Gwalia

Trengholiatt ar y Corph. Nos Sadwrn cynhaliodd Mr J. H. Bodvel Ro- berta (erwner Arfon) raithchwiliad, yn HeddgeiJ- wadlys Oomvy, ar gorph Edward Evans, gyried- ydid y tren nwyddlau anffodus. Mr Fenna a wyl- iodd y gweithxediadau ar ran Cwmni y Eiheil- ffordd; ae yr oedd eraill o swvddogion y cwmni yn breseaio], megis Mr E. A. Nettle, arolygydd y dosbarthi, a Mr Denning, uweh-aralygydd cyn- 'I orthwyoL Wecli tyngu y rheithwyr i mewn, dywedodd1 y Orwnier ei fod) yn meddwl ar y cyntaf y byddai raid ti ymchwiliadl hir gymeryd Me, gan) v dywedid fad pont. wedi rhoddi ffordd; ond yinddangosai, oddiwrth fanylion diweddaracli, mai yr arglawdd a olehwyd i ffwrdd gan y mor. Pa fodd bynag, fe aen", yn mlacn mor bell ag oedd bosibl gyda'r tystiolaeihau. Rbeithiwr A fydd i'r Lly wodraetlh, wnoud ym- chwiiiad 2 Mr Fenna: Gallaf ddweyd fy mod i yn yin- <Mang<)s dios Gwmni y Rheilffordd, ac y rhoddir pob hwylusdod i ga<?l gafael ar yr holl ffetthiau. Fe anfonir adroddlad i'r Bwrdd Masnaeh.. John Evans, Caiergybi, engineirian, a ddywed- odd fod y tianeedig Edward Eyans yn frawd iddo ef, a'i fed yn 45 mlwydd oed. Yr oedd y trainc- edig yn dreino y tren nwyddau 7.10 p.m. o Fan- ceinion i Gaergybi pan ddigwyddodd y ddamwain. Gran Mr Fenna Yr oeddi y tranoeddg wedi bod yn ngwaeanaeth v eirrnm:i er yn facbgen, ac wedi bod yn yriedvdd am ugain mlyneddi. Y Crwner: Nid oes dim cwestiwn yn dwyn per- thynas a diofalweh v pyriedydd. Tyst: Yr oeddi yn ddyn pur sobr. Hugh Charles, y guard yn ngofal y tren, a ddy- wodiodd iddo ef, pan yn mhynel Piennraenbach, deimlo fod y tren yn ei chyflymdra ac yn rhoddi jerk fel pe buasai y gyriedydd1 wedi gesod y "brake" i lawr. Darfu iddo ef ar unwaith osod ei "brake." Yn m'hen dau funnd rieu art daeth- ant o'r tvnel. ac yn mhen llai na munud fe safodd y tren yn Ian. Ar y cyntaf nis gallai efe weled xlim ond mor cynhyrfu?;, yr hwn a dorai dros hell y tren. Yr oedd ganddo brakesman arall gydag 11 ef yn; y van, yn traf?reil.io gartref fel teithiwr. Hwy a aethant allan o'r van, gan fyned ar y "down yr bn oedd wedi ei gorchuddao a phedair neu bum' modfeda o ddrwfr. Y tyst a (Mywedodd wrtho: "Nis gallaf fi weled dim oddiwrth fv rrhren fv hi1.m na pha beth sydd wediei oddiwedd- yd, ond fod yr 'up line' wedi ei golchi ymaith." Oyfarwyddoddi ef i fyned i Bemmaenmmwr a dweyd. Wrtihynt am ddyogelu yr "up line." Prvpurodd yntau ei litin i Gonwy i hysbysu y signal- man o sefyllfa pethau.; gyrodd ef i ddweyd wrth y gorsaf-feisibr, ac arhiosodd y tyst yn y bocs. Nis galient hwy weled dim. oddiwrth' y tren diylliedig, dim cnrl y mor yn golchi drosto. Ni adawyd ar y llinell find tri o bysg-dryciau gweigion. Yr oedd yn 11.5 p.m. o'r gloch pan aeth efe oddiar ei "brake." Cyn y ddamwain gweiodd platelayer yn y tvnel gyda'i lamp yn dangos perygl. Dyna paham y bu i'r gyriedydd droi'r ager i ffwidd. Efe a w:eJodd y platelayer ar ol hyny yn mhen Conwy o'r tynel. Dywedodd1 wrtho ei fod vn myned i aros yno i dkiyogelu y llinell, ac idd,o ddyfod ar hyd y llinell1 i'w rhybuddio hwy fod y llinell yn ymollwng. Gan Mr Fenna Yr oeddl y tren yn gyfansodd- ediig o chwec;h o vane? llwythog, ohwecili o bysg- drvciau gweigion, yn nghyda'r van. Cyflym.-<iren ydtoedd i Gaergybi, heb stopio ond yn unig yn Nghaer a Llandudno Junction. Teithient yn ol Nghaer a Llandudno Junction. Teithient yn ol 65 m'lldir yr a1\T. Nid oedd dim afreolaidd mewn bod brakesman gydag ef yn y van. Darfu iddynt ddodi "fog signals" ar y metel ar ol y dflaniwam, a gwneud yr 01:1 yn >'2U gallu i ddyogelu y llinell. Gan Flaenor y EJieithw^^r: Nis gallent weled dim o'r peiriant ar ol y ddamwain. Eu bargraph hwy oedd fed y gyriedydd a'r taniwr wedi neidio oddiar y peiriant; nis gallent ddlwyn y tren i Fefy-1,11 o dan dri e'hwarter milldir. Ni chlywsant hlwy yr un "fog signal," dim ond swn (rlvx-nt ond hwyraeh i'r gyriedydd fyned! dros "fog signal" pan asododd y brake. William Williams, foieman platelayer, Oonwy, a ddywededd ei fod ef a dau o'i ddynion ar ddyled- swydd no? Iau o 10.45 yn mlaen. Hwy a aethant i wylio eymyd'ogaet'h y ddamwain, oblegid yr oeddynt wedi derbyn cyfarwyddiad arbenig i wneuthnr hyny ar dywydd mawr. Wedi dyfodl at y lie efe a weGai y llinell tan ddwfr. Dywedodd wrth William Edwards am droi ei lamp yn gocli a cherdded i gyfeiriad Conwy, a dywedodd wrth. John Thomas, ^ub-ganger, i wneud yr un moddi, a blocio yr "up line" trwy fyned i Betnmaenmawr. Efa a glywoidd dri o "fog signals" yn ergydio, a'r pryd hwnw daeth y trer. o gyfeiriad Conwy. Efe a ddlLflanodd o'r golwg yn unioM gyferbyn a'r tyst. Nis gallai weled) beth ddaeth o hono oherwydd y tonau mawxion. Yx oedd yno crash arswydus fei yT elai y wageni i'w gilyddL Gwelodd ddau ddynj ar y peiriant fel yr cliai heibio, eithr collodq olwg arnynt. Bu i o<Meutu: hafaar y tren ei basio. Fel y dynesai y -tren darfu iddo ef waeddi allan "Stop, stop," gan ddal i fyny ed lamp. Posibl nas galletnt ci glywedi ef oherwydd yr ystorm, ond fe welent y lamp. Buasai y gyriedyldlcl yn eanfod lamp William Edwards, yr hwn oedd wedi ei adael ef bum munud cyn hyny i fyned i gyfeiriad Con- wy. Ar yr "up line" y deoiai tren nwyddau. Fe'i stopiwyd hi haner milldir oddiwrth olygfa y ddam- wain. Gan Mr Fenna: Mor gyntedl ag y gwelais fod totiad yn y HindI, mi a wmaebhum y cwbl a allwn i atal trafnidiaeth v ddwy ffordd. Pasiodd peir- iant a cherbvd Mr Dawson (y peirianydd) dros y llinell o Fangor i Gonwy am haner awr we-dii cl-c- yr hwyr. Aeth y tren teithwyr o Galer hefibio ychydig funudau yn ddiweddaraeh. William Edwards, platelayer, Conwv, a dyst- iodd iddo ef, ddeg o'r glocih nos lau, fyned g,yda'r ddau eraill i wylio y llianw yn Mh earnaenbach. Y foreman a roddbdd iddo lamp goch i fyned drwy y tynel yn nghyfeiriad Conwv a stopio pobpetih. Yr oedd WoEdi mynted tua 300 llath yn inlien i'r tyneT pan gyrhaev dodd y tren;. Yr oekllil, viicly-m- he,st1 fawr, ac mor.1 I ydoedld swn y nior fel na chlywodd efe y tren. Y mae trofa yn y tyne-L Darfu iddo gerdded mor gyflym ag y medrai, a ds-Ii'.odd y lamp goch mor uClhel ag y gallai. Efe a roddes y rhybudd, a'r gyriedydd a chwytihodd ei bib. Ni welodd efe ddim byd i ddangps fod y brake wedi ei chymhwyso. Efe a aeth rhagddo i stopio unrhyw- dren arall allai fod yn dyfod. j Gwelodd) Hugh Charles, y brakesman, yr hwn ddjywedodd ei fod yn myned i Gonwy. John Pinion tr, pysgotwr, Conwy, a ddywedadd iddo ganfodi corph y trancedig gerllaw signal-box Penmaen bac-h mewni I-lyn o ddwfr. Yr Uch-arolygydd Rees a ddywedodd fod or- iawr y trancedig wedi stopio ar 11.30 p.m. Dywiedbdd Mr Fenna nad oedd corph y taniwr o dan y peiriant. Cymerodd peth ymddSddan le yn y fan Tion gyda golwg ar y morfur yn Mhenm,aenbach. Fe fyn- egwyd i ddynion fod yn gweithio yno am fisoedd. Y Blaenor a ddywedodd y buasai'r rh-eithwyr yn hoffi i Mr Dawson, peirianydd y cwmni, i fod yn bresenol i roddi tvstiolaeth o berthynas i'r wal. Dywedodd' Mr Fenna y buasiai Mr Dawson yn bresenol, ond meddyliwyd na fuasai'r ymcihwiliad ond yn cael ei agor yn ffurfiol, ac yna ei oedii i ddyddiad diweddarach. Yr oedd Mr Dawson yn cyflawni dyledswvdd.au pwysig yr adeg hono. Y Crwner a ddywc-floid, os dymunai y rhietith- wyr ohirio i t?ael presenoldeb Mr Dawson, y gellid ed wniond'; ond vi* oeddynt wedi cael y prif ffeithn £ au. Mr Fenna a svlwodd na wjiai y ewmra arbed dim traul, ac nid oeddynt wedii gwneuthur hyny, ef cael y morfur mewn sefyllfa mor gadarngryf agoed bosibl. Ar ol; ymgynghoxi a'u gilydd, y Blaenor a ddy- wedodd fod y rheithwyr wedi dtyfod i'r pendierfyn- iad a ganlyn "Fod v txancediiig wedi ei ladd yn ddamwieiniol; fod y rheithwyr yn argvmihell oodi siigrial-box yn mhen gorllewinol tynel Penmaen- bacih, gerllaw golygfa y trychineb presenoT, i fod yn agored ddvdd a nos, a bod morfur mwy trwoh- us a chadarn i gaeil ei adSeiliadlu."

