Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
YR WYTHNOS. -0>--
YR WYTHNOS. -0> GAN GRUFFYDD LLWYD. • O'— Heintiau! Torant. allan mewUI amryw fanau yn bur ddrwg. Yn LJundairu ceir ugeiniau Lawer yn y frech wen; uwehdaw tair. mil yn y diwymyn gee hi; uwchlaw pymtheg cant yn y "diphtheria,, a, rhadi canoedd yn dioddef oddiwrth Kijwymynon peryglus eraill! -0-- Dioddef a rhai lleoeddl yn Nghymru hefyd yn drwrrn. Ymwelir a Tredega,r gan y "typhoid," tyr achosion newyddioni allan yn ba,rhaluis a rhai o hoinynt yn ang- euol. Yn Abercynffig a Cwmafon. y mae'r diphtherial yni dfitrwg, a llawer yn marw. Bu farw tri o blanit, yn yr un teulu yn y lie olaf. Y mae'r meddygon a.r eu goreu yn ceisio atal lledaeniad yr heintiau peryglus hyn. -0> Dal yr Euog! Tair blyneddi yn ol aeth postfeistr Port he awl ar go 11, a rhoddwyd gwarant allan i'w dda] ar y cyhuddkd o ladlrattaj ariani ymddiriedid i'w of ail1 yn y Llythyr- dy. Llwyddbddl i gadw ei hun yn glir o grafangau gWYT y cotiau gleisioo hyd dydd Llun diwedldjaf, prydi y daliwyd ef yn Mhryste. --0- Daeargrynfau I Teimlwyd ysgytiad nerthol mewn rhai manau yni Scotland rhyw dair wythnos yn ol, nes planu braw yn mynwesau llawei. Dyddi Llun teimlwyd yr ail ysgytiad, and nidi mor nerthol a'r cyntaf. -0- Streic Pysgodwyr Grimsby. Ar ol para am dair wythnos a,r fcldieg, nes cynyrchu angenoctyd a chaleddi dir- fawr, y mae'r streic hon rhwng y gweith- wyr a'r meistri wedi cael ei therfynu yn heddychol, drwy ddlylanwadl Arglwydd Yarborough. Cafoddl y rnilwyr wylient yr hedcliwch eu symuidt o'r lie mewn can- lyniadl --0- Llosgi Gorsaf Genhadbl yn China Llosgwyd gorsaf genhadol yn nhalaeth Kwang Tung pe-rthynol i'r Germaniaid. Dihangodd y cenhadoIll yn ddianaf. Nid ywr manylion wedii dbdi i law, ond ofnir mai'r gelynion fu wrth y gwaith. -0- Cyrrjifeithas Genhadol Llundain! Dyddi Llun cynalioddl canghen Caer- dydd o'r gymdieithas uchodl ei chyfarfod- yddl blynyddol. Llywydd, y gweithred- iajdfau oedd yr Henadur J. C. Meggitt, Y.H., Barri. Cafwyd anerchiadau gan y Parch. D. M. Rees, Madagascar; Miss Large, a'r Parch. J. E. Newell, Samoa. Perthyna un eglwys ar hugain yn CaeT- dyddi i'r ganghen hon. Mynegoddi y Parch. T. Hughes mai swmi eu casgliadiau am y flwyddyn ddiweddaf oedd" £496 us gc. Ychwanegiaidi o ^33 3s 2C ar y flwyddyn flaerrorol. Y rnae cynydd yn arwyddb bywyd. -0-- Dywedlai y Parch. J. E. Newell nadi oeddl Cymdeithas Genhadol LIundain yn ymyrydl dims a gwleidialdiaeth y gwahanol wledyddl, er cymainit y ceisid profi ei bod'. --01-- Ustusiaidi Heddweh 01 Flaen y Llys. Achos sydldl wedi tynu gryn lawer o sylw yn ystod yr wythnosau diweddaf yw'r cyhuddiad1 ddiygir yn erbyrti Mr John, H. Coram, U.H., Pembroke Dock; Mr Anthony James, U.H.; at Sergeant Chas. Ewart Davies, swyddog o'r