Y Tyst

SALEM, LLWYNYPIA. Cyfarfodydd Jubili.—Sul a Llun, Gorphen- haf 2il a'r 3ydd, cynaliodd yr eglwys gyfarfod- ydd talu y ddyled oddiar y capel, a hir gofir y dydd gan lawer fel dydd heb gyfrifoideb arianol. Mae hanes yr eglwys yn ei hymdrechion i gyfarfod a. i chyfrifoldeb yn hysbys i lawer, fel un o'r eglwysi hyny y buwyd yn ofni fwy nag unwaith y buasai yn methu dan y baich; ond trwy ofal, ffyddlondeb, a gweithgarweh, yr ydym heddyw yn ddiddyled. Pregethwyd gan y Parchn T G. Jenkyn (yr hwn sydd wedi bod yma am 28 mlynedd, a hyny cyn adeiladu y capel, fpan yn addoli yn y festri) D. Rhagfyr Jones a W. Charles, M.A., Treorci; J. Will- iams, Hafod; ac A. P. Evans, Porth. Pryd- nawn dydd Llun, cafwyd cyfarfod i ddatblu capel heb ddyled. Darllenodd y Parch T. G. Jenkyn, y gweinidog, bapyr yn gosod allan hanes yr eglwys a'i hymdrechion o'r dechreu, a chafwjd ystadegaeth o'r sefyllfa arianol gan Mr D. Jones, yr ysgrifenydd. Derbyniwyd i aelodaeth eglwysig trwy ddeheulaw, 650 bed- yddiwyd o blant, heb son am bersonaii wedi tyfu yn ddynion, 450 claddwyd o'r aelodau yn ystod dwy flynedd ar hugain, 79; a,chasgl- wyd dros lO^SOOp. Gweithwyr a phobl mewn amgylchiadau cyffredin yw yr holl aelodau, ac ychydig iawn o gynorthwy a gawsom tuallan i gylch Llwynypia. Triugain oedd rhif yr eglwys pan ffurfiwyd hi, ac mae rhif yr aelodau heddyw o fewn ychydig i 400. Codwyd un wr ieuanc i'r weinidogaeth, sef y Parch J. D. Jones, Shotton, sir Fflint. I'ma derbyniwyd y Parchn J. G. Jones, Cwmogwy; a James Jenkins, Edensburg, Pennsylvania a Timothy Walters, pregethwr cymeradwy sydd yn aros yn yr eglwys. Mae yr eglwys mewn sefyilfa iacb, ac yn llawn ysbryd gwaith. Mae rhif yr Ysgol Sul ar y llyfrau tua 400. Mae yn yr eglwys gor sydd wedi perfformio tua dwsin o oraturios-prif weithiau y dydd ac y mae y Gobeithlu yn cynal cyngerdd agos yn flynyddol er's ugain mlynedd, ac mae clod mawr yn y rhai hyn yn ddyledus i Mri John Granville, T. A. Jones, T. John, a Phillip Llewelyn. Y mae llawer wedi ei wneyd, a dysgwyliwn wneyd mwy eto dros ein Hiesu a'r Gwaredwr. Byddwn yn cychwyn i lanhau ac ad-drefnu y capel ar unwaith.

TABERNACL, CWMGORS. Eglwys Newydd.—Dymunir hysbysu fod y gangen oedd yn ymgynull yn Featri Cwmgors, perthynol i eglwys Carmel, Gwanncaegurwen, a chydsyniad y fam-eglwys, wedi ymgorflFori yn eglwys yn y lie uchod, ac i gael ei hadnabod wrth yr enw Tabernael, Cwmgors. Bydd y Sabbath, Gorphenhaf 16eg, yn ddydd a hir gofir yn yr ardal hon, pan oedd y Parch B. D. Davies, Carmel, gyda rhestr o ddau gant, a phymtheg o enwau i'w darlle:1 fel sefydlwyr yr achos yn y lie. Hefyd, mae yn bleser meddwl mai. cynydd yr achos yn y lie oedd yn galw am hyn Mae y fam-eglwys eto yn N gharmel yn rhifo ei saith gant o aelodau, fel nad oes eisieu iddi ddigaloni, ocd myned yn mlaea eto yn nerth yr un Duw ag y mae wedi ei wasanaethu ar hyd ei hoes. Ei dymuniad olaf i'r ferch cyn cychwyn oedd, am i Dduw lwyddo yr achos yn y lie, trwy fod yn fur o dan o'i hamgylch i'w nerthu a'i hamddiffyn, ac yn ogoniant yn ei chanol. Dymunir hefyd hysbysu. am i bob gohebiaeth, yn nghyda'r supplies yn nglyn a'r eglwys uchod, i gael eu gwneyd trwy yr ysgrifenydd.—Ydwyf, dros yr eglwys, JOHN GRIFFITHS, Y sg., Bryn Siriol, Cwmgors, Gwauncaegurwea.

