Baner ac Amserau Cymru

Y PRIFWEINIDOG A'i BLAID. Yn ofer yr aiif unrhyw Eyddfrydwr cywir-galon, i geisio gwadu fod y Llyw- odraeth mewn dy fro edd. cythryblus, os nad tyimmhestlotg'. Er hyny, ni ddang- oswyd dim yn fwy amlwg gan gyfarfod- ydd Cynghrair Ehyddfrydwyr Y Sir- oedd a gynnaHwyd yn Rhjid- ychain, yr wythnos ddiweddaf, na'r ffairli fod y blaid yn cadw ei chaloii rliag llesg- hau. Gan Had beth yw anhlawsderau y Llywodraeth, parlia aiddgarweh a, sel ei chefnogwyr cystal ag erioed. Gair am y cyfariod mawr yn !yr hwyr, nos Wener, sydd genym yn yr erthygl hon. Nid yw yr araeth a draddodwyd gan- ddo ar yr achlysur town yn debyg 10 gyn- nyrchu agos gymmaint o feirni.adae.th cliwerw ag a gynnyrcliwyd gan y rlisai blaenorol draddodwyd ganddo. Bydded ei elynion gwaetliaf yn farnwyr, nis gall- ant lai na, chydnabod ei bod hi yn appel rydd a llawn o gydymdeimlad gan ar- weinydd gone&t a, dihoced at. ei blaid yn ei ehyfangorph. Gwir na ddywedodd efe ddim ynddi ynghyloh y dull o fynied yn mlaen gyda'r Gyllideb a'r Vdo. Ond, ar yr un pryd, gwnaed yn eglur fod di- wygiad Tv yr Arglw yddi i gael ei droi o'r neilldu, am ryw dymmor, am na. fyn y Prifweinidog igymmeryd gormod o w'aitb i'w ddwy law ar uniwaitl]. Ni fyn adael ddim fyned ar draws fforclel y prif igwest- iwn. Yn y penderfyniadau fydd yn cael eu gsod ger broil ni sonir ond mewn modd cyffredinol am ad-drefniad y Ty Uchaf. Bydd hyn yn llawn ddigon, hyd nes y bydd torfynvgliad yr awdurdod wedi ei benderfynu yn Uwyr ac yn hollol. Hyn a olygafod Mr. Asquith wedi llwyddo i gael ei ffordd ei huni mewn gweiiiyddiaetli a wneir i fyny o ddynion nodedig o grynon, yn union fel y llwydd- odd y diweddar Syr Henry Campbell- Ban nerman. Niclyn rbwydd ac ar un- waith, o bossobl, y llwyddodd efe i ennill y fuddugoliaetli hon; ond trwy amynedd a cballineb dibafal, yn bytrach. Yn ddiammheuol, yr hyn a. drodd y fantol o'i blaid ydoedd, y ddadl yn Nhy yr Arglwyddi yr wythnos ddiweddaf, ar benderfyniadau Arghvydd Eosebery. Mae pawb wedi..gweleid tivwy yr holl ffug a'r rhagrith arglwyddaidd erbyn liyo. Wrtli gwrs, yr 0)^4 y Vrit yn gorfod gadael llawer o betbau heb eu dyweyd ar yr sCeJrlysur hyny-.ydjw^ llawer o betha,1.1 gyèLa; golwg ar ei fwriad- au am y dyfodül. Bydd ei lwyddiant i wasgu adref ei ymoi^diad ar y pendefig- ion yn dibynu, meddai, yn gy fan gwbl ar baixxlrwydd y t,a,ir pl,a,icl-,y Ehyddfryd- wyr, plaid Llafur, a'r seneddwyr Gwydd- i elig—i wneKl eu man waliianiaethau yn | ddarostyngedig i'r un pwngc mawr— gwneyd gwastrodaeth eneithiol at y rhai sydd wedi bod yn gormesu y wlad am genjedlaethau lawer. Yn ffodus iawn, nid ydyw yr lioll wahaniaetbau