Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
13 articles on this Page
----......--------------------Pranciau…
Pranciau Dau Hogyn. "WEDI EU CRONICLO GAN TWM BETI IF AN. RHJF XXXI. Y LLADRON A'R OGOF. (Parhad.) 'Roedd yn rhaid cael Jo allan Tywsut. F-edrwn i ddim myn'd adra hefeddo fo. Ond sut i gael o allan oedd y cwestiwn, 'Toedd dim iws i mi feddwl am fynd i mown fy hunan a thrio trec-hu'r ddau leidar. Mi fasa hyny mor wirion a gweld cath bach: yn mynd am deigar. A pbeth arall 'r»edd rhaid i mi fod ynofalus iawn i bidio mynd i'w gafal nhw fy hunan, ne mi fasar peth yn waeth byth. Fasa dim gobarLtJi am ryddhad Jo wedyn, a mi fasa'n teuluodd ni yn siwr o feddwl y'n bod ni wedi boddi no rwbath. 'Roeddwn i yn cysidro'r peth fel hyn wrth geg yr ogo' am hir. A fedrwn i yn fy myw ddwad i benderfyniad be i neud. 'Ryda ohi yn oofio fod un o'r lladron wedi bygwth sticio cyllall yn Jo os basa na Tywun yn trio i helpu o allan o'r lie. Felly, os rua faswn i yn reit ulw gofalus, ella baswn i yn achosi marwolaeth i Jo druan wrth drio i achuib o. Ella y'ch bod chi yn meddwl mod i yn wiricn iawn yn trio gneud aJlan fod y lladron yn rhai mor ofnadwy, enwedig wrth gysidro ma yn nghanol sir Fon 'troedda. nhw. Ond tasa chi yn i gweld a'i clwad nhw, fasa chi ddim yn deud y lath beth. Yn wir, 'rydw i yn toinilo nad ydw i ddim wedi i paentio nhw hannar mor dduad ac mor greulon ag oedda nhw. Mi feddylis unwaith am fynd i rwla i'chwilio am gang fawr o ddynion, ga'l i ni rut-hro ar yr ogo' a trechu'r lladron. Ond cin i ni fedru i cyrtadd nhw, ella basa nhw yn cario'r bygythiad ofnadwy allan etr mwyn taJlu'n ol i Jo am ddwad a nhw i drwbwl. Ac ella na fasa nhw ddim, ond pen oedd bywyd yn y cwestiwn fel yna, 'toedd o ddim yn both iawn i ri&kio dim. 2s a, yr unig ffordd saff oedd cael Jo allan trwy ddichell. A thra, 'roeddwn i yn trio dyfeisio ryw ffordd, mi glywn chwibianiad go ryfadd yn nghwr y ooed. 'Roedd y gwlaw wedi stopio erbyn hyn, a 'iioedd 'na dipyn o ola lleuad. Gyda clvwi's i y chwlbiaiiu mi feddylis ar unwairth ma rywun oedd yn gneud sein ar y lladron, a mi guddis fy hunah yn nghysgod dJraeman fawr oedd o fewn. 'chydig latheni i'r ogo'. 'Roedd v chwiibiami yn dwad yn agosach i'r ago'. 'Roedd o yn debyg i swn deryn ne rwbath felly. Toe mi welwn y drain oedd ar geg y twll yn sdglo tipyn bach, a mi ddoth 'na chwibianiad o'r lie tebyg i'r swn arall. Ar ol i'r llall atab, mi welwn un o'r Itadron yn dwad allan o'r ogo'. Mi ddudodd yn ddis- taw: "Timothy!" A dyma ddyn arall yn dwad ato fo o gysgod y coed, a ma ddechreuodd y ddau siarad yn ddistaw a'u gitydd. Gvda mod i wedi gweld: gwynab y boi arall, mi 'nabyddis o. Yr hen dinkar oedd o-yr hen faohgan oedd Jo a minna wedi chwatra'r trie arno fo. Be oedd gyno fo i neud hefo'r lladron tybad ? "Ddoist ti a'r petha i gyd, Tim ?" mi glywie y lleidar yn gofyn. "Do, bob peth ond y brandh," medda'r tin- ker. A dyma'r lleidar a'r rhegfeudd mwya' ofn- adwy allan. Mi aiwodd yr hen dinkar yn bob enw drwg. Mi driodd yr hen fachgan egluro pain 'roedd o wedi methu dwad a'r gwi/rod", ond am fuimida lawar 'roedd y lleidar fel tasa fo wedi cynddeir- iogi yn lanv Ia, na'i oddiui gwrando ar yr hen dinkar o gwbwl. 'Roedd yn ddicon hawdd gweld fod .y lleidar wedi cael i siomi°yn ofnadwy wrth fethu cael y brandi. Mi welis hefyd fod yn rhaid fod y Unbar yn arfar dwad a bwyd aphetlm. felly i'r lladron rhag iddy nhw orfod mynd i'r pentra a dangos i hunain. Mi synits i dipyn wrth feddwl am hen dinkar dwl fel yna yn bartnar hefo lladron mor gyf- iwya, ond wrtk wrando amy nhw yn siarad, mi welis ma nid er mwyn oatriad ati nhw 'roedd yr hen fachgan yn gneud y oymwynasa ond achos fod gyno fo, i hofn nhw. 'Roedd yn ddigon j hawdd gweld fod y tinkar yn crynu yn i 'sgidia pen oedd y lleidar yn bygwth gneud hyn a'r llall iddo fo am bidio dwadi aV brandi. 'Roeddwn i yn meddwl fod y dihiryn wedi anghofio'r gwirod, achos 'roedd o yn siarad am IT, I gano'r bara a ^heitha felly o drol y tinkar i'r ogo'. Ond yn sydyn dyma fo yn cyth.ru i wddw'r hen wr, ac yn dechra i ysgwyd o fel y bydi ci yn ysgwyd llysodian. Mi ddylis i y basa fo yn i i ladd o yn y lan. "Wedi yfad y brandi 'rwyt ti, ynte?" medda fo, a mi roth hwyfh iddio fo nes oedd o ar i hyd ar y lkiwir, a',i ben yn trawo yn erbyn coedan. Mi feddylis i fod y lleidar am fynd am dano fo welyn a'i ladd e, ond cin iddo fo neoid, md ddoth y llall allan W-r ogo' a mi ofynodd 'be oedd y ma tax? Pen welodd o yr hen dinkar ar i hyd mi ddechreuodd ffraao'r llall arm. neud twrw. Mi ddeudodd wrtho fo i fod o yn siwr o dynu pobol i'r lie. "Paid a bod yn ff.wl," medda fo, "'ryda ni mown digon o beryg yn barod 'heb i ti fynd a'm gyddfa ni yin 'gosach i'r cortyn!" "Y scatriT) iddo fo," m-edda'/r llall, gan ysgwyd i ddwrn ar yr hen dinbr,ac iwsio llwon ofn- .adwy, "mae o wedi yfad y brandi i gyd. A finna wedi bod yn diagwyl am b.eth efr neithiwr. Dim un dwfn trw'r dydd, a ngrwddw i f&l odyn galch." A mi fasa wedi rhuthro ar yr hen foi wedyn Aom ,l;.a,e i'r Hall i rwystro fo. 'Roedd yr hen d inkar yn edrach yn ofnns ,ofnatsan. Ac yn wir, Wedd yrhen faohgan mewn peryg Siefyd. Fasa'r djyhirod yn hitio dim a'i Ifadd <x "Yfi,s i mo bono fo," medda fo mewn lla.is <crynedi(g, '"toedd gyny nhw ddim brandi yn y Red Lion, a 'rc.-edd hi yn I'hy hwy:i' i fynd i'r "lie arall am IMh. Ma ddoi i a pheth ben bora Ifory,fl, "BorA fory'n wir!" meddarr Tletidar, "sut wyt ti yn meddwl y snedra i fyw trw't nos hebddo fo? Na, mi af i lawr i'r pentra' fy hunan, a nii fynaf g.1el peth, tasa holl bobol y sir 'ma yn -trio fy rhwvstro i! A 'roedd o am gychwyn i ffwrdd, pen aSFaelodd i gyfain o yn i fraMi o. "Com gin ti isio mynd i afal y plismyn, y ffwl •gwirion V medda fo. "Mi wyddjost yn eifha os ■gwel rhywun di y byJi.û hi yn ol up arna hi. Ar ol i'r plisman hwnw dy weld ti'r adag y buon Tti yn y Plas, tydi o ddim yn saff i ti ddangos ,dy hunan yn lle'n y to/yd. Paid ag actio fel 3ffwl, 'rwanf' "Ma raid i mi gael dfcopyn o frandi ne rw- "bath, wa'th gin d am bob plisman yn y deyrnae :N a i ddim bod yma am neson fel neithiwr eto. 31i fasa well gin i riskio fy ngwddw na treuiio; e" yn troi 'ajc yn trosi yma a nhu mewn i fel odyn. Ma raid i mi gael brandi!" A "roedd o fel tasa fo wedi gneud i feddwl i fynj i fynd y tro yma. Ila.11, mewn llais awdurdodol. ."o,g syifludi o'r fan yna, mi ro i fwlat trw dy ben .di Anighofia i byth mo'r olygfa. 'Roedd 'na ddigon o ola i mi weld y cwbwl yn eglui-. 'Roedd yr hem djinka.r yn ista yn y lie 'roedd o wedi gyrthio, a 'roood y gwynab gwelw a'r llyg- ada yn damros mor ofnus oedd y creadur. 'Roedd *na waed yn rhedag i lawr i dalcan o, o friw gafodd o wrth drawo y-n y goedan. Yn sefyll wrlh i ymyl o a'i lygada yn fflachio, a phiistol yn i law, 'roedd un o'r lladron. 'Roedd o yn pwyntio yr arf at ben y llall, a 'roedkl hwnw yn edradh yn fwy Ilonydd 6 lawatr. Digon hawdd oedd gweld na nid smaliio 'roedd y boi hefo'r pistol. 