd oed, Mr Evan Pierce, gynt o Pantglas, a brawd i'r diweddar Owen Pierce, county surveyor, Dolgelley. Thomas- Jonawr 18, yn Blue Bell Inn, Carnarvon,yn 2 fiwydd oed,Alice Florence, anwyl blentyn Mr a Mrs W. G. Thomas. Williams-Ionawr 29, yn 64 mlwydd oed, Mr John E, Williams, Caledffrwd House, Clwtybont, a Slate Works, Glanadda, Bangor. Williams-Ionawr 28, yn 61 mlwydd oed, Mrs Williams, priod Mr Thomas Williams, Shoe Warehouse, Penygroes. Williams-Ionawr 3-, yn Aberdaugleddyf, William Williams, eadben y "J jhn Ewing," Holeinthewall street, Caernarfon, yn 58 mlwydd oed.
Advertising
COFGOLOFNAU! COGOLOFNAU! 8TOC FAWR. Cyn prynu Colgolofn bydded i chwi alw gyda HUGH JONES, Marble Works, CAERNARF N. Argraftwyd a chyhoeddwyd gau Uwmni'i Wasg Geiiedlaethol Gymreig, yn ei swyddffi, Balaclava road, Caernarfon, Prif Fasnachdy Gogledd Cymru. Prif Fasnachdy Gogledd Cymru.  DAVIES I DDESCAHLEEE U FLYNYDDOL & DAVIES I DDECHREU DTDD SADWBS NESAF, CHWEFOR 9FED, 1895. I Y STOC. CYNWYSA Y STOC JACKETS, MANTLES, CAPES, MACKINTOSHES, MULLEMY, FURS, UMBRELLAS, KENYG, CORSETS, EOSAKAU &c. DRESSES, PRINTS, SKERTINGS, CRETONES, LLIEINIAU, CYNFASAU QUILTIAU, PLANCEDI, GWLANENI, CALICOS, CARPETS, OILCLOTHS, &c. DILLADAU READY MADE I FEIBION A BECHGYN Sef OVERCOATS, SIWTIAU REEFERS, TROWSUSAU, MACKINTOSHES, HETIAU, CAPIAU, (hOo, ,o. BRETIIYNAU AT SIWTIAU AC OVERCOATS, CARDIGAN JACKETS, SILK SCARFS, CRYSAU, SILK MUFFLERS, RUGS, &c., &c. "Y NELSON." PUM MLYNEDD YN OL PENDERFYNODD Y PERCHENOGION, SEF MORRIS & DAVIES, DDWYN ALLAN Y NELSON FEL CYHOEDDIAD MASNACHOL, A BYTH ER HYNY Y MAE Y CYFRYW WEDI GAEL DERBYN- IAD CROESAWGAR AR IIYD A LLED GOGLEDD CYMRU, FEL ERBYN HYN IEDRYCHIR YN MLAEN GYDA BODDHAD AT YR ADEG Y BYDD Y NELSON YN GWNEYD EI YMDDANGOSIAD YN MHLITH Y RHELYW O'l FRODYR. BYDD Y RIIIFYN NESAF ALLAN O'R WASG YR WYTHNOS HON. CYN- WYSA YSGRIFAU DIDDAN A DONIOL GAN RAI 0 BRIF YSGRIFENWYR Y GENEDL, YN NGHYDA CATALOGL C HELAETH O'R STOC A GYNYGIR YN YSTOD Y SALE. AR DDERBYNIAD POSTCARD, BYDD YN DDA GAN Y PERCHENOGION EI ANFON I UNRHYW LE YN DDIDRAUL. ■ ■ Y SALE. I Y MAE SALES BLYNYDDOL MORRIS & DAVIES I bellacli yn hysbys trwy'r lioll wlad. Y mae'r STOO ysblenydd a arddangosir, ac ansawdd ragorol y NWYDDAU wedi rhoddi y fath safle aiirhydeddus i'r Sefydliad, fel ag y cyrehir 11c o bob rlian o OGLEDD CYMRU. Y mae'r darpariadau eang a wneir ar gyfer y SA LE Heni oto ar raddfa eang a phwysig. Bydd i'r Perchcnogion wneyd GOSTYNGIADAU PWYSIG yn mhoh Adran. Bydd yr lioll STOC wedi ei HAIL FARCIO am Brisiau mor isel fel ag ag sy'n sicr o beri boddhad eyfli-ediiiol i bawb sydd mewn angen NWYDDAU DRAPERY yr ainscr yma o'r flwyddyn. MORRIS & DAVIES, NELSON EMPORIUM, GAERNARFON. I
