Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
32 articles on this Page
[No title]
rCyMrier y FarddoniMth i Eiaonydd,  'I aI e"I I
IB IONSUN A'l tuilf. I
IB IONSUN A'l tuilf. I Tr wytbnos ddiweddaf gwrandawyd eynghaws a ddygwyd gan Mr Monson, yr hwn sydd yn dra adnabyddas oherwydd ei gyaylltiad a dirgelwch Arolamont, am iawn yn erbyn Madame Tassaud a'i Meibion, yn nglyn ag arddangosiad dolw gwyr ohono yn eu Waxwork Exhibition. Dygwyd rheith- farn o blaid yr erlynydd gydag iawn o ffyrling.
I BUCHFREOMU TANDDIFFODD-IWYH.…
BUCHFREOMU TANDDIFFODD- WYH. Boreu Mercher, aeth tanddiffoddwyr Ler- pwl i ddiffodd tan a dorodd allanyn ysbytty y frech wan yn Park hill road. Wedi sycaud y cleiflon, diffoddwyd y tan heb lawer o drafbrtb, a pharatowyd i fyned ymaith. Ond cawsant eu hunain yn garcharorion, oherwydd gwrtbodai 8wyddogion Tr Y-b tt iddynt lyned oddiyno nes newid eu dillad, a chael eu buch-frechu. Jelly, bu raid i bob un o'r d i u fyned i'r badonau, a D8wid eu (gs 8C yna buchfrechwyd hwy. Yna .W)"d iddynt fyned adref.
IHELYWT TRW VP OKI) PRIODAS…
HELYWT TRW VP OKI) PRIODAS I Dydd Mercher, yn Mrawdlys Caer,gwran- dawyd achos yn yr hwn y cyhuddid dyn ieoanc o'r enw Emerson o dynga anudon wrth gael trwydded priodas. Dywedid ei fod wedi myn'd i ofyn am drwydded, ac wedi dyweyd fod yr eneth ieaaac yn 32 oed, tra nad yw ond 18 mlwydd. Gwrthod? tad yr eneth ganiatau j briodM, er fod yr eneth yn dymuno priodi'r dyn ieuanc. Dir- wywyd Weston i 3p a'r costau gan ynadon Caer am ymosod ar Emerson. Dros y diffynydd dadleuid fod yr eneth wedi rhoi ar ddeall iddo ei bod yn 22 oed. Di- euog oedd y rheithfarn, a rhyddhawyd y diffynydd.
J YMNEILLDU WYR LLOEGR A !DADGYSYLLTIAD.
J YMNEILLDU WYR LLOEGR A DADGYSYLLTIAD. Cynhaliwyd eyfarfod blynyddol cynrych- iolwyr yr Annibynwyr, Bedyddwyr, a'r Presbyteriaid, yn Llundain ddydd Llun. Hysbyswyd fod pwyllgor unedig yr Ymneill- duwyr wedi ei gryfhan trwy ychwanegiad amryw o aelodau Seneddol. Yn *<IyM a =r Dadgysylltiad i Gymni tehnlsi y pwyllgor fod y mesur yn un sicr o goel ei basio yn gyfraith yn fuan, er gwaethaf Ty yr Arglwyddi. Mater o ryfeddod, yn gystal a boddhad, ydoedd gweled fod y blaid Rydd- frydol, er ymddiswyddiad Mr Gladstone, wedi dangos gymaint o waith ag yr oedd. Disgwylid yn rf y dychwelid y Rhydd- frydwyr i swygd ?n yr etholiad cyffredinol nesaf. Sylwodd Mr Woodall, A.S., y bydd- ai i Ddadgysylltiad i Gymru yru poli mesur arall i'r cysgod y Senedd-dymor nesaf. Yr oedd penderfyniad pobl Cymru yn ddi-droi- yn-ol. Pasiwyd penderfyniadau yn erbyn gwaddali addysg onwadol ar gost y geasdl, ac yn Ilawenhau oherwydd addewid y Llyw- odraeth i ddwyn Mesar Dadgysylltiad i Gymru i mewn.
MORDA'TH ENBYDUS. I
MORDA'TH ENBYDUS. I Llong o Gaernarfon mewn Perygl. Nos Sadwrn wythnos i'r ddiweddaf, tynwyd yr ysgwner "Miss Beck," perthynol i Mr Henry Hughes o Gaer- narfon, i Broughton Ferry gan yr agerlong "Ailsa Craig," o yn agos i St Abb's Head, ar ol iddi fod mewn tywydd ystormus iawn. Ymddengys i'r "Miss Beck" adael Porth Dinorwig ar y 10fed o Ragfyr, dan Cadben I Pritchard, gyda 11 wyth o lechi am Aberdeen. Pan yn y Pentland Firth cyfarfyddodd y llong a thywydd garw, ae aeth i Long Hope yn yuysoedd Orkuey, am gysgod. Wedi i'r tywydd wella, cychwynodd ymlaen drachefn, ond goddiweddwyd hi gan ystorm waeth fyth. (Jhwythwyd hi o flaen y gwynt nerthol, a tharawyd hi gan foryn ar ol moryn. Cariwyd y eweh a'r "galley" ymaith, fel nas gallent ddianc ohoni na pbar- atoi eu bwyd. Chwythwyd yr hwyliau ymaith, neu rhwygwyd hwy yn rheffynau. Nis gallai y dwylaw gysgu yr un foment. Yr oedd y mor yn llenwi y cabanau, ac yn difetha eu dwfr a'u bwyd. Yr unig beth a allent wneyd oedd eadw blaen y llong o flaen y gwynt. Gwnaed arwyddion am gynorthwy, ond pasiodd amryw o agerlongau heb roddi cynorthwy iadynt. Goleuasant dan yn y nos i alw sylw am gymc). h, ond aeth eu defnyddiau mor brin fel y bu raid iddynt droebi eu dillad [gwely mewn olew, a llosgi y rhai hyny. Buont o ddydd Mercher j hyd foreu Sadwrn heb i neb gymeryd trug- aredd arnynt, a phan ddaeth yr agerlong Ailsa Craig" atynt, nis gallai y dwylaw rcddi fawr o gynorthwy i wneyd y rhaffau yn sier. Pan ddaothant i Broughton Ferry y mate yn unig allai fyn'd i'r lau. Nid oeddynt wedi cysgu am dair noson, ac ychydig o fwyd a gawsant. Yr oedd yr 1 oerni hefyd wedi gwneyd i'w dwylaw a'u traed chwyddo gymaiut fel nas gallent roddi esgidiau am eu traed.
