Y Gwladgarwr

Mythyvsm at y Proffeswr Jarvis, Canton, grer Caerdydd. Oddiwrth bersonau a wellhawyd ganddo. Tontre'r-bel, gel Crumlin, swydd Fj-nwy, Mai 29, 1862. Anwyl Syr,—Yr wyf yn ystyried fy hun dan rwymau i roddi i chwi, a'r cyhoedd os ewyllysiwch, y dystiolaeth a ganlyn:—Yr wyf bron yn saith a thhuK-un oed. Oechreuais golli fy nghlyw tua deuddeg mlynedd yn ol. Tua dwy flynedd yn ol aethum bron yn hollol fyddar, ac ni chlywn neb yn siarad heb iddynt floeddio yn uchel. Oosodwn watch ar'1y n'ghlust, ac ni allwn er hyny ond prin ei chlywed. Bom dan eich triniaeth medrus chwi am bump wyth- nos, a thrwy eich medrusrwydd chwi, 8 bendith y1' Arglwydd, cef- ais fy adferu i feddiant o'm clyw i'r fath raddau, fel y mae y rhai a'ni hadwaenent yn rhyferklu, ond neb yn rhyfeddu mwy na mi fy hun. Cyn ymadael a chwi, clywn y watch yn ticiun hyd fy mraich oddiwrth fy nghlust. Yr wyf wedi g-allu mwynhau fy hen hyfryd- wch o glywed pregethu yr efengyl. Mae y gwelltaad a gefais wedi gwneud y draul o ddyt'od atoch chwi, a bvw yn Nghaerdydd ana 5 wythnos,yn,ddim yn fy ngolwg. Y4wyf >yn<idioiobyar, yr eiddoch, &c., .i 'oj' Yr ydym ni yn adnabod John Jones, ac yn dystion fod ei dystJ aeth yn wir. J WILLIAM JOUKS, Cefucoch, ger Crumlin, (brawd J. E. HUGHS, Gweinidog Penmain, Mynwy. Peel St., Caerdydd, Ionawr 26, 156 ø Anwyl Syr,-Dymunat ddwyn tystiolaeth i'ch medrusrwydo gwellhau Byddardra (Deafness). Bum yn lied fyddar am dw* blynedd, a threiais bob meddyginiaeth ar a glywswn am dam*. iyl> ddim lleshad. Anogwyd fl i roddi prawf ar eich dyfais ddig'y^frL- chwi, yr hyn a wneuthum, a gallaf eich sicrhau na fu yn g«nyf, oblegyd cefais hollol wellhad dan eich triniaeth; ac hyny vn fy rhwymo i anog yr holl fyddariaid i dreio am genych, a rhoddaf yr un cyngor iddynt ag a gefais fy hun analluog i glywed ond ychydig, Rhoddwch brawf ar ddyfais iydd y Protfeewr Jarvis, a chredaf, ond rhoddi prawf teg a"11' deuwch i glywed eto fel eynt.' Ydwyf yr eiddoch yn barchus, S. P. GaiaivS*- Cwmtwreb, Yatalyfera, Chwefror 10, IB62. Syr,—Dymunaf eich cydnabod, gyda chalon ddiolchgar gwellhad rhyfeddol a dderbyniais dan eich triniaeth. Bum vn "*j, oddef poenau dirfa^rr yn fy nglin am lawer o flynyddau, fel y yn rhy wan i'm cynal heb gymorth ffyn. Bhoddais brawf'ar a»rJ feddygon tref a gwlad, ac ar lawer o gynghorion, a ffrvyth llysia^i ond ar ol treio y cwbl, yr oedd y boen vn cynyddu, a'r aelod grwanhau. O'r diwedd, penderfynais i roddi prawf ar eich medrU". rwydd chwi, a llawen genyf ddweyd, cefais hollol iachad ge^Sc J ac yr wyf yn awr, ar ol tair blynedd o brawf, yn hysbysu nad wedi teimlo byth oddiwrth y Glunwst (Aciatica), nag un ai'^X am dano. Felly gwnewch y ffaith yn hysbya, er mwyn erei" ddichon fod yn cael eu pocnu gan y Glunwst. Ydwyf yn wir ddiolchgar, KICHARD WILLIAM5- AT Y CYHOEDD,— Bum yn dyoddef oddiwrth Annhr'euliad (I" gestion), yn nghyd a'i ganlyniadau annedwydd, am grj-n am«er, gwyr y rhai a boenydir ganddo am yr annedwyddwch a gvnyrcU, yn well nag y gallaf fl ei ddarlunio. Cymerais lawer o (.'ytl'eir'f meddygol,. oddiwrth feddygon goreu Caerfyrddin, ond yn boU0' ddieffaith yr oeddwn wedi gwanhau i'r fath