Advertising
TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. j Aui Is 6c, Is 10c, 2s, 2s ic, 2s lQca4sypwy#
-Bethesd&-I
-Bethesd&-I Deallwn fod Mr R. Hughes, cynrycnioiyuu Cwmni Yswirol y Prudential yn y cylch hwn, ar fin symud oddiyma i Benygroes, He y bydd iddo weithredu fel nrolygydd cynorth- wyol y cwmni. Bu Mr Hushes yn ne,lWuol o weithgar, a theilynga y dyi chahad. Bydd i Mr W. Hughes, o Gasrnarfon, yr hwn sydd ynarolygydd cynorthwyol, lanw y gwagle yma. Mae yr hin wedi bod yn neillduol o erwin yn y gymydogaeth hou yn ystod yr wythnos ddiwoddaf, a (,hyda'r anhawader mwyaf y gallai dyn ac anifail dramwyo y ffyrdd gan _1- mor lithrig yr oeddyn? ?a y  yn segur ran o'r wythnos, canye .mhosiN bron oedd iddynt ddilyn eu gornohwyhon dan y fath amgylchiadau anffafriol. CYMDEIIHAS LENYDDOL JERUSALEM. Yn y Gvmdeithas nchod, nos Fercher, dan lywvddiaoth Mr D. Griffith Davies, cyfreith- iwr, bu Mr R. E. Owen, Caernarfon, yn traddodi darlith ddyddorol ar y testyn, f y ohaithi Ysgotland." Darlunid y ddarlith Irwy gyfrwng y magic -lantern, Y u ddi- lynol troddodwyd anerchiad byr ac i bwrpas gan Mr R, Davies, Caernarfon. Owaaed sylwadau hefyd gan y Cadeirydd, Mri E. Edwards, Ogwen-t rrace; J. Hughes, Cloth H ill, ac eraill. SEFYDLU DARLLENFA.-Gan foa y mas- nachdai yn cllel eu cau am hanei- diwrnod bob dydd Mercher barno;id rbai o wyr mwyaf blaenllaw a dylanwadol yr ardal mai doeth fuasai sefydlu darllenfa gyhoeddus er rhoddi mantais i'r ieuenctyd ddiwyllio eu meddyliau yn hytrach Da cherdded oddi- amgylch yr heolydd, neu ymweled a'r man yma neu'r fan acw heb unrhyw lesiant yn deilliaw oddiwrth hyny. At yr amcan dan sylw siorhaed festri capel Jerusalem, a dydd Mercher diweddaf, am y waith gyntaf, dod- wyd yno luaws o lyfrau buddiol a aewydd- iadoron, Cymraeg a Saesneg. Trodd y mud- iad allan yn llwyddiant pernaith. Ar wahan i'r Sul ni wneir defnydd o'r adeiladau a berthynent i'r oapelau, a da genym ddeall fod diaconiaid Jerusalem yn rhoddi esiampl i ereill. Ehoddwyd benthyg y Uyfrau gan Mri D. Hughes, J. S. Owen, D. 