Baner ac Amserau Cymru

AT DRETffDALWYR PENMACHNO, A'R CYi-CHOEDD. ^OiifSUKHOK, I' '1 Fel y gwyddoeb, cynnaiiwyu renin uynyaaoi y plwyt hwn ddydd Sadwra, Blawrth Slain; a daetb lliawg.jBghyd, yn oaeleu gwneyd i fyny o Ymneilldu. wyr aø Kghryswyr, a rbai bab fod yc perthyn i ullrbyw enwad. Nidoea ymaond dau en wad crefyddol; sef, y Methodntiald Oa!fi»a^d .'r Weoleyiaid- un yn boni bod yn Mlyuwyl- it dMwyU Rowell Harris, .'r Dali i'r hunan-ytnwadol John Wesley; a thrwyddyrit hwy yn preffeanbed yn ddHynwyr i'r Hwn ni wnaeth gam. all ni chited toyll yn ei nau,' A bu iaid i rai o'r bobl sydd yn praffesa y pathau mawr uohod gael dyfod i'r hyn oedd, yn main nwryafrif mawr o'r Uiawa oedd yn braaentiol (lie y raae Ba i ofni mai hyny ydyw eu barn hwythau heJyd.) ymd&mamgan nag ymgais annheilwng a gebio rayned i logeUau trethdalwyv urnleb Llanrwut; llIf. etlÎil dratbu i avmcion peliticaidd yn Ponmaohno aa ffidda, ac yntau hab fod ar y rhaglen, na nab wedi meddvl iddo fod, ond y bobl hyn. Gwnaethom fyr waitb araynt, modd- byuag, a gwuaod dadganiad aroew 18 erbya yr ail diatba, trwy ymwrthod AT gwarcheid- waid oedd ya ei ffafr, aaethol eraill yn ea lie..At 011 081 unrbyw annhogwah yn nhretbiad y Heoadd hyn, onid oea genym y ftwyddyn hon yn overseen ddau o ddyuton tcor gytiimhwyo a di-duedd a Deb ya y plwyf, i benderfynu pob peth a all godi; a dïa.u ganym hetyd, ond 3'r rbai sydd ganddynt le i gwjco to hysbyau, y gwuant y cam yn union; o blegid y maeot yn berffaith itbi I'w vmeyd, yn hytraeh na thafla yr boll andeb i goit aheidiol. Ni byddai un aa»r yn myned i un cynnulliad o'r fata yraa, na byddaf, Sel eretyddwr, yn gctiod gwrido o harwydd ein dyneJiaaJh wan ill, y crefyddwyr; a dymuBWB, gyda pbaieb, efyti i oedd ya breiennol waaga ata eijhun y clPeiOtiwo osai^nol; net, Onid oedd egwydder ogvnedtius lau o Naanteth ya cael ei phor. triafiuyn well gaD lID dyn neilldaol oedd yno, naehan neb o bonom ni ag tydd yn proffesu bod yn ddilynwyr idAo. Ya (tier, y mat yo beyd i ni gy wilyddio o honoin em hanaw. NW yw ein hall broffvg o egwyddor, heb weltteed, ood et,dci yn,8$inio, II lymb.1 yn tkigetan.' Y moe y erefyddwyt 'Joiiaidd yma yn dyweyd y drefn am i nt othel tafarawr yn waraheidwad; oDd y gwir ydyw, fod un tsfanawr di-daedd in well na llon'd byd o'r crafyddwyr lWiasdii yea*; a abawsom brawf o hyny yn yr ettoliul agyiameraddle yrna ddwy tiynedd yn ol. Nid oeM ) a-i-ja yr un tafarnwr, na neb »ydd- yn arfer myned I dafara, yn eaog o fyned oddi amgykh11 yr anwybodas a'r di-fars, i gaelganddynt bleri- lewio drot