Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
17 articles on this Page
.........--"""..4"J.'"A.-,..,......:.;':'Tctõ:--J-----+-.----r…
.4"J. A.Tctõ:J -+- r Cyr.gfccr Bird Arfon. MiSUR SENEDDGL I GAEL OWALLGOFDY AR WAEAN. DADIJ FYWIOG AR Y MESUR ADDYSG. PASIO PEDERI"\lAJ) iCtRYF. Cynhaliwyd cvfarfod ehwarterol y Cynghor -uchod ddydd Iau. y cadeiaydd (Cynghorydd Charles A. Jones) yn llywydd™. Yr oedd hefyd yn bresenol: Yr Henaduriai t Eldas Jones. D. P. Williams, E. R Davies, John Menkes, W. •J. Parry, Robert Thomas, Ephraim Weed GymT.orvdlion R Conway, J. Jones-Morris, J. T. Jones W. M. Williams, Peter Macintyre. H. Owen (Llandudno Junction), Hugh. Owen (Portdinorwic), Robert Evans, John Hughes, O. Jones. W. Jones (Llanwnda), W. Jones (Clvnnoi.0. G. Oeidiosr Roberts. R O. Williams, Edward H. Chven W. Piitchard, James Davies, CJolonel Wynne Finch, Griffith Jones, J. E. "Roberts. My rid in Jones, Thomas Edwards, J. Issard Davies., Richard Thomas, T. Roberts, Maurice Jones, a'r Clerc (Mr J. H. Bodvel-Ro- iberts). I.LOXGYFARCH Y BRETsYX. Ar gynyriad y Cadeirydd, yn cael ei eilio can Mr W. J." Parry, pasiwyd penderfyniad yn dat- gan llawenvdd am adferiad y Brenin o'i afieeh- y3 difrifol. ac yn dymuno a.r fod iddo ef a'r .Frenhinie-a Alexandra fyw yn hir i deyrnasu dros bobl JeyJ!1E."ai> ac yrnroddedig. YH YMWEIJAD P>RENTIINX>L DIWEDDAR. Y CI ere a ddarllenodd yn ffurficl ateblad Tyw- ysog Oymru i anerchiad y. Oynghor a gyflwyn- wyd iddo can ddirprwys-ettr a'r aehlysur ymwel- iad ei Unh elder Brenbinol a Chaernarfon. Wedi darllen adrodcliadau rhai o'r pwyllgor- au. darlenwvd eid 'o PWYLLGOR Y DPETH SIROL A CHWAREL Y PENRHYN. Angymfoellod 1 y Pivyllgo-r uchvd na bo dim camrau yn carl e-u oymeryd yn bresenol i aflon- yddu ar werth trethol y chwarel au yn ysir ar hyn o bryd. ond fod i'r pwyllgor ystyried y yn mbellarh. wedi i'r dychwelebajj. plwy- fuI r;t af ddyfod i law.—Yr oedd y pwyllgor. ar ol ystyried yn fanwl sefyllfa pethau yn CJhwarel y Penrhyn, a'r rhaul s-irol yehwanecol ^yfodai mewn canlyniad i hyny, or farn mai nid dymumol ydoedd myned i mewn i'r cwestiwn "y foment bresenol ac yr oeddynt yn argymhel 1 gohirio y mater, yn y gobaith y delai amser mwy cyfleuis iddynt weithredu. GWYLIO Y MESFR ADDYSG. Oyflwyncdd Mr D. P. Williams adroddiad pwyllgor a benodwyd i wylio gyrfa y Mesur Addysg yn y Senedd. Cyfarfu y pwyllgor ar y 29ain o Fai. ac yr oedd vn bresenol Mr D. P. Williams, Mr 0. A. Jones, Mi W. J. Parry, Mr J. T. Jones, a Mr J. Issard Davies. Bu pob adran o'r Mesur dan ystyriaeth y pwyll- gor, a.c fe awgrYillwyd nifer o welliantau. Yn mysig pethau erei-M penclerfynodd y pwyllgor y ■dylai Adran III. o'r Mesur fod yn orfodol, ac y ùylaí is-adran i Adran VIII. ddarllen: "Bod 'yn ofynol cael oydsyruja#I yr Awdurdod Addysg Lteol i benodial neu droad ynuioÏfu athrawon, ond na ddvlid gwrthod cy l'syii.iad o berthynas i benodiadau ond odd'iar djir addysigol neu oes- ol." A chymeryd yn ganiataol fod y llywodr- aertdiwyr (dechreuol) yr ysgolion yn y mwyafrif, awgrymi 1 gan y pwyllgor fod cyiartaledd y Hywodraethwyr yn fwy. 0 "berthynas i Adrian XII.. pendcrfynwyd o blaid i'r Cynghor ddethol neu benoclli o fysg eu hun- ain o leiaf fivyafrii o'r Pwyllgor, etc. Fod o'r pern 'erfyma^lau uohod .i gael eu hanfon i'r Due o Dlyfneint (Arglwydd Lywydd y Qrrug- 001"), Syr John Gorst (Islywydd Cynghor Addysg), Mr A. J. Balfour (Prif Arglwydd y "Trysorlys), y Twrne Cyffiredinol, Mr Walter liong, a'r holl aelodau seneddol dros Gymru a BiT Fynwy. EiDiwyd y cynygia l gan Mr Ephraim Wood. Mr E. R. Davies a gwynai fod y pwyllgor wåli mvned tunwnt i'w dyledswyddan. Y pwn pwysicaf we ii'r cyfan ydoecld yr un yn dal jnerthynas a llyvrodraethiad yr Ysgolion Gwir- foddol, a darfu i'r Llywxxlraeth y dydd o'r blaen wrthod cynveiiad o eiddo Mr Dillon a fuasai yn tjwneud i ffordd a liawer o anhawsder yn nglyn a'r mater hwn. Beth oedd yn fwy gwrthun na i'r Ojngihor Sir gymeryd amynt gyfriifol- 4eb arianol y cynilun tra na roddid iddynt o gwbl lais yn ll\Avv>lraethiad yr Ysgolion Gwir- foddo11 Yr oedd y teimlal yn y wlad yn oyn- Jddu o ddydd i ddydd ar fater llyw^odraethiad r ysgolion ond er cymaint y teimlad oedd yn bod yn y wlad, ac yn neill luol yn mysg yr YanneillduwyT, yn erbyn y Mesur, nid oedd y Llywodraeth am roddi i mewn yr un iod ar gwest.iwn yr ysgolion. Nis gellid diiystyru y teimlad chwerw a ffynai yn «ei<l>yn y Mesv.r, ac yr oe VJ yn wybyddus i'r Oynighor fod An.-hrdffii.rfwyr wedi penderfynu i beidio talu y drth os yr elai y Mesur drwy y Ty. Dylai y Oynahor SSir sylweddoli y ffaith mai hwy fyddai raid ovneud y dreth, a'r ewes- tiwn i'w benderfynn vdoed 1 a oeddynt yn myn- ed igodi treth o'r fath ar Anghydffuxfwyr y •wlad oeddynt mor wrthwynebol i'r Mesur? Ni fuasai ef vn hoffi bod yn aelod o Gynghor a fuasai yn sathru dan draed egwyddorion pobl tIC yn hytrach na bod y mater addysg yn cael ei adael yn nwylaw yehydíig bersonau yn peiiihyn i'r Cynchor vr oedd ef am gynyg nad oedd Cynghor Sir Arfon i gario al'llan ddarpar- iaethau y Ddeddf. Bydded i'r Llywodaraeih. wneud a. hwy fel y inyii/ont. GwelI fwasai ga.n- dido ef i'r ymdrechfa fod rhwnig y Llywodraeth a bwrdd cyhoedidns na rhwnig y Oynghor Sir a threthdalwyr undgol. Yr oedd ef yn beio yr lwysw^-r am yr h(dynt presenol yn nglyn ag addysg yn air Ga/vmar^on. Nid oeddVT Ejglwys- "wyr yn y mwyafrif yn Sir Gaernarfon, mewn siroedd erailJ gallai eu bod, ond pa un ai yn y lleiafrif ynte yn y mwyafrif yr oeddynt, mya- ent lywodraethu pawb a phobpeth, ac yn neill- <Iuol yr oedd hyny yn wir. am y blaadj Uchel Eg- lwysVg. Yr oedd yn cynyg: "Yn ngwyneb y ffaith fod y Jdy.vo! wesli gwrthod dodi yn y Mesur ddarpariaeitliau yn arndditfyn budd- iant y cyhoe kl, o 1f>er-! yr.as i'r Ysgolion Gwir- fodd,ol-er fod y ba;(h arianol yn cael ei osod ar y tret-h-i lleol. yn ychwaniegol at grants gan y Llywotlraerth—fod y Oyngjior Sir fel un o'r aewdurdodau a fvd lent yn srweinyldii y ddeddf yn dymuno rhod li ar 'deal! i'r Llywodraeth eu tod yn gwrthol rh >ldi mewn gryrn ddarpar- keethaM y Mesur hyd rt-es y dodid i mewn yn- ddo yr hyn a nodwy Mr W. J. Parrv, ;ie!o-l pwyllgor, wrsth eilio y gwedliant, a ddywe ir> 111 ei fod ef yn ystyriedi y dylai llywodraeth iad addysg elfenol fod yn yf&ngwfbl yn nwylaw y 001>1. ac am y rheswm hwnw yr oedd vn eiliiO cynyigiad Mr Davies. NJ(1 oedd yn bo 1 yr arwrdd leiaf fod y Llywodr- yn bwriadu rho; rl,i llywodraethiad yr ys- golion yn nwylaw y bob! oeddynit yn gorfod talai am en. cynal, ac elai ef mor bell a dyweyd na jddylent dalu y dreth oedd y Idywodraetih yn mynu GJrneryd ymait,n lywodraeithjad addysg y plant o ddwyla.w y rhai oeddynt yn talu am -dano. Mr J. Issard Davies a sylwodd fod y pwyll- gor weirl i myned trwy bob adran o'r Mesur, ac yr oeddynt wedi dyfod i'r penderfyniadau y jdaethant kldynt rr ol jstyriaeth Iwyr a gonest, ac anturiai ddyw^r; e yr elai ntnrliyw aelod or 'Oynghor yn fanwl <h wr v Mesur fe gai weled mai am can yr hyr\n y Llwyr oedd sicrhau cyn- ]limvaddys2 d nt nn na fuasai yn ymyryd a daliadau øretyd rJ ef fod Ilawer o'r h^elynt oedd y n i yn y Vial o berthynas i'r Mes;:ir i'w briodo'i j Vlercod y Bvrddaiu Ys- •gol, y rhai oeddynt y ofni colli eu swyddli fel <anlyniad igwne'-d i fFcr.ld a'r awilurdodaui hyny. A ohydmwu y Sir a'r Byrddau Ys- ol anturiai ddywey i y Cynyhorau Sir oedd y rha.i mwvaf cym-b"-ry«i i Ivwodraethu addysg -elfenol, ac un rhe<;w:n am hyny ydoedd fod y trettidalwyr yn vn cymettyd mwy o ddyddordeb yn y Cyn-.drora'.i! Sir, ac yr oedd etholiad y owahanol awdnrdodau yn profi hyny. Un peth araH wrth wraidid yr helynt oedd "cythraul y car.i;" f'-hwertniri) neu ^eririau era<ill yr arlvi.w«der crefyddiol. Wrt.h gymeryd i ystyriaetth y Mewur rhaid