Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
16 articles on this Page
Hide Articles List
16 articles on this Page
-.thtmUt 62invu.
News
Cite
Share
thtmUt 62invu. Nos SADWRN, M«tM'M 1ge9. (Oddi tpr<A ein GoAe&y<M Neillduol). .M? <'HMVM"'M/ y m?<7/?M?.-GcnM?- ? ??M.-C?'M?'' <?M J/ G!t!-MO.CM)- /VKt? </ POKO ? ?Aott<.y-pn?.-Mtt)-WO?fM</M" <7fe<??M:??-M'0?6<A ?.? </? l&6)-eM' ?e/? ??? yn jV?c??M.-?Me! y't ?&?<«!<'<—?««'<'K .ByeMM ?/)' /ctc???<e? 0 ?«.« < !/?<f/o't.-?M?d ?K ?- ?K yM m?r. —C??'/?v? .?y?Mt< P?rA. !?. ?c?f)!)-?. 0 \.? beHed a" yr wyf R yn ?IInos i ga.et aUa.n, nid ?vv !h?)frvdwyrvnNeheudir C.y.m-u ?-ddyn ??.?e .to !t Mr. Chamber?m ond .ymmhaMt c? o'u c ?har.r "'?,??'?.?''????????? ;\tr. Oa-d.tone cithr yr wyf yn c(, ii., f,6d nifer ? rh? cynt.f yr. X?.gi ? ? ?a.?dd ?thZd wyr galtuog a: dylanwadol. Ac us digwydel etholiad cytliedinol tair ochI'og, Y fath ag a awgrY!llwyù gan Mr. Chamberlain y. e! araeth wythn() 1 heùdyw, 9rda UndebYY?* Radicalahld yn blaid ar wahân .,idi rtli y 'forïaid, bod ganddynt R??ien wddol Hitfdol I Uyml'U, IIi raid wrth prophwydohaeth i r,,tg-fyne?i mai canlYlliad hyny fydd chwancgu am- ryw'" at I'ifedi yr aelodall Tor*?ai(id dros y rhall yma o'r wia(i Yr wyf:vn aresynii yn )"' olwg ar y dit!yg pwylJ a doethineb a amlygir ar bob ochr,  y mae Ilif?,vs 0 ganlynwyr Mr. (?ltd?,tone yn llodechg am Y dirmyg a'i? sai'll?t(I a dati ant ar en brodyr syd(i yn anghyttnno Ît hwynt mewn un pWl1ge. Dylai y Gladstoniaid ystyried nad oc? gan Y1' Undebwy1' fei plaid )id yehydi? i'w golli, ac nal ,Ydynt yn debyg  'Olli yr hyn sydd ganddynt 0 ddifl'?? gallu a phen e?r f-ynfatt i ymladd dros eu hiawl1dcrau. Pallam nt wna'i y newyddiadnron CYl1lreig e go1'eu i geisi gwasgn y. pleidiau at en gilydd, yn Ile bod ar ell heithaf i yi,u ?, (Irwv yn waeth? Nicl oes gan yr Gndebwy1' Radiealaidd hye! yn hyn yi- un newydd- iaclnr Cymreig i ddadleu en hachos ond os parhft Y1' anghydwelediad I\m dipyn 0 amser yn hwy, y maent yn <lebyg iawn o'i f?nu, ac yna hi a fydd wedi hyny yn lilt o?(laetli ?'N'& '?? Wedi ysgrifenn yr netted, da1'llenais anerehiad Mr. Gladstone, yr hWII .I' gellir ed1'yeh arno yu attebiad i ?S5??? d(lagen,?f allu casghl &'? ylyw ad-iini?d y blaid y? hollolauob- eithiol. Ni a gyd.obeithiwn Îl Mr. Gladstone y cym- mer yr ad-nniatl Ie cyn y hyddo i 'I. (fdadl gael ei ?. ? ?s&s?'y'?? SS??????? Ganafol iMvn a f\l yr hin ar hye! Y1' wythnos hon. Disgynoùd lJawer 0 eira ar y parthan mynyddig ac uc)? ?Lun a dydd M?rtt., ac y u.?e yn pM?au i ewier fed yr hiM?vdd wedi tynem cryn awer o r ? ydoeddydyddiauo'r b?en. Y n.-te He i ofm ?d y ?t. erJinder M yr adeg h.n o-r "jy<Myn w? achosi colled i'r amMthwyr yngbn ar defaid a'r ?vyn. ? mM gweithwyr ?cM y Gurnos. y rhai a dde? chreuMant weithio yehydig wythnosau yn o!, ar o) bod allan o waith iuu 14eg nns yn segur yn awretto. (tofynodd Mr. ria.ver, y rheotwr. gjinddynt am os. tyngiad 0 7 .I' eant ddydd Sadwrn diweddaf. Ond gommeModdy gweithwyr gydaynio. Cynnelir cvf- Mfod mawi' ganddynt heddyw (dydd Sadwrn) i ddadleu y ewestiwn. ?d L?? yn pol.o yn Mho?y..pndd .r bwngo y UyMa. Rydd. Cafwyd mwyafnf