Advertising
Chafed Skin, Piles, Scalds, Cuts, Chilblains Chapped Hands, Sore Eyes, Sunburn, Earache, Neuralgic and Rheumatic Pains, Throat Colds and Skin Ailments quickly relieved by iw of Calverts Carbolic OiutmiMit. Large pots Is Id. each, at Chemist &c, or post free for v.utie F. C. Calverts, Co Manchester. A line full of clothes, so perfectly clean, MATCHLESS CLEANSER'S was used, that is easily seeu. 1
ICOLLI HANER CAN' PUNT. I
COLLI HANER CAN' PUNT. I Dywedir fod colled un dyn yn enill i'r llall; ond nid dyna oedd profiad Mr James F. Joy, 68, Corparation street, Manchester. oblegid collodd ef haner cant o bunau ac nid oedd neb yn ddim elwach. Rheswin dt paham, canys diflallodl yr arian yn gyflym &0 anesboniadwy durfu iddynt ddarfol ymaith mewn mwg, fel y dywedir a pha fodd a phaham y collodd hwyni, nis gall egluro. Ond adferwyd hwy iddo mewn dull oedd yn llawn mor rhyfedd, a derllyn yr hanes lawer yn fwy fel rhamant na digwydd- iadan dyddiol, fel y canlyn Bedair blynedd yn ol cefais ymosodiad o'r auwydwst (influenza), yr hyn a'm cad- wodd yu fy ngwely am bedair wythnos. Ar ol codi a dyfod eilwaitli o gwmpas, yr oedd- wn yn nerfus nis gallwn gysgu dim, bwyd nis gallwn ei fwyta, a dioddefwn gan boen yn y pen a'r gwyneb, yr hwn a'm gyrodd agos yn wallgof. lIlyneri waeth waeth yr oeddwn wythnos ar ol wythnos. Wrth gwrs cefais ddigon o gvnghorion meddygol a gwahanol fathau o gyffyriau, ond ni wnaeth ( dim ohonynt ronyn o les i mi. Pan oedd pathnu wedi myned i'r pen pellaf, a phawb (yn cynwys fy hunan) wedi rhoddi pob gobaith i fyny, cyfarfyrtdais ffrynd na wel- swn o'r blaen er's tala so yn gweled y cyflwr yr oeddwn ynddo (canys collaswn haner cant o fy mhwysau), efe a ddywedodd: 'Beth fyddai i chwi dreio Warner's Safe Cure ?' Mi a chwarddais at y drychfeddwl, Dim cyffyriau breiutebol i mi, dioloh i llhwi Ond daliai yntau i gymheUgan ddwftyd: Peidiwch ceisio un botel a'i defnyddio, ac YflS dweyd nad ydyw o un da; mae eiob achos chwi yn rhy ddifrifal i hyny. Cymerodd flynyddoedd i'ch dwyn i'r sef- yllfa breseuol, ac nid mewn wythnos y meddyginiaethir chwi eithr os bydd i chwi gymeryd potel ar ol potel am Its o amser, a hyny'n ol y cyfarwyddiadau, heb gael eioh hun ar ben y ffordd i adferiad ar derfyn yr amser hwnw, mi a dalaf am yr oil o'r poteli droaoch, a safaf het silc gini yn y fargen O'r diwedd mi ilditis, a phrynais botel fawr; oymerais wyth dogn y dydd yn selog. Wedi gorphen hono anfonais am botel arall, ae felly yu mlaen. Ar ben dwy wythnos ni iheimlwn fymryn gwell, serch fod pawb eraill yn fy llongyfarch ar y gwelliant gym- erasai le ynof. Calonogodd hyn fi i fyned yn mlaen, yr hyn a wnaethum am tua phedwar mis. Ar derfyn yr amser hwnw yr oeddwn cyn iaohed ag y bum erioed yu fy mywyd, gan enill pwysau yr oil amser. Er y pryd hwnw ni chefais byth ddiwrnod o alweb."
CYFARFOD FISOL GORLLEWINI…
CYFARFOD FISOL GORLLEWIN I NEIRIONTDI). Cynhaliwyd Cyfarfod Misol yn y Dyffryn lonawr 29 a 30. Llywydd, Parch J. Roberts, Corris. Gan ei fod vn gyfarfod blynyddol, aethpwyd trwy law r o waith amgylchiadol y c Ich. I gyfarfo-t a'r ceis- iadau am gynorthwy o'r lleoedd g einiaid, rhaddwyd symiau mwy neu lai i'r o. t a an- fonodd eu eeisiadau i mewn. Gwnae trefn- isdaii ar gyfer y Gyuideithasfa Chw tArol sydd i fod yn Nolgellau Mehefin • saf. Penderfynwld fod i Mri B. M. Jones, 1 u- nal, Owen Jones, Abergynolwyn, & M os Roberts, Boutdilu, i gael eu hordeinio el 0 berthynas i'r gyfraith yn nglyn a cha. Llanbrynmair, dognwyd y swm sydd y disgyn ar y Cyfarfod Misol hwn yn gyfart.t rhwug yr eglwysi. Holwyd am hanes yr achos yn y Dyffryn gan Mr E. Griffith, Y.H., Dolgellau. Holwyd Mr Richard Boberts, 'trawsfynydd, a chymeradwywyd iddo gael myned i bregethu trwy y Dosbarthiadau ar ei flwyddyn brawf, Derbyniwyd Mri 0. R. Owen, Tabemac1 j J. O. Jones, Traws- fynydd Hugh Jones, Aberllefeni; Howell Williams, Garregddu, yn aelodau o'r Cyfar- fod Misol, wedi myned trwy eu blwyddyn brawf. Cyflwynwyd rheolau newyddion yr achosion Saesoneg i sylw y pwyllgor cyn rhoddi barn derfynol arnynt. Hysbyswyd am ddau flaenor wedi eu dewis yn Croesor. Y Cyfarfod Misol nesaf i fod yn Aberdyfi, yr ail Llun a Mawrth o fis Mawrth. Y Parch R. Bvans, Harlech, i holi hanes yr I achos yno. Rhoddodd y. Parch Richard Rowlands, Corris, adroddiad o'i ymweliad ef I a'i gyfaill o eglwysi dosbartb y Dyffryn. Yr oedd y Parch R. H. Morgan, M.A., yn bresenol, a thraacioaoaa ar.-vetn nyawai o blaid casgliad Athrofa y Bala. Rhoddwyd caniatad i Maentwrog Uchaf i adeiladn ysgoldy yn nglyn a'u capel, a phanodwyd amryw o weinidogion a blaenoriaid i wneuthur gwaith dros y Cyfarfod Misol. Y personau canlynol i gynrychioli yn y Gym- deithasfa eleni.-Parchn J. H. Symond, D. Roberts, Rhiw J. Wilson Roberts, Llan- bedr; J. Jones, Croesor; Mri Roes Roberts, Harlech: Lewis Lewis, U.H., Abermaw; E. T. Richards, Ffestiniog; R. G. Williams, Dolgellau. Ac i fyned i Lnndain, i'r Gymanfa Gyffredinol, y Parchn J. Davies, Bontddu J. D. Evans. Towyn R. Roberts, Penrhyn; Mri E. Griffith, U.S., O. Owen, Penrhyn; Meredith Jones, Towyn. Ethol- wyd trwy bleidlais ddirgel yn llywyddion am y fiwyddyn, y Parch D. Hoskins, M.A., a Mr W. Jones, Aberdyfi. Ail-etholwyd yr ysgrifenydd a'r trysorydd, ac ail-etholwyd ysgrifenydd a thrysorydd Trysorfa y G,, eini- dogion. Darllenwyd cyfrifou yr eglwysi am 1894. Yr oedd y 6Z eglwysi sy'n pert hyn i'r cyleh wedi anfon eu cyfrifon. Ceir fod cyuydd sylweddcl mewn amryw o'r colofnau. —Pregethwyd gan y Parchn A. Oliver, J. H. Symond, R. H. Morgan, M.A., J. Roberts, Corris, W. R. Jones, Llanfrothen, D. Jones, J. J,, Evans, Hugh Roberts, R. J. Williams, W. Jones. Trawsfynydd.