oedd idd- ynt hefyd gvmetryd .yriaeth sefyllfa addysg- 01 y wlad a dy1\d dy-mdeimlo a hyrwyddwyr y Mesur yn 00 hymdrechr^n i ge^sio symud ym- aith yr anhaws'lera'i. Ffolineb fr.asai i imrhyw 1/ywodraeth, Gendwad.nl neir Ra>liralaidd geisio symud ymaith ar un tarawiad gvfundrefn oedd mewn bod ers Ilawer o flyryddan. Dyla.i Ang- Jhydffurfwyi' gymeryd i .ystyriaeth fod Eglwys- wj r ar hyn o bryd yn gorfod talu tuagat gyfun- drefn o addysg nad oedd yn gymeradwy gan- ddynt, a phaham y dylai yr Anghydffirrfwyr gynhyrfu pan y cynygid gwebla y cyfrj-w gyfun- drefn 1 Yr oedd bob amser yn edmygu yr Ang- hyclffui'fwyi' am en hym lm:h::or. o blaid eg- wyddor, ond dylent ar yr un pryd barchu ar- gyhoeddiadau crefyddol pobl era ill. Yr oedd yn ofidus ganddo ef na fua-s-ai anvemwyr yr Eg- Jwysi RhvcLdiion ac arweinwyr poib eelwys arall yn dod at eu gilydd er mwyn pe»nderfynu ar rhyw ffordd allan o'r anhawsder (clywch, clywoh). Fel yr oedd pethau yn awr yr oedd addysg y plant yn gorfod dioddef. Credai ef y gellid irwneud hyny pe y ceisiai f)obl ddyfod at eu glilydd (clywch, clywch). Yr oedd yn ddrwg ef fod Mr Davies wedi dwyn yn mlaen ei benierfyniad, oherwydd nid oedd yn dangos iawn ysbrydi. Mr D. P. Williams a ddywedai mai annhesg ar ran Mr Davies oedd dwyn yn mlaen ei gyn- y^iad yn erbyn adroddiad y pwyllgor. Tecach fuasai i'r Cynghor ddweyd a oeddynt yn cymer- adwyo neu ynte yn anghyineradwyo gwaith y pwyllbgor. SyKvodd Mr D. P. Williams hefyd nad oedd Mr Davies mewn trefn wrth ddwyn y cynvr-;ad yn mlaen. Mr I>avies a ddywedodd fod yn agored i un- rhyw aelod gynyg unrhyw welliant a ddymunai i alroildtla,t pwyllgor. Y Cadeirydd a reolodd o blaid Mr Davies ar ,bwvnt o drefn. Mr J. T. JonkG, tra yn arv<:hymeradwyo y ..Mesur Addysg, a gredai fod gwelliant Mr Da- vie's yn mynted yn rhy bell. Apeliwyd at Mr Davies i well a ei gynygiad ac i beidio ei wneud mor eithafol, asylwo-ld Mr Menzies y byddai ei basio fel yr oedd yn myned yn hollol yn erbyn deddf y wlarl. G wrthod odd Mr Davies, fodd by.nag, newid ei benderfyniad. Mr J. Hualies (Porthdiluorwig) a ddywedodd ei fod yn wrthwynebol i'r Mesur Addysg fel yr oedd, ond nis gallai gefnogi gweilliant Mr DIa- vies. Cyn ymranu Ibrofynodd Mr Davies fod i enwau y viiai a bLeidleisiant gael eu cymeryd i lawr, a phenderfynodd y Cynghor wncirl hyny, ond cyn cymeryd y bleicllais aeth Mr John Hughes allan o'r ystafell. Rhodldwyd igwellianit Mr Da-vies i fyny yn gyntaf, ac yr oedd o'i blajid: Mri Eli as Jones ,iJandudnoV E. R. Davies, J. H. Danes, W. J. Parry, W. Pritchard, J. J. Morris, W. H. Williams, H. Owen (PQrthdinorwig). Robert Evans, H. Owen, R. O. Jones. W. H. Jones, W. Jones (Clynllog), Parch G. Oeidiog Roberts, Mri 0. Williams, G. Joneg, E. Myrddin Thomas Edwards, J. T. Roberts, Morris Jonas, a J. O. Hughesr—21. Yn erljyn Y Cadeirydd, Mri D. P. Williams, J. Menzies, J. E. Ro- berts. Robert. Thomas, E. Wood, R. Conway, J. T. Jones, P. M Intyre, J. Issard Davies, y J Milwriad Wynn Finch, a'r Mri W. Jones (Llanwnda), ac E. H. Owen-13. Weli mabwysiadu qynvgiad Mr Davies daeth Mr J. Hughes yn mlaen a chynygiodd welliant arnl) i'r perwyl fod y 'Clynghjor Sirol yn gwrth- dystio yn erbyn y Mesur Addysg yn ei ffurf y 1-1 bresenol o berthynas i reolaeth yr ysgoliion. Mr E. R. Davies a ddadleuai nad oedd gan Mr Hughes hawl i gynyg gwelliant yn gymaint na lldarfu tiddo roddi rhybudd o hyny cyn myned o'r ystafell. Sylwai hefyd nad oedd gan Mr Hughes nerth argyhoeddiad i aros yn yr ys- tafell i gymeryd rhan yn yr ymraniad diwedd- aif. Mr Hughes a apelial am amddifFyniad y Gadair yn erbyn ymosdiad Mr Davies. Xid oedd yn cyturao a'r oil o gynygiad Mr Davies, ac, yr oedd ganddo berffaith ryddid i fyned allan o'r vstafell ac i ddol i mewn yn ol a chynyg ei welliant. c!1 Eiliwyd swelliant Mr Hughes gan Mr D. P. Williams. Ar ymraniad pleidleisiodd 12 drosto ac 21 I yn erbyn. Felly pasiwyd cynygiad Mr Davies yr ail waith. Yna pasiwyd fod copi o'r penderfyniad i gael ei anfon i Gynghorau Sir trwy Gymru a Myn- wv. PRYNU TIR GWYLLT. Ar gynvg'iad Mr J. T. Roberts, vn cael ei eilio gan Mr J. Menzies, pasiwyd "Fod pwyll- gor yn cael. ei benodi er trafod pwrcasiad gan y Cynghor o diroedd gwyllt (waste land) yn y sir ai? a dybia.nt yn ddoeth eui sicrhau i amcan- ion eyhoedd,us. ac i hyrwyddo a chefnogi pwr- casiad y cyfryw diroedd gwyllt. gan gyrph cy- hoeddus eraill, y pwyllgor yn yr achos diiwedd- af i gael eu cymsga^ddu a holl al'luoedd y Cynghor." Yn bwyllgor apwyntiwyd y Cadeiryddd, Mri J. Menzies E. R. Davies, Jones-Morris, a J. T. Roberts. GOLEUNI TRYDANOL. CNdlwynwyd cais am gydsyniad y Cynghor Siorl i apal fwriadai Mr Assheton Smith ei wneud am archeb ddarpariadol i'w alluogi i gyf- lenwi goleuni trydanol i Borthdmorwig, Ohwar- elau Dmorwiig, a'r cylch. Mr Issard Davies a gynygiodd benodi pwyll- gor i ystyried ai ni ddylai y Cynghor ei hun geisio archeb ddarpariadol i gael pob galluoedd cysylitiedig a gweithfeydd trydanol cyhoeddus i'w dwylaw eu hunain. Eiliwyd gan Mr W. J. Parry, a chariwyd y cynygiad. Cyfeiriwyd caia Mr Assheton Smith i'r pwyllaor, yr hwn wnaæ i gynwys y Oadeir- ydrl. Meistri Issard Davies, J. Menzies, D. P. Williams, J. T. Roberts, J. T. Jones, J. Evan Roberts, K H. Owen, E. R. Davies, ac R. Con- way.
Cystadleuon Corawl yn Eisteddfod…
Cystadleuon Corawl yn Eisteddfod Bangor. Y DREFN I'R OORAU GANU. Yn uno! ag awgrymiad arntywgoraii, fwriad- ant gysitadlu yn Eisteddfod Bangor, sydd i'w chynal yr ail wythnos o Medi nesai, mae y Pwyllgor Cerddoml wedi penderfynu cymerad- wyo drwy y tugel y drefn yn mha un mae y corau i ganu, a dyma y ffrwyth: -.ohie,f choral: 1. Shrewsbujy and District Choral Union; 2. Potteries and District Choral Society; 3, Holyhead Harmonic Society; 4, Huddersfiedd Co-operative Prize Choir; 5, North Staffordshire District Choir; 6, Barry and Dbtrict Temperance Choir 7, Isle of Man Choir 8, Blaenau Festinio? Choral Union 9, Blackpool Festval Choral Society. Second ohoral competition: 1, Penuel United Ohoir; 2, Holy-well United Choir 3, Isle of ManiChoir 4, Cor U ndebol Dyffryn Nantlle; 5, Pendref Choir 6, VVaenfawr and Llanrug Choral Un- ion 7, Blackpool Glee and Madrigal Society; Male voice: 1. Cardiff Male Voice Ohoir; 2, Darlington Male Voice Choir; 3, Porth and Cyanmer Male Voice Choir 4, Llanrwst and Trefriw Male Voice Cboir 5, Wigan Harmonio Male VoiioeCJhoSir 6, AmlwchMale VoiiceChoir 7, Isle of Man Male Voice Choir; 8, Southport Vocal Union; 9, Runcorn and Dis- trict Male Voice Choir; 10, Mallwyn Male Voice Choir; 11, LLanfairfeohan Male Voice Voice Choir; 11, LLanfairfeohan Male Voice Choir; 12, Garw Male Voice Choir 13, Man- chester Orpheus Prize Glee Society 14, Talke and District Male Voice Choir; 15, Meibion Glan Sedd; 16, Llanelly Male Voice Choir; 17, Port Talbot Glee Society 18, Padarn Male Voice Choir; 19, Coalpit Hill Male Voice Prize Choir. Tlke. Female choirs: 1, Car- marthen Ladies' Ohoir; 2, Pontypridd Ladies' Choir 3, Miss Cannedl's Ladies' Choir 4, Nantlle Vale Ladies' Ohmr; 5, Euterpean (Ohio) Ladies' Choir 6, Bangor Ladies' Choir 7 Talke and District Laddes' Choir 8, Black- pool Glee and Madrigal Society; 9, Girls' In- gu-Lul ei Choir (Ashton-on-Mersey); 10, Snowdon Lad-jes' Ohoir; 11, Deuclraeth Ladies' Chcir. Children's choirs: 1, Rhos (Bethlehem) Juvenile Choir 2, Troedyrhiw Juvenile Choir 3, St. Paul's School Ohoir 4, Ramsey National School Choir; 5, Ebeneaer Chapel Choir, Ran- 6, Cor Plant y Pentre; 7, Pendref J ■ V-tiile Chodr. Congregational choirs: 1, Cor ul leidfaol Talysarn 2, Ebenezer Congrega- ional Choir: 3, Pendretf CbngTegational Choir 4, Cor Ysgol Saiibothol y Trefnyddion. Mao y trefniant hwn yn ddarrmtyngedig i gy-meradwyaeth j Pwyllgftr Gweinyddol.