o _.8o blald y symmadiad:-sef, 275 o blaid, a 207 yn erbyn. Uydd Sadwrn diweddaf, bu farw y Parch. Edward Roberts, gweinidog yr Annibynwyr yn nghape) Scion, Cwmafon, ar ol gwasanaethu yr eglwys hono an) fwy na 40ain o iiynyddoedd. Ymddengya mai Oogleddwl' oedd Mr. Roberts yn wreiddioi. Nid oeftd wn yn bersonot adnabyddua o hoao end yr wyt yn deaU ei fod yn bregethwr nerd.ol, yn ysgnfenwr <'a,!)uog, ac yn ddadienwr medrus. Uaddwyd ei prydnawn ddydd Mereher, yn Bag)an. Boren ddydd Unn, ar o) cystudd maith, bu f:u-w y FMch. J. Laird Ctougiier, M.A., yn nhy ei dad, yn Aberteiti, ac efe yn 28Mn tntwydd oed. Bu a)n mi btynvddoedd, cy'l n gorfod rhoi i fyny gM affechyd, yn 9waantettiu fe pnrad yn Abertawe. Yn AberdAr, ddydd Llun, cynnatiwyd trenghoHa.d araorph Rtcha.rd ThomM, crydd, 53ain mtwyddoed, it tM'eawy'iiat yn Heol Wea.thera.H, yr hwn a fn farw yn sydyn boreK ddydd Sul. Ymddengya iddo fod yn vfed yn drwm ddydd Sadwrn a chafwyd ef boreu Sul allan yn yr a.rdd, yn noeth, ac heb fod yn gwy- hod dim o'ddi wrtho ei hun. Ma.twota.eth oddi tvrth Mhosion na.tnriol' oedd dyfa.rnia.d y rheithwyr. Yn N"ha.er{yrddin, prydna.wn ddydd Mereher, cyn- !.a.)iwyd yr ymehwiUa.d gohiriedig i a.mgyichia.da.u tn&rwola.eth Ma.rga.ret, gwraig Richard WlUlams, ceidwa.d cigydd-dyyn y dref, gerbron Mr. J. Hushes, y trenghotydd. 0 her\vydd fod rhywbeth yn ddrwg- dvbusyngfyna.'ra.mgyIcbMda.n.gohiriwydyrymchwti- iad i'r dyben o wnenthur a.rchwi))a.d ar ranau o t corph, a.e hefyd i wysio John Howetis, Bryna.nta.n, t fud yn bresennot. Y mae yn debyg i'r drangoedig fod gyda Mr. Howells, pythefnos cyn ei ma.rwoia.eth, yn ceisio ia.cha.d oddi wrth ganger oedd yn ei bron. Yr oedd Howells a'i wraig yn bresennot ddydd Mer- eher, a chyda hwy Mr. Ctriniths, cyfreithtwr, yn "wyiio Y gweithrediadau ar eu rha.n. Profodd ma.b y drangcedig iddo hebrwng ei lam i Brynaman ar y '[Med oChwefror, ac iddo ei gadael ar o) yno yn nhy Mr. Howell!). Dychwelodd y wraig adref ar ol deu- dd'ydd, wedi gwanvchn yn fawr. Pan ddychweiodd, yr oedd ganddi'Master ar ei bion, ar hwn m chyefyrddwyd hyd ddydd ei ma.t-wolaeth, yr 2il o Fawrth. Dywedai HoweUs iddo weled Margaret Wimams am y tro cyntaf ar y ISred o Chwetror. N1 wnaed dim iddi yn ei dY ef trwy wybodaeth iddo. Ceisiodd ganddo ef edrych ar ei bron, eitbr efe a om- meddodd Arosodd am ddau ddiwrnod yn ei dy.ond yr oedd yn anhysbys iddo ef i ba ddyben. Ni wyddai a allasai fod rhyw drefniad rhyngddlhi &l wraig i ddyfod yM ai na.d oedd. Nid oedd Margaret How- eUs y wraig wrth roddi ei thystiolaeth, yn coho ddarfod iddihi weted y drangcedig. Ymwelsai cyn. nifer a. hi fel nad oedd yn alluog i goiio am bob un. Ur Hushes a dy.stioJaethodd ddarfod iddo, yn unol a chyfarwyddyd y cnvner, wneuthur archwiJiad ar y corph, a'i gael meWD cvflwr iachu?; oddi eithr y fron d?ff ar yr °hon yr oedd cra.ehen gangcrog, dduaidd, pedair modfedd wrth bedair. Gorchuddid yr oil o'r fron a'r hyn a. gymmerai efe ei fod yn sygaethau bftM. Cynnyrchwyd y grachen gan ryw gythruddydd (irritant) o'r tu altan. Yn y fron yr oedd chlvydd "an"crog o gylch hauner niaint ei fodfys, a chrynhofa yn hwnw yn