'Roedd. o o ddifri' erbyn hjB. "01 reit, 'ta" medda'r lleidar, "paid a colli dy dempar. Mi dria i basio noson ofnadwy eto heb y brandi." Ac mi gyehwynodd i mewn am yr of!P. Wedyn mi drefnodd y llall hefo'r hen dinkar i gael y pettha i gyd o'r drol. 'Roedd yr hen fachgan tinmn bron yn methu sefyll, 'roedd o wedi cynhvrfu cimin. 'Rydw i yn credu i fod o wedi cael i syflrdanu tipyn hefyd gan y codwm gafodd O. Toedd y lleida.r ynla fawr i gyd lai brwnt hefo'r tinkar. Pen welodd o'r hen foi yn cych- wyn yn ara ac yn grynedig, mi ddeudodd yn sarug wrtho fo y ba&a fo yn rhoi rwbath iddo fo fasa'n gneud iddo fo istyrio, os na dendia fo. 'Roedd gin i biti garw dros yr hen dinkar. 'Roedd y creadur wedi isyrthio i ddylo rhei reit giadd. Ar ol carao'r petha i. gyd o'r drol i'r ogo', mi ath v lleidiar i mewn, ar ol rhoid orders i'r tin- kar bei i ddwad iddy nhw y ddiwrnod wedtyn. A mi gychwynodd yr hen fachgan i ffwrdd. Mi benderfynisi ddwad i 'nabod, o. Mi welwn y basia hyny yn rhyw help i mi yn fy ymdrach i ryddhau. Jo. 'RiOedd y drol mul yn sefyll yn nghysgod olawdd uchal ar gwr y coed, a mi arweiniodd y tinkar yr anifal gyda'r wal hyd y cae nes y doth o i'r ffordd fawr. Mi oanlynis ina fo am gryn belldar cin siarad hefo fo. "Sut 'rydacth chi Jieno ?" meddwn i, toe. Mi neidiodd yir hen fachgan fel tasa fo wedi cael brw ofnatsan, a mi 'dTychodd arna i ar y dechra' fel taswn i yn ysbcryd. "P—p'—pwy sy' 'na?" medda fo yn gynhyrf- us. "Dim ond iboi wedi oolli i ffordd, ac isio tipyn bach o gyfarwyddyd," meddwn i. "Wn i ddim byd am ffordd yma," medda'r tinkar, "'rydw i reitt d'diiarth yma. Well i chi fyn-d i ofyn i rwun arall, yn wir." Mi welis i fod o yn fy amha i, ac na fasa fo byth yn deud dim gair wrtha i am yir ogo'. 'Toedd dim i neud ond un peth: I ddychryn o tipyn. "Pa lwyth fyddwch chi yn i gario yn y drol 'ma, fel rlieoli" meddwn i. "0, tipyn o botb peth," medda fynta, "rwbath fedra i werthu i gael pres i brynu bara a chaws. Fam 'roedda chi yn gofyn?" "0, dim ond mod i wedi digwydd y'ch gweld chi yn dwad ffordd yma gyna, a 'roedd gyno chi lond y drol o dacla.. Toes 'ma ddim ty o gwm- pas, a 'ma siwr na ddaru chi ddim i taflu nhw." Mi stopiodd y tinkar y mul a mi spiodd arna i yn syn. "Pwy wytli ti, dwad ?" medda fo. '"Rwyt ti yn gwbod mwy nag. wyt ti wedi deud. Pwy, a be wyt ti 1" ;Itot,dd o yn buir gynhyrfus erbyn hyn, a mi feddylis i ma'r peth gora fasa deud y cwbwl wrtho fo. "Wel," meddwn i, "walth i mi heb na chuddio dim byd. 'Rydw i yn gwbod 'am yr ogo', ac am y ddau leidar sy'n byw ym> Mi bwysodd yr hen fachgan yn drwm yn er- byn llorp y drol pen ddeudis i hyn, a mi gwel- wn o yn codi i law at i galon. "h," meddwn i, "a ma. nhw wedi dal ffrind i mi, a ma nhw am i gadw fo yn garcharor yn yr ogd 'na. 'Rydw i aan i gael o oddiyna, tasa raid i mi gael help yr 'holl sir. A ma arna i isio i chi fy helpu i. 'Ryda chi yn cael y'ch trin fel anifa] gyny nhw, a, mi ddylach fy hclpu i i ddwad a',r dyhiroi i afal y gyfraith!" Mi syrthiodd yr hen foi ar i linia wrth ochox y mul, a mi bwysodd i ben ar y lJorp. 'Roedd i gorff o yn ysgwyd gin deimlad, a'r hen fid yn troi rownd ac yn spio yn syn ar i fistar, fel pe tasa fo yn cydymdeimlo hefo fo. Mi eis i ato fo a mi driiis i godi o. "Dowcix," meddwn i, "'tOE'JS dim rhaid i chi ofni dim. Unwaith y cawn ni nhw i afail y gyf- raith, mi gewch chi lonydd wedyn, yn lie oael y'ch hambuigio fel hyn." Mi g-ododid y tinkar i ben a mi droth ata i, heb godi o ar i linia. Mi gydiodd yn dynyn fy mifaioh i, a mi ddeudodd: "0, er mwyn y Nefoedd, padiweh a son wrth neb am yr ogo' 'na. 0, grnewch addo na newch chi ddim, a mi fytida i yn silaf i chi am byth. Mi mi i rwbatih, os gnewch chi addo. O! gnewdh." 'Roedd; yr hen wr dan deimlad ofnatsan, a 'roeddwn i wedi synu. yn arw. Ddaru! mi ddim dychmygu na fasa fo ar unwaith yn barod i fy helpu i i ddwad a'r lladron i'r ddalfa. Pam 'ryda chi isio i harbad Iiliw 1" meddwn i, "ma mriw yn y'ch cioio chi, a'ch cnocio chi o gwmpas, ao eto 'ryJa, chi yn son am adal iddy nhw. Yda chi yn licio'r bywyd 'ma?" "Na, na," medda fo, "mi fasa'n well gin i fod wedi marw na bod wedi byw i weld petha fel hyn. Ma'r Nefoedd yn gwbod mod i wedi byw bywyd gonest ar hyd fy oes. O," m'edda fo wedyn, gan afal yn dyn yna i, "pidiwdh a son am yr ogo' yna "Fain f' meddwn ina. "'Tydw i ddim yn i weld o yn betih iawn i chi amddiffyn llada-on ofnadwy fel nhw. Tydi pobol fel yna ddmn yn ffit i fo-d ym rhydd, a mi ddylach chi neud y'Qb. dyledswydd trwy ddwad a nhw i'r ddalfa." "Yda chi aim èldeud wrth ,y plismyn lie ma'r ofo' ?" medda fo. "Ydw, debyg iawn,' meddwn ina, "a ma. arna i isio i chi fy helpu i." v "Wel, ella ,gneith hyn i clii neavtid y'ch medd- wl," medda'r hen fachgan, "ma'r ddau leidar yna yn feibion i mi, ao os ca nhw i dal mi fydd I i hen dad nihw farw wedi tori i galon "Ydaoh chi yn dad iddy nhw?" meddwn i, wedi synu. "Ydw," medda'r tinkar, "ac er mor ddrwg ma nhw wedi troi, 'rydw i yn caru'r ddlau lawn gimin a phen oedda nhw yn bytia bach del --pena-cyrhog. 'Toes gin i neb ond nhw yn y byd 'ma, a ma.'i mham nhw wedi i chladdu eirs lilawar dydd. Eir pen aethdn nhw ar y ffordd lydan sy n axwain i ddistryw, ma hi wedi bod yn gtalad iawn amy nihw, a Ilydw i yn gneud hyny iedaca i itlcti,nhw, er mwyn i mham." 'Roedd yr hen fiachgan wedi tori allan i grio erbyn hyn, a Troedd o wedi cyffwrdd fy nghalon i i'r byw. "Wei," meddwn 1, "gan 'ta fel yna ma.petha, na i ddim gneud dim chwanag yn y matar. Ond ma,gqnllsloifvffrind.,ga,edii,,yddl,au. Fedra i ddim mynd adra hebddio fo." "0, ni drefna i liyna. Mi geith o i rydd- hau." "Suit ?' meddwn i. Mi gysidrodd yir hety fod am funud, a wedyn mi ddeudodd: "Wyddtoch chi y ffordd i'r .ogo' ?" "Gvm, yn iawn," meddwn i. "Wel, mi awn i yn ol r-wan, a mi ohwibitana 1 arny nhw i ddwad allan. Mi cadwa i nhw yn siararl hefo mi am dipyn o aanisar,ami roith hyny gyfla i chi fynd i'r ogo' a dwad a'ch ffrind allan. Mi a i a nhw ddigon pell o'r lie." 'Roedd hyn yn waith peryg ofnatsan, ond dyna'r unitr ffordd i neud. a migydsynais i. "Cuddiwch chi with ymyl yr medda'r tinkar wrtha i, "a'r munud y do nhw allan, ewoh i mewn." Ar ol cyrhaedd y lie mi guddis i, a mi th yr hen wr i ganol y coed. a mi chwiliianodd fel deryn. Toe iawn, dyma'r ddau leidaf yn slipio allan yn ddistaw bach ac yn mynM i'w gyfeiiiad el A mi eis inia i mewn i!roge. 'Roedd y lie wedi i ola hefo canwyli ne rw- bath. Chymis i ddim ainsair i edrach sut le otdd 'na. ond mi chwilis am Jo, a mi gwelwn o yn. cysTU yn otavral yn un o'r congla. Fm mi fawr o dro a'i ddeffro fo, a phen. wel- odd o fi, "Toedri o yn dechra gwaeddi o lawen- ydd. 0' Mi ddeudis i wrtho fo aim beidio deud yr un gair na fmeud swn o RWbwl, ond fy nghanlyn i. Cin pen 'chydig iawn 'roedda ni in dlarn allan, ac yn i gwadnu hi fel yr ancl'J'lOS i ffwrdd o'r lie. Mi feddylis i fwy nag umwaii £ h fod y lladron ar y'n hoi ni. A dvna i chi hanas yr ihelynt mwya.' cyffrous y buo Jo a finna ynddo fo 'rioed. Ma gin i chwanag i ddeud am y lladron a'u tad, druan o hono fo, ond mi gadawa. i yr hanas tan rhyw dro eto. (Stori Arall yir Wythnos Nesaf.)