Advertising
"t those spoiled hands are caused by Wash- i, g day, I am surprised, get MATCHLESS' CUJAN- j 8ER SOAP at once, I pray. 3 MAE JI: S ins LON FÈL HYS -j v kl HOB i;L.i 0 HUGHES'S HLOUD Pi AjLS. HEB IIYN TtVfliL YDYW Y mae "HUGHES'S BLOOD PILLS" a lun y gvjou araynt yu Fo liygiuiaetu ;at j Gwaed, y Croen, y Nerves, y Cylla, yr Afu Arenau. NI WELODDjY BYI) KITEBYG Ymllob so yr ydym yo bod am d&lJO y DIA8 BLOOD PILLS, wedi mwy 0 De. Dib arall. OAIR AT Y HOBL. Pan y bydd Gwrj neu Wraig, Mab oln Perch, yn dioddef oddiiwrth Waed Drwg Tarddiantau vCroen, Poeii P. Afu Drwg, Diffyg Traul, Gwynt, Biliousness, Nerves Egwan, Gwynegon, C/1 a GIV Ul, Poen yr Arenau acyn y Cin C )r F rw ,■• u) 11, Pile*, &c., yrhyu oil sydd yn tarldu o lliar Waed Drwg a Gwan. cymerer HUGIIKS'S BLOOO PiLLS Y 1" vi a'ch gwellhant yu bur fuan. Lltt mawi yn cael eu hiachau yu flyuyddol. I "1" MAENX YN IACHAXJ PAN DD BOB PEXH ARALL YN. W.C. I -i U. Fj LY IIEH OEDI Danfoner avi danynt oddiwrth y Chemist neu Werth wr Patent Medicines. Ell lris \v h. lte., 2 a 4s. (k" nell danioner gan amgau Skimps at y Dargaufyddwr, JAÇulJ HUGHES, Ma n iliac turui^ Ciivrhist, PEMttTtL Cl,,Y[-)fFF Yr hwn a'u lanfona gyda Tliroad y Post Agent yn A '"riet-MEt WILLIAMS, Medical Hall, Plymouth, Penn. YN DDIAU YPERFUME MWYAF ARDDERCHOG YW CRAB-APPLE BLOSSOMS 1 CRAB-APPLE ?gjy BLOSSOM9 Perfiitjic? mwyat Phydigp. oadd mae wedi (?vmer va lie un amu  ?n ysMMtoeJd 'buneddi?e?U H — mawriou Llundain, P", a N" | | emu cMcrrwre York."—Tut AeuO-vaVT. !?<ft-?ab-???PPL'* < Pris '? 6e, 4. '"?' a 68 y boU], I ?werthir)-nmhobm.m.  BLOOMS efynuni??ny h| iKtt"mricm>ai "ROWN PEKFUMERY CO li7, Kow !lond.st., London. U.?g we.thur yr y Ur.?. enwag U LOBE 11tJRNI?,lffNG CO.UPANY Dodrefnwyr Tai Cyflawn, Cyfanwerthol, Manwerthol. 12, 14, 16, a 18, PEMBROKE PLACE, LERPWL. DCDREFN AM ARIAN, NEU AR GYFUNDREFN LOG-FENTHYCIOL AM BRISIAU ARIAN PAROD. CWMNI DODREFNOL Y GLOBE yw yr hynaf a'r eangBf o'r rhai sydd yn dwyn ymlaen fasnach ar y gyfundrefn log-fenthy- ciol yn y talaethau; y maent yn cyflenwi dodrefn i dai, gwestai, a phalasau, llawer iawn rhatach nag y gwna y mwyafrif o'r masnachdai sydd yu gwerthu am arian parod yn unig. Yr ydym yu alluog i wneyd hyn drwy fod genym gyfalaf mawr at ein galwad ac hefyd drwy ein bod yn wneuthurwyr y prif nwyddau a werthwn. NID OES EISIAU SICW.VMSGf DIM TRUULIAU YCH LJJ-OL AR EIN CYFUNDREFN FEN- THYCIOL. Y mae ein dull teg a cliyflaw o ddwyn ein masnach yn mlaen, a'u ieieiau rhesymol, a'r prisiau isel mor adna!^ ddus trwy Ogledd' LIoLqr a Chyiiiru, fel nad ott, eisieu ych ,aneg o syhvadau. .-elerau cyftredinol, y rhai, fodd bynag gellir eu newid i gyfarfod cyfleostlerdu ein cwsmeriaid. Taliaiiau wytUiiosoi, misol d chwartt-rol:— Swm y pryniantlOp, Taliad 0 3 6 yr Snoa. 2°11." 0 Õ 0 „ 50p." o 10 0 „ lOOp, 0 17 0 „ 5Wp, „ 4 0 0 „ By dd iaichwiliad o'n Stou roddi ar un- waith foddhad i'r rhai sydd yu bwriadu pwrcasu,iu bod yu a tha'erau haewildacii o (lalijd.iu ua'r un my. uacUUy cyd,iyb )'], Y Tajaotu iu. DODliEFNIii A.II AIUAX, NEU AR GYFLrl\I>lioi;^ LOU-iES'iilVTCIOL Antomr Uij n 1. 1 new^udioii, Rhaglen fawr iJd.tW.v .1 iom n j y tsg, a'r Prit- restr d,vj 1I > layi ay ar u.rcuiad> Enwcll y pupyv hwn. ULOtl Cu^IPANY 12, 14, ltv u I, ILACB. LE&PWL. ¡ :VL H J Aii 0 LYFR BWYKQ
- - - Y DDAU A UUNASANT.
Y DDAU A UUNASANT. Er ?of anwyl am y P.rched.gion IMM j Thomas a Jobu Roberts gweln^°f^? Anibynol. Hunodd y blaenaf Mawrth laf, lh94 yu ? oed; arolaf Mawrth •28ain '1H91, yu ? o?. Bu y naill yn bu- ??'in ?y?ynuUoIdf.olTowynam? ?'rM'amUf.Hynyddoedd. Cu iswn fuout genyf fi. Crwydrais ar Ian y Ddyeyni, a i?ibrwd pleser- UK qfciJliOll Li? "'?u.?un -Utyd?n. yn BIT'S a  yi? afoll murtuur yr £ .i)" mi oedd Uu u?! yu ?" ?b<"?'?''?? ''? "??j 0. f,o! 'r,ud .,k.. LyMnvsedd yn gwneyd y ?.?uw\<'L Y'o<i?? Bn.v'??'-? t'??'?y"?' y, urniild v/ T! iP'«u B"" curedig yn addfed gan b)?!r!??'i?"— Bro?y ?' :I,; ?hwrylon yn ddrBin ar y llwybrau ya uotnari— Dim otid eu cariad-ymryson am ddangos eu parch i'r newyddian. Crwydrais ar Ian y Ddysyni, a'm meddwl ar Ian yr Iorddonen, Tr?r oedd fy mrodyr yn edwi, a cbymyl yn j Ilanw'r fftirfaiet,, Croesodd yr Hen-wr yr afon,, hob son am I ei hymchwydd" nai cneinii Croosodd, a safodd ar Seion, cyn braidd ini feddwl ei golli! Daeth y Priodfab yn sydyn, a chafodd e'n di8gwyl yn bar0d, Er n? uie? sibrwd y dwedwyd y Wele'r Priodfab yn dyfod." Cystudd a ddaliodd yr leuanc-&'i daliodd yn anterth ei ddyddiau, Cyu bod ei ysgwydd gymesur yn crymu dan bwysau blynyddau; Teg oedd ei rudd gan.-ireidd-(Ier, and eb- rwydd y gwywodd yn angan Dysglaer ei lygad gan obaith, ond cauodd e'n haner ei ddyddiaa Dwfn oedd y Glyn, ac arafaidd, arafaidd fu'r disgyn i'r gwaelod,— Cref oedd ei babell ddaearol, a chaled a hir fu'r ymddatod! Safodd yn hir yn yr afon, ond taflodd glog- wyni o risial- Rhai atom ni i'r anialwch, ac eraul yn m,laea tua Gilgal Hawddaoh fydd byw i Waredwr ar ol eti- feddu'r rhai hyny — Hawddach fydd marw'n orchfygwr ar ol bod wrth erchwyn ei wely. Crwydraf ar lan y Ddysyni gan dywallt galarnad fy nghalon, Rh,,riig y trilg'w y(ldol glogwyni a murmur diorphwys yr eigion; Llaith yw fy llygaid oherwydd eu colli, a m calon alars- Rhodiaf a pbridd ar fy mhen, a chymysgaf fy niod 4 Marah Ocliftin y wiad. yn yr awel rydd dafod i'r soiled" o honynt- Tyn fu'r anwyldeb a'r ffarwel, a bir fydd yr h'raeth am danynt, Henffych, obeithiozi gwynfydol 1 cawn eto gvfiirfod yn Ngwynfa! Gofir anwylo'r mynedol? a fydd yr adnabod yn para ? Cofir! adwaenir! anwylir! yn ngoleu,r tra'gwyddol dihaful, Cormi gorfoledd" fy mrodyr fydd plant eu gWPIHi>\u a'u gofal. Dwyfol lawenydd a heddwoh a leinw'u cal,-n.ii dibalog-- Dwyfol ddysgleinleb a harddweh fydd byth ar eu ppnau coroyiog Dwyfol gadernid arosa yn sail i'w gorsedd- ati trylachar- Pan f 'd(i yr oddaith ddiweddaf yn ysu trosolion y ddaear. CADVAN. I
YR EIDDEW. I
YR EIDDEW. I (Rhestrwyd yr englyn canlyncl yn mhhth y goreuon gan y beirniaid yn Eisteadiod Geuedlaethol Caerinufon, 1894.) Oodidog ei gydiadau -yw'r Eiddew, Am fawrectdeg brenau; A'i hardd giog fytholwerdd, glau, Rvdd wir fawredd ar furiau. Gw.ytherin. Ar Cledwejt. I Ap Cledwen. I
EU HOFF BETHAU.
