Gwalia

BHOSYBOL. gyr^ Hysbys yw fod ein oynryohiolydd ar y Cynghor Sirol, .sef Mr O. Lloyd Jones, Gwredog, wedf huiio yn yT Iesu ers ychydig amser yn ol. Y mae yn gredyd nid fcychan i ni ein bod wedi cael y fath un a Mr 0. Lloyd Jones i'n cynrych- ioli ar y Oynghor Sirol. Nid oes amheuaeth nad -dyn Duw y-doeddL Wel, gan na chawn ni ef yn oQl, y mae uL-- :.u, o angjenrheidsrwydd, dewia un arall cymhwys i iaiiw y bwlch. Yr wyf wedi bod yn ymddiddan ag amryw o'r treifchdalwyr ar y pn- -odoldeb o ddowis un, ac yn ol a glyWais ac a ckle- allais, fod eu meddyliau wedi disgyn ar ol crwydx- iadau ar ddau, pa rai ydyw eu dewisolion-Mri W. H/ughes, Trysglwyn Fawr, a W. S. Williams, Post-office. Gobeithiafy gwel y trethdalwyr yn UYWÚdJ eu 11e, drwy d'dewis eu dyn hebfynedJ i 2Frwydr y ballot, a thrwy hyny daflu costafre-idiot ar ysgwyddau y trethdalwyr. Oynghorwn yr i gynal cyfarfod1 ar rhyw noson gyfleus, ac yna ddewis aelod trwy fwyafrif yn hwnw. Yn "bendifaddeu byddfrd i'r eollwr, neu os bydd coll- wyT, feddu digon o ddynoliaeth i :fod yn diawel yn ffWn mawTeddoj* a eorfoleddus y mwy- afrif. Pobl ddoeth ydwyf wedi gweled pobl Rhos- ybol hyd1 yn hyn: gobedthiaf mai felly ybydd i mi eu cael eto. Y mae'r trejfnusrwydd uchod ar y modd: y gwnaiff y swyddiwyr gydymffurfio a hwy. Oobeithio mai eu harwyddiair fyddio yn diaspedaSn yn hyglyw fel y clywo pawb mai "Un dyn, un srwydd." Ao yn wir, y mae yn llawn ddigon 1refyd. Ni chlywais ddim; yn amgenaoh nad hyn- yna ydyw eich arwyddaar. Piti fyddai rhwystro tiynron a weithiant, trwy eu gadael allan i o yn yr oerni, a llaWT un i fertrn wrth dan a handl y peiriant yn eu ILa-W, ao heb wybod pa fodd i'w ddefnyddio er Hoo y cyhoedd. Ond am dianotm ni yn Rhosy 001, mae genym ddynion yn llanw wyddS nad ofn eu cygtadlu ag unrhyw "blwyf yn Mon. Oedwch hyn mewn cof fodi etc Tai cysfcal a ohwithau heb fod yn feddianol ar vwyda o fath yn y byd.—Ydwyf, etc., TRETHDALWR.

LLANEROHYMEDD A'R CAU OYN^VIL Syr,—CteidVr haul, y ddaear, a'r planeclau yn «u cylchtlro priodol, a gresyn o beth na ddeuai ihyw faith o clfen bwyöig-haul llwyddiant, neu xhywbeth—i gadw unoliaeth yn y Llan, gydag un synxudiiad yn yatodl y blynyddoedd. Bu yma •gychivyn marchnad, a gobedthion disgl^aer sm lwyddiant. Bwriedid prynu cyfranau, etc. Y IU- geisiodct grcyr tedl-wng am lyfrgell rydd i'r Llaii, a at y cau cynar. Beth yw y ewbl1 Dim. ond "clindarddach dIrtlin dan groohan." Dangosa hyn fod: digon o wyr y "cycb- wyn" yn y Llan, ond rhyfedd mOT ychydig o wyr y "gorphen." Buwyd o gwmpas yn oaeglu en- wau, a chydsyniodd pawb, oddigerth ychydig ddynionach dibwys, i gau eu masnachdai am wyth fir 0aoh. Hhaid i rhyw wrachion dd fel hyn gael bod yn "faen txamgwydd a chriig rhwystr" i bob symudiad haeddianol a da. Erya y Litem anwyl mewn sefyllfa waradwyddus hyd lle8 y daw rhyw Eureclydon i wasgaru y bwbachi>d hyn i'r pedwar pwynt. Yr ydym wedi'n beicliio ynMt, Mr Gol., a rhyw fodau oenfigenllyd a sur- 11yd, eraall wedi eu llyffetheirio' a geilyniaeth fc-1 nas jfallaslt ond gwrthwynebu. Gobeithiaf y penderfyna mafinach-wyr a goreugwyr y Llan ddwyn y symiudiad hwn i derfyn boddhaol. -(Jewah fwyeto yn fuan.—Ydwyf, etc., EWYLLYSIWR DA.

ENCrEDI, CEIRCHIOO. Syr,-—QoTaeithiaf y caniatewch i mi wneud ych- ydig nodipxlau ar lythyra ymddan^oaodd yn eich papyr am Rhagfyr 15fed, o dan y peaawd uchod, gan "Un Oedd Yno." Qymer hwn arno roddi hanes cyfarfod dirwestol, ond amlwg oddiwrth ei lythyr nad hyny oedd ei wir amcan, eithr, yn hytrach, Thoddi ergyd lawcliwith, fel y dywedir, ioorSDnau a. chyfnndabau crefyddoL Dyweti "Fod y rhai brasui o'r gynulloddfa yn absenol." Atolwg, pwy •a feddylia wrth y rhai brasaf ? Os blaenoriaid En- gedi, gwyr "Un Oedd Yoo" nad! ydyw pawb o'r Thai hyn yn proffesu eu bod yn ddirwestwyr, ac nid oes ganddo itawl i'w beio yn hytrach, beied ei hun, am amcan a "enllibio ei gvmydog yn ddirgel." Dywed, hefyd, "mai y cyfarfod misol ydyw y cyn- Tilliad puraf a all gyd'gyfarfod. Carwn wybod gan y brawd hwn pa beth a olyga. wrtb y cynulliad puraf? Os bod yn Febhodistiaid, yna y mao yn iawn; ond os purdeb moes a chymeriad a olvga, •jnentraf ddWeyia ei fod yn methu yn ofnadwy, ac y genym ei dystiolaeth ef ei hun ar y pwnc pan jjy dywed "Fod rhai aelod!auy cyfarfod misol y fath gefnogwyr i'r ddiod feddwoL" Clywais un arall, ilefyt1, yn dweyd, mai gwaith gwael fuasai oa.dw Ifcafarndai yn Mon oni bae fod aelodau y C. M. yu ^fvameriaid mor dJLa. Dywedir fod Mon Fethodist- aidd, hefyd, yn ddyfnach nag un wlad yn y pechod <o anlladrwydd, a. gofidus ydyw dweyd fod llawer o adlodau y C.M. wedi gwneud eu rhan tuag at i'w gWlad eniB y fath gyaneriad. Y mae y aV adnod genym wrth Y mae gan yr Aimibyn- -oryr a'r Bedyddwyr eu cyfarfod chwarterol, a chenym ninau, y Weslcyaid. ein gwalun01 gyrddau. Ond, yn ol "Un Oedd nid ydyw yr holl gyrdd- au hyn ond ail-radldol mewn purdeb. Y C. M. ydywir safon mawr? OimI -da T gwyr pob un sydd yn gynefin a hancs Mon mai haeriad disail hollol ydyw ihyn, a rhoddaf her i "Un Oedd Yno" i brofi ei haim&Mi, neu ynte ei alw yn oL—Ydwyf, etc., WESLEY-

Y AKERFFRAW A'l FJYNON ENWOG. Syr,—Y mae cryn lawer o anu ac ysgrifenu wedi bod yn eidh newyddiadur yn Miweddar o berthynas i'r uoh, ,-e- diolchgar ydym i cbrwi am fod garediced a rboddi y fa-tho gyhoeddusrwydai i'r hen lfynon enwog. CJarwn inau gael oaniatad gcnych i alw aylw at fytlhyr "Trowan yn eich rhifyu diweddaf, yr hwn iyChr-r sydd gamarweiniol o'i ddechreu i'w ddiwedd. Yn gvntaf, rhydd gam-enw or yr hen if yno n ei hum. Geilw hi yn Ffynoii Towyn l'rewan, tra nad oes n»py o gysylltiad rhyngddi ft'r Towvn hwnw nag y sydd cydrhwng Trewan a'r Gwirionedd. Ceisia hefyd awgryinu nad ydyr y beirdd yn talu sylw i hynefiaetbau, tra y gwyr pawb a, wyr rhyw- beth mai y goreu, fel rheol, ydyw j-r hynaf- laethwyr goneu 'hefyd. Ond cyfeiliorna yn fwy iyth wrth iJ1WY ft ddarganfyddodd yr hen riynon. Gwyr p^b yn Aberrfraw mai nid lliomas Hughes naV un o'i dylwyth oedd y dar- l •ganfyddwr, ond Williams, y gof (hynaf). ¡ Ere dderbyniodd y vrrfbr a rodd-wyd gan y fconeddwr dyhr, a diau na Imasai y btoeddwr yn rhoddi y 1 i Owen WilKasns pe Thomas Hughes fuasai v <dargafcfyddwr. Owen Roberts, yr oil a «*dywedwn J'Melus, moes, mwy. Y-dwyf, etc., 0AKWR OYFIAWNEEH.

ALMANAC R. ROBERTS, CLAERGYBL Syrf^-Qfrelais gyhoeddwyr yr almanac uchod yn cywiro y fleiriau a ymddangosodd yn yr almanac 1899, yn y "Glorianydd." Tauodd i'm meddwl ofyu iddynt, neuhyw un o* ch dSarllenwyr sydd yn alluog-, beth sydd: i'w ddeall wrth rr arwyddion oavlvnol eydd yn yr atbaianac-"Tra^d, oklon dirgel, cIa. ooea, gwddf, braichiau, ysgwydd, garaa, Pen bol? Nid ydyrab yn ojynol yt un fath a r uohod yn mhob tudalen ynddo, geiriau er iddynt gael eu trosi. Yr wyf wedi methu cael dim egkrhad, er gofyn lawer cwaith i 8QryW. Da chwi, goleuwoh y dall, ji diolchgar fyddof..—YdWyf, etc., HECTOR.