TALYSARN (Nantlle). Cyngli,erdd.-Nos Wener cynhaliwyd cyugherdd mawreddog a hynod o lwyddianus yn nglyn a St. loam, Tulysarn, yn Assembly Room y lite uchod. Yr oedd y llwyddiant yn adlewyrchu clod i'r pwyFl- gor gweitligar, ac y mae'r pwyllgor yn ddiolehgar i bawb a'u cynortliwyasant i roddi y fatli >—ngherdd. Y mae trigolion yr ardaloedd hjni yn haeddu uchel ganmoliaeth ain gefnogi pob synmdiad da o'r natur uchod. Y cadeiiydd oedd Mr W. EL Forshaw. managing director, Galltyfedw Quarry, Talysarn, ar arweinydd Gwynedd. Yr offerynwyr oeddent-: a'r arweinydd Gwynedd. Yr offerynwyr oeddent: Mr Griffith Owen, Bryncoed, Talvsarn r Mr Robert Richard Jones, Eifion-terrace, eto Mr David Lewis, Penygroes. A ganlyn sydd restr o'r gweithrediad- au :—Selection gan y Nanitlle Vale String Band. Anerchiad gan y Cadeirydd. Can,. "Niagara," gan Mr Evan Walter Williams, Talysam. Adrod<Tiad, "Dainwain," gnji Master J. G. Jones. Penygroes. solo trombone, "March of the Men of Harlech, gan Mr J. D. Griffith, Talysam. Can, "I fear no foe," gan Mr Alexander Henderson. Cafodd "encore" byddarol, ac ail-ganodd. Adroddiad'. "Mr Moody, y fam, a'r plentyn," gan Mr Isaac B. William, Nantlle. Cafodd uehel pviHeradwyaeth, ac ail. adroddodd "Rhianod Penrhyngwyr." Deuawd, "Tlws yw gwawr y myrdd rosynau," sran Miss Jenny Sarah a Miss Anne Ellen Jones, Penygroes. Can ddigrifol gan Mr Parnham, Caernarfon. Cafodd "encore," ac ail-ganodd. Canig, "Kiss me, mother, kiss your darling." gan Mr John Jones a'i Barti, Penygroes. Can, "Hwyliwn adref. boys," gan Mr Richard Lloyd, Talysarn. Can, "The Holy, City," gan Miss Maggie Ann Parry., Llanllyfni. Oy- hoeddi budd-gyngherdd Ionawr 20ain. 1899. er cyn- orthwyo Mr Thomas Evans, Brynderwen, yn ei hii waeledd. Selection, "Gwalia," gan y Nantlle Vale Royal Silver Band. Can. "Teym y Dydd," gan Mr Alexander Henderson. Can, "Mentra Gwen," gan Mr Richard Rogers, Penygroes. Cafodd "encore" byddarol, ac ail-ganodd "Castiau Gwraig." Can, "Gwlad y Bryniau," gan Miss Mary Ann Pritchard, Talysarn. Can. Y Dymhestl,' gan Mr Robert Thomas. Rhostryfan. Can ddigrifol gan Mr Parn- ham. Gorfu iddo ail-ganu. Unrhyw "solo" pffer- ynol (cyfyngedig i'r Junior Nantlle Vale Silver Band). Gwobr gvntaf, 5s; ail. 2s 6c. Beirniad, Pencerdd Llyfnwy a Mr John Robert Jones, Taly- sarn. Daeth pedwar ymgeiswyr yn mlaen. Goreu, Mr Griffith G. Griffith, Rhiwafon, Talysarn; ail, Mr Owen William Roberts, Coetmor-terrace, eto. Cystadleuaeth adrodd (adored i'r byd) allan o weith- iau Awen Llyfnwy. Gwobr, medal arian hardd. Beirniad. Gwynedd. Daeth tri o ymgeiswyr yn mlaen. Goreu. Mr Owen J. Williams (Owen). School-terrace, Talysarn. Cynygiodd y Parch T. Edwards (Gwynedd) bleidlais o ddiolcligarwch i'r Cadeirydd: a chynygiodd v Parch John Hughes. Frondeg. Talysarn, bleidlais o ddiolohgarwch i'r arweinydd. ac i'r oil o'r cyfeillion caredig a gyn- orthiwyasant bwyllgor St. loan, Talysam, i ddwvn oddiamgych y cyngherdd. Finale, "God Save the Queen." Wedi hyny. aeth pawb adref yn siriol wedi mwynhau eu hunain am dair awr o amser.

Darfu i uchel-reithwyr mewn sir yn yr Iwerddon basio y penderfyniadku canlynol:-laf. Fod v carchar presenol yn rhy fychan, ac v dylid adeiliadu un arall. 2ail. Fod defnyddiau yr ben garchar i gael en defnyddio i adeiladu carehar newydd. Sydd1, Na tliyhir yr hen garchar i. lawr hyd ncs y bydd y newydd wedi ei prphen t

) Cymdeithss Amaethyddol Sir Caernarfon. Yn nghyfarlod) blynyddol y gymd-eithas udrod, a gynhaiiwyd yn Nghaernarfon yn ddiweddar, y Gwir Anrhydeddus Arglwydd Mostyn ei ettel yn lly^vydd cm. y ftwyddiyn 1898-9 a Mr John Jones, Central Buildings, Llandudno, yn is-lywydd. Mao y ddau foneddwr wedi derbyn swydd ac wedi diatgian eu bwriad o wneud yr oH yn eiu gaFJu i wneut,hmf ardda.ngosfa y flwyddyn | (sydd i'w. chnnal yn Llandudno) yn llwyddiant trwyadl yn mhob modd. Mse yr is-lywydd, yr Ilfwn fydd yn arddangos Harrer o anifeiliaid1 ac yn gyffredin yn cymeryd nifer Idtei o wobrWyon yn mhTif arddangosfeydd y cy l, wedi gwneud yn hysbys nad yw yn bWTiadiu ;• nklangos dim anifeil- iaid yn "show" LIandmdino y flwyddyn .hon, a hyny gyda'r amcan o fyn ed i nrewn yrnJ, fwy Bwyr i waith y pwyllgorau. Posibl1 y bydd i hyn ddenu mwy o arddangosion, yn arbeniig yn adran y ceffylau ysgeifn, yn m|lia un y bydd Mr Jones yn wrth- wynebydd cryf bob amser. Eisoies v mae eamrau wedi eu cymeryd ganddo tuagat ffurfio pwyllgor aimibynol yn Llandudno ex sicrhiau gwobrwyon arbenig i gystadilu am danynt yn yr arddangosfa neaaf, ac, mewn imdeb a plnvyllgor Meol' y gym- deithas yn Nghonwy (i'r hwn 'ma« efe yn gadedr- ydd), isierhau tanysgrifiadau i'r gronfa. Credir yn hyderus yn awr—gyda chynorthwy gwerthfawr y llywydd, yr is-lvwydd, a:r pw^Tllgotau—y bydd i'r arddangosfa nid yn uniig glirio y ddylod bresiemol eitlix hefyd osod y gymdieithflF mewn gwell sefvllfa gyllidol nag a fu yn y gorphenol.

Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth. Yn ycliwamegtol1 at y llWyddiant enillwyd yn y "pass examinations" am radd. B.A. a B_Sc. Lkin- fain, mae, efiydiwyr o'r coleg uchod wedi enill y "distinctions" a ganlyn mewni "honours" yn y ddau arlioliad a enwyd :—B-.A. Honours.Sa.es- neg (trydydd' do'sbarth): Margaret Hettie Alex- ander, George Alfred Parry, Eleanor Elizabeth Willis. Ffrancaeg (dosbarthi cyntaf): Florence Emma Chocqueel; (ail ddosbarth) George Alfred Parry. B.Sc. Honours.—U wclixify dd i ae-th (ail ddosbarth): John Alexander Clark. Anianeg.Ar- brawnadbl (ail ddosbarth) Michael Edgar White. Llysieaiaeth (trydydd dosbarth) Albert William. Bartlett, Winifred Mary Ross. Milofyddiah (ail ddosbarth): Albert William Bartlett, Wini- fred Mary Ross. Daeareg a Daearyddiaieth (try- dydd dosbarth): Albert William Bartlett.. Ar ganlyniadau y "pass examination" diyfarnwyd lyfr Gilchrist, gwobr oi lOp a medal, i Miss Cavill. Dyfernir v wobr lion i'r ymgeisydd benywaididl ft basia uwehaf, a chaniatau ei bod yn cael dim llai na dwy ra,n o dair o gyfanswm y marciau. Darfu i A. J. Grieve, B.A., cyn-efrydydd, b-asio yn y dosbarthi cyntaf (gyda gwobr) yn yr arholiad ar yr Hen Destament yn; Hebraeg, mewn copi Groq; o'r Testament Newydd, 'ac mewn profion o'r grel ydd Gristionogol a HajMsiaeth Ysgrythyrol.

Dirwy Drom ar Heddgeidwad Cymreig. Yn mblith yr achosion ddaethant o flaen ynad- on Rhuthyn dydd Llun ydoedd cyhiuddiad ddyg- wyd gan William Hughes, mwnwr, Llanarmon, yn trbyn yr Heddgeidwad Evan William:s, gor- eafedig yn ardal Llanarmon. Ymddangosodd Mr Edward Roberts dros yr achwynydd, ae amddiffynid gan Mr A. O. Evans. Yr oedd Hughes, pan gymeroddi yr ymoeodiad Ie, yn byw yn y Cross Keys, Llanarmon, tafarn- dy a gedwir gan Richard Davies, gwraig yrhiwn o-edd chwaer i'r achwynydd. Y dlwrnod ar ol y Nadolig bu i'r achwynydd gael dydd gwyl, ac aeth i bentref Llanferreis i edrych am dy, i'r hwn y bTvriadai gymeryd ei blant. Dyohwelodd yn ol i'r Cross Keys tua chwech o'r gloch yn yr hwyr, ac eisteddodd i la\\T yn y "porcih." Nid oedd yn hiollol etc) nid yn feddw. Yohydiig fu-niudau yn dd;w.cdd,aach daeth yr heddgeidwad i mewn, a dywedodd wrtho am fyned i'w wel'y gan ei fod yn feddw. Gwrthododd yr achwynydd wneuthur hyn. Ar hyny gafaelodd y swyddog yn ei ys- hyn. Ar hyny gafaelodd y swyddog yn ei ys- y 11 gwyddau a throdd ef allan i'r iard. I)aelih y tyst yn ei ol, a throwyd ef allan eilwaith y tro hwn tarawodd y swyddog ef ar ei lygad chwitli, gy& 'I canlvniad iddb syithio'n wysg et giefn a myned yn anymwybodol. Pan yr yimadferodd, cafodd ei hiun yn y "Poreli" a'i chwaer yn ei dd!al i fyny. Galwyd Dr. W. Jones, Rhuthyn, i nuewn1, yr hwn a gafodd glwyf tost uwchben llygad yr achwyn- ydd, yr hwn oedd wedi ei grwbl gau Dros yr amddiffyniad, y Swyddog a wadai iddo daro yr achwynydd, na chwaith iddo arfer dim mwy o rym nag oedd angenrhieidiol er ei droi o'r ty, pan ofynwyd iddo wneud hyny gan y trwydd- edwr. Gwr y Cross Keys, yn ei dystiolaeth, a addef- odd iddo ofyn i'r ihieddgeidwadi' roddi yr achwyn- ydid yn ei welly, ond gwadai ddarfod iddo ofyn iddo droi ei frawd-vn-nghyfraith allan o'r ty. Pwyntiodd y Fainc alla.n, gan fod yr achwynydd yn llettya yn y d'lfarn, y buasai efe heb un man i fyned pe troisid ef alTan oddiyno. Yr oedd cwnstabl yn rhwym, pan ofynid iddo gan y land- loxd, i symud dyn mcddw allan o dy tafarn ond, yn yr achos hwn, yr oedd y dyn yn flettya yn y iy. Cafodd v Fainc y cwnstabl yn euog, a dod- asant. arno ddirwy o 20s, gyda chostau a thai 7 dadleuydd.

Llongwr yn Trywanu Pedwar o Bersonau' Yn Ynadlys West Ham, dydd Mercher, cafodd llongwr o'r enw Joseph Haley ei draddodi i sefyll ei brawf am drywanu pedSvar o bersonau yn Can- ning Town. Enwau y rhai a dirywanwyd ydyw Thomas Hitchcock, labrwr Williaiai Jakins, a J. Conway, tanwyr ar long; a Jane Searle, gwraig briod. Ymddlengys fod1 y carciharor yn llettya yn Junction-street, Canning Town, a thrigai Hitch- cock a Jakins yn yr mi tv. Tua haner awr wedi chwech nos Fawrth daeth Hitchcock i lawr o'r llofft i ddal goleu i'w fam fyned allan. o'r ty, ac wedli gwneud hyny .de; ¿c safoddf wrth ddirwsi y stryt. Yn mhen anunniu neu ddau daeth y car- chaTor heibio gan dldial cyllell agored yn ei law i ddehau. Haetrir iddo ddywedydr wrth Hitchcock "Mi ddangosa i chli," ac vna gafaelodd ynddo ger- fydd ei wdldf gan ei drywanu hedair gwaith yn ei fraich chwith. Yna daeth Jakins yn mlaen i gyn- orthwyo Hitchcock, ond gafaelodd y carabaror ynddo yntau ar unwaith. Aeth yn ymdreohfa rliwng y ddau ddyn, a syrthiasant i'r llawr. Tra ar lawr efe a drywanodld Jakins yn ei gefn a'i ys- gwyxldau • hiefyd rhoddodd gvllell yn ngeneu y dyn a thorodd ei wefus,. Erbyn hyn yr oedd Hitchcock wedii codi ao estynoddl gynorthwy i Jakins. Wedi i'r diweddaf gael1 ei ryddhau, efe- a ddiangodkl ymaith, a chwympodd Hitchcock i'r llawr yn ddiymadferth. Ar hyny aeth y carchar- or i mewn i'r ty a James Conway, yr hwn ddi- gwyddai basio heibio ar y pryd, a glywodd lefau o "Police" a "Mwrdwr," yn nrjjhyda ilais dynes yn gwaeddi, "Er mwyn Duw, arbedweh fi." Rhuthr- odd Conway i mewn, ac yn un o'r ystafelloedd "ehliJ y carcharor yn dal dynes ar y gwely dal- iai gyllell uwch ei phen. ac yr oedd ar fedr ei thrywanu pan y cymercdd Conway y gyllell odkli- arno. Yna diiynodd ymdrechfa am feddiant o'r erfyn. yn ystod pa un y tynodd y carcharor lafn y gyllell trwy law Conway, gan rwygo y fawd yn agored. Yna trywanodd v dyn yn ei ben, ac fel y rhuthrai Conway allan rhedai'r carchiairor ar ei ol gan ergydio r gyHetl at ei gefn eithr ni lwyddX odd ond i doxi ei siaced yn agoredL Mrs Searle, yr hon oedd yn pasio heibio, ac a glywodd ys- gieeihfeydd y ddynes ynagoo i'r lie preswylia'r carcharor, a ddilvnodd Coniwny i'r tyac ymdr- odld atal y carcharor ymosod ar Conway. Hir a srafodd afael yn ei arddwrn: ond ediea. dirodd y gylTell yn ebrwrdd ac »'■ torodd hitihau liefyd. Cyti hir daeth yr heiddgeidwaid i'r He, a ehanfyddwyd y carchiaror yn llechu dan rhyw sachau yn Yr iard, hieb ddim am d;"no ond e5 drowsu^, ei; esgidiau, a'i b!et. -Y Cwnstabl a dyst'olaet'hodd ei fod wedi cael hyd i'r carcharor. n'i, fod wedi gofyn "Ai edrych am dana f fi yr vdych ?" Y tyst a atebodd: "le xhaid i ehwi ddyfod {!'Vd mi i'r orsaf." Atebodd y carcharor: "Myfi a'i gwnaeth, a ethum iob dida o,lioni.Tn-tdqiodw-vd ef i sefyll ei brawf.

