Y Genedl

AMDDIFFYN Y DEYRNAS. Hecruitiaig Office, Chester Street, Wrexham, Ionawr, 1017. Anwvl SN-i, -Y mae yn ymddangos fod cryn iawer o ddvrvswch. ynglyn a 'Gorchymyn Am- ddiffyn y L>eyrnas" dyddiedig y loied o'r mis hwn. Am hyimy da fyddai gan each daa-llen- wyr aael crynhodeb byr o'r prif ddarpariadau svdd° yn perthvn i gyfrifon, neu adrodduufciu y rhaii sydd yn cadw dyn neu ddyilioil mewn jr waith. Yn y Ho cyntaf, dylid cofio fod y gorcl.iymyn vn tcynwvs pob meistr, os nad yw yn dod dan Y'I' 'l-ithrllidau' sydiJ\ yn ymwneud a gweiMi- feydd cad-ddai-par, glofeydd, neu awduxdodau porthladdoedd..Felly, y mae y gorchymyn yn effeithio ar siopwyr, awdurdodau addysg, a phiOtb awdurdod icyhoeddus, meddygon, cyl- ^eithwyi-, demtyddion, ac yn wir unrhyw wr neu fet-ch neu gorfforaeth neu gwrnni sydd yn cadw mewn gwaith ddyn neu ddymon rhwng 18 a 42 oed. Yn y lie nesaf dylid dealt fod yn rhaid cadw tri chyfrif neu adroddiad gwahanol- Adroddiad 1.—-Dengys hwn enwau a chyf- eiriadau (ynghyd a manylibn eraill) pob dyn lihwng 18 a 41 mewn gwaith am wythnos neu fw-y. Adroddiad Rhydd hwn fanyhon am bob dyn rhwng 18 a 41 mewn gwaith am lai nag wvthnos- "Adroddiad 3.—'Rhydd hwn mfer y dynion dan 18 neu dros 41, ac hefyd nifer y merch- 00 mewn gwaith. Rhaid paratoi yr adroddiadau hyn yn ddiym- tlroi, a.c am rhif 1 a rhif 3, rhaid cadw y rhai' hyn ynbarham;, wedi eu gosod i fynj I tnewii man amlwg yn y 1Jeoedd y mae'r per. sonau yn gweitbio ynddynt. Dylid anfon copi cywir yn ddiymdroi o bob cyfrif neu adroddiad a wneir gan feistr am ddvnion vn bvw1 neu mewn gwaith yn Sir Deinbveil, i Cant. Bury, wedi ei gyfeirio fel hynS.R.')., Recruiting Office, Chester Street. Wrexham. Heb'nw liyn, rhaid i'r meistr anfon i Cap- tain J. B. Bury, yn wytihnos gyrAaf pob mis dilvnoi, adroddiad yagrifened'ig am gyf- npvidiadALi neu ychwanegiadau yn i adrodd- j iadau cviitaf 'a wnaed hyd at ddiwrnod diwedd- 1 af v mis blaeucrol. air v mis '1)11,ieiicrol. chydymnurho Gan fod y gosb am be,?dio a chydymnurno a'r rhe?lanhvn. n?u: am wneud adroddiad anghywir yn drom i&wn, da fyddai i bawb y mae a fyno'r gorchymyn a hwy ymgydnab- vddu a'u dvlpdswvddaiu GeHir cael y tafleni sydd i'w llenwi mewn ui),,h-;w lvtliyrdv. Yn" olai dvlid deall fod pob person sydd wedi troi ei 18 neu heb gyrraodd 42 oedi "Nv gynwys yn adroddiadau nu Gyfrifau 1 a 2.- Y r eiddoch yn gywir, I ARTHUR E. EVANS, C.M.R.

MASNACH YR YMHER- ODRAETH. I DIM I'W ENNILL DRWY DDIFFYN- I DOLLAETH. Ymwelodd yr Amiiyd. F. M. B. Fisher, Cyn-Wi'inidog Masnach & Mo-iiaeth yn New Zealand, a Lerpwl o dan nawdd Cym- deitha.s. Cynhyrchwyr yr Ymheiodraet-h Bryd- einiff, ac anerchodd ar y testyn gwir bwy- sig "'Dat'biygiad Masnach yr Ymherodi-aetth." Dvw(, d o,i d, vii g iicr l ei sylwadau, fod Dywedodd, yng nghwrs ei sylwadau, fod Prif Weinidog ei Drefedigaeth ynghydar Gv. cinidog Arianol, yn y wlad hon yn dis- gwyi y Gynihadledd Ymlierodrol sydd i'w ohvmial yn Chwefror neu Mawrth. Yr oedd. yn.t vn inanteisio ar bob cyfle posiW i gyfar- fod dynion busnes Prydahi FawT. oherwydd am y pum mlynedd ar hugain diweddaf :r1' oeddynt wedi gofyn iddynt wrando, ortd yr ot)d eu holi apeliadau wedi disgyn ar glui;t- inu bvddar, a'u cynhygion wedi dod gerbrjn l-lygaid na welent. Dymunai bwyso ar kldynion busnes. y wllad hon yr angenrheid- rwydd ar iddynt. gadarnhau eu hunain, grii eu "bod wedi gweled o bell Pusnes eu Hymer- odraeth eu bunasn yn cael ei rwy&tro gan y Llywodraet.h, yn hytrach na, chael- ei gyn- orthwyo gandidi yr oeddVnjt wedi gweled I uchafiaeth yr YmherodTaeth Brydeanig yn caet ei herio'n gyfangwbl. Nid oedd yn fryn gweled fod polisi Germani drwy dreiddio 11 daweil, yn cael ei gynpithwyo gan y Wladw- aeth. wedi trechu' pClclsi masnachol y Pryd- elniaid:, oe:ddl wedi gweithio er gwalethaf y W'adwriaeth. Nid oeud ym medd-wi fod liaweir i'w enndl drwy boLisi gwaharddol neu amddiffynol. Os oedd polisi masnachol Ger- mani i "gaol ei at-al ar ol y rhyier yr oedd yn angenrhediol cael1 gwell peirianwaith a gwell gweithwyr, ar v rhai yr oedd yn rhaid iddynt argra.ffu'r angenrheidrwydd o fod yn llawer mwv vmdrechgar. Canfyddid fod- sylwedd- pi-,o,blei-nau illifur yn gorwedd. nid mewn llethu ond mewn addysgu llafur. Yn y dyf- odol rhaid i fyfalaf a llafur redeg Jaw yn llaw. a rhaid i lafur gaol gwell tal er plwyn I ychwanegu effeithmh-wydd.