hyny yn golygu dim ond cwestiynau ynghylcli y dull goreu o. gario y gwaith ynrei ftaen, Yn ol pob tebyg, y mae Mr. Asquith yn barnu yn hollol gywlr wrth olygu Diad oes gan blaid WladgaR^ yr Iwerddon wrthwynebiad ond i ychydig benranau yn I y Gyllideb, nad ydynt o bwysigrwydd hanfodol. Yn y rhan o'r araetli yn mha un y cyfeiriai efe at gael ymrwymiad gan y Brenin i greu penidefigion newyddion, syn genym os nad oedd e.fe yia. jgiosod ei bun yn agored i eelli wiadau lac ensyniad- au mwyaf bustl.aidd y gelynion. Yn y modd mwyaf rhydd a. gwyneb-alglored, efe a gyfadde.fodd fod y Llyw-odraeth wedi newid ei meddwl ar y pwngc Invll-Gadw swydd heb y cyfryw ymrwymiadau. Ar yr un pryd, efe a dynodd, y gwynt, o es- gyll y dy lor n wyr trwy ehwanegu mai am dymmor yn unig y gwnaent liwy hyny. Yr arncan i'w gyrliaedd trwy y cyfnew- idiad meddwl ydyw, cael cyfleusdra i osod y Veto yn deg a, phendant o fiaen y senedd. Ehagorol yw hyn, yn ddiau, a dengys fod' difrifweh y 'sefyllfa. yn' ca.el ei sylweddoli yn llawn; a'r cyfleiiwadau, am dymmor byr, a ddengys yn chwaneg- ol fod y Prifweinidog a,'i frodyr wedi gwneyd eu meddyliau i fyny yn derfynol pa beth a, wnanlt. hwy. Y cwbl sydd yn angenrheidiol ydyw3 ein bod ninnau, y Ehyddfrydwyr yn y wlad, yn parhau i gadw ein hymddiried yn llwyr ynl y Llywodraefih, a rhoddi iddi fwyafrif cryf yn yr etholiad nesaf.

Y SWYDDFEYDD LLAFUR. Yr boll arwyddion yn y dyddiau pre- sennol a ddangosant fod y sefydliadiau newyddion sydd yn myned dan yr enw Cyfnewidfeydd, neu Swyddfeydd Llafur (' Ijabour Exchanges '), yn debyg o brofi yn llwyddiannusi a beiiditlifawr. Wrtli gwrs, nid ydys mewn sefyllfa i allu dy- weyd nemawr ddim pendant ar y mater, am mai newydd ddechreu cael eu rhoddi ar waitli ydvnt. Nid oes etto ddau fis er pan yr agiorwyd hwy. Y pryd liwnw nid oedd oaid ychiydig yn cael ei ddisgwyl oddi wrthynt am beth amber, yn eu C, graddfeydd cyntaf. Pawb a dybient, liyny la siomir yn ddymunol ar yr ochr oreu, gall yr ystade-gau y cyfeiriwyd at- ynt yn Nhy y Cyffredin, nos Wener di- weddaf, gan Lywydd y Bwrdd Masnaeh —Mr. Sidney Buxton. Yn ol y fligyrau llyn, nifer yr yiiiofyiiwyr am waith yd- oedd 10-1,000 mewn chwech neu saith wythnos. Nifer y lleoedd lag yr oedd gwaith i'w gael ynddynt ycloedd 32,500. A niter y llecedd y rhoddwyd gweithwyr ynddynt ydoedd 19,907. Yn naturiol y gofynir pa ham na (fwasa-i yr holl leoedd gweigion yn cael eu llanw, pan yr oedd annihraethol fwy na. digon o Wieit!h\vyr i'w llanw i'w cael. Y rheswm a roddodd Mr. Buxton dros liyni ydoedd, fod y swyddfeydd—eu barolyg.wyr—yn awydd- us i ddeehrou braidd yn arafaidd—ae yn dda. Mynent ochelycr anfon