Fe ddywe'vr 'e l dyn yn mvnyclin etcl'wys yn Edin- burgh. yr hwn fydd yn zwi-slu ei ddwylaw mor dyn pan fydd yr offeiriad yn gwe.I(dio fel nas gall eu cael yn rhydd oddiwrth eu sjilydd pan fydd v casghwr yn myned o grrmpas. FealJai mxii nid efe ydyw Yr itnig un a ellir eu cael. Yr unig flfoetri i wneud gweill o good yn y byd, fe dybir, sydd yn Toled'o, Ohio, lie y mae miliynau yn cael eu trosglwyddo mewn llongau i Loegr. Gwneir hwy gan heir inn an o flocinu o cnewydd on (hickory): a throir allan rhwng pedwar ugain a na a phedwar ugain o filoodd o honynt bob dydd.

Cyhuddiad Difrifol o Bethesda. j o flaen ynadjon Bangor, ddydd Misrrth, bit i Elizabeth Williams, gwraig Robert John Wii- liams, 23, P«moraig, Bethesda, wys'o Jeremiah Thomas, masnachwr do'drefn, Bethesda, ror y cy- hudtdaad o wneuthur ymosodiad arni. Erlynid gan Mr H. C. Vincent (Meit-tri Cartex, Vincent, a Douglas .Tone.), tra yr oedd IX G. Davie yn aniddiffyn. Mr Vincent, wrth agor, a ddywedodd mai dynes briod oedd yr erlynesr yn byw gyda'i gwr, Robert John Williams, chwarelwr. Dywedai ei bod hi a'i phriodl wedi prynu dodrefn gan y diffynydd, i dalu am danynt mesnr ychydig. Ar y lOfed o Hydref aeth y diffynydd Idy Mrs Williams gyda'r amcan, meddai ef-a. gallasai niai dyna oedd yr amcan gwreiddiol—i gasglu yr arian dyledus am y dodrefn. Bu peth siarad rhwng y ddau, yn nghTs yr hwn y gofynodd y diffynydd a oedd gan yr erlynes arian iddo. Dywedodd hithau. nad oedd ganddi y diwxnod hwnw, ond wedi 'hyry dywedodd y gallai, efallai gael rhai. Wedi ych- waneg o siarad, cymerodd yr ymosodiad honedig le. Stori'r erlynes oedd i'r diffynydd agoshau ati, a "p'hatio'' el bocln m,ew-a modd pur gyfeiligar, ac yna afael' yn ei dwy fraich, a'i thaflu ar y safa. Pan glywodd gvmydoges yn galw ar ei phlentyn i fyned i'r ysgol, cododdi y diffynydd, ac aeth allan o'r ty. Ar unwaith cwynodd yr erlynes with gymydoges, Mrs Williams, ac yn hwyrach ar y dydd wrth ei gwr, yr hwn a atth i siop y diffyn- ydd, ond a fethodd ei weledi y nos on hono. Y di- wrnod dilynol, aeth ei gwr eilwaith i siop y diffyn- ydd, a chylmddodd ef o'r trosedd. Ni ddurfu i'r diffynydd, ar y pryd, wadu'r peth, eithr dywed- odd, "Dof gyda. chwi i'r ty." Aeth i dy'rer::rIl'es, ao yn3 adroddodd yr erlynes ei stori. Ar y cyn- taf gwadai y diffynydd, ond o'r diwedd addefodd iddo "batio" ei hoch, ac ymddwyn mewn modd eyfeillgar ati, ondl gwadai iddo ei tha-flu ar y sofa. Yn ddilynol i'r ymosodiad honedig parodd yr er- lynea i'r llythyr canlynol gael ei yru i'r diffyn- ydd:—"Yn gymaint a'eh bod yn ymddangoa fel pe yn gwadu: yr ymosodiad brwnt ao anfoesol a in-naethoch arnaf brydnawn Llun, diweddaf, y lOfed cyfisol, ac nad ydych yu gwneuthur un ymgais i dd'od i unrhyw ddealltwriaeth a mi gyda golwg ar y cyfryw a'cbi b"od yn ystyried y peth fel niatet dibwys, a chan fo: fy nghymeriad yn y dyfodol yn beth pwysiig i mi, heblaw fod y mater yn lID a beryglia fy nghysur i a'm gwr, yx wyf yn awr yn gyru y ihybudd olaf ihwn i c'hwi, a dyna yw, os na bydd i chwi alw gyda mi am gwr mewn trefn i dd'od ii ryw ddealltwriaeth esmwyth, yn hytracih na chymeryd y mater o flaen yr heddgeidwaid, o hyn i ddydd Gwener nesaf, yr 21ain cyfisol, bydid i mi fyned i Fanglor, a rhoddi yr holl fater yn llaw cyfreithiwx." Rhoddodd yr Erlynes dystiolaeth i uadai-iih.au yr uchod. Wrth gael ei chroesihoili, dywedodd y dyst na ddarfu iddi ddweyd wrth neb ei bod yn disgwyl arian gan y diffynydd am gadw'r peth yn ddistaw. Bu'r diffynydd yn ei thy am bum' munud neu ddeg. Yn ei llythyr at y diffynydd, wrth "delerau esmwyth," meddyliai y buasai'r diffynydd yn addef y trosedd. Gan y Fainc: Ni bu yn slarad- gyd.a'i gwr na'i iniham-yn-nghyfraith am y swm a fua&ai yn dder- z, byn fel iawn. Y gwir oedd na fuasai ei gwr yn derbyn unrhyw arian ei ddlymuniad ef oedd cael di t io ei chym;eri-acl Croesholiad (yn pairhau) Addefai fod an-u. ar; an i'r dliffynydd, yr hwn oedd wedi ei h-erlyn yn y Cwrt Bach, a chael dyfaxniad yn ei herby-n, ar ol i'r ymosodiad honedig gymeryd lie. Bu yn owel-ed amryw gvfreithwyr yn Mangor, Porthaeth'Hy, a Chaernarfom cyn iddi fyned at Mr Carter, a dy- wedodd wrthi bob' un o honynt, yn gystal a'r hedd- y geidwaid, yn fanwl pa beth a gymerasai le. Yr cood yn barticular iawn o berthynas i'w chymer- iad, ac ni buasai yn derbyn 5p neu lOp i 8etlo7r mater. Yr hyn a olygai wrth "delerau es- mwyth" oedd fod i'r diffynydd dd'od ati hi a'i gwr, 3 chyfaddef ei euogrwyddL Wedi hyny ni buasai hi yn myned yn mlaeni gyda'r aches. Yr oil oedd ami hi eisiau oedd: clirio ei chymeriad. Robert J. Tv imams, gwr yr erlynes, a dystiodd i'r erlynes, pan ddaeth ef adreif o'r chwarel tua chwarter i chwech, gwyno wrtho ef. ac iddo yntau mewn canlvniad fvned i siop y diffynydd, a gofyn iddo paham na didleuai -ef i nol ei arian mewn modd parohus, ac t-id cymexyd gafael yn ei wraig ef (y tyst). Gt/adai'r cyfan ar y cyntaf, ond wedi hyny I addefodd trrth frawd y tyst (yr hwn oedd yn bres- eaioj) ddarfodl iddo ddodii ei law ar ysgwyddau yr erlynes. I Ar ran Tr., amddiffyniad 'dywedodd Mr D. G. i Davies nad oedd y cyhuddiad yn yr ymchwiliad ) maith wedi ei brofi o gwbl, ac y dylid fod yr ) neilldnol ocheilgar pan y mae cymeriad dyn a ys- I tyrid yn ddyn da a dichlynaidd yn y glorian. Yr oedd tystiolaethau; yr erlyniad. yn o an- nghysonderau, a galwai sylw arbenig at y ■ ffaith nad oedd yr oehr wrthwynebol wedi galw y dyst a ystyrient eu tyst pwysicaf, pan yr oeddynt yn apelio fis yn ol am ohiriad or sicrhau ei phresen- oldeb. Yr oodkl y dyst liono yn y llys, ac erto nid oeddynt yn ei galw, ac nid oedd y tystion ond nt r, aelodau yr un tei-illu. Yr oedd yr achwynyddes wedi dwyn cyhuddiad a fuasai, os profid ef, yn gwneud y cyhuddedii yn gwbl anhaeddianoil o unrhyw gydymdeimlad; ond' beth oedd y ffeith- iau 1 Yr oedd yr ymosodM honedig wedi cy meryd He nr y lOfed o Hydref, ond nid oedd cwrs cyfreithiol wedi ei gyehwyn hyd Tachwedd 21aini Yr oedd y ffaitli fodi yr aehwynyddes wedi myned at gynifer o gyfreithwyr y iiaiM aT ol y Hall yn profi rihywbethi, a chredai ef fod ei hystori yn myned yn dduach fel y newidiai v cyfreithiwr, feil o'r diwedd yr aeth yn ddigon difrifol i gyfreilh- iwr parchius gymeryd yr achos i fyny. Yr oedd y syniad fod y cyhuddedig yn euog o dan yr am- gylchiadau y SHoreg fwyaf ffol. Yr oedd yr ach- wynvddes yn ei ddyTed eTa tair blynedd, a methai a chael ei arian, ac am ba