Tarian Y Gweithiwr

i C. F. WALTERS I B F.S M.C., F.I.O. B ■ QUALIFIED SIGHT-TESTING OPTICIAN (by Exam. London) H) I 51, Oxford St., Swansea, and 1 I 49a, Commercial St., Aberdare, | FOR ■ SIGHT-TESTING & SPECTACLE FITTING. I I HOURS OF ATTENDANCE—9-30 a.m. to 7 p.m. H I to 9 p.m.' (or by appointment). B I iSE" NO FEE FOR CONSULTATION. g -¥ For More Than Twenty-five Years Dr. PAVISS j I Famous Female Pilis. j been universally admitted to be a boon Womankind. They are the best known | Remedy for Anzemia, Giddiness, Fulness and g Swelling after Meals, Loss of Appetite, Hys- 1 teria. Palpitation of the Heart, Debility, j| s Depression, Weakness, Irregularities, and all 1 Female Ailments. Boxes, 9Jd., 1/1 J, 2/9, 4/6, | I and 11/ Maybe had from Chemists & Patent |j Medicine Vendors everywhere, or from the g ( Proprietor, DR. DAVIS'S L!TTi.E BOOK FOR » MARRIED WOMEN, most invaluable, sent free || on receipt of a stamped addressed envelope- §| Only address—309, Portobello Road, Netting 1 Hill. W This Soap is the /GgS||RM I help you need, f IPlerBmmS as thousands test/fv, never I H! spoiled agarmem yet. f-3* M-Box- \hf^ C*.THOMAS, BRISTOL. j Q What is thel Correct .a Time ?l 8 If you can at R. JONES & SONS, 8 I Mr ^31 Watchmakers and Jewellers, 17, Canon H ■ Street, Aberdare, and purchase one of H our NOTED I SILVER ENGLISH LEVER WATCHES I H Containing Chronometer Balance-full plate and capped, you will always jg| ^fl have the CORRECT TIME with you. I OUR PRICE £ 2, Warranted for Six Years. H I A Warranty at HOME is much more valuable than one from home-from M ■ firms at a distance. H 9| We Sell also our Well-known 1| I'Gwalia' Watch, only 2s. 9d. each. I H We are Noted also for B| 122ct. and 9ct. Wedding Rings—Extra Wide. I I Also, Gold Keepers & Press Rings, Watches, Clocks & Spectacles H ■ Please do not forget the Address- IS I R. JONES & SONS, I I Watchmakers & Jewellers, 17, Canon St., Aberdare. | Prize Drawing.—Dd. Griffiths, 22. Long Row, Biaenllechau. Winning Numbers :-lst, 1251; 2nd, j 1574 3rd, 4594. David Bowen, Secre- tary, 21. Albany street, Ferndale. At Ein Dosbarthwyr. j Dymunwn eich hysbysu nad ydym yn gyfrifol am un taliad a wneir genych o llyn allan pddieithr fod Cheques. Orders, &c. wedi eu gwneud yn daiadwy i Tarian y Gweithiwr Co., Cardiff Street, j Aberdare, j Bydd yn hyfrydwch gan Gwmní y DARIAN | i ddanfon copi o Tarian y Gweithiwr j > a wythnosol i unrhyw gyfeiriad yn rhydd j drwy'r Post am y blaendal o Is. 7|c. y thwarter, neu 3s. 3c. yr haner blwyddyn. Danfoncr yr archebion 1"4 cyfeiriad uchod. | i — ) BLAENDAL HYSBYSEBAU Y DARIAN." UN TAIR CHWECH GEIRTAU. WAITH. GWA1TH. GWAITH. 1 i 14 6c h. I/- 1/6 15 i 24 9c. 1/6 2í3 25 i 30 Ii- 2/- 3/- Telerau gwahanol a rhesymol wrth y fodfcdj i Eisteddfodau, &c. Ymofyner yn y Swyddta neu trwy lythyr am danynt,