EU HOFF BETHAU. Atortar i'r Owy^"1 -Niartyn,giii y byd I John Bull, i'rbu'otyn Rhowch a bwnwch wedyn Aur a gwaitb i'r (71vmro gwyll !I
Y MODULATOR. I
Y MODULATOR. LIenhud?yrh?.??y? Y ?r'Moro! rn???f"; Ei gYJlwy  ii,,tgana MADRYN. I Egsyanil wi y^ff"rf ry 'sSoff1 FT8, Yn M?Rv?. Madryn. I
FFOEDIQAETH LOT 0 SODOM.
FFOEDIQAETH LOT 0 SODOM. ?.?ddLot i £ Fwrdd o'i lj's,-a'i ddwy- fcrch Ddiofid, maen).v^ o'r fi-o?rv?' a1' fr's, I YnddiMgo? y"?.?- I o Alrwg md oedd y wrrigan- yD de-A?i Di"DC 3?n Ci choban I GlyIHli Sl'I'ch Y \Y\,111"l'ch waD   n.mRAFTII. 1 QWItYM DKUTBAETH. I
" YJS Y u E it : I Yøtori…
YJS Y u E it I Yøtori am Arfordir Cymrn. I (NOFEL WOBRWYLRDIG EISTEDDFOD GKNEDL- I AETllOL 1894). 1 GAN MRS BEYNON PUDDICOMBE I (ARIANWEN) PFNNOD XXIX. I (Parhad.) Ar y groesffordd deusant at yr ysgoldy adeilad hir isel to gwellt gyda ffenestri bychain, achyntedd wedi ei doi a the gwellt. Trwy y drws agored gallent glywed swu lleisiau, yn gymysg a bloeddiadau a chwib- ianu, a II1.is y meistr, yr hwn oedd yn methu yn Ian a meistroli yr oes oedd yn codi, yr 1IDig ddosbarth oedd yn gallu ni reoli i raddau oedd "Class Wlln," yn cynwys oddeutu saith neu wyth o fechgyn, oeddynt agosaf ato, ac felly o fewn cyrhaedd y gan- Ben a ddaliai yn ei law; yr oedd y rhai pellaf yn amlwg wedi taflu i'r gwynt bob syuiad am gyfraith a threfn, a phan ddaeth Hugh a Mr Gwythem i mewn, yr oeddynt yn mwynhau rhedegfa drwstfawr o gwmpae yr ystafell, gan neidio dros y meinciau oedd ar eu ffordd, a phob un fel y pasiai yn tynu cwt cot eu meistr-bwn mae'n amlwg oedd eu chwareu mwyaf dymunol yn yr ysgol. GyJag ochenaid ddofn trodd at ei ymwel- wyr, a dcchreuodd ddyweyd ei helynt. f, Ei donno what's the mattare of the boice," ebai yn Saesneg, yr hwn yr oodd bob amger yn faleh iawn o gael cyfie i'w ddef- nyddio. No, indeed; syr! Ei donno, and that's the truth," ebai, gan sychu ei dalcen chwyslyd gyda'i gadach poced gotwm las,—yr oedd ei lygaid yn goch, a dlODgOMÏ ei ddwylaw crynedig effeithiau ei spri ddiweddaf. Here ei am, syr," ebai, gan agor ei freichiau a codi ei ysgwyddau, here ei am, walking home from the village, where ei bin to see poor ould John Morris, syr, and his poor wife too, syr, she bin ill now for this two year, she break her leg in the frost time, and since then she have only got one leg supporting her body, poor fellow I Well, syr, and after I was passed the Morfa Árms-I was walk as steddy as a judge— but a big stone, she was in the rood, sir, and I knock my foot against her, and I fall down on my face And here they are coming, sir, the boice, like a pack of hunting dogs, aid was whip me, and thrash me, till I am black and blue all over, sir!" Ceiaiodd Mr Gwythem edryoh yn llym, ond gorfu i Hugh, yr hwn oedd yn methu llywodraethu ei chwerthin, fyned allan i'r cyntedd. Wel, fechgyn," ebai'r Ficer, "os olywa'i am y fath ymddygiad eto, bydd i mi fyn'd a'r holl qrtng o honoch i ffwrdd i Gaermadoc, a'ch cael wedi eu cloi i fyny yn y Ty Crwn," Edrychodd y bechgyn yn euog ac yw ddychrynedig, ond nid yn edifar, a sylwodd un mwy hyf na'r lleill, Yr oedd yn feddw, syr Yn feddw Y fi yn feddw, y cnafon a daeth y gansen i lawr ar bennaa y bechgyn, neu gynifer ag y gallai en cyr- haedd. Nis gwyddai Mr Gwythern yn awr betb i'w wneud i setlo'r mater yn urddbsol, ond sylwodd, Wel, rlmid i chwi faddeu iddynt y tro yma, Morgan, a gadewch i ni glywed eu gwers heddyw." Y mddangoaai y bechgyn wedi eu boddhau yn fawr w-th gael dyfod allan o honi mor rwydd, a cymerasant eu lleoedd yn eu trefn o gwmpas y meistr neu "y sewl," fel y gelwid ef yn y pentref. Cymerodd afael mewn llyfr a dechreu- odd, "Now then, boice, tention, ole of yon! What is gunpowndare compounded of ? Atebasant oil gyda'u gilydd, mewn llais nchel, undonog, U" Sulphare, and nitare, and solt." •' Boice, for shem ,You lave Out the chief ingredient, the best part of it, trei it again, boict. Now, what is gunpowdare com- pounded of P Sulphare, and nitare, and solt," dra. chefn o'r gyddfau. Yma collodd Morgan y II eewl" ei dym- her yn lan, a chan neidio i'w canol dechren- odd droi o'r naill ochr i'r llall, gan ddwyn y gansen i lawr ar ou penau a gwaeddi, And charcoal and charcoal you divils didn't I lara you, charcoal too." Ncidioi id y bechgyn o'i ffordd, chwardd- asant a bioeddiasant, ac yn y diwedd diang- asaut i'r awyr agored, tra y chwarddodd Mr Gwythern, a Hugh hefyd, yr hwn a welodd ycwbl o'r porch, a chan ddyweyd good- bye wrth Morgan druan, sylwodd y ficer, "Peidiwch gadael i hyn ddigwydd eto, Morgan." Na wna, sir! na wna, sir!" ebai dra- chefn, gan sychu ei dalcen, "ond arosweh hyd p'nawn ychwanegai dan ei anadl. Fel y dynesasant at Ty Gwyn, cariwyd ar awel yr haf i'w clustiau !ais clir dynes yn canu hen gan Gymreig. "Nesta sydd wrthi," ebai'r ficer, "mae ganddi laismwyn." Ataliasant eu ceffylau am ychydig fynudau yn y llwybr, i wraudo. Ni wyddwn i y gallai hi ganu mor swynol," ebai Hugh. Oh! medr, y mae yn dyfod o deulu sy'n medru canu," atebai y ficer. A swniai ei nodau clir yn bur, yn codi yn awr yn nghy- wair lion y gydgan, ac yn disgyn drachefn i'r gywoir llcddf, yn yr hwn y mae cerddor- iaeth y Cymry yn dymuno aros, ac o'r hwn y cai hi drafferth i beidio canu ynddo. Fel y distawodd y llais gyrasant en ceff- ylau yn mlaen drachefn, ae yn fuan yr oedd- ynt yn sefyll ar y buarth, a Mrs Morgan wrth y drws yn eu haros. 