swm yr oedd erbyn hyn wedi cael dyfaxniad1 y llys. Yr oedd y dydd Llun dan sylw yn dîlÿn y Sadwrn tal, a chan, nad oedd yr aehwynyddes wedi dod i dalni dywedodd wrthi pan gyfarfyddoidd hi ar yr heol 09 na ddeuai i daln y diwrnod1 hwnw y buasai raid myned a'i dodrefn i ffwrdd 1 Dywedlodd hithau wrtho ond iddo fyned ynoyn y prydnawn y buasai yn talu. Aeth yntau yno erbyn chwarteir wedi, un. Felly yr oedd y cyhuddedig wedi myned i'w tJiy i ddlyben eyfreithlon,, ae yn ol ei thystiolaeth. hi ei IhIun ni fu yn y ty ond o bump i ddeng munud. Yr oedd hefyd- tindeb blaenorol cydrhwng y cyhuddedig a Mr Pozzi i gyfarfod yn Victaria- place ar ddyfodiad y tren haner awr wedi un, yr hyn a. wnged: Nid- oes ond dau dy yn y bloc, a gellir clyWed1 swn lleisiau o'r naili dy i'r llall; ac ar yr amgylchiadr hwn yr oedd drws y ddau dy yn llydan agored" a dim ond lied gwal rhyngddynt, a phe buasai rhywbeth anahtyffredm mewn, ffurf o "scuffle" wedi' cymeryd lie, buasai gwraig y ty nesaf yn sicroglVwed. Tna. gwnaieth Mr Davies syhvadau. ar v llythyr oedd Wedi ei anfon i'r ey- huddedig, a dywedai nas gellid yn rbesymol rodcli yr ystyr y ceisidf yn awr roddi arno.Dywedai mai "blackmailihg lettier" ydoedfl-I)eth arall feddyiid wrth delerau esmwyth ? Deuid a thystiolaeth i brofi mai cwestiwn o arian oedd anfonhd v llytl vr a dywedai y buasai ar un vstyr yn well gan v cy- huddedig dafu hyd yn nod lOOp er iddo fod yn d'dieuocr na gwynebu v llys a'r cyhoeddl; ond nid yn ymladd ci hwdf ei hun yr oedd, ond eiddo pob dyn oedd; mewn cyxyllt'iadau masn vhol 9 ben"-aid-, a gwyddlai am fasnachwr oedd wedi pendtorfymi peidio galw mewn tai os na fyddai neb ord y rhyw fenywaidd yn bresenol. Erfyn- iai yn dlaer ar i'r fainc roddi ystyriaeth, ffaftiol i'w gaas i dattu yr achoa allan.. Yn8 dywedodd1 Mr Vincent na w-vddai fod yr ac'hos wedi ei ohirio yn flaenorol er sicrhau pre- senoldeb tystio1 aethi Mrs Marsaret Williams, y gymydoges, hyd: nes y dywedodld Mr Davies hyny vn ei -T^eth. Yna galwyd ar Mrs W'lliams, yr hon a drigai yn v ty nesaf i'r erlyroest Dywedodd' ididi weledl y diffynydd yn dod altan, o'r ty. Yn ebrwydd gwelodd yr erlynes, yr flon a gwynodd wrtihi. Croesholwyd 01>-wodd siarad' yn y ty nesaf am bum munudl i ddeg. ondm: chlywodd unrhyw waeddi. Pan y cwynodd yr erVnea wrthi, gofyn- odd y tyst idcli "Paham na fuasech yn gwacddi ?" Atebodd yr erlynes nas gallai am fod y diffynydd a'i liaw am ei gwddf. Gallent o'i thy hi glywed siarad yn y ty nesaf. Yr oedd drws ei thy hi' a drwa ty yr achwynyddesr yn ymyll eu gilydd, ac yn adored yr adeg dan sylw. Pe buasai rhyw ym- 'irechfa wedi cymeryd lie neu vr aohwynydd-es wedi gwaeddi btiaeai wedi clywed. Jeremiabi Thomas, yr hVr> a ddvwedodd iddo fod mewn' buswea a;m Irwqt blwyddyti, ei fod r yn awr wedii yuinefdlduev Pan na dderiai y bobl a'r ,aria.n iddo, ibyddai yn aTaI yn myned i chwilio I am danynt, Cafoddi ddyfarniad yn erbyn yr er- lynes aim, 6p 14a Ar fdreu'r lOfed o Hydref gwel- odd yr erlynes ar yr heol, a gofynodd iddi ai onid oedd yn myned i dalu 1 ao yohwanegodd, os na wnai, y byddai iddo gymeryd v pethau oddiarni. Atebodid yr erlynes y byddai iddi dalu os elai ef (y tyst) i fyny yn y prydnawn. Aeth yntau i'w thy tuag ugain mtnnuid wedi Ulli, a gwelodd hi yn siefyli wrth y tan yn gwau horanau. Hi oedd y gyntaf i siarad, a dywedodd nad oedd ganddi ar- ian. DodJodd yntau ei law ar ei hysgwydd, a dy- wedodd wrt.hi ei bod yn cymeryd mantais ar ei netwell,, ac yna aeth allan, gan didweyd, "Pryd- nawn da." Nid oedd ond llathen rhwng y ddiau ddrws, a gallasai Mrs Williams glywed unrhyw beth a ddyweddd. Yn ddilynol aeth i'w dy ei hun, Ba y cyrhiaeddodd tuag ugain munud i ddau. Daeth gwr yr erlynes ari frawd wedi hyny i'w weled ef, a gofynodd) y blasnaf iddo paham y dod- asai ei ddwylaw ar ei wraig ef ? Dywedodd y tyst: "Ewch adref: a deuaf finau ar eich hoi." Aeth yntau, a phan gyrhaedidiodd gofy-om i'r erlynes, "Beth a wnes i chwi ?" Atebodd hithau, "Tvnasoch eichi llaw ar hyd fy ngwyneb." Gofynodd yn mhell- ach iddi a oedd yn meddwl dweyd ddarfod iddo geisio gafae'l yn ei dillad. Dywedodd y brawd, yr hwn oeddl yn bresenol, ed fod yn meddwl mai gwell fuasai iddvnt adael pobpeth, fel yr oedd, gan ychL. wanegu, "Yr oeddwn i dan yr airgraph iddo dreio wneudrihywhethl i chwi." Yn mhen amser wedi hyny derbyniodd' y tyst lythyr oddiwrth, yr er- lynes, ac aeth at Mr D. G. Davies. I CroesJiolwyd Yr oedd yn sicr o'r dyddiad ax pa un y cymerodd yr ymddiddan Ie. Pan aeth i'r ty dywedodd yr erlynes wrtho nad oedd ganddi d, arian. Ni chirybwyiilodd am ei gwr, ond dywed- odd y byddai iddi dalu 15sl Dywedodd wrthi y dylasai dialu mwy, a ctododd., ei, law ar ei hdd. gan ddweyd, "Wraig fach, nid ydych yn gwneud yn deg a mi." Niid oedd ef yn gwybod hyd nes yr oedd yn y llys, y cyhtuddid ef o afael yn ei braich a'i dodi ar y sofa. Ni wnaeth hyny. Yr oedd ystori yr erlynes yn hollol amvireddus, oddi- gertlii iddo ddodi ed law ar ei hysgwydd. Yn ysu tod yr holl amser y bu ef yn y ty safad yn ngolwg y drws. O. E. William., Game], a ddywedodd iddo ys- grifenu y llythyr a ddarlleniwyd yn y llys. Dywedlai mai mam y gwr a ddaeth. i ofyn iddo ysgrifenu ar y cyntaf, ond daeth yr aehwynyddes yn.o yn ddilynol, a dywedai yn mhlith. pethau eraill fod ei thiadl yn dweyd y dylasai gael lOp o I iawn. W. J. Parry, Coetmor Hall, a ddywedodd ei fod yn adnabodl y diffynydd er pan oedd yn blen- tyn. Yr oedd gan y diffynydd arferiad hynod o daflu ed ddwylatw o gwmpas, a darfu iddio laweti gwaith ddodJi ei ddwylaw ar ei ysgwyddau ef (y tyst). Cymierai'r diffynydd ran flaenllaw gyda'r Y sgol Sabbothol, a ehafodd y tyst ef bob amser yn ddyn gonest a chywir hollol. Pan glywodd am y cyhuddiad a wneid yn ei erbyn tarawyd ef a'r syndbd m'wvaf. Ni wvddai ddim am yr er- lynes ODd yn unig fel tenant, ac ni wyddai am ddim aniffafriol am dani. John R Jones, Ogwen-terrace, a dystiodd ei fod ar v diwrnod1 dan sylw yn sefyll gyda'r diffyn- ydd, yn ymyl ei siop pan y diaeth yr erlyn-e-s i Jawr. Clywodd y tyst y diffynydd yn dweyd wrthi, "Osi nad) ydych am clalu mad af i not y do- drefn." Dywedodd y diffynydd hefyd, "Mi ddof i'w nhol! prydnawn heddyw." Atebodd yr erlynes ei bod am dalu y ditwrmod. ihiwnw. ond ni ddywed- odd o ba Ie yr oedd am giaeil yr arian. Ail-holwyd yr Erlynes, a dywedodd fod drw's y ffrynt, yn agored yr holl amser y bu'r diffynydd yn y ty. Taflwyd yr achos allan.