PYNCIAU'R DY00. 8M Mawr yw'r dy- yn oglyn a gweilhad y darfod- edigaeth; ac yn wir, mawr yw'r ymdrecb yn yr un cyfeiriad. Diau fod llawer o hyn yn codi o ddyn- garwch, ac ychydig, bid sicr, o gywreinrwydd. Oes yr arbrawf- ion yw'r oes hon, a gwneir ar- brawf ar fywyd, ac ambell dro mae'r ysfa am arbrawf yn fwt-! na'r gallu ar ei gyfer. Mae y fath ymroad, a dweyd y lleiaf am dano, yn golygu deffroad o newydd, a datblygiad pellach mewn gweled- igaethau yn o gystal ag mewn gaiiuoedd. Drwy arbrawfion y cerdda'r byd ar i fyny. Mae'n rhaid iddo teelo ei ffordd oh yd. Yn hyn, fel mewn pethau ereill, fe safai lesu Grist ar ei ben ei hun. Doedd dim experiment neu gynyg at wneud y peth yn ei fwr- ladau Ef. Yr oedd yn sicr o'i waith cyn ei ddechreu. Yr oedd yn ffaith ymarferol iddo Ef cyn ei fod wedi dechreu arno. Rhaid i ddynion goreu, mwyaf hyddysg y ddaear wrth dreial, a methu, a chynyg wed'yn, a manteisio ar ffaeleddau, ac ymgodi drwy fan ragoriaethau. Felly maent gyda'r ddarfodedigaeth. Ar hyn o bryd, maent yn y Werddon yn un helfa fawr ar ol yr hyn a eilw y medd- ygon yn Tuberculosis, i'w dal, a'u lladd o'r byd. Cymera pendefig- esau, fel Arglwyddes Aberdeen, ran amlwg yn y rhyfel hwn. Cerddant y wlad, heliant dai ac ysgoldai i osod terfyn ar y man ronynau hyn, sef y pryfetach an- weledig hyn sydd yn achlysur darfodedigaeth. Mae enw parch- us ar yr ymgyrch hon, sef Ar- ddangosfa'r Tuberculosis." Mewn trefydd a lleoedd poblog, deogys y man greaduriaid hyn ar ganfas, ac yn eu Hun a'u lhw, a gesyd allan eu ffyrdd o fyw, ac i wneud eu drygwaith, a doda gerbron y modd i'w lladd. Ystyrir fod lies mawr yn deilliaw i'r Gwyddelod o genhadwaith garedig yr arddang- osfa hon. Yn nglyn a hi, traddodir darlith- iau i'r bobl gan ganoedd o fedd- ygon, a rhoddir sylw arbenig i'r 0 plant yn yr ystyr hwn. Un o ffrwythau ymarferol hyn yw agor y ffenestri yn y tai, a hyny nos a dydd. Mewn rhai manau, tynir y ffenestri allan er mwyn bod yn sicr o'u cael yn agorej, ac er osgoi y demtasiwn i'w cau. Un o'r pethau hawddaf yw hyn, ac mae meddwl am deuluoedd yn Nghymru, ddydd a nos, a'u ffenestri i fyny, heb adael i awyryn ddod i mewn, meddaf, mae y teuluoedd hyn yn baeddu eu dwyn i lys barn, a'u cosbi am drosedd anesgusodol. Yr ydym weithiau yn myned i dai, He y ceir gwelwder ar y wyneb, a gwywder yn yr holl gorff, ac mae'r prif achos o hyny yn codi o adael i ormod o de i ddod i'r ty, a rhy fach o awyr. Da genym feddwl fod gwelliant rrftiwr ar hyn yn ein plith, yn y wlad yn ogystal ag yn y trefydd. Yn ein gweithfeydd, ceir rhai teuluoedd yn gywilyddus o esgeul- us, ac wrth weled hyn, beiwn ein meddygon iechydol, ac am eu hesgeulusdra, ystyriwn hwynt yn fwy o ddali-olygwyr iechyd nag o arolygwyr. Myner awyr iach i'r ty ddydd a nos. Fe'i ceir am ddim, a chyda hi myner dwfr glan, ac wed'yn myner gyrff glan, a chylla glan, a chalon lan, ac fe geir Cymru Ian" yn wir. Yr ydym yn ysgrifenu y llinell- au hyn a'n llygaid ar Allt-y- mynydd, a chlafdy hardd i ddy- oddefwyr y decline. Edrycha yn hardd o fryniau Siroedd Caer- fyrddin ac Aberteifi, ac mae'r siroedd glan hyn o'i gylch yntau, yn rhoddi iddo bob dydd awelon pur ac adfywiol. -:0:- Dyma alwedig-