11 Croesaw croesaw!" ebai, gan wenu, dyma ni wedi cael ein cau i mewn am pdyddiau lawer, heb ddim ond dwfr o'n cwmpas, dow'ch i mewn dowch i mewn Daeth Nesta hefyd i mewn, gyda'i chalon yn curo, ac yn edryeh yn lion, edrycb yn fwy prydferth nag erioed yygydwodd law a Mr Gwythern, ac yna a Hugh, ac arosodd ei llygaid arno am foment yn anesmwyth, edrychai mor welw a lluddcdig, ae yr oedd wedi colli ei yni arferol a'r sirioldeb yn ei edrychiad a'i lais. A ydych chwi yn iach, Mr Hugh ?" go- fynai, gvda'i thafodiaith Gymreig, gan wneyd y cwestiwn yn fwy dyddorol i Hugh. Ydwyf, yn ber&ith iach, diulch i chwi," ebai, ond yn hiraethu am wynt y mor. Yr oedd Mr Gwythern a Mrs Morgan yn fcarod yn ddyfn yn points y coffyl, fel y cafodd Hugh y cyfleusdra o ddwej-d, A ellwch chwi roddi i mi dipyn o amser heiidyw-chwi wyddocb mod i dweyd fod gon i rywbeth i'w ddweyd wrtliych." Gwridodd Nesta o'i gwddf i'w thalcen. Gwyddai yn eithaf da both oedd y "rhyw- beth" hapus Ilivi), ond paham yr oedd Hugh yn edrych mor bruddaidd yu ei gylch ? Tybed ei fod yn ofni ei hatfcbiad ? Oh, fel yr oedd yn hiraethu am dawelu ei feddwl. Nain," ebai, gaf fi fyned i ddangos y llongddryll i Mr Hugh r" 11 Cewch, os ydych yn dymuno," ebai'r hen foneddiges, uc af finau a Mr Gwythern i wel'd v epffvl." 1 Wedyn fe af yn mlaen i sale Peurodyn," eb,) Mr Gwythern, "ga11wch fy ngweled i yno, Hugh. Byrld i rywun ddangos y ffordd i ebwi. Beih ddarfu i chwi ddweyd am y llongddryll, Nesta ?" "Dim ond drylliau wedi eu taflu ar y creig-iau yn ago i'r Cliffs," ebai. iwn yu meddwl y buasai Mr Hugh yii leicio eu gwelM. r.Iae John Ponlan a rlltti ei-eill yn easgh; hyiiy allait nhw. 1Iae'n edrych yn ddarlun prydfsrth 0 beny Cliffs."
Advertising
Cocoa Cadbukt yn (ael ei arwyddo ei fod yn I holkil bar, ac yn un o'r Cocoas Imr!af perffaith sydd yu cael eu pamtoi ,-The Analyst.
INE1VYDDI0N CREFYDDOL, I
INE1VYDDI0N CREFYDDOL, I Y Parch David Richards, M.A., ficer Blaenau Ffastiniog, sydd Yledi ei beaodi i draddodi y bregeth Gyiureig yn Eglwys St. Paul, Llun nosou Gwyl Dcwi. Mr E'lward Owen, gynt o Nantlle, syd 1 wedi ei beuodi felafweillydd cerddorol ar yr ailigylehittii, a'r Parch Morris Roberts. Eglwys St. Beuet, ydyw yr ysgrifeynydd. Y mae Eglwys Seisnig y Methodistiaid Calfinaidd, Porthaethwy, wedi rholdi gwa- hoddiad i'r Parch J. 0. Thomas, Abardyfi, i'w bugeilio fel olynydd i'r Parch R. H. Morris, M.A. Dydd Llun traidododd y Parch E. Cyn- ffig Davies, M. A., piifatlirnw ysgol West- bury Mount, Porthaethwy, ddarlitli ar Araethyddiaeth o flaen UlJ fyrwyr Coleg Annibynol Bala-Bangpr. Bwriedir sefydlu unrieb pregethwyr y Bedyddwyr sydd yn byw rhwng Rhyl a Llaaduduo. Y mae eisoes undeb y gweini- dogion. Fe gyferfydd yr undeb newydd uuwaith bub mis i'r Jiben u yiudrin m fu tor- ion crefyddol, ac yn fwy neillduol faterion yn dwyn cysylltiad a'r weinidogaetk. Y Parch D. M, Davies, Colwyn Bay, ydyw'r yugnfenydd presenol. ym Yn Nhreffynon y cynhaliwyd Cyfarfod Misol Sir Fflint, ddydd Linn, o dan lywydd- iaeth y Parch Robert Jones, Rhosllanerch- rugog. Darllenodd Mr John Parry, Llan- armon (un o arweinwyr cyntaf y blaid wrth- ddegynol) bapur ar "Rin dyledswydd o fod yn ffyddlawn i'r ffydd Brotestanaidd." Yr oedd yr anerchiad yu un frwdfrydig ac yn Uawn o ffeithiau, yn dangos yn eglur fod hanse yn dysgu fod mawredd Prydain wedi dechreu gyda chwymp Pabyddiaeth. Siar- adwyd gan amryw ereill o'r frawdoliaeth ar y máter Fel hyn y dywed y "Gwyliedydd" We«- leyaidd am Gwyllt Mynydd. Gyda dyddordeb ac hyfrydwoh mawr y darlleu- asom yn Ngheninen' lonawr ysgrif o eiddo Gwyllt y Mynydd ar Ysbryd hen ddadleuon Duwinyddol Cymru.' Credwn fel ag y mae yr awdwr yn heneiddio fod ei ysgnfau yn myn'd yn fwy gloew yn barhaus." Parhau i fyned yn mlaen y mae y South Wales MiMion, o dan ?roiygiaeth yr Efeng- ylydd Eglwys Bach a bendith y nef- oedd. Cynyddu mae rhifedi yr eglwysi, a ckynyddu was yr addoldai. Da genym ddeall fod pob rhagolygon y gall y Prifathraw Dr Charles Edwards gy- meryd rhan mwy cyhoeddus yn ngwasaaaeth y cyfuudeb Methodistaidd yn yatod y flwyddyn hon. Parhau i wella mae ei iechyd. Eiddunwn iddo adferiad llwyr yn ebrwydd. Yr ydym yn deall fod y Parch John Wil- liams, Brynaiencyn, wedi gwrthod yr alwad i fugeilio eglwys Prince's road, Lerpwl. Bydd hyn yn dwtyn llawenydd i drigoliun ynysj Mob. Yn mhlith y miloedd anrhegion priodas a dderbyniodd Ymherawdwr ac Ymherodres Rwssia cawsant dros bedwar ugain o ddel- wau y seintiau. Tr oedd un ohonynt wedi ei ch? ?o mewn ifori, ac yn pwyso dr08 wyth bwys. i mae yr Archdderwydd Hwfa Mon yn brysur wrthi yn parotoi oyfrol o'i jbregethau i'r was g Y mae'r Parch Thomas Roberts, gweinidog yr Annibynwyr yn y Wyddgrug, wedi cyflawni ugain mlyneda o wasanaeth. Yn ygtod y cyfnod hwnw mae'r eglwys wedi, dyblu ei nifer. Yn Birmingham ni fedd yr EglwYil: Wladol ond eisteddleoedd i 57,541 o ber- sonau, ar gyfer poblogaeth o 589,961. Cafodd y Parch Ellis James Jones, M.A., gweinidog y Methodistiaid Calfinaidd, eglwys Heywood-street, Manchester, ddi- hangfa Ragluaiaethol y dydd o'r blaen. Chwythodd gwynt ystormus simddai y drws nesaf i lawr. Gadawodd y gwr parchedig ei lyfrgell ac aeth i cdrych a oedd rhai o'r teulu wedi derbyn niwed. Pan aeth yn ol i'w lyfrgell gwelai fod simddeu ei dy yntau wedi cwympo, a'r priddfeini wedi tori ;to ei lyfrgell 8C wedi disgyn ar y bwrdd a'r gadair .I yr