AT PEIRBD IEUAINC MON. gfyr,—Caniatewch i m-i yohydig o'ch gofod vn .u papyr clodwiw i Mrgrvmu mai dymtiaol a fyddai cael rhyw fath o gyfarfod adloniadol eyd- l'h""ng beirdd ieuaino Mon .tl1 gilydd, fel y galfoot ddyfod. i adixabyddiaeth gweffl gilydd. Credaf, ond i ni ddyfod i adnabyddiaeth a'n ydd, y gall. em fod o gynorthwy y naill i'r llall. Diamau genyf 7 bnasai ami i fardd urddedig o Fou yn falcb o dfMf cyoorthwyo, trwy foiruladn ac adolyp ein cynyrchion. Beth a fyddai i ni j^ael diwrnod o wyliau gyda'n gilydd mis "Mai neu Meheftn" nesaf (os cawn fyw ac iacb) &r un o fryniau rhamantus I Mon i ymdrin ar y peth? Pwy o'r beirdd ieuaonc a wna draethu ei len ar yr awgrym? Credaf yn gryf < y deilliai Hcs oddiwrth gyfarfod o'r fath i lawer I hebla.w i'r lleiaf o'r frawdoliaeth (os wyf yn deihrng o'r enw hwnw). Beth a ddywed Meiriadog a liach- raeth Mon am fy awgrym? A fyddant hwy mor garedig a datgan eu barn ar y peth trwy gyfrwncr eich papyr clodwiw.—-Ydwyf, etc., gan ddyxauno Blwyddyn Newydd dda i chwi oil, HUW AP 10AN.

BETHESDA A I THRIGOLION. Syr,—Pa fodd y gall chwarelwyr Bethfiscla wraeudi "5p note?" Y mae yn ddiameu fod yma lawer yn ein mysg agi sydd mewn angen neu o leiaf a fuasai yn falch o dipyn o'r cyfeillion cjin- wynasgar yna ord y cwestiwn ydyw, pa fodd y gellir eu gwneud. Nid oes dim byd hawddach 11a gWlleud "5p note;" fe all unrhyw chwareiwr yn Bethesda eu gwneud mor hawdd a pheidio ond iddo fyned uti yn y Sordd iawn, ac mi dredaf inau ddweyd wrthych pa un ydyw y ifordd hono. Oof- iwelt yn gynibaf oil fod ceisio gwneud neu geisio efelyohu gwneud "5p note" yn "fejony," yn edd o'r math waethaf, a gwao fydd i'r pschiadur hwiiiw a syrthio i afael gwyr y "quiiiiis" am gyf- lawni y pechod yna; geilir dweyd aau y cyfryw un mai da fuasai iddo pe nasi gaoiesid ef. Felly, nid fy amcan ydyw eich, anog i gyflawni "felony," ond dar.gos i chwi pa fodd y mae "5p notes" yn cael eu gwnerad, ac hefyd ddangos pa fodd y gellwch ohwithau fel ohwarelwyr eu gwneud heb droseddit yt un gyfraith o dan ihaul y ffurfafen. Y mjSia y papyr o ba un y gwneir "Bank of Eng- land notes" yn cael ei wneud gan gwmni o'r enw Messrs Portal Jlli .eu meiliinau mewn lie o'r enw Laverstoke, swydd Kent Fe gediwir y wyliad- wriaetln fanylaf a.r y gweithwyr yn y melinau yma rhag ofn i unrhyw un o lionynt allu "pilfero" rhai o'r papyrau bach yna. Rai blynyddau yn ol daifu i rhywura fodi yn ddigon sgilgar i ladrata rliai nodau o'r melinau yma; ond bytih er hijny mae yna y fath wyliadwriaeth fanwl yn cael ti chadtw ar bawb fel m'ai haws fyddai iddynt siyrjdud yr Wydldfa na. sytmiud) yr un "5p note" o'r fan yma ond yn unig trwy y sianel y imae i fyned. Y "bank notes" yn cael eu gwneud fesyl dau ar unwaith, a chedlwir cyfrif manwli o bob un wrth ei wneud, ac os digfwydd fod rhywbeith y mater arno wrth ei wneud rhoddir ef yn ol i gael ed ail wneud, a cihiediwir cyfrif manwl o bob un o'r "spoilt notes" yr un fath a chyda'r un manylwch a'r rhai goreui. Wedli gorphen y "bank note," cynier swyddog afael ynddo, rliodda swyddog arall «i rif yn ei lyfr; yrua pesir ef i ddwylaw swyddog arall, a gwna yntau roddi lei: rif yn ei lyfr yr un fa-tho Bydd y "ibank note" yn myned trwy d'dfw^ law dim Ilai na dWsiin o ddynion, a nifer o hedd- petidwaid wrth ben y rhai yna yn eu gwylio cyn y daw ailan o'r feTim. Y mae y papyr o ba un y gwneir y nodau hyn yn cael ei wneud o ddarr.au o lian goreu—"linen cuttings macaratedu" Y mae y damau yma yn cael eu malu gan beirian- au, eu golchi a'u unwydo mewn dwfr nes y imae ah dyfod yn bur debyg i "paste." Gelwir j) "paste" nill y gymysgedd yma yn "pulp;" a diyma ydyw defnyddj "5p note." Y mae y "pulp" yma yn cael ei roddi mewn ffram neu "fold of wine," trwy ba un y g(adewir i, ddwfr red eg gan adlae-1 i'r "piulp" sefyll ar y wyneb yn y "fold," ac ond i chwi ddal "5p note" tuagat y gol'eu, chwi a weilwch fed yna yr un ffigiwrs, yr un llythyrenau, geiriau, a phobpeth arall wedi eu gwneud yn y papyr ag sydd. wedli tu hargraphu ar ei wyneb. Y mae y rhai yna yn cael eu galw yn "water marks," ac wedi cael eu gwnteud yn y "fold" y rhoddir y "pulp" gydia'r amcan, mae yn debyg, o rwystro i neb allu twyJJo trwy geisio efelychu gwneud y nodau yma. Y driniiaeth nesaf yr a y "pulp" yma drwyddi ar ol cael ei godi oddiiar wyneb y "fold" ydyw el osod rhwng plygion o wlanem o dan "hy- draulic" i dynoi pob diferyn o ddwfr o hono a adawyd yn y "pulp" wrth) ei gymeryd o'r "fold." Wedi imynedl 0 dan y dtrindiaethl yma eto y maent yn cael eu codii i fyny a'u hongian ar "linies" ag sydJd wedi caei eu gwneudo rawn-—■"hair lines." Ar ol iddynt ddiferu neu syehm digon ar y rhai yma, yr omichwyliaeth! nesaf iddo fyned dani ydyw cael ei osodl rhiwng; "sheets" 0 gopar neu bres. Weda 'hyny dodir ef rhwng oiwynion dur (steel rollers) inawrion i'w elirdo, eu poOishdo, & rhoddi "gillaze" arnynt. Ar ol yr hioll driniaethau yna, pa rai a wnedr fath fanylwch, dyna'r "5p note" wedi ei orphiem ond un peth, sef argrapthu arno, ao fe wneir hyny yn y Bank of England yn LluntLam. Ar ol argraplmii arnynt yn y Bank of England: torir hwynt yn eu haner gan eu bod yn caeii eu gwneud ac argraphiu arnynt bob yn ddau. Dynia ydljrw y rheswm pahaan y mae tair ymyl o bediair i bob "5p note" yn rougli, a dim ond un yn llyfn, ac ond i chwi edrych yn fanwl ar bob Banic of England note chwi welwch fod yna fymryn bach o'r goud wedi ei thori ymaitlr. GalTiasai llawer un feddwli mai anlwo neu ddamwain a ddigrryddodd iddo i beri hynyna. Na, dim o'r fath beth; dices yna ddim anlw6 na dam wain yn perthyn i nodau y Bank of England, ond yr an. lycion a'r damweiniau Fydd yn cael eu gwneud iddynt wrth eu gwario. Y mae y "water marks," y tair ymyl rough, a dim ond un lefn, a'r g-cngl wedi tiliori ymait'h mor bwysig mewn Bank of Englland note ag ydyw y ffigiwr sydd ar ei wyneb. a gellwch welled hyny yn amIwg wrth weled y bancwr llygad>-graff yn ei handle. Gafaela, os y darfu i ohtwi syiwi, yn ei ben, a deal ef tuagat y ppd&uni mewn eiiliaidi heb i chwi wybod1, ac os y gwel y "wster marks," tair oongl rough, ac un Mn, a'r gongl wedi ei tihori ymaith, pobp^ih yn dda. Rhodda i ohwi bum' sofren vn ddirvrc- niacihl yn ei Ie. Peth arall sydd yn ihynod yn ^lyn' a_"5p note" ydyw unwaith y daw ef allan o'r Bank of England) a myned yno yn ol ddaw ef byth allan wed yn; Hoeglr pob un, :8 rhoddir rfiai DJeW- ydduon yn eu lie. Fawely cihwarelwr fod ynta lawer iawn o cLra- freTTh a Lawer iawtni o ofaj yn cael ei gymeryd wrthi wneud nodyn 5p lawni cymaint ag sydd. yna wrthi wneudi techan. Y dlrafferbh a'r llafur eydd yn myned i wneudi unrhyw beth sydd yn rhoddi gwerth ar y peth hwnw wedi 6i wneud felly yn libllol gyda nodyn 5p pe buasai yna ddiim. tra,- ffetrthi i wneud injodjm 5p fuasai yna. yr un gwerth ynddo ar oli ei wneudL Y drafferth i'w wneud yn rhoddi gwerthJarno ar ol ei wneud, ac y mate y papyrau bacthl yma yn werthfawr ac yn hwylijs iawn i fechgyn ieuainc ein chwarelau i'w handlio. ao o wasanaeth mawr iddynt. Dyma'r cyfetillion gare-a ai all bacihgeji. a lodes ieuanc diaro arnynit. Ni fuaswn yn ei recommendio fel y papyr goreiu i chiwaxelwr bapuro ei dy, ond y maent y stwlf wreu a ellir gael tuag-at wneud linen i booedi mjeibion, a meTched 'ieuainc Bethesda. Fe d/dywednr y byddiai llongwrs ers talwm yn eu dodi rhwng slices- o fara ac. ymecnyn a'u bwyta, gan mor falicih fyddleint o Jionynt. Nis gwn a fuo Jack y Hongwr sydd1 ar ymwaEad a Bethesda y dydd- lau yma yn. gwiieud hyny ai peidilo os hu, hwyr- Mh y dywed) dipyn o hanes y "good old times" yna wrthym rhyw bryd. Y mao yn amhvg ini nad! ydyw oes y papyr ond ™,ega yn detihireu dad hlygu; yn rojli.m yohydig flyiiyd'diu do ceir gweiliedbrorn pcebpeth yn oaei e. "w Leud o bapyr. Beth bechgvn ieu- aino yna o ymfwisgo crys papyr, coillar bapyr, trowsius papyr, cot bapyr, a bet bapyr, byw mewn ty papyr, eistedd i lawr ar gadair Dapyr wrth fwrdd wedi ei wneud o bapyr, yfed te 0 ^PJT, ac ar ol darfod cu&anu y "wisgo yni ei biniafore papyr, a c* y a,r no.9 wedi darfod ei ddiwrnod1 yn y ohware! nøu rh a^lWedigaeth arall wedi iso am dano ff™ mwt 0 ^Pyr, chwiKo am di dop coat a'i ■k ^ar>-rr: ^TMCTydl ei ffon neu ei ymborelo P^r yn ei law: i fynedi allan am dro neu i chwibo am ei bapyr newydd. cerdded yn ddistaw ar hyd strydoeddi Bethesda, pa rai fydd efbyn tiyny wedi eu gwneud o bapyr, yn He dwr a baw fel y maOOJt yn. bresenol. Dywedir fod oVroioni cerbydiau y rheiLGTywld a Ciherbydau ecil:1 yn cael ea gwneud: eisoes o bapyr, a'u bod yn rhai budJd- iel a da; ac y mae yna eglhjys hefyd vn Norway ag! syldd yn ddigon o'i maint i ddal mil o bobl wedi ei gwneud i gyd o. bapyr. Y mae yo: anmhowlbl, naewn gwirionedd, gwybod beth fyddl dyfiodo} y fasntachl bapyr. Ond yr hyn sydd yn rhyfeddach fyth ydyw fod y cyfan yn cael eu gwneud o men. r^ "v fwrir ymaith tai fel pebhiaiu Mlw a di- weirfcli) i'r poliwr, ao eto i y mae ami i un o'r chap? yma yn ddigen boddilawn i gyirieryd mym- ryn o bapyr a ffigiwr 5 arno yn dal am fyned oddi- amgylchi i'w cxsylu harfon ymaitih i'r melin *u IV mailii rawyd<o, eu glirhni, a'u «;wnend yn rodau 5n i yn ol i HethFÕ" draohefn.— Tdwy-t, etc., Y THHSBIAD.