TABOR, ABERGWYN Fl. Cantata.- Yr oedd yr eglwys wedi bod yn edrych yn mlaen am gryn amser at nos Iau„ Gorphenhaf 6ed, pan y perfformiwyd y cantawd 'Yr Ysgol Ddyddiol,' gan blant bychain yr Ysgol Sul. Yr arweinydd oedd Mr D. A. Jenkins, A.C. Cafodd pawb weled actio difai, a chanu rhagorol gan blant bychain iawn. Mae Mr Jenkins a'r plant wedi gweithio yn galed am fisoejd lawer er cael y fath berffeithrwydd gan y rhai bychain. Credwn eu bod wedi eu Ilwyr foddloni nos Iau wrth weled y fath dorf o wrandawyr astud. Mae y cantawd wedi profi yn llwyddiant addysgol i'r plant, ac yn arianol i'r eglwys. Gobeithio yr a. Mr Jenkins yn mlaen a'r gwaith rhagorol hwn, fel na bydd y cantawd hwn ond rhagflaenydd i lawer eto yn y dyfodol. Tr Tsgolion Sul.-Er mantais i ysgolion elfenol y lie, mae yr Ysgolion Sabbathol yma wedi penderfynu rhoddi eu gwledd flynyddol i'r plant ar yr un dydd. Felly dydd Llun diw- eddaf, cyfarfyddodd yr ysgolion ar y Square yn Commercial-street ac wedi i bob ysgol ganu, aethpwyd yn orymdaith drwy y lie. Wedi hyny, aeth pob ysgol i'w gwahanol gapeli i gyf- ranogi o'r danteithion parotoedig. Daeth ysgol Tabor allan yn rymus, a threuliwyd amser hyfryd yn nghymdeithas y plant. Gobeithio y ca y teimlad undebol uchod rhwng y gwahanol eglwysi le blasnllaw o hyn allan er mantais i eglwysi y lIe.

EBENEZER, CAERDYDD. Cyjlwyno Anrheg, Cafwyd cyfarfod dy- ddorol yn y capel uchod nos Lun, Gorphenhaf 17eg, pryd yr anrhegwyd y Parch H. M. Hughes, B.A., gweinidog gweithgar y lie, ag inkstand arian cerfiedig gwerthfawr gan Gym- deithas Pobl Ieuainc yr eglwys. Wedi ym- weliad grasol y Diwygiad, deffrowyd y bobl ieuainc i fwy o ymchwiliad a meddylgarwch am wirioneddau sylfaenol Cristionogaeth. Ac er eu cynorthwyo i gyfarfod a syniadau ac honiadau amheus, traddododd Mr Hughes gyfres o ddar- lithiau gwerthfawr ar Brawfion o Gristionog. aeth' (Cliristian Evidences). Yr oedd cynuli- iad y dosbarth dros gant bob nos Lun. Ar ddiwedd y gyfres, penderfynodd y bobl ieuainc ddangos eu gwerthfawrogiad o lafur Mr Hughes drwy gyflwyno iddo yr anrheg a nodwyd. Tros- glwyddwyd yr anrheg gan Mr R. Thomas (mab y Parch R. Thomas, Glandwr), yr hwn sydd yma er's blynyddau mewn ariandy, ac yn ysgrifenydd ffyddlon i Gymdeithas y Bobl Ieuainc. Siaradwyd hefyd gan nifer o frodyr ereill, a chydnabyddodd Mr Hugbes y rhodd mewn. geiriau tyner a tbei mlad dwys. Yr oedd yr anrheg yn syndod hollol iddo, gan iddi gael ei dwyn o amgylch yn ystod ei absenoldeb yn Nghymanfa Meirion. [Danfonwyd yr enevlion a ddarllenwyd i Pedrog.-GoL.] OW1,dd Ymadawol.—Prydnawn Sul diweddaf, trowyd cyfarfod gweddi arferol y bobl ieuainc yn gyfarfod ffarwel i Mr Ben Davies (Dun), yr hwn oedd yn aelod ffyddlawn a gweithgar o gwrdd y bobl ieuainc. Mae Mr Davies wedi penderfynu gwynebu ar faes y weinidogaetb, ac yn dychwelyd i'w hen gartref yn Ceinewydd i barotoi at hyny. Er dechreu y Diwygiad yr oedd Mr Davies wedi ei danio yn rhyfedd dros waith y Gwaredwr. Y mae gydag ereill wedi gwneyd gwaith cenadol gwerthfawr mewn lle- oedd isel yn Nghaerdydd. Anrhegwyd ef gan y bobl ieuainc a Beibl gwerthfawr, ae a. llyfrau ereill, ar ei ymadawiad. Mae calonau lu yn gweddio drosto, ac yn dymuno Duwyn rhwydd iddo. Fel ei athraw yn yr Ysgol Sul, dymunaf yn garedig ei gyflwyno i sylw eglwysi cylch Ceinewydd fel un teilwng iawn o'u cefnogaeth, drwy ei alw i'w gwasanaethu, yr hyn yn sicr fyddai yn fendith iddynt hwy ac iddo yntau. DEWI VYCHAN.