adw y' aethgyntafy fenyw, cadw ty. Hi a fedr wneud lluaws o bethau ereiil erbyn heddyw, ond ei medr cyntaf ydoedd cadw ty. Hwnw ydoedd ac ydyw ei gwaith mwyaf naturiol ac uniongyrchol. Cydwedda yn briodol a'i gwyleidd- dra, a'i gofal, a'i chydymdeimlad- cadw ty. Ar ei haelwyd yr ym- ddengys oreu, y gweithia oreu, ac y ca ei hanfarwoldeb gwyn. Gwir I ei bod, a chanddi ddawn fel ysgol- )1 heiges, ac fel awdures, ac fel athrawes, a dengys fedr a deheu- rwydd mewn masnach, ac mewn cysylltiadau ereill, ond ar ei hael- wyd mae ei chartref, a'i gorsedd, I a'i theyrowialen. Yr ydym yn I cael lie i gasglu fod y ferch ieuanc y dyddiau hyn yn tueddu i edrych i lawr ar yr alwedigaeth o gadw ty. Mae gweled merched yn glercod mewn swyddfeydd, ac yn gweithio gyda Cocoa, myglys, meiusion, pinau, &c., &c., ac yn athrawesau, yn yr ysgolion dydd- iol-mae gweled y merched hyn yn peri iddi i feddwl mai dy na'r rhai a berchid heddyw, a'r rhai j sydd yn wir urddasol. Mae yn hen bryd i'w goleuo yn ei cham- gymeriad. Gwir fod y boneddig- 3sau hyn yn rhai o wasanaeth ac 3 angenrheidrwydd, ond 'does yr an ferch heddyw a haedda fwy o )arch, ac a ga fwy o barch, na'r erch o forwyn fo'n gymeriad ^lan, ac yn ]an yn ei gwaith, ac a o yn caru ac yn deall ei gwaith. rli o hyd yw brenhines y merched. Ac mae ganddi ei hamser i ddi- wyllio ei hun, ac mae ganddi ei henillion i wisgo ei hun, ac mae ganddi yr hyn na fedd lluaws o'r merched ereill a nodasom, mae ganddi ddeall a medr i wneud torth o fara, i wnio dilledyn carp- iog neu newydd, i goginio pryd o fwyd, ac i gadw ty. Mae y ferch sydd yn cadw ty yn bwysicach raerch i gymdeithas na'r ferch sydd yn cadw ysgol. Mae yn hen bryd d^eyd hyn, a chyhoeddi hyn, pe ond er calondid i ferchel ieuainc sydd yn ddi j dig weithio ar aeiwydydd ein gwlad, Sonir tua Llundain y dyddiau hyn am ddiwygiadau i gadw ty, diwyg- iadau mewn cogin waith yn un peth, i wneud i ffwrdd a llawer o'r pasteiod bras yma, yr hyn a arbedasai lawer ar y forwyn, ac i hwylusu ac ysgafnhau i ddarpar- iadau enfawr a llethol i borthi blys, a boddio chwant, a llenwi bol, y rhai y dywedir am dan vnt- duw y rhai hyn yw eu bol." Mae rhai a'r fath ormodedd ynfyd yn nglyn a'u coginwaith, fel mae yn slafeidd-dra darostyng- ol ar ferch i weini arnynt. Gweith- ia yn galetach o flaen ei than na gweithwyr tan ffwrneisiau Dow- lais, a Landwr, a Llanelli. Cyf- j iawnder a'r bw> tawyr hyn fuasai eu gadael i goginio eu hunain, a'u harian i fyn'd gyda nhw i ddistryw os na ddi wygient. Oad cymered y forwyn garedig, ymroddgar, a I ffyddlon, galon. Mae iddi safle uchel yn y wlad, ac mae yn ym- godi yn fwy fwy o foneddiges, ac mae y blynyddoedd agosaf hyn yn myned i wneud ei gwaith yn hwylusach, ac i blethu eu molawd- goronau am ei phen yn fwy nag erioed.