Masnaoh Yd yr Wythnos, Mewn ystyr amaethyddol, y mae y flwyddyn 1899 yn addaw yn dda, am fod yr hyn a hauwyd yn yr hydref yn gryf ac yn dda, Unig berygl y sefyllfa ydyw rby fychan o leithdra yn y tir. Rhoddir ad- roddiadau addawol am ragolvgon y cnydau ar y Cyfandir, hefyd. Yn America, y mae yr awyr oer, lem, wedi bod o gymhorth mawr i'r indrawn, a'r hyn a hauwyd yn yr hydref yn y Gogledd yn cael ei amddiilyn gan eira. Yn yr India, disgwylir cnwd rhagorol o wenith; ond, nid yw y rhagolwg mor addawol am y cnydau sydd yn gofyn am lawer o wlaw. Bu cynarwlaw y gauai o gryn fendith i'r gwenith, ond prin y cafwyd grmaint o hono ag arfer. Cerir y cynhauaf yn mlaen y y Weriniaeth Arianin gyda chysondeb; ond rhy L n y gellir disgwyl y cnwd newydd i'r farchnad1 cyn pen pythefnos; na gobaith am lawer o hono cyn mis Mawrth. Di fywyd oedd marchnadoedd yr wythnos ddi- weddaf-yehydig brynwyr oedd wedi dyfod i'r prif rai. Nid oes dim newydd wedi digwydd yn nglyn a'r fasnachi mewn yd gwanwyn er dechreu y fhvydd Jn- T——

Ciniaw Rhent Baron Hill. Casglwyd rhenti Etifeddiaeth Baron Hill yn Beau- maris ddyddiau Gwener a Sadwrn diweddaf. Ddydd Sadwrn cyfrajiogodd y tenantiaid, yn rhifo yn agos i 100, o giniaw arddercliog yn y Bulkeley Arms Hotel. Bwriadai Syr Richard fod yn bresenol, ond yr oedd yn analluog ar y foment ddiweddaf. Yn mhlith y prif denantiaid yr oedd Mri Hugh Thomas, Y.H., W. Brocklebank, R. Roberta (Pant Howell)", J. Coulthard, J. Owen (Brynglas), 0. Owens (Penhwn- llys), E. W. Parry (Cremlyn), Francis Hughes (Cae Mawr), Morris Owen (Biyniau), y Cynghorwyr W. R. Jones (maer), F. Geary, Mr John Owen "fCefn Coch), etc. Llywyddwyd gan Mr John S. Laurie, y goruchwyliwr. Ar ol y ciniaw, Cynygiodd y Llywydd Iwncdestyn y "Frenhines," etc. Y Cynghorydd W. R.. ones a gynygiodd "Iechyd da Syr Richard" mewn dull canmoliaethus iawn, gan gyfeirio at y barwnig fel dyn "all round, yn llenwi gydag urddas a gallu ei amryfal swyddi uehel, megis arglwydd-raglaw, cadeirydd y Brawdlys Chwarterol, milwriad y Milisia, etc., a phwysicach fyth, tirfeddianwr da. Cyfeiriodd hefyd at waeledd difrifol yr aer, ond yr oedd yn dda ganddo glywed ei fod yn gwelIa. yn awr. Derbyniwyd y llwncdestyn gydag anthydtdd cerddorol a thair banllef. Yna cynygiodd Mr Hugh Thomas "Yr Arglwydd es Magdalen Bulkeley a'r Plant," ac anrhydeddwyd y llwnedestyn hwn eto gyda'r un brwdfrydedd. Mr Laurie a, gynygiodd "Tenantiaid Baron Sill," a. dywedodd ei fod yn falch o'i gysylltiad a hwy, ac o'r dull prydlon a pharod y deuent i dalu eu rhenti. Eiddunai iddynt hwy a.'u teuluoedd Flwyddyn Newydd hapus a Uwyddianus. Cyplysai gyda'r "toast" enwau Mr Hugh Thomas, Mr Brockle- bank, a Mr Owens (Penhwnllys). Mr Brocklebank, wrth gydnabod, a bwysai ar yr amaethwyr yr angenrheidrwydd o fagu stoc dda, a dymipai pe gallai eu "landlord" weled ei ffordd i gadw ystalwyn (cart stallion) da. Cytunai Mr Owen a Mr Brocklebank, ond dywed- odd ei fod yn meddwl y dylai pob amaethwr astudio ei fferm ei hun ni wnai peth a. siwtiai un fferm ateb mewn fferm arall. kCarai weled Syr Richard yn cymeryd mwy o ddyddordeb bywiog yn ngwaith ym- arferol amaethyddiaeth. Cynygiodd Mr Brocklebank "Iecbyd Da y Gomch- wyKwr," Mr J. S. Laurie, yr nwn a ddiolchodcl. Yna dygwyd y gweithrediadau dyddorol i der- fyniad.

Mynydd Parys. [At y Golygydd.] Syr,—Mawr yw'r si a'r son sy'n llawn trwy Fon fod cwmni newydd ar gymeryd hen fynydd cyf- oethog Parys eto. Yr wyf yn credu yn ddiysgog fel y graig fod dyfodol d'r eto yn aros Myn- ydd Parys. Nid oœ dadl nad oea digonedd an- h/sbyddiadwy o adnoddau yn guddiiedig yn ei grombil. Nid wyf yn gwybod fod yr un mynydd a ddeil am eiliad i gyatadlu a Mynydd Parys am ragoriaeth ei fwnau. Mae ei ddyfroedkl ooohion yn rhagori; ceir paent, copr, a chopras; mae y gareg las yn cynwys amryw fathau o feibeloedid. Byddai i gwmni newydd afael ynddo esgpr ar lawenydd annesgrifiadiwy. Da genyf glywed fod Mr T. F. Evans, Mona Lodge, am barhau yn y dyfodol i fod yn un o'r cwmni newydd. Os gwir y ei, bydd llawer un yn ei gwadnu hi am ei hen gartref i øwn morthwylion Mynydd Parye. Nid oea amheuaeth nad oea digonedd o dryearau yn gorwedd yn diawel yn nghrombil yr hen fynydd. Dywed hen fwnwr profiadol wrthyf fod yn y pen gorllewinol i shafft y Gwen ddtigonedd o gopr. Mae miloedid lawer o dunelli wedi eu tynu i fyny trwy y ehafft hon. Ychydig o dreialon sydd wedi bod rhwng y shafffc a Morfa Du. Oeir tri own copr yn shafft Gwen un yn yr "luanging," un yn y campl, a'r Hall yn "heading." dofier fod y shafffc uchod yn headio o'r tua'r oant.—Ydwyf, mewn llawn gobaith y gwelir y mynydd eto yn ft lawn fri, yr eiddbch, etc., MWYWA

Cyngherdd Nadclig 7 Bedyddwyr Cemaes. BEERNIADAETH Y GAN DDESGKIFIADOL— "CINIAW NADOLIG." Derbyniais dri cyfansoddiad ar y testyn dyddorol hwn, sef eiddo "Arlwywr," "Anfedrus," ac "Un Llwydaidd Fy JJiw Ydwyf." "Un Llwydaidd," etc.—Mae swn awen naturiol yn y gan honond awen eisiau ychydig ddisgybl- aeth ydyw. Nid perseiniol vdyw yr un 001 trwy'r penill. Newidia ei fesur yn y pedwerydd penill, yr hyn sydd yn cloffi ei gan yn fawr. Dalied ati, er hyny daw yn gjrfansoddwr awyoh. "Anfedrus."—Mae man frychau yn y gan hon etc, ond brychau diofalwch yynt. ac nid anfedrus- rwydd. Mae pumed penill y ean bon eto yn ei han- urddo. Coir yn y ga.n, er hyny, ragoriaethau yn gorbwyso ei gwendidau. "Arlwywr.—Can naturiol a. desgrifiadol. "Ar- lwywr" yn unig sydd yn desgrifio y ciniaw. Am y gan ddesgrifiadol y cynygid gwobr, ac nid can a.r gylchyniadau y wledd. "Arlwywr" yw y goreu, a llawn haedda y wobr. Rhagfyr 26ain, 1898. RHYDFAB. CINIAW NADOLIG. CHWE" PENILL I GYSTADLEUAETH CEMAES, NADOLIG. Mae llawer math o giniaw, Mewn blwyddyn, rhaid i'm ddweyd, Ciniawau achiysurol, Gwahanol ddull o'u gwneud, Sef cinio'r Pasg a'r Sulgwyn, A'r clwbiau oil, "fair play," Ond nid oes 'r un gystadla A cinio'r "Christmas Day." Cajiol-bryd Dydd Nadolig Rydd bwn ar fyrdda'r byd, jNes byddont yn siciedig, Bron methu dal vn nghyd, Dan bwysau gwyddau breision, Pasgedig at y wledd; Wrth weled fath ddanteithion Fe lona. pawb eu gwedd. Ar ginio Dydd Nadolig Chyfrifa neb mor gost, Bydd rhaid i'r "turkeys" tewion OR fyrAl yn aberfch rhost; A'r hwyaid gyda hvny, Goreuon o bob rhyw, Dan orchwyl mawr v pobty, Dydd eu hangladdoedd yw. Ar ginio Dydd Nadolig Y bydd "plum pudding" mawr, Fel brenin ar yr arlwy, Digonwr pob bwytawr; Y "lemon peel" a'r "raisin," A'r "orange" melyn "nice," Y "figs" a'r "grapes" yn ddibrin, Afalau a "mince pies." Ar ginio Dydd Nadolig Bydd "jellies" o bob iliw Yn loew-wlyb gigledig, Crynadig fel pe'n fvw; Pob ffrwythau gwledydd foreign," A'r cnau, topia'n llwyd, Y "e?^ry" a'r "cenin" Yn "help" i bwyd. Ar ginio Dydd Nadolig Pob teulu a wnel gwrdd, Hwy dd'ont o bell ao 84!0fI I eistedd wrth y bwrdd; Fel arwydd o'r achlymir, Llawenydd, parch, a bri, Y byrddau oil addurnir A'r pigog "holly tree." ARLWYWR, Sef Mr E. Hughes, Groee, Cemaa.