GWARKNTIR y bydd i uxi blychaid o OLATtTCWQ P ti PILLS i wella pob dyferlif o'r Peiri'mnn T^ni i S h ddau ryw, wedi ei enill neu yu gyf'insoddiidol ft/" Un 1J r poena,l yn y cefnA &>rarentS effod'yfholtoi SfTdl^ h "'l'l m n"'3'' werth mewn blyeiiau 4s 6c yr un gan vr neu anfonrln BreintlvUiyrlu T?™1I i Hnrhyw Syfeinad atn 60 o lythyrnodau can Lincoln and Midland Counties Drug Company, Lincolnf

EGLWYS Y CRWYS. Codi Pregethwr.—Ar ol i Mr Evan J. Long -un o blant yr eglwys uchod-gael cymkelliad taer gan ein parchus weinidog, y Parch J. Johc, i ddechreu pregethu, ac i hyny gael ei basio gan yr eglwys, traddododd ei bregeth gyntaf Su!, Gorphenhaf 16eg; yna wedi ychydig o eiriau toddedig gan Mr John, cadarnhaodd yr eglwys ei phenderfyniad blaenorol, fod ein brawd ieuanc i barhau yn y gwaith da o breg- ethu yr Efengyl. H. J.

°bono. y mae y peiriant genym eisioes, y mae ova • 'uosocaf ° Grefyddwyr Cymru yn gallu ji *eitb:o drwy G/nghr «ir yr E^lwyei Roydaio n. Q411 dda^gysylltir jr Eglwys, dtw bitbaa i'r Q^gbrair ceir felly undeb tanll grefyddwyr a sylweddolir y biolwyd 1 aeth yn rband, olaidd a drig gyda'r oeD.' Y mae Cymru Unol n oosiblj Ran na dyga nnrbywiaeth. Nid dim o undeb peiiitnol—nil enwad, un b'cil bol- ^eaidd, neu un gred\ Y mae C/mru Unol yn ond golyga ein bod yn baro i aros peth J* ein Arosodd y gwersyil wrth yr Ua ob lrlam. Mwy o lawer yr arafa yr ychydig 6iwydd fod y lluaws yn metbu dilyn y pace. Yr I Joa ni y llynecd wedi protestio jn e byn gor- fithrawon i ddysga c efydd yo yr Ysgolion dl I, ar draul trethoedd gorfolol. Proleet 4 a aPLcal, unol â'o tradèo Hadau a'n hegwyddorion. J1* nil Annibynwvr C/rerj yw y tobl i dori ar b^eld Cymru Uco'; os yw ymwyafrfam y i'r ysgolion. Yn 6icr, fe fyddwn yn fcdilon wyn undeb y genedl, i gerdded yn aiarach 8 y mecrem. Gwnawn, fe aroswn with y w6ls''l i dd'od i fyny. Ond psrchwn y ihai sjdd ci ein plith fel Musts, wedi dringo Pisgab, a ael g Iwg ar y Qanain sydd yn mlaen. cyn i'r 4 ersjllgael cipolwg ami. Dlolchwn i'r Nefoedd br w$r P sgab. Pobl y gweledigaethau a'r j, "pddwydion arwrol, ac anmhosibl yn ngholwg fr8lv Cymru fy ngwlad, ar dy faneri ys^riana j^^dwydion dy broffwydi :—'To nccompl sh not v the diffijult but even the impassible.' There lies the golden rule To Had out whet you cant ot do, And then to go and do it.' jj**eUy ti ddeui yn genedl fawr, yn genedl &'i JUeb yn wastad i gyfeiriad yr haul, DYDD IAU. CYFARFODYDD PREGETHU. Ii re¡;(ethwyd yo y Ileoedd a chan y gweinid" gln canlvnol j .\111 7.30, yn E'im, y Parch D. Adams, B.A. erpwl. :Qtn 10, yn Saron, y Parchn J. Machreth ees, Llundain, a J. Miles, Aberystwyth. p Aia 2, yn Saron, y Parchn H. Ivot Jones, baer» a J. Charles, Dinbych; yn Elim, y K^rcha Talfor Phillips, Ffestiniog, a T. E. ^mas, Coedpoeth. 6, yn Saron, y Parchn D. Williams, ^eoclochog, ac O. R. Owen, Lerpwl; yn Jfewr, Sirhowi, y Parchn R. J. Huws, 'hel, a J. Pedrog Williams, Lerpwl. 8t UYnaliwyd cyfarfodydd Saesoneg yn Castle- ^eet. Pregethwyd am 11 gan y Parch H. Lewis, Llundain. Am 2, cafwyd anerch- ■^•au gan y Parchn Bowen Rees, Affrica, a W. v. °Ekyn Rees, China. Am 6, pregethwyd gan dfr ??rchn J* Cradoc Owen, A.T.S., Llan- "8ilio, a A. Penry Erans, Porth.