TOWYN YN CIIWIP. I SWYDD I AELOD CYMREIG YN Y I WEINYDDIAETH. Mae Mr James Parker, A.S., a Mr Towyn J<>aes, A.S., wedi eu penodi yn Is-Arglwydtii y Tryaorlly^ a ciiiwij/i'au i'r Llyvv-jdraetlh. Aelod Lliafur dros Halifax ydyw Mr Parker, ac fel v gwyddis, un o'r Aelodau Cymreig vdyw Mr Towyn Jones. Mae yn aelod dros Ddwyrian Sir Gaerfyddln ers 1912, pryd yr etholwyd efoon lie Mr Abel ThomaF, K.C. Yr oedd yn adnabydtdius drwy Gyimru fel pregeth- wr -,i-da'i- Aiiibvtiwvr, a threfsydd symudiad an crefycAM. Ad eg yr wrthryfel addysg yn Ngihymru yr oedd yn aelod o Gyngor Sir Gacrfyrddin, ac ystyrid ef yuun o gefnogwyr penaf polisi Mr Lloyd George y pryd hyny yn Ne Cymru. Dechrpuodd ei yrfa fel gwas .ffarm, ac wedi hyny gwasanaethai ar y mor. Ar farwolaeth Mr Wm. Jones ni phenodwyd a,c-,Iod Cymreig i'r swycJd o Chwip, ond yn awr dylla'r Prif Weinidog yn adfer y swydd I j aelod Cymreig I

T. Intestora, MannfMtaruB Uwifcuia akMM twMH the resourooi of CanaUls Larged ProriaMi ¡ QUEBEC. I MiNPTPAfj PKODUCTB inelode Molybdaalta, ftm- f apar, jlr.gnesia, Graphite, Copper, Iron Ore, Iron BaDJ. > Steel, Asbestos. Hardware, Enamelware, WoodWftra, Pip«r and Palp offer excellent opportanitiM, Ai iTl[CUIjTURAIj PRODUCTS inobdewhoss, Oata, t Potatoe« autl other Field Crops. Other prodaott in- S air,J Gutter, Chee", Apples, Tubaooo, LiTe Stock, fto. For i: ;,icular.; apply: Lt.-Col. the Hon. P. Pilllias, i Agev;t-G-tal. for Qaebeo, 86, Kingsway, London, W.C. »