yudedn tiyd at yr ais; ac yr oeddhwnw; yn ei farn ef, yn gan!yniad y cythruddydd oedd wedi achoM y srachen. Nid oedd yn earn dyweyd mai y cyt.!uuddydd h\\lIW oedd achos y farwolaeth ond pe wedi cael ei achosi gan epileptiefits, disgwyl- iaMi gael y gaion mewn cyBwr gwahanol i'r hyc Yllodd. Ar ol absennoldeb o fwy na hanner awr, y rheiLhwyr dyfarniad Yr y cael fod Margaret Williams wedi marw oddi luhad y chwydd yn ei ùron, ond nid oes dystiol. It yn pa beth y M tenor fod y rheithwyr yn dymuno iddo hyabysu v teim!ent?od ?we]!sa'i wraig w"'? ?°??' ?'?' ?? anfoddhaollddynt hwy. Ar yr un  yn Abertawe, dact,hpwyl 0 ????y?????? yn faw yn y lJaid ar fin yr afon Tawe, yn agos I r doe. NI afiwyd pender- ? ??a??tiOaethan a roddwyd a. y &?J d,'gwydrheithfarn a?rc-C?wyd wedi boddL' "?S?c?rfod?yr heot, ac achoMrhwy?-Mth, h?? n?meHealy, c?dben yn Myddm yr I?h- awdwriaeth, ymddangos get bron y faUlg'c ynadol yn Abertawe, ddydd Mawrth. Dadlenai y gyhnddedig fod ei hamcan hi yn dda, ac na(l oed(i y? bwriadn rhwystro neb na dim, ond rhwystro pechod. Attebai yr 3,?ad cyflogedig nad oedd efe yn ewyllysio dywed- yd dim yn erbyn y amCRn, i. y 'n hytrach yn erbyn ?jwYb? ? ?ymmerid i pyrh?dd yr ?mcan. I ? ?Ut ? ??u oedd y ddu-wy ? o.odwyd ?rm; ? -???'y??????? yr arian. Vn yr heddJys yn Merthyv,ddydclMereher, cyhndci- idW. ?., ??". ??erthwrpysgodyn ?d- y.rhiw, o )admtapwrs yn oynnwys ?., c'ddo M :Um Henry Thonms. BMhgen byckM wyth tntwydd Mddd?facodi v-pwr. oddiMyp?nt; aphanwybu- ?yd ?ny gM y gwr daU, efe ? Mt)? ?t y ) M.gc ac ?persw?diodd MM efe oedd ei herchen, a rhoes d.ur ceinio?i'r s?r ba.eh am ei b?o i fyny. Am fod iddo ?mmen?dd? yn aMnorp!, goUyngwyd ef ? ? o ddirwy, a dychwe)yd 1'r perchenog yr holl anan oedd yn y pwrs. ?di?eX?I.u. cyun?vyd cyfarfodydd yng? ? sefydliad y Parch. W. Richard, dnveddaro Pe?dine, yn weinidog i'r eglwysi yn Maniynydd a Cliarinel.
CYMDEITHAS YSWIRIOL Y -PRUDENTIAL.'
News
Cite
Share
CYMDEITHAS YSWIRIOL Y -PRUDENTIAL.' YNymodd mwyaf dibetrua y gelhr dyweyd fed y ..V.ndeit.has adnabyddua uohod yn cynnyddu y naiU nwyddyn ar ol y IlaU tuhwnt disgwyhadau mwyaf aiddgM- ei hyrwyddwyr yn y fMn:ick a wneirganddt. Chwanegir beunydd at rif y I. liai a yswiriant yndd., M at awm ei ctu-onfa. ddiogeliadol y Mill Hwyddyu ar ol y nail. Pan y sefydlwyd y gymdeit 'a.s gyntat &c amsry M'ser ar ol hyuy, bu raid iddi ymladd yn saled' yn erbyn Dawer o antiawsdera.u end ei s rhM btynyddoedd beUach, nid oes end Hwyddmnt ma.wr wedi coroni ei huH weithredi:nin.u. Y lilac H'eithia-u ao ystadegau yr adroddiad diweddat yn myned yn mheU hwnt pob petL a gaed yn yr adrodd- iiiy4ned ?,n iiili  ll hnvnt p o? Er engliraifl't: -y ii.ac iadan blvn'yddol Maenoro). Er enghraitt.-y n'ae y gronfayswirio) wedi cynnyddu yn ystod y<'wyady" y switi o 1,122,OMp.; y gangen gyn'redm, 319,4n(- a chaneen diwydrwydd, S02.558/). Cyrhaedda hof feddiannau (asscts) y cwmni 6,811,9J4p.' Mewn cyfrif "tor fawr a hwn, nid ydyw n'lt neu ddwy 0 bunnau, yn {\vy neu yn Hai, nac yma. nac acw a r tebygo)rwydd ydyw y parha ei gyHid i ehwyddo fesur y nuliwn o bunnau am ttynyddoedd etto. JM a eiddunwn hyny yn wresog.
