Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

4 articles on this Page

'»/A iT) T T \ r I..

News
Cite
Share

» A iT) T T r I GAN OLIVER. -0- Mae'r bydi yn trod; ac mae yn trod mor gyflym, neu mor araf, nt;s y mae yn arc- h.awdd caliI golv.^g amo yn y weithred o dw;, Ord1 v--rf ••• edrych ynt oF ar gylrh- oedd Uy\r\!gwelwrx i-n glir ei fod wedi t- ?A; a chredwn hefyd eii fOld yn parhau i uiui cr cynaanvg yelyw. Achwynai Kilsby yn ei ddydd fed! ambell eglwys yn talu yn/ salach am bregethu nag ydoedd am bell ffermwr am laddi rnc-chyn! Maor byd wedi troi cymaint fel y mae llawer o gwynion yr oes o, Ir blaem wedi diflaniu fel niwi y boreu 0 flaen yr oes lygadog, faterol horn. Edrychwn ar gyfnewidiad yn nglyn ag addysg. Flynyddau yn ol yr oedd1 yn rhaid. i athrawon yr ysgolion dyddiol, a'r is-athrawonj i fras gamu i'r Llan cyn cael lie. Cefnoodl ugeindau Q gorlart yr Ymnelllduwyr 0 brydl i bryd i Eglwys y Llani er mwyn; sicrhau dylanwaid yr offfeiriad' ac eglwysyddiaeth i gael lie fel athrawon mewni ysgolion dyddiol. Yr oedd sierhau lie y pryd hwnfw yn beth anhawdd1 iawn heb ddal cysylltiadl a'r Eg- lwys Sefydledig. Oredj bellach y mae pethau wedi newidJ yn hollol i'r gwrth- wyneb. Heddyw, mae bod yn Eglwyswr yn anfantais i gael lie me-ivni Ysgolion EF- fenol a, Chanolraddol; nidi am fod cam yn cael ei wne-yd a'r Eglwyswr; and am fodl Eglwysyddiaeth! wedi colli ei dfylanwadl a'i gallu ar fyrddau a phwyllgorau addysg- oL Cynrychiolir y pedwar enwad ar y Byrddau Addysgol heddyw; a thnvy hyny y mae dylanwad a ffafrau y Llan wedi! ei gwtogi yn bur gyffredimol; ac Ym- neillduaeth yn anadlu yn rhwyddach nag erioed, ac yn medru agoryd drysau iV meibion a'i merched i esgyn, i safleoedd, yn llawn cystal a. gwel 1 na; Cheidwadwyr yr Eglwys Sefydledig. Ond mae genym ganoedidj heddyw o Ymneillduwyr mewn enw yn nglyn a,'n Sefydliadau Addysgol o bob gradd, a werthent eu Hymneill- duaeth yfory; onibai eu bod yn rhag- weled y perygl a golli eu swyddi; "go baith eu helw" yw'r unig egwyddor, os egwyddor hefyd, sytiki yn eu eadw i hong- ian wrth y capel a,'i wasanaeth ar y Sul. Bendith i YmmeiBdluaeth y gafrmf fyddlai pe cleddidl y rhai hyn yn fyw yn y Llan; a phe cawsid dynion a thipym o asgwm gefn ganddynt i lantw eu cylchoedid. Diolchganvch. Yn y tymor hwn cynhelir cyfarfodytdid diokhgarwdlJ ar hyd a lledl y wlad. N-is gwni pa brydi y cychwynwytl y cyfaxfodi- yd.d) hym yn Nghymru. Yr aeddi gan yr hen Dderwyddon eu c\"farfotlyd^il diolch- ganvch; yn yr ynys hon yn mhell cyn gent- edigaeth Crist. Yr oedd gan y Derwydd on eu gwyl ganol haf, wedi ei neillduo i erfyn am fendith ar waith y llafurwyr, ac ar ffnvythau meusydd cyn eu tori i lawr, a/u cywain i ysguborau. Cyneuid tam ar yr wyl hon trw)"r vvlad1; ac offrymid) llawer o aberthau yn ystod ei pharhad'. Yr oedd gan yr Hen Dderwydidonl arnryw wyliau eram, orltd yr oeddi gwyl canol hiaf a, gedwid ganddynt i ddiolch am gynal- iaeth diYn ac anifail. Mae meddwl am yr hent Gymry hymy yn cadw gwyl i ddiolch am gynyreh y ddaear, yn mhell cyTi genii Cristionogaeth yn syniad hapus iawrt yn nglyn a chyfarfodydd diolchgar- wch yr oes hon. Ond pa fath lum oedd