dynion i'r lleoedd rliag iddynt, trwy orrnod brys, anfon rhai .alladdas. Am yr arafweh hwn, pwy a.'u beia ? v Yr ystadegau hyn, a. cliymmeryd pot peth i ystyriaeth, ydynt ary cylan yn dra boddhaol. Ceir ynddynt addewdd dda am dclyfoclol y Cyfnewidfeydd. Ceir ynddynt, hefyd, attebiad llawn i ddaro- ganaadau gwrthwyneibwyr y Llywodr- aeth, y rhai a daerentna bydd-ai iddynt leihau dim ar nifer poblallan o waith, ac mai yr oil a wniaenife fyddai cadw rhestr I noetli a diffrwyth o enwau gweithwyr, a Z, I I "I dadguddio belaethrwydd drwg diffyg gwaith. Ond y mae y ffaitli fod yn agos i 11 gaiiv mil o bobl mewn tymnior mor liynod o fyr wedi eael gwaith yn attebia.d dig)i>ol i ddadwrdd y gwrth wyneb wyr, ac yn dystiolaeth ddiammwys i effeitbiol- rwydd y Swyddfeydd. Nis gellir dis- gwyl iddynt ddiddymu diffyg gwaith yn llwyr. Ar yr un pryd, byddant yn fodd- ion i ddegau o filoedd gael gwaith, a fu- asent liebddo oni bae am danynt. A hyn oil a ddengys yn fwy-fwy amlwg yr m;¡r- bu V I/.J J .J enrheidrwydd am Weinidog Addysg pen-- nodol fel swyddog pennodol ynglyn a'r Weinyddiaeth. Ni byddai yn syn gen- ym weled y Llywodraeth yn cymmeryd hyn inewn llaw mor gynt ed ag y caiff hi ei dwylaw yn rhyddion, oddi wrtli befellau pwysfawr eraill; liyny ydyw, os nad all ei lliaws gelynion, trwy giynghn1.Ïr a'n gilydd, hvyddo i beri ei dymchwoliad.

CYFARFOD O'R WEINYDDIAETH. CAFODD cyfarfod o'r Weinyddiaeth ei gi:ijpal yn 10, Downing Stiv.et, am 12 45 prydoawn ddydd Llun, ac yr oedd y rhan fwyaf o'r gweinidogion yn bresennol, gan gynnwys Mr. Lloyd George, yr hwn a ddaeth yn ol o Brighton i'r amean. Ymwabanodd y gwein- idngion yn fu mar ol dau o'r gloch. Deallid fod y cyfnrfod wedi cael ei drefnu er's diwrnod neu ddau, er ei fod wedi cael ei gadw yn 1101'01 breifat. Y cyfarfod hwn oedd yr achos i Mr. Asquith arosyn Llundain dros y Sabbath, yn Ho mynd j ffwrdd, yn ol ei arfer.

—— ."—-—"— Yn yr Ymherodraeth. 0 dan y Faner. MYNWOH DDARN O'R DFjAEN:i. Y mae Tir Canada yn Dir Khydd-ddaliadol- Gwna DWY FLYNEDD o RENT fferm Brycieinig- bwrcasu tir diwylliedig: cyfartal o ran arwynebedd yu a In CANADA Y Diriogaeth Agosaf i Brydain Dros y Mor. 160 0 ERWAU 0 DIR Y LLYWODR- AETH YN RHAD AT FFERMIO. Gwerthwyd Gwenith Canadaidd eleni am 60/= yr crwf am drawl o 30/= GWAITH I BOB MATH 0 FFERM LAFURWYR A MORWYNION. Adeiledir Sefydliadau Canada ar Gynllun'au Prydeinig. o Am fapiau rliad, pamphledau, a llawn fanvlion, ymofyner a Mr. A. F. JURY, Canadian Govern- ment Agent, Old Castle Buildings, Preeson's Row, Liverpool neu a Mr." J. OBED SMITH, Assistant Superintendent of Canadian Emigration, I I and 12, Charing Cross, London, S.W.