Nodion o Gemaes. Mr Golygydd,-Yr hyn a'm synodd i yn fawr wrth ddarlEan eich papyrclodwjw ydoedd na fuasai yma rhywun o'r cyfeillion ag sydd yn arfer cof nodi hanesdon a digwyddiadau o'r He uchod wedi cael cynhyrfu eu teimladl i gofnodi am gar- edogrwydd a haelioni Miss Roberts, Vigour. Y naae yn bur debyg mai parchu eu gilydkl yr oadd y cyfeillion, a neb yn gwneud y gwaith. Ond gan mai fel hyn y mae pethau wedi digwydd, y mae rhyw hen ddihareb yn dweyd mai "gwell hwyr na hwyrach." Ac fel gohebydd newydd. yn cynyg ei hun yr ydwyf yn dymuno cael congl fechaii yn eich papyr godidog i ddatgan y teimladau cynes a'r diolchgarweh gwresocaf sydd yn llenwi myn- wesau tlodion Oemaes o barthed i haelioni a char- edigrwydd Miss Roberts. Y mae yn sicr fod y faneddigea yma yn haeddu cael y parch mwyaf a'r ganmoliaeth) uchaf, obdegid mae ei charedig- rwydd a'i haelioni yn hawlio hyn oddiar law pawb sydd yn ei hadinabod. Miae hi bob amser gyda sirioldeb yn barod i gyfranu yn helaeth at unrhyw achos teilwng fydd yn yr ardal, heb edrych ar enwadaeth na dim o'r cyfiyw, ac y mae hi yn cofio am y geiriau hyny, "Y mae genych chwi y tlodion gyda chwi bob amser," ac nid yn unig rhyw un- waith' yn y flwyddyn tua'r Nadolig y mae hi yn cofio am, y rhai hyn, ond' Mae hi yn gwneud hyny yn barhaus. Mae ganddi galon ag sydd yn Ilawn o gydymdeimlad a'r cyfryw, fel v mae ei rhoddion parhaua yn profi hyn yn sylweddol. Mae yn llawenydd genyf allu ccfnodi i ddarllenwyr eich papyr mai nid gwneud rhyw un orchest fawr flyn- yddol er mwyn cael ei gweled gan y cyhoedd y bydd Miss Roberta, ond y mae hi a'i Haw yn agor- ed ar hyd y flwyddyn i gyfranu i rai fydd mewn angen. fel erbyn hyn y mae cyfranu i'r tlodion wed6. dyfod yn ail natur iddi, a gwir ddymuniad ein calon ydyw ar iddi gael hir oes i fyned yn nolaien gyda'r gorchwyl rhagorol yma. a phob llwyddiant a'i dilyno, a llifed cyfoeth iddi fel yr afani. SYLWEDYDD. [Gobeithiwn y bydd i'n gohebydd sylwi yn y dtyf- odol mai ar un tu i'r ddalen yn unig y dylai yegrdfenu.—Gol.]

Eisteddfod Goronog Caorgybi, 18S8. BEIRNIADAETH AR Y TRAETHODAU AR "LLE A GWAITH MEROHED YN NGLYN A'R YSGOL SABBOTHOL." Nid wyf yn meddwl i mi erioed gael mwy o bleser yn darllen a cheisio beinuadu nifer o draethodau ar gyfer unrhyw gystadleuaeth nag a gefais wrth fyned drwy y chwe traethawd a ddiaethant i'm llaw ar y testyn hwn. Y mae yr oil yn dangos llawer o allu a meddylgarwchi ac ymiohwililad, yn nghyda dealltwriaeih glir o am- canion yr Ysgol Sabbothol, a'r gwaith mawr ellir I ei ddwyn oddiamgylch gan y rhyw fenywaidd yn- ddi. Y mae y salaf yn draetliawd gwir dda, a phe mai hwn fuasai yr unig draiethawd yn y gys- tfcdieuaolh, ni pbetruswn i ddyfarnu y wobr iddi yn gyflawn, tra y mae y goreu yn un o'r traeth- odau mwyaf godidog a ddarllenais erioed, ao yn gwir deilyngu SWIll. y wobr lawer gwaith drosodd. Yr wyf wedi dosbarthu y traethodau, nid yn gymaint yn ol eu safle lenyddol a ohymariaethol, ond yn eu perthynas a'r modd yr ymdriniant a'r testyn. Nid yw Aurora a Gwenonwy wedi ysgrifenu ond ar ran o'r testyn. Yn Ifbo ysgrifenu ar "La a gwaith merched yn nglyn a'r Ysgol Sabbothol," ysgrifenent ar "Waith mierched yn yr Ysgol Sab- bothol," ac oddkatr y safbwynth wn ysgrifena y ddwy yn fedrus a da. Oymwysderau athrawes s'u dyledawyddau yn bexiaf yw baich eu traethod- au. Ysgrifena Aurora Gymyaeg rhagorol, a rhan ar- ddull y mae hwn yn un o'r traethodau goreu yn y gystadleuaeth, ond arddengys ol brys ac eegeulus- dra mewn rhai manau. ATgyhoeddir fi y gall- asai Aurora ysgrifenu traethawd llawer gwell pe cymerasai yohwaneg o bwyll i feddwl allan ei theatyn ac i gyfleu ei meddyliau yn glir a diam- wys. Y mae' traethawd Gwenonwy hefyd yn un da iawn. Buasai yn dda i holl athrawesau yr Ysgol Sul yn cin gwliad—ac athrawon hefyd, o ran hyny —ei ddarllen a chedsio gweithredu ar ei awgrym- iadau. Gresyn na buasai Gwenonwy wedi, as- tudio y testyn yn fwy manwl cyn dechreu ysgrif- enu. Oyrnor y pedwar traethawd arall olwg eang a ehyflawn o'r testyn. Tra y buasai y rhan fwyaf o draethodlau Aurora a Gwenonwy yr un mor gymwys i feibion ac i ferched, cyfynga y pedwar hvn eu sylwadau yn arbenig at. le a gwaith merch- ed yn Bglyn a'r Yagol Sabbothol. Y mae traethawd Mair o Wynedd yn un o'r rhai mwyaf gwreiddiol yn y gystadieuaeth. Y mae yn llawn o ergydion pert a "witty" o'r dech- reu i'r diweddi Nid yw ei dleilyngdod llenyddol feallai mor uchel a'r ddau a ivodwyd eisoes, and y mae yr awdures yn amlwg yn feddianol ar argy- ,hooddiadau cryfion yn nvly-n a hawKan ei rhyw, ac ar y gwroldeb angenrheidiol i'w traahu. Ei t,huedd, ydyw i fyned dros derfynau ei theetyn. Prin y gallaf deimJo fod ei sylwadau ar waith y "Primrose League" a'r priodoldeb o gael Oym- deithas Ryddfrydol ar yr un llinellau yn dwyn perthynas agos a'r mater dan sylw. Ar yr un pryd, ceir l'liawer o bethau tra rhagorol yn y traethawd. Oynghorwn Mair o Wynedd i ym- gydinabyddu mwy ag ysgrifenu Cymraeg. Nid yw Cymraeg Ymdtechgar ychwaith yn ber- ffaith o Ya-wer. Nid yw eto wedi. dysgu brawdd- €?]^u yn ddia, ao mewn amryw fanaw y mae ei sill- ebiaeth yn wallue. Braidd yn gymyegiyd yw ei syniadau oherwydd nad ydyw wedi arfer meddwl yn glir ac yn direfnus. Ymdrinia, fodd bynag, a rhai rhanau o'i thestyn yn bur ddeheuig, ac fel y gweddill dywed lawer iawn o bethau gwerth eu dysgu i ferched yr oes. Dalied Ymdrechgar ati i ymdrec.hu, a thrwy ymdreeh daw yn berffaith. Eunice.—Traethawd maith, llawn, o feddwl ac o øwyn. Ysgrifena 46 o dudalenau, ac ymdrinii a'r mater yn fanwl a galluog. Drwg iawn genyf nad oee gwobr i Eunice. Nid yw ei llawyegrif gystal a'r gweddill, ac nid yw ei harddull yn rhyw goeth a llyfn iawn. Pe y bwriedid eyhooddi y traethawd byddai yn angenrheidiol caboli cryn lawer arno, ond y maie wedi meddwl y maiber allan yn ofalus, ao yn cyfleu ffrwyth vi myfyrdjod yn glir a syml. Y mae yn amlwg ei bod wedi cy- meryd trafferth dirfawT gyda'i thraethawd1, a di- ameiu genyf ei bod wedi cael tal da am y draff erth. Aed yn mlaen ar yr un llwybr, a daw yn oreu rywbryd. Y mae traethawd Blodeuwedd yn rhagorol. Dau fai yn unig sydd arno. Ei thuedd i bregethu i'w chyd-chwiorydd, a'i diffyg gofal achlysurol gyda'i brawddegu. Eto nad yw y beian hyn ond bychan, ac ant o'r golwg yn ymyl rhagoriaethau y eyfansoddiad. Cymer olwg eang a deallus o'i thestyn. Arddengys wybodaeth fanwl o'r Beibl, ac o lenyddiaefch gyffredinol. Defnyddia gym- hariaebhau tlymon a phwrpaeoL Y mae y traeth- awd-er yn faith, 52pp.-yn ddyddorol a pble- seTus i'w ddarllen. Ymgyfyd i hyawdledd uchel mewn rhai manau. Defnyddia Gymraeg coeth ond syml, ac y mae YIJI amlwg ei bod wedi arfer ysgrifenu cyn hyn. Oarem. weled y traethawd wedi ei gyhoedidi, er mantais i holl ferched Oym- ru. Buasai yn anmhosibl ei ddarllen heb i les dirfawr ddedHiaw o hyny. Yr wyf yn ddiolchgar i Blodeuwedd, pwy bynag yw, am y fraint o ddar- Hen y fath gasgliad o bethau byw a gogoneddue. Rhodder y wobr iddi. oherwydd os teilyngwyd gwobr enioed, teilynga hwnf un, ac un llawer mwy ffl gwerth, er mor sylweddol, nag a gynygir yn y gystadleuaeth hon. Ar air a chydwybod Oaergybd. JOHN HUGHES.