0. Davies, Aelybryn; a T. B. Jones. Os sefydlu llyfr- trell barhaus diamheu y bydd i'r boneddig- ión hyn anrhegu y Ue a llyfrau. Beth amser yn ol penderfynodd YI?lyt.. ?f. dd lleol fabwysiaau Deadf y Llyfrgelloedd Rhydd, ond ar wahan i hyn nid ydym yn deall fod unrhyw gam pellach wedi eael ei gymeryd gyda'r mater. Y GYIlDXITHAS RYDDFRYDOL-Cynhaliwyd cyfarfod gohiriedig o'r gymdeithas uchod nos Wener dan lywyddiaeth y CynghorTdd George Brymer. Siaradwyd gan y Parch D. Adams, B.A., ac eraill, a darllenodd Mr H. H. Davies, yr ysgrifcnydd, yr adroddiad arianol am y flwydayn. Derbyniwyd ych- waneg 0 enwau rhai yn barod i ymuno a chymdeithas Cymru Fydd a fwriedir sefydlu. Bydd i gyfarfod o'r pwyllgor gymeryd y mater hwn i ystyriaeth yn fuan, ond y tebygolrwydd yw na ddeuir i benderfyniad terfynol hyd nes y bydd y Gynhadledd yn Aberystwyth wedi ei chynal. SALtm.-Nosl Lun bu yr Hybarch Ddr. Roberts, Gwrecsam, yn y lie uchod yn iladdodi ei ddarlith ar y diweddar Dr Arthur Jones, Bangor. Er fod y tywydd yn hynod o anffafriol, oafwyd cynulliad lied dda a darlith ragorol. Da oedd genym weled y Dr yn edrych mor dda, a'i ysbryd mor fywiog. Arhoed ei fwa yn gryf am lawer o flynyddau eto. Llywyddwyd gau y Parch U, Rowlands, y gweinidog. Yr oedd yn dda gonym ei weled yn ein plith unwaith eto, ac arwyddion ei fod wedi llwyr wella o'i gystudd, ac yn alluog i gyflawni ei ddyledswyddau fel cynt. Y nos Fawrth ddi- lynol pregethodd yr Hybarch Ddr. yn nghapel Bethesda i gynuIlLidfa luosog.
Oriccieth.!
Oriccieth. DIAFOL Y WASG.-Byddwch cystal ag edrych yn well ar ol y gwr hwn sydd yn eich swjddfa. Uwnaeth lawer byd o'i ol ar eiu gohebiaeth fer yr wythnos o'r blaen. Gwyddem fod y Parch Hugh Pugh, Peu-y- graig, wedi poeni llawer ar ddiafol erioed, Ai tybed iuai dial arno yr oedd ei anrhyd- edd wrth adael enw Mr Pugh allan o restr pregethwyr yr wythnos yn y Capel Mawr? Gwae iddo etc fwy-fwy. DYFROKDD Y GYNEN.-Parhau yn Iled gythryblus y mae meddwl y trefwyr yn yr achos hwu. Bu ewestiwn y dwfr o dan sylw y Cynghor Diuesig y Sadwrn diachefn, a threfuwyd i anfjn at yr hen gwmni parth gwneyd trefniadau i brisio yr eiddynt hwy, eyd. ramcan o'i brynu, nieddir! Tybed mewn difrif fod y Cynghor Dinesig yn cy- meryii cwrs diogel a doeth wrth redeg ar wib wyllt fel hyn i gymeryd naid i bwll yr hen gladdfa ? Helynt o beth fyddai iddynt ymgladdu a boddi ynddo. Ymbwyller, a chyd-ymgynghorer a'r trethdalwyr cyn rhoi y naid ddi-adlam, peri profedigaeth a dinystr yn y lie. AMSER CALED.