Marw Wnaeth y Gath. ER CAEL TE BIFF A DWY BOTEL 0 CHWISGI. Daeth achos tra dyddorol gerbron y barnwr yn Nghwrt Bach Marylebone, Llundiain, dydd Gwen- er. Yr oodid Mr W. J. Arkcoll, milfeddyg, Bays- water, wedi gwysio amryw bexsonau i'r Ilys am dldyledion yn amrywio o bunt i fyny. Yr achos cyntaf a alwyd ydbedd un lie yr erlynid bonedd- iges o'r enw Miss Allen am bum' punt am wasian- aeth proffesw-rol ar gath, yr hyn a gynwysai ddwy botel o chwisgi, un peint ar hfugain o de biff, a 5a mown arian, sef tal1 am wneud ymcihwiliad niewnol ar gbxph y gath ac am ei chladdu. Cwnslex Miss Allen: Bet.h! Cath yn yfed wy botel o chwisgi ? (ehwerthan). Mr Arkcoil: Cafodd y gath bobpeth oedd yn eisiau arni (chwerthin). Cwnsl'er: A'r te biff hwnw-pa sawl peint a lyncodd ? Mr .Arkcoll: Wei, oddeutu un ar hugain o beint- iau (chwerthin mawr). Cwnsler A ydych yn -meddwl dweyd y gallai cath ar farw lyncu un peint, ar hugain o de biff a, dwy botel o chwisgi 1 Mr Arkcoll Nid wyf yn dweyd hyny, ond caf- odd y gath yr oil oedd, ami eisiau (chwerthin). Cwnsler: Ddarfu i chwi iachau y gath ? Mr Arkcoll: Naddo-hu farw (chwerthin) Cwnsler Ae: mi wnaethbchi archwiliad mewnol arru Mr Arkcoll: Do Cwnsler: Cddiwrth pa beth yr oedd y gath yni dioddef ] Mr Arkcoll: Oddiwrth anwydwst (influenza) (chwerthin mawr). Cwnsler: A oeddveh yn medJdw1 fod chwisgi a the biff yn bethau eyfadda-,q i'w mendio hi ? Mr Arkcoll: Oeddwn, wrth gwTs. Y Barnwr: Yr wyf fi yn ystyried y gofyniad hwn yn afresymoL Mr Anderson (tyst dlros Mr Arkcoll) a ddywed- odd fod y gofyniad yn deg) a rhesymol. Dywedai hyn, meddiai, oddiar brofigd fel milfedfdyg am lawer o flynyddoeddL Yr oedd cathod yn gread- uriaid pur anlhiawdd eu trin. Y Bar-nu-r: Fy meddwl i ydyw fod' y pris yn ormod'ol, a bod y awm ofynir am yr archwiliad mewnol yn beth na ddylai fod. Mr Arkcoll: Ar ol y sylwadlau yna yr wyf yn I gwrthod caniatau i'ch anrhydedd eistedd mewn, barn ar v rhe]yw drii h-nehosion. Yr wyf yn ys- tyried, syr, fod eichl d'yfarniadl a'ch sylwadau yn buranghyfiawn (syndod yn y llys). I Y Bamwr (gan bwyntio at Mr Arkcoll): Cy- merwoh y dyn yna i'r ddalfa. Owns'ler Mr Arkcoll: A wnai.- edchi anrhydledd gyd-ddwyni am. eiliad, ao a allaf fi ymddiheuru ar ran fy nghleient 1 Y Barnwr: Cymerwch y dlyn yna i'r ddalfa. Cwnsler: Gwna fy nghleient ymddaheuru, edch anxhydedd. Mr Arkcoll (wrbh y barnwr) Ar gyfrif eich safle, yr wyf yn ymddiheuru. Ei Anrhydedd a dderbyniodd yr ymddiheuriad. Yna gsalwydl Miss M'len. yr hon a ddywedodd na. ddiarfu iddi 'hi orchymyn yr archfwiliad mewnol, y te biff, na'r chwisgi. Yn y diwedd dlyfarnodxi" y Bamwr- o blaid Mr ArkcaLl, a cifaniataodd-,iddo,y swim a hawliai. Dywedodd ei Anrbydedd yn rfbWkA fod anifeil- iáJid diwerth yn dlerbyn mwy 0' sylw na bodau dynol, yr jSyn a yetyriai ef<y>yrt wjsradwyddus i'r eithaf.

Annibynwyr Mefirionydd. CyntHlaTiwyd'' cyfarfod' chwarterol Annibynwyr Meirdtwydd yn Nghapel Jdusaltem, Blaenau Ffes- tiniog1; ddydd Llun' a dydd MkwTtlu. Am ddau eJr glocli prydnlawn ddydit Llun, o dan lywyddiaetb y Pfcrch John HughSes, Tanygrisiau, y cadeirydd sm y flwyddyn, p«nderfynwyd fod y cyfarfod cfrwarterol nesaf itr gynal yn Arthog yn mis Mawrthi, a bod/ y. Parch J. Owen (Dyfnallt), Tr?vwsfynydd, i isrcvt-tbii yno ar y pwnc.—Yrn- dritnvyd ar amryw faterion. o bwys yn y gynhad- lenid. Pregetihrwryd" nos Lun gan v Parchn. Davies. Corris, a T: Talwyn Phillips, B.D., Balti Dydri Mawrtlh- prwyd gan v Parchn. .Tones, H. hrry. J. Davies, O. Davies, T. Itt)- berts, ac R Morris. Gwnaeth Mr Pritchant, Oynwvd'i: wa-ith fel rifenydd gyda mejhis- rwydd a d^heurwydd arferoJL

"Pe rftoddwn fy arian yn y bane, pa. fbd3 v trallwn eu cael oddi yno!" gofvnai dvn un tro 1 WyddeT. "Bof" atebni y baet vn eu rhoddi i mewn hoddyw, pallet en cael yfbry trwy roddi tair wythnos o rybodd Ty nn^wrlyd," meddai gwrnig ieuane. ar ddycV- weltad ei gwr adref of fnsncs, "a weteocb chwi dodrefn newydd yaWfcnvcM a brynodd Smith?" "Rvm—naddo, fy nghariad: ond mi a welais y 'bill,' ae y roaa hyny yu ddigon genyf 111"