PLEIDLAIS I FERCH- i ED. J EI GYMHELL YN SWYDDOGOL. TREFNIADAU ETHOLJADOL CYMRU. | I Mae diwygiadau etholiadol pwysig yn cael eu cymhell yn adroddiad Pwyllgor y Llefar- ydd, a fu'n ystyried y mater. Ym mysg y di?ygiadau a gynhygid y mae pleidlais i ferch- J ed: Yr oedd y pwyllgor yn cytuno yn un- frydol ar bob cynhygiad oduigerth un, sef pleititlais i ferohed. Yn mysg y cymhellion y mae a ganlyn:— IXoewid y cyfnc.d y mae person i breswylio yn yr un man i'w gymhwyso i dderbyn pleidlais o flwydidyn i chwe' mis. Fod swyddog cofrestriaddl i'w benodi yn mhob sir a bwrdeisdref—dros y sir clerc y Cyngor Sir, a dros fwrdeisdref clerc y dref. 11 Gellid Ibpelio yu erbyn dyfarmad y swyddog cofrestriadol i'r Llvs Sirol. Fod costau y cofre-striad. i ddisgyn ar y trethi 11001, ond fod y Wladwiiaeth i dialu'r banner. Fod pob person mewn oed:ran I()¡ed yn meddu ar y cymhwysderau ynglyn a phreswyl- iad am gyfnod penodol, &c., i gael ei ystyried fel un ag hawl ganddo i bleidlais. Nid yw person i bleidleisio mewn mwy nag un etholaeth mewn etholiod cvffredinol. Fod y sedcti,u i'w had-drefnu yn ol yr eg- wvddor o un aelod ar. gyfer pcb 70,000 o boblogaeth. Fod y prif-ysolion newydd i'w huno gyda. Phnf-ysgolion Llundain, ac i ddychwelyd tri aelod. Fod pob etholiad i fod yrr un diwrnod. Fod costau y swyddogion dychweliadol i'w talu gan y Wiadwriaeth. Fod treuliau ymgeiswyr seneddol i'w tynn 1 lawr. Fod y bleidlais ynglyn a llvwodra-eth lleol i gael ei hestyn fel ag i gynwys merched. ac ni anghymwysid rhai drwy briodas ond ni chaiff fdenadswraig gael pleidlais ar gyfer yr nn adeilad. Fod darpariaeth i'w wneyd fe! y gallai mor. w? miIwyT Meidkisio pan oddlcartref ? Maen d&hyg mai un o awgrymiad:m pwvs- 1• Cf ?wYfor ydyw yr un ynglyn 'daI'paru Pleidlais 1 ferched. Drwv fwyafiif y \L. iwydiwnettd ycymheHiadi'rSenedd I SAFLE BWRDEISDREF t CYMlUT I DyddoroI ydyw sylwi heth fydd saBe Bwr- rlJ i0™J -vd->'w sylwi beth fydd safle Bwr- deisdreH Cymru yn wyneb y cynhygion ynelvn ag ad-drefnu yr etholiadau. Os Y cytunid i'r cy mhelhad i roddi un aelod M- gyfer 70 000 n boblcga?th. gwelid oddiwrth y ?frigyrau can- Cvmrij13 bvdd a,0,M dros fwrdei&efi iSaf Crmru. Yn N- tabl ceil'  y fwrdeisdref, Mi St-n eadol pl?'e" nol, nifer ?,r'Aelodau &neddol da n y cynllun newydd. Pobl'tli A.S. A.S. yn pre- new- 1911. senol. ydrl. Rhanbarth Caerdydd. 185.000 1 J, 2 Bwrdeisdrefi Abertawe 77,000 1 1 RhanbartJi Abertawe 85,000 1 1 Bwrdeisdrefi Merthvr 143,000 2 2 Caerfyrddin 42,000 1 0 .Penh? 38,0Q0 1 0 Mvnwy 77,000 ?..1 1 MaMwvn 16,000 J o FAint 24,000 1 0 Dinbych 31,000 1 ? 0 Cafnarfou 3.'? ooo 1 ? 0

OR CHWAREUDY lIRI FFERM. I APEL YN EHliYN .dHYDDHAD. I 13u a.Ch06 aiaroLd Jonee, rheohvr y Sliot- ten and Queeinsferry Pictured 10me, i'r hwn y 1.1hoed r'hyddhad hyd Tvlawi-th 11, gerbrou Llys Apel Ffl'int, yu* y Wyddgrug, ddydd Iau, y cy5'nrych iolydd iniiwrol yn apelio yn ei er byn. Dywedodd 'Mr. G. K. Robea"ts, yr h.wn aI ymdSanghosodd aT ran tal Jones, perchonog y Pi-et) ire drome, fod y niab erbyn hyn wedi mynid yn ffermwr, gan ei fod wedi cymeryd 62| o acari yn y gymydiigaeth. Yr oedd eis- oes -wedi arodig 15 aiee, o'r fix. Dywedodd Cyrnol Ke-eiie, y cj'nirychiolyrdd milwrol, mai 25 oed oodd Jones, erifod yn briod. Yn lied ddiweddar y decbreuocfd amaethu. iDywedodd Roberls nad oedd q-tynffkv o un gwahanraeth. Yr oedd y cWestiwta wedi cael ei banderfynu yn y Llyeoedd. Buaeai ef (Mr Robeirts) ym myned a'r adhos i'r Uys Gwlald- ol cyn y cymerai ei drechu ar y pwynt. Yoh- wanegodd Roberts: "Chwech chwi bj-th mo- hono, Cyrnol Keene. Hariaf 'chwi i'w gyn? eryd. CMiiatawyd apel y cvnrychiolydd milwrol gyda'r ychwartegiad, "Dyn'h?b Ie, rydd?hau."

LONiwiÙk:¥DD.1 LONGAWL NEWYDD. I CYRHAU MORDEITHIAU I'R AMERICA. I Uysbvsodd Mri. Furness, Withhy a'r Cvvro; ni, yr adeiladwyr llongau adnabyddus, y rhai sydd wedi bod yn ddiweddar yn dilyn polisi !Ied anturiaethus. eu bod wedi sicrhau docum Queenstown a Cork i'r amcan o wella eu masnach forawl. Y mae cwmni. a adnabyddir fel y Queens- town Dry Dock CA)., wedi cael ei ffui-fio i weithio allan gynllun, yr hwn a raolir o Lea-- pwl. Dywedodd un o'r cyfarwyddwyr, yr hwn a wrthododd ddatguddio faint o'r dociau maent wedi gymeryd. nad oedd gan y ffirm gynllun i fyn"d ymlaen gydag ef yn ddiymdroi gyda'i' anturiaeth newydd, ond eu bed yn bwriadu gwneud defnydd llawn a buan o'r lleoedd a gymerwyd ganddynt yn y dociau. tHvderant y bydd yr anturiaeth newydd o werth mawr ynglyn a masnadt rwng-genedlaethol y ffinn- Y fantais o wneud defnydd buan o'r dociau fydd byrliau teithiau y llongau sydd yn gwneud masnach helaeth gyda'r .America ar hyn o biyd. Golyga- gwneud- Queens town yn borthladd i IWvtho a dad-lwvtho fuanach teithiau i'r llongau, a thrwy hynny enill amser gwerthfawr.