eisteddai, nee ei chwilfriwio'n ddaruau. Hawdd genym gredu mai y peth cyntaf a wnaeth oedd mynd ar ei ddeulin i ddiolch i Arglwydd Dduw Rh sgI luul* aeth-i', Un o'r undebau crefyddol mwyaf nerthol yn y deyrnas ydyw Undeb Ysgol Sabbothol Manchester. Yn y flwyddyn 1883 yr oedd rhifedi y plant ar y llyfrau yn 852,549. Yn 1894 yr oedd y rhifedi wedi cynyddu l 955,518 o aelodau. Yr oedd cyfartaledd y presenoldeb yn y prydnawn yn 63l y cant. Cyuhaliwyd y .cyfarfod blynyddol wythnos i'r Sadwrn diweddaf, dan lywyddiaeth Mr J. F. Haworth. Y mae'r cyfarfodydd yn un o sights Prifddicas y Cotwm. Un o brif wleddoedd mewn cysylltiad ag achosion crefydd yn Awstralia ydyw Straw- berry Feasts." Cynhaliwyd llaweroedd o'r cyfryw wleddoedd yn ystod wythnos y Nadolig diweddaf. Nid oedd llawer o fe- fus yn nghyfarfodydd Nadolig Cymru, ond cofier fod y rhai oeddynt yn mwynhau eu "mefus" wythnos y Wndolig diweddaf yn byw yr ochr arall i'r belen ddaearol, ac y mue'n lied debyg y buasai llawer un oedd yno yn caru cael bod yr wythnos hono yn rhai o gapelau bychain cymoedd Cymru lan, gwlad y. cyfarfodydd pregethu. Gwneír ymdrech fawr 1 gael gan y prit nofelydd, Mr Daniel Owen, Y H., y Wydd- grug, i ddyfod a chofiant allan am y di- weddar Barch John Dafis, Nerquis. Yr ydym yn hyderu y cydsynia, oblegid nid oes yn fyw un allai wneyd hyny yn well. Disgwylir y Cadridog Booth adref o Canada ar yr lleg o Fawrth, ac i'r dyben o roddi crofsawiad i'r milwr dewr" y mae'r Aibert Hall, Llundain, wedi ei sicrhau, a'r dydd dilynol rhydd y Cadfridog anercHiadau yn Exeter Hall. Gelwir y cyfarfodydd hyn yn Ddau ddiwrnod gyda Duw." Y mae Eglwys y M thodistiaid Calfinaidd yn Stockport wedi rhoddi gwahoddiad i Mr Thomas Evans, Brynsiencyn, sydd yn awr yn Ngholeg y ala, i fyn'd yno bugeilio.
I TRYSORAU CUDDIEDIG.
TRYSORAU CUDDIEDIG. Mae pob dyn yn Ilawenhau pan y daw o hyd i ryw drysor fydd yn ychwanegu ei gyf- oeth. Mae llawer un wedi treulio blynyddau, ac wedi gwario llawer o gyfoeth er dyfod o hyd i drysorau cuddiedig. Mae digonedd o gyfoeth yn y byd pe gwybyddia pa le i chwilio am dano. Plio sawl ffortiwn sydd yn gorwedd yn y gaugeU'lys (chancery) yn aros i gael ei hawlio gan eu gwir bercheno on ?'i Y fatL oludoedd anrhaethol sydd w?l i eu claddu yn uyfndoroedd y mor Y fath ben- tyrau o gyfoeth sydd yn guddiedig yn y ddaear, pe gwybyddau rhywrai y manau priodol i gloddio am danynt Oud trysor mwy gwerthfawr na'r holl drysorau cuddiedig hyn, ac am yr hwn yr ymadawai ami i oludog a'i holl gyfoeth a'i wychder yw icehy?. da. Y ffordd oreu i sicrhau y trysor hwn yw, cryfhau y cyfan- soddiad trwy wneyd defnydd priodol ac am- serol o ddarpariacth lysieuol adgryfhaol, a'r ?d'darl)ariaeth oreu o'r fath sydd wedi ei dar- gMtfod hyd yn hyn yw Quinine Bitters Gwilym Evans. Mae llawer o bobl, nad oedd ganddynt ffydd o gwbl mewn meddyginiaethau breitit- iedig, ar ol cael eu darbwyllo i wneyd prawf o'r Quinine Bitters, yn uut'ryd yn tystio ei fod yn eithriadol o effeithiol i adgyfnerthu a bywiocau yr ysbtyd, a'i fod yn adfywio yr J holl gvfausoddiad, ac yn gwneyd i ddyn deimlo yn ieuauc ac yn hoew. Mae y medd- yglyn hwn yn ymlid afiechyd o'r cyfansodd- iaa ae yn adfer i'r dyn y trysor gwerthfawr —iec: yd, pan wedi ei golli. Rhodd- woh brawf arno. Mae ar werth gan bob ffeiyllydd mown poteli 2s 9c a 4s 6c yr un, neu gellir ei gael yn ddidraul trwy y post oddiwrth y perchenogion — Quinine Bitters Co,. Limited, Llanelly, Sauth Wale. All hopa of comfort in my home had died, Until'the M&TCdLMSj CLEIls-stl SOAP I tied. 2
C?DHUYLLUOR ADDISG, MMIUMN?DD…
C?DHUYLLUOR ADDISG MMIUMN?DD ——— ) Cynhaliwyd cyfarfod o'r pwyllgor uchod yn y Bala ddydil Mercher, o dan lywydd- i»eth Dr Edward Jones. Ool?fHau. Yr T r T. t. Ellis, A. S oedd hcfydyn breMno! Mr T. E. EDiti, A.S., Mr ??. Ptrry Jone, Ffestiniog, a Mr W. C. Lelroy dirprwy.vyr cynorthwyol. Dar- llcnwyd llythyr oddiwrth Mr Owen Sidney Wynne yn dadgan ei auallu i fod yn bresenol oherwydd ei fod yn Llundain ar y pryd. i Yr oedd gan y Cyd-Bwyllgor waith pwysig I i'w gyflawni. Cof gan ein darllenwyr i'r Cyd-Bwyllgor Addysg fisoedd yn ol dvnu allan niftr o gynlluniau attodiadol lllpple- mmtal 8hm",) i ddelio a gwahanol eiusenau a g:vaddoliadau y sir, pa rai, yn ol eu b»rn hwy, oeddynt yn dyfod e fewn terfynau y Ddeddf Addysg Gauoltaddol a'r cynllun o addysg o dau ba un y cerir yn mlaen ysgol- ion canolraddol y sir. I LLAMONLYMIR. I I I ddechrou, gwnawn grybwylhad o waddoliadau phvyf Celynin, Ref Pigyrallt, rkoddedig g;m EliMheth T"om8, "T1groes, rhoddedig gxu y Parch EJ. Morgan; gan nad oedd gwaddol Edward Morgan yn cael ei gweinyddu yn ol ewyUys y cynunroddwr, ond ei bod yn bytrch yn cael ei rhoddi en degau o flynyddoedd at Yago! Betydledig Llwyngwril a'r Abermaw. Am w*ddot Pigyrallt, yr oedd y man fwyaf o hono i I fyned at addysg yn y plwyf, a'r rhan arall tuag at brenticio plant tylodion; a'r farn I gyffredin ydoedd, ac yn wir felly yr oedd y plwyfolion yu cael eu dysgu gan eu harwein- wyr, y buasai yr aiian hyn yn cael eu rhoddi I yn ysgoloriaethau i'r yagolion 'ano'r Ond yn y Bala cafwyd dyfarniad y DirpV,?