Arddangosfa Ceffylau Amlwch.
Arddangosfa Ceffylau Amlwch. Dydd Jjlun cyulialiwyd y nawfed arddangosfa, flynyddol yn Amlwch. Cafwyd tywydd hyfryd, ac yr oedd y presejioddeb yn neil'duol o. luosog. Yr oedd nifer yr "entries" yn fwy na'r llynedd a'r ansawdd yn rhagorol. Y llywydd oedd Dadben Luwrence Williams; Plas Llanddyfnan, a'r ]8- lywydd ydoedd Mr William Ow^>en, Fferain Isaf, Rhosgoch. Gwnatth Mr Hugh Pritchard, Bryn Eleth, ei waith fel ysgrifenydd yn y modd mwyaf boddbaol, ,fj,C yr oedd ei yinddygiad yn foiieddig- aidd i'r eithai :1weithredai Mr S. H. Smith, Lloyds Bank, fel trysorydd. Cyinvysai y pwyilgor y Mri Samuel Hughes, Bodednyfed, Amlwch; 0. Ellias, Abererch, Llan- eiliaa; David Jones, Bull Inn; G. P. Griffith, Nantyfran, Ce-maes; O. E. Jones, Ty'nrheoL, Amiwch L. Hughes, Abereilian, Amlwch; W. Jones, auctioneer, Pensarn; W. Thomas, Ty Du, Amlwch; W. Hughes, Trysglwyn, Rhosybol; W. R. Hughes, Afr Aur, Amlwch; W. Thomas, Rhos- manereh, Amlwch; Dr. Thos. Jones, Bryn Hyfryd, Amlwch; Mri J. Chambers, Rhosmanerch, Amlwch R. H. Jones, Melin Adda, Amlwch; Edmond Roberts, Gwredog, L1 anerchymedd; Hugh Jones, Ysgellog, Amlwch; R. Thomas, Llechog, Amlwch B-. L. Edwards, Bodafon, Duilas; H. D. Roberts, Ynys, Rhosigoch; 0. Trevor Williams, veterinary eurgeon, Llangefni; G. R. 'Hughes, Mona-street, Amlwch; W. Owen, Penyrorsedd, Rhosybol; W. D. Williams, Post Office, Ty'nygongl; Rd. Owen, Dwygir, Rhosgoch; J. Williams, Hafodllin Fawr, Amlwch; T. P. Williamson, Glanllyn, Amlwch; T. P. Leche, Dinorben Hotel, Amlwch; David Roberts, Penbol; T. R. Davies, Henblas; T. P. Wiilliams, 'Bull Bay Hotel; Gadben Lewis Thomas, Pone Taldrwst. Pwyllgor Arianol.: Mri W. R. Hughes, Afr Aur; R H. Jones, Melin Adda; T. P. Leche. Dinorben Hotel; J. H. Brindie, Mona-street; D. Jones, Bull Inn; Dr. Thos. Jones, Bryn Hyfryd; Mri H. Wil- | liaim?, butcher W. Jones, ironmonger; T. P. Wil- liamson, Glanllyn; Martin Mitchell, Pen'rallt; D Roberts, Penbol, Rhosgo-ch; a T. P.Williams, Bud' Bay Hotel. A ganlyn sydd restr o'r gwobrw:on HEAVY HORSE SECTION. (Judge: Mr Ellis, Bryn y Pin.) Team for agricultural purposes (entire hordes ex- cluded) 1, Richard Thomas, Llechog 2, Rieliti-i Williams, Mynydd Mwvn, Llanerchymedd. Brood mare with the best foal at her foot, being her own foal, and having reared it herseif, both calculated for husbandry 1, Mr Williams, Crom- lech, Gemaes; 2, 0. H. Williams, Treynghami, Bodedern. Gelding caJcUilated for husbandry (foaled after January, 1899): 1, Hugh Roberts, Penbol, Amlwch. Filly calculated for husbandry (foaLed after January, 1899): 1, 0. P. Jones, Plas Llechylched 2, Thos. Owen, Ty'n Rlios, Bodorgan. Gelding foaled after Jamuiry. 1900 1, Mrs Jones, Ysgellog, Amlwch; 2, Miss Jones, Gwredog, Amhvch. Filly foaled after January, 1900 1, O. P. Jones, Plas Llechylched 2, D. R. Lloyd, Dinam, Valley. Colt or filly foaled after January, 1901: 1, Rd. Thomas, Llechog; 2, Hugh Jones, Bryn Gors, Llan- gefni. Colt or filly foaled after the 1st of January, 1902: 1, O. H. Williams, Treynghared, Bodedern; 2, Hugh Roberts, Penbol, Rhosgoch. Foal, irrespective of breed, insured by the County live stock Insurance Association. (No foal will be eligible for this class if it has already won a prise given by the association during 1902) 1, Richard Thomas, Llechog; Mr Williams, Cromlech, Oemaes. To the person, being a bona-fide farm servant, who shall show the best control over his exhibit, the horse may not be over six years old (Judges, Mr John Williams, Hafod y Llin, and Mr Richard Thomas, Llechog) 1, John Price, Mynydd Mwyn, Llanerchymedd 2, Richard Thomas, Llechog. Gelding, mare, colt, or filly exhibited at the show. (The Coronation challenge cup—This cup must be won by the same exhibitor twice in succession or three times altogether before it becomes his absolute property) Messrs Pa,rry Brothers, Ty'n Llan, Llangwyllog. THE, LIGHT HORSE SECTION. (Judge, Mr David Jones, Liverpool.) Brood mare with the best foal at her foot, being her own foal, and having reared it herself, both suitable for saddle or harness 1, W. Hughes Jones, Fron, Llangefni; 2, Dr. Jones, Treflyn, Gwalch- mai. Hunter shown under saddle: 1, W. R. Owen, Hendre, Gwalchmai; 2, W. Hughes Jones, Bryu- gwyn, Cemaes. Gelding or filly foaled after January, 1899, calculated for riding or driving, shown under saddle; 1, 0. T. Williams, veterinary surgeon, Llan- gefni 2, Dr. Williams, Llangefni. Cob, gelding, or mare, not under 14 or over 1.5 hands high, shown under saddle: 1, A. W. Jones, Plas Hen, Gaerwen; 2, Mrs Roberts, Gwredog Uchaf; 3, William Thomas, Ty Du, Amlwch. Cob, gelding, or mare, not exceeding 14 hands high, shown under saddle: 1, Mr Parry, Bryn Ala, Gwalchmai 2, Maurioe E; Jones, Voel Ferry; 3, E. Williams, Tan y Fynwent, Llanfechell. Gelding or filly, foaled after January, 1900, suit- able for saddle or harness 1, W. H. Jones, Fferam, Rhosydd, Bodorgan; 2, T. Williamson, Glanllyn, Amlwch; 3, J. R.' Roberts, Ty Newydd, Geirch- iog. Colt or filly, foaled after January, 1901, suitable for saddle or harness: 1, O. T. Williams, veterinary surgeon, Llangefni; 2, John Chambers, Rhoe- manerch. Colt or filly foaled after January 1902: 1, W. Hughes Jones, Fron, Llangefni; 2, W. H. Jones, Fferam, Rhosydd, Bodorgan. Pony, not over 13 hands high: 1, Maurice E. Jones, Voel Ferry; 2, J. R. Prytherch, Llangefni. Mountain pony, not over twelve hands high: 1 Mrs Grace E. Williams, Yr Efail, Rhosbeirio; 2, John L. Jones, Printing Office, Llanerchymedd. Trotter, shown under saddle (style and speed to be taken into consideration). V, .lU1ers of first prizes during the day to be excluded from the prize, but to be eligible for a ticket of merit: 1, A. W. dones, Pias Hen, Gaerwen; 2, Mrs Roberts, Gwredog; 3, Dr. Jones, Bryn Hyfryd, Anidwch. Gelding, mare, colt, or filly, suitable for sadd'e or harness exhibited at the show 1, A. W. Jones, Plas Hen, uaerwen. TURN OUTS. Tradesman's turn-out 1 and 2, R. W. Parry. Bryn Goleu, Llanerchymedd. Best and smartest turn-out (mare or gelding), under 14. hands high, in single harness; 1, Thomas Jones, smith, Dwyran; 2, Tom Williamson, Glan Llvn, Amlwch. Best and smartest turn-out (mare or gelding), 14! hands and upwards: 1, A. W. Jones, Plas Rlll, Gaerwen; 2, Tom Williamson, Glan Llyn, Amlwch; 3, William Thomas, Tv Du, Amlwch. JUMPING COMPETITION. (Judges, the President, the Vice-president, and Mr J. Rice Roberts, Rhiwlas.) Best and cleverest jumper (gelding or mare): 1, Tom Williamson, Glan Llyn, Amlwch. I _n
[No title]
MAZAWATTE Is made in England, MTIdv not Switzerland, CHOCOLATE and its un equalled. MAZA W ATrE Is made in England, MJLK not owitaeria<:)d, CHOCOLATE ajid is unequalled. Yr oedd. boneddwr yn byw yn Llan—— a chanddo yn wraig un ag yr oedd ei rhaib am "ddiodydd y bendro" yn ddiderfyn. Nid ed- ryrdiai yn llygaid pa beth by nag y gallai ddodi ei Haw arno, o'r bron ond caent fyned yn gyf- nid am yr "alkt ac ar un aleg Jlnddwyd dau foohyn tew, a thorwyd, halltwyd, paciwyd, a chsuwyd ar y- Óg ynddiogel, fel y tybid, mewn "miiti," gyda gorchymyn awclur.Iodol na byddai i nb ei gyffwrdd hyd amser penodol. Pan y daeth yr adeg, galwyd ar y gvms, yn mhrc-t'enoi- deb ei faistr, i'w archwilio, pryd, ar ac-oriad y Ilmlitt;" er eu mawr &ion?edigae4h., yr oedd y ci;g wedi myned ond y ddwy dafod ac fe gynyrcli- ddodd yn galonog. Ar hyn ffrorroiid y bonedd- wr yn aruthr a dywedodi "Pa,ha m y chwar- odd yr olygfa y fath effaith ar y "!wa.: f el y chwar- ddi, E-- am y fath anferthwch 1" "Begio eich pardwn, meti-itr. nis gallaf beidio, aim. fy mod yn gweled yma ddwy dafod, ond ni fedr un ohonynt ddyweyd i ba le yr aeth y ctig."