----------------"--"__-BANGOR.
BANGOR. Yspytty Mon ac Arfon.—Y mae Ysgrifenydd y sefydluid uchod yn dymuuo cydnabod yn ddiolch- .gar ddtrbytiiad 30p, rhan o gynyrch y "cycle p:ir;;df;" gynhitlnvyd yn Manger yn ddiwtddar. Yr Emteddfod Geitedlaeiliol.—Odd.wrth hysbyseb a, welir mewn oolofn arall, gwelir led yn rhaid i'r etisiadau wneir am Eisteddfod GenedUtethol 1904 fyned i ofalysgrifenyddCymdeithai. yrEisteddfod (Mr E. Vincent Evans, 64, Chancery-lane, Llunuain), erbyn y 30ain o Awst, 1902. Gwerthiant. Tai.—Bu Mr A. E. Bickiiell, arw-erth- wr, o'r ddinas hon, yn cvnyg ar werth, yn y Qu«en's Htad Oaie, nifer o dai rhydd-ddaliadr-1 yn Mangor a lloag-gyfranau. Gwerthwyd y lotiau fel y can- lyn :—Ty rh-dd-ddaliadol. No. 12, The Crescent, Bangor Uchaf prynwyd gan Mr W. Lovatt am 260p No. 13, The Crescent, a bryinvvd gan y tenant 1M; John Thinnas) am 267p 10s. Mr Chark-s i'ozz: (hynaf) a sicrhaodd y ty rhydd-ddaliadol No. 49, Dean-Street, am 225p. Gwerthwyd y ty oychan o. 21. Dean-street, i Mr Watcyn Jones am 52p 10s. Yr otdd cryn dynu yn y dorch am y llong-gyfranau, y rhai a werthwyd fel y canlyn.:—Pedair cyfran yn y Hong bedair-hwyl Principal ty:" prynwyd j rhai hyn gan Cadben David Jones, Niwbwrch, yn 'J'l 60j) y gyfran. Darfu i bum' cyfran yn y Hong b dair-hvvyl "Metropolis" yhedd(}lj 68p y gyfran. Gwtrthwyd dwy gyfran yn yr agerlong "Maritime" am 102p 10s. Pwrca-ydd y cyfranau yn y ddwy long ddiweddaf oedd Mr W. G Roberts, Caernarfon. Y Llys TrwyddedoL-Cynhelir y Ilys trwyudedol blynyddol dros y dosbarth ar ddydd Mawrth, y 26aiu cyfisol. Pafiliwn yr Eisteddfod. — Mae v cynydd wneir gyda chcdi y pafiliwn yn gwbl foddhaol. Y maent eisoes wedi ei doi—to o "corrugated iroll" cadani j r olwg. Eur ch yn adeilad anferth ei faintioii Goleuir d i fyny a goleuni trydanol, a. sihrydir fod ymdreeh i gak..lc wneud i'w gadw i fyny at wasan- "aeth y dref am rai blynyddoedd i dd'od. Yr Hcddlys.—-Cynhaliwyd ciuydd Mawrth, ger- bron Mr Thomas Lewis ac ynaden eraill.—Lizzie Smith, Kyffin-square, a. ddirvvywyd 10s a'r oastau am arfer iaith atian.—Hugh Jones, a. Richard Jones, Kyffin-square, a. ddirwywyd, y naill i 2s 6c a'r cost- au a'r Hall 5s a'r costau, am fod yn feddw mewn ty trwyddedig a dirwy- wyd .]() eph Davies, Kyffin-square, i 2s 6c a'r costau am feddwdod.—Gwnaed archeb yn erbyn John Caul- field, Kyffin-square, ar gais ei wraig, Ellen Caulfield, i wneud iddo gyfrareu 4s yr wythnos tuag at ei chynhalici-eth hi a thri o blant-Cafodd Jos. Jones, "ticket-of-leave man. "ei anfon i garchar am bythefnos am beidio reportio ei hun i'r heddgeidwaid.
CRICCIETH.
CRICCIETH. Cynherdd.-Nog Fercher rhoddwyd cynrgherdd Y4 nghapel Zion gan y Royal Welsh Ladies' Choir, dan arweiniad Madame Clara Novello Davies. "Organ Recital." — Rhoddwvd "organ recital" gan. Mr Oldfield yn Eglwys St. "Deiniol yr wythnos ddiweddaf. Cynorthwywyd ef gan Mr Ryman Hall crwth.
CAERNARFON.
CAERNARFON. Trinity College, Llundain.—Yn yr arholiad di- weddar a wnawd gan y Dr. Vincent ceir fod y rhai a ganlvn, yn mhlith eraill, wedi pasio yn lfwydd- arius. sef Miss May Edwards, Arronia; Miss Fonlkes, Pool-street Post Omce a Miss Constance, Barr, Bryn Lleiod (disgyblion Miss fxJith Gertrude Owen). Heddyw (dydd Mawrth) bydd Mr John Evans, Talmenai (diweddar arolygwr celfyddydol o dan Gyngbor Arfon), yn hwylio am Canada, i gymeryd swydd gyffelyb dan Lywodraeth y wlad hon. Pasiwyd i ddioloh iddo am ei wasanaeth yn y Cynghor Sir dydd Liu. — Bydd "Enonydd" yn hwy bo YTII fua.n iawn i Canada am fordaith e.r lies e' iechyd. Yr Ymrvsonfa Gyohod.—Dydd Iau cafwyd rhecieg- fa o Beaumaris i Gaernarfon. Yn nosbarth vr "yachis" y gvTitaf ydoedd "Avalon" (Mr A. T. K; rHn lh, 3in. 8, 2, "Werewolf" (Mr E. K. Muspratt), lh. 2m. 12s. Cariwyd yr vmrysonfa yn mlaen yn y dref ddydd Gwener. Yr oedd canoedd o edrychwyr ar y cei, ond sylwai pawb na welsant frioed ymiysonfa waclacfi yn v dref, yn enwedig gyda'r cyehod rhwyfo. Yr oedd amryw o "yachts" a chydwd hwyliau yn vrngeisio. Bt th yw y rheswm mai myned yn fwy Uipa y mae pobptth yn Nghaer- nurfm dwyddvn 01 blwyddyn? Yn yr hen aniscr yr oedd amryw o agerlongau ar yr afon, a eheid tan gwyUt o'r Castell yn yr hwyr. Ond yn awr nid oes cysgod o honynt. Cyfarfodydd Efengylaidd. — Nos Fawrth bu y Cadben Griffith (Churnli AmLY) yn tnuldodi pregetu afaelgar i gynulleidfa luosog yn yr awyr agored yn Mountain-strvet..—Nos Fercher, drachein, 'ra- ddodwyd pregeth yn yr unUe gan y Parch tlis James Jones, M.A., Eiuredi. Y Temlwyr Da. — Cynhaliwyd Teml Eryri o'r urdd uchod nos Fawrth diweddaf yn festri capel Engedi, o dan lywyddiaeth Mr Parry Hughes. Waterloo Port. Treuliwyd y cyfarfod i l'ydd, ymddiddan, pryd y < ymorwyd rhan gan y Mri Robert Jeffreys, Evan Abbot, Mrs Williams, Marcus-street Miss Hugh. New-street: Mri J. Jones, J. Wynn Parry ac era.ill. Treuliwyd noswaith fuddiol. Llwvddiant Eisteddlodol. — Eir mwyn bod yn gyffcly'b ag ardahw dd eraill y mae yn weddus i niimu groniclo ein lhvyddiant eisteddfodol yn y dref hon.—Da, genym, i ddechreu, ddeall am lwydd- iant Ap Eos Mon a'i ft rch dalentog, Arfon, yn Eisteddfod y Y.M.A., Pwllheli, idtiydd Linn (Owyl y Banc iau). Yr oedd y Delynores svedi ei llogi i chw.ir. a delyn, a dealiwn iddi roddi boddlonrwydd cyti'rtdmol—Ua genym ddeall mai ei t-had, sef Ap Eos Mon, ydoedd y buddug'.vr ar ganu penillion ("dull y Gcgledd") gyda'r delyn. Yr oedd pedwar yn ymgeisio, ond yr Ap a orfu. Fel y dywedodd y be.rn.ad, Mr Ejrdyn Evans, nid oedd yr ymgeis>wyr eraill o fewn milldirocdd i'r Ap, a chynghoi-odd hwynt i fyned ato am ychydig 0 addysg.—Da oedd ganfod "Gwynfor" (Mr T. O. Jones), yn nghwmni "Cvbi," yn arwain "Bryf- dir" (y bardd cadeiriol) i'r llwvfan.—Yn yr un eisteddfod cafodd Mr J. Parry Owen, Elwy House, o'r drdhon, haner y wobr am gyfieithu o'r Saesneg i'r Gymraeg.—Coron ar y cwbl oedd buddugoliaeth y cor cymysg (dan arweiniad Mr D. Rees Jones). Y darn, a genid ydoedd y cydgan "Bendigedig fyddo Arglwydd Dduw Israel." Yr oedd corau Llan- egryn, Bangor (Pendref), Penrhyndeudraeth, a'r Waenfawr, hefyd, yn ymgeisio. Dywedodd y beirniad rnai cor C-acrnarfon ydoedd yr unig gor a ganodd "gydgan," mai "rhangau" a ganodd y llwill. Cafodd yr arweinvdd gwpan hardd iawn. Mawr obeithiwn y bydd i'r cor hwn ("Carnarvon L'horal Union") fyned yn mlaen yn yr un cyfejriad. Gwvl y Banciau.—Nid oedd dim un math o at- dyuiad yn y dref hon i'r tri.golion nag i'r ymwel- rtyr. yr hyn sydd yn nodweddiadol o gysgaarwydd y dref yn v blynyddoedd hyn. Aeth canoedd oddi- ymaf i Bw,1Ihdl cor, iju mawr i Dinas Dinlle (yr ymdrochle pebiogaidd), ac eraill Lerpwl, Ban- gor, Clynnog, etc. Gresyn fod yr "hurdy-gurdy" wedi clod o hyd j Dinas Dinlle. Yr oedd y swri yn ddigoa a mer,vino clustiau y' mulod oedd yn pori gerllaw. Cyngherdd yn y Tlotty-No Iau diweddaf cyn- haliwyd cyngherdd rhagorol yn y tlotty, o dan lywyddiaeth Cadben Griffith (Church Army),_pryd y cymerwyd rhan gan y personau canlynol:—illssss A. M. Humphreys, H. A. Williams, Mri R. E. Evans, J. G. Metcalf, R. O. Jones, J. Towvn Hughes, J. Parry Hughes (Ftos Llyfnwy), ac Ar gjaivgiad Mr R. Jones, yn. cael ci eilio gan Mr Parry (meistr y ty), pasiwyd pleidlats gynes o ddiolchgarwch i bawb gymerasant ran. Da fuasai i eraill efelychu y eyfeillion hyn yn y peth hwn. Cydnabod Ffyddlondeb. Yll isgol Siubbothol Salem, y Sabboth cj-n y diweddaf, anrhegwyd Mr William Evans. 