raddau, nes" oedd*1' wedi myned yn ddiobaith am wellhad. Ond trwy drumiredd, cef^ lwyr adferiad dan driniaethau Mr Jarvis, Canton, ger Caerdydd, aC, felly ystyriwyf yn ddyledswydd amaf i roddi y dystiolaeth ucho1' er mwyn calonogi y rhai a ddichon fod yn dyoddef oddiwrth yr a iechyd torcalonus hwn. Ydwyf yr eiddoch, &c., XATHANIEL THOMAS- Yr wyf yn hollol gydnabyddus a Mr Nathaniel Thomas, ac VT yn teimlo yn ddedwydd i sicrhau gwirionedd y dystiolaeth ucb°° o'i eiddo. "VVM. THOMAS, Gweinidog y Bwlchnewydd, ger Chwefror 9,18fi3. graigyberth-lwyd, ger Mynwent yCrynwyr, Hyd. 22, 1662. Barchedig Syr;—Yr wyf yn cymeryd y cyfle presenol i fy mod yn drwm iawn fy nghlyw am ysbaid o amser, ac y mae ) ddywenydd o'r mwyaf genyf hysbysu y cyhoedd i'r Professor Jar¿ vis, Canton, ger Caerdydd, adferyd fy nghlyw, fel yr wyf yn cly*' yn gystal agyr oeddwn ys deng mlynedd yn ol. ÐAVID LEWIS, Shopwr^,

11, Commercial Place, Aberdare, April 1863. Sjr, I beg to call your special attention to my i I I I [Hat Department, which is now replete with the Newest Designs for the Season, including the Gladstone and Sar- dinian so much in demand, for style and quality not to be sur- passed. Soliciting your patronage and support, I I remain, Sir, Your most obedient servant, U. LEWIS. 11 .1 Maelfo Itliad am Alar Wisg-oeddr 7, COMMERCIAL PLACE, ABERDARE. JAMES IOlWE8, Perclienog*. BONETI DU Gwasanaethgar o Is. lid. CAPAU o 6 £ d. Pob math o Alar Wisgoedd (Mourning) at wasana'.th Teuluoedd, i'w cael am y Prisiau isela<f. Gellir cael gwasanaeth Elorlen (Pall) yn rhad,. os ewrllyrir ei chael. (iWEIlXII SYIWB ("WIITIIIWB. The Old Bee-hive Tea Warehouse- 13, Cardiff Street, Aberdare. T)YMUNAF hysbysu i drigolion Aberdar a'r cymydogaethau, 'J mod wedi agor y Masnaehdv nabod vn ddiweddar, gyda 11awn' der o De a Bwydydd yn gyffredin. Can fy mod wedi prvnu'J" STOCK er pan cymerwyd y Duty oddi ar y Te, yr wyf yn penderfynu rhoddi cyflawn fantais o'r gostyngiad i"O Cwsmeriaid. Yr wyf yn hyderu trwy gadw'r nwyddatt goreu, a'" gwerthu am btisiau mor isel ag y mae yn bosibl, am arian parod, y bydd i mi dderbyn rban helaeth o gydymdeimlad a chymhortb f dref a'r wlad yn gyffredinol. 13, CARDIFF STREET, ABERDARE, T. JEREMY, Perchenog. Aiiuniau Dlliafal o'r lteirdd & f I^lenorloii canlynol LLEW LLWYFO, SOHEBYDD LLUNDAIN (Y 'FANEB>') IEUAN DDV, (ALLTWEN), HEN DOMOS, PHILLIP RBYP" YFRO, EOS CLWYD, a GLAN CLEDDAU. I'w cael ar gerdyn carte de visile am swllt vr un, trwy ddanfo- 12 o stamps at THEOPHILUS WILLIAMS, Artist, Pontardawe, Swansea Valley-

EISTEDDFOD ABEBS1TCHA]!' 0 dan nawdd J. Richards, Yaw. CYNELIR yr Eisteddfod uchod, dydd Ltuw, MEdI 21ain, 1868,yn yr Ysgoldy Newydd, Abersychan, trwy ganiatad J. Richards, Ysw. pryd y gwobrwyir Yr ynogeiswyr buddugol yn y drefn gan!ynot :— TRAETHODAU. £ s. c' 1 Am y Traethawd goreu ar « Hanes Ymneill- duaeth yn mhlwyf Trefddyn 2 0 2 Am y Ffuahanes oreu-y testyn at ddewil- 0 iad yr awdwr. 0 S BARDLKJNIAKTH. 1 Am y Gan oreu o glod i J. Richards, Yaw., am ei fedrusrwydd fel Manager Gwaith Hai- am, Abersycban, yn nghyd a'i haelioni at bob achosiou teiiwng. Ruodd Mr Jolut iiowez a'i igyteiilvou 2 ?''