Quite the Prettiest," is the Univwasl Opinion of Hcmmirman's Almanack for 1899. Beautifully printed in colon and now being GIVEN AWAY by nearly 10,000 retailers of Horniman's Pure TOR. SoM by Bangor Roberta. Chemist; Lewia, Grocer; "Comet Stores," at Llanrwst and at Colwyn Bay. Carnarvon: Owen, Chemist. Port- ma doc Morris Chemist; Newell, Confectioner. Pwllheli: Owen, Chemist. Nevin Griffith, Grocer. Bryniiiancyn Hughes, Grocer, etc Conway Wil- liams, Chemist. Beaumaris: Williams, GrocerR, etc. Penmaenmawr Co-operative Society Roberts, Grooor. Llanberia: Ingham, Grocer. Llanfair- fechaa: Morgan, Grocer, etc. Williams, Tea Dealer. eta. Llandudno: Hooson, Gloddaeth-street; Re- berts, Chemist. Llangefni: Jones, Grocer, etc. Colwyn Bay: Hughes, Grocer, etc. Bron Ceinwen • Roberta, Grocer. Newboreagh: Lewis, Grooe. Llaoerohymedd Roberts, GTor, etc. Holyhead: Da vies, Bros., Gaooeraw

ABERFFRAW. Cylnhaliwyd cyfarfod adloniadol yn Ysgoldy v Methodistiaid Calfinaidd o'r lie uchod, nos Sadwrn, Ionawr 7fed, 1899. Llanwyd y gadair gan Mr W. J. Griffiths, Henllys Fawr, hwn a wnaeth ei waith yn ganmoladwy iawn. Cymerwyd rhan yn y cyfarfod, ar y gwahanol adranau, cerddorol a llen- yddol, gan y personau canlynol:—Misses L. M. Hughes (Llinos Ffraw), Jane Owens, Ellen Owens, Ann Hughes, Jane Williams, Mri Johnny Hughes, 0. T. Jones, J. Jones Parry. Owen Hughes (Llew Ffraw), Robert Jones,, Gwilvm Ffraw, a Chor y Plant (o dan arweiniad modrusLlew Ffraw. Gwnaeth vr oil o'r cantorion. eu gwaith yn ardderchog, nes enill cymeradwyaesth. Beirniadwyd ar y gwahanol destynau gan Mri T. Owens, Robert Jones, G. Hughes. Chwareuwyd ar yr offeryn gan Mri Thomas Owens a H. E. Hughes. Yr elw tuagat Gor y Plant. Hwn oedd y cyfarfod cynta.f ar ol eu buddugoliaeth yn Eisrteddfod Goronog Caergybi, a gwnaeth y cadeirydd sylwadau gwerthfawr ar eu buddugoliaeth, gan eu cymhell i fyned rhagddynt a dal i enill clod, fel ag yr oeddynt wedi enill yn y gorphenol. Yr oedd y cor wedi cael tynu eu darlun- iau yn ddiweddar, ag ar ddiwedd y cyfarfod rhodd- wyd un i bob aelod. Gweinyddwyd — gorchwyl o'u rhanu gan y cadeirydd. Terfynwyd trwy ganu "Ben wlad fy Nhadau."—Ffraw.

AINON (ger Bodedern). Marwolaeth a Chladdedigaeth Mr R. 0. Jones.— Gyda gofid dwys y croniclwn ymadawiad y gwr ieuanc gobeithiol uohod1. Mab ydoedd i Mr a. Mrs E. Jones, Pandy Llywenan. Yr oedd er yn agos i dair blynedd' yn fyfyriwr yn Mhrifathrofa Bangor, a phe cawsai dreulio un tymhor yn rhager yn y sef- ydliad hwn buasai wedi graddio yn B.A. Tuar un adeg ag yr aeth i mewn i'r Brifathrofa dechreuodd bregethu gyda'r Bedyddwyr yn ei Fam Eglwys, sef Ainon; ac nid gormod yw dweyd y buasai cyn bo hir pe y cariateid iddo fywvd ac iechyd yn un o oleuadau disgleiriaf areithfa vr enwad yn Nghymru. Eistcddodd arholiad yn Medi diweddaf am dderbyn- iad i Goleg y Bedyddwyr yn Mangor, a. phasioda yn uwchai ar y rhestr. Parhaodd i fyfyrio yn y Brif- ysgol ar hyd y tpnhor, ond tua plinhefnos cyn y Nadolig cymerwyd ef yn wael a. cliludwyd ef i'w gartref. Gwelwyd ei fod ef yn dioddef gan ymosod- iad o'r anhwyldeb peryglus hwnw "pneumonia;" ac er gofid a syndod i bawb daeth y newydd trwm ddydd Mawrth, y 3ydd cyfisol, ei fod y boreu hwnw wedi ymadael a'r fuchedd bresenol. Ymgynullodd tyrfa luosog a pharchus i Ainon ddydd Sadwrn diweddaf i'w hebrwng i dy ei hir gartref. Cymerwyd rhan yn y gwasanaeth angladdol gan y rhai canlynol:— Parchn. y Prifathraw S. Morris, M.A., Bangor; J. Griffiths, gweinidog E. Evans, Bangor; 0. J. Ro- berts, LIanfair; W. R. Watkins, myfyriwr H. Edwards, Clwtybont; a J. Griffiths, Llanfairfechan (ysgrifenydd y coleg). Yr oedd yn bresenol hefyd Parchn. E. E. Jones, Rhosybol; D. Lloyd, RIiyd- wyn J. Birtles, Rhydwyn D. Davies, Capelgwyn J. T. Jones, Llanfair M.E. R. W. Davies,Cemaes; a nifer fawr o fyfyrwyr Bangor, y rhai a gludent y corph o'r elor-gerbyd i'r fynwent. Gan fod y dorf mor luosog trefnwyd1 i ddwyn y gwasanaeth yn mllaen ar Ian y bedd yn hytrach na. myned i'r capel, ac yr oedd y gweithrediadau yn effeithiol i'r eithaf. An- fonwyd "wreaths" gan Hrs Captain Pritchard, Ler- pwl; Mr a Mrs Lewis, Llanllibio; Mr ^Hughes, Madryn House, Bangor; Mr a Mrs Palmer N. and S.-W. Bank, Lerpwl; Miss E. Hughes, Bodlondeb, Bangor; Mr R. B. Rowlands, Machraeth View; Mrs Ellis a. Mrs Evans, Criccietb; a myfyrwyr Athrofa y Bedyddwyr. Derbyniwyd lluaws o lythyr- au oddiwrth frodyr parchus vn y weinidogaeth yn gofidio eu habsenoldeb o'r angladd. Cydymdeimlir yn fawr a'r teulu yn eu trallod dwfn. Mae y gollled bron yn anadferadwy, oherwydd yr oedd Mr Jones yn wr ieuanc o gyrhaeddiadau uwchraddol, o dym- heredd ddymunol, a chymeriad dilychwin. Fel pre- gethwr yr oodd nid yn unig yn werth ei glywed ond hefyd yn werth ei weled,—o bersonoliaetb olygus ac urddasol. Ciliodd ymaitih pan ond 2Sain mlwydd oed. Chwithi yw meddwl fod y cyfaill "R.O." wedi myn'd! Beth bynag ellir ddwevd am eraill, gwyddom ei fod ef wedi cael "blwyddyn newydd dda." yn yr ystyr uWchaf, oblegid y mae "gyda .Christ, canys llawer iawn gwell ydyw." Nawdd y Nefoedd fo dros y teulu oil yn eu galar.—R.W.D.

AMLWCH. Priodas. — Y dydd o'r blaen prio_dwyd Mr J. Thomas (stonemason), Penrhydlastra, gyda Miss Hughes, Frond!irion, yn Llangefni. Y gwas a'r forwyn oeddynt Mr Thomas (brawd y priodfab) a I Miss Hughes (chwaer y briodasferch). Hyderwn y cant hir ddyddiau hapus, a phob Uwyddiant iddynt. Maent yn treulio eu mis mel vn Llamcarw. Angladd.—Aeth gweddillion Mr Rowlands, Bryn- teg, am sir Gaernarfon dydd Mercher y boreo. Treuliodd yr ymadawedig flynyddoedd meithion yn yr anial daith. Yr oedd yn cad) i Mrs Williams, Brynteg, ac yn y Ife uchod y bu ef farw. Marwolaeth. — Bu farw Mrs Hughes (gynt o Catherine-terrace, Amlwch) yn nhy ei hwyr yn Llan- fair P.G., sef y Dr. Rossettor. Yr oedd yn fonedd- iges anwyl gan bawb, ao yn gymun-wraig ffyddlon yn Eglwys St. Eleth ar hyd y blynyddoedd. Cymer ei hangladd le prydnawn dydd Iau (heddyw), un cyhoeddus, yn mynwent gysegredig a henafpl pfwyf Llaneilian. Ceir manylion pellacb eto am yr ang- ladd.