25, Pool-hill, un o arolygsvyr yr ysgo], a. 11yfr tonau hardd fel cydnabyddiaeth fechaai o'i Lifur a'i. ffyddlondeb eithriadol gyda'r Y gol Sul yn y lie, yr hon a. ddilynodd yn ddifwlch, ag eithrio Sul neu ddau, oherwydd afiechyd, yn ystod y 25ain mlynedd diwe^-af. Cyflwynwyd yr anrheg ar ran yr ysgol gan Mr J. R. Prichard, Bryn Eis- teddfod, mewn anerchiad bwrpasol a theimladwy. Llys yr Ynadon Sirol.—Dydd Sadwrn, gerbron Mr J. Menzies ac ynadon eraiU, dirwywyd y rhai canlynol am ftddwdod :—Owen Roberts, Hyfrydle- road, Talysarn, 2s óe a'r costau; W. Hughes, Tabtrnaele-street, Ebenezer, 10s a'r costau Josepn {ywI1. Victoria-terrace, Llanberis. 5s a'r costau John CIoss Jones, Gadiys Cottage, IJanberis, IDs. a,'r costau. Gofynodd v ddau ddiweddaf am amser i dUitU, ond gwrthododd y Fainc ganiatau amser, ac u na. bvddent wedi talu cyn i'r llys godi byddai raid i Owen fyned i garcbar am saith niwrnod, a. Clms Jones am bedwar diwrnod ar ddeg. Dywed- odd y Cud ei rydd Yr ydych yn gallli cael arian i fcddwi; cliwi ellwch hefyd gael arian i dalu y dirwyon hyn Benthyciodd y ddau arian oddiar eu cyfeiHion, ac yna aethant allan o'r llys.—Am dori cvtundeb a wnaeth a John Richard Rciberts, Llythyr- Ii" C't athraw, gorchymvnwyd i Robert Jones, Snowdon Valley. Llanberis, dalu iawn o 2p. — Rhtoddwyd gwurantau i ddal John Wilham Owcn, Ebenezer. a Richard W Jones. o'r un lie, ar y cyhuddiad o feddwdod. Hysbys- wyd fod J. W. Owen. wedi ei euogfamu 51ain o weitliian eisoes. Addys.gol.—iDa, getiym weledenwau y rhai can- lynol o'r drdhon wedi pasio i gael myned or ysgolion elfenol1 i'r ysgol ganolraddolMerit cla,S8 — Genethod (>wtadys Boll (Ysgol y Bwrdd — vsgoloriaeth) Nell Ceridwen Roberts. Rhosbodrual (Ysgol y Bwrdd). Pass class—Genttl>od Annie Davies (Ysgol y Bwrdd). Mary Williams (eto), Gertrude Rees (eto), Nell Jacks«n (eto). Morfudd Jone (eto). Bechgyn—Merit chtss.: John Danie1 (Ysgol y Bwrdd—vsgoloriaeth), Hugh Davies (Ysgol y R.vrdd). Howell C. Rowlands (eto), Fred M. Evans (eto). Pass class Bechgyn Llewelyn Jones (Ysgol Genedlaethol), Charles Richard (Ysgol y Bwrdd), H. J. Hughes (Ysgol Genedlaethol), Charles C. Leak (etn), Richard Evans (eto), John T. Roberts (Ysgol y Bwrcia), David G. Jones (eto), Griffith LI. Jones (eto), J. Arthur Griffiths (eto), Hugh Owen (Ysgol Genedlaethol), Robert Roberts (Ysgol y Bwrdd), Hughie W. Jones (eto), Robert Owen (eto). Llwyùd!i1:rt.-Yn yr arddangosfeydd. a gynhal- iwyd yn y cymydogaethau hyn yn ddiweddar da genym ddeall fod Mr R. W. Pritchard, Coedmarion, wedi bod yn llwyddianus iawn gyda'i anifeiliaid Mr Thomas Owen, .Mararet-8t,reet, gyda'i adar; Mr M. T. Morris, Bran Menai, gyda i gi Miss M. Hamer gyda cholomeIliod; a'r un modd Mr H. 0. Williams a'i gvfaiil, North Pen'rallt. gyda cholomienod, ac amryw eraiLl gyd'a gwahanol bethau. Ymwelwyr.—Sylwasom fod yma amryw o ymwel- wyr yn aros yn y dref ar hyn o bryd. Erys rhai dros yr Aber. Gresyn na ellid cael rhesiad o dai i ymwelwyr ar Ian yr Aber. Talent yn ardderchog. Hefyd, dylid cael "tramroad" o'r Aber ar hyd lan y mor i Dinas Dinlle. Talai am dani ei hun yn mben ychydig amser. Yn mhlith 'y rhai a. gawsant "sylw noillduol'' yn nodiad diweddaf Arglwydd Kitchener o'r Transvaal vr oedd enw yr Is-gadben P. J. Preece (o'r Armv Post Office Corps), sef mab i'r trydanydd bycl- enwog, Syr W. H. Preece, Penxhos, ger y dref hon. Priodas. —Dydd Mercher, yn Halifax, cymerodd priodas Mr Holaen, y cyfrifydd trefol nwydd, Ie. Anrhegwyd ef ag "inkstand" arian gan swyddogion y Gorphoraeth yma. Yn Gwtlki.—Da genym ddeall fod ein cyd-drefwr siriol, Mr M. T. Morris. Bron Menai, yn gwella. Cymerwyd ef yn wael yn Mhwllheli, He yr oedd yn treulio ychydig wyliau gyda rhai o'i dulu, Y Cottaq-e Hospital.—Deallwn fed y Parch J. Parry, Plasynant, ger y dref hon, wedi rhoddi 7p 16s 8c at yr yspytty uchod. Casglwyd yr arian yn nghapel cyfrinachol y gwr parchedig.—Gynhal- iwyd cyfarfod blynyddol y sefydl ad uchod adyid Mercher diweddaf, o dan lywyddiaeth Mr J. Issard Davies (yr is-gadeirydd). Cyflwynwyd yr adrodd- iad blynyddol gan yr ysgrifenydd anrhydeddus (Mr J. H Rees), yr hwn a syIwodd eu bod wedi derbyn rhoddion ardderchog ait. yr yspytty yn ystod y flwvddyn ddiweddaf, ond yr oedd arnynt, 700p, sef gweddill cost adeiladu yr yspytty newydd, yr hyn a lesteiriai effeitbiolrwydd y sefydliad yn fawr. Ar gynygiad Mr Charles A. Jones, Bron Hendre, yn cael ei eilio gan y Tad Jones, pasiwyd i gynal nodachfa yn niwedd yr haf er clirio y ddyled i ffordd. Ail-f tholwyd y swyddogion canlynol:—Liywydd, yr Anrhydeddus F. G. Wynn. GlynMifon is-lywydd- ion, Mri J. E. Greaves a J. Issard Davies; ysgrifen- ydd anrhydeddus, Mr J. H. Rees; try so rydd an- rhydeddus, Mr G. H. Humphreys (Lloyds Bank) Ail-etholwyd v pwyllgor gydag ychwanegu y Parch D. O'Brien Owen i lenwi lie y Parch Cadfan Davies, yr hwn wedi ei symud i'r Abermaw. DeaHwn i gweb y Mri Newton gael yr ail wobr yn ymrvsonfa gychod Beaumaris, ddydd Mercher, vn nosbarth yr half-raters. Wedi Dyciiwelyd.—Mae Mr Kinsley, yr arlun- ydd, wedi dychwelyd o'i daith i Gracow, He yr ym- welodd ag amryw o'i berthyna^ay, ar ol bod yn absenol oddiyno ers trosodd i ddeugain mlynedd Dydd Gwener rhoddwyd swper iddo gan nifer o'i llJ-feillion, He yr adrodd odd Mrs Kingsley hanes ei daith mewn modd dvddorol. Edrycha yn dda iawn. Kstddfud Gem-dlatthol 1904. — Pan bron yn rhy ddiweddar gwnaed cam yn y Cynghor Trefol, ddydd Mawrth diweddaf, i geisio cael yr Eistedd- fod Genedlaethol rma yn 1904. I Mr J. Issard Davies y mae i ni ddiolch am hyn. Cynygiodd ei fod; cais i gael ei wneuthur i'r perwyl hwnw o flaen yr awdurdodau priodol yn yr eisteddfod nesaf yn Mangor. Yr oedd amryw o'r adoclau eis-ieu cyfar- fod cyhoeddus i ystyried y mater, ond dywechdd y Maer fod y ceis-iadau i fod yn llaw Mr Vincent Evans (ysgrifenydd Cymdeithas yr Eisteddfod) erbyn dydd Sadwrn msaf. Penodwyd y rhai cah- dydd Sadwrn diweddaf. Penodwyd y riiai ca i- lvnol yn dlirprwyaeth i fyned a'r cais i Fangor:— Y Maer, Mr J. Issard Da.vies, u Dr. Parry. Gyda llaw, a yw yn ddoeth penodi meddyg ar ddirprwy- aeth fel*hon? Beth pe y gorfodid ef i aros gartr-.C gydag achos pwysig ar y dydd penodedig? Deall- wn fod Gwre.csam yn ymgeisio hefvd..uae helh o'u plaid talodd eu hei.steddJod yn 1008 yn odidog, ac mae Caernarfon wedi cael yr eisteddfod ar eu hoi hwy (sef yn 1894). Ond gobeithiwn y goreu. Yn y Cynghor T'refol diweddaf penderfynwyd rhddi gwohr o lp i bwy bynag a ddaw ag hysbys- nvydd i'r heddgeidwaid am bersonau yn niweidio y la.mpau cvhoeddus.