- wyr Elusenol ar y mater, !HIf nas gellir ym- yraeth a'r gwaddolisdau hyn. Yr oeddynt o'r farn fod gwaddol Edward Morgan yn dyfod o dan adran 19 o'r Eudowed Schools Act, 1869, a gwaddol Pigyrallt yn dyfod o dan sub-section 4 o adran 8 o'r am ddaddf. Yr oedd y Dirprwywyr yn hollol glir a phendant ar y cwestiwn hwn. T mae yn ddiameu y bydd i'r dyfarniad hwn beri siomedigaeth chwerw i bawb oedd wedi rhoddi eu bryd ar gael yr arian hyn yn yggoleriaethau. Awgrymodd y Cadeirydd (Dr Edward Jones) ei fod o'r fam y gallai y Cyngor Plwyf eto gymeryd y mater mewn llaw, a thynu allan scheme er defnyddio yr arian i amcanion cyffredinol, ac apeliodd at Mr Lefroy i draethu ei farn. Atebodd Mr Lefroy ei fod yn cytuno a'r hyn a ddywed- odd y Cadeirydd. OWADBOL LADY MOTU. I Yr oedd y Dirprwywyr hefyd o'r farn nasi gellir cyffwrdd y waddol hon. I GWADDOLIADAU LLANIAGRYN. I Dywedodd Mr Lefroy fod y Dirprwywyr 18 awyddus am wneyd rhai cyfnewidiadau yn j scheme 0 berihynas i'r gwaddoliadan hyn. Pa fodd bynag, siaradai Mr T. E. Bliii a Mr B. Parry Jones, ae hefyd y Cadeirydd, yn gryf o blaid sefyll at y cynllun gwreiddiol fel ei hanfonwyd i fyny i'r Dir- prwywyr, a phasiwyd penderfyniad i'r per- wyl hyny. GWADDOLKABT PAaRY. Rhoddai y Dirprwy wvr ea oymeradwyaeth i gynllun y Cyd-BwyUgor Addysg o ber- thynas i'r gwaddol hwn. Yr un modd hefyd am gynlluniau ynglyn a gwaddol Humphreys, Llanenddwyn, a gwaddol John Ellis, Llandanwg. Bydd y tri eynlhwl uehod allan o'r wasg yn fuan, ond cymer rai misoedd cyn y deuant yn gyfraith. Bydd raid iddynt yn gyntaf fyued o flaen y Uwrdd Addysg, ac wedi hyny fyned trwy Dy'r Cyffredin a Thy'r Arglwyddi. GWADDOL OLYNDYFRDWY. I Yn ddiweddar rhoddodd Mr Darid Jones 400p er budd Ysgol Glyndyfrdwy. Dar- llenwyd llythyr oddiwrtk Mr William Wil. liams, cadeirydd pwyllgor llaol yr ysgol, yn dymuno ar i'r cyd-bwyllgor addysg dynu allan scheme er galluogi y pwyllgor i roddi yr arian hyn yn ysgoloriaethau i'r Yagolion Canolradd. Y mae yn ymddangos na son- iwyd gair am y swm uchod wrth Mr Cad- waladr Davies pan fu yn cynal ymchwiliad yn Glyndyfrdwy yn ddiweddar, a gynai Mr Lefroy at hyn, ac amlygai y cyd-bwyllgor ea syndod hefyd. Pa fodd bynag, cyfar- 'ddwy(I y clerc i dynu a)Liu scheme i d7,Iio a'r arian hyn ar unwaith ar linellau cynllun Mary Pary. Yr arian i fod dan ofal bwrdd o gyfarwyddwyr, yu cael eu gwneyd i fyny fel hyn dau yn cael eu penodi gan ddosbarth ysgol y Bala, un gan Gyngor Plwyf Corwen, uu gan Fwrdd Yogol Cor- wen, ac un gan Gyngor Plwyf Llansant- ffraid. YSGOL LIARLECII. I Daeth Mr Jones, prif-athraw yagol Harlech, o flaen y pwyllgor i wneyd cais am grant i ysgol Harlech er eu cynorthwyo i gario yn mlaen science classes. Wedi de all am y gwaih ydoedd yn cael ei wneyd gan yr ysgol, a'r ymdrech mawr a wneir gan bob y lie i hyrwyddo addysg uwchraddol mewn flerylliaeth ac amaethyddiaeth, pen- deifynasant ganiatau grant o 20p am y flwyddyn hon yn unig.
LTOFRU DDI AETH KENSING:TON.
LTOFRU DDI AETH KENSING- TON. Dygwyd Reginald Saunderson, nai y Cyrnol Saunderson, A.S., yr hwn fel y gwyddis, a gyhuddid o lofruddio Augusta Davies yn Kensington, Llundain, i fyny i'w brofi yn yr old Bailey, Llundain, ond cafwyd nad oedd yn alluog i bledio oherwydd nad oedd yn ei iawn bwyll. FeUy gorchmynwyd iddo gael ei gadw mewn gwallgofdy tra y dymuno ei Mawrbydi.
I illlEttlADAU MOKWINlOxN.…
illlEttlADAU MOKWINlOxN. I Ni buasai gwraitf y ty byth yn meddwl am gymeryd morwyn heb gymeriad, a buasai raid cael hwnw o diogel, yn awi yr ydym ni (Cwmni Homocea) yn gofyu i'r cyhoedd ein cymeryd ar ein gair ein huuain, ond yr ydym yu cyhoeddi tystiolaethau nad oes unrhyw berohenog medd- yginiaeth bremtiedig wedi derbyn eu bath erioed yn syml am nad oes yr un feddyginiaeth arau wedi gwneyd gwaith Homocea, eauys y mae ?? ?YN CYFFWRUD Rol mae Dymuna yr Anrhyd. Mrs THOMPSON dyatio" werth mawr" Homocea fel meddyginiaeth at, Neuralgia, gan ei bod wedi derbyn mawr les drwyddo; mae gan Mrs Thompson felly bleser mawr i'w gymeradwyo yn wreuog, a gadael i'w thystiolieti gael ei wneyd yn gyhoeddus, Ackworth Moor Top, Pontefract. Hillside, Bracknell, Berks, Mae gan Arglwyddes K.è; bbser mawr i gymeradwyo tioo,ea fel meddyguuaeth amnhriandwy at Grydcymalau, Toriadau, Piles a Sprains, etc. mae ganddi feddwl mor uchel ohono fel na byddai hebddo am arian, gan ei fed wedi ei llwyr wella oddiwrth G?ydeymalau I ao afiechydon emiu Y Parch J. WILLIAMS BUTCHER, 35 ParkRoad East, Birkenhead, a yfgrife.. I "Mae genyf bleser mawr i gydymtturfio a'ch cais ac mewn rhoddi mewn ysgrifen yr hyn a ddywedais wrthych. Yr oeddwn yn cael fy mlino yn fawr gan fath poenus o eczema. Methodd amryw feddyginiaetbau y rhoddai' brawf arnynt a rhoddi mwy nag ymwared am ychydig amser i mi. Yn derfyuol rhoddais brawf ar 'Homocea' gyda'r canlyuiadau mwyaf hapus. Yr oedd y riiyddhad yn uniongyrchol, a'r hyn sydd fwyyr oedd yn arhosol, a dLynodd gwellhad llwyr. -Yn gywir, Wiiiiuta Bctchee. Hoylake. Anwyl byrs,-Dymunaf ddiolch i chwi am y parotoad rhyfeddol hwnw, Homo- coii,' yr hwn yr ydym yn ei ddofnyddio at bron bob peth; ac yn ddiweddar yr oedc. gan fy merch fach ddwyreinen ar ei phen, a dywedodd fy meddyg y byddai raid tori ei gwallt yn gwta. Ond dewisaia arfer Homocea,' ac mewn pedwar diwrnod yr oedd wedi llwyr gilio, a dywedodd y meddygy dylwn roddi tystiolaeth i chwi, ac felly y barnaf nn,u hefyd.- In g)-wir, M, Aldred.' y mae yr holl dai cyfiinwerthol yn cadw stou fawr o Homocea. Gellir ei gael gan fferyllwyr ac ereiU am Is lie neu 2s 9c y bocs, neu anfonir af drwy'r llythydy am Is 3c a 3s oddiwrth y goruehwyliwr cyfanwerthol, 21, Hamilto-a Cipuare Birkenhead.