-> y SENEDD. » ■■ Purlwd (J tudel t G. TY YR ARGLWYDDI. Dydd Llun, Mawrth 2ia.in.—YintTurfiodd y Ty yn bwyllgor aT gynnygion Arghvydd lio&e- bery i ,<> >:> ,0 1::>. Ddiwygio Ty yr Arglwytfdi. Cynnygiodd Argjliwydd Rose-bery yn ffiurfiol: —Fod Ail Dy cryf ac effeithiol, nid yn unig yn rhan gyflawn o'r Cyfansoddiad Prydeinig, ond ei fod yn angenrheidiol er 1 lwyddiant y wladwriaeth, a manitoliad y eenedd! larll Crewe, dros y Llywodraetlli!, a ddy- wedodd, os oedd yn cael ei ddeall yn glir, na hvriediid ciiwa-iiegu at awdurdod y Ty, na fyddai iddo ef iwrthwynebu y penderfyniad. CafoèLd: dan benderfyniad Arglwydd Rose- be ry eu pasio heb ond ychydig ddadleu ar- nynt. Wedi hyny ^enderfynwyd y&tyried yn ddi- oed y trydydd penderfyniad, yn dadgan, fel rhagarweiniad a'r cyfryw ddiwygiad na ddylai bod yn aelod o'r 'bendefigaeth mwyach ynddo ei hun roddi hawI i eistedd a pileidleisdo yn y Ty hWllW. Cy.mmerwyd rhan yn y ddaidl gan y Due o North.uiniiberland, y Due o Norfolk, ac cradll; a goliiriwyd y T'y. TY Y CYFFREDIN. Dydd Llun, Mawrth. 21ain.-—Cymmerodd y Llefarydd y gadair am cilivvarter i dri. Y Cyllideb. Y Prifweinidog, mewn attebiad i amryw gwestiynau •ofdU. ?r y papxir, a ddywedodd nnai bwriari' y Llywodraeth ydbedd jw^io Cy- llideb 19m1-I0, wedi ci gorphori mewn mesur, t nv y bob ewrs yn y Ty hw:nw eyu i'r Ty ohirio yn y sivanivyn. Nid oedd un bwriad yn bresennol i gael Mesur y Gyllideb am ddwy ilynedd on tl! nis gallai w-neyd un dadiganiad Yllbresellnol gyKla golwg ar ddar- pariaetliau Mesur y Gyllideb, a gyfhvynid yn fuan i'r Ty. Y Penderfyniadau ar Dy yr Arglwyddi. Mr. Asquith. imewn attebiad i Isdarll Ga&tlereagli, a ddywedodd ei fed yn gobeitSi- io igiallu gosod y peiidcrfyiiiida.u. gyda golwg ar Dy yr Arglwyddi ar v bwrdd dranoeth (dydid Mawrth). Mesur y Coriolidated Fund.' Ar y cyiiHygdad ii ail ddarllen Mesur y Consolidated gwnaeth yr Wrthblaid ymo^orid ar yr liyn a ahvent hwy yn gain, weinyddiad arianol y Llywodraeth. Agorwyd y ddadi gan Mr. Steel Miaittaiid, yr lrwn a, eiaradocM g;ryn lawer am ffolineb gweinyddiad