1. Bod Eglwys Saron yn dymuno amlygu ei gwerth- fawrogiad uchaf o alluoedd, cymeriad, llafur, a dylanwad V Parch John Davies am y naw mlynedd ag y bu yn ei trageilio, ei gofid dwys yn nghwyneb ei ymadawiad, ei dy- Wuniad eyres am ei gysur ef a'i briod yn eu He newydd, ali gweddi daer ar i Ben yr Eglwys lwyddo eto ei lafur yn Zgbaerdydd. Darllenodd y cadeirydd amryw lythron oddiwrth gyfeillion nad oedd yn bosibl iddynt fod yn bresenol, sef y Parchn. W. Edwards, Ebeneser; Richards, Caerphili, &c., y rhai oil a ddymunent lwyddiant gwastadol i Mr a Mrs Davies. Yr ail benderfyniad a gynygiwyd gan y Parch. T. Price, Aberdar, sef, II Bod gwahanol enwadau crefyddol Aberdar ac Aber- Mim, yn dymuno amlygu yn gyhoeddus yn y cyfarfod lawr; eu syniadau uchel am yr argraff dda a llesiol a ad- awn buchedd bur, ysbryd hawddgar, nodwedd benderfynol, talent uchel, a llafur mawr y Parch John Davies tra y bu yn pweinidogaethu yn y He. Dymunant ddatgan eu gofid yn ngwyneb ei ymadawiad a'r ardal, a'u gweddi ddidwyll a'r i'r Arglwydd ei lwyddo yn maes newydd ei lafur. Dywedai Mr Price nad oedd neb yn teinilo llawer JDwy nag oedd ef oddiwrth ymadawiad y cyfaill Mr Davies, ac yn wir, ei fod yn teimlo cymaint o barch «t boll gyfeillon yr esgynlawr y pryd hwnw, fel y teimlai yn Hawen pe cai eu bedyddio un ac oil gyda'u gidvdd. Ar ddyfodiad Mr Davies i'r ardal hon o Llanelli, yr oedd wedi cael ei arwain i feddwl yn nche] am dano oddiwrth yr amryw lythyrou a dder- byniodd oddiwrth gyfeillion o enwad y bedyddwyr, y sxhai a erfynient arno ei dderbyn yn groesawgar fel cymydog a Christion, ac er yr adeg bono hyd yn bre- senol, yr oedd ei syniadau am dano, a'i gyfeillgarwch ..to, wedi cynyddu. Yr oeddynt wedi bod yn cyd- weithio a'u gilydd mewn eysylltiad a'r wasg am flyn- .yddoedd, ac heb enill digon wrth hyny i gael halen mewn cawl, ond yn ystod yr boll amser wedi cyd- "weithio yn eithafhapns a'u gilydd. Yr oeddynt hefyd wedi bod yn eydweithio gyda'r gwahanol symudiadau plwyfol ag yr oedd galw am danynt i weithredu yn- ddynt; ac yn yr oil, ac am ysbaid naw mlynedd, yr oedd Mr Davies wedi bod yn ddyn a Christion. Gwnaeth Mr Price amryw o sylwadau pwrpasol, ond xhaid i ni eu gadael allan o herwydd prinder ein go- fod. Eiliwyd y penderfyniad gan y Parch T. Ress, Ab- eraman, yr hwn a sylwodd yn briodol ar y golled o golli dyn, tra mai nid dyn ydyw pawb sydd ar lun dyn; ond am Mr Davies, yr oedd ef felly yn mhob ystyr o'r gair, a dyn fel y dywed Solomon, a llygaid yn ei ben. Cefnogwyd y penderfyniad hwn gan y Parch. T- Nicholas, Aberaman y Parch. W. Williams, Hir- wann, a D. Davies Ysw., Gadlys, yr rhai a wnaeth- ant sylwadau pwrpasol i'r amgylchiad. Dywedai Mr Davies fod gwron y