I MERCHED AR Y TIR. Ymddengys fed angen y ffermwyr am ferch- ed i weithio ar y tir yn myned yn fwy bob dyddf ac os 11a wynebir y diffyg yn fuan, y mae He i ofni, nid yn unig y bydd mwy o dir heb gael ei droi, a'i hau, ond y gwerthir ilawer o'r gwaith eg godro, ae y bydd! prin<ier llefrith mewn caiiiyniad. Y mae'r seryilfa'n. bur diifrifol, ac y mae angan mawr am wasan- aeth merched i gadw'r wlad, rhag myned yn abprth i newyn. Cei-a Cyi)gor C!enedlaethol y Tir gyfarfod v broblem, a gdwant am gy- maint ag sydd yn bosibl o ferched. Parod yw'rCyngor i ddisgyblu 50,000 o ferched ieuainc cryf ac abl, a'u rhoddi mewn lleoedd. Canlyniad yr apel ddiwedd af am 20,000 yw fod llu mawr wedi dod ynghyd, a gwnant waith effeithiol ymhob rhan o'r wlad. ond y mae eisiau Hawer rhagor. Gwna'r Cyngor ail apel am ferched allant odro, neu rai syfdd' wedi gweithio ar y tir mewn unrhyw fodd. Trefnir vr amodau a'r cyflng yn oralus. Anog- ir gllethod a merched i apelio'n ddiymdroi.

I PENBLETH BWL- I GARIA. t Hysbyswyd o Zurich, ddiwedd yr wythnos; fod y Gweinidr g Bwlgaraidrl yn Vienna, mewn datganiad a wnaetli wrth ohebydd, mai a.fres- ymol oedd edrych at Bwlgaria am ragor o ad- 1 gyfnerthion i'r Galluoedd Canolog. Dywedodd ymhellahc fod Bwlgaria elsoes wedi gwneud ei hymdrecli fwyaf posibl drwy alw ynghyd fyddin o 435,000 o ddynion. O'r nifer hwn y mae wedi colli 168,000.

Maoe I SUDD IACHAOL DAIL AiRN YR EBOL GRIFFITH OWEN.. I CAERNARFON. I yn cryfliau ac yn arfogi y Frest rhag Anwyd i I'w gael mer/n poteli Is 2c, drwy'r post Is 5c < yn y Siopau Druggist.

I" ARIANDY Y NATIONAL I HUVINGIAL. Yn nghwre ei sylwadau yng nghyfarfod biynydtdo]. Ai-iandy y National Provincial, Ci,f., c-yfeiriow y Cadeirycld at y rhyfel ac at y Ran tliyeiad rhyfel. Yr oedd rhagoiygon, medda-i, y Uwyddai y Benthyoiad tuhwnt i frauddwyoion neb. Nid oedd gwell sicr- wytiti o gwbl i'w gael nag a gynhygid gan y BentSiyciad hwn, oherwyud y mae tu or iddo nid yn unig gyfoeth ac adnoddau y Deyi-na« GJ1o¡, end hefyd weithgarweh, anturiaeth a. diwydi?wydd y bobl Cym.) Wedi i'r rhyfel ddod i ben, gellid edrych ymlaen am gytiMxt o ibry.s.urdeb masnach, ond pa. hyd y parliai y eyfliod hwnw nis gellid a'vveyd. Yr oedd mantolen yr Ariandy a. gj-flwynid y diwrnod hwnw yn dangios ffigyrau liawer tu* hwnt i ddim gylioeddNvyd o'r blaen. Yr otx2d ein 'deposit' yn 1915 yn dangos cynydd o dros chwe' miliwll ar y flwyddyn flaenorol. Yn a-wr fe ddengys y ffigyrau am 1916, gyn- nydd o 19 miliwn, gyda chyfanswm o gall, miliwn, tra, y mae ein cwsmeriaid yn dangos cynnydd, hefyd (Clywch, olyweh). Yr ydym bob arnser, fel y gwvodis, wedi bod yn barod i roddi cynydd l-hyddfrydig i anghonion maa- liachol, ond y mae y gailwadau wedi bad yn liai nag arfer. Egjura. hyn paham y mae ein cyfrifon gpr-ddyledus, a'u 'biliau wed aros, yr un fath. Ar y llaw arall, yr ydym wedi benthyca. cryn swm o'n deposits" i'r LLyw. odraeth ar Filiau y Trysorlys, a hyn am gyf- nod byr. Hydera y Cyfarwyddwyr y bydd i gwsmeriaid yr Ariandy gymeryd cyfle llawn o'r c-i-fieuwleraii a gynygir er cyfranu tuag y Benthyoiad newydd. Deallir fod yr A yn y cyfamser yn barod i wneyd bentthyoion i'w cwsmeriaid yn ol telerau o bump y cant y flwyTddyn. Ni bydlH y ben- thyaion (advances) hyn o nodwetfd sefydlog, ond disgjwylir i fenthycwyr eu hwi-da)41 allan o'r arian gynilir ganddynt neu incwm gweddill mor fuan ag y byddo'n bosiibl, a -t,beimlwii yn daw el mad felly y bydd Tl-a Has ganwii roddi um-hyw sici-wndd na fydd yn Maidcodi swm y Hog yn mhen amser, bydd' i bob ystyriaeth gael ei rodidi i'n cws. meriaid, gan iiaiai dymuniad yr Ariandy yw eu cynorthwyo i wneyd cyfraniad rhyddfrydig tuag at y Renthyciad (Cym). Rliif v gwas- anaetihyddaon sy'n jgwasanaethu gvda bydd- inoedd ei Fawrhvdi yn awr ydyw 1,175. Y niae 71 wedi aberthu eu bywydau ar faes y rhyfel, 89 wedi eu clwyfo yn d:difnfol, saith wedi eu oymeryd yn garcharorion, 14 wedi derbyn y Groes Filwrol, a phedwar wedS eu henwi yn adroddiaclau y prif gadlywyddion. Er rhyddhau y nifer uehod o ddynion, cyf- lOoyd dim Hai na. 1,174 o ferched", a bu hyn ar y cyfan yn Hwyddianus