argliyffredin y Llywodiraeth a dadganai pe buasai y Llywodraeth wedi pasio treth yr incwm, y gallesid osgoi yr iholl aniiawsder arianol. Mr. M'Kenna a ddywedodd fod yr aelod anphydeddus yn gyfeiliornus yn ei holl ffeithiau, ac .mai yr achos o'r holl aniiaws- der ydoedd, gwadtihi Ty yr Arglwyddi yn gwrthod Mesur y Gyllideb. Dadganodd yn beii,Jaiit,ii,iai Mesur y Gyllideb amsy flwyddyn ddiweddaf a ddygad y Llywodraeth i mewn. Nid oe:d'd yr üÜ -o'r ,siraràd :vma ar ran :vr Wrthbiaid end ymgais d daflu lhvch. i lygaid y bobl. 0.4 0 Mr. Austen Chamberlain, yn nghwrs y ddadl, a wnaeth bwynt mawr o'r ff,aith fod y I/lywodraeti'r yn casgln tollau; y tlodion heb awdurdod cyfreithdol, ac lIniai yr unig beth. nad oeddynt am ei wneyd ydoedd, ca^sglu toll- au y cyfoethog. Mr. Lloyd George, yr hwn oedd mewn hwyl ragorol. a ddadganodd ydylasai holl areith- ia.u yr Wxtibblaid gael en traddodi er cefnoei y pendt-rfyniad1 i roddi teotfyn ar ymyri.ad Ty yr Arglwyddi ynglyn a'r cyllidi. Yr oedd yr ell a d'diywedwyd «:m yr anghyfleusdra pre- sennol yn hollol wir, ond pwy oedd yn gyf- i-ifol Y cli,w i, meddai lhaws: o'r Wrth- blaid, a dilynwyd hyn gyda gwaeddiada-u oddi ar y meingciaii Rhyddfrydig, Ty yr Arglwyddi.' Wedi i amryw eraill gymmeryd rhan yn y ddadl. d'arllenwyd) y iiies-ur yr ail waith. Cododd y Ty am RilaiiiiLr awr wedi un ar ddeg.

MR. J. HAYDN JONES, A S,, YN TOWYN. Wrth atteb liwngcdestyn yn cynnygr ei iechyd da mewn ciniaw a roddwyd er anrhyd edd i Gynghrair Iihyddfrydwyr Ieuaingo Towyn, dywedodd ra fuasai ef yo synn pe gwneid app'l ,trall at y wlad cyn pen -hir, pan ei bod yn amlwg rddi wrtb y gweithre liadaa diweddar yn Nhy yr Arghvyddi y cawsii pen derfyniadau y Llywodraeth eu gwnhod. Ffynai teimlad cryf yn y blaid Ryddfrydig na. ddylid gwneyd dim hyd nes 2awsai y rhwyaf- osodid ar y flFordd gan yr Arglwidrii ei symmud, ac ni bvddai i'r Gwvrfdelod na hlaid Llafur ganiatau oim ymyriad a' Veto ("vm ). Nid oedd y cwestiwB yu yr etholiad ne^af i r ael ei ddyrysu cwestiwn f yddRi o dros neu yu erbyn Tt yr Arg w ddi (clywch, clywer.)