—Nid yn ami y teimlwyd amser felly yn fwy yn ein tref ni yma,—yr eira yn drweh caled nes fed traed pawb ar lithrigfa beryglus i ymsymud. Caledi byd yn gyffredinol, am fod gwaith yn brin, a dilyn hyny sydd o hono braidd yn an- mhosibl, a gwyr hen a gwyr ieuainc yn colli iechyd a bywyd. Cyfle da i'r hael i ddychmygu haelioni, yn gystal ag amser i biwb yn eu cylch,personau unigol a byrddau cyhoeddus, i geisio dyfalu rhyw ddarpar- iaeth ar gyfer y lluaws ieuenctyd a'r gweith- wyr analluog í fyud at eu gwaitn, tel y I gallont gael Uoedd cyfaddas i dreulio en hirnos gauaf (a'u horiau diwaith ynddynt. I Beth wneir yn wyneb yr amddifadrwydd I dybryd meddweh chwi ? Mae y sefyllfa yn I un ddifrifol ynisier. Deffrown! j Llanberis. Nos Sadwrn cynhaliwyd cyfarfod adlon- iadol yn festri room Gorphwysfa. Y llywydd oedd y Parch G. Tecwyn Parry. Datganwyd gan Mri John H. Lewis, William Wilson Jones, Misses M. K, Williams, Plas Coch; 8 Catherine Roberts adroddiadau, Mr D. E. Evans, a Miss Jane Williams. Chwareu- wyd ar y crwth a'r harmonium gan Misses Martha a Mary Williams, ac ar y berdoneg gan Mr Robert Williams, organydd Capel Coch. Datganwyd amryw ddamau yn swyniol iawn gan y cor, o dan arweiniad Mr John HJr. jewis. Cafwyd cystadleuaeth ar ddarllen uarn heb ei atalnodi, y goreu oedd Robert T. Jones. Cyfeiliwyd gan Mr R. E. Jones. PRESWVLFA.—Nos Farcher, cynhaliwyd cyfarfod adloniadol yn Festri Room Pres- wylfa, dan lywyddiaeth Mr Thomas Roberts, Bryn Padarn. Dadgauwyd yn ystod y cyf- arftJd gan Mii J. W. Jones, W. W. Jones, R. Williams,, E. Pritchard, M. Owen, J. R. Jones, a Miss Lizzie Owen ac adroddwyd gan Mri David E. Evans, John Hughes, a W. M. Jones. Y cyfeilydd oedd Mr G. Davies. Cafwyd cystadleuaeth ar ddarllen darn heb ei atalnodi; y goreu oedd Richard T. Jones. Y mae yu dda genym ddeall eu bod yn bwriadu cynal cyfarfodydd adlon- iadol yu fynych yu Preswylfa, fel ag y maent yn gwneyd eisoes yn Gorphwysfa. Y TYWYDD.— Oer iawn ydyw y tywydd ar lethrau'r mynyddoedd yma y dyddiau hyn. Mae llawer o eira wedi disgyn yma, ac y mae'n auhawdd gweithio yn y chwar- elau. Araf iawn hefyd y mae Rheilffordd y Wyddfa yu mynd ymlaen, ac ofnifrna chwbl- heir hi erbyn yr adeg y disgwylid ar y dechreu, gau fod y tywydd yn eu cadw gjruaint ar ol.