Tysteb Mr. Twynog Jeffreys. » RHYMNI, Mai, 1908. Ami a lluosogydynt yr awgrymiadau sydd wedi eia cyrhaedd o bryd i brpd am gych- wyn y mudiad uchod. Wrth ganfod foi yr anogaethau ya cynyddu, peaderfynodd nifer o'i gyfeillioo ym jynull yo nghyd ac ymgyn- ghori a'u gilydd ar y mater, a chytunai pawb C) yn unfryd gan synu fod y peth wedi ei oedi cyhyd. Teimlid foi'vvasi la^ch TV/N33 i Lenyddiaeth a Barddoniaeth ei wlad am fwy na deugain mlynedd-fel un wedi offrymu ei oes ar allor gwasanaeth ei wlad yo galw yn uchel am gydnabyddiaeth. Does neb feallai yo Ne a Gogledd Cymru (fel Ileygwr; wedi gwaeud mwy tuag at ddeffro, goleuo, adyddori ei fiioedd darlleD- wyr, a hyny mor gyson a difwlch Ysgrifena yn gyson i'r DARIAN oddiar ei chychwyniad, a bu ya ysgrifeou am flynydaoedd i'r Fellten cyn hyny, ac hefyd i holl bapurau a chof- nodohon Cymru. Bu ya ysgrifdnu prif erthyglau y Fellten am dymhor, a phwy sydd wedi arwain ei filoedd darlienwyr o hyny hyd yn awr yn fwy dyogel drwy ganol dyiys bynciau bywyd mewn adegau cyfifrous ar gymdeithas yn wladol a chrefyddol ? Os nad ydyw yn awdwr cyfanweithiau dysgedig, y mae wedi gwaeud peth ilawer mwy i'n golwg ni, sef arwain gwerin gwlad mewn rhin a moes hyd feusydd Lleo a Chan ar hyd ei holl fywyd. Pan gofiwo eto ei fod wedi gwneud hyn o dan y fath aahawsderau, y iiiae yr alwad yn dyfod atom yn llawer cryf- ach. Cofier mai un o blant y gaethglud yw Twynog, wedi ei ailtudio o fysg y cyhoedd, ac wedi ei garcharu rhwng dwy fraich cadair, heb ailu syaiud ond ar olwynion er's dros dair blynedd ar ddeg—wedi ei rwymo yn dyn a gefynau y gewinwst (rheumatic), a'i gymalau wedi eu cloi, fel y mae pob ymgais feddygol i'w rhyddhau wedi methu. Oad er bed yn y sefyllfa gaethiwus hon am gynifer o flyayddau, ni welwyd neb yn fwy diwyd, trefnus, a chynlluniol. Rhaoa ei amser yn ofalus i gyfarfol yr holl anfanteision, a pha bryd bynag yr ymwelir ag ef teimlad pawb ydyw mai hwy tydd yn cael y lies mwyaf o'r ymweliad, ac mai ef oedd y mwyaf dedwydd yn yr ystafeii Y mae ei wyneb siriol fel boreuddydd hafaidd yn addaw dkvrnod teg dfgymylau i bawb gaiff y fraiot I dreulio orig yn ei gwmni, a phwy yn Ne a Gogledd Cymru yn mhlith beirdd, llenorion, a gweiuidogion ei wlad o bob enwad, dosbarth, a gradd, sydd heb fddal ar y cyfle pan ar ymweliad a Rhymni. Tvstiolaeth y prit fardd Pedrog pan ar ymweliad ag ef yn ddiweddar oedd— 111.,100 heb ball ei awen ber, A diaawy ei hyder." Dsrbynir yn ddiolchgar gyfraniadau at y mudiad teilwng hwn gan Swyddogion y Pwyllgor :—Evan Jones (Meillionvdd), Rob- ertson row, Cadeirydd Evan Pugh, Price street, Is gadeirydd; Edward Thorn is (Ap Tydfil), Alexandra place, I. W. Edwards, The Terrace, Ysgrifenyddion; R. Benjamin, Y.H. (GlandwYllallt), Alexandra place, Trysorydd. Â 1