IDADSEFYDLIAD YR EGLWYS I…
News
Cite
Share
I DADSEFYDLIAD YR EGLWYS I YN NGHYMRU. YNoWrhybudda.roddwyd gan Mr. UUtwynaryr 2'2ainoChefror, neithiwr (nos Fawrth) yr oedd efe ddwyn ei gytmygiad ar yr Eglwys yn Nghyntru ger bron 'fy y Cyttredin. Ond y mae yn dra a.nmhens senym a.g&fodd efe gytteusdra i roddieitwnad mewn gweithrediad, o herwydd gelyniaeth y Tot-iaid t w benderfyniad, ao yn wyneb y itaith i r Ty fod YII eistedd ar hyd y nos y noson naenotcL
ABERGVNULWYN.- -1
News
Cite
Share
ABERGVNULWYN. -1 Y pwngc ma.wr yn Y He hwn ar hyn o bryd yw Uad- gyssylltiad a Dadwaddoliad Egiwys Loegr yu Nghymru, yn wir, o ran hyny, dyma, yw pwngc y dydd yn mhob man y dyddiau hyu. Bu Abergynotwyn o r Maen yn diaspedain gan swn cynegrau ymosodot a. ditfvnol er's ychydig yn o). A nos Fa.wrth, y lafed cytisoi, aitgychwynwyd y t&nbeteniad gydagym a north adnewyddo). Detholwyd deuddeg o ddynion ieuaingc (set pedwar o bob enwad YmnetHduot yn y He) i gario aUan yr ymosodiad y trohwn, ac yn atcr y ma.e ys6t a'r brwdfrydedd a.'rdoethineba.ddangosant Y waith hon yn ernes y bydd iddynt bron yn Hawn deitwns o'r ymddirieda.et)i a osodwyd gan eu brodyrynddynt. A chredn.f y bydd iddynt, fel y gwyr ieuaingc hyny a orchfygMMt y brenm ynt- SrostgM Benhadad gynt yn Isme), bron yn e)ynion chwerwoni'r oyssyStwyr yn y tie hwn. Y ddM a ddewieasant i wneyd yr ymosodiad oeddynt y Parch. J. A. MorrM (B.), Aberystwyth, a.'r hen ymosodydd C. R. Jones, Ysw U. H., Uanfyltin; ond ttuddiwyd yr olaf i ddyfod ga.n anechyd. Daeth y PMch. J. A. Morris yn brydta.wn, modd byna.g. Dechrenwy) y cyfarfod am aaith o'r gtoch, yn ysgoldy r bwrdd; acyr oedd yn fnan wedi ei ortenwi gan gannoedd o weith- wyr M amaethwyr goteuedig yr ardai, pa rai oeddynt awyddus am ei gtywed. Cymmerwyd Uywyddta.ettf y cyfarfod gan y Parch. J. Owens (M.C.), yr hwn a ayiwodd yn fyr ar y gwahano) bethM oeddynt yn cydwthio y pwngc o DdadgyMylltiad yr Eglwys yn mfaen eieni yn anad un adeg erioed sef, CyHrawd y Degwm a'r dirwasgia.d mMnachot. Yna gatwodd ar Mr. J. L. Edwards yn miaen i gyanyg y pender- fyniad cantynol Fod v cyfarfod hwn yn dadsan ei anifhymmeradwy- a.etnL !w?rS o waith y weinyddia.eth Dornttdd yn tanu ?wr?n?rddm.billwi'n i ddwyn ei gynny?a.d )n m? ar? DdadKyBayHtiad a !;adwaddo)i&d yr N)!<wys ? ?hymruynNhy y Cyftredin, ar yr 22ain o'r mia at- ?ddS?cynhydM-ayo<i<ryr ?Md anrcydeddua Kefn- ?thUD?ydotyN? Ryddfrydig, ac yn neiudoo y' hoilMlod?nCymreig, P&n y dug y cynnygiad yn mtae?n nesaf. Cefnogwyd y penderfyniad gan Mr. J. Lnrnley, mewn araeth fer a I!awn synwyr. Yna ga!wyd ar arwr y cyfMiod, y Parch. J. A. Morris, yr hwn a dderbyn- iwyd ar ei waith yn codi gyda chymmeradwyaeth fyddarol, a siaradodd am awr a hanner gyda north a dyta.nwad anorchfygo!. Oferedd fyddai i mi geisio ail adrodd dim o honi; ond gatlaf sierhau ei bod yn un o'r areithiau goreu a wrandewais erioed, a hyn yw tystiolaeth pawb yma. Yr oedd teimladan brwd y swrandawyr yn tori aHan yn and yn gymmeradwy- aeth fyddaro), a gau resymau pieidwyr y cyssylttiad ya cae) eu chwfdu i bedwar gwynt y nefoedd; a chredaf yn sicr, os eain ceatyll yr Hen Fam en cure yn am! fe! y cawsanty tro hwn, y byddant yn loan wedi eu dwyn yn gydwastad a'i Ilawr. Eisteddodd i Jawr yn nghano! taranau o gymmeradwyaeth; a rhoddwyd y penderfyniad i'r cyfarfod a chodwyd can- noedd o ddwyiaw drosto mewn moment. Ualwyd yn nesaf, ar Mr. Hugh Roberts, yn miaen i ddarHen y penderfyniad caniyno] :— 'Fodycyfa.?odhwn yn dymuno dadgMi ei gymmerad- wyaeth wMBOcsf i ymddygiad Mr. 6)?ston., &r M?d_ RyddfrydtK. yn ceieio Mtyn oyaa.wr.der i'rtwerddon ao ::girlidiri;ssZ'ehfif:;ei;rd;n y nygion oelwaet Mr. Chamberlain i tteisio eu ItaddtaS i =doll on hamcan.' Cefnogwyd gan Mr. J. Lewis, a phasiwyf) hwn etto fydagnnfrydedd. Wedi talu y diotchiadau arterot terfynwyd un o'r cyfarfodydd goreu a gawsom yma erioed.Hugh Robei-ts.
[No title]
News
Cite
Share
I hyny mae Syr Mieha.el Hicks-Be?ch, bron Erbyn hyny mae Syr Mic!lael HickR-Reach, bron yn hoUot dda.11, fel y mae erM[I yn gorfod dM))en ei II I ohebiMtha.uidd".
DEHEU MYNWY. -I
News
Cite
Share
DEHEU MYNWY. I MABWYSIADU'CYNLLMYRHYMLGYRCH. I Y MAE degwm.dalwyr DcheulV!.vnwy weM manwys- iadn 'CynIlnn y K'.yMgyrch' mewn perthyM. ft X y degwm i'r Dirprwywyr Eglwysig. Cyttnl!- odd y degwm-dalvyr ar ostygiad o 22p. y (,aiit, phennodasant ddirprwyaeth i h'npd i gy hvyno y degw!1I i swyddfeydd yr arglwyddi eg wysyddot; ond wrth gwrs, yr oed<t y .wm yn Hai o 22p. y cant Mg a hawliq ganudynt hwy. Pan aethpwyd I'r swyddfa, nid oedd y Jreithwyr yn bresenno) Cynnygnvyd hivy i'r c)erc; yr hwn a wrthododd eu dcrbyn. Talod(I nno'r dirprwywyr vr arian dms y M?M?)-, a gwMM- ?t?i y?'? ?rat) fel tystion. Fcl hyu yr erys pethan yn Itwr.