ar y gwasanaeth yn mhlith Derwyddion yr oesau gynit, a pha faint o uiddas a gw-ers a# ikloliadol a berthynai id do, Duw yn unig a wyr. Mae yn arferiad mewni Liawer o eglwysi, a chredhvyf fod! yr arferiaii yn myn'd ar gyn- ydd o gael pregethwr i dira- ddodfii pregeth neu ddKvy, yna bydd y cwrdd! dSolchgarwch drosodd. Yn ber- sonol, nidi wyf yn credu mewn pregethu mewn cyfarfodydd! diolchgarwch. Cyn- halier y cyfarfod diolchganvch i ddiolch. Daw pechaduriaid agosach at Dad y trugareddau dlnvy ddiolch yn y cyfarfod- ydidi hyn na thrwy wramdb ar bregethau yn cael eu traddodi. Gall pregeth gref, oleu, a gwresoig, ar Raglumiaeth o flaen cyfres o gyfarfodydd diolchgarwch, f-od yn gymhelliad efieithioJ i dd'od iddynt; ac yn agoriad llygaid i weMt y Llaw syddl yni frhoi yn haelionus i bawb ac heb ddanr- od.' "Myfyrdodau W ythnüsol." Yr oedd' yn hyfrydveh genyf il ddar- llen yn y "Celt" am yr wythnos ddiweddL af nodiaxI(au y Parch. J. Solon Rees. Gohebyddi newydd yw "Solon," a chanL ddbt benawd: a, phwyntiau newyddion. Gofynais i mi fy hun ar 01 darllen ei eiddo, Pahami na ellidi rhoddi gweddi mw)" crefyddbl i'r newyddiadur ? Mae y newyddiadur yn allu aruthrol yn yr oes hon o bJaidi drwg a da. Gresyn. na ch,eid, neAvyddiadiiron y deyrnas fel un gwr i gefnogi ac i hyrwyddci y, da sydd yn y f'« } ¥,' "I 1- ,¡' 1'J q »for* fM h i 1lT1 t i 1- n.ço.;ri. J ar draws crefyudi a daioni. Twried; y brawd Solon Rees i eigionau y wythien uchod--mae ynddi- aur pujr; a gwni y byda- ei ysgrifau yn dra derbyniol gan y "Celt- wyr" yn ddiwahan. Beirddl y "Celt" Pa le y mae beirddi y "Celt" yn cadw wys ? Anaml, y byi :f.tant yn canu yn awr. Tybed: ei, bod hi wedi miyn'di yn "strike' yn eu plith ? Neu, a ydynt wedi digaloni ar ol eu haflwyddiant yni yr Eis- teddfod Genedlaethol ? By<klaf yn hoff o did)arllen barddoniaeth y "Celt," yn ughydi ai beirniadaeth graffus a theg y beirniadL 0 rani beirdd y "Celt," gall- asai. y Parch. Ben Davies fyn'd ar eai wyl- iau. Lloyd George, A.S. Gwelais nodiad) neu ddau mewn rhai newyddiaduron yn beio yn drwrn ar eg- Jwysi Bedyddiedig Llaoelli am wrthodi ben.thyg eu capeli i gynal cyfarfod: pclitic- aidd, yn yr hwn y dysgwylid Mr D. Lloydl George i anerch y cyfarfod. Credwyf ei bodi yn hen bryd i ni fel Ymneilldiuwyr i gysegru riiwy ar y capeli, a godwyd gen- ym i addbli Arglwydd y Lluoedldi. Y mae sancteiddrwyddl yni gweddu cymaint i'r ty! heddyw ag erioed. Paham nai ellid sicrhau) lie i gynhal cyfarfod cyhoeddlus ar ddyfodiad Mr D. Lloyd' George, mewn neuadd) yn nhref boblog Llanelli, heb apelio am y cysegr sancteiddiolaf ? Pa- ham y rhaid: gwthio pob peth i'r capel1? -y cyngherdd, yr eisteddfod, nod;achfa (bazaar), y ddarlith, "prize distribution" yr Ysgolion Canalraddol, cantata, yr Art Union, a. chyfarfodytdjd politicaidd? Oni ddylai y capel fod yn gysegr sainct- aiddiolaf yn ein mysg fel Ymneillduwyr ? Ac onid ydyw yn rhaidl iddo fod ym fwy o gysegr sanctaidd, cyn y ceir yr hyn y gwedidir am dano ? Credwyf y rhaid iddi fyn'd yn diro yn hanes y capel cyn yr a hi yn ddiwygiad trwy'r wilad.

:o: — CYFUNDEB DWYREINIOL…

TYSTEB Y PARCH. J. BOWEN JONES,…

-:0:-ANAEMIA AND THAT TIRED…