A A WORD TO LADIES We want an opportunity to convince you that Blanchard's Apiol and Steei Pills Supersede Pannyroyal, Pit Cochla & Blttar Apssle. We will send you sample free. Also valuable book let for two stamps. LESLIE MARTYN, ltd., Chssnisia, 34. OalsSoB Lane. LONDON. HWNT AC YMA. ¡ GAN LLEWELYN. Dydd Sadwrn, Gor. 18Fej, caed yr ar.1 ddangosiad Liafur blynyddol yn Abertawe biaradwyd o wahanol lwyfanau gan Keir Hardie, Ben Tillet, ac ereill. Dywedwyd yno lawer o bethau ag y mae eisieu eu dweyd yn ddiamheu. Ojd yn sicr nis gall dim da ddyfod o'r surni eithafol a ddang- oswyd yno yn nglyn a llawer o bethau. Y I mae chwerwder yn iach pan y mae galw am dano, ond y mae surni yn afiach. Manteisiodd Keir Hardie, yn ol ei arfer, ar y cyfle i roddi ergyd llawchwith I" Genedl Gymreig yo nglyn a Dadgvsylltiad. Ni wnai, meddai, ddau welltyn o wahau- iaeth i ni pe caem Ddadgysylltiad yfory trumpery reform fyddai yn ei olwg ef ar y goreu, Gallem feddwl mai ein cynrych ioli ddylasai, ac nid ein gwawdio a'n I snybio yn barhaus. Dylasai Keir Hardie fod yn ddigon boneddigaidd i dewi, yn awr o leiat, pan y mae y frwydr am Ddad- gysylltiad ar gael .1 hymladd unwaith eto yn y Senedd. Ond dyna, y mae ei dafod, galiem feddwl, mor ddireol a chloch suffragette. Y pwnc mawr pan gynygir mesurau pwysig yw i'r Senedd deimlo fod cydwybod a brwdfrydedd y wlad o'r tu cefn iddynt. Ond dyma Keir Hardie- arweinydd Ilafur yn Nghymru, er nad yw yn un o honom, a chynrychiolydd ethol- aeth, nid anenwog am ei Rhyddfrydiaeth a'i hyspryd diwygiadol, yn ngwydd tyrfa yn gwawdio yn gyhoeddus ein bynid-och- ion o blaid Dadgysylltiad. Nis gau ef a rhai ereii.1 wneud ychtvaneg n tg a wnant i rwystro yr hyn y one C/mru wedi ym- ladd am daao am amser maith. A ydyw yn cyarychieu ei etholaeth yn y mater hwn ? Anodd genym gredu fod Dadgysylltiad mor ddibwys vn ngolwg Keir Hardie a4 y dywed ef ei hun. Clywsom Lloyd George cyn hyn yn dweyd ei fod yc iach ar gwest iynau Cymreig, Paham y gwawdia, ynte ? Ai am y rheswm a awgrymir gan y Diily News,' set nad yw yn caru i'i Rhyddfrvd- wyr gael y credyd o fod wedi gwneud dim da ? A garai efe rwystro Dadgysylltiad er mwyn iddo gael y pleser eto o droi ar ei sawdl, a chodi ei ddwylaw mewn dirmyg duwiol a dwevd-' \Velwci.l chwi, nid yw y Rhyddfrydwyr yn gwneud dim; nid ydynt yn bwriadu gwneud dim. Ni chafodd y byd erioed ddim oedd yn werth i'w gael, ond oddiwrthym ni.' With gwrs, y mae gan Keir Hardie esgus, ac esgus ydyw hefyd, dros wawdio Dadgysylltiad. Dywed yr ymboena ef fwy yn nghylch dadgysylltu'r tir-arglwyddi, na dadgysylltu'r ffeirad. Arwynebol iawn ynte? A