Ewrdd Gwarcheidwaid Llanerchymedd.|
Ewrdd Gwarcheidwaid Llanerchymedd. Y -NIEISTP, YN GOFYN AM YM-CHWILIAD. Darllenodd y Cadeirydd y llythyr caulynol oddi- wrth Mr Watterson (y meistr) Dymunai alw eich sylw at adroddiad a ymddangosodd mewn t: newyddiadur, sef y "Genedl, yr Herald Gymraeg" am Gorphenaf laf, a'r dorianydd'' m Gorphenaf 3ydd, cyhoeddusrsydd pa rai wyf yn ei deimlo yn bur niweidiol i fy nghvmeriad fel meistr y tlotty. Dywedodd Mr James Hughes, clerc Undeb Caer- pybi, wrthyf fod hen wr, 82ain oed, o'r enw Grifiith Pritchard, yr hwn oedd yn perthyn i'r Uiideb yma, wedi d'od o flaen Bwrdd y Gwarcheidwaid vn v Valley a gynhaliwyd yn Mehefin. Gofviiwyd Idd o paihain na fua-sai wedi myn'd i'w Undeb ei hun, ef LlaneTchymedd. Ei atebiad oedd fy mod i wedi bod yn greulon wrtho, ac wedi ei ro'i i balu yn yr ardd. Ar ol gwneud ymholiad, deallais mai hwn oedd yr un dyn ag y mae cyfeiriad am dano yn y papyrau crybwylledig. Dymunaf argraphu arnoch fod y cyhuddiad hwn yn hollol anwireddus. Pe buasai arnaf eisiau rhoddi rhywun i balu yr adeg hono, soef Men-efin n, Gorphenaf, nid oes genyf dro-ed- fedd o dir nad oedd yn barod wedi ei gymeryd i fyny a'i ddefnyddio. Gyda golwg ar fod yn greu^n wrtho, nid oes g-enyf gof am ddim ond y caredig- rwydd a'r cydymdeimlad mwyaf yn cael ei ddangos tuag ato, oherwydd ei oedran mawr. Dymunaf, hefyd, eich hysbysu fod yn anmhosibl, y dyddia,u yma, i feistr y tlotty, neu unrhyw swyddog arall, fod yn frvrnt wrth yr hen a'r niethiantus (old and infirm), gan fod v meistr, o dan y drefn newydd ddaeth i rym y 25ain o Fawrth, 1901, yn cael pi gj'farwyddo yn hollol gan y swyddog meddvgol gyda. golwg ar beth allant wneud (os yn abl o gwbl), y driniaeth, a'r bwyd maent i'w gael. Diamilieu y bydd gan Dr. Hughes rywbeth i'w ddweyd ar y mater, ac hefyd y feistres, gan fod yr hen wr hwn, y rhan fwvaf o'r amser y bu yn y ty, o dan law y meddyg. Dymunaf, hefyd, alw eich sylw at y ffaith ei fod, yn ol yr "Admission and Discharge ■ Book," wedi cael ei symud o Diotty y Valley ddwy- waith, y tro cynta.f ar y 6ed o Fawrth, 1900, pan yr arhosodd yn y ty chwe' diwniod. Yr oedd hyn cyn i mi gad fy mhenodi i fod yn feistr yma. Wedi l yriy, daethpwyd ag ef yn ol drachefn Mehefin 5ed, 1901, pan yr arhosodd yma hyd Gorphenaf 8fed, yn agos i bum' wythnos. Ar y dyddiad diweddaf, gefynodd am gael myn'd allan am ddiwrnod, pa un j a gania+eais, ond ni ddychwelodd, ac ni chlywa.s ddim yn ei gylch hyd nes y clvwais ei fod wedi cael ei gymeryd i fewn i D kilty y Valley unwa,ith yn rhagor. Fel swyddog- cyhoeddus, ac hefyd yn gwybod fod y cyhoedd, fel rheol, yn erbyn "tlottai a'r swyddogion yn gyffredinol, teimlwn yn bur ddiokshgar i chwi pe baech yn gwneud ymchwiliad manwl i'r cyhuddiad hwn, fel y gall y Wasg ro'i chwarau teg i'r meistr yn ogystal a'r tlawd. Darllenwyd llythyr. hefyd, oddiwrth Dr. Michael Hughes., y swyddog meddvgol, yn dweyd fod y dyn hwn. tra. yn y ty, o dan ei law ef, ac nad oedd ganddo unrhyw betrusder i ddweyd, mor belled yr oedd ef wedi gwel'd, fod ei gyfarwyddiadau wedi c\)(',l eu cario all/in yn mhob ystyr. Ni chwynodd y dyn wrtho mewn un modd, ac yr oedd yn ym- ddangos yn bur ddiolchgar am bob peth wnaed iddo. Yr oedd hyn yn ffaith, nid yn unig am Griffith. Prit- chard, ond hefyd am bob achos a fu o dan ei ofal er Dan mae Mr a ATrc t-T1
.L----..--;--='.:UL""-.L"'U'UJU…
.L =' .:UL"L"'U'U JU J 'J' I Harwclastii Mrs Cwen, Tros-yr-Afcn, I Wallasey. BRODOR O FON. j Yn ein colofn markcdaethau, yr wythnos hon, I oofnodirr marwolaeth Mrs Mary Owen, Tros-yr- Afon, Wallasey, yr hon fu fa.rw ddydd Llun, j wythnos i'r diweddaf, wedii cyrhaedd yr oedran teg o 93 mlwydd Getnedigol ydoedd o Aber- ffraw, sir Fon, ond wedi treulio y rhan fwyaf o'i hop's yn Lerpwl, a bu am flynyddau yn aelod o eglwys Ohatham -street, Lerpwl. Elrs tuag wythi j neu naw nilynedd bellach, yr oedd yn byw gyda'i mab, Mr Henry Owen, yn y lie irohod, ac er s rhai blynyddau yn anailuog i godi allan. ac er's rhai blynyddau yn anailuog i godi allan. Oymerodd yr angladd Ie y dydd Sadwrn dilyn- ol, yn mynwent Wallasey. Gweinyddwyd gan 1 y Parch R. D. Hughes, M.A. (Pencerdd Afon), I curad-mewn-gofal o Eglwys Poulton, yr hon sydd gangeii o Eglwys Blwyfol Wallasey. Ym- ddengys fod Mr Hughes wedi cymeryd at yr hen chwaer, trwy ei bod yn Gymraes, ac y bydd- ) ai yn talu ymweliadau mynych a hi yn yst-od ei It gwaaledd. Mewn canlyniad, yr oedd hithau wedi cymeryd ato yntau yn fawr, y fath fel y bu iddi cyn marw amlygu dymunfad fod i Mr Hughes ei chladdu. a hyny yn Gymraeg. Er fod y boneddwr parahedig 1 ffwrdd ar ei wyliau pa.n y bu hi farw, anfonwyd gair ato, a daeth yntau yn 01 yn ddioed er mwyn cydymffurfio a dymuniad olaf Mrs Owen. Ar lan y bedd can- wyd yr hen eonyn "Bydd myrdd o ryfeddodau," j gydag eneiniad neillduol, yr hyn wnaeth gryn arfrraph ar y Saeson oeddynt bresenol. Hedd- woh i Iwch yr hen chwaer. j )
Angladd y Parch 0. M. Jenkins,…