NODION 0^_DEHEU1)1R. Darparwyd te i 250 o dlodion yn ystafell gen- hiadol v Presbyteriaid yn Oathoa, dydd,IAun. Penodwyd Mr J. Duckworth, Llanelli, yn brif- athraW, Ysgol Uwchraddol i Fechgyn yn Carlisle. Dirwywyd gryn nifer o bersooau yn y Barri, yr wythnos ddiweddaf, am greulofmdeb tuag at geff- ylau. Er cyfarfod a'r biisneg cynyddol yn Llandyssul, gwneir trefniadau yn bresenoil i helaethu y llyth- yrdy. Cafodd ysgolion Trealaw eu cau am bytihefnos, trwy fod y diphthetia yn ffynu. yn y gymycLogaeth bono. Dexbyniwyd y swm 0 38p 6s 6c oddiwrth y cyng- ,herdd a gynhaliwyd yn Aberystwyth at drysorfa gynorthwyol yr Eira. Mr John Morgan, ieu., Brynteg, a benodwyd yn gasglwr trethi yn Blaenafon. Nid oedd dim llai na 47 yn ymgaisio am y swydd. Cafodd Mr J. D. Elias, Troedyrhiw, myfyriwr o Golieg Coffadwiiaethol Aberhooddu, alwad odrdi- wrth eg'lwys Annibynol B-et.'hel, Abexdar. Y mae Syr Crawshay Bailey, yr hwn sydd wedi dilvn ei ewythr yn mherchenogjad ystad Eimral, wedi penderfynu cartrefu yn Wc-rihenbui'T. Cymer etholiad Bwrdd Ys<ro] Glyncorwg le ar y 19eg o'r mis hwn, os na bydld i rai o'r ymgeis- wyr sydd wedi eu henwii dynu yn ol erbyn dydd Llun. Cymer gryn rialtwoh te yn NghasteH Craigy- nos ddiwrnod priodas Madam Patti. Hysbysir fod nifer luosog wedi cael gwahoddiad i'r wledd briodasol. Y mae Mr R. E. Hughes, yr hwn sydd wedi ei benodi i fod yn arolygwr ysgolion ei Mawrhydi yn Abertawe, wedi penderfynu gwneud ei gartref yn y dref hono. Yn nghyfarfod Bwrdd y Gwaxcheidwaid, yn MhSontypridd, ddydd Merc her, pasiwyd eu bod yn deiselm y ddau Dy Seneddol yn ffafr diddymu Deddf Buchfrechiad. Drwg genym ddeall fod Ir D: A. Thomas, A. S., wedi cael ymosodiad trwm o'r anwydwst, ac na bydd yn aluor i ymgymerydl a'i fusinfes aim rhyw gymaint o amser. Yn nghyfarfod cyntaf Bwrdd Ysgol newydd Risca, ail etholwyd y Parch Thomas Thomas, gweinidog y Bedyddwyx, yn gadeiitdd; a Mr John Woodward yn is-gadeirydd. Darfu i'r Milwriad A. Pendarveis Vivian ranu llawex 0 dooynau i weddwon a thilodion Taibach, pa rai oedd yn sicrhau i'r derbynwyr werthl 2s 6c o nwyddau gan y masnachwyr lleol. Gwneir cais am gael yr Arddangosfa Amaethr yddol Frenihinol i Gaer dydd1 yn y flwyddyn 1901. Hysbysir fod cais yn cael ei wneudi o Bristol am yr arddangosfa hono yr un flwyddyn. Dydd Mercher darparwyd y nawfed tret blyn- yddol i blant tlodion Casnewydd. Cynwysai y wledd giniaw,a the rhagorol; ac yr oedkl dros fil o honynt yn cyfranogi o'r arllw-y. Trefnir i briodas Miss Catherine Mary Lewis, meroru 1Syr William Thomas Lewis, Bar., gyda'r Parch C. A. Green, ficer Aberdar, gymeryd lie ar y 18fed o Chwefror yn eg-Jwya St. Elvan. Yn Abertawe, dydd Mawrthi, traddbdwyd Thos. Velly Rowe, Jlafurwr, i sclyl] ei brawf ar y cy- huddiad o wneud ymosodiad anwedldus ar ei chwaer-yn-nghyfraithi, Elizabeth Thomas. Derbyniodd Syr Joseplh Russel Bailey, Ar- glwydd-raglaw Sir Frycheiniog, yn mrawdlys 11 chwartexol y sir hono longyfarchiadau ar ei waith yn cael ei ddyrchafu i'r bendefigaeth. Cyrhaedda y drysorfa sydd wedii ei ohychwyn yn Nghaerdydd at Goleg Coffadwiiaethol Gordon yn Khartoum o 600p i 700p. Cyfranodd Ar- glwydd Windsor 50p tuac ati y diydd o'r blaen. Nid oedd un carcharor yn aros i'w brofi yn mrawdlys chwarterol Mynwy ddydd Mercher, yr hon a gynhelid yn Brynbiga,; a chafodd v cadeir- ydd-y Barnwr Owen—ei anrhegu a pihar o fenyg gwynion. Pendierfynoddi ynadom Abertawe anfon George Adams, Mary Anne Oarrawav, a Rose Pengelly, o'r dref hono, i sefyll eu prawf ar y cyhuddiad o ladrata oddiar berson N. A. Olsen bwra yn cyn- wys 3p 15B. Dydd Mercher, darlienwydl brae-gynllun o'r siarter a dderbyniwyd oddiwrth y Oyfrin Gynghor yn nghyfarfod1 Cynghor Dosbarth Dinesig Aber- gafenni. Felly, bydd i hen dref Abergafenni ga-el ei hadfer i'w safle gyntefig trwy adnewyddiad ei siarter. Agorwyd Brawdlysoedd Chwarterol Morgan wg yn Nghaerdydd, dydd Mawrth. Cymerwyd y llywyddiaethi mewn un llys gan y Barnwr Gwilym Williams; tra yr eisteddtai Mr O. H. Jones, a'r Mlilwriad Woods i wrandaw yr achosion yn yr ail lys. Gwnaed cais at ddwyn yr anghydwelediad yn mysg y mwnwyr yn Abernant i dlerfyniad. Ond nid oedd y gweithwvr yn foddlawn i ddirprwy- aethi fyned at Mr J. Lewis heb i'w harweinwyr cydnabyddedig hwy fod yn gwneud i fyny y ddir- prwyaeth hono. Helynt nesaf Ca-erdlydd fydd clowis y ferch ieu- anc sydd yn haeddu cael gwaddol bly-nyddol Ar- dalydd Bute. Rhoddodd yr ardialydd fil o bunau i'r Qynghor Trefol yno er mwyn idldvnt roddi cyn- orthwy blynyddol i unrhyw ferch ieoanc sydd ar fin priodi, ac yn brin o ariani Cymerodd claddeffigaeth, y Cynghorwr Henry Richards, Aberafan, le pxydna-arn ddydd lau. Achosodd ei farwolneth sydyn deimlad dwys mewn cylchoedd cymdeitihasol, gwleidyddol, a chrefyddol'; ac yr oedd yn dxa phoblogaidd yn myag pawb yr dl wedi dyfod i gyffyrddiad ag ef. Derbyniodd y Mri William John ac E. Lewis Ajax, aelodau o'r Cynghor Phttyf, y swm o lip o Ddieihudir Affrica^ pa rai oedii i gael eu rhaaiu yn mysg; y tlodion a'r oedranus-yn Llantrisant. An- fonidl y rhodd hwn gan Mr JSohn Martin, mwnwr, yr hwn, yn nghydag amryw eraill, a ymfudodd i'r wlad hono. Dydd Llun, cynhaliwyd cyfarfod blynyddol cylchdaith y W esleyaiii yn Abergafenni. Y Parch J. MacKintosh yn y gadair. Etholwyd y »wj"dd<Sgion am y flwyddyni Dygwyd cwestiwn tiysorfi* yr 20fed gwrif gerbron"; a phenderfyn- wyd eynhal cyfarfodydd trwy y. gylc'hda.it,h, er cefmigi y mudiad i goffi trysorfa miliwn o ginis. — aet.h Miss Sarah Lewis, FoirgIe Newydd, St. dears, ymgais wrolfrydig. i achub plentyn byehan dwyflwyda rhag mymed-o dan d!raed ceffyl byd oodd,n carllalIIlu ar yJfordd. Ond wnit i y plentyn, syrthiodid, rywibdd, a derbyniedd Vfeithiau a'r bycian rhyw -gyanaint o niwed .()nni tharwyd asgvrrn yr un o itonynt. Y mae AriglHvydd Wiknbomo, perc,hen gweith- iau haiarn Dowlais, wedi penderfynu cadi yno faddonau eylioeddbs ar ei gostei llun, w mae yr arglwydJtes wedi gooo4 dwwy famaeth ar th yn mhlith y tlodion yso. hefyd. Bydd rhyw rai o'r teulu Aefyd yn byw- yn borhaus, o hyn allan, yn Dowlais House, He y ganed Arglwydd W-im- borsie. Cymer e-thoEad le Trt Ward Glandhrr, Abertawe. Yr j-mgeiswrr sydd wedi eu henwi ydynt, Mr W. Williaio?, Wern, a Mr David Owoo. Dydd Mawrth, darfu i Mr Owen bu ei ddymuniad i dynu yn ol, 30 felly octhel ynKfeechfo. Ond oacd allan fod yn rhaid i'r rmnaiftduad fod vn liaw- y«rrifen yr ymgeisydd ei h-WR, 0 bydd yn rhaid mywd i'r poll s Saethoddl herwheliwr o'r enw Bonsall at geld- wad helwTiaeth ger Aberystwyth, ac y mae yn aros ei brawf. Allan o gyf 0 3994 o Tyfrau a gymerwyd allan o LyfrgeH, Rydd Llanelli- yn ystod mis o amser, nid oedd ond 172 yn Hyfrau Cymreig. Mae Mr W. Owen, Rees, o Goleg Aberhonddu, wedi derbyn gaJwad' i fyned i gymeryd gofal yr achos ceruhadiOil yn Barrack-street, Cape Town, Affricr, Ddeheuol. Ysgxifenoddi Ap Madoc, o Chicago, i ddweyd v bydd, yn anmhosibl iddo dalu rmweliad Cliynixu eleni, ex bod yn arweinydd yn yr Eisteddfod Genedlaethod yn Nghrjexdydd. Me-wn cyfaxfodi arbenig o Gynghox Dosbaxth Bxyiiruav.T, nos Fawrth, pasiwyd yn unfrydol i anfoni Hongyfaroliiadiau i Syr J. R. Bailey, Bar., Pare Glanusk, Cnighywel, ar ei ddyrchafiad. i fod yn aelod o'r beridefigaeith. Boxen dydd Sadwrn, bu farw Mrs Llewelyn, di- weddiar o Station Houre Hotel, Whitland. Yr oedd wedi bod yn cadw y gwesty uchod am tua- 45 o flynyddoedd, ac yr oedd yn dim adnabyddus yn ngwshanoT gylclioedd y Deheu. Hysbysir fod1 priodas wedi cael ei threfnu rhwng y Parch Theod-Dre W. Morgan, ciwrad cynorthwy- ol yn Mhontypridd, a Miss Gwynedd Pugh. merch hynaf y Parch John Augustus Pu-Ii, rheitbx).r Ash- ton under Lyne. Dexbyniwyd cynygion i ail adeiladu gwesty y Cameron, Abeataw-e-tin o'r gwestai hynaf a mwyaf poblogaidd yn y dref. Yx eiddo Mri Thomas Watkins a'i Gyf. a ddewiswyd, pa rai a gynygient. eu hadeiladuam 24,000p. Adroddai y swyddlog meddygol fod y nifer a bersanau oedd yn dioddef o dan y diphtheria yn Abertawe yn llai yn ystod y dvddiau diweddaf nag y maent wedi bod, a'i fod yn hyderu fod peth- au yn gwella yn yr ystyr hono yn awr. Yr wythnos o'r blaen priodwyd Mr Daniel Rees, prifathraw yr YsgoJ Ganolraddol Sirol, Aberteifi, g>r(fe Miss Davies, merch hynaf y Parch Johir Davies, Amwythig, yr hwn a roddodd ei wednidog- aeth i fyny yn yr Amwytbig yn ddiweddar. Yn Lly yr Ynadon yn Mhontypridd, dydd Mercher, rhoddodd yr vrad cyflogedig (Mr J Ignatius W illiams) ei ddyfarniad mewn achos o werthu diodvdd meddhi-,)l heb drwydded yn Coed Penmaen. Y diffynydd ydoedd Jo,hn Harris, ilafurwr, yr hwn oedd, yn dra adnabyddus i'r hectd- geidwaid yn Nghserdydd, lla yr oedd wedi cael ei ddirwyo yn drwm, ac wedi bod yn ngharchar am droseddau cyffelyb. CShuddid ef yn awr o wertlra cwrw heb drwydded yn Foundry-place. Rhoddwyd) arno i dialu lOOp o ddirwy, neu fyned i o,ardhiar am ohwe? imis.