yr bytt syM mor wrth-Uristionogol a Thori- aeth; o blegid angbytiawoder ydyw, ac y ruae pob math o anghyfiawmJer yn beehod. Bywedoad un o'r fferm- wyr ymp. yn y I'aUsk, dro yn ol, ei fod af, ac yntau yn Kbyddfrydwr, a Hawer heb law ofe, wedi eu cam- arwain ond, drnain o hanynt a ydyw y rbai hyn yn tybio fod TonictU yn well ar ryw adeg neu gilydd. Ond tnaddeuwn iddyr.t am y tio, o herwydd fod y Cynghor Sirol yn lefydllad oewydd ar y pryd, trey ddyweyd wrtliynt, Dot, ac na phecba mwyaeh. Uefyd, fe walir yn ei lythyr am yr wythuoI ddiwedd. af ei fod yn gwybod cryn lawor am ystrywiau y cref- yddwyr anribeilwng hyn a chwi a, welwch uad yw yn rbyfedd fod crefydd yabrydol mor isel yn yr ardal hon, gan fod ein harweinwyr crefyddol yn ymgymmeryd &' gwncyd pethau mor groes i'w prolfeti a hyn. Y maeyuddiau ciuh bod ynearu oacl gwybod pahatr. nad wif yn gulw yr Eglvryawyr lik grefùdwyr Am ei fod yn amlwg nad ydynt yn ceiaio yncgyrhaedd ht ddim byd uwch DIÚ degwm, ac arian, &e.; ao felly, yn fy ncolwg i, yn ddim atngen na Deuiaaieid prolfeaedig; a gweli genyf fi y rhai hyn o lawer na'r Demaelaid Ym. neiliduol yma o blegid y maent yn prolfeju bod yn eanlrnwyr i lesu Grist, tra roal ogwytldorion Demsø y maent yn en gweithredu. Hetyd, y maent yn hitai ea bod yn gallu ymddiricd eu ranter mawr i Dduw, tra nas gallant ei drystio yn lthsglumaethol. Rby w 'Gtippa' o grefydd ydyw lion. Terfynaf ar hyn y tro hwn, gan fawr hyderu, both bynag fydd y oanlyniad, y gwnawn ni, o hyn allan, tin goreu i ddal i fyny nrddas crefydd Crist ger bron y byd. CBW'VJIUWB AUMHBr.lTAmi.

Y DDDDP, I JLur ddolen gadwen gydiol-yw y ddeddf I ddyn, a lamp ddwyfol; 0 balaa tèr nêr myn 'nol Y pur seinian peraonol. uaoasifais.

Y MYNYDD Buddugpl yn Eitteadjod Coedpoeth, TacKviedd iyd'i,- 1800. fan dedlwydd ar gopa y Yn unig ymdeitbydd un hwyr-ddydd o haf, Uwoh eyrhaedd trafierthion y hyd at ofalon, Lie eb vrery'r awelon a'r blodau mor braf; Mae awel adfywiol y mynydd benafol Fat dtod gyonhyrfiol i galon f'o gwan, byfryd cael eiatedd y. nheml tangnefodd, A natur mewn mawredd o'm deuta n mhob man. Ar ol i'm ddadflino o'm Iludded yn dringo, Af etto i grwydro fel bugail ar hynt, Dros drumiau ysgythrog, a Uethrau danneddog, Bro rhyddid ardderchog yr hen Gymry gynt; Pan acw'n y dyffryn yn gwylio bu'r gelynj Hwu fn yn amddiffyn heu ddewnon fy ngwlad, Y mynydd a'i greigiau, yn mhoethder eu brwydrau, t a'n noddi'n eyn-dadau rhag gormea a brad. Y mynydd a garaf o bob man lie rhodiaf, Ei iynoedd edmygaf, a'¡ nentydd i gyd, Gwêl dyti ei lila heunydd