-Hefyd daeth mater yr ym- drochle i fyny. Dywedwyd iod y pwyllgor yn symud yn y mater. Efallai y penderfynir ar y Lid ar ol i'r hEtf fyned drosodd, "Yn ara' deg mae myn'd yn mhell, mae yn amlwg yn y peth hwn. Pasiwyd hefyd i roddi 5p 5s, i Mr R. R. Sty the am ei waith fel cyfrifydd y Gorphoraeth, cyn apwynt- iad y cyfrifydd presenxjl.—Ilysbyswyd fod diffyg o 251p 9s 2c yn nglyn a'r ymweliad Brenhinol di- weddar. Pasiwyd i gael y manylion yn nglyn a.'r swm uchod.—Hysbyswyd fodrtrcheb i gael goleuni trydanol i'r dref wedi ei sicrhau.—Penderfynwyd goleuo,'r "Cloc Mawr" bob nos ar ei hyd drwy'r gauaf.—Hysbyswyd y gellir myned o Gaernarfon i Ynys Mon gyda'r steina.r 7.45 yn y boreu. Hefyd, lhoddir bailor ar v lanfa o ba, un y bydd y stemar yn cychwyn o'r dref hon.-—Pasiwyd i blant dan ddeudde.g oed i gael myned dros Bont yr Aber am c yn ol a blaen, ac nid Ie, fel eyiit.-Rlio(idwvd v o 5p i Mr Rowlands, adeiladydd cycliou, am y niwaid wnaed i'w gychod. Gwrthodwyd myned ag Ysgol Sul Castle-square i Pwllfanog hyd nes y ceir v "steam launch" newydd i "relievio" y st.emar bach—Pasiwyd i dderbyn cynyg y Mri 0. Evans a'i Fab am "steam coal," am 14s 9c v duuell, y ftirm i'w dadlwytli-o yn Talyfoel.—Bu amryw o fatcrion, eraill dan sylw, ac yr oedd cynull- iad mawr o'r aelodali yn bresenol. Deallwn fod pum" o fe-chgyn ieuainc o'r cyfliniau hyn yn hwylio am Dde Affrica, ar fyrder. LLYS YR YNADON BWRDEISIUi. Cynhaliwyd y llys uchod ddyydfl Mawrth, gerbron y Maer (Mr R. O. Roberts) a Mr lulward Hughes. Y Ddioden. Dirwywyd y rhai canlynol am feddwi :-Owen Owens, Northgate-strect, 2s 6c a'r oostau Owen Griffith, Afon Goch, Ebenezer, 2s 6c a/r John Jones, Tabernacle-street, Ebenezer, 5s a'r costau Humphrey Evans. Oae Mawr, Bont- nc-wydd, 2s 6c a'r costau a Robert Jones, Pontygru, Waenfawr, 2s 6c a'r costaai. Iaith Anweddiis.—Am y trosedd uchod cyhudd- wyd Catherine Riley, Tan'rallt. (Jan na welodd vn dda ymddangos rhoddwyd gwarant allalv i'w dal. Heh Di'wydded.—Dirwywyd W. Edwards, Pool- side, i 2s 6c a'r costau am gadw ci heb drwydded. Gohirio.—Cyhuddai Maria Owen. 10. Castle Ditch, ei phriod o dan y "Married Women's Act. "A-r gais Mr R. Gordon Robert.s (dros y wraig) gohiriwyd yr achos hyd. ddydd Lluti. Anweddeidd-dra.—Anfonwyd Elizabeth Parry i garchar am 14og niwrnod am ymddwyn yn anwedd- aidd yn Bangor-stre1. Ceisio Cyflawni Hunanladdiad. Yn y llys (it- weddaf cyhuddid Morgan Ellis, Caeathniw, mil-vr dychweledig o'r Transvaal, o geisio cyflawni hunan- laddiad. Yn y llys hwn deuwyd a'r aches gohiriedig yn mlaen eto. Cafodd Mr R. Gordon Roberts, yr hwn a ymddangosai dros Ellis, ymdrafodaeth faith gyda'r ynadon, ac yna. gohiriwyd yr achos am wythnos- drachefn. Mecldw ac Afreolus.— Cyhuddid labrwr o'r enw Caradog Williams o fod yn feddw ac afreolus yn Nhan'ral'lt.—'Sylwodd y Diffynydd i'r heddgeidwad ddweyd ei fod yn cysgu cs felly, pa fodd v gaUai fod yn afreolus?—Tystiodd yr Heddgeidwad 89 iddo ganfod y diffynydd tuag un o'r gloch y boreu yn r, cysgu air y ffordd yn Nhaiirallt yn feddw. Pan Cymerwyd ef i'r ddalfa aeth yn afreolus. iawn. — Dirwywyd ef i 2s 6c a'r costau.
LLANDUDNO.
LLANDUDNO. Damwain Ofidus i Gerbyd.—Cymerodd damwain o natur gyffrous le ar Allt Ty'nycoed, ger Llan- rhos, ar y ffordd o'r Junction i Landudno, nos Fawrth ond, yn ffodus, nid oedd y canlyniadau yn ddifrifol iawn. Fel yr oedd un o'r cerbydau ma-r- ion hyn, gyda. phedwar ceffyl, yn dyfod o Bodnant Hall palas Syr Charles M'Laren. A.S., a Mrs M,Ltreii-vii llawn o ymwelwyr, dechreuodd fyned 1 lawr yr allt, yr hon sydd yn hynod o serth, ao yn cael ei go-sca allan fel un beryglus i fisyclwyr. Yr oedd dwy o gerbydau mawrion eraill ar yr a-iit ar yr un adeg, a'r oil yn eiddo i'r un cwmni. Yn J'ydyn gwrt hododd y "brakes" oedd ar y cerbyd a dd-euai o Bodnant Hall weithio, yr hwn oedd yn cael ei yru gan James Grace, acaeth y oerbyd lawr gyda chyflymder mawr. Darfu i yriedydd- ion y cerbydau era.'ll dynu .¡}¡j:, y mUir, ar yr oohr aswy, a llwyddodd Grace i fyned heibio un o honynt; ond wrth geisio osgoi cerbyd modur, yn nghyda basged-gerbyd o'r tu ol, daeth i wrthdaraw- iad a'r -ail-gerbyd, a thorwyd ymaith ran o seddxri y adau creibyd. Trwy hyn cafodd dau foneddwr eu niweidio yn eu eoef.au. Aeth y cerbyd wedi hyny ar ei ogwydd i'r mur, ar yr ochr ddeheu, a tharaw odd un o bysfc y peliebyr, gan niweidio t.rydydd teithiwr, yr hwn a syrthiodd i gae. Yr oedd y oerbyd wedi myrbed heibio i fisvclwyr o Leeds ychydig yn uweh i fyny, ae wedi ei daraw oddiar ei beiriant, yr hwn at wnaed yn cbwilfriw. Da-rfu iddo ef, modd bynag, ddianc gyda rhyw ychydig doriadau. Cymerwyd v bisyclwr a'r tri theithiwr oedd ar y cerbyd i Yspytty Llandudno, pan y gweinyddwyd arnynt gan Dr. Bold Williams. Yr oedd un o'r teithwyr i- v cerbyd yn alluog i fyned i ffwrdd vn yr hwyr, a disgwylid i'r lleill, oddieithr Tr un a dorodd ei goes, fyned oddi )110 ddydd M .■n lr r.—Y trae y ffordd ,vn y ])wynt yma yn hynod gill a pheryglus a gwnaed cais at y Cynghor Siro' am iddynt ei Hedu, iieu ei throi i gyfeiriad arall. Cerir ymdrafodaeth felly yn mlaen yn awr rhwng Corphorae' h Conwy, CVnghor Llandudno, a'r Cynghor Sirol.
LLANERCHYMEDD.
LLANERCHYMEDD. "Pic-n'c" jjiynyddol y Tlotty.—Dydd Mawrth cafodd deiliaid y tlotty eu "pic-nic" blynyddol yn Bau Btnllfch. Trwy garedigrwydd a gweith- garweh Mrs Watterson (y feistres) a Miss Prythech, y Llythyrdy, cafwyd digon o danysgrfiadau a pbeth'uu angenrheidiol eraill gan y mwyafrif o'r Gwarrheidwaid a. boneddigesau a boneddigion i fyn'd a'r oil o'r deiliaid mewn cerbydau i Bau Ben- llech. Cychwyn.vyd o'r ty am ddeg y boreu. 'Roedd baneri yn chwifio yn y cerbydau, yr "Union Jack" yn bhunori, a'r "British Ensign," yn dilyn. Heblaw y deiliaid 'roedd nifer fawr o •ewyllyswyr da wcdi dod i wasanapthu arnynt. Cafwyd dau bryd, yn cynwys te, bars gwyn. hams wedi eu lwrwi, "pickles." bara brith, "seed bread" ILl. jam Eisteddorld oddeutu cant wrth v byrddau. Wedi i bawb gael eu digon:i cyuygiodd Mr Williams, iron- monger, bleidlai, o ddiolchgarwch i Mrs Watterson a Miss Prythereb- am eu ffyddlondeb, ac hefyd i b;b o-dd wedi bod mor garedig gyda'u rhoddion ao i'w cvTiorthwv y diwrnod hwnw. gan ddymuno iddynt. hir oes i wneud yr un modd am lawer o flynvddau i ddod. Eiliwyd gan y Parch R. Thomas (M. C.). Cafwyd anerchiad bvr ac i'r pwrpas gan yr H"n:1f!"r A. McKillop, Y. Ii., yr hwn yn garedig a roddodd ei bres-eno'ldeb, a dymunai yntau hir oes i'r ffryndimi i wneud daioni yn y dyfodol. Diolch- odd Mr 'V,.tterson (v meistr) i bawb am eu caredig- rwydd. "wedodd fod yn ddrwg ganddynt nad oedd Mr a Mrs Hughes, Ty Hen Isaf (pa rai fydd yn eyfranu vn -belaeti, at bob achos fydd yn y tlotty), yn gallu bod yn' bresenol, trwy eu bod wedi myn'd ar v Cvfandir. Er hyny. yr oeddynt wedi -tn anfon eu rhoddion eleni, fel arfer. Cafwyd rhedeg- feydd a. rhanu, etc., ar y traeth. Rhanwyd "choeolate" mewn "Coronation boxes" i bob un o'r deiliaid, pili rai a roddwyd iu«iynt yn garedig gan Mr Thos. Hughes, clerc yr undeb, ac hefyd caelu-ion Am saith or gloch cychwynwyd am y oartref w-di, i bawb fw-mhau, diwruod pur ddifyrus 'Rol'dd v tywydd yn bobpeth a ellid ddymuno.
