Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

COLOFN Y PLANT.

News
Cite
Share

COLOFN Y PLANT. (Dan Olygiaeth Moelona.) Wele i chwi heddyw un o Storiau' r Tylwyth Teg." Hoffwn gael eich barn am y stori hon. Pa un o honoch enfyn i mi lythyr yn dweyd rhywbeth am dani ? Darllenwch hi ryw fin nos i'ch tad a'ch mam neu i rywun arall, ac yna ysgrifen- nwch. Os caf lythyrau gweddol dda, cant ymddangos yn y "Darian," a'r enw wrthynt. Cofiweh y bytldaf yn disgwyl am danynt. OGOF ARTHUR, -biyl-iyddati maith yn ol safai Cymro ieuanc ar bont Llundain, gan sylln ar y rhyfeddodau o'i gylch. Daethai a nifer o ychain gydag ef o Gymru, ac yn awr, wedi eu gwerthu, a chanddo ddigon o aur yn ei logell, ai i edrych beth welai yn Llundain. Caviai ffon gollen yn ei law, a chyn hir sylwodd fod rhyw ddyn yn ei yrnyl yn edrych yn graff ar y ffon. Cyfarchodd y dyn ef, gan ofyn o ba le y daethai. Atebodd yntau, yn swrth ddigon, mai o Gymru. Maddeu i mi am ofyn, ebai'r gwr dieithr eto. ond pa le y darfu i ti dorri'r ffon yna?" Methai y Cymro weled pa hawl oedd gan y dyn ofyn y fath gwestiwn, a dywedodd, Pa wa- haniaeth ym mha le y torrais i hi?" Ah!" ebai'r Hall, "A wyddost ti fod trysor lawer yn guddiedig o dan y fan lie y tyfai'r pren yna? Os arwein fi i'r lie gwnaf di yn berchen golud lawer. Deallodd y Cymro erbyn hyn mai dewin oedd y dyn, p,c ni wyddai yn ei fyw beth i wneud. Ofnai gario ymlaen unrhyw drafodaeth a dyn felly, ac etc, awyddai am y cyfoeth. O'r diwedd, wedi hir betruso, a'r dewin o hyd yn er- fyn yn daer, addawodd y Cymro ddangos iddo'r fan lIe y torasai'r ffon gollen. Teithiodd y ddau gyda'u gilydd o Lundain i Gymru. Daethant i Graig y Dinas, yn agos i Bont Nedd Fechan. Gan gyfeirio at hen goeden gollen dyfai yn y lie hwnnw, dywedodd y Cymro Wele'r fan y torrais fy ffon." Tyred i gloddio," ebe'r dewin. Cloddiasant nes dod hyd at ryw gar- reg lydan a gwastad. Codasant hi i fyny, a gwelent risiau yn arwain i lawr i rywle. Aethant ar hyd ddynt, a thrwy fynedfa gul nes dod at ddrws. A oes ofn arnat ?" eJbe'r dewin. "A ddeui i fewn gyda mi 1" Dof," ebe'r Cymro. Agorasant y drws a gwelent ogof fawr yn ymestyn o'u blaen. Yr oedd goleu coch egwan yn yr ogof, a gallent weled popeth. Daethant yng nghyntaf at gloch fechan. Na chyffwrdd a'r gloch," ebe'r dewin, "neu hi fydd ar ben arnom." Fel yr aent ymhellach ymlaen, gwelai y Cymro nad oedd y lie yn wag. Yr I oedd yno filwyr-filoedd o honynt-yn gorwedd ac yn cysgu. Yr oedd pob un ai wisg o arfau disglair am dano, pob un a'i helm ddur ar ei ben, ei darian loew ar ei fraich, a'i gleddyf wrth ei law; pob un a'i bicell wedi ei thaflu i'r ddaear yn ei ymyl,—a phob un yn cysgu! Yng nghanol yr ogof yr oedd bord gron enfawr, ac o'i chylch eistedd- ai marchogion. Dywedai eu gwedd urddasol, a'u harfwisgoedd