mewn rhyw ddrych neu gilydd- Ai tybed mai'r mynydd yw parlwr y hyd? CAf rodio'n arafaidd ar gwrlid mwaoglaidd, Heb ofni rboi'n drymaidd fy njiroed ar y Uawr, I dadu met-?iStM yr hwyrol fawi?otM. O?ynteddcyneherddMyrhenfynyddrntwr. Ei ysgwydd &,in cynnal i weled amryfal Deleidion pob ardal yn fyw ar bob llaw, A'r haul yn itur-liwia yr eigion mawr drosto, Wrth araf ymsuddo i'r gorwel bell draw; Oad wed')'" claw lleni o niwl i gyagodi, Air wlid fel yn boddi yn nyfuder y mor, Ac fel ar ei donau, mown dwyfol lyth renau, Ail argraph o'r goiriau, '8ancte>ddrwydd yr lor.^ Nid yw i'w ryfeddu yc hotfai yr lesu Gael eigyn i fyny j'r mynydd cyn hyn, I heddweb cyfaddas, i arddel mewn urddas, Ei ddwyfol gymdeithaB mewn pur gwmmwl gwyn? Y mynydd henafol sydd hefyd ddeniadol I fardd awenyddol mysg min-rug a brwyn, I ollwcg i'r awel ryw ganig cyn dychwel, 0 favi i fro dawel y defaid a'r tfyn. Mae hefyd drysorau yn ngwaelod ei goffiau Yn nghadw i'r oesau sydd etto i dd'od, Yn efydd, yn alcan, yn blwni, ao yn arian, Ao yma mae cudd-fan yr aur mawr ei gloil; Ailandy dihysbydd o gyfoeth yw'r mynyiid, A ebyflswn o ddefnydd daearol fwynhid, Ei henaint a'i fonedd ay'n hawlio r anrhydedd I eiatedd ar orsedd wen 1 rhyddid fy ngwlad.' J. UIJSI JONES.

=. 'c-=c" I COFNOD10N CYFFREDINOLj I I Y MAE aelodau y I21DI)YF;G L;ANoLIIAI)I)Utl ..1 1 1  vn k;t Abertcsifi o'r diweud Wth Hwyddo I ueyfM I /nd, d<?Hf''???' ?"' S'?? 6??? golwg ?' jr hyn & hr?odd iddmt %m ti?oadd Uwer yn s?eat?n o gryn ?r?yad *& phryder; ef, !]i.d y tair ysgol newT? /bv)Tie? eu MtytUu yu y mr hon, yn nej)- ?o! vr ? sydd i fod yn nhan(¡lbarth y .ir, g? M smryw oleoedd megys, Trognrun, Pontthydfeodigaid, Oeinewvdd, Aberaeron, Liaziartij, Ltasbedr, a Llanoa, wedi dyfod allan mewn cyd ymgais am (lni. Y r omld T ttigolion yn mhob Un o'r lieoedd uohod, gyda'r tithriad o un 0 honynt, wedi bod yn gwoitlno yn .a) m Ym?fd)R)'f i syt'?'M &'r t:k<!t? M'.M wedi <;? eu ).MO? i ?' ?"'? ?" sir ddaifod amryw yti Y lieoedd byn weitbio yn rhagorol a culodfawr. Danaosasant eu bod Y11 nieddu ar geyzi lawer o'r byu a elwir yn ysbryd cyhoeddns, a llwyddasant i gael, o loiaf mewn addewidiim, synlieiu enfanr o anan ar oTfer .M!? ??oM.?' mawrion a gwychion. Ond yn v ?y{M<od a ?"iwy(i yr wythnoa ddiweddaf yn U?bettr yaMtdengya fod y goclhren weiii syrthio ar A?.r.n, ? m? 1n y dref hono y bydd yr y?t ar gyfer y rhan ganol o'r air. Yr ydym yu llongyrarch Aberlleron ar yr hyn IIglydd ya rhwym o fod ya I gaffaeliad mawr iawn, ar lawer o yatyron, iddynt fel I tref. Anffawd Bin a gymmerodd Ie yn agos i I LLANDBKWI, ABERAITTH, i-i i un o'r .?nion mwyaf pMo6? apno > >7 f?.