PORTHMADOG.
PORTHMADOG. Cyfarfod Sefydtu- Dydd Mercher cynhaliwyd cyfarfod >* fydbad y Parch D. J. Williams, fynt o Saron. Tredegar, yn weinidog ar y capel ooffadwr- iaetbol Y cadf irydd ydoedd Mr John Williams. AiRnhwyd v <y far tod gan y Parchn. W. J. Nichol- son, J. Rr-ev, Sirhowy; J. J. WiiUiams, Rhymni; W. B. Marks, Criccieth; William H-ug-hes. J. Williams, Capel Helyg; Owen Jones, Moiintu" Mr W. J. Parry, Bethesda; Dr. Joii'-s Moir;s. Porfhmadog, etc. Nos Fawrth a no* Ferclier ynbaiiwyd cyfarfodydd piegethu, a phryd- nf.wn r yr oedd "te croesawu.s" yni ysgoldy y capeii. Llys yr Ynidoii.—Dye. Mawrth, o flaen y Mri R. 5l. (ii-avfs a Jonathan Davies, cyhuddwyd Teier Harie'l, Guernsey; Tlios. Morgan, Swansea.; Trehame, • Plymouth (morwyr), a navanagh. Ijfu^pwl (labrwr), o fed yn feddw w afi-eolus vs: High -street nos Liln yn hwyr. Rhodd tyyd tvs! to]at th jail P. S. Jones, a chafodd ef a P G 19 gryn drafferth i fyned a hwvnt i'r carchar. Dirwywyd Irebame i 19::>1 6c ar costau, a'r tri eraill i 9s 6c. Y Ficer Newydd.—Yn v gwasanaeth Cymraeg Fercher dygwyd y Parch J. E. Williams, M.A., i fewn yn fturfiol benoniaeth Yny>cynhaiarn gan Archddiacon Yvildiams. Y mae y geiriau canlynol wedi eu dyfynu o'r "Cliureh Magazine:"—"Tlu- ancient ceremony of induction is very quaint, and in the manner in which it is conducted bv Arch- deacon Williams is also very impressive. 'Part of the ceremony consists in the ringing of the church bell by the new incumbent, and there was an old belief that the b 11 struck once for everv year which the incumbent would spend in the parish. On this occasion the bell struck 28 times, but we are requested to make it clear that- the bdl alone was responsible for this, as once set going it wOldd nob by an- effort be sto-"X"d irnmedjatdy.Whell we say that the bell was "Martha." known to us all for some extra-ordinary freaks of conduct in the past, hir-r latest exhibition of good spirits will not be surprising, The sorvicus was mostly in Welsh, and before its close the Aiclideacon delivered a very excellent address upon the nature of the induction service, and the duties respectively of priest and people. It is understood that the curacy vacancies at Ynyseynhaiarn and Tremadoc will be filled at the September ordination.
Family Notices
Genedigaethaa, Priodasau a Marwolaethau. GENEDIGAETHAU. Griffith. Gorphenaf 26, yn 66, Kempton-road. Lerpwl, priod Mr William H. Griffith, ar fercà- eyntaf-anedig. Elias.—Awst 1, yn Mben traeth, Mon, priod Mr D. J. Elia.s. a.r fa.b. Roberts.—Gorphenaf 26, yn Tanybryn, Llaneiium, priod Mr Samuel Roberts, ar ferch. Thf>inas.—Awst 4, yn E-mor, Abergele, priod Mr E. S. Thomas (gynt o 53, Caellepa., Bangor), ar fab. PRIODASAU. Jones — Jones. Awst 1, yn Nghaxmel, Porth Amlwch, gan y Parch T. Evans, Mr William Jones, <riwr, Hen Waith, Amlwch, a Mice barj.ii Jones, lJledrod Bach, Pensarn. MARWOLAETHAU. Algeo.—Awst 7, yn ci breswylfod, Menai Tille- terrace, Porthaethwy, Mr Robert Algeo, tir fesur- ydd, yn ti 86 mlwydd oed. Rae.—Awst. 4, yn Redcourt, Birkenhead, George Rjie, yn ei 85 mlwydd oed. Thomas.—Awst 3, yn Frondeg-street, Bangor, Osweii, anwyl blentyu Mr Robert Thomas, sacr- maen, yn ddwyflwvdd a chwe' mis oed.
[No title]
Y mae y earlref ded wydd yn canfod -ei ad sain yn 1 nefoedd.—iMrs Hugh Price Hughes. Y mae nifer dda o'n hanhawsderau ag y cwyn- wn o'u hcrwydd yn anhawsderau yn unig aim ein bod yn ewyno. Y mae pochod. yn yrenaid fel Jonah yn y llong, yn cynbyrfu y uyfroedd tawel yn for tymbest- lojr.
Advertising
A fjL 1CH IECHYD c. W NA P ICR ASTUD10 CHWI. 0s ydych am ddiogelu IECHYD rhaid i chwi gael GWAED PUR. Y mae hyn yn IIANFODOL. Os nad rw &Ch °JW^ED BUR- y «ioh holl Gv{ux« sodduid allan o drefn, ac yn agored glefvdaa i driy,od i fewn a arweiniant i ganlvniadau nfol. m,ae'. ° eanl.vniad, yn dibynu vn hollol ar- noch chwi os ewyllysiwch gndw" IECHYD CRYF EGNIOJL i fynu gweled fod y GWAKD vn cael «i yn Berffaith Rydd o bt)b Amhnredd. Cofiw«fc y dylai eich lechvd gatl eicli ystyriaeth nae«af. canys hebddo amduifedir by wvd o haner ci xwva- terau ac nis gellwch ymladtT" Brwvdran dvdthol oywyd ^yewa lechvd amhanis. AGiDDYG- INIAj<TH AX MHRI- lADWY y nU131.. //tSffli poodm I glanhaxt vfffX CORPH "W I BOB AM- IIUIIEDD. GWELLHANT BOEN PEN, DIFFYG TRAUL, BILIOVSNUMI. GWYNT, AFU DRWG, CORPH RW, SCURVY," PESDDYNoD, CLEFYD X BRE-NIN, "ECZEMA," Y "BLAST," "ERYK- PELAS," "NERVES" EGWAN, "FITS," GW.JI EGON (RHEUMATISM), "PILES," POEN CKFin (LUMBAGO), TARDD1ANT AR, A CHLEFYD- AU Y CROEN, 1SELDER YsBRYD. Gitu sior- ha.u Gweithrediad iachusol holl ranau mewnol y Cyfansoddiad, Brashau a Cliyfoethogi y Gwaed e:'f, Elfenau, a roddant FYWYD NEWYDD. IECHYD, NERTH. PEIDIWCH A DIODDEF YN HWY. TREIWOff YN DDIOED. HUGMES BLOOD PILLS Y mae y "Pills hyn yn gvfaddM ac anmhria- iadwy i WYR A GWRAGEDD, MEIBION A MERCHED. Y maent yn lachau ar ol i bob peth arall fethu, n. Mae y "Trade Mark hwn, sef Llun y Galon, ar bob blwch. Heb hwn twyll ydyw- HEB OEDI ANFONWCH AM FLWCH 0 HUGHE'S BLOOD PILLS, Gwerthir hwy gan yr holl Fferyllwyr a Gwerth- wyr "Patent Medicines" am Is fie, 28 9c, 4, 6«v neu anfoner eu gwerth mewn "Stamps" neu "P.O." i'r Gwneuthurwr JACOB HUGHES. "Manufactur- ing Chemist," Penarth, Carditf. Ar wertii yn- America gan R. D. WILLIAMS. "Chemist," Ply- mouth, Penn. GOMER'S BALM!! ELI AT BOB CL WYF GOMER'S BALM a iacha Glwyfau ac y Traed, ———————————— Cluniau, Per;, Gwddf, "ifiry- sipelas," Manau Llidiog a Digrocnedd, Cornwydon- Crawnllyd, Coesau Drwg. GOM £<:R'S BALM a iacha Fronau a Pheu Broum. ———————————— Dolurus, Piles," Trae6 Chwysedig, Toriadau Allan, Crach yn Mhenau A Gwynebau Plant, Llygriadau a Llosgiadau yn mhob. rhan o'r Corph. GOMER'S BALM a iacha Ddwyla# ToriadoJ. Llygaid ac Amrantau Dolurwi, Crafu, "Scurvy," Gwynegon, Cymalau Poeirai, Chwyddiad, Tarwden, Malaethau, etc. Y mae GOMER'S BALM yn hynod effeithiol a* bob math o Glefydau allanol y Corph. Rhodder prawf arno. Ar werth gan bob "Chemist" a gwerthwyr "Patect Medicine" am Is ljc y btwch. Deu danfoner ê. gwerth mewn "Stamps" at y Darganfyddwr JACOB HUGHES, MANUFACTURING CH."MISI, PENARTH, CARDIFF. 234i
---------------------Y Mesur…
Y Mesur Chwareu Teg. Erbyn hyn mae y Mesur Addysg yn ngihajiol yr ymryson fel llong fechan yn nghanol y tonaui. A'r peth rhyfeddaf yw, fod dynion wedi ei ddar- llen, et-o heb fedrui ei ddeall. Dywedant mafl mesur i "lethu Ymneillduaeth" yw, mesur i "waddoli yr Eglwys," a llu o betthau eraill, y naill mor ynfyd a disail a'r llall. Pa flodd y gall yr un dyn call ddarllen y mes. ur. a dweyd pethau fel .yna, anhawdd dealL Mae frefniiadau y bil mor amlwg, a'r cynygion wna. i'r Ymneillduwyr mor glir nes yr ofnwn fod y Ihohl a'r papyraui sydd yn ei gondemnio naill ai heb ei ddarllen, neu yn rhy ddall o rag- farn i'w ddeall. Yn awi dymmnwn i blant yr Eiglwys gofio y gallant a y dylent wneud Ilawer iawn i gadw chwa,reu toe! i'w Heglwys. Ac yr wyf yn sicr y gwnant hyny. Felly mae. yn bwysig iddynt ddeall a chofio j-oliydig bethau fel y canlyn :—• 1. Y gwahariiaeth inawr rliwnt4 yr Eglwys a'i gwrthwynebwyr ar bwnc yr ysgolion ydyw htyn: meddyltant hwy fod awr yr wytihnos yn yr Ysgol istil yn ddigon i ddysgu. crefydd i'r plant. Creda yr Eglwys y dylai, crefydd gael lie mor fawr ac ainser mor hir i'w dysgu a dim arall. Nid yw awr ar y Sul yn ddigon. A mwy na hyny—pwy ddysga y ndliynau o blant nad ant i'r YSlgo] Sul wybod am Dduw ac Iesu Grist 1 Pethau y byd bychan. ibyr yma fynant hwy eu dysgu yn yr ysgol. Myn yr Egliwys ddysgui pethau. pwysig am y byd tiagwyddol. Oofier hyn. 2. (-Iwario(icl, yr Eglwys dros 50,000,0001) ar ysgjolion -wariodd Ymneillduwyr erioed werth sylw. Heblaw y Pabyddion (eanvs Ymneilldu- wyr ydynit hwythau) a'r Wesleyaid, ni wariodd yr un en wad geiniog gwerth son am dani ar ys- golion i'r plant. Ugeiniau o flynyddoedd cyn bod son am Fwrdd Ysgol cadwai yr Eglwys fil- oedd lawer o ysigolion. A pliob blwyddyn cost- ia yr Etdwyg agos i filiwn o bunau i gadw ei liysgolion. Ac eto gwdir poibl mor ynfyd a (lweyd ac ysgrifenu fod yr Eglwys yn erbyn ad !ysg y rhai na thalent ddim o blaidi I 3. Rhydd y mesurr bob c'havaieii ftg. Cymer- wn ysgol mewn pent-ref .i ddangos. Yf offe-iriadi a thri neu bedwar o Eglwyswyr sydd yn ei rho- oli yn awr. Ac y maent yn gorfod talu. at ei ohadw, ar yn ami talu peth at ysgol y Bwrdd hefyd. Pan ddaw y bil yn ddeddf, Vho«dir daw Ymneillduwr at y "managers" Eglwysi^ i reoli yr ysgol. A bydd yn gost fawr ar yr Eglwys. Mwyaf roddir i rai pobl, mwyaf fynant. 4. Tala Eglwyswyr fwy na'u rhan o'r dreth ys- gol. Mae mor leied o ystoliion yr Eglwys, a chynifer o rai y Bwrdd yn Nghym'ru, fel mai, yn He bod yr Ymneillduiwyr yn talu at gadw ysjroliion Eglwysig—nid yw yr ysgiolion !r, ny yn cael haner y dreth a dal Eglwyswyr.