eyfarfod pan yn un bach (er JJad oedd yn fawr iawn eto) wedi creu dysgwyliadau mawrion yn y rhai a'i hadwaenai, ond ei fod wedi forlenwi yr holl ddysgwyliadau hyny. Dywedai efyd na ddylai eglwys Aberaman mewn un modd deimlo yn chwerw at eglwys Caerdydd, am ddenu Mr Davies, am nad oeddynt wedi gwneud ond yr un peth a hwythau pan yn ei ddenu o Llanelli gynt, &c. Cynyglwyd y trydydd penderfyniad gan y Parch D. Rees, Llanelli, sef,— III Fod y cyfarfod hwn yn dymuno cydnabod yn gy- hoeddus w,isanaeth gwerthfawr Mr Davies yn nglyn a'r wasg Gymreig dros lawer o flynyddoedd, ei weithgarwcb diflino gyda symudiadau cyhoeddus ei gened) yn gyfl-red- iDOl, a'i em ad ei hun yn neillduol, yn nahyda'i ymrodd- iad gwastadol dros leshad a dyrchafiad ein gwlad. Dywedai Mr Rees fod y cyfarfod hwn yn codi ehwant symud arno yntau, er gweled a gai ef dysteb ar ei ymadawiad; ond ei fod ef, fel y mae ambell hen 1erch weddw, heb neb yn rhoddi cynygiad iddo. Gwnaeth sylwadau priodol ar ddylanwad y wasg, a'r gwahaniaeth oedd rhyngddo a dylanwad y pwlpud. Dangosodd hefyd fod cysylltiad dyn a'r wasg am flynyddoedd, yn profi ar unwaith fod rhyw beth yn- ddo. Ami y gwelwyd rhyw bubble o ddyn nvewn gwa- Bancl sefvllfaoedd, yn gwneud rhyw arddangosiad rhwysgfawr am ychydig, ond wedi hyny yn suddo o'r golwg. Dywedwyd yn ami am Spurgeon mai dyna fyddai ei dynged ef; ond y mae wedi sefyll am llynyddoedd, ac yo myned rhagddo; felly hefyd yr oedd gwron y cyfarfod hwn yn ei gysylltiad a'r wasg Gymreig, ac wedi profi ei hun yn wladgarwr ac yn ddyngarwr o'r iawn ryw. Eiliwyd y penderfyniad gan Mr W. Lloyd, perch- euog a chyhoeddwr y G WLADGARWR. Gatwyd yn nesaf ar y Parch J. Thomas, Liverpool, i gefnogt y penderfyniad, yr hwn a draethodd yn hel- aeth am ei wybyddiaeth ef o Mr Davies yn ei gysylltiad a'r wasg, yn nghyda symudiadau yr enwad a'r wlad, yn y cwbl o ba rai yr oedd wedi cael Mr Davies yn gyfaill ffyddlon ac yn gydweithiwyr diwyd. Cefnogwyd y cynygiad hwn hefyd gan Mr Griffiths, (Gohebydd) Llundain. Dywedai nad oedd un dyn ag yr oedd ganddo ef fwy o barch iddo na Mr Davies, I, a hyny ar gyfrif ei wladgarwch yn benaf. Cyfeiriodd yn neillduol at y Cyfarfod Undeb Cynulleidfaol a gy- j' naliwyd yn Aberdar, yr hwn a adawodd atgraff mor foddhaol nr feddwl y Saesou o'r Cymry, i'r hwn Un- yr l»ed4 'Mr Navies, Aberaman, yn ysgfi fenydd ar pryd. Cyfeiriodd hefyd at y Ddirprwyaeth ar Addysg a fu yn Llundain yr haf ddiweddaf, pryd yr oeddynt bron oil wedi penderfynu dychwel adref heb. fod o flaen y mawrion, oud safai Mr Davies y pryd hyny fel y dderwen, a dywedai yr elai efe ei hun o'u blaen cyn y dychwelai yn olheb gyflawni ei neges, &c. Y gorchwyl nesaf oedd cyflwyno tysteb yr eglwys i Mr