Angladd y Parch 0. M. Jenkins, B.D., j Llangefni. Fel v crybwyllwyd gienym yn ein rhifyn diweddaf bu farw y gweinidog hoff a pharchus uchod boreu dydd Gwener, Gorphenaf 25ain, yn ei breswylfod. Angorfa, Llangefni, wedi cystudd blin a phoenus am o<ldeutu pum' wythnos o amser, yr hwn a ddioddef- odd yn dawel a dirwgnach. Yr oedd ei ymadawiad gorfoleddus ac mewn llawn siorwydd gobaith yn d.-ilwng o'r bywyd defnyddiol a llwyr ymgyægredig i wasanaeth ei Waredwr ag y bu efe byw. Y dydd Mawrth canlynol ymgyiralkxld tyrfa fawr • o weinidogion, diaconiaid, a'r cyhoedd yn gyffredin- 01 i dalu y gymwynas olaf iddo. Oynhaliwyd gwas- an aeth am 1.30 yn nghapel coffadwriaethol y Paf,h John Elias, o dan axweiniad y Parch David Rees, Gapel Mawr. Wedi canu emyn (yr oedd rhestr o hoft emynau yr ymadawedig wedi eu hargraphu ar dafleni) darllen.wyd rhanau o'r Ysgrythyr gan y Parch J. S. Evans, Cemaes. Yna, gweddiwyd yn hynod effeithiol ga.n y Parch Ellis Jones, Bàngor. i Siaradwyd yn dyner ac eifeithiol am ragoriaethao. yr ymadawedig gan y Llywyaa (Mr Rees), y Parchn. J. Kelly (W.), Llangefni; James Donne (M.C.), Llangefni; E. Cynffig Da.vies, M.A., Porthaethwy; John Williams (M.C.), Llangefni; R. P. Williams, Caergybi; a J. G. Jones, Cana. Yr oedd y siarad- wvr oil bron yn cael tu gorchfygu gaai deimlad o hiraeth a galar, ao yr oedd hyny yn effeithio yn fa,wr ar y dorf oedd yn bresenol. 'lerfynwyd trwy weddi gan y Parch H., S. Jones, Llangefni. Ym- tluriiv,) a yn oiymdaith tu allan i'r capel i fyned tlla chiaddfa Llangefni, yn y drefn gaiilynol: Y gweinidogion bob yn ddau; plant Yegol Sabboth- 01 St'rivrna bob yn ddau yr arcli yn cael ei dwyn ar ysgwi-ddau nifvir o aelodau eglwys Smyrna; y teulu; y dynion bob yn ddau; y merched bob yn ddwy. Ar lan y bedd darllenwyd rhan o'r Ysgrythyr gan y Parch W. T. Marks, CTiccieth. Siaradwyd yn dyner gan frawd a chyfaill ffydd- lawn i'r ymadadwedig," y Parch Elias B. Jones, Mount Peasant, Qi^-rgybi; yna gweddiwyd gan y Parch D. Johns, Beaumaris, a,c wedi canu emyn ymwahanodd y dorf yn nghanol anvyddion o hfraeth a galar wrth orfod gadael un oedd mor anwyl a hen ganddpit yn mhriddellau oer y dyffryn. Yn yr bnvyr, am 6.30, yn y capel a enwyd, traddododd y Parch S. Evans, Amlwch, bregeth angladdol oddiar v geiriau Actau vii. 55. Deehreuwyd F oedfa gan y Parch D. Gwj-nfryn Jcnp (VY.), l.s:w- gor, yr hwn hefyd a ddywedodd ychydig eiriatt effeithiol am ei gysylltiad ef a'r ymadawedig a y bu yn Llangefni. H blaw y rhai a enwyd gwel- som yn bresenol hefyd Y Parchn. Rowland Hughes, Bangor; T. Frimston (B.), Llangefni (bu raid iddo ef yniadael cyn siarad yn y cyfarfod) H. Eees-, Valley-: W. Jenkin- (E.), Llangristiolus; IT L. James, M.A. (E.), Llangefni R. ixughes (E), Llangefni; R. R. Cadwaiadr, Bryngwran T. n. Owen, Moclfre —' Grffi1'!>•■ Ll.-Mss.'r. t'oiuv W. Davies, Seion; — Owen, Llanddeuttunt; — Wil l ams. Lia ac a-uuyw weinidogion eraiil a diaconiaid na chawrom Eti henwau (maddeued y cyfrjnv am nad yw eu h invau wodi eu cofnodi). Anfonwyd llythyrau o gydymde;n'iad a'r teulu AC a r eglwys gan v rhai cauiyuod .-—Parchn. J. Towya J'lnes. R. Roberts* Rho- R Rowlands (W.), Caer Fvh. W. Parri Huws, ^Dolgellau '1t P"ris Wil- liams. Gwrecsam; D. Gt-ynfryr. Jonss (W.), Ban- gor Dr. E. Par. Jones. M stvn Dr. iOHven Evan W Emrys Lloyd, New Tredegar; I'hos L!>»yd. Hebron; Koinivi Tliom.iS, I'orthdinorwig: Rhys J. Huws, Bethel; V.Y. W.lliains, GIyn. dy.f'rd*.v\ 0. L. Roberts, Lerpwl: David Lew1, Rhyi: W. T. Marks, Criccieth T. Evans, Amlwch D. Johns. Beaumaris; E. B Joite, Caereyb' R Williams (Hwfa Moil), J. Evans Owen, Llanberis; J. Rogers, Pembre Dr. Prcbert, Bangor; T. L'al wyn Philips, Bala; W. J. Nicholson, Porthmadog; Mr Hugh Edwards (Huwoo Penmaen), Rhyl; Miss Evans, Criccieth; Mr Roberts, Porthmaaog; Mr Thos. Williams, Caergybi Mr John Jones, Llan- erchymedd Mrs Williams, Nantwich House, Caer- gybi Mr McKillop, Llaiierchymedd; Parch D. Evans (B.), Glynderwen; Parchn. R. Rees, Allt- wen; E. R. Thomas, Bethel; Cadben J. T. Evans, Criccieth Mr Roberts, Criccieth Mr Hugh Jones, drosegIwys Drwsyeoed; "Liew Gins." Criccieth Mr William Williams, dros eglwys Cilgwyn. Yr oedd y perthynasau canlynol i'r diweddar Mr Jenkins yn bresenol ar lan y bedd :—Mrs Jenkins (priod), Miss Gwladys Jenkins (merch). a'r Parch Josiah Jones, Machynlleth (brawd-yn-nghyfraith), ac yr oedd cydymdeimlad mawr a hwy yn eu galar dwys, ac hefyd a'r perthynasau oedd yn ab&enol, "e ei anwyl fam a'i chwaer, pa rai sydd yn byw yn Aberporth, sir Aberteifi, ac ers rhai blynyddau yn afiach ei frawd hefyd, -Gadben D. Jenkins, yr hwn a hwyliodd allan o borthladd Barry cyn cael y newydd v boreu y bu farw; ac hefyd a'i fab a'i ferch sydd yn yr Unol Dalaethau. Dvmuna Mrs Jenkins a,r teulu gyflwyno eu diolchgarwch puraf i bawb am eu caredigrwydd a'u cydymdeimlad tuag atynt yn yt tod afiechyd Mr Jenkins, ac yn eu pr>- fedigaeth chwerw. Buasai yn dda ganddynt aMu ateb pob un o'r lluaws llythyrau y maent wedi eu d erbyn, ond y mae eu nifer yn rhv luosog iudynt allu gwneud hyny. Cariwvd trefniadau yr angladd allan gan y Mri H. Hugbes, Gorphwysfa, ac U. J. Williams
C/nghor Dinesig Amlwch.