nodweddiadol iawn o Keir Hardie. Nid cwestiwn o ffeirad yw Dadgysylltiad, ond cwestiwn o gyfiawnder cetedlaethol—symaint cwestiwn o gyfiawn- der cenedlaethol a chwestiwn y tir bob mymryn, ac efallai yn bwysicach cwestiwn o'r ddau. ? mae yr Eglwys Wiadol wedi gwneud mwy na dim arall tuag at ddal i fyny freichiau'r tir-arglwyddi a m'eithrin ymostyngiad slafaidd ar ran y tlawd tuag at wyr y fodrwy a'r dillad gwyctiioa. Heblaw hyn, y mae Datgysylltiad yn ymyl, can belled ag y mae a fyno Ty y Cyiiredin ag ef o Ieiaf. A bydd y Mesur hwn yn un o'r hoelion trymaf a yrwyd gan yr arglwyddi i'w harch eu hunain erioed os gwrthodant ef. Bydd rhaid i'r ar- glwyddi gyfrif a Lloyd George a bachgyn Oymru yn nglyn a'r Mesur hwn. Nid yw y bechgyn hyn wedi brwydro ac aros, ac arfer amynedd diderfyn bron, am ddim yn y mater. Gwae fydd i'r arglwyddi pan dynant Lloyd George, Syr Sam Evans, Ellis Jones Griffith, a Llewelyn Williams a llu erelll yn eu penau ar gwestiwn Dat- gysylltiad. Buan y bydd tafodau o daa a brwdfrydedd Cymreig yn gwneud Pryd- ain Fawr yn goelcerth ac ehllai yr adeg hono y bydd crancod wrth eu sodlau yn dweyd—' Ni sydd wedi gwneud y ewbl." Yr ydym bron wedi myned i amheu cywirdeb amcanion y rhai hyny leisiant Lafur byth ac hefyd, ac eto yn gwawdio fel trumpery reforms fesurau gwerthfawr a geir y naiil ar ol y Hall A oes rhyw- beth yn Mesur Blwydd-dal Henaint i wawdio o'i biegid ? Pentyru gwawd arno wnaed yn Abertawe gan rai, a'i dderbyn gyda surni eithafol wnaeth rhai o'r cranc- od yn y Senedd. Nid yw, mae'n wir, yr hyn garem iddo fod o lawer, ac mae genym le eryf i obeithio nad yw yr hyn a fydd yn y dyfodol agos Wedi'r cyfan, y mae yn ei ffurf bresenol yn gaffaeliad anmhrisiad- wy i dios haner miliwn o hen bobl, a gol- yga o siith i wyth miliwn o buooedd o gost y flwyddyn gyntaf. Danodid ya ami i'r wlad hon ei bod ar ol gwieiydd ereiil yn y mater hwn, ond dyma gynyg cyntaf Gweinyddiaeth Ryddfrydol yn rhag- on ar drefniant unrhyw wlad yn nglyn a blwydd-dal heaaint. Ai rhywbeth i'w wawdio a'i wneud yn destyn chwerthin yw hyn ? Nage, mi goeliaf, ond rhyw- beth i ddiolch am dauo fel dechreuad da a sicrwydd pethau gweU yn y dyfodol agos. Deuparth gwaith ei ddechreu, yn arbenig mewn mater fel hwn. Cofier fod y Llywodraeth bresenol wedi ysgafnhau y trethi o rai miliynau, ac wedi talu o'r ddyled yr aeth y Llywodraeth flaeoorol iddi yn agos i bedair miliwn a deugsun, a hyny mewn llai na thair blynedd o amser. Y mae hefyd wedi Uwyddo i basio mesurau pwysig. Beth am y Trades Dispute Bill, y Merchant Shipping Act, y Children's Bill, yn nghyd a'r Small Holdings Act, ac eangiad cyich y Compensation Act, heb son am y mesurau pwysig hyny sydri dan ) ystyriaeth yn bresenol fyddant er budd j uniongyrchol i werin ein gwlad. Y gwir yw, er arafed y symuda y Weinyddiacth Ryddfrydig prdderehog hoc, symuda yn | rhy gyflym i foddioni rhywrai a garent gael y gair o fod wedi gwneud y cwbl eu hunain. Gwylied a rhai hyny gablant bob ¡ bendith dan yr esgus fod ganddynt hwy > j .