[No title]
Anaemia ydyw gwaed teneu. Cyfoethoger y gwaed trwy gymeryd Scott's Emulsion. Y mae yn iachau pob anhwyldeb yn y gwaed, megis scrofula neu darddiadau yu y croen. Y luae hefyd yn gryfha.ol ac yn magu cnawd iachus. Muwn trengholiad yu St Helens, ddydd Gwener, hysbyswyd fod marwolaeth un dyn wedi ei achosi gan doriad ar ei fawd pan yn a,-or tin mwstard. I
Llanrng. - i
Llanrng. i CYMRU FYDD. Nos Iau, cynhaliwyd cyfarfod dan nawdd y gymdeithas hon yn festri capel Llanrug, y Parch J. Eiddon Jones yn llywyddu. Cafwyd darlith gan y Parch R. D. Rowland (Anthropos) ar Gyn- ydd Rhyddid Crefyddol," a dangoswyd dar- luniau gyda magic lantern gan Mr W. Gwenlyn Evans. Rhaid oanmol y lluniau a'r ddarlith yn fawr, a diau y oofir am hir I amser am dani. Yr oedd y cwbl yn addysg- iftiol iawn. I Ceinewydd. FFRWYDRIAD NwY.—Pel yr oedd dau o weithwyr y Gorfforaeth, ddydd Iau, yn oodi'r palmant yn Commercial-street, er dodi i lawr wifrau'r goleuni trydanol, daeth- ant ar draws pibell nwy. Yr oedd y bibell yn gollwng, a chan fod gan y dynion d4n yn ymyl cymerodd ffrwydriad dycbrynllyd Ie, net malu rhai o geryg y palnumt. Hosg- wyd rhyw gymaint ar y daau ddyn, ond y gyndod yw na buMent wedi derbyn niweid- iau trymion, 08 nad eu lladd. Merthyr Tydfil. I SAJSTHU PBRYOLUS. — Mae Corfforaeth Caerdydd wedi bod er's path amser yn codi ceryg o hen chwarel yn y Cain, Merthyr, ac y mae'r saethu wedi bod yn bur beryglus. ¡ Dywedir fod cerig wedi cael eu hyrddio odli,Z i'r gladdfa gyfagos, peUder o 300 i 400 lluth, er dirfawr berygl i bobl. Dydd I Gwener dygwyd y mater o flaen y Bwrdd, a phenderfynwyd galw sylw Cynor Trefol Caerdydd. Beddgelert. I Y BWRDD YSOOL. -Ymwelodd Arholwyr y Llywodraeth ?'r gwahanol ysgolion yn y plwyf uchod yn ddiweddar, ac erbyn h TY mae'r holl adroddiadau wedi dyfod i law yr ysgrifenydd; a da eDym ganfod oddiwrth y gwahanol adroddiadan fod yr holl ysgolion I wedi enill grants canmoladwy. Y ddwy ysgol sydd yn sefyll ar ben y rhestr eleni ydynt Rhyd-ddu a Nantmor. Swm y grants yn y ddwyysgol uchod yw lp y pen ar gyfartaledd; Nant Gwyaant, 18s 6c y pen, a Beddgelert 18s y pen Br gyfartaledd. iau y buasai y grants yn llawer mwy yn y ddwy ysgol ddiweddaf pe buasai y rhieni wedi gwneyd eu dyledswydd i anfon eu plant i'r ysgolion gyda mwy o gysondeb.
ICwm, Penmaehno.
I Cwm, Penmaehno. MARW YN YR EIRA.-Fel yr hysbyswyd yn y Werin ddiweddaf, bu Robert Roberts, Tyddyn Bach (o'r lie hwn), farw yn yr eira tra ar ei ffordd adref nos Lun. Cynhaliwyd trengholiad nos Fercher, ar y corff o flaen Mr J. H. Bodwel Roberts a deuddeg o reithwyr, blaenor ps rai oedd Mr W. Roberts, goruchwyliwr chwarel y Cwm. Ar ol gwrando cystiolaethau Mr Evan Davies, yr hwn oedd. yn cychwyn adref gyda'r trancedig, ac ereill, dychwelwyd rheithfam o Cafwyd wedi marw yn yr eira." P,s- iodd y rheithwyr benderfyniad na ddylid gorfodi rheithwyr i fyned i edrych corff, Be y gwnai o saith i dri-ar-ddeg o reithwyr y tro. Dolgellau. BWRDD Y GWARCHEIDWAID.