C/nghor Dinesig Amlwch. Oynhaliwyd cyfarfod o'r Oynghor Dinesig nos FeTcher, pan yr oedd yn bresenol: Mri W. H. Thomas, John Jones, W. Thomas, E. 5. Evans, R. R. Jones, T. Williaims, Wm. Jones, G. Ro- berts, J. Rrindle, Thomas Williams, Richard Jones, Wm. Roberts, Cadben Ellis, Mri Hugh Pritchard, Dr. T. Jones, Mri O. P. Jones, ym. nghyda Mr Fanning (clerc), Dir. T. R Jones (meddyg iechydpl), Mri John Roberts (arolyg- ydcl), W. Jones (trethgasglydd), a Hugh Wil- liams (y Cemetery). Yn absenoldeb y Oadeirydd, Mr Lewis Tgo-mas, penodwyd Mr John Jones, Melin Adda, i'r gadair. LLONGYFARCH AJEILOD NEWYDD. Llongyfarehw^d Mr Hu'gJi Pritchard, aelod newydd dros Adran Porth Amlwch, ar ei ym- ddangosiad am y tiro cyntaf. PWYTJjGOH arianol. Cynygiodd Mr W. H. Thomas fod i'r biliau am y cyianswm o 117p gael eu, talu gydag eithr- iad o draill yr,,etholiad, sef 28p 178 6c. Dar- llenodd y Clerk lythyr oddiwrth Mr Thomas Hughes, Portihaethwy, yn cynyg terfynu y mat- ter am 26p. Gofynoad IUr E. J. Brains a yd- ooddj y cyfryw wedi ei drethu yn briodol, a dywedodd y Clerc ei fod. Ar gynygiad Mr W. 1110011as, yn cael ei eilio gan Mr T. Williams, penderfynwyd talu y swm gofynedig. Pender- Jynwyd ti fabwysiadu yswdriaht y dynifon a weithiant o dan y lOynghor yn ol 7s y cant ar y rhestr dal. PWYILLGOR IEOHYDOL. Gofynodd y Oadeirydd i Mr 55. J. Evans am adroddiad Swyddog y Budroddi parthed ei ym- weflied a Khop-y-Gk>ngl, a dywedodd ei fod wedi ffaelu cael gwybod a fu gwal oddiamgykh y oyfryw. Dywedodd Mr William Jones nas gellid gwneud dian yn ychwanegol ond adgy- weirio y man lie yr ymarlilwyisai y dyfroedjd. Oynygiodd Mr E. J. Evans y dyle&id can y man allan. Darllenodd y Clerc amryw lythyrau ar y mater yn dal allan fod y budrectdi yn cael eu cario yno oddiwrth dai eraill heb ddrws ceifn iddynt yn ,y rhan hiono o'r dref. Dywedodd y Swyddog Meddygol, yn cael ei gadarnhau gan yr Arolygydd, nad oedd traen o fewn .100 llath i'r lie. Gofynodd Mr J. Brindle a ydoodd yno blan o drains y Wwyf, a dylaseaii gael gweled y cyfryw er mwyn iddynt gael cynllun priedol ar gyfer y tai nad oeddynt wedi eu cysylltu a'r cyfryw.—-«Oynygiiodd Mr H. Pritchard fod y meddyg a swyddog y Budreddi i ymweled a'r ad- ran hon o dy l dy ac l roddi hy&bysrwydd yn j cyfarfod nesaf.—^Oadarnhawyd hyn gan Mr W. Thomas. Dywedodd Mr W. H. Thomas fod cwyn anarferoi yn cael ei -wneud o achos y budreddi hyn. Dywedotld hefyd fod Ilythyr wedi ei dderbyn o Fwrdd Llywodraetfh Leol yn cadarnhau deAvisiad Mr John Roberts fed swyddog budreddi i'r Oynghor. AFOTN GOOff A'R AFON WEN. Cynvgiad i agor a dyfnhau y cyfryw.-Dym- unai Dr. Thomas Jones wybod ymha le yr eedd y drwig gyda golwo, ar yr afonydd udhod ac eg- lurwyd iddo gan Mr Willi-am Jones ei fod ef a Mr Lewis Thomas wedi ymweled ar cyfryw ac ma.i yn Glanrafon yr tedd y drwg yn cydhwyn. Oynygiodd eu. bod wedti cael agorfa rhwng y ddwy afon yn y fan hon.-Dy-wedodd Mr John Roberts (arolygydd) ei fod yn cetfnogi y cynyg- lad, ond nad oedd na ddigon o rediad dwlr oddi yno i Bont Feliiihen ac. fod y cyfryw yn cael ei ha,gor oddiyno i lawr.—Dywedodd Mr W. Jones fod yn Bont Eelinhen argau ar draws yr afon.—Mr John Williams a ddywedodd nad ydoedd y cyfryw argaiu yn nwoh na lefvel y dwr yno, a dywedodd Mr Thomas Williams fod yno ddwy ymarl'lwysfa yngwaelod y cyftiyw argau.— Oynygiodd Mr H. Pritchard fod y Oyrvghor yn derbyn cais Mr John ItobertAs ei bod yn angeffi- rheidiol i symud "yr argati ac fod yr afon yn cael ei glaaihau.-Dywed-odd,lLfx John Williaans fod yr afon goch wedi ei.glanhi-u- gan Oaptain E. P. Rayner flynyddoedd yn ol, ac fod y dwfr oedd yn rhedeg yn awr yr un fatJi a/r adeg hono, ac nad oedd gan y Cynghor hawl ond ar ran o honi yn unaig gelf y rhan uchaf, ac nad oedd gan y Oynghor unrhyw hawl i ymyryd a'r argau ger Pont Felaii Hen.—Oynygiodd Mr E. J. Evans fod pwyllgor i ytmweilied ar lie; eiliwyd gam Dr. Thomas Jones, a phasiwyd.—Oadarnhawyd y gwelliant.am y gost o ddwy bunt a'r ffynhonau y Bur wen. Y FFORDD FAWR. Cynygiodd Mr W. Thomas fod y giat oedd yn arwain oddiwrth y Lilythyrdy i ben pone y Ltan yn cael ei chloi er rhwystro yr anifailiaid i ddyfod i'r llwybr.—Darllenodd y Olero lythyr oddiwrth. uin yn cwyno fod y ffordd yn hynod o fudr.—Dywedodd Dr. J. Jones fod yn retsyn iddynt gloi y ejiat os oedd yn bosibl cael gan bercheiiog ytr antiieiliaid i'w chau yn y oaeau priod'ol ac e'i fod ef yn cynyg gofyn iddo wneud hyny.-—Dywedodd Mr E. J. Evans os y byddaa i'r perchenog gloi y giat y byddai i'r anifeiliaid ddyfod dros y gamfa.—Oynygiodd MT I W. H. Thomas mai gofyn i'r perchenog glot y giat fyddai y doethaf. Eiliwyd ef ,ga.n Mr W. Tho- mas, a, phasiwyd. AMRYWTOL. Penderfynwyd a phasiwyd i wneud gutter yn Stryd MacJuine am y swm o 12p YmghYll & para- pet!—Tynwyd sytfw y Cynghor at wal ym arwain ar y ffordd i Benybonc gan Mr O. P. Jonee, yr hwn ddywedodd fod y cyfryw yn gogwydd at allan, ac y gallai gwympo i lawr i'r ffordd.— Petnderfyniwyd a phasiwvd i roddi rhybudd i'r tenant o'r cyfryw.—Pasi'wyd diolchgarwcih i Mr O. E. Jones, Tynrheol, am ed weithred yn tynu rhan o'r "windmill" i ffordd er lledham y ffordd.—Penderfynwyd newid amser y cyfarfod o dri o'r sjloch hyd 6. 30. yr hwyr.—Pasiwyd yn ,mftrydol.aynygiodd Mr W. Thomas fod oof- nodion pob cyfarfod i gael eu hargraffu ac eu rhanu rhwns yr aelodau.—Eiliwyd gan Mr R. Jones. —Darll enw yd amryw lythyrau gan y Clerc ynichvloh FfIwd LIA-yn Onh. etc. Dar- llenwyd llythyr oddiwrth deuilu Mr Josiah Grif- fith, diweddar aelod o'r Cynghor, yn diolch am eu cydymdeimlad a hwynt yn eu trallod.—rDad- i,emvycl ynghylch tynu "railings" oedd wedi codi yn Salem-street, a Weil-street, Porth Amlwch. —Oynygiwyd gan Mr W. Thomas, yn cael en eilio gan Mr W. H. Thomas, fod i Mr T. Wil- liams brofi fod sylfaen yn bodoli ar y lie yr yd- oedd ef wedi codi "railings" arno yn 3ilwrth Amlwch.—'Dywedodd Mr Williams fod ganddo dystion wrth law.—Oynygiodd Mr O. P. Jones fod iddynt dderbyn adroddiad y pwyllgor fu yn elrych v cyfrvw.—Penderfynwyd rhoddi y cyfryw heibio. pan (Mwoyd wrth y tystion nad oedd eu heosiau hyd nes y oaent olenmi cyfireith- iol yn n?]yn a'r cyfryw.—Oynygiodd Mr R. R. Jones fod iddvnt roddi 28 diwrnod o rybudd i Mr Williia^-s i -Iynv- y cyfryw i ffwrcl.-I.-Dywo. odd Mr T. Wil];ams y buasai y mater yn myned yn gyfreithiol os y cymerai y Cyngher y ovm uchod, gan ei fod ef wedi adeiladu oddiar yr hen sylf aen. GOHEBYDD.
Nodion Amaethyddol, &c.