J.LANYCIL,BALA. I
News
Cite
Share
J.LANYCIL,BALA. I YN yr vst?eU berti.ynnl i ?P<-t Y MethodLStiaKt yn v.t?'hnn h(-d<)vw (Sa..hvrn), y'?y??n r'? i< ?o <'de.,w.dalwy. y plwyf hwn, i ?y'.?? mi,tw Nibus6nM)t1&noo'rb?en. Med.ty?n X[ on yn selus ?' ?" 1 M' -? ddychweiy.? ? vw .?frL vn ? y t&nad nes?.yr hwnsyddyn dS?yddecftreu EbriH. Ac yrydym yn Mcr braidd, od'dt ?h gy.M.en?d y boneddwr.y byddtddo wmn- d? ar )M? ei bhvyMion yn y modd mwyaf p?chus. YmM ef, er pan y n?e yma, M- de)emu da ar Yn ne duwyr, yrhMsyddbob an.ser yn dangos pMch So, ac ?Mmiddy? hwythau Cew.h air etto ar 01 gwybod pa fodd y bydd pethau yn troi &IIan.- G'o/i?.y<M. _?_
CHWITFURD. -I
News
Cite
Share
CHWITFURD. DYDD Mercher, daeth Y Mri. Smith a Core, Caerlleon, i'r Mostyn Arms Hote), gyda'r arncan o dderbvn y deewm ar ran y Dirprwywyr Eglwyig. Yr oedd y dMwm yn ddyiedus er y cyntaf o lontiv)-, yn chwMi ego! at vr hwn y mae vr oil o'r bron o ddegwn) Cor- phenaf diweddaf yn d<)y)edus. Gwnaed cats gan y &crmwyr am ostyngiad o 15p. y cant; ond -;wrthod- odd y Dirprwywyr y cais; ac fei cantyBiad i hyny, penderfynodd y 'iferniwyr beidio tatu eu degwm yn wirfoddo!, a gadae) i'r Uirprwywy. eu celaw trwy foddion cyfreithio). Ni ddaeth ond ychydtg ynghyd ddyddMercber i da!u eu cyfran; yr oedd rhaior cyfryw da,n rwyntedigaeth i wnent))ur hyny. Lyr haedda y degwu. btynyddo) y SWill o DOOp-l'han {wyaf o ha un sydd yn arcs heb ei datu a thybtr y bydd y tenantiaid hyny na tha)aMnt ef ddydd Mer- cher vn cael eu hattafaelu. Y u)ae y ttermwyr yn hvnnd !)cnderfyi]ot dros ymfadd y t'rwy'tr be)).
IMKIFUD.
News
Cite
Share
MKIFUD. J'ARHAUiofynamy gostyngiad rhesymot o ddeg PJ'nty cantymaeyplwyf hmn, ac annybemawn y cyfarfyddtr hwynt. Y mae Deon a Gtwysgor Eglwys Cnst, Rhyd- yebain, a'rPaich. Wii'iam Daviea, etto heb eu cyfarfod. 8.1 i'r Archddiacon ei ganiatau ar yr aw: olaf, ac ycbydig, mewn cymmhaniteth, ydy'f dioich y ptwyfohon. Cred)r na ddeil y Parch. W. D.tviea allan yn hir etto.; end nt wyddis yn iawn pt betb a wna awdurdodau Egtwya Cn.it. Dyma y rhai cyfoethocaf o lawer, a bawd(laf iddynt Hordd(o Kostyngiad. Y maent yn derbyn tUll 2,300p, bob bJwyddyn o'r ptwyf hwn a'r plwffydd cylehyno!, ac y mae cy)hd btyn- yddot y Coleg yn 62,(!8!)p.—gymniaint bnm gwaith a thri Choleg Cymru gyda'u gitydd. Nid ydys ya gwybod ei fed yn gwneyd unrhyw wasanaeth munyn dwyn i fyny barson- iaid Saeinig. Yn y Ccieg hwn y bu Dr. Pusey am gycrnfer o nynyddoedd yn hau b&d gwenwymg sydd erbyn heddyw vn dwyn cynnyrch toreithiog o ddefodau. Efe am nynydd- oedd meithion ydoedd rhetthior Meifod, a derbyniai o'r p)wyf hwn ya unigot dros SOOp. yn y nwyddyn. Truem erchY)! fod ptwyfi mneiMduol fet Meinod yn caet eu dar. ostwng i'r oferedd hwn o'u hanfodd. Uwell a fuasai gan nifen yn y piwyf dann eu degwm i'r Bay of Biscay nag iddynt fyned i Babeiddio Protestamaeth Eglwys Loegt. Cledir fod yma, tua deugain wedi gwneyd dtofryd na bydd iddynt dalu eu degwm oni wneir gostrngtad. Ymddangos- ai