Ar dderbyniadau o a throshynv c, toil &r raddfa yn y wlad hon yn y flwyddyn tm

calanog i gydweitliredu a'r Rhyddfryd- ZD wyr yn yr atfgryfwiig presennol. Yn ar- beixig! yn yr aa-gyfwng tawn y buasem yn naturiol yn disgwyl liyny-. Yn wir, nid ydym yn hollol sicr lliaÆ oes genvm sail i hawlio y cyfry-w gydweiithredlad. Heb son am y lliaws inesurau diwygiadol sydd wedi eu hestyn i'r Iwerddonj gan y Ehyddfrydwyr, ouid ydyw y Llywodr- aeth o dan fa-th o ainmodrwym iddi am Ymreolaeth? Ei mesur hi yw Deddf y Blwydd-daliadau i'r Oedranus, ac iaid, yw y gyfraitih ban wedi profi yn fw'y ben- dithfawr yn un rhani o'r Deyrnas Gyfun- ol nag yn yr Ynys Werdd. A pbwy ond y Weinyddiaeth bresennol sydd wedi cy- hoeddi rhyfel ddiymmod yii erbyt-L. Ty Yr Arghvyddi, y Ty, fel yr awgrymwyd, sydd wedi IT thru y genedl Wyddelig o dan ei garaj hiaiarnaidd ar hyd y cen- edlacthau. fydda.i Ty y Cvffredin yn barod tyn trugaredd i'r genedl orthrymedi- -yddai Ty yr Arglwyddi yr un mor sic ill ai o'i wirtlhod, neu ei wneyd yn d", ^rth. 0 dorfynyglu awd- urdod y Ty Uchaf, pwy a all ddisgwyl mwy o ymw,ared m'r G-wyddelod, yn anad nleb pwy byniag o boll drigolion yr Ynysoedd Prydeinig ? Yn y, modd mwyaf dibetrus y dywedwii y galLaseim yn nat- uriol, ac inegys 0 hawl, ddisgwyl i'r sen- eddwyr gwladgarol fod o guloin gyda'r Ehyddfrydwyr yri y ciadymgyrch presen- nol. Ai felly y ceir hwy ? Ai arwain ei blaid fel rhan o'r fyddin fawr o dan ar- weiniad Mr. Asquith ia wna Mr. John Eedmond? Rhy dda y, gwyr y darllen- ydd m'ai y gwrth?wyne)b ydyw y gwirion- edd. A byniy heb reswm digonol, yn ddios. Mown afrywiogrwydd ysbryd, myn Mr. Eedmond a'i gyd-seneddwyr Gwyddelig; beryglu y torfyny'gliad ar awdurdod y pendelfigioll etifeidid-ol, a: tbialu y pwybh i'w hen orthrymwyr, a. thaflu ■aohos Ymreolaeth i'w hyny si yn mhell- bell i'r blynyddoedd .a. ddiaw. Nid ydym yn dyweyd hyd byth, canys nid Mr. John Redmond fydd yr arwednydd byth: ac nid y rhai presennol fydd cynnrychiol- wyr yr ynys by.th. Bydd yr Egwyddor o Ymreolaetb i'r Iwerddon, ac i'r itiair teyrnasarall, yn fyw wedi yr elo y gen- edlaetli hon heibio, er iddi gael ei throi o'r neilldu yn y dyddiau hyn. Pa ham yr a y seneddwyr Gwyddelig yn Hlmlwg yn erbyn eu buddiannau eu liuimin, "nid yw yn halwdd deiall, ond yn unig trwy orfod credu eu bodl hwy a'u cenedl wedi eu dal gan ddallineb barnol. Wrth gwrs, y mae ganddynt eisieu penderfynu cwestiwn tawdurdod y T'y Uchiaif cystial a ninnau, neu, cystal a'r Llywodraeth. Pa ham na cbydweifchiant-, ynte? Am fod ganddynt wrthwynebiad i (xyllideb Mr. Lloyd George, yn yr bom y codir treth ar y cbwisgi a, wneir o fewn yr ynys'. A ffolineb eu gwrthwyne!biad jnglyn a hyn a ddaw i 'r golwg yn yn y ffiaith fod y doll fecban hono wedi ei. thaiu er's misoedd, ac nis gellir ei tlialu yn ol. Cymmerent ai'iiynt eu bod yn barod i bleidleisio dros y Gyllideb, os byddad y Weinyddiaeth yni barod i IgtYin- meryd y Yeto '—Y