GWENITH A PYTATWSI Y PRIS UCHAF ERS CAN MLYNEDD. Y mae arwyddian amiwg fod ffermwyr yn. anfoddog i werthu eu stoeiau o wenith at phy'tatws, aV cariilyniad yw fod y pris yn eithriadol o -Lichol-yn llawer uwch na'r pris- iau sydd wedi cael eu nodi ar gropiau 1917. Ym marebnad wytluiosol Ormskirk, ddydd I?Ui, yr oedd p? y gweilith a dyfwyd yn Swydd Gaer'hirf?yn wedi codi i 808 y chwar- ter—pris na welwyd ei dobyg yn yatod y rfiy- fel, a thybir ei fod y pris. uchaf a welwyd art; can mlynedd. Y mae'r pris hwln 20s y ehWarter uwchlaw y pris a nodwyd gan Reol- wr y Bwyd am wenith y tymor presenol. Deg punt y dunell godid am bytafewB, ac y mae'r pris hwn drachefn ddwy bunt y dun- ell nwohlawi yr isaf-hris a nodwyd ar gyfee crop 1917. Yn PlVmouth, tldydd Iau, ceid 788 6c am wenith Prydeinig, ac yr oedd haiddl chwd cheiniog y chwarter yn uwch, a cbeSrch swUb y 'ohwarter. I gyfarfod hyn, da genym wteled fod tri- gohon y wlad yn fyw i'r pn-ysigrwydd o dyfu eu bwvd eu humain. Allan o 318 y inae 231 o randiroedd wedi cael eu gosod gain Gyngor Tref Crewe, a gosodir hwy am y rhont isel o Is y flw!yddyn gyntaf, a is 6c yr aii liivyddyo. i

SUDDO DEGO LONG A U Hysbyswyd ddydd Iati, fod y IkMJgau a ganlyn wedi cael eu auddo:— TuneEi. Treveain (Piydear.'ig) "ODBI Dumidee Euphr3 (Belgjaidd) 2,809 Epidton (Dutch) o,211 GVterit (sanacJt). Wetherill (smack). W. A. H. (smack). Hefona '(trawffler). Samuel (tmwlei). Trevonne (trawler). Y mae capten ac 31 o ddwylo'r "Dundee,"1 wedi cael eu glamo, ond credia- fod captdn a chogvdd y "Trevonne" wedi boddi. •Suddtwyd y tug ("Ida Dtuncan" brynlhawn lau, a tliybir el bod wedi taro mine. Coll- wyrd y cria -ho,niiei, cant o rif.

I EIRA ERYRI. I HANNER CAN* TROEDFEDD 0 ÐRWOH. I Dywedir na welwydi eira mor drwehus yng nghyfiiniau y Wyddfa er's chwart,er canrit. Mewn rhai lleoedd itr Garneddi Llewelyn, y mae'n hanner can' llafch o drwch, tra yn Nyffiyn Eigiau, yr hwn le sydd ddwy fil o droedfeddi uwchlaw arwynebedd y mor, y moe'r shed ddwfr sydd yn cyflenwi welth- feydd aluminium Dolgarrog, ainryw liviheni o dan eira. Dywedir fod y rhew yn droedfedd o drwch ar Lyn Eigiau. Golygfa ardd-orchog geir yn Rhaiadr y Wenol—y mae wedi rhewi lies yr edrvcha fel rhwydwaith arian cywrain. Y mae'r afon Gonwy. yn Hawn o rew am tua. deng milltir i fyny, ac amrywia o &mryw droedfeddi i amryw latheni.