drudfawr, nad milwyr cyffredin mohonynt hwy. Yr oedd pob un o honynt hwythau hefyd yn plygu ei ben ae yn cysgu. Ar orsedd aur yng nghwrr pellaf yr ogof, yr oedd Brenin o faintioli anferth ac ymddanghosiad rhwysgfawr. Yn ei law cariai gleddyf disglair, ar ei ben yr oedd coron o aur a gemau—a ddis- gleiriai fel ser ar noson re wily d. Yr oedd cwsg wedi cau ei lygaid yntau hefyd. Ai cysgu y maent ?" gofynnai'r Cymro yn ofnus. "Ie," atebai'r dewin. Eithr os -cyffyrddi a'r gloch acw, deffroant bob .un. Oddiar ba bryd y cysgant a Er's mwy na mil o flynyddoedd." Pwy ydynt?" Milwyr Arthur, yn aros am yr amser pan gaut goncro holl elynion y Cymrv ac axl-ieddiannu Ynys Brydain, gan osod en Brenin eu hunain drachefn yng Nghaer Lleon." Pwy yw y rhai acw sydd yn eistedd wrth y lord gron?" Hwy yw Marchogion Arthur- Oiv iin 7b Urien, Cai ab Cynyr, Gwalch- mai ab Gwyar, Peredur ab Efrawc, Ger- aint ab Eurbin, Bedwyr ab Bedrawd-" Ac ar yr orseddfainc aur?" gofyn- nai'r Cymro. .1 Mae Arthur ei hun, a'i gleddyf yn ei law," atebai'r dewin. Heb aros i wrando ymhellach ar gwestiynau'r Cymro rhedodd y dewin at. garnedd fawr o aur melyn oedd ar lawr yr ogof. Cymerodd o hono gymaint fedrai gario, ac archodd i'w gydymaith wneud yr un modd. Mae'n bryd mynd," ebai wedyn, ac arweiniodd y ffordd at y drws drwy ba un y daethant i fewn. Eithr yr oedd y Cymro wedi ei swyno raiVr olwg ar y milwyr dirifedi yn eu tiartwisgoedd disglair-oll yn cysgu fl-I y caraswn eu gweled oil yn ti lettft- ro. ebai wrtho ei hun. "Mi a gyffyrddaf a'r gloch. Rhaid i mi gael eu gweled oil yn codi o'u cwsg." Pan yn ymyl y gloch, cynyrddodd a 11I, nes i'w sain ddiaspedain drwy'r holl Ie: a. chyn gynted ag y swniodd, wele'r niilopHrf m Vyr ?- ?-?d, a chrynai ,} ddaear g d f iv fedd, g? J"?' eu ??-- Ac o'u ,ano chybuw d II .Ol ellybuwyd "?s cryf *1 g.fy.: 3 d? ???Ioch? Awa? dd .y d,j dd ?" '1 wawrlOdd  (an fawr ofn crvnaiV • 1 .1 ,,1'Yllal r ^T" lnegi •vvawriot d y y du^vdad ci. c Cysgwc-h.N^' nni i 1 -?y?'dd;-??? ?? "Arthur." ebe'r llais eto, deff ro, mae'n ddydd! Fe ganodd y gloch. Deffro, Arthur Fawr." "Xa," gwaeddai'r dewin. "Nos yw o hyd. Cwsg Arthur." Clywyd swn o'r Orsedd. Arthur a safai, ac megis ser, uwchben y dyrfa fawr, y disgleiriai'r gemau yn ei goron. Mwyn oedd ei lais, a dwfn fel swn dyfroedd lawer, tra y dywedai: Filwyr, ni chiliodd mo'r nos. Un a'i fryd ar gasglu golud ddaeth yma i ganu'r gloch. Cysgwch, filwyr hoff Mae'r dydd heb eto wawrio ar Gymru!" Daeth tawelwch ar unwaith i deyrn- asu dros y fan. Gyrrodd y dewin y Cymro o'i flaen yn frysiog allan o'r agof, rhoddodd y garreg yn ol yn ei lie, ac yna diflannodd. Llawer tro wedi hyn y ceisiodd y Cymro gael o hyd i ddrws yr ogof, ond ofer y bu ei ymchwil. I

Dafydd Thomas.

" Enwadaeth, ei drwg, a'i…

"SAfiZNE" BLOOD MIXTURE.

Advertising