<„ 4wbeth gwell i'w roi pe caent y cyfle. Hunanoldeb y rhai hvn yw y peth amlycaf yn uglyn a hwynt. Os oes ganddynt donÍJo fras mewn gweledigaeth yn rhywle, gadaw- er i ni gael y dorth sydd o fewn cyrhaedd i ni tra yn ymestyn at yr un sydd bell, a gad- awer i ni gydnabod y rhai a'n cofiant. Y mae un Llovd George yn werth dwsin o grancod. Nis gallwn fyw ar weledigaethaw a breuddwydion rhat a edrvchant yn mlaea i rywle-i wagle, efallai. Credwn mor gryf a neb mewn cael y ddaear a phethau ereill i'r bobl, ond wrth glywed rhai yn siarad, braidd na ddywedwn mai gwell fyddai i bobpeth aros fel y mae, rhag efallai y ceid achos i waeddu am ddatgysylltu'r tir oddi- wrth y wladwriaeth fel ag y gwaeddir am ddatgysylltu'r Eglwys. Estynai un hen frawd haner coron t Christmas Evans am bregethu unwaith, gan ddweyd gyda llaw y cawsai yr hen batri- arch ei dalu yn dda ya yr Adgyfodiad. Caf,' meddai yntau, ond fydd dim diolch i chi am hyny; ma'n rbaid i'r hen gaseg yma a fine fyw rywsut hyd hyny.' Rhaid i ninau fyw hyd nes daw'r baradwys newydd, ac ofer yw i ni fflangellu yr ychaia. sydd ar eu goreu yn dyrnu yd i ni. Fel y canlyn y dywedai un yn Abertawet am Tsar o Rwssia 'Rwyf yn gwybod fod y Tsaro Rwssia yn Hofrudd damnedig; yr wyf o'r Uwyfan hwn yn galw'r Tsar o Rwssia y llofrudd mwyaf gwaedlyd a warth. ruddodd orsedd erioed.' Gan nad beth wneir yn Rwssia, prin, ni a gredwn, y mae yn deg priodoli i'r Tsar y cwbl a wneir ya ei enw gan ei weinidogion. mwy nag y byddai yn deg priodoli i'n Brenin ni yr kyti a wneir yn ei enw gan y wlad hon. Pwy feiddlai ddweyd fod eia diwedd- ar Frenines yn gyfrifol am ryfel Deheubarth Affrica ? Yn wir, a rhai mor bell a dweyd i'r rhyfel hwnw fyrhau ei dyddiau. Efall- ai, wedi'r cyfan, nad yw'r Tsar ei hua ya bersonol yn gyfrifol, nac yn gwybod fawr am yr hyn a wneir yn ei k!,aw yn Rwssia. Os gwir a ddywed rhai, y mae ef ei hun ya fwy o wrthddrych tosturi na dim arall. Ond yn sicr, nid yw yr ysgelderaa a gyflawnir yno yn bethau i ddefoyddio iaith feddw ac anystyriol uwch eu penau. V maent yn bethau rhy difrifol o lawer. Geir- iau gwirionedd a sobrwydd sydd yn gwedda wrth siarad am danynt. Ni ddylesid eut crybwyll ond gyda difrifwch a chyda'r amcan o apelio at yr hyn sydd uchaf a goreu mewn dyn. Cywilyddus yw gwneud busnes o honynt i dynu sylw ac i bysgota cymeradwyaeth a chlod uwchben torf gymysgryw.