- I tref; Mf, y CadhM Dad,! Bvans (?<-tM LUIs), Ai Jllr. Evans yn nghyfoiriad ceiiiewydd, yn nghwmni ei fab-yn-nghyfraitiht Mr. Rowland Pugh, ddydd LIon diwtddaf, mewn trol; go fel y gwideir yn gyilroliii, goaodwyd ystyllers yn &Toes, pa on oedd i wasweethu fel eisteddfa iddynt. Pan ar y ffordd tawr, a. yn agna i'r heol sydd yn arwain i'r Cilfforch, yr oedd ganddynt eisien aros am yehydig 0 KtCter a tbra folly. gwyllt- iodd yr aoifail, ae ymaith ig ef nerth ei garnao, gan bar! i Mr. Evana golli ei gjil-bwyeedd, a ohwympo yn ol-ar ef gofn, a hyny fel careg, ar y flordd, gan dderbyn llawer lawn o nlwed yn ei ben a'i gefn, yr hyn oedd ya peri llawer o ofn a phrydM i'w betthyaont gydna- bod, 0 herwydd ei fod ef mewn gwth 0 oedr&n; se mwy na phedwar ujain mlwydd. ODd YG ol yr arwyddioz) ptenennol, y mae gcbaith am ei a feriad. Nia gallwn lai na mawr ganmawl y weithred glod- fawr a wnaed yn ddiweddar gan I ARGLWYDD RAGLAW SIB ABERTMFI -1 tef. y Milwriad Daviem-Ityans, uoiau DaCO, y c. ddawiaiad o foneddigion i fod yn natuaiaid yn y air hon. Y mae ef wedi argymmhell i sylw yr Arglwydd Oanghellydd enwau pedwar o beraonan fel rhai cym- mbwyaa theilwng o'r anrhydedd yma; sef, y Parch. T. Phillips, fioer, Tregaron a'r Mri. Rowlands, Aber. vatwyth D. J, Williams, Pencefn, Llanddewibreli; a Thomas Daviea, Fardre bach, Llandysaul. Y mae y ddan olaf yn Rhyddfrydwyr; a gellir dyweyd am Mr. Williams, Pencefn, y buasai ef wedi ei dayrcbata i'r faingc ynadol sirol er's rbai blynyddoedd yn ol, oni bae am farwolaeth anniagwyliadwy a aydyn y Milwriad Pryse, yr hwn oedd yn Uanw y gwydd o Arglwydd Iteglaw yr adeg hono. Cyflawnai y boneddwr parchos a thra pboblogaidd bwnw ddyledswyddau ei awydd mewn modd hollol ammhleidiol. Nid oedd wafeth yn y byd ganddo ef pa un ai Bhyddfrydwr ynte Ceid. wadwr—Anghydffuifiwr ynte Eglwyswr-a fyddai hwn neu y llall; yr oil yr ymofyuai yn 00 cyleh oedd, pa un a oeddynt yn ddynion moesol a pharchus yn eu cyrnmydogaetball, ac wedi cad addymf., gymmharot dds, fel ag i'w eymmhwyflo i eistedd mewn llya barn. Ooleddai gymniaint o fcarch tuag at yr Ymneillduwyr a thuag at yr Eglwyzwyr. Nid wyf yn meddwi y ceir fod mewlI unriiyw sir yn Ngliymru gyumfer o Ym- neillduwyr wedi cael eu gwtieyd yn ynadon sirol 69 In sir Aberteifi. Ni chlywyd ef yn hi bi d gan- erioed ei fod wedi cael y aiomedigiarb Iciaf yn yr un o honynt, na'u bod yn tynu dianrhydedd ar y swydd. Ar ol iddo gael oi gymmeryd ymaith, a hyny er gofid