SLIDAN LINIMENT An Invaluable Remedy for RHEUMATISM, SCIATICA, SPRAINS, SORE THROAT, NEURALGIA, &c. Pain is a visitor to every home, and usually it comes quite unexpectedly. But you are prepared for every emer- gency if you keep just a small bottle of Sloan's Liniment handy. Sloan's Lini- ment is the greatest pain-killer ever discovered. Simply laid os the skin- no rubbing required-it drives the pain away instantly. It is really wonderful. NO RUBBING REQUIRED. Mr, W. Lewis, Malt House, New Marton, writes:— "Two years ago I suffered OBr,-? from Muscular Rbeuma- ■K ?3 tism in my arm. I tried <?? \(<? all sorts of medicines, but they gave no relief what- ever. At last I thought of H t ) Sloan's Liniment, and one m\ vajWaV bottle made a FSt l complete cure at a \l amall cost of I* sl-. All I can t say, ts. there is aothing to equal it." told by all chetnists, Ilij and 213. 0' E I Send ,our r?REE sample ) I'lLlZ t———— I address &nd 1 S penciy stamps for postage of trial bottle FREE; Wholesale Depot: 86 Clarkeinwall Road. London. MXMXMXMMMMMMK ( $ BRONCHITIS, I INFLUENZA" A Pheswch ar Bla.nt a Wellheir gan Veno's. I Gwellhaodd Mam, ei Phlant 0 Frcnchitls Tost 11 a'r Pas gyda Veno's. I Gwellhaodd hefyd ei Phriod Milwrol o Beswch, a'i hunan o'r Influensa. ?Ma?Veno'sLighningC?ughC?irewedi I brawf ar Veno's wedyn Ja t aSwIell^iaodd d boQl yn fendith wmoneddoi yn fy baban vn llyr. \"T1 achos 4- hun e;7- n h eu l u, obai Afrs. d?,?,1, .'r in'yfl uen-12 vn Ionawr nheulu," ebai Mrs. Slade, 80 Lane ais ym(m r IThfluen, yn Iona.wr fiaW-sW. Park, Paddington, I aTTm^diad o'r 'er»v" dweddat, ac yn S* Won, "Defnyddi^, yn wir, ond mae'n dda yu I wyimynedd or gt^yf ddweyd fy mod ma.chgen byehan jT deb h wn ae befyd àt hwn oedd y pryd h;ray anwyd a pheawcl? ea-f Vl1 ddwy-flwydd obi od.d fy mhri.od Veno'.i .ac yn diO<idef vn ofn- hpfvd, a ch-niola 'ef adwy dan y Pas. Cvll- iel Y gwnaf fmn,&ii. yguis bethau ereill a Daeth adref o'r fIrynt chefais hwy yn Jdi beth am6er yn 01 )' n werth, ond pan rodd- gi-yf-Ag? a chy &is V eno' & iddo yr anw}'Id -f?tis oedd y n svn d o?Ll o'i- 3,d trwin. C- oedd yn syndoo v'i' Veno's ar unwaith a(? mwyaf mør fuan Y yn fuan gwellhawyd d.a.et. yn iawn. Y maP. ef 0'1' anwyd.  B chadd erioed a.nwyd 0 ???M???? wrt?hveh yr holl fudd t unrhyw fath byth et uf I hyny. Pan ganTu.ais ei mi a fy nheu1u. Yr   oefMdi, V eaJ/s Tr h byth er hyny i fy Loll deulu. Cafodd f ?ddyginiaeth at keswah tebyg idde.  :nh:Ientyn diweddaf bronchitis pan oedcl Wrth gwra, y mae gennyf chwaec m ond baban, ac aeth mor wael g;yoog et hefyd yr hon sydd yn ei gymeryd a reI y bu rhaid i mi fyned a hi i'r yabyty. at asthma, ac mae wedi ei gael vn YnuMtHigosaaajtt fel pe yn ei rhyddhau hi ardderchog. Siaradaf yn dda, bob yno, ond ni wollhaodcj, felly rhoddaiv ar am Veno's Lightning Cough Cuxo. Y mae profiad Mrs. Slade yn brofiad miloedd dirifedi ym tt mhob rhan o'r Ymherodraeth Brydeinig. Daw Veno's Light-, ning Cough Cure ac iechyd newydd a chryfder -i'r organaa st anadlu, ac felly gwellha. besy chon anwyd, ac anhwyldernu B ereill anadlu pan fetha yr holl feddion hen ffasiwn yn llwyr. g Veno's Lightning Cough Cure yw y fe<ld yginiact3i fwyaf <Jiogs £ a ciivflym at:- PESWCH AC ANWYD, IC ANADLIAD POENUS, t TRWBL YR YSGYPAINT, mI mI W |C tNFLIWENSt t CATARRH FFROENAWL, 1 | O POERI GWAED, N BRONCHITIS, 0 ? Y PAS ASTHMA. y Doter, 6RYGNI, Poteli mwy Is 3c a 3<J. Y hotel 3s yw y n'wyaf dJarfaxais. • Gain fferyilwyr a gwerthwyr moadicM meddygo: dros \T holi fyd, yn cyn?vy? pri.f g'eryUwyr vn Aws? tralia, New Zealand, Canada, Africa, ac Iiidia. My?fwch gad Vei?, a gwrthodwch > bob ef 'chiadau. H I UEiO'S V^flNlNG I f COUGH CUBE I co an URE n-