Davies, gan Mri D. Jenkins a J. Jones. Sylwai yr olaf ei fod ef byd yma yn methu gweled rhagluniaeth yn y symudiad. Yr oedd MrDavies wedi derbyn dros 600 i'r eglwys er ei ddyfodiad i Aberaman, ac y dymunai yr eglwys, bob llwydd iddo ef a'i briod yn eu He newydd. Y rhodd oedd pwrs hardd aswm anrhydeddus o aur ynddo. Wedi hyny galwyd ar Mr Tbos. Jenkins i gyflwyno, dros ferched ieuainc a menywod yr eglwys, i Mrs. Davies, inkstand prydferth, fel arwydd o'i parch iddi. Galwyd y pryd hyn ar y Parch. H. G. Parrish, i ddarllen yr anerchiad oedd wedi ei barotoi. Wedi dartlen yr Anerchiad, cyflwynodd efi Mr. Davies yn enw a thros y pwyllgor. Anerchwyd y cyfarfod am ychydig yr adeg hon gan y Parch. R. G. Jones, Merthyr. Teimlai y cad- eiryd'd a'r gwyddfodolion oil yn ofidus o herwydd i Mr Mathews, Merthyr, ac ereill orfod, ymadael cyn cymeryd rhan yn y cyfarfod. Yn nesaf, galwyd ar Mrs. Edwards, Trecynon, i gyflwyno yr oriawr i Mr. Davies, dros y pwyllgor, yr hyn a gyflawnwyd ganddi mewn dull hynod o gymer- wy, yn nghanol uchel cymeradwyaeth y gynulleidfa. Galwodd y Cadeirydd yn nesaf ar drysorydd y pwyllgor, E. G. Price, Ysw., Bank, i gyflwyno, yn enw a thros y pwyllgor, y pwrs a'r aur i Mrs. Davies. Sylwodd Mr Price fod gan wraig gweinidog lawer i'w wneud tuag at lwyddiant a chysur ei gwr, a chredai fod Mrs. Davies yn bob peth ag y dymunid i wraig gweinidog fod. Fel y cyfryw yr oedd yn falch gan- ddo gael yr hyfrydwch o gyflwyno iddi y pwrs a'i gynwysiad, gan obeithio na welai byth ei waelod. Gwnaeth Mr Davies ycbydig sylwadau i gydnabod y cyfeillion am eu harwydd o barch iddo ef a'i gyd- mares. Traethodd hefyd ei syniadau uehel am T. Williams, Ysw., (y cadeirydd) y Parch. T. Price, yn nghyda'r enwadau crefyddol yn y lie. Y nesaf a alwyd oeddy Parch Mr Stephens, Brych- goed, yr hwn a roddodd hanes gwron ygyfarfodyn ei ieuenctyd, a'i ddygiad i fyny o raddi radd. Rhodd- odd hanea difyr hefyd o'i ymwneud cyntaf a'.r wasg. Anerchwyd y cyfarfod hefyd gan y Parch H. Oliver, B.A., Pontypridd, yr hwn a wnaeth amryw sylwadau priodol iawn i'r amgylchiad. Talwyd diolchgarwch i'r pwyllgor a'r cadeirydd gan y Parch Mr Nicholas, y Parch W. Williams, Aber- cwmboy, a'r Parch Mr Rees, Cwmaman. Wedi i Mr Philip John gydnabod derbyniad y diolchgarwch dros y pwyllgor, a'r cadeirydd drosto ei hun, terfynwyd y cyfarfod, wedi bod yno yn dawel a chysurus am dros dair awr. Dymunem hysbysu mai trwy law Mr Evans, Jewel- er, Aberdar, y cafwyd yr oriawr a'r gadwen aur, y rhai oeddynt o edrycbiad rliagorol. Y mae yn dda genym hysbysu hefyd fod yr anerchiad wedi ei en- grosio gan Gymro, yr hwn oedd wedi ei wneud mewn dull ardderchog, sef Mr Evan Jones, gas-office, Aber- dar. MALDWYN FAB. (