dwys a galar mawr i filoedd lawer yn air Aoertcifi, teimlid pryder ynghylch pwy a ddewiald fel olynydd iddo; a chan mai y Toriaid oedd mewn awydd, gai.ddynt hwy yr oedd yr hawl i ddewis. Wrth gwr., nid oedd neb wedi meddwi llai nad Tori a fyddai. Y cwestiwn mawr oedd. pwy a fyddai ea dewis-ddjn hwy. Oad yn mfceo rhai miaoedd, cafwyd mai ein cywtoydog, y Milwriail Evans, JJolau bach, oedd yr etholedig, nes peri i lawet hendeifynu mai yehydig (os neb yn wir) o'r Rhyddfrydwyr, heb ddyweyd dim am yr YmneiU- dnwyr, a wnaed yn natusiaid yn sir Aberteifi tra y byddai ef yn dal y swydd. Y mae y Milwriad navies- Zvatis, er ei fod yn binu a deulu a fu yn Rhyddfryd- wyr pybyr a gweithgar, a phob anixer yn cael edrych arnynt mewn undeb A theuluoedd Gogorddan a r Neuadd fawr, fel arweinwyr y blaid Ryddfrydig yn y air bon, yn proffesu ei hun, nid yn uuig yn Dori, ond hefyd yn ben ae yn arweinydd y blaid Dotlaidd; a dyma pa ham y pannodwyd of, y mae ya debyg. Ond v mae yn amlwg, bellacb, nad ydyw yr Ai,. glwydd Kaglaw newydd yn debyg o droi allan yn gwbl fel yr oeddys yn ofni am dano. Y mae 01 waith yn appwyntio y Mri. Williams a Davies yn profi rhyw. beeh gwahaaol. Y mae y weithred hon o'i eiddo yn godl iddo, ae yn bluen yo ei gapa gobeithio wai yn y blaen yn y cyfeiriad hwn y bydd iddo fyned, gan deimlo yo nicr yn ei faddwl y bydd iddo ennill parch ae edmygedd pob doabatth yn y sir. Ruyfedd mor wshanol i byn y mae yr Arglwydd Kaglaw yn y sir Delaf atom (sir Gaerfyrddin) yn ymddwyn. Nid wyf yn credu fod rliagor na rhjvr ddau neu dri o Ymneill- duwyr wadi cael eu gwneyd yn ustusiaid yno, ie, mewn sir ag y mae chwech, allan o bob wyth, o'r trigolion yn Yintwillduvryr. Yr ydym yn gwybod am rai cymmyd- oaaethan yn y sir hono ag y mae y trigolion yn achwyn yn anehyffrediu o herwydd prinder ustusiaid; ond gan mai Rhyddfrydwyr ac Aaghydffurfwyr ydyw y bobl aaenaf yn y oymmydogaethau hyny, y mae yr Ar. glwydd Raglaw wedi gwrthod, a hyny lawer gwaith, bellach, gwrandaw y ceisiadan ag sydd wedi cael en danfon &to droion, yu gofyn iddo am fod mor garedig a gwneyd rbywbeth er cyfarfod ilg aDghemon y wlad. Ai nid ydyw hyn, nid yn unig u waittus, ond hefyd yc greuiondeb o'r mwyaf! Y mae yn rhaid i ni siarad yn barchus am ein Harglwydd Raglaw m yma, a rhoddi, hefyd, un fanllef o bravo i'r Milwriad Davies- JSvans.—GoHiiByDB (Llanledr). [0 berwydd fod ein colofnau mor llawnion, yr ydym yn gorfod gadael y gweddill o'r ysgrif hyd y FAllER nellf. Y mae yn hollol groes t'n rheol i gyhoeddi hanes rhedegfeydd cetfylall,-GOL,].'