ycyfarfod nos Fawrth yn hynod gatonug, a ohafwyd am- ryw i addaw help sylweddol pan y daw angen. Cafwyd an- erchiadau crynuu g.Mt y Mywydd, a.'r Btri. Btchards, Ptas laaf Koberta, Ystum Conwy Jones, Pentrego Jones, PiM Ucha'; Evans, Cetyn Roberts, Alltfawr, ao era'U. Nid oeddynt ar hyn o bryd yn teimlo awydd i ymuno a'r cynghrair yn Llanarmon edrychant am gydymdeimlad aylweddo} eu cymmydogMn yn y plwyfydd agoaaf. Paa- iwyd yn unfrydot eu bod yn ail gadarnb:m eu penderfyn. iadau btaenorot; aef, eu bod ott yn sefytt i gymmeryd eu gwertbu yn hytrach nag ymoatwng i dalu eu degymau yn
FERWIG, G-EB ABERTEIFI.I
News
Cite
Share
FERWIG, G-EB ABERTEIFI. TERFYSGLYD iawn y mae pethau yn parhau yn y plwyfhwn mewncysayHtiad&'rdegwm.YmaedegwmyptH'yfhwn i dri; sef y iltri. Miles a Laurence, a'r J>arch, D. H. Davies (finer y plwyf). Y n'ae y boneddwr Mitea wedi dychwetyd deg y cant yn ol o'r degwm ond y mae y ddau araU yn nac&u rboddi dim yn ot. Y mac yma. benderfyniad i beidio talu y fimr hyd oni ddychwela 15p. y cant yn ol o I ï: :IlyeJyh3: ed ae felly, hi iado ef werthu Uawer yma eyn y bydd iddo gMI ei ddegwni. Hefyd, y Dlae y fleer wedi rhoddi rhybudd i'r nad ydyw efe yn talu treth am eidde&wm mwyach; felly, rhaid i'r plwyf ei thalu.-Cymro.
I PLWYF LLANDDAROG, sin GAERFYRDDJN.
News
Cite
Share
PLWYF LLANDDAROG, sin GAERFYRDDJN. y f,, yn a1' gyf,, ysga1'1nesau.-Er pan yr ysgrifenaig o'r blaen, y mae gwaith mawr wedi ei w. yd y.a. D,-?byi".t. ttebiad d,li wrth W. A. Holcome, Ysw., perchenog y degwm, yn 01 ein tyb ni o'r blaen; ond er ein syndod, dywedodd nad oedd efe ond yn "'ig ymddiriedolwr i'r perchenog, a bod y dewm yn rhan. ?di?; rhwng g?abanol bersonau-rhai yn wragedd priod, ac e?.ill y. byw yn ngwahanol barthau o'r byd yn rhy bell 0 lawer, feddyliem, iddo ef alln ya?rifenu atynt, na chwaith i gai? am ..tyngiad allu byw i fy?ed trwy y gwahanol hin- .oddau pellenig i'w cyrbaedd. Ond, wrth gwrs, gallai?ai mettel caletack, sef ein hanr a'n harian, gyrhaedd yn ddi- ogel yno. Ac yn mhellach, dywedodd y buasai, wrth gan. iatau i ni ein cais, yn enog 0 esgeuJuso ei ddyledswydd at y rhai hyny oedd ei ofal. Cynnaliwyd pedwerydd eyfat-fod yn Prince 8axe Coburg, Portliyrliyd, nos Fercher, Mawrth Hied, pan oedd Air. Jenkins, yn y g!tdiur. Wedi darlien yr attebiad uchod, a gweled mai ydoedd, heb braidd eiliad 0 rwydd, Y1' oedd y fanllef fawr yn lIe mai oedd fod. Ffurfiwyd ar unwaith, a 1\1r. Davieii, LlwyDbacb, yn dryi;orydd.; a chasglwyd l dda y. y fan. Yr ydy. y. y bydd, y. ey. m- ser taln, ddigon yn y yma i gyfarfod draul 0 werthu banner y plwyf allan, Si9.radwyd gan yn darawiadol iawn. Dywedodd un brawd fod y perchenogion mor bell a y rhoddem ni ddigon 0 amser iddynt i chwilio am eu gilydd cyn y gwnaem dalu. Ar y d penderfynwyd yn nnfrydol ain bod 011, fel deiseb. wyr, yn sefyll all? hyd yr cithllf heb datu y degwm nesaf neu gael ein cais. Bydd genym air ctto w?di gweled y can lyniadau.-Gohebydd.
ICLYDAU.