BEAUMARIS. Cyfarfod Ysgol.—Qynhaliwyd cyfarfod ysgol dos- barth Beaumaris yn y lie uchod Ionawr 8fed, pryd y llywyddwyd gan y Parch D. Johns, gweinidog. Dechreuwyd, fel arferol, trwy i un o fechgyn yr ysgol adrodd penod, ao i'r brawd ieuanc, Mr R. J. Thomas, Waenfawr, fyned i weddi. Yna. awd yn mlaen at waith y cyfarfod, pryd y darllenwyd papyr gwir feistrolgar a. da gan Mr R. J. Thomas, Waen- fawr, "Ar ddyledswydd aelodau yr ysgol Sabbothol yn ngwyneb defodau a Phabyddiaeth yr oes." Caf- wyd ynddo awgrymiadau da, buddiol, a gwir amser- 01. Yna siaradwyd arno gan Mr Thomas, Llanfair P.G., a. Mr Thomas, Berea, yn nghyd a brodyr o'r lfu. Cafwyd sylwadau da a buddiol, a. chyfarfod hwyliog a brwdfrydig. Yni v prydnawn dechreu- wyd fel arferol, trwy ganu ac adrodd y "Deg Gorchy- myn," pryd y cymerwyd rhan mewn gweddi gan Mr Thomas, Berea. Yn y cyfarfod hwn ealwyd peth hollol newydd, sef unawdaw, ao un deuawd, gan enethod ieuainc o'r lie. Oanasant yn rhagorol. geirio'n eglur. dealladwy, a gorphwysiant yn rhydd a naturioL Holwyd y gwahanol ddosbarthiadau, a chafwyd atebion da, yr hyn a ddangdsai 01 llafur yn yr ysgol. Cafwyd cyfarfodvdd da iawn, ac yn y nos pregethwyd gan Mr R. J. Thomas, Waenfawr. yr hwn sydd yn fyfyriwr gyda'r Parch E. C. Davies. M.A., Portbaethwy. Cafwvd oedfa ddymunol, a diau fod yn y brawd yma allu naturiol i bregethu. dymunwn iddo ddyfodol disglaer, a. Duw yn rhwydd. —Dafydd-

BODEDERN. Y Gobeithlu.—Cynhaliwyd cyfarfod amrywiaethol yma nos Lun diweddaf, dan arweiniad Mr D. Bevan, Post-office. Oafwyd cystadleuaethau fel y canlyn :— Adrodd, "Y meddwyn," Jane Edwards a G. W. Rogers yn eyfartal. Ateb cwestiynau ar "Hanes loan Fedyddiwr" (dan 16): J. Edwards; (dan 13), Ellen Roberts. Llythyr oddiwrth fab at dad meddw J. H. Roberts a R. P. Roberts yn gyfartal. Canu oddiwrth y llaw-arwyddion: ME. RugncR a E. B. Rogers yn gyfartal. "Pencil sketch E. H. Jones. Dadleu: W. Williams a W. Roberts. Ar- eithio ar lampau y penfcref 1, T. Owen 2, W. Williams. Cafwyd adroddiad can R. H. Hughes, a chan gan Miss Lily Parry. Cymerwyd rhan yn y cyfarfod hefyd gan Gor yr Aelwyd a. Chor y Plant (dan arweiniad Mr 0. Williams). Cyfeiliwvd gan Misses Lily Parry a Gwen Richards.—Ysgrifenydd.

CAERGYBI." Cyflafan Criccieth.—Achoswyd cyffro dirfawr yn y dref pan ddeuwyd i ddeall fod Mrs Williams, a lofruddiwyd gyda'i dau blentyn yn agos i'r dref uchod, wedi bod yn trigianu yma am gryn amser pan yn ieuanc. Bu ei thad, Cadben Gordon, yn ngwasanaetih Cwmni y Rheilffordd fel cadben un o'r agerddlongau am rai blynyddau. Oddeutu saith mlynedd yn ol symudasant fel teulu odciiyma. Er- byn hyn mae Cadben Gordon wedi ei gladdu. Am Mrs Cordon gellir dweyd yn ddibetrus ci bod yn un o ragorolion y ddaear, yn wraig ddichlynaidd, ddi- absen, a duwiolfrydig. Mae pawb oedd yn ei had- rnbod yn teimlo' yn ddwys drosti yn ei phrofedig- aeth chwerw, felly, hefyd a chwiorydd y drancedig. Yr oeddynt oil yn lodesi parchus a hoffus gan bawb. Ymweliad Eurgain.—Un o trorddoresau galluocaf ein cened ydyw Miss Williams (Eurgain). Beau- maris, ac er yn ieuanc mae wedi cyfansoddi rhai damau cerddorol anfarwol, a disgwylir gorchestion eto oddiwrthi os y caiff fywyd M ieclvvd yn y dvfod- ol. Miie "Cydgan yr Angylion" yn unig yn ddigon i brofi ei bod yn feddianol ar athrylith gerddorol gref a chyfoethog. Cofus genym ei eweled yn enill ar gantata i'r "Qj'nhauaf" yn Eisteddfod Genedlaeth- ol Caernarfon ,yn nghanol canmoliaeth ucliel y beirn- iaid a chymerndwyaeth fyddarol y miloedd yn bres- enol. Pa bryd y cyhoeddir y gantata ardderchog hon? Byddai yn ychwanegiad pwysig at drysorau oerddorol ein cenedl. Boneddigee ieuano dalentog a diymffrost ydyw Miss Williams, ac yn anrhydedd i'w rhyw yn mhob ystyr. Gwelsom hi yma yn treulio Gwyliau y Calan gyda ei brawd, Mr William Williams, deintydd. Market-street, yr hwn hefyd sydd yn gerddor medrus, ond yn methu cael hamdden i ddadblygu ei dalent, oherwydd ei brysurdeb gyda'r gwaith o dynu danedd a gosod rhai newyddion yn eu lie. ) Y Prawf-Gyngherdd.-Dyms destyn siarad gefail y gof, gweithdai y teiliwr, y ciydd a'r saer, y dydd- iau hyn, ac nid oes dadl am ei lwyddiant os y ceir tywydd ffafrioL Mae Uu mawr o enwau wedi eu derbyn ar yr unawdau a'r adroddiad. Hefyd mae amryw o barties ar y don gynulleidfaol. Mae v igwpan arian ysblenydd am yr adroddia.d goreu yn cael ei dangos y dyddiau hyn yn ffenestr Mr Ellis, Tea Mart, a'r tlysau aur ac arian yn ffenestr Mr W. D. Jones, Old Bank. Ni chynygiwyd erioed well gwobrau yn y dref hon, a gall y buddugwyr deimlo yn falch ohonynt. Mae y pwyllgor wedi sicrhau beirniaid galluog a diduedd. Ni raid dweyd dim am amcan y cynglierdd, ond enwi mai er budd v Hyfrgell gyhoeddus y mae yr holl elw a dderbynir. Mae y sefydliad gwerthfawr hwn mewn dyled, ac apelir yn daer at ei garedigion am eu cefnogaeth yn yr anturiaeth hon.

LLANBEDRGOCH. Y Ddadleufa.—"Pa un ai'r wasg ynte'r pwlpud ydyw y dylanwad mwyaf yn Nghymru" ydoedd tes- tyn ymdriniaeth y ddadleufa uchod nos Sadwrn di- weddd, o dan lywyddiaeth Mr Richard Hughes. Yn absenoldeb yr arweinyddion penodedi^ cymerwyd plaid y wasg gan Mr J. E. Jones,gan ba un y cafwyd araeth gynwysfawr iawn ac atebwyd ef yn ffafr y pwlpud gan Mr John Hughes, Plas Bach, yn ei ddull doniol ei hun, gydag araeth alluog. Cafwyd sylwadau gwresog gan bleidwyr y ddwy ochr, ond yn yr ymraniad cafwyd mwyaf rif o un yn gredinwyr fod' nerth y pwlpud jti aros yn fwy ei ddylanwad na'r wasg yn Nghymru. Pwnc y Sadwrn nesaf fydd "A fyddai'n lies i'r iaitb Gymraeg farw?" pryd yr arweinir yn y cadarnhaol gan Mr Robert Roberts, a'r nacaol gan Mr Richard Parry.—Gohebydd.

LLANDDEUSANT. Cylchwyl Lenyddol, etc.—Nos Fawrth, Ionawr 3ydd, cynhaliodd Methodistiaid y lie uchod eu trydedd gylchwyl lenyddol a cherddorol, o dan ar- weiniad Mr W. J. Roberts, Llaindelyn, a llywydd- iaeth Mr John Williams, Pare Newydd. Llanerchy- medd, gan yr hwn y cafwyd anerchiad gwerthfawr. Gwobrwywyd y buddugwyr yn y drefn ganlynGI U'.iawd (i biant- dan 12 oed) 1, Miss Katie M. Owen, Caeglas 2, Elizabeth Williams, Ty'nybuarth. Menyg gwlan Miss Thomas, Bodfardden-ddu a hi oedd yr oreu hefyd am wneuthur handkerchief. Marcio ar ganvas: Miss Jones ,Cae'rgwrle, a Miss Maggie Parry, Bodedern, yn gydradd. Unawd (i blant dan 16 oed) 1, Miss Mary Williams, Ty'ny- buarth 2, Miss Katie M. Owen, Caeglas. Pencil sketch: Parch Henry Williams (A.), Cemaes. Ad- roddiad (i rai dan 16 oed) Mr Willie Jones, Howell- terrace, a Mr John Jones, Howell-terrace, a William Owen Roberts, Penterfyn, Valley, yn gydradcl am ail wobr. Pencil drawing o long tri hwylbren Mr Williams, Cross Keys, Bryngwran. Unawd soprano: Miss Katie Parry, Kingshead, Bodedern. Traethawd: Miss Jones, Cae'rgwrle, a Mr W. J. Roberts, Llaindelyn, yn gvd-fuddugol. Cofnodi pre- gethau: Mrs Jones, Howell-terrace. Darllen dern- yn heb ei atal nodi: Mr Richard Jones, Bryn Elim. Englynion Pelican Mon, Bodorgan. Unawd i denor: Mr Morris Williams, Bodynolwyn Hir. Penillion: Ap Huwco, Oemaes. Adroddiad (i bob oed) Mr Samuel Venmore Williams, Llanrhydd- lad. JPedwarawd: Parti Mr John Jones, Ty Capel Horeb. Darllen (i rai dan 16 oed) 1, William Rowlands; 2, Edward Davies; 3, John Jones, Howell-terrace; a Jane Williams, New-hafren. Carved tray: Miss Hyder, Ty'nybuarth. Deuawd Mr Lewis Jgnes, HoweU-terrace, a Mr T. R. Ro- berts, Ty Gwyn. Un cor ddaeth yn mlaen i gystad- lu ar y don "Aberystwyth," o dan arweiniad Mr Richard Jones. Bryn Elim, a dyfarnwyd ef yn wir deilwng o'r wobr. Y beirniaid oeddynt: Y Parch W. 0. Jones, Beaumaris; y Parch R. Hughes, C.M., Llanfaethlu; Mr E. Hefin Jones, Caernarfon; Mri Jones, Board School, Llanfaethlu; J. R. Parry, Tyddyn BlawdMrs Jones, Board School, IÂan- faethlu; a Mr E. D. Lloyd, organydd, Bethesda. Cyfeiliwyd gan Miss Annie Hughes, Llanddeusant, yn rhagorol iawn. Oafwyd cyfarfod da, ao eBw syl- weddol. Cy Sawn odd Mr Morris Williams, Bodnol- wyn Hir, ei waith fel ysgrifenydd yn y modd goreu.