OLOFA AUDLEY. I
OLOFA AUDLEY. I Y mae trys rfeydd w<di eu hagor i gYB-1 ortbwyo g. ?d,n ao amddifaid damwain  arswyd'n Audley, a'r dydd o'r blaen cyn- I haliwyd cyngherdd gan Gaderewski yn I Haulcy. Cyflwynodd yr slw, 164p, i'r Maer at y drysorfa. nfnir nas gellir myn'd i lawr i chwilio am y cyrph am rai dyddiau eto.
SIR G OSBORNE MOKtUN A'R I…
SIR G OSBORNE MOKtUN A'R I DUC WESTMINSTER. Deallwn y bydd i Syr George Osborne Morgan, A.S., alw sylw Ty'r Cyffredin, pan agorir y Senedd, at waith y Duo Westminster yu codi trysorfa at yr etholiadau Cymreig. Fe elwir sylw at yr ymddygiad fel "breach of privilege."
I COLLI PEDWAR 0 FYWfDAU
I COLLI PEDWAR 0 FYWfDAU Cyrhaeddodd yr agerlong II Spray" i Sunderland o Aberdeen, ac adroddodd i'r agarlong, boreu Mawrth, pan o fewn ychydig filldiroedd i Sonter Point, wrthdaro yn erbyn ytgwner o'r enw Osprey." 8-iddodd y ddiweddaf mewn puui' munyd. Ni achub- i wyd ond un o'r pump o ddwylaw oedd ami.
I Y BYBDDAU GWARCHEIDWAID…
I Y BYBDDAU GWARCHEIDWAID ¡ AEWYDD. I Dyddorolydyw adroddiad a gyhoeddwyd gan Mr Bircham, arolygydd Bwrdd Llyw- odraeth Leol droa Gymra a sir Fyawy, yn nglyn a chyfansoddiad y byrddau gwarch- eidwaid newydd a etholwyd yn Bhagfyr diweddaf yn Nghymru. Cyfaarifygwarch- eidwaid etholwyd yn Nghymru a sir Fyswy I ydyw 2,035 yn erbyn 1,734 a eisteddent ar yr hem fyrddau. O'r aelodau newydd, cyn- I rychiola 563 o honynt ranbarthau dinesig, a 1,472 ranbarthau gwledig. Niferybonedd- igesau etholwyd ydyw 8C; hen warcheid- waid ail etholwyd, 1,005; aelodau co-optaiiue, 41. Mewn 16 o undebau yn Neheudir Cymru a chwech yn y Gogledd, ni etholwyd un foneddiges ar y bwrdd. T chwe bwrdd I yn y Gogleld ydynt Mon, Conwy, Ltaarwst, Dolgellau, Forden, a Llanfyllin.
1R HEN WR LLON.
1R HEN WR LLON. R'yoh yn hen dad, William, dywedai Óyw lane, Eich llaeswalit a'ch barf sydd yn wyn, Ond lion y'eh er hyny, a chryfach na mi,— O d'wedwch pa fodd y mae hyn ? Mae 'm giau i'n weinion, a'm harchwaeth yn watl, Ac ofnwyf mai nychu yr wyf, Ond, er dwywaith fy oed, eich narth chwi barha Fel pe na b'ai diwedd i'ch nwyf. Mae'n rhaid f(" rhyw achos i'ch iechyd Ji.aiJ. Ac hefyd i'n nychdod mawr i Bho'wn haner ? nghyfoeth am feddiant o'ch nerth, O d'wedwc eich Secret i mi. 'Rwy'n iachua a nerthol," atebai'r hen wr, 'Rwy'n fywiog, a dedwydd, a rhydd, Ac os hoffech wybod paham 'rwyf fel hyn, Yr ateb yn syml iawn sydd: Na flinweh feddygon, na lynewch Bill mwy, Ond gyrweh, mae oedwcb yn bwy, Am Gwilym Evans' Quinine Bitters; y peth raid i'ch gael, 1 Ar ei fynych ddefnyddio, 0, byddwch yn hael, Ac ni theimlwch ) n afi ich byth mwy. Meddyglyn llysienol digymhar yw Quinine Bitters Gwilym Evms. Mae wedi bod ger- bmn y cyhoedd yn v wlad hon am dros ugain mlynedd, ae mae ei boluugrwydd yn cynyddu yn barhaus. Tystiolaeth pawb sydd wedi rhoddi prawf teg arno yw, ei fod yn Feddyginiaeth Deuluaidd Anghyamarol. Erbyn hyn y mae yn adnabyddus yn mhob rhan o'r byd. Cynwysa rinweddau adgryi- haol y prif ly3iau metdyginiacthol sydd yn aduabyddus i'r oes hon. Gocheler pob efel- yeliiud o hono, ae edrycher fod enw Gwilym Evans ar bob label stamp a pliotel. Mae ar worth gw b b fferyllydd, mown poteli 2s 9c, a 4s (iy yr un.
[No title]
AT Y BEIRDD.—Mhy?ysi?dyHUMgy cyhooduir ?MshiadM pnodasol. eoffad- wriMthol. &c. Ni chymerir teilyngdod I darnau llenyddol felly i ystymetb. Am y tel,m:m, ymofyner &'r cyhoed Iwvr.
Y FLWYDDYN NEWYDD. I
Y FLWYDDYN NEWYDD. I Ion yr hen fo'n Arweinydd—j-n nhymor Honyma in' btunyd(l; 0 dirion Bor, yn davian bydd I ni drwy'r flwyddyn newydd. Llaimwehllyn. G. DAVIES. I G. DAVIES.
CANIADAU'R NOS.
CANIADAU'R NOS. Mi sefais wrth ei gwely, A'n dwylo'n dau ynghyd 'Roedd Angou yno'n sefyIl- Yn sefyll yr un pryd. Cyfl ymn wnai fy nghalon Arafai'i chalon hi: Y curiad olaf roddodd Oedd curiad Sereh i mi. Ac yB ei chwsg cyn marw Fe'm henwai 'nghariad fach,- Mae gonetli jilaf yn caru Yn well na gmtth iach. R. G. R.
PRIODA8 CYFEILLION.
PRIODA8 CYFEILLION. Inch liwylied y dflau uweb hely-nt-y byd,- Ond ei barch fo iddynt; A boed godidog, heulog hynt, Heb oemUnhwyldeb, aroynt Cemaes, Mon. Rhydfab. Rhydfab.
ER COP
ER COP Am Mr Hugh Davies, Machynlleth. ,Ds .?- hvnaws a hunu,-ei enw ??yl'b.'rfrog?; Trapf?'?'y?? dyn da, H{</gaiffe'?goS.. l?.'?ITT Cyfaill.