[No title]
Dewiswyd cae Rhydgwh yn gladdfag.vlir.eddns Pontarduiais. Awdurdododd oyfarfo l piwyfol y Oynghor Plwyf i wneud y ciais at Fwrdd y LlywoJraetll Iteol a'r Oynghior Sirol. am ganiatad i fenthyca y swm o 500p er urynu y maes. d_' A r graph wyd a Chyhoeddwyd dzos y ".North vValM Chronicle" Company, Limited, can Wi-. :aD1f. yn y "North Wales Chronicle" a'r Printing Works, Cnton House. Higk-sstr?f.i, kao- gor. vo Mhlwvf Bangor, yn Sir Gaeritarfmh* Dydd'Mawrth, Awst 12. 1902.
Advertising
MAZAWATTEE In made in England, MTLK not Switzerland, CHOCOLATE and us unequalled. MAZAWATTEE Is made in Engla..u, MILK not Switzerland, CHOCOLATE And is unequalled.
BETHESDA.
BETHESDA. Yr Sirol.—Wele ganlyniad yr arholiad a gynhaliwyd yn mis Gorphenaf diweddaf am ysgolor- iacth i fyned i mewn i'r Ysgol SirolBoys.—Merit Class: Herbert Leslie Brock, Tregarth National School: Arthur Ogwt n Jones, CUriuddi British School; John Alfred Hughes, Llanllechid British Sohool; Ivor Griffith, Rhiwla- Board School: John Thomas Williams, Cameddi British Schoo; Owen Ellis, Rhiwlas Board School. Pass Class: George D. Williams, Carneddi iirkish Sehod; Amelias Clarke, Glanogwen National School Hugh John Jones, Llanllechid British School; Hugh P. Owen, Rhiwlas Board School; Daniel Thomas, GlajiogTv-n Nat ional School; J. W. Thomas, Llanllechid hritih School. Girls. — Merit Class Grace Pritchard, Carneddi British School; Lizzie Jones, Rhiwlas Board School; Catherine Grace Jones, Llanllechid British School; Lizzie Hughes, Rhiwlas Board School, a.nd Maggie Roberts, Carneddi British School, equal; Lizzie Williams, Carneddi British School. Pass Class: Maggie Lizzie Jones, Carneddi British School; Esther Ellen Williams, Cefnfaes British School-; Alice Jones, Glanogwen National School; Ma.ggie Myfanwy Williams, Llanllechid British School; Nellie Hughes, Llanechid British School; Mary Owen, Cefnfaes British School. Etholiad Cynghor Plwyf Llardegai. — Drwy ym- ddi swyddi ad Mr Evan Jones, Penybvvlch, o'r Oyn- hor. ar ei b^nodiad i swydd arall, acho>wyd angen- rhaid am etholiad i lanw y bwlch, a chymerodd y pleidleisio Ie ddydd Sadwrn, yr 2fed cyfryol. iJau }"mgeisydd oedd ar y maes am yr anrhydedd, sef y Mri R. 0. Davies, Siop Cilgeraint, a William Griffith., cigydd, Mynydd Llandegai. Teimlid dyddorde-banghytrredin yn y gweitbrediadau, a gweithiai y ddwy blaid a'u boll egni, fel yr oedd cryn betrusder pa un o'r ddau fua.-ai d«'\vis-ddyn yr etholaeth, yr hon sy'n cynwys' oddeutu 280 o etho'- wyr. a phleidleisiodd 20i. Pan wnaed yn hysbys y caulyn'ad nos Sadwrn, safai v pleidleisiau fel y can- lyn —Mr R. 0. Davies, ll9: Mr W. Griffith, 80; mwyafrif i Mr Davie?, 39. D rbyniwyd yr hysbys- rwydd gyda llawenvdd mawr gan bleidwyr y bonedd- wr ieuanc. Cydnvbu pawb fod Mr Davies yn un o'r b;>neddwyr ieuanc mwyaf addawol yn y rlianbarth hwn o'r plwyf. Mae yn ddyn ieuanc bywiog a chyfiym ei feddwl, a*; yn meddu deall cryf, ac yn feddianol ar wv bod aeth gyffredinol belaeth, fel y miie pob cymhwysder ynddo i y swydd, a dis- gwylir Ilawer oddiwrtho yn y dyfodol. Diameu y ttdmla y Oynghor yn falch o bono fel aelodnewydd tra. gwerthfawr. Y swyddog dychweliadol oedd y boneddwr adnabvddus, Mr J, Jones, Llanllechid. Ymweliad Gwyddonwyr a'r Ardal.—Dydd Iau, yr 31ain cyfisol, talodd 45 o wyddonwvr ymweliad a Bethessda a'r gymydogaeth. Yr oedd y parti yn gymysgedig o foneddigesau a boneddigion, yn cyn- wys daearegwyr a llysieuwyr. Yr oedd Mr R. Lloyd, v Victoria. Hotel, wedi derbyn llythvr oddi- wrthynt yn ei hysbysu o'u bwriad i ddyfod i fyny rai dvddiau yn flaenorol, yn yr hwn y gofynent yn garedig am ei wasanaeth i ddyfod i'w canlyn. Ychydig sydd yn gwybod am Mr Lloyd fel gwyddon- wr, ond mae yn adnabyddus iawn i briS wyddonwvr y deyrnas, ac wedi goliebu Ilawer a hwynt. Mae yn debyg mai yr hyn a ddechreuodd y cyfeillgarwch mawr rhyngddo a hwynt ydoedd ei waith yn dar- ganfod y "fossil" rhyfedd hwnw, y "trilobite" (cmidur tri-llybedog), yr hwn maellt yn ei alw. ar ti enw, yn Conocoryphe Viola Lloydii," ac sydd yn bresenol yn yr University, Bangor. Daeth o hvd iddo yn Chwarel y Penrhyn yn y flwvddyn 1887. Mae gan Mr Lloyd amryw "fossil's" vn yr Amginddfi Brydeinig. Llundain; hefyd, vn amgueddfeydd Wrpwl, Notitingbam, a> Cambridge. Pa ryfedd iddynt ofyn am eigNmni i'w ca.nlyn. Cyrhaedd- asant vma yn foreu mewn oerbydau, ac aeth Mr Lloyd a. hwy i dde-chreu i Chwarel y Penrhyn Chwarelwr yw Mr Lloyd, ac mae yn gweithio yn bresenol yn Chwarel y Penrhvn, yr hyn fan tai s iddo wybod am natur y meini sydd ynddi. Cafodd y dyeithriaid eu boddhau yn fawr gyda'i egluriadau ar y gwahanol haenau. Aethant o'r chwarel drwy Nant Ffrancon, yr hwn Ie sy'n llawn dyddordeb i'r daaaregwr ac hefyd i'r Uysieuwr, a. mwynhasant- eu hunain yn fawr. Wedi cyraedd Llyn Ogwcn, aeth- ant o'r neilldu i ran rliamantus, lie y trefnwyd byr- bryd gan y boneddigesau. Maent yn hynod drefnus a defosiynol busnes hwn. Cenir emyn sranddynt cyn dechreu ac ar ol gorphen bwyta. Yna. cafwyd sylwadau ar yr hyn a we Is ant ar eu taith hyd hyny. Symudwyd yn mlaen i gael gõ1wg ar Lyn Idwal, ac oddivno cerddasant i Gegin y Cythraul, lie y mwynhasant eu hunain yn fawr yn ngweithredoedd Natur. Aethant ag amryw lysiau, etc., gyda. hwy. Cyrhaeddasant yn ol i Bethesda tna saith o'r gloch, a gvrasant yn eu cerbydau am Fangor wedi mwynhau diwrnod nad anghofiant yn eu hoes. Llwydd iant Arholiadau Disgyblion Mr E. D. Lloyd, R.A. M. — Mewn arholiad a gynhaliwyd yn Mangor y mis diweddaf mewn cysylltiad a Choleg Cerddorol Llundain, pasiodd y Thai canlynol oil yn v dosbarth cyntaf :—Musical theory ac elementary Miss M. C. Williams, Ty Capel, Bethesda; Miss Lizzie M. McKillop,Llangefni; Miss Pollie Williams, etc. Y berdoneg: Mis-s Mary Williams, 'Hen Bare, Bethesda (primary) Miss (Jssie Williams, Llan- gefni (elementary) Miss Lilla Hughes, Bodedem (intermediate). Yr arholwyr oeddynt y Mri J. Greig. M.A., Mus. Doc F .R.C.O., ac Orlando A Mansfield, Mus. Doc., L. Mus., L.C.M., F.R.C.O.