Nodion o Ferndale (GAN IOAN.) Gwyl De. Cynaliodd y brodyr WesJevaidd eu gwyl de flynyddol, -Gorphonaf 23iin, pryd y daeth lluaws 'yn nghyd i fwynhau y dan- teithion melus oedd wedi eu darparu, ao hefyd i gynorthwyo y frawdoUaeth mewa ystyr arianol. Gweinyddwyd wrth y gwahanol fyrddau gan chwiorydd yr eg- lwys. Yn yr hwyr cafwyd gwledd o ystyr wahanol, drwy ddangosiad o wahanol leoedd o wlad Canaan drwy gyfrwng y Husera yr wedd y rhan hon yn ddyddorol iawn Gorymdaith Sosialaidd. Gorphenaf 22ain, bu gorymdaith drwy y brif beol gan aelodau plaid liafur anni- bynol y lie yn cael eu blaenori gan seio- dorf bres Ferndale; ac oddiyno i lawr ger- llaw yr ors^f, pryd y trowyd i fewn ar ddarn o dir eang sydd gerllaw, lie y cafwyd cyfarfod cyhoeddus, ac yr anerchwyd y canoedd oedd wedi dyfod yn oghvd gan. Mrs J Bruce, Glasier, a Mr C B Stanton* Aberdar. Llywyddwyd y cyfarfod gaD. Mrs Jameson Williams, Wattstowo. Wedi anerchiad byr yn Hawn tl ySDi a theimiad gan y lywyddes, galwodd.ar Mrs Glasier i anerch y cyfarfod, a chafwyd an- erchiad clasurol iawn gan y foneddiges ddysgedig hoo, ar Berthynas Sosialaetb a Christiorogaeth.' Yr oedd yn selio ei sylwadau ar ranau o'r Ysgryfchyrau, megis yr hwn na weithia na fwytaed chwatth/ Yr oedd yn amlwg i'w wel'd ei bod ya foneddiges grefyddol a Christionogol iawrl am ei bod yn rhoi y fath bwyslais ar wir- ioneddau Beiblaidd a'i chrediniaeth gref yn ngweithrediadau y Persoc-au Dwyfol. Sicr yw fod yr anerchiad dra rhagorol hoa wedi cael dylanwad iachusol ar y gynull- eidfa. Yr oedd ei svlwadau yn rhydd oddiwrth lysnafedd afiach, ac anogai y gynujleidfa i feddwl a darllen yn ddi- duedd ar yr egwyddor S)sialaidd, a'r berthynas agos sydd cydrhwng Cristionog- aeth a'r egwyddor Sosialaidd. Ar ei hoi cafwyd anerchiad danilyd gan Mr Stanton. Pasiwyd penderfyniad a blaid uno gwahanol bleidiau ilafur yn uri blaid fawr ar linellau Sosialaidd. Talwyd diolchiadau i'r siaradwyr a'r iywyddes ac i'r seindorf bres am eu Ilafur rhad yn dod allan i arwain yr orymdaith ac i eg'wys y Tabernacl am roddi beothyg y capel at eu gwasaoaeth pe buasai yr hin yn anffafriol.

J Old ffltilBDHBoid1 I False Teeth Bought I H Highest Cash Price (or offer) by return. Earnest t-ir/ors In B M the World Established 183^. Bankers' references. Capital & H B Counties. Ipswich Branch. R. D. & J. B. FR ASEKXtd* ■ B PgakW^PrlBees Street, IPSWICH. g