Nodion Amaethyddol, &c. Gwesgir ar y Llywodraeth i dynu yn ol y gAvaharddiad yn nglyn a chludiad da oorniog o'r Argentine i'r wlad hon. Y mae y cwestiwn o ddyddordeb i'r amaethwyr mewn dwy wedd. Os tynir y gwaharddiad yn ol y tebygplrwydd yw y gostynga pris biff, er nad rhyw lawer, a gall hefyd i Lywodraeth yr Argentine fod yn fwy tueddol i ganiatau da byw Prydeindg i mewn i'w porthladdoedd. Rhaid i ni lonrn-farch cyfeillion Amlwch am ragoroldeb eu harddangosdad dydd Llun. Nid yn unig yr oedd nifer y ceffylau yn llaweir mwy llJa'r llynedd, ond yr oedd yr ansawdd yn od- idopr. Anhawdd fuasai cael gwell anifeiliaid i'w harddanigos, ac y mae hyrwyddwyr y gym- deithas yn gwir deilyngu y clod sydd yn ddy- leduia iddynt am berffeithrwydd eu trefniadau. Yr oedd ganddynt i-sgrifenydd, ymdrechgar ac ymroddgar yn mherson Mr Pfritchard, Bryn Eleth. Yr oedd y cynuiliiad yn anarferol o fawr, yr hon ffaith ynddi ei hunan sydd yn ddigon o brawf fod yr arddangosfa yn cynyddu yn ei phoblogrwydd. Edrvchir yn mlaen am arddangosfa lwydd- ianus yn Llangefni dydd Iau nesaf, y 14eg cy- cl fisol. Mae y pwyllgor a'r ysgrifenydd gweith- gar (Mir J. E. Hughes) yn brysur gyda'r paroto- adau, a'r oil yn eisieu ydyw tywydd dymunol. Gyda llaw, mae y cynhauaf gwair yn nodedig o doreitbiog yn Man elemil, ond ofnir na fydd yr ansawdrl cystal ag y gwelwyd ef flynyddau yn 01. Fel y mao ein darllenwyr yn ddiau wedi sylwi, bron yn mhob oiniaw yn nglyn ag ar- ddangosfeydd amaethyddol Lloegr, cyfoiria mwyafrif y siaradwyr at addytsg manau gwledig. Mae rheswm da i'w roddi am hyny, oblegid y mae pob ymdbech a wnaed hyd yn hyn i ddar- paru cynllun boddhaol o addysg wlediig wedi ffaelu. Yr oedd ysgol yr hen wraig, hanex can mlynedd yn ol, yn troi allan well llafurwyr am- aethyddol nag a droir allan heddyw gan ysgol- ion a dderbynient gefnogaeth y Wlad- wriaeth, a llafurwyr ag oedd ganddynt fwy o gariad tuagat eu gwl'ad ac yn llawer mwy celfydd yn nghangenau uchaf eu gwaith. Wrth gwrs, nid dyllanwad yr hen wraig ddygodd hyn o gwmpas, ond y ffaith fod y bach- gen, yn ystod boreu oes, yn cael ed ddwyn yn nes at Natur yn ai holl ogoniant. Llenwir llawer o ddiwygwyr addysg y dvddiau hyn ag ar- swyd wrth feddwl fod bechgyn mor ieuainc yn gorfod gweithio ar y fferm, a chymerir yn gania- taol y buasai yn well gan y bachgen fod yn yr ysgol. Credwn fod hyn yn gamgymeriad, ao y buasai yn we'll gan naw allan o bob deg weithio ar y fferm. Yn y ty-mhoir hwnw mae yn fedd- ianol ar gynheddfau iachusol ei genedl. Ar ol iddo dteulio amryw flynyddau i feddu ychydig wedddllion o'r hyn a eilw y dosbarth anllythyr- enog yn "book learning" (dysgu o lyfrau, etc.), nad ydyw y cytiheddfau i'achus hyn yn bodoli mwyach. Mae gor-ddtogn o'r math yma o addysg wedi ei gvnysgaeddu a syniaoclau gau. Yr hyn sydd yn eisieu ydyw cyfuniad dedwydd o addysg o'r tuallan yn ogystal ag o'r tufewn i'r ysgol. Yr addysg oreu ydyw yr un agy mae y sylwad- aeth o wrthddrychau naturiol yn cael lie i ddad- blygu. Gall y bachgen fod yn bur hyddysg mewn amryw faterion, ond heib feddu y gallu i ddefnyddio ei ddysg yn ymarferol. Dylai syn- wyr cyffredin fod yn gynyreh cyntaf unrhyw wir gynllun o addysg. Betih ydyw amcan addysg os nad ydyw i hyfforddi y meddwl i wir bwysig- rwydd pobpeth a ddigwydd o'n hamgylch ? Dylai addysg edn cynorthwyo i fyw -in bywyd bennyddiol yn y modd goreu, a pha fodd y gwnedr hyn os na ddeadlwn rywbeth am y byd rhyfedd yr ydym yn byw ynddo? Mae trefn addysg, yn ol cynllun y Wladwriaeth, bron wedi gadael Natur allan o'r cyfrif. Yn lie trefnu fod plant y wlad yn cael eu dysgu trwy gyfrwng meusydd a phethau naturiol amgylchynol er- aill, mae y Wladwriaeth wedi myned ar yr eg- wyddor o winend un cynllun o addysg ar gyfer plant y dref a plflant y wlad. Ar bob cyfrif dylid dysgu plant i sylwi yn fwy ar yr hyn sydd yn myned yn mlaen yn y byd amaethyddol o'u cylch. Pe gwneid hyn cymerent fwy o ddydd- ordeb yn myvryd y pentref a chedwid hwy oddi- wrth. y dymuniad am lyned i'r trefydd. Gwneir i ffordd hefyd a'r rhagfarn yn erbyn addysg yn mhlith rhai amaethwyr, er nas gallwn gyd- nabod fod y rhatgfarn yma yn agos mor gryf ag ydyw yn mysg amaethwyr <Seosniig. Ar y cyfan mae amaethwyr iCvTwru yn nodedig o awyddus i addysigu eu plant ac. i aberthu llawer tros- tynt. Ceir fod yr adroddiadau a dderbyniwyd am y cynhauaf grawn yn Ewrop yn fwy ffafriol nag y rhoddai adroddiadau blaenorol ar ddeall, oddigerth yn Ffrainc, lie na ddisgwylir ond cyn- yrch cymedrol. Yn Hungary y ceir y cnydau gwenith mwyaf yn ystod y blynyddau diwedd- af. Yn Rwsia a'r gwledydd Dwyreiniol bydd y cynhauaf yn llawer mwy nag yn y flwyddyn o'r blaen. Tybir v gall yr Almaen feddu cyn- yirrh gweddd, o'i gydmaru1 a'r bychander yn 1901. Torwyd y rha.n fwyaf o'r ydlau yn Hun- gary a Roumania. » Mac preswylwyr Ynys Norfolk, y rhai a Tifadlt oddeutu saith gant a haner o eneidiau, mewn angen mawr am long i gludo eu cynyrch i borth- ladrloedd Awstralia a'r Mor Deheuol. Cynhal- iwyd cyfarfod yn y Mansion House, Llundaim, o dan lywyddiaeth Arglwydd Oarrin^ton, i'r dyben o hyrwyddo cronfa i'r dybe'n o bwrcaeu y cyfryw long. 0|yfei!riwyd at y ffaith fod eirin gwlanotg (peaches) yn fynyoh yn cael eui rhoddi i foch oherwydd fod y cyfrwng i ddwyn y ffrwythau i'r farchnad yn fyr. Yr oedd cyf- Lawnler o bananas ac aur-afalau da yno, ond yr oedd y trigolion yn cael eu digaloni gan yr anallu i allforio eu cynyrch. Awgrymid y bu- asai mil o bunau yn ddigon i brynu ysgwruer, er fod siaradwyr eradil yn dadleu fod swm mwy yn arugenrheidioL
[No title]
Dim ond 2p 15s y funyd y mae y wlad hon yn ei w.1xio ar genhadaeft,hau tramor, tra y gwaria ar ddiod 320p y funyd. Pe biziifsal mam eich mam yn chwaer i fodryb hynaf eich tad, pa bertbynas fuasai ewythr eich taid i fab-yn-ngliyfraith eich taid ? Cafodd gwrsig dynu ei Ilun yn ddaweddar, a thynwyj ef mor hynod o dda fel ag y boddlonai y gwr yn llawer iawn gwell na'r gwreiddiol. Y mae arnoin angen defnyddio yr holl synwyr cyffredin a roddodd Duw i ni yn ogystal a'r holl ras.—John Wesley.
GLO MON.
[Nid ydym yn gyfrifol am syniadau ein goheOb* wyr.] GLO MON. Syr,—Ar gais lluaws mawr o drigolion Mon zg syrhi yr teinilo dyddordeb yn y mater uchod, dym- unaf hysbysu y cynhelir cyfarfod cyhoeddus yn Liangefm i glywed adroddiadau y peirianwyr mwnavl sydd wedi bod yn archwilio y glo-wely, ae i gael trafod-actli ar y pviodtddeb o fiurfio cwmni i weithio y glo. Ceir hysbysiad swyddogol o ddydd- ia-el y farfod yn v "Clorianydd" am yr wythnos nesaf Ydwyf etc", EVAN JONES. Llfaigristiolus, Awst 2, 1902.
FFORDD CLWGH BACH.