PICNRHYNDEUDRAETH.
PICNRHYNDEUDRAETH. Bwrdd y Gwarrheidwaid.—-Cynhaliwyd cvfarfod o'r Bwrdd hwn dan lywyddiaeth Mr Owen Jones. —Adroddwvd fod 224p wedi ei dalu yn mysg y tlod:on—\droddndd v Meistr fod 60 yn y ty, a galwo-rld 120 o grwydriaid yn ystod y bythefnos di- weddaf —^P;oiwvd pleid'.ais o ddiolch.ga.rwch i Mri" H'aigh. Bn-rthw^n Fawr, am roddi gwledd i Llaat y ty yn R^rthwen —Mabwysiadwvd adroddiad v Pwvllcror Ymweliadol yiyeu cymbell i symud darn o fur vr -i,i-dd, a thrwy liv-nv eiiill darn o dir at ei dr;n.-Yi, nosbarth Tremadoc, yn ystod y chwe' r,- mi* di vedriaf cafodd 150 eu buehfreobu, ac yr oedd y bil vn JBMp 16s 6c.—Yn nosbarth Ffestiniog, yn vstod v tri mis. diweddaf, buchfrechwvd 81, a'r Vd cv-tlc! 27n 17s 9c. Llwvdd;;«!it McddygoL— Mae Mr D. R. Williams, Penysrroes, wedi myned vn llwyddianus drwv ei f,rholiad ferfynol am M.R.C.P. ac L.R.O.S. (Edin.) av; L.L.P.S. (Glasgow).
PWLLHELI.
PWLLHELI. Llys yr Ynadon. Mewn llys netllduol dvdd Gwener, o flaeu y Mri J. G. Jones ac S. YV. Griffith, cyhuddwyd Sarah Anderson, "hawker," gan P.O. Hugh W ill: am si o fed yn feddw sic afreolus jn Kingshead-street. Anfonwyd hi i garchar am saith niwrnod. Scholarships yr Ysg-ol Ganolraddol.—A ganlyn i'w result yr arholiad yn nglyn a'r Pwllheli County Sehool entrance class": Robert Price WLHiams. Board School, Pwllheli Llewellyn Rhys Pritchard,Pwllheli; Griffith Davies, do. Robert Griffith Davies. do. Lewis Jones Wil- liams, National School, Peolleiniau. Pass class: Bertie Howells, Board School, Pwllheli Fran 'is W alter White, Penjlleiniau School Thos. J. Jones, Lanbedrog School; Albert Manchester, Penlleiniau School; William Price Williams, do. Girls—Merit class G wen Jones Hughes, Board School, Pwllheli; Bodwen Owen, Llanengan School. Pass class: Mary Williams. Board School, Pwllheli Emma Roberts, Llanengan School. Bottwnog County ,Sclw(;] --Hop --< Pass, class: Henry Williams, Saron School. Girls Lizzie Walker, Saron School; Jeuire Jones, Mary Jones, Saron School. Bwrdd y Gwarcheid'.vaid.•—'Cynhaliwyd cyfarfod o r Bwrdd dydd Mercher cadreiiydd.Mr J. T. ooncs. —Adroddwyd gan y Meistr fod 47 yn v ty.Dar- llen wyd llrthyr oddiwrth Fwrdd y Llywodraeth vn gofyn am eglurhad paham yr oedd Dr. R. H. Griffith wedi ei ail-ethol yn feddyg swyddogol dros ddos- barth. Aberdaron, ac yntau heb fod yn byw yn y gymydogaeth. Penderfynwyd i ateb y Itythyr, dwtyd nad oedd ganddynt ddim arall i'w wneud, gan fod y meddyg oedd yn byw yn y dosbarth wedi gwrthod y swydd. Cyngherddau. — Yn Glyn-y-Weddw prydnawti dydd Ma wrth, ac yn y West End Assembly* Rooms yiryr hwyr, rhoddwyd cyngherddau gan y Treorki Royal Male Yroice Choir, dan arweiniad Mr Wil- liam Thomas. A dydd Iau, yn yr un lleoedd, rhodd- wyd eyngherddau llwyddianus gan y Royal VVelsh Ladies' Choir, dan arweiniad Madame Clara Novello Davies. Pantomime. "—Nos Fawrth, Mercher a Iau, yn y Neuadd Drefol Newydd, bu ArdalyddMon a'i gwmni yn pertformio "Aladdin" i gynulliadaii lluosog. Nos Ia.u yr oedd y neuadd fawr yn orawn. amiyw wedi dyfod i lawr gyda'r tren rhad o Ffes- tiniog ac o Borthmadog. Yr ydym yn ddeall fod yr Ardalydd yn dwyn holl dreuliau y perfformiad ei bun, ac yn rhoddi v derbyniadau at achosion lkol. Ar ddiwedd y perfformiad, ar gynygiad Mr E. K. Davies, diolchwyd iddo yn gynes am ei haelfrydedd. Nodachfa. Cafwyd "ba.zaar" llwyddianus at gronfa Ysgol Bottwnog. Parhaodd am dri diwrnod. A gor wyd y nodachfa gan Mr R. 10. Jones (maer Pwll- heli). Eisteddfod Gadeiriol v Y.M.A. Cynhaliwyd eis- teddfod hynod o Iwyctdianus yn Neuadd Drefol Newydd, Pwllheli, dydd Llun (Gwyl y Banc), dan nawdd y Yr.M.A. Yr anveinyddion wddynt: Canon E. T. Davies, B.A. (Dyfrig), a Deiniol Fychan. Beirniad cerddorol: Mr D. Emlyn Evans. Dad- ganwr: Mr Arthur Davies. Telyuores.: Telynores Arfon. Cyfeilwyr: Mr N. Mcl^eod, A.R.C.M., a Miss Winnie Jones. Llywydd cyfarfod T y iboreu ydoedd Mr Claude Lloyd Edwards, Nanhoron. Gwobrwywyd y rhai canlynol:—Water-colour Mr J. T. Parry, Bethesda. Englyn, Yr Hed-Be.r- iant" (flying machine). "Newton." Traethawd, "Diwylliant y Dychymyg:" Parch W. M. Jones, Llwydycoed, Aberdare. Unawd ar y berdoneg Miss Francis P. Roberts, Mostyn. Can, "Eden Mebyd "Llew Teg-id, "Bangor. Deuddeg Hine 11, "Trugaredd:" Mr R. Williams, Penygroea. Unawd, i rai na enillasant dros 10s yn flaenorol: Mr U. G. Edwards, Penrhyndeudraeth. Adrodd- iad, "Y Rapids:" Mr A. R. W. Wills, Birming- ham. Unawd contralto: Miss Pattie May Roberts, Porthmadog. Cystadleuaeth corau meibion, "Dewr- ion Sparta" (gwtibr 15p 15s a. chwpan arian i'r ar- weinvdd)—tri cor yn cystadlu, Coedmadog (Taly- sarn). Y.M.A. (Pwllheli), Ffordd Las Elas (Conwy) Dyfarnwyd y wobr i Gor Pwllheli, dan ariveiniad Mr John Ellis. Y llywydd yn nghyfarfod y pryd- nawn oedd y Milwriad Lloyd Evans, Broom nail. Gwobrwywyd y rhai canlynol: — Cyfieithiad or Saesneg i'r Gymraeg Rhanwyd rhwng Mr J. T. Owen, Caernarfon, a Mr W. E. Lloyd, Llaniestyn. Adroddiad CvTnraeg: Miss Mary Williams, Four- crosses. Cerfio ar dderw Mr T. W. Thomas, Pwll- he,I.i. Print Ymenyn Mr John, Jones, Glangwern, Talyarn. Pryddest, "Brwydrau Anweledig" (gwobr, eadair dderw a 2p 2s).: H. Jones, "Bryfdir," Blaenau Ffe-stiiuog. Gofalwyd am seremoni y cadeirio gan "Alltud Eifion," ac ar- wisgwyd y bardd cadeiriol gan Mrs Lloyd Evans, Broom Haiùl, tra y dadganwyd can y cadeirio gan Miss Mary Hughes. Unawd soprano: Miss Mary Kinug Sarah, Tanysarn. Cystadleuodd dau gor nlant (Ebenezer, Bangor, a Juveniles. Pwllheli) Bangor yn fuddugol. Nofelig, "Seibedig ar Hanes Cantre'r Gwaelod: Parch Bedford Roberts. Deua.wd Miss M. Kir" .^ara.h, Talysarn, a Mio Josephine Williams, Llangefni. Seindorf, "Songs of Other Days" (gwobr, 9p a "polished brass stand and kettl complete" i'r arweinydd) Dau yn ym- geisio, set Ffestiniog a. Corris, a dyfarnwyd Ffestin- iog yn oreu. Brys-ymdaith Corris. Llywyddwyd cyfarfod yr hwyr pan Mn R. Roberts, Hope House. Am y wobr o lOp 10achwpan arian i'r arweinydd cystadbniodd IHm1,p o ,gorau, sef Llanetrpyn, Waen- fawr, Bangor, Pe,nrhynd.eudraeth, a Charnadon: Buddugol, Caernarfon, dan arweiniad Mr R. Rees Jones. Y dernyn ydoedd "Bendigedig fyddo Arglwydd Dduw Israel" (J. Thomas). Granite drilling: Mr W. R. Lewis, Llanberis. Double hand 1. Mrf M. Hughes a'i. gyfaill, Trevor; 2, Mr R. Jones a'i gyfa.ill. penillion: "Ap Ðos Mon," Caernarfon. Unawd baritone: Mr R.. Brothen Jones. Unawd tenor: Rhanwyd rhwng Gutyn Eifion ac R. B. Thorpe, Porthmadog. Otieryn Cbwytli 1. G. W. Davies, Corris; 2, J. Davies. Llan, Ffestiniog. Y heirniaid eraill oedd- ynt — Bardd<.miaeth Pedrog. Isaac Foulkes (Llyfrbryf). Cvfieitbiadau: Emrys A" Iwan. Adroddiadau.: Dyfrig a Deiniol Fyohan. Celfyddyd Mr D. R. Jones, Penrbyndeaidraeth; Mr Richard Parrv. Oolwyn Bay; Mr Houghton Davies. Mn1 W. H Thomas, Mrs Baldwin Jones, Mr Edward Key, Minffordd; Mr Samuel Harris, Llanbedrog.