SENEDDWYR SIAR- ADUS. I Y CWESTIYNA.U A'R AEJSITHIAU. in ol y Farliamentary Oazette, n a gy- hoeddwyd ddydd lau, rhoddodd IMr. Cimiell yn ystod y Seneddf-dymor diweddaf, 869 o gwest'iyua-u lilafar a 210 o rai ysgrifenedig. Er nrwyn Wtieb y rhai hyn yr oedd yn rhaid i'r neill- tuo llawer iawn o'u hamser, AA helaetlh o'r hwn allesdd roi i welil Ipm-rpasar gyfer Ý Wlladwi'iadtlh'. Y tasae hyn yn wir am y Gweinictogion sydd ymglyn a'r Swyddfa 'Ryf- el, a'us c} iKxrtih1 wty wyr. Yn ystod y sesiwtrt d'iweddaf bu raid ti Mr H. J. Tennant roddi 2,111 o atebioai llafar- edig a 582 o irai yagrifoii'^dig. Bu raid i Mr H. W. Forster rod. 1,685 o rai Uararedàg a 1,014 o rai ysgrifmicdig. Oo'ygodd n1f!I' hefeath o'r rhai hyn lawer iawn. o jrmdliwil- iad. Parfchad yr atreithiau siaradodd' Mr. Hogge, yr hwn oedd yn aiJ; i Mr. Gircneil gyda i gwestiynau llafaredig, y rham hvyaf ynglyn a; plheniaiynau, 219 o golofnau, mwy Ihyd yn oed na Mr. Aaquith, yr hwn a siaradodd :02 o gol- ofnau, a dim ond deg o golofnau yn Hai na. Mr. Waltter Long, yr hwji a siaradodd fwy .na'1' un Gweimdog arall. Siaradodd Mr. Pringle., 187 o golofnau; Syr Frederick u. Aubury, 182; Syr Henrv Dalziel, 168; Mr. Josep'h King, 152; MT. Thomas 'Lough, 144; a Mr. Peto. l137.

=- t TAN MAWR YNG NGHAERDYDD. COLLED 0 100,OOOp. IS os Lun diweddaf, torr odd: tan mawr all- a'n yng inghaoei-dydd, ac airrcangyfri.fir fod y galled tua 100,OOOp. Diniistrwyd dau fas- Machdy dillad maa-i- yr oedd un wedi cael ei adeiladu yn 1908 gan Mr. George Steer, Caer- dydd, am y gost o 8,OOOp, a'r llall wed'i cael ei adeiladu gan. Mri. Spiridion, tua dwy flynedd a ha,iiner ytn ol, am y gost o 20,0€Cp. Dargaixfuwyd y tan gyntaf giii Miss May Jenkins, o'r Marchioness of Bute Hotel, gan fod y ddau le gyferbyn a'u gilydd. Ymfed- odd y fFlaniau mor gyflym, or gwaethaf holl ymdrechkm y gv'yr tan, fel y canfuwyd yn fuain nad oedd obaitb am yr ad ei Iadau, a cheisiwyd arbed yr adeiladau cyfagos. Ym- fFlamau yn uchel, a goleuid y ddin- f as boblog am be liter mawr. Cihwythid gW1f'- eichion a brethynau llosgedig i ganol y tal a'r ma^nacihdaa nes eu peryglu'n fawr; crac- iai Cfemestri y naiil a'r 'Hall, a llifai'r dwir yn afonvdd ar hyd y strydoecTd. Cyn P^J} ychydig amMer yr oedd y d'wfr "hwrt wedi rhewi, a'r un modd dillad gwlybion y gwyr tan ar ol iddyttit fyned allan o effeitliiau g-A-r- es y tam.

PWNC YL IECHYD I Y mae hen wir yn bod sei irwyth mewi pryd arbeda naw" a phe cymerem gamrat priodol i atal yr afiechyd pan dyrr allan gyntaf arbedid naw allan o ddeg o'n hafiecb ydon teoluoL Y mae meddyglyn o Grwilyn Evan's Quinine Bitters, o'i gymeryd paL deimlwch allan o hwyl yn bwyth mewn pry.: Y mae cwestiwn o iechyd yn un ay øyd,1 yn Bier o'n cyfarfod rhy wbryd yn mi uenig pen y mae yr Anwydwst mor gyffredin ag yn awr; felly y mae yn briodol gwybod beth i'w gymeryd i atal ymosodiad yr aSecb yd gwanhaol hwn y dyferwst heintiol nor, anwyd o'r fath waethaf-ootb. yw gymeryd pan yn dioddef afiechydon difrifol. Cydn3 byddir fod Gwilym Evans' Quinine 13itteri y feddyginiaeth arbenig ore-l at yr Anwyd wat yn ei wah&nol agweddau gan ei fod wed- ei baratoi'n ofalus grda Qninine a sylweddau ereill sydd yn puro y gwaed, yn dda at yr a!1I Trenliad 0. holl afiedhydon y rhaid eu hym ladd gyda tonic at y nerfau, ac at gryfhan Dyna farn y rhai a'i profasant; y mae Y" amhrisiadwy at Anwyd Enwynwat, afienb ydon difrifol, neu wendid yn codi oddia* Ddiffyg Cwsg, neu bryder, pan y mae 3 corph yn wan a dinerth. Treiwch ef yn dd1 ymdroi. Anfonwch am gopi o bamphledyzt ye cynwys tyatiolaethall. Darllenwch y cyfrp. yn ofalus ac ystyriwch hwy. Ina prynvr6 botel (gworthir mewn dau faintioli 2s 10 < 4s 6c) yn siop y fferjjllydd agosaf, ond pan 1" prym gwelwch fod enw Gwilym Bvans