Genedigaethou, Priodasar, Marwolaethau. GENEDIGAETHAU. Jones.—Ionawr 10, yn Dingle Cottage, Lerpwl priod1 Mr Charles Jones, arfab. Bowen. Ionawr 8, priod Mr J. Bowen, arolygwr lechydoli, Llwyneinion, Castellnewydd Emlyn, ar ferch. Jones.—Ionawr 9, priod Mr Robert Jones, 58, Ffordd Newydd, Castell. Dinbych ,ar ferch. Jones.-Ionawr 7, priod Mr David Jones, Gwynfa, ger Dinbych, ar ferch. Miller.-Ionawr 6, yn Chirbury- House, Crown- square, Dinbych, priod Mr Sam. T. Miller, ar ferch. Roberts. Ionawr z: priod Mr John Roberts, teiliwr yn y GwallgoPy, Tower-terrace, Dinbych, ar fab. Roberts. Ionawr 7, yn, Caersws, Sir Drefaldwyn, priod Dr. LleweJyn Roberts, ar ferch—cyntaf- anedig. Williams. -lonawr 8, priod Mr F. J. Williams, 447, Old Kent-road, Llundain, ar fab—cyntaf- anedig. Williams.-Iona.wr 5, priod Mr David Williams,. 1, Glynllifon-square, Ffestiniog, ar ferch. PRIODASAU. Watson—Thomson.—Ionawr 10, yn Eglwys Gad- eiriol Bangor, gan y Parch T. Edwin Jones. M.A., Alexander, Pringle, Juniper Green, Ysgot- land, a mab i'r diweddar Mr a Mrs Watson Garden House, Nantgwynant, Beddgelert. ag Emma., ail ferch y diweddar James Thomson" teiliwr a dilledydd, Dean-street, a Mrs Thomas' 320, High-street, Bangor. Richards Dobbs. —Ionawr 11, yn Eglwys BIwvfoI Dewi Sant, Beaufort, gan y Parch D. J. Llewelvn (facer), yn cael) ei gynorthwyo gan y Parch R. Williams B.A., Thomas J. Bichards. Ferndale. a Bessie Dobbs, merch y diweddar Mr David Dobbs, Ebbw Vale. Reynolds—Kennan.—Ionawr 10, yn Eglwys St. Margaret, Roath, Caerdydd. Herbert Charles lnorne Keynolds, "quarter-master-sergeant R.E. ((Regimental"), a. Rose Elizabeth, merch ieuenizaf Tom Payne Kerman, M.I.M.E. Hughes-PoweR.-Tc,n.twr 9. yn Nghapel Abarim, Llanfachraeth, Mon, gan v Parch J. E. Jones. gweinidog, yn, mhresenoldeb Mr J. R. Parry, cof- restrydd, Mr Richard Hughes, Shop y Graig. a Miss Ellen C. Powell, Mona House—y dda.u o Lanfachraeth. Jones—Jones.—Ionawr 7,yn Swyddfa'r Cofrestrydd, Caernarfon, gan Mr T. G. Jones, John Jones, Penrhyn, Llanfaglan, a Sarah Ann Jones, 25, Henwalia, Caernarfon. Wynne—Williams.—Yn Nghapel Twrgwyn. Ban- gor, gan y Parch Eames Williams, a* Mr Tho- mas, cofrestrydd, H7. R. Wynne, Eldon House, Glanadda, ag Ellen Williams, 7, Snowdon View- y ddau o Fangor. MARWOLAETHAU. Davies.-Ionawr 13,. yn Thomas' Buildings, Cae- ltepa, ar ol cystudd maith, Mr William Davies, yn ei 77ain mlwydd oed. Evans.-lo,nawr 7, yn 22, Cawdor-street, Lerpwl, yn 32 mlwydd oed, John Evans. Ruglies.-Iona.wr 7, yn Mount Villa. Fflint, yn 67 mlwydd oed, Ellen, anwyl briod Joseph Hughes. Jones.-Ionawr 9, yn 46, Rawson-road, Seaiorth, yn 53 mlwydd oed, Jane, gwedaw Robert Jones, Southrroad, Waterloo, a Llanrwst. Williams. -lonawr 10, yn Seacombe, yn 68 mlwydd oed, Joseph Williams. Barnard.—Ionawr 7, yn Bryn Glaslyn, Porthmadog,. Emily Ann Barnard, gweddw y diweddar George Tovey Barnard, yn ei 78ain mlwydd oed. Evans.-fanawr 8 yn ei breswylfod, Tan-yr-Onen. Porthmadog. Henry Evans, M.R.C.S. (Llundain), L.R.C.P. (Edinburgh), ao L.M. Jones.-Tona.wr 11, yn Bryn-y-Don, Garth, Bangor, Williair. Francis Jones (M.R.C.S. Llundain, LR.C.P >EdSmborghi, ,ac L.M.), Bulkeley-siyjaee, Porthaeithwy. Lewis.-Ionawr 10, ar ol cystudd maith, yn ei &8ain mlwydd, Cadben Lewis, Whitehill Hotel, Pwll- heli. Davies.-Ionawr 8, yn 28 mJwydd oed. M "Ellen Davies, Maes y Gerddi, Ll an rug. Williams.—-Ionawr 6, yn 37, fon, Mr Ellis Williams, yn 41 mlwydd Evans. --lonawr 10, yn Fferm Bovill, St, Andrew's, David Evans, yn 53 mlwydd oed. Gibb^ —Ionawr 10, yn 16. Llandaff-ros, (Caerdydd, Tliomas Brooks Gibbs, yn 85 mlwydd, oed. T&irrfff..—Ionawr 10, yn Rhif 4, Vjj^rulisar-piacei, Caerdydd, Benjamin Rose Harvey, y* 68 mlwydd oed. •fwsirins.—^Ionawr 11, yn y Carpeii.'ez'g Arms, Rum- ney, Beatrice Florence, hoffus ferch y diweddar Thomas a Jane Jenkins, yn 23 .mlwydd oed. |Jehn.—Jonawr 10, yn y Tredegar el, Roath, Caerdydd, Evan John, yn 5 r}njlwj-d& oed. sLewis.—Ionawr 11, Elizabeth Harriett, merch hynaf ( pvan Lewis, Brynderwen, Via.udaf, yn 29 mlwydd J oed. ;Nott.— Ionawr 11, yn 171„ Richmand-road, Caer- dydd, Maiy, fwedidw v diweddar John IVott, Chumleigh, N. Devon, 74; mlwydd oed. War-ing.-lomwr 11, yn Kingsland, Peterston- sraper-Ely, Matilda. Miry, pried Charles E. War- ing, yn 40 mlwydd w&-

Y DDYNES DLYSAF YX LLUNDAIN, meddir, ydyw Miss Clara, D boreddigcs ieuanc perth- ynol i deulu Seisnig pur hen. Sibrydir ei bod, ar fyi-der, i ymddaogos mewn cliwareudy yn y West End' mewn comedti gyfansewMwyd gan un o'n èamat- yddwyr blaenat. Mae hi yn hynod gyfoe-tbog, a'i hunig reswm dros. fyned ar v lluyfan (staje) ydyw ei hanewyllysgarwch i g^dw o'r golwg ddii* yn hwy ei hathrylithi a'i phrydfe-thweh. Yr oedd y rhodd- ion hyn ga.n Natur wedi eu sjolygu i ddlynofiaeth, a buasai yn ^unancd eu cuddio. Yn gweitkredu oddiar yr 1m cymheIliad, George Henry C,,upp a ysgrifena, i ddweyd ei fod ef wedi cael ei iach-aw oddiwrth gryd- cynialau gan Enainfe Holloway tra, wrth ddefnyddia Pelwiau Holloway, y mae yn A ty 11" tí'b mewa copph a, rneddwU