—Cynhaliwyd cyfarfod o'r Bwrdd ddydd Sadwrn, o dan lywyddiaeth Mr Rice Price. Swm y biliau a dalwyd ydoedd 820p Os Ic. Nifer y orwydriaid ddiwallwyd yu ystod y pythefnos diweddaf ydoedd 83; cyfnod cyferbyniol y ilwyddyn ddiweddaf, 87-ileibad o 4. Swm y cymhorth allanol a dalwyd gan Mr Thos. Parry am y pythefnos diweddaf ydoedd 70p 17s 3e; gan Mr Morris Jones, 61p 11s 6c. Gwnaod sylw o achos William Thomas, Mayrick street, yr hwn, yn ol adroddiad y swyddog cynorthwyol, ydoedd wedi myned i ystad o wendid mawr, a hyny o eisieu bwyd. Yr oedd yn anmhosibl cael ganaao iyn a i'r tlotty. Gohiriwyd y mater, ga ei adael ar hyn o bryd yn llaw y swyddog. Yn achos Robert Williams, Gwernhefin, hysbyswyd yn y cjfarfod diweddaf fod dros lOp yn ddyledus ar Robert Williams, Gwernhefin, a gorchy- mynwyd iddo dalu 5s yr wythnos. Heddyw darllenwyd llythyr yn dyweyd ei fod yn wael ei iechyd, ac wedi gorfud gadael ei waith, ac yn hollol analluog i aalu dim. Yn ol pob tebyg byddai raid iddo ofyn am gymhorth plwyfol. Gadawyd y mater. Mewt atebiad i Mr Meyrick Roberts, dy- wedodd y clerc nad oedd wedi derbyn oddi- wrth y cyngor sir swm y dreth sirol am y flwyddyn nesaf, 80 mai dyna ydoedd y rheswm ei fod heb roddi o flaen y bwrdd amcangyfrif o'r treuliau angenrheidiol am yr baner blwyddyn dyfodol. Sylwodd Mr Meyrick Roberts fod y bwrdd wedi anfon cais y llynedd at y cyngor sirol i ddymuno arnynt anfon mewn pryd rhagllaw, ond wele hwy ar ol eto eleni. Yr oedd hyn yn rhoddi y bwrdd gwarcheidwaid mewn dyryswch, Pasiwyd fod y clerc yn anfon at y cyngor air ar unwaith. Darllenwyd llythyr oddiwrth Fwrdd y Llyw- odraeth Leol yn argymhell fod nurse yn cael ei phenodi i ofalu am y cleifion yn unig. Eglurodd meistr y Tloty fod y nurse, ar hyn o bryd, yn gwneyd gwaitb y ty yn gystal a rhoddi sylw i'r cleifion, ac oherwydd hyny yr oedd yn anhawdd iddynt gael chwareu teg. Argymhellai y llythyr hefyd fod yr ystafell yn yr bon unwaith y cynhelid cyf- arfodydd y Bwrdd, yn cael ei rhoddi at was- aeth y tlodion, er mwyn gwneyd y Tloty mor gysurus i'r deiiiaid ag yr oedd modd. Ymddiriedwyd y mater i bwyllgor i wneyd adroddiad i'r cyfarfod nesaf.
-Cliwilog. u _._ __ I
Cliwilog. u Y CYNGOR SIR—Mewn pwyllgor Khydd- frydol a gynhaliwyd yn Chwilog, nos Wener diweddaf, gan gynrychiolwyr Dosbarth Llanystumdwy, Llanarmon, Llangybi, a Chriccieth, dewiswyd Mr William George, cyfreithiwc, Criccieth, yn unfrydol i fod yn wrthymgeisydd yn yr etholiad agosbaol. Mr Ellis Nanney yw cynrychiolydd y dosbarth y n bresenol.