FFORDD CLWGH BACH. Syr,Mae Oynghor Dosbarth Twrcuhelyn wedi ac^yweirio Pont. Clwch Bach, yr hon oedd yn gul a-1 wedi (,i--w:, ni' oedd ganllawniau iddi, A chwynid gan hiwer o'i herwydd. ürld, yn r, Y mn- Mr Tbomis. aro^vgvud liyra-l y dovb-uth (trwv Mr J'din sVijliams, eo;;tj a^tor tlyi'T, Piwyf Lleclicynfarwy), wedi trin y bout yn rbAgortI, t,rwy ledu dwy lath arir ac adeiudu g'\al o bobtu iddi. Mae yr ardalwvr yn hynod o ddio'ehgar am y welli.allt maent wedi ei wneuthur ar yr hen ffordd hon Paham y gelwir yr her. ffordd yn Lon otwc-n. Bach nid wyf yn gwybod, os nad oddiar ei chysylltiad a thyddyn o dir sydd yn terfynu ar hochr. Fe ddywed hanesyddiaeth ei bod yn rhan o hen ffordd Ru'feinig «ydd mewn cysylltiad a Lon y, Bwbach, Llanddyfnan, ac hefyd hen ffordd Pont y Crocbon, ac y mae Lon Clwch Bach yn arwain at "gate" Fferm Bodedern, ac heibio Pl-ds Presaddf f cl, ao at Eglwys Edyrn. Ond trwir dir Presaddfed mae yr hen ffordd wedi ei chau ers llawer o flynydd- oedd, ac y mae yna lwybr-troed wedi ei acia-i1 at wasanaeth y cyhoedd yn He yr hen lon, ond ers tua phtdaix blynedd beliaeh y mae Arglwydd Staniey, Penrhos, yn treio can y llwybr. Mae Cyngb<,r Plwyf Lkchcytifarwy wedi cymeryd y cwestiwn o agor y llwybr, a (^lynghcr Dosbarth Llanerchy medd, a'r Oynghor tjirol hefyd, wedi gwneud ym- chwiliadau i'r mater, ond heb gael bod d lon rwydd terfynol. Deallaf fod teimladau yr ardalwyr yn codi yn itwch am gnel prawf teg unwaith eto parthed agor y llwybr. ac v mae yma rai trigoJion o 80 i 95 mlwydd oed. meddir, wedi aider defnyddior llwybr ar hyd eu lioe6 hirfaith heb weled yr im rhwvstr. Mae Cynghor Plwyf Llechcj nfarwy, Lefyd, wedi gwneutiiur pont gti-j g i groesi yr aion rhwng Bc<Isuran a Llainyrebol, yr hon bont sydd ar lwybr-troed o Eglwys Llechcynfarwy, trwy dir Doo- suvan a Llanivrelvol a'r Hen Dy, ac yn aiwain i'r nat. Farm ac i hvybr Pre.saddfed. Mae y Qy»g» horau uchod yn haeddu CFmeradwyaeth am y gwaiUv ri acorol y maeiit wedi ei wneud ar y ffyrdd. Hyd-eraf y bydd i drethdalwyr ''district" Llech- cynfarwy a Llanerchymedd wasgu ar y sawl a ddewisir ganddynt i fod yn gynrychiolydd yn y Cyng- hor yn lie y diweddar Mr Roberts, Gwredog. L roddi ei holl gefnogaeth o blaid cael ymehwiliad' teg i gyfreithlondeb llwybr Prfmddfed.-I d,,vyf, etc., AP DAFYDD. -I _ø
1 " Czeninen Eisteddfcaol/'
1 Czeninen Eisteddfcaol/' ARG'RAPHi-^ ARBENIG, AWST. OYNHWYSIAD. Drylliad y "Royal Charter:" Pryddest; gam Llew Llwyfo.—"A fyno gyrhaedd nef wen goron, Dwy ran ei helynt-dram a hoe lion Pi yddest y Gadair gan Ddyfnallt.—OwTdd Gwedda Awdl y Gadair; gan Fethel. Y Ffynon: En- glyjuon gan Farlwydon.—"Dos, ac na phecha mwyach gan Nathan Wyn.—Newyn 0};wyddi gan y Parch L. Rhystyd Davies.—"Dyn a drenga, a pha le y mae?" Myfyrdraeth gan Fryfdir ac Athjx>n.—Pryilcndeb Can gam loan Anwiyl.—Pur dab Awdly Gadair; gan Pwlchydd Mon.—Y Nos Oanig gan Wydder- rg.-Marhn Luther yn Nghynghor Worms: Awdl y Gadair gan Wilym Deudraetb.—Dy- ffryn Conwy Pe'niillion Telyn gan y Parch T. ■Oynfelyn Benjamin.—"Ystyriwch y Brain. "Ystyriwch y Lili:" Englynion. gan loan Anwyl —•"Afc> nil ddysgant Ryfel mwyach Pryddeist y Gadair gan y Parch H. T. Jacob.—Pleser- dauth yr Yssrol Sabbothol: Can Ddesgrifiadol; .aJ1 Mr R. Abbey Williams,.—Y Wyddia,: C'ajv- i,g; gan Iso-aer.-Machl-tid Haul: Awdl y Gad- air gan Mr James Evans.—"Cofiwch fy Rhwymau Pryddest; gan Mr Abram Tlio- ma,s.-Ar yi helyg o'u mewn v crogasom ei,n. el telynau Pryddest y Gadair gan y Parch W. Bowen.—"Wele y Dyn:" Pryddest y Gadaiir; gan iSymlog.—Y Cardotyn Dall: Can gan Dry- fianwy.—Gwalia Can gan Cyoi-w)-st.-Dyd,cl Nadolig yn Nghwm Rhondda: Telyne/x y Ga!Ù,- air gan Nathan Wyn.—leu e net yd Can, gan Dawe.-Rhyfel: Gogangierdd gan y Parch W. Pari Huws.—Yr Eisteddfod Genedlaethol can gan Hywel Tudur.—Suddiad y "Dnvmmonii Castle Pen ill ion gan Drebor Al ed.—Y Oriljjo ddeiiliwr: Tuchangerdd gan )Ir David Owen. -Pedwai- Tvmor y Flwyldy-n Englvn.ion gan Femiig C,'ba,Dvchwdiarl Owch y Py-sgotwr: Tell ypi-T,ion. --gait Fryfdir.-Iorwe,rth y Seith" fed: Oan; gan Mr S. Owens.—Tydfil Ferth- yres: Oadwen o EngljTiion an Nathan Wyn. —Yr Alltud Oywydd gan y Parchi B. Olwyd- fryn D:avies.-GNk irf Penillion gan Ab Hefin. —Y Teiithirvvr yn Eayri: Adroddiad gan Alp Glaslyn.—Englynion a H,iT-a-thoddeidiau gpn Dinlla, wilym 01 wyd, Oyndielyn, Meurig Cyfei, Granellian. Mr R Mon Williams, C-waenfib, Mr J. Williams, Mr W. Roberts, Gwilym Wyn, Mr D. O. Jenkins, v Parch L. Rliysstyd Da\des, Iseifion. Anant. Mr D. C. Jones, Ap Valant, Attha. Myfyr Dyfel, Pew p on, Mr John Jonet;, Mr AV. Ellis Abon, Gwilym Oeiriotg, Mr Rl. Francis Williams, Ab Heyin. Celynfab, Mr Owen Evans. Glan Cymeriar, D. A. Davies, Glan Wnion, Mr H. IJ W. Hug-he.s, Mr David Wynne, Mr David Jones, Gwynus, Nathan Wyn. Èryddon. Gvrernoiele, Myfyr Dyfed. Mi Richard Jones. Mr Thomas Jones, Mr T. Her- be'rt Hughes, Mr John Pritchard. -Glyn Myfyr, f3 Myfyr Twrch. G'lugoig. Dewi Barrer, Skewenydd, Mr Owen T. Davies, Gwyrfai, Mr J. L. Thotmas, Mr Gwentfryn Jones. Trebor Aled. Mr R. F. Williams, Myfyr Hefin, Oreun>a,ntydd. Trebor, Aled, Oarnelian, Eilir Aled, J. P. Owen. Mr T. E. Williams, loan Myrddin, R. Davies. Mr W. H. Roberts, Mr Ijewis Thomas, Mrs Morgan Evans, Elfyn, Mr R. Lloyd Jones. Dewi Tudur, Ab Oernyw. LIanorf-ab. Mr Daviid Jones, Mr T. Jones-Parry, GHn Llyfinwy, Mr John Griffith, leuan Mai, Treflyn, Oenech, Ehedydd Enilyn, R. Gdttins, Ap Tetla. Ap Oledwen. Glan Pair, T. /-i .2c T vjj'raeyin, \jwenxiryii jwuws, jtejuiug, Mai o Feirion, etc.
Advertising
ENAINT A PHEiLHNAU HOLLO WAY. —• Anhwylderau y Croen.—'Nid oes unrhyw an-* hwyldoe-b ar y croen, bytdded ei natur beth y bo,, wedi methu cael ed inell-a pan oedd y cytferiaut rhyfeddol, nerthol hjru yn cael eu ryznhivyso yn briodol. M-ewn afiechydon manwynol a chlafrllyd. y iiiae-it, yn nodedig o wasanaeth- gar. Y clefri poet.h a'r llynorod, van wedi gwrthsefyll pob triniaeth arall, ac, yn rai do 1, y U yn myned yn ivaeth-wa-c-tli, a wellhawyd yn Hwyr gan Enamt oereiddiol HOLLO WAY a'i Belanau puredddiol, y rhai a ddiwreiddi'ant y drwe o'r ywaod, gan adael y cyfansoddiad yn rhydd oddiwrth bob anvyddion o'r anlhwylder. Yn y faethfa dylai Enaint HOLLOA AY fod yn wastad wrt.h law. Rhydd esmwythad itiewtt ysigiadau, cleisiau, llosgiad, vsgaldiad, a llyn- orod ar blant bychain, a gellir yn hawdd ea defnvddio p-an y gweinydd cyffredin. Gellwch baii mil o feddyliau drwg, ond nis gellwch ddi-wreiddio un. Tra vr oedd y Pab Julius Avrth ei giniaw, ry- feiriodd at baun oedd ar y bwrdd, gan ddyweyd. —"Oedwch y paun yjia i mi erbyn SWliEf lieno. yr wyf yn bwriadu swpera yn yr ardd. gan fy mod vn disewyl cwmni." Pan ddaetb. =qcr swper, nid oedd v paun wedi ei. ddodi ar y bwrdd gan hyny,, darfu i'r pab. yn o! ei arfar, fyned i gynddaredd erclndl. Un o'i garddnal- iaid, yr hwn oedd yn edstedd ger a ddy- munodd arno beidio gadael i beth mor rilibwy8 ei gynhyrfu gym ain t. "Beth meddai y pab, "os oedd Duw yn ddig,llawn wrth ein thieni cyntaf am fwyta, afaJhycl nes iddo en bwrw hwy allan o Baradwys—paham nas galUsf fi. ei ficer i-ma ar y ddaear. fod 3-n ddigllawn ynghylch paun. gan fod paun yn beth cymaint mwy pwysic na- afal. BOH WICK'S Dull Haul* u ■ UnUCIf Eets! BMF■ wL mm Wm rm ■« ■ mm mm 9mmm Atblieshah immupcjdims, H W.ltUiHUBrAENWOGHOK WEDI BOD YH BUB ADNABrDDUS BBS AOOS I 60 MLTNKDD.