Cymdeithas Lenyddol a Vadleuol.—Cyimal. iwyd cyfarfod Cymdeithas y Eowydd nos Ferch, or. Teatyn y ddadl oedd-I Pa un o'r ddau ryw sydd yn meddu ar fwyaf o allu a mantaisi wneyd daioni i gyradeithas.' Agorwyd o blaid y benyw- od gan Mr. Edmund Ll. Powell," a'r gwrrywod gau Mr. John Edwards. Cafwyd dadl frwd o bob ochr i'r tt, Wedi rhoddi yr achos i bleidlais, cafwyd mwyafrif mawr yn credn mai gan y benywod yr oedd mwyaf o allu n. mantais i wneyd naioni i gymdeithas. Nos Fercher, bydd cyfar- fod olaf y tymmor a d'iau y bydd yn chwith gan yr aelodan ar ol y cyfariodydd buddiol a gafwyd yn ystod y gaoaf. Cymdcilhas Gwyr Ieuainffc y Masnachdai.— Cynnaliwyd yr uchod nos Fawrth, yn ystafp.il y Ty Coffi, o dan lywyddiaeth Mr. J. Kyiiin, Bos- ton House. Ton gan Mr. Griffith Davies at barti. Cystadleuaeth areithio ar y testyn, Pir- haed brawdgarweh;' gorec, Grillith Davies, Uhiw, Cystadleuaeth canu yr unawd tenor, Pi le mae'r Amen goreu, R. J. Evans, Bank place, Cystadleuaeth areithio difyfyr; goren, IK G, Roberta, Bank place. Cystadleuaeth cnll unawd buss, I Cymru Fydd cyfartal oreu, J. Rowland a Griffith Davies. Canu ton ar yr olwr,' gvntaf. goren, R. Parry, Paris House. Can gan D. G. Roberts. Beirniaid-y Mri. Namor Wyn, J. R, Arthur, a G. Davies. Drwg gan y cyfeillion hys fod tymmor eu cymdeithas hwythau wedi djfod i ben am eleni, o herwydd rhaid i'r mascachdaifod yn agored yn yr hat hyd naw o'r gloch. Oil genym ddeall fod y brodyi- ieuaiuge wedi bod mewn llawn gwaith a llafur, e u bod am ddi. weddu y tymmor gyda gwledd i'r corph ¡,'r meddwi. Cyjar/od pregethu y P*sc. — Yn Trawsfynydd, gan y Wesdeyiaid, pregethfti y Parchu. Hcgc. Jones, Liverpool W, 0. Evsns a Richard Morgan. Yn Maentwrog, gyda'r Annibynwyr, pvegetliai y Pe-rchu. J. 0. Williams (Pe(irig); Lloyd Bryniog Roberts, Caert arfou; a Dories, Treorci. Yn Peninachco, gyda'r Mt. -iirtiaid Caifinaidd, pregethai y Parchn. Francis «! tines, Abergele; Thomas Roberts, Jerusalem a Grit, fith Ellis, Bootle. Yn Dolyddekn, gyUa'r Anni. hynwyr, pi-egethtii y Parchn. 0. B. Jcnkiw, Llangefni; W. R. Roberts, Abersoch a J. T, Evans, Bryn mawr. Chwi welwch mai gwrandaw pregethau yr efengyl yw prif ddifyrwch y chwar- i elwyr ar eu gwyliau.—Trebwrfab.

LLANYMDDYFRI, Y Ffair.—Mawrth 24aiu y cynnaliwyd bon; ac ychydig iawn o dda tewioa oedd yn cael eu cynnyg a werth o gwM, ag eithho yr ychydig deirw oedd. ym»; ac yn hytrach, yn araf y gwerthai y HeiH o'r da curt!: iog. Y gwyn gyffredinol oedd, nad oedd yma ,r.d yohydig o brynwyr; a gartref y gorfu i'r niter (wpl fyned. Ond ni chlywsom neb yn achwyn nad oedd priaiau yrhyna werthwyd yn ual en tir yn rhagorol, wrth eu cymmharu a