LLANERCHY MEDD. Y Cau Cynar.-Rhoddasom ychydig bach o hanes y symudiad yma yn y "Clorianydd" yn ddiweddar, ond erbyn hyn da. genym altu cofnodi fod y "cau cynar" yn beth gweithredol yn y Llan. lei pob symudiad arall, teimla rhai yn wrthwynebol ^ddo- ond yohydig iawn, cofier, yw rhif y rbai hjny. Methwn a deall paham nas gellir cael unffmfiaeth yma, fel yn mhob llan a phentref arall yn Mon. Priodola. rhai eiddigedd fel achos o'r gwrth-syniad, ac hefyd rhodddr amryw atebion erailH Nis gellir dadrys yr "achos," felly gadawn iddo. Y mae amryw o'r prophwydi yma yn gweled argoel trancedigaeth, i'r syniad heb fod neppell, ond na wrandawer ar y cyfryw rag-weledion disail. Dalier ati i gau y masnachdai am wyth o'r glocb, ac yna gellir medi o ffrwyth y symudiad, pan ddaw hir-ddydd haf, tnvy fwynhau troion a difyrion diniwed. Os y gadewir i'r symudiad drengu—wedi ei gychwyn—diau yr ad- lewyrcha yn anffafriol er fasnachwyr a dyngarw^T y Llan am amser maith i ddilyn.-R.J. Y TIotty.-Ar y nos Lun olaf yn yr hen flwyddyn cafwyd cyngherdd difyrus yn neuadd giniaw y lie uchod. Etholwyd y Parch E. W. Davies yn gadeir- ydd, a Mr Williams, Tan-yr-hall, yn arweinydd, y rhai a lanwasant eu swydd yn hynod ddelieuig. Galwyd ar Miss Parry Jones, Cae Mawr, yn mlaen i agor y cyfarfod gydag unawd ar y berdioneg. Yna canodd Miss Annie Arthur "Oartref y Plant." Yn nesaf caed unawd ar y berdoneg gan Miss CSssie Parry Jones. Adroddiad, "Yr Hen Glorian Mawr, gan Mr Parry, fferyllydd. Deuawd ddigrifol, "No, sir," gan Miss Annie Arthur a Mr Eddie Williams. Deuawd ar y berdoneg gan Miss CSssie a Master Harry Parry Jones. Can, "I can't change it," gan Mr Eddie Willams. Unawd ar y berdoneg gan Miss Mimmie Griffiths. ,Yna cafwyd seibiant am bum' munud, ac ymddangosai pawb wedi eu liwyr foddloni. Cynwysai yr ail ran ddrama Gymreig, cyfansoddedig gan Miss Tliomas. Cae Mawr, ac wedi ei sellio ar y gan adnabyddus "Gwraig y Morwr." Ymgymerodd Miss Thomas a phersonoli y prif gym- eriad yn y ddrama, sef "Gwraig y Morwr." Ei phianfc oeddynt Miss OLisie Parry Jones a Master Parry Jones; Mrs Ellen Pritchard, sef cyfeillies mewn angen (Miss Olwen Ellen Thomas), Jane, morwyn yr olaf (Miss Maggie Parry Jones), Beti Jones, yr hen Gristion teimladwy (Miss Thomas, y Tlotty). Netta, cyfeilles y plant (Miss Lily Hughes, Bryn Cyhelyn), Dr. Pughe, meddyg y teulu (Mr Jolin Parry Jones), y Parch William Hughes, gweinidog y capel y perthynai y teulu iddo (Mr Parry, fferyllydd). Canai Miss Annie Arthur ranau o'r gan, yn ol fel y byddai angen, a chyfeiliai Miss Thomas, y Tlotty, trwy yr holl gyfarfod. Awd trwy y gwaith yn fedrus iawn, a thystiai yr ar- weinydd na chafodd gymaint o bleser ers llawer dydd, a dyvedai y Cadeiiydd iddo yntau dalu yn ddrud am hver gwaelach adloniant. Yr oedd yr ystafell yn orlawn, a pbawb yn ymddangos wrth eu bodd. Dydd Mawrth, y 3ydd o Ionawr, rhodd- odd Mrs Hughes, Ty Hen, a. Mrs Williams, Pres- wyffa, gyflawnder o de a oora. britb. i dlodion y tlotty, ac anfonodd: Miss Maudte Hughes, Bryn Hwfa, aurafalau a melusion i'w rhanu rhwng y plant. Mewn gair, cawsant gyflawnder o bob danteithion eleni.Gohebydd.

LLANFAETHLU. Cofio y Tiawd.-Yia, ol ei arfer eleni eto mae Mr Jones, Rhostymawr, wedi cofio yn anrhydeddus am dJodion yr ardal, ao wedi sirioli llawer aelwyd drwy ei haelioni a'i garedigrwydd. Da. genym weled fod eraill o gyfoethogion y fro wedi dilyn esiampl odidog Mr Jones. Hir oes fyddo iddynt oil ydyw ein uv- munia(L-Un o'r lie.

LLANGEFNI. Progeth Ddirwestol. Nos Lun, yn Ngliapel Morialt traddodwyd pregeth ardderchog a ddh-west gan y Parch W. O. Evans (W.), Bethesda. Dechreu- wyd yr odfa gan y Parch D. Gwynfryn Jones, gweinidog poblogaidd y We&leyaid yn y d., ef. "Peter Mackenzie."—Yn nghyfarfod Cymdeitlias Ddiwylliadol Ebenezer nos Wener, o dan lywydd- iaeth Mr W. Thomas, Llythyrdy, traddodwyd dar- lith ar y cymeriad rhyfedd uchod gan y Parcn D. Gwynfryn Jones. E-hoddodd engreifftiau o'i arabedtl dihysbydd, yn nghyd a'i bregethu gorchfygol. Yr oedd- y ddarlith yn bortread bvw t un o bregetlfwvr doniolaf y cyfundeb Wesleyaidd. Ar gynyglad Mr G. Jones, Caradoc Vilas., ac eiliad Mrs Jones, Church-street, talwyd y diclchgarwch gwresocaf i Mr Jones am. ei ddarlith wir ddyddorol.—Un oedd yno. Moriah.—Cynhaliodd yr Eglwys hon gyfarfoovdd gweddi ar hyd yr wytlinos ddiweddaf. Yr oedd "r holl gyfarfodydd, er fod y tywydd yn anffafriol, yn lluosog iawn, y canu yn ddla a myn'd ynddo, a'r gynulleidfa. yn gyffredinol i'w gweled mewn hwyl yn mor, dan arweiniad' Mr R. Jones, y gweddiau yn afaelgar ac amlygiad nad oedd yr Arglwydd neppell oddiwrthym. Y mae genym fel Eglwys le neillduo! i fod yn ddiolchgar i Dduw am y wedd gysurus sydd ar yr Eglwys yn y deml newydd. Yr oedd y Parch James Donne, yr hwn sydd wedi treulio llawer o flynyddoedd yn Llaagefni, yn dweyd ei fod yn credu na welodd y cyfarfodydd gweddi ddechreu y flwydd- yn erioed yn dal gystal o ran rhif y gynulleidfa ar byd yr wythnos a'r tro hwn, a dywedai mewn teimlad y geiriau hyny "Yr hwn pan ddaeth a gweled. gras Duw a fu lawen ganddo,' ac mai dyna oedd yn ei feddianu yntau wrth edrych ar y cyfarfodydd. Er ei fod yn dechreu myned yn hen y mae yn iraidd ei u ysbryd, ac yn adnewyddu ei ieuenctyd fel yr eryr, a dymuniad pawb i'r ddau dad parchedig, Jamee Donne a John Williams yw "byw byth fyddo y brenhinoedd." Nos Wener, ar ot y cyfarfod gweddi, cynhaliwyd y Gymdeithas Lenyddol, dan lywyod- iaeth Mr O. Williams, Pen'rorsedd, pryd y cafwyd dadl ar y testyn "Pa un ai enill ynte colli y mae yr Ysgol Sabbothol yn ei gafael a'i dvlanwao ar y wlad?"' Agorwyd o blaid ntvi enill ean Mr 0. Williams, Mona House, a colli gan Mr Willie Sliaw, Shop Newydd. Cafwyd papyrau gwir alluog ganddynt, a'n dymuniad' mewn perthynas iddynt yw: "Ewch rliagoch gan farchnata yn gall ar y talcutau sydd genych. Cymerwyd yn y ddadl gan y Meistri R. Davies, E. M. Roberts, R. Jones, ) Llerwelyn Thomas, W. Roberts, ac Yi phryderwn am, ddyfodol yr ysgol gar.. y sel ddangossid o'i phJaid gan y gymdeithas.—Mctiwr. Y Qraghor Dinesig.—CSTiludiwyd cyfarfod miscl y Cynghor nos Lun, din lywyddiaeth Mr Richard Williams, Y.H. Yr oedd hefyd yn bresenol: Mr J. E. Jones (is-gadeirydd), Dr. J. E. Owen, Mri Thomas Jones, W. Hughes Jones. Owen Williams, Robert Jones, Owen Jones, W. Bamett, Richard Jones.Richard Parry, O. T. Williams,E. H. Thomas, Adroddiad y Pwyllgor lechydol fod v Mri R. a J. Williams wedi cwblliau y manholes yn Field-street i foddlonrwydd y pwyllgor. Argymhellent fod i ffeiriau ceffylau gad eu cynal tu draw i bont y Plas, ac i ofyn i'r prif-gwnstabl i roddi rhvbudd i'r nedd- geidwaid i atal eynhaliad y cyfryw ffeiriau yn yr heolydd. Gofynodd Mr Barnett a fwriedid g^vneud rhywbeth. parthed llaetlidai, etc. Dywcdid fod y darfodedigaeth yn aanl yn tarddu o'r cyfryw leoedd. Cynygiodd Mr b. T. Williams fod y mater yn cael ei gyfeirio- i sylw y pwyllgor. a syiwodd ei fod yn gredyd i Mi Bamett am ddyfod a r mater gerbron. Eiliwyd gan Mr Thomas Jones, a phasiwyd, gan roddi awdurdod i'r pwy 10gor weithredu.—Oddiwrth gofnodion Pwyllgor y Farchnad ymddangosai fod Mr Fox-Kalvin wedi gwneud cais am le i ddarlithio ar y golwg, ond nis gdlent gymeradwyo* hyny. ffefyd argymheHent ar fod sylw gofalwr y farchnad yn cael ei alw at yr arferiad o osod murleni ar shutters vr adeilad hwn pan gynhelid eisteddfod neu unrhyw llV- farfod yn y neuadd. Cadarnhawvd y cofnodion.— Adroddai y Pwyllgor Cyllidol fod 61p o weddill yn erbyn y ("Cynghor. Dywedodd y Trethgasglydd (Mi John Owen) fod ganddo 30p i'w talu i'r ariandy dranoeth. Mewn atebiad i Mr Hughes Jones dy- wedodd fod 275p o drethi allan. Cadarnhawyd y cofnodion. Darllenwyd llythyr oddiwrth y Mri Webb, Evans, a'u Cyf., 11, Old Hall-street, Lerpwl, yn datgan eu gofid oherwydd y camgymeriadau yn nyddiad ffeiriau Mon yn Almanac Caergybi am v flwyddyn breserol,ac y by doe nt yn bur falch o gywiro y cyfiyw drwy hysbysebu yn v newyddiaduron oedd yn cvlohredeg drwy'r sir. Yr oeddynt wedi pellebru at Mr J. Lloyd Griffith;, Caergybi. clerc y Cynghor SiraJ, am restr gyflawn or ffeiriau i'r dybsn o hys- bysebu. [Fe wnaed hyn yn v "Clorianydd" diwedd- af.] Derbyniwyd llythyr maith oddiwrth y Mri Hughes ai Fab, Gwrecsam, yn gofidio oherwydd camgymeriadau cyffelyb, ond yr oeddynt yn cymeryd pob gofal i wneud y rhestr mor gywir ag oedd bosibl. Fodd bynag, dywedent yn y "Dyddiadur," "Nad oeddynt yn dal eu hunain yn gyfrifol am uiirhyw golled: allai godi oddiar gamgymeriadau. Derbjuir 'corrections' i fyny i Awst 13eg, 1898." Ymddang- osai y rhybudd hwnw bob blwyddyn, ond vn gy- ffredin derbynient y cywiriadau pan yn rliy ddi- weddar i wneud defnydd o honynt. Yr oeddynt. droiau wedi ceisio gan y Cynghcrnu Sirol i osod y ffeiriau ar ddyddiau neillduoE. Er engraifft: 'Dydd Iau cyntaf ar ol y dydd Mercher cyntaf yn mhob mis,' etc., yn lie Ionawr 4ydd. Ai ni tEM y Cynghor gael gan y Cynghor Sirol i osod y ffeiriau ar ddyddiau yn He "dyddiau" (chwerthin). Cyn- ygiodd Mr Hughes Jones fod i'r clerc anfon hyebys- rwydd cywir i'r ddwy ffirm. Eiliwyd y eynygiad gan Mr 0. T. Williams, a phasiwyd.—Derbyniwyd llythyr oddiwrth Mrs Stirrup. Pen'rallt, yn dweyd ei bod wedi cymeryd y Neuadd Drefol am Chwefror 6ed, pryd y byddai i foneddiges ieuanc o Gartrefi Dr. Barnardo roddi darlith ddiarluniaidol ar ran y ca.rtrefi. Yr oedd; y gwaith yn rhy adnabyddus i alw am sylw arno, ond credaj y caniateid yn y rhan fwyaf o leoedd y neuaddau yn ddi-gost. Dywedodd y Clerc mai Ip, a'r nwy yn "extra," oedd y tal cy- ffredin. Cynygiodd Mr Barnett eu bod yn bvsbysu Mrs Stirrup o'r telerau, ac eiliwyd gan Mr Owen Williams. Dywedodd y CSerc fod Mrs Stirrup wedi llogi y neuadd yn baro(L-DarHeiiA vd llythyr oddi- wrth Fwrdd Llywodraeth Leol yn dweyd ei bod yn groes i'w harferiad cyffredin i ganiatau o dan y "Local Authorities (Expenses' Act. 1887" daliadau yn y ffurf o log ar gyfrif gorestyn cyfrif bancyddol, ac nis gallent wneud unrhyw eithriad yn achos v Cynghor. Dygodd hyn y busnes i derfyniad, a diau mai hwn oedd y cyfarfod byraf "on record." Ynv ddengys mai y rheswm dros fyned drwy'r busnes mor fuan ydoedd yr awydd i glywed y Parch \V. 0. Evans, Bethesda, yn traddodi pregeth ddirwestol yn Nghapel Moriah.