News
Cite
Share
I CLYDAU. DARFU i amaethwyr pybyr Clydau gynnal dau gyfarfod mewn cyssylltiad fL'r degwm. Pasiwyd yn y OYlItaf fod dirpr?ywyr yn cael eu hanfon at y rheithior i ofyn y- 08- tyngedig a wnai efe, yn ngwyn cb y wa.?gfa bresennol ar am- aethyddiaeth, droi tri swllt yn y bunt yn 01 o'r degwm. Gallasem ddiogwyl ychydig 0 gydymdeimlad gan foneddwr o'i safle ef, Ond, na; dim, yn union i'r gwrthwyneb. Yn y modd wyaf penderfynol, dywedodd wrth Ydirprwywyr fod yn rhaid iddo ef gael pob Cynnaliwyd ail gyf- fod yn mhen yr wythnos i dderbyn adroddiad y dirpwywyr. Wedi gweled nad oedd y gOr parchedig yn meddwi rhoddi dim yn ol, pasiwyd penderfyniad fod Pawb yn peidio talu netcactyrhynaofynidyno). Dydd y taltz a ddaeth, nhadwafant at y penderfyniad yn lied dda; rhyw dri.ar- ddex a daiodd, a'r rhai hyny. gan amM, yn Eglwyswyr. On'l fel y mae gwaethaf modd. dywedir fod i)awer wedi tatuynHechwrMddarotydiwrnod. Ynmhenychydig wythnoaau wedi hyn. cymmetwyd ypMson Yu glaf iawn, ac pfe n fu fMW heb gymmeryd unrhyw weithrpdiada.upeUaeh ar y rhM oedd heb datu. Ac yn awr,y mM et fmwd, yr hwu sydd yn byw yn Aherhonddu yn hawlio y degwni sy.td hehei daln. Ai tybed y bydd td<to ef ddttyn esanlpl et fmwd (y parson), a gwrthod gostyngiad. Oa gwnaiff bvdded i ni ymatfogi ar gyfer y trwydr; hydded i ni fed mewn undeb a chydweithrediad A'n gtlydd, nea cMniU y fnddugolh,eth. Pa gyfiawnder syd,\ cin hod yn talu pump a chwe chant o biiiitiaa yn y ptwyf hwn t,g at gyrnat set. yd)i&dogrefyddnadydymyncreduynddoogwb).Y maehynyndraisagormexofnadwyan.omtelAnghyd- tfurfwyr. ByddediniddyfodaUanfel!mbaMtog,))ei, tanu y degwm i dir ebargonant. Ceweh air etto yn fu;)u ddyweyd pa fodd y bydd petbau wedi troi all at.-]/ I1lctif.'ln,/ldd,
ABEBUYNOLWYN.
News
Cite
Share
ABEBUYNOLWYN. PmHAU yn yr un man y mae pwngo y degwm o hyd. Xid oesettounMwyddi)dioynyna)))Mr]!a.)o'r;)!ei<)itn. DmmmheugenyfddK'-fod i'r rheittnor gaet ei stomi yn f;lwr yn mhenderfyno'rwyfh] yr am-ictliwyr. Rhyw efjrych ar yramaethwyrfethelygacmdtetderwyrfjeddtcuhr.ef!. ym:t. Ond y mM awyr y cotiau 11 wydlon wedi danger yn e"]ur erbyn hyn fed ynddynt ruddyn a. ch&ledwch hen dderw eeingciog y whd, ac na bydd i ruthrwyhtoedd yr ar- wertbiadau eu p)ygu n&'u dadwreiddio. Gresyn na bai yn- ddynt ddigon o wrotdeb i wrthod titlu dim. Hh:ud iddi. ddyfod i hyn, a goreu pa gyntaf.-H. A
IDIFFYG YN NEDDF Y DEGWM.
News
Cite
Share
I DIFFYG YN NEDDF Y DEGWM. YN Hys sirot Casnewydd, ddydd Gwener—ger hron v Barnwr Owen—gwrandawyd aches ynghy)ch ta)iad y degwm, y pieidiau yn mha un oeddynt ddati <}ern!H r cyfrifol o'r arda). Ymddengys fod un :\£1', Waters wedi ymadae! o rferm yn Dnnbadarn, gerCasnewwld yn nns Chwefror diweddaf, an i (t'etn'wr Ma.)) n'r enw Mr. Rosser ei chymmeryd ar ei o!. Gwysiwyd Kosser gan Waters er adferu y swm o 24p. am wrtMth a adawyd ar y tir ganddo pan yn yntadap). Rhnfhjodd y dttt'ynydd wrth-haw) i fewn am y swm o ]<)/)., yn cynnwys v degwm blynyddol a da!wyd ganddo [htn ddaethi'raer))). Arv pwyut hwn cymmerodd ()adi 'e rhwn" Mr. David, cyfreithiwr yr er]ynyd<), a Mr. Baithache, droa y diffynydd.——Dadleuai Mr Davin. fed y ta)iad a wnfted gan y diffynydd yn un gw)){o<)<). ot; Mr. Hai!haehe a ymresymai fod y tenant ;n a"ored i gaet ei att.iifa.eht os na thafai y degwm; o gan)yniad. yr oedd yn orfodo!, ac nid yn wirfoddol. __Y barnwr, wedi gwneyd ymchwiiia.d i mewn i ddeddf y degwm, a ddywedodd ei fod ef yn dcaU nuu baich ar y tir oedd v degwm, ac i'wadferu tl'wyattai. aelu. Yr oedd yn ddeaUedig fod y tenant i'w d:dn yn y rhent, neu fet treth annibyno) ar y cyfryw. Tyh iai ef fod adrun yn y ddeddf yn ymwneyd ar ach<M da.n s'ytw, ond nid oedd wedi ci ganfod. Yn foesot felly, credai ef y dviaaa,i y ditfynydd gael y degwm :t datwyd ganddo yn o), ond gM nad oedd wedi gwcied dim i'r ett'aith hwnw yn y ddeddf seneddo), yr oedd yn rhaid iddo wrthodcaniata.u y rhan hono o'r wrth- hawl. Yn ddityno), rhoddwyd dedfryd o btaid y di- n'vnydd am lOp. 4.< ynghyd .1 2p. I8.<. 8< ar yr wrth hawl.