Advertising
TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. Am Is 6c, Is 10c, 2s, 2s 4c, 2s 10c a -Is y pwys j
--- Porthmadog. - _I
Porthmadog. I TAN.—Nos Fawrth cyffrowyd y dref trwy i dan dori allan ar fwrdd y sgwner Catherine." Nid oedd neb ar fwrdd y llong, a darganfyddwyd y tan gan ddyn oedd yn cerdded heibio y cei. Yn <fodu8 rhoddwyd y t in allan cyn iddo gael aaiaer i wneyd llawer iawn o niwed. SA-LEM. Cynhaliwyd Social Gathering" yn y capel yma nos Fercher. Dyma y cyfarfod cyntaf o'i fath sydd wedi ei gynal yn y dref, a t irodd allan yn hynod lwydd- ianus. Cymerwyd y mater mewn llaw gan Mr Henry Roberts, Bodawel, ac nid yohydig o'r llwyddiant sydd yn ddyledus iddo. Cafwyd amryw o anerchiadau gan y brodyr a'r chwioryid. CYVDEITHAS LENYDDOL Y TABEBNACL. -Traddodwyd anerchiad campus gan Mr J. Rhys Evans, M.A., Prifathraw yr Ysgol Ganolraddol, yn y gymdeithas uchod, nos Lun: cymerodd Mr Evans" Seryddiaeth yn destyn, a mwynhawyd yr hyn a ddywed- odd ar y pwnc dyddorol yma yn ddirfawr. Cadeiriwyd y cyfarfod gan Mr Jonathan Davies, yr hwn a sylwodd y byddai y pwyll- gor yn dibynu ar i'r merohed ddarparu rhaglen i'r cyfarfod dilynol. CYMDEITHAS LENYDDOL SALEM.—NOS Lun cynhaliwyd cyfarfod amrywiaethol gan aelodau y gymdeithas hon. Cymerwyd rhan gan y cerddorion canlynol: Miss Newell, Miss C. J. Jones, Mr J. C. McLean a Mr J. R. Owen, Belle Vue. Adroddwyd yn gampus gan Miss M. A. Owen, Belle Vue. Yn y gystadleuaeth ar areithio byrfyfyr dy- famwyd Miss Newell yn oreu, tm y dilynai Miss Maggie McLean yn agos iawn iddi. Y CYNOHOR DOSBARTH Dr.NESIG.-Cyfar- fyddodd aelodau y cynghor uchod nos Wener. Presenol: Y Cynghorwyr Jonathan Davies (Cadeirydd), Dr Griffith, Morgan Jones, Robert Isiiac, Ebenezer Roberta, David Morris, David Williams, a W. G. Davies. Ymhlith materion eraill pasiwyd y pethau canlynol. Dewiswyd Mr Jonathan Davies i gynrychioli y cynghor yn llys llywodraethwyr Coleg y Gogledd. Pen- derfynwyd myned yn inlaen a gorphfit y gwaith o ashphaltio y Dwybrau, o dan arol- ygiaeth Mr W. Davies, yr Inspector, aj nid eu gosod fel o'r blaen i ddieithriaid. Hefyd, pMtwyd i wella Uwybrau Dublin-street, ?re. og. Derbyniw dirprwyaoth o Morfa Bychan. Gofynent am i r Cynghor wney- ilordd Gwydryn yn gyfryw ag y gellid ?d. yddio er budd y tyddynwyr y mae yn arwain at eu tai, gan nad yw, yn ei ystad presenol, ond llwybr tywodlyd. Pen- derfynwyd fod yr arolygydd i fyned i edrych ylle a rhoddi pob hysbysrwydd yn ei gylch yu y cyfarfod nesaf. Pasiwyd fod sel y Cyngor i gymeryd y ffurf o Full rigged ship." Y mae y Cynghorwr David Morris yn dwyn y draul ychwanegol y mae hyn yn ei achosi. Wedi dwys ystyriaeth daeth- pwyd i'r penderfyniad o gyweirio y llwybr sydd yn arwain i orsaf y Cambrian, sydd yn bresenol mewn stad mor anfoddhaol, a hyny mor fuan ag y bydd modd. Wedi hyn daeth mater clirio yr eira gerbron, a phas- iwyd yn unfrydol fod y gwaith i gael ei wned gan y Cyngor, hyny yw, i gadw y llwybrau yn glir o'r eira, ond nid i'w symud ymaith o'r ystryd. Gosodwyd y Cottage Hospital sydd yn Morfa Bychan i denaat yn oIls 6c yr wythnos ar y dealltwriaeth ei fod i symud heb ddim rhybudd os bydd galwad am dani. Penodwyd Mri David Morris, Robert Isaac a Morgan Jones yn bwyllgor i edrych ar ol y cloc mawr."