PENRHOSLLIGWY. Gwyl De. Dydd Gwener diweddaf anrhegwyd plant ysgol ddyddiol Penrhos gan Arglwydd Boston a the a bara brith yn ei breswylfod, Pias Lligwy. Aiolygwyd y gweitKrediadan gan Mr a Mrs Nicholis Jones a'r teulu, ya cael eu cynorthwyo ga.n amryw o'r plwyf. Daeth y plant yno yn orymdaith drefnus dan arweiniad Mr Rowlands, eu hathraw; yn an- ffodus trodd y tywydd yn anffafriol iddynt fwpihau eu hunain ar y "front" fel arfer. Ar ol i'r plant gael eu digoni a the yn y gwahanol ystafelloedd galwyd hwynt oil i'r brif ystafell. Talwyd dTotch- garweh cynes i Arglwydd Boston a Mr Nioholls Jones or ran y plant, a, phawb oedd yn bresenol, gan Mr R. C. Edwards, am eu caredigrwydd bly yddok Rhoddwyd "cheers" calonog iddynt gan y plant. Yna cyflwynwyd anrhegion iddynt gan Mrs Nicholls Jones, gwerth amryw bunoedd. Rhodd- wyd dwy wobr i'r 21ain cyntaf am eu presenoldeb yn yr ysgol, a chafodd pob un oedd yn bresenol "toy" gwerthiawr yn nghyd ag aurafalau a melus- ion.-CoMbydd.

PORTH AMLWCH. Marwolaeth.—Dydd1 Llun, Ionawr 9fed, bu farw Mrs Parry, anwyl briod Captain W. Parry, o'r lie uchod. Cafodd gystudd nviwr, a dioddefodd y cwbl yn da wel. Yr oedd yn wraitr onest a elirefyddol, ac yn aelod gyda'r Methodistiaid, ac yn hanu o deulu felly. Mawr berchid yr ymadawedig pan bawb oedd yn ei hadnabod. Dydd Iau, am ddau o'r giooh, hebryngwyd ei gweddillion i'w hir gartref, pryd y cafodd gladdedigaeth barchus. Gadawodd briod a merch, sef Mrs Roberts, priod Mr Roberts, super- intendent Prudential Assurance Company, Caergybi, a chwiorydd,sef Mrs Cadben Williams, Berlin House; Mrs Roberts a Mrs Williams, Ednyfed Hill; a llu eraill o berthynasau mewn galar ar ei hoL Huned mewn heddL

P-HYDWYN. Nos Nadolig.—Cynhaliwyd cyfarfod llenyddol yn y Re uchod. Cadeiriwyd (yn absenoldeb y gweini- dog, yr hwn oedd oddicartref mewn cyfarfod pre, gethu) gan y Parch J. BirtJes; ai-weinydd, Mr John Jones, Tanybryn; beirniad v traethodau a'r fardd- oniaeth, y Parch Gomer Evans; y canu a'r adrodd- iadau, Mi — Parry, Tyddvnblawd, a G. Thomas, Peacae; beirniadesau y s»tarchio, y mxrkio, etc., Mrs Williams, Hen Shop, Llanfaethlu, a Mrs Jor.es, Western Heights, etc. Cafwyd cyfarfod dymunol. Ychwanegiad pwysig i'r cyfarfod oedd presenoldeb Mr Williams, Colwyn Bay, ac un o'r bechgvn duon. Canodd y bachgen du yn swynol iawn. a gwnaeth v beirniaid a'r beirniadesau eu gwaith i foddlon- rwydd. Melus, moes, etc,. Da genyf allu hys-bysu fod y Parch D. Llcyd. gweinidog y lie, wedi pen- derfynu aros, ao i wrttaod yr tljwal gafodd o'r Meinciau. Llwyddi mt iddo yn y dyfodol yn y cylch hwn.

TALWRN. Y Cymdeithas Lenyddol.—Nos SaJwrn diweddaf, o dan arweiniad medruu Mr Robert Williams, Hen- dre Howell, eafwvd dadl a.r "Pa u;, ai llesol ai aflcs d fyddai Dadgysvlltiad yr Eglwys yn SgliZ-mrul Agoi-wyd y ddadl gan Mr John Owen, Ty Newydr o blaid mai ltesol fyddai Daagysyiltiao. Yna cod odd Mr Ricliard Jones, Cefn Poeth, ar ei due d) a dadleuai mewn modd pendant mai aflesol fyddai, a chefnogwyd y naill cchr a'r ilall gan Mri Wii'.r. rn Owen, Ty Newydd: Robert Hughes, Marian ac Owen Hughes, CanoD Dy. Yn vr ymraniad I ahvyd mwyafrif o ddeuddeg dros mai llesol fyddai D.^dgys- ylltiad yr Eglwys yn Nghymru. Yna terfJilwyd cyfarfod trwy d'alu dioJchgarwcn. gwresocaf y gym deithas i'r llywydd a'r dadleu wyr penigamp. Huno yn yr Iesu.—Yn gynar nos Lun diwcidaf, ar ol hir a phocnus gystudd. bu farw Mrs Rt.bivts, Bodfair,Talwrn. yn yr oedran cjniar o53iin mlwydd. Cydymdeimlir a'r teulhi vn eu trallod, y rbc "r sydd wedi cyfarfod a phroftdigaeth l(m trwy uJli un oedd mor anwyr yn eu golwg. Bydd yr angladd yn un cyhoeddus am un o'r doch prvdnawn ddydd Sadwrn lusaf yn Llanddyfnan.—Hugh Lewis.

-p- CADBURYS COCOA w guaranteed to be absolute- ly pure, and is therefore the bast Cocoa. It is ac once a refreshing, stimulating drink, and a nutrition* food, containing no foreign substances, such ae iuult. hops, etc. The fact cannet be too strongly impressed that Cocoa must be pure and unadulterated to ensure its fullest beneficial effects as a beverage and a food. The "Family Doctor" says: -Caabxry's Cocea ic light refreshing, and invigorating t« ins mina and body, delicious to the psjate, aipsolzU4y luuidui- t«r«ted and free from alkalies."