Mesnr ar Dy yr Arglwyddi—yn gy'ntaf. A hyny cydsyn- iodd y Llywodraieth, er trwy hyny yn dy- rysu petli arei chynlluniaU i y gwaith yn mliaen:. Gwelir oddi wrtih hyn caiii lleied yw y peth .sydd yn peri iddynt wrtliod cyd-dynu" yn galonog. Pa, fodd y jgiallwn goledd nemawr o baroh tua.g at arweinyddiaeth y gwr sydd yn peryglu pethau gwerthlawrooaf ei wlad, ia'u baberthu ar allor mympwyaetli gyn- dyn o'r fatlh yma. A rhoddi beimiiad- aeth deg a oby wir ar Mr. John Eedmond, yr ydym yn rhwyan o ddyweyd fod yr ysbryd ymherodrol a. ddaingosir gianddo tuag at bobl sydd yn barod ac yn awydd- us i wneyd, ao wedi gwneyd eu goreu iddo, yn dra annioddefol. Ami Eydd- frydwr a,iddi-,a,r a, glywir yn dyweyd yn y dyddiau hyn:—' Ni wa;eth i ni beth na faint a wnawxi, ni i'r Gwyddelod hlyn, ni chyd-dynant o gwbl!' Nid yw yr ar- aeth a draddododd y blaenor Gwyiddelig, wythnos yn ol, yn nigwyl Ptadrig Sant, yn Llundain, yn arwyddoiei fod ef yn gwel- ed ffolineb ei arweinyddiaath; ond hyni a ddywedwn, modd bynag, ni chymmer- wn, fel Rhyddfrydwyr, ein dychrynu ganddo, bydded y Cianlyniadau y peth y bont. Y mae yn bryd daragos i'r gwr nad yw ofe i gael bod yn feistr, a. gwneyd ei .air yn ddeddf ar bob petli. Ni chaf- odd efe erioed well cyfleusdra i anfarwoli ei hun, 31 llesoli ei wlad, niagy mae yn ei gael yn awr; ond, os myn efe, o herwydd balchder neu uchieligiais, neu rywbeth nad yw yn hawdd gwybod beth, daflu. yr boll beiriannwiait-h i ddyryswch, bydded y cyfrifoldeb a,'r aryfri yn gwbl ar ei ben ef ei bun. 0 un peth, yr ydys yn sier— rhaid pasio y Gyllideb. Dyledswydd y Llywodraeth ydyw rhoddi ei holl ymad- ferth ar wneyd hyny. A hyny, hefyd, a. wiaa, hi, mor gynted ag y bydd hi wedi cael penderfynia.dau y Veto oddi ar ei llaw. Nid ydym am foment yn gwadu na all y seneddwyr Gwydclelig rwystro i'r Gyllideb gael ei pluasio; a thrwy hyny ddymchwelyd y Llywodraeth, a hyny, dracbefn, yn arwtain i ddadgorphoriad y senedd yn uiiiomgyrchol. Gallem dybio j oddi wrtli yr araieth1 ddiweddaf hon mai | dyna y mae e-f e, meiwn hurtweh hollol, yn ei fwriadu wneyd. Efe ei '.bun sydd wedi bod yn SOlll inewn araeth flaenorol, mewn lie arall, am etholiad oyffredinol .yn lTibe'n tair" \vyth!aos„neu jfisx B'bodd'er y cldwyairaiwd at eu gilydd, a. pliro- phwydo yr Iryn y smyn efe ei wneyd yr oedd efe. Os mai e', yr ydym etto, yn barod i ddyweyd nas gal hyn feddwl am uni-hyw gwrs o weithrediad mwy andwy- ol i fuddi-annau goreu yr Ynys Werdd ei hun. Nid ydyw y syniad o ffurfio sen- edd Wyddelig i drafod amgylchiadau cartrefol yr yniys o gwbl yn boblogaidd yn mysg yr etbolwyr; ac lammheuwn a ydyw yn peidio, colli mewn poblolgrwycld hyd yn oed yn yr Ynys Werdd ei hun Ac os collir y Gyllideb a'r Yeto yn unig o herwydd pendeweiddiweh yr ur- weinwyr gwladglarol eu hunain, yn ofer y sonir ain Ymreolaetb i'r Gwyddel mwy yn yr oes hon. Ond dyna ai tybed nad ymgro'esa. Mr. Eedj^ona r\ -;ymmeryd y cam pwysig