I MARCHNADOEDD I ANIFEILIAID. SAXaPORD, JJydid Mawrtii.—Yan, y farobr nad: Bachod- 1;/33 (72 o leihad); defaid, 8,308 (33[) o leihad); gwartheg godro 74. busnes,i,r,if, bu-chod yciiy ci;g yn cidruuaea na r wytlinos ddiweddaf. Buchod 8^c i Is l Y pwys; wyn Is 2.c i Is c; defald Is 2c i 16. 4c. Gwartheg godro 22p i 43p yr un. LERPWL, Dydd Llu,n.—Cyflenwad liai o fuchod yn y fardhnad, ond caed busnes da.. Gwierthwyd nifer o fuehod, y pris uchaf ym 34p. Yr oedd! X-yflenwad dtetaid ychydig yn fwy, ond busnes yn araf. Btiff yn gwertiiu am 10c i Is y pwys; defaid o ll^c i Is 3c y pwys. BIRKENHEAD, Ddydd Lkm.—Caed cyf- liwi.-wada.ur .gweddol o fuchod, ond oherwydd y prasiau achel, caed busnes araf. M chaed defaid ar werth. Bustyeh gorou a IhefFrod Is lie i la 2c; buchod a tJiseirw lie i Is y pwys. WAKEFIELD, Ddydd Mereher.-Cyfien- wndwu by chain, a phrLsiau da, oud gofyn ai- af. liiff goiisu, Is lc i Is 2ic y pwys; heb fod cystal He i Is; gwael 10c i 101c y pwya. Defaid 0 He i Is 3c y pwys; mamogiaid 10c i lie. Yn y farchnad Buchod, 512; dfefaid, 1,760. BIRMINGHAM, Ddydd lau.-Cylfenw-,icl byclian o fuchod a defaid 'biff yn gwertthu am Is i Is 2e y pwys; myton Is 2c i Is 4c. Yr oedd moch yn brin, ac yr oedd gofyn da, baewn yn gwerthu aim 21s 6c, hy-chod 18te 6c. BRISTOL, Dydd Iau.—Cyflesniwad bydian o biff a busnes da. Biff goreu 'Is 2c; heb fod cystal Is Oi-e y pwys; wetihjers Is 3c a Is 4c; mamogiaid Is lc y pwys. CyfLemwviri bychan o foch, baewn vn gwerthu am 20s. Gwerthwyd buchod godro am 23p i 33p yr ira, ac ychydig am I CIG. LLUNDAIN, Ddydd Mawrth.—Cyflen- wadau a gofyn gweddoL Pmiau-Biff Ehgiish 8s to 8s 7d Irish 8s to 8s 5d; chill- ed, hindquarters 7s lOd to 8s 2d; forequar- tens 6a 6d to 6s 8d. Mutton: English, weth- ers 78 4d to 8s 4d; ewes 6s *8d to 7s. 4<1. I Lamb: English 8s 4d to 10s; Veal, English, 6s to 8s 4d. Pork: English, 7s 6d to 8s 6d per 8 lbs. LLUNDAIN, Ddvdd -Vercher.-CYB- wadau gweddol. Prisiau. Biff, Scottish, 6d to '8s lOd; EhgMi 8s ,to 8e 8d; Irish, 8s 2d to '8a 7d; -chilled hindquarters, 88 to 8s 2d; forequarters 6s. 6d to 6s lOd. Mutton, Scottish .wethers 8s 6d to ¡8s lOd ewes, 6s 8d to 7s 4d; English wethers, 7s 8d to 86 6d; ewes, 6s 8d to 7s 4d. Lamb: Engbtsh, 8s 4d to 10s; Scottish 8s 8d to 9& 4d. Veal: Ebgiish 6-9 i 9s 4d. Pork EsigLish, 7s 6d to 8s 711 per 8 lbs. 8s L7Ld UNDAIN, Ddydd la-u.-Cyfi-mwadau da, ond gofyn gweddol. Pri,ia-,i:-Bif f Scot- tish, 8s 8d to 9s; English 8s to 8s 8c; Irish 8* 2d to 8s 7d; chilled hindquarters 83 to 8s 2d1; forequarter 6s 6d to 6s lOd. Mutton Scottish wethers 8s 6d to &5 10d ewes 6s 8d to 7s 4d English wethers 7* 8d to 8s 6d ewes 68 8d to 78 4d. Lamb: Etnglish, 88 4d to 10s; Scottish 8s 8d to 9s. VealBng- 6s to 9s 4d. Pork Etnglish, 7s 6d to 8B Gd per 8 lbs- YMENYN. CORK, Ddydd Llun.—Seconds, 184s yni- envll ffres 194s. CORK, Dydd Mercher.—Seconds 184s; ym- envn ffres 195s. CORK, Ddydd Tau.-g,eeonds, 184s; thirds ffres 188s. GWAIR A GWELLT. LLUNDAIN, Ddydd Ma^vrth.—Cyflenwad gweddol. a gofyn da. Prisiau Gwair goreu 120.5 ,.¡ if >Os clofer goreu 125s i 150s; heb fod cystal 110s i 125s; gwellt 45s i 52s y llwytlh. LI)UDAI, Ddydd Ltu.-Cyflenwi,d-ai-i da. PriÛau: Gwair 120s i 150s; lelofer gor- eu 150s; heb fod cystal 110s i 125s; gwelH i 52s y llwytb. MOCH. BIRMINGHAM, Ddydd Iau.-Bacwn 2.1: perch; 11 21s; hyehod 18s 6c, Cartref: Ilac- wn 9c; hyehod 7-Jc.