ICANEUON Y DEGWM
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
I CANEUON Y DEGWM I NOMADAU BTMON AR Y GWAHANOL GYFANSOnDIAnA)' t A DDAETHANT I LAW. YnoeddganberchenogionyFANERMieanarbenigmewu golwg wrth gynnyg y testya dyddoro) hwn sef, yw hyny, Met nifer o ganeuon da, gwladgaro), a chwaethus, a'r rh.)i hyny yn gyfryw fel y gellid eu harfer mewn cyfarfodydd Henyddoi, yn gystal ag n.ewn eyfarfodydd perthyuol i'r Degwm, a DadgyssyHtiad yr Eglwys. Uerbyniwyd y testyn gan y beirdd gydag aiddgarweh, o blegid daeth teyt/t a tMigain o ymgeiswyr i'r maes; ac y maent, ar y cyfan, yn dangos Uawer o aUu awenyddol a ohoethder Henyddot. Tuchanol oedd y nodwedd amiyeat a ddisgwyHem ar y fath deatyn, gan mai gwawdio y syniarl gwrthun o gys-'ylttiad yr Eglwys a'r Uyvodraeth oedd yn un amcan mown golwg. Nid gwawdio personan. ond y gweithredoedd ffol, ditaddioi, ac annheUwngo urddasyreg- Iwys Gristionogol a gyBawmr. Y oae rhyw gymmaint '/)' eHen hon yn yr 011 cyfansoddiadau ond. y mae rhai 0 honynt yn amlygu llawer 0 nodweddion awen lem Twm 0'1' Nant-yr arch-ducbanwr cenedlaethol Cym reig, a charas em itldynt fod yn fwy felly o Negid prin y gellir bod yn iby nniog ar y gweithredoedd a gyttawnir, a hyny yn nghanot goleuni y bedwaredd ganrif ar Y mae teterau y gystadteuaeth, yn ddiau, yn hyabys. Yr oedd pob cyfansocldwr at ei ryddid iysgrifenu ary naill nen y Halt, neu yr olt o'r mesurau a enwyd yn yr hysbysia<). Yn unol II. hyn, rlosbarthwyd y cyfansoddiadau yn 01 y" alawon, gan nodi y goreuon 0 honynt fel so ail ar boh alaw, pa un bynag a oedd y rhai hyny wedi ysgrifenu ar nn 0'1' ala won eraill ai nad oeddynt. Y mac y gystadleuacth yn un ragorol, ae y mae y cyfan- sorldiadau -or gyfartal 0 ran eu teilyngdod 01, fel yr ydym wedi ein gorfodi i ranu y gwobrwyon, yn arbenig yr ail wobr ar bob alaw. Gyda by. y.a 0 ylwd.u eglurhaol, awn yn mIacn i wneyd nodiadau, a dewis allan y goreuon ar bob alaw. I GWNEWCH BOBPETH YN GnIRA¡¡< I Derbyniwyd chwech 0 ganeuon ar yr alaw hon, lie y maent, cyn. yn tlda. .1 11 1 l 1. Pc-ttpn, -Y mae hwn yn fydryddwr Ileu ITUI' aidd, a Uawn 0 yni a brwdfrydedd ond prin y mae yrl ddigon, caboledig ei lenyddiaeth i fod yn effeithiol. 2. da mewn Thai pennillion; ond YII ddiffygiol, YT odl yn ddrwg mewn amryw fanau, a'r byr. dwn yn Thy anystwyth i fod yn ergyd dda. 3. Sion Aradwr.-Canig weddol, yn 0 fywyd, ae ynddi hit flniog jawn eraill yn dditfygiol, megys at yr 4. Gwledig.-Dyma wron sydd yn gall" 'tar Y mae ei syniadau yn gryfion, a I iaith yn gaeth. 5. y«Bt.—Y mae ganddo &mbell ddarn da., and nid yw yn gaHn cyfleu ei feddyliau yn y wedd oreu i e.1 nertb. 6. mae hon yn gân ddoniol; ond y mae YII: rldi frychau mewn syniadau, a geiriau, sydd YII er haniirddo. I Yr oreu 0 ddigon yw eiddo Cicledig; II claW Y chydig yw I y gwahaniaeth rhwng y ddau hyn â 1'0111 a pr nIlPJ" (I
LLANGLYDWEN.
News
Cite
Share
LLANGLYDWEN. FmMfrccA/at aredig.-Dydd lau, y 3ydd o'r nus hwn, bu ymdrechfa aredig yn Rhydgarwaen, yn y pl? uchod. Dyfarnwyd y v-ah?xid wobrwN,?. i?, budl- agwyr cantynol -Dos iarth btaenaf, la.f, J. Thongs Bwichsais; 2i!, P. NichotM, Gra.ig; Kydd.T. Tho'i'a" Penceryg; 4ydd, Ben Davies, Pencoed. AH ddos barth, Morgan PhUHps, PenceUy, a D. Thon;8s Glandwr, ?,? gydradd. Trydydd dosbart? D. GIÙ' bon, Pengawsan, a T. Thomas, Fron isn.f, yn gYf" rood. Dosbarth y bechgyn dan 16eg oed, D, LewIS, ffebron, a James Thomas, Ffynnonceisiad, .Y" gydradd 2it, J. Adams, Berllan dawel. Yr oeftd yr aredig yn rhagoro), yn enwedig dosbarth y bechgy". Dfau y gaH y thai hyn restru eu hunain mewn ttos- barthia iau uwch yn y dvfodol. y beirniaid oed ynt:—y Mri. J. Evana, Ty hen, a G. Griniths, Maes- y-feHn, pa rai a wnaethant eu gwaith er boddiM? rwydd i bawb. Y gofalwyr :-y Md. Davie, uchaf, ac L. Davies, Trefedw. Cadwyd yr s'ft gan Mr. W. T. H. Phillips, GIaudwr HaIl.—Go/tf".