fyddiin, o wneyd twyll arianol a'r Swyddfa Rhyfel. Yr oeldH y blaenaf yn "contractor" i'r Llywodraeth yn nglyn a'r llongau rhyfel yn Pembroke Dock, a'r ddlau arall yn ysgrifenyddiion iddo. Bu eu hachos yn cael ei. drin yn Bow Street Police Court., LIundiahlJ, ac ar ol llawer eisteddiad) taflwfdl yr achos i'r frawdlys. Caiff Cor- am ai James fod yn rhydd hyidl hyny 01 dan feichaJion ü ddwy fil 01 bunau yr un, oinidi cedtwir Davies yn rhwym gan yr awdlur- dbidau, milwrol. 1 -0- "Y Brythoni Cymreig." Cychwynwyd y Brython ryw, d'deg neu tdldeuddieg mlynedd1 yn ol gan Mr H. Tobit Evans, U.H., Neuadd, Llanarth, ac argreffid: ef yn LianbedT. Bu iddio gyich- rediad helaeth at hyd y blynyddau yn Sir Aberteifi. BIagurodd mewn canlyniad i'r rhwyg yn y blaidi RhyddfryHSg yn 1886, a, dlaliodd' i fyny draddúdiadiau yr Undebwyr. Er yn gwahaniaethu oddi- wrth gorph y papyrau Rhyddfrydliig yn ei syniaidlau gwleidyddol, yr oedd mor Gym- reig a, gwladgar ei ysbryd a'r un o. horaynt. Rhoddbddi llawer ergydi cas ar ben Dick- ShoinrDafyddiaeth yn Sir Aberteifi. Carem ei brynu pan ddeuai hyny ar ein Haw er mwyn glendid Cymra,eg ei Olyg- yddl. Erbyn hyn, fodd bynag, y maei ei oes ar ben, a'r rhifYllI olaf 01 hono- weidi ei gyhoeddii. Mr Evans ei hun fu yn gofalui am, dano hydl ydiwedidJ a gadawodd idklb farw am. nad oedfdl ei iechyd yn caniiataul idjk) Iafurio wrtho yn mhellach. Un Q blant y cyffroad ydoedd1,, a bu yr ysbryd hwnw i raddau miawr yn nodweddiailol o h,o-no, a,r hydl yr amser. Y gwyn a didygid yn ei erbyn gan Ia,wer oiedd ei fod yn rhy chwanog i wawdiioi diiffygion ac anni- bendiod yr eghvysi YmneiIJduol, a rhoddi gormod o gyhoeddusrwydd i rail pethau, y byddiai yn iachach eu. cuddio o'r golwg a,'u llakiid heb i'r holl fyd eu gweled. Wrth ddlanod beiau crefyddwyr yr Eglwysi Rhyddion fod perygl yn hyny i ddarost- wng crefydd a chynyrchu anffyddwyr ar h,y,d y wlad. Diau fod rhywbeth yn, cyfrif am y dbn chwerw yna a redai dirwydldo. Galli mai dyma ydbedd. Yr oedd rhai, o'r papyr- au Ymneillduol yr un mor chwanog: i wneydi gwawd or bob peth a berthynai i Eglwys, Lloegr, ac yn mynedi i'r dlrafferth o chwilio am ei difFygion er mwyn eu dadl- leniu yn ngAvydd y byd. Tueddi un eithaf- ion yw cynyrchu eithafion ajrall. Gwaiith anhawkl yw dadJeu gydla gras, neu ym- ladd gydag anrhydedd.
:o:— CYFARFOD CHWARTEROL MALDWYN.
:o:— CYFARFOD CHWARTEROL MALDWYN. Cynaliwydl yr uchod yn Meifodl, art niots Fawrth, a dyddi Mercher, Medi 24th a'r 25th, 190r. Nos! Fa,wrth, pregethwyd yn Meifodl am 7 o'r glochi gan y Parchn. W. H.' Evans, B.A., Llamaintlffraildl; a G. Griffith, Dref Newyddl Yr un pryd, yn Maen, gan y Parchn. T. George, Croesoswallt; a R. Daniel Jones, Llanrhaidr. Dydd! Mercher, am 10 o'r gloch, cyn- aliwyd Y Gynadleddi, dan lywyddiiaeth Mr Richa,rdl Williams, Hendre, Llanbrynmair, y cafdleirydd1 am y flwyddyn. Daeth nifer dda, yn nghyd, a,c ystyriedJ anghyfleustra y lie a'r adleg. Dechreuwydl gan y Parch. E. Wnion Evans, Derwenlas; ac wedi darllen a chadarnhau cofnodion Cymanifa, Machyn- lleth— 1. Penderfynwyd) i'r Cyfarfoidl niesaf it fodi yn Carnoi, yn ol y! gylchres, a'r Gy- manfa nesaf i fod yn Croesoswallt. 2. Derbyniwyd y Parch. Ivor Griffiths, LIanfair, yn aelod o'r Cyfundeb; a, dy- munir cymeradwyoi Mr Ambrose Evans, Penybont, Fawr, i sylw eglwysi y Cyfun- deb fel pregethwr ieuanc rheolaiddi ac addawol. 3. Fod) ystadegaetb y Cyfundeb am 1900 i gael; ei chyhoeidldi. 4. Ail-etholwyd y Parch, G. Griffiths, Drefnewydd, ar Bwyllgof y Gronfa. 5. Tysteb y Parch. W. L. Evans, Peru- ybonit-fawr.-Ein bod fel cyniadleddi yn mawr lawenhau fod yr'eglwysi yn Pen-y- bonit-fawr, a; Llangynog, wedi penderfynu ar a chychwyn tysteb i'w hanwyl weinid- og, y Parch. W. L. Evans, fod pwyllgor wedi ei ffurfio, a swyddogioo wedi eu penodi i ddrwynl y gwaJth yn mlaen an bod yn dymuno cymeradwyaeth yn galonog y) symudiad: i sy hv eglwysi y Cyfundeb, ac eraill, fel un gwir dieilwng 01 bob cefnog- a,eth. 6. Darllenwyd cylch-lythyr Pwyllgor y Gronfa, ac wedii ystyried y mater yn ei wahaiiol agweddau cyfarwydd!wyd! yr ys- grifenydB) i anfon penderfyniadi y Gynail leddi i ysgrifenyddioni y mudiad. 7. Fod y Parchi. R. Daniel Jones, Llanrhaiiadr, i, bregethu yn y eyfarfod nesaf ar "Gynaiiaeth Crefydd" a'r Parch W. Thomas, Aberhosan, ar fater a roddir iddlo, gan yr eglwys, lie y cynelir y cyfar- fool. 8. Darllenwydl cylcb-lythyr "Cymdeifch- as Ddirwestol yr Annibynwyr Cymreig.— Cymeradwywydi y trefniant, a phenodlwyd y personau canlynoil i fod, yni bwyllgor dir- westol perthynol i'r Cyfundieb: Y Parchn. Jenkyni Williams, FOld; J. C. Jones, Llanfyllin; Mri. R. Williams, y cadeir- ydd!; D. Thomas, Llanfair; Alfred! Jones, Trallwm; Ed. 'Evans, Llanerfyl; D. Owen, Meifod; R. Rees, Drefnewyldld; yr ysgrifenyd'di i fod yni gynullydd. 9. Teimlai yr holl frawdoliaeth lawen- ydldi mawr wrth glywed Y' newykJki! d fod ein hanwyl frawxll y Parch,. Josiah Jones, Machynlleth, yn parhau i wella o'i gys- (tudHI trwm j ac fod tebygolrwyddl cryf yi byddl yn fuan yn alluog i ail, ymaflydi yn y gWalih ai gair mor fawr. Oydymd'eimlir a,g ef yn didiwysi a theimlid chwithdbd! wrth weledl ei le yn wag yni ein plith. Terfynwyd trwyr weddi gan yl Parch. G. Griffiths. Ami 2 a 6.30 o'r gloch, pregethwyd gan y Parch. D. Lewis, Penairthi (ar y pwnc "Offeiriadaeth y Saint," pregeth ragor- ol); Hywel: Efikvards, Birmingham; W. Thomas, Aberhosan; ac R. Darnel Jones, Llanirhaiadr. Yr oeddi y brodyr yn pregethu yr Hen Efengyl yn ei phur- deb a chyda) nerth mawr. Arhosed1 ben- dith. J. C. JONES, Ysg. 0:-
FESTINIOG A'R CYLCH.
FESTINIOG A'R CYLCH. Llwyddiant.—Llwyddodd Miss C. E. Parry, Rhiw, i gipio'r wobr o dlws: arian a haner gini ami adroclBl "Cwymp Pomf- peii" yn Bazaar y Wesleyaid yn Poirt- madbc. Cyngherddl—Nos Wener diweddlaf, cynhalii'wyd cynigherdd mawreddog, yn yr Assembly Rooms, Blaenau, pryd y gwas- anaethwydl gan Gor y Moelwyn, o dani ar- weiniaBl Mr Cadwaladr Roberts. Yr elw i fyne-di at dalu costau y Cor i New) Brightoint Llwyddiiant.—Da genym ddteall i'r Parti a'r CÚir eniJl y gwobrwyoni yn New Brighton ddyddi Sadwrn diweddaf. Yr oeddlllu mawr ynl ymgeisioi yn ei herbym, a. rhai a honynit. yn enillwyr mewn Eisted,dfod-a,u Cenhedlaethol. Bydd hyn yni glodi iddynt hwy, ao i'r ardil a,c yn enweBig i'w harweinydd medrus, Mr Cadwaladr Roberts, yr hwni sydd yni enwog am ei Iwydlliiant gyda chanu eisteddfodbl. Mae cyfeillion capel y Bowydd, M.C., yn mynedJ i gael organ hardd, at ganiadi- aeth y cysegr; ac yn myned i gael y goieuni trydanol i oleub y capel. Yn( sicr byddi hyn yn welliant mawr yn y capel. Mae gan Gymdeithas Ymdrech Gref- ydidbl Brynbowydd (A.), iiiestynau air- dderchog wedfileu tynu allan ar gyfer tymor y gauaf. Ac hefyd y mae y Parch. Geoi. Davies yn myned i ffurfioi dosbarth darllen, a'r llyfr y maent, wedfil ei ddewis i'w ddarllen yw "Banau Ffydd," gan Cernyw Williams. Ac yn ol pob diebyg hefyd1 y bydd ddosbarth i ddysgu "Gram- adeg Cymreig," yn cael ei ffurfiot ar un- waith. By&li hyn yn sicr 01 fod yn fantais fawr i'r bob! ieuainc.
i-:0:-DINAS.
-:0:- DINAS. CynaEiOidldi yr, eglwys uchod ei chyfar- fodydd blynyddoll Sul a'r Llun, Medi, yr 8feql a'r 9fed, pryd y pregethwydl gan y Parchn. Bryni Thomas, Tabernacl, Fern- dale; a J. Jenkins, Llanharry. Cafwydl cyfarfodiyddl rhagorol. Arosodid amry-w yn y gyfeillach, a bydidl hyn yni galondid j Mr Overton, ein dyfodbl weinidbg, urdd- iadi pa un a gymer Ie Hydref 14eg. Hy- tlIerwn y bydd ei ddyfodiadi i'ni plith yni fendiith i'r eglwys a'r gymydogaeth. AELOD.
........0-CYFUNDEB DWYREINIOL…
.0- CYFUNDEB DWYREINIOL CAERFYRDDIN. Cynhelir cyfa,rfod chwarterol y Cyf- undeb uchod nos F awrth, a tiydd Mercher, Hytdiref 2gain air 3oain, yn Cefnartheni. Y Gynhadledd am 10 boreu Mercher. Disgwylir amerchiad gan y Parch. D. B. Richards, Crugybar, ar dterfyn ei flwydd- yn fel cadeirydd. Darllenir papyr hefyd gan Mr W. Jones, Grove Hill, ar "Cardf- iau Cenhadol y Plant—eu peryglon, Wa manteision." Pregethir ar y pynciau gan y brodiyr canlynol: Y Parch. W. Trefor Davies, Llanelli, ar "Y Gwasanaeth ai ellir ei ddisgwyl oidJdiwrth yr aeIwyd i'r Gen- hadaeth"; a'r Parch. G. Jones, Llanedi, ar "Rhagluniaeth." ByddJ hwn yn gyfarfod cenhadol. Rhoddir gwahcxldiad cymes a, chalonog i weiniidogion a, lleygwyr y Cyfundeb i'r cyfarfod. Bydtit cerbydau. yn cyfarfodl y train 3.57 prydhawn Mawrth, yn Llanyni- ddyfri. Byddaf ddiolchgar am air pryd- Ion oddiwrth bawb fwriadant ddod i'r cyfarfod.
--0--CAPEL HENRIETTA STREET,…
--0-- CAPEL HENRIETTA STREET, ABERTAWE. Cyfarfodi haner blynyddol, Sabboth a nos Lun, Medi 29 a'r 30, 1901. Pregeth- wyd ar yr achlysur gan y Parchn. Bern Evans, Barry Dock; a J. Johns, Crwys. Cafwyd cyfarfodydd ardderchog yn mhob ystyr. Pregethau hyawdl a grymus; cyn- ulleidfåoedid lluosog; a chasgliadau bodd- haus. Dechreuwyd yr oedfa prydnaiwn Sabbath gan y Parrh. R. T. Williams, Ynysgau, Merthyr. Cafwyd1 unawdaul ar y crwth ndia-r organ gan Mr Davies, Oxford street, ac anthem yn yr hwyr gao y cor, o dan arweiniadl galluog Mr D. Thomas, blaenor y canu. Yr oeddi y canu yn rhagorol; a Miss Evans, Park street, yn chwareu yn feistrolaiddi ar yr, organ. o: Arglwydd Faer newydd IJundain ydyw Skvr Joseph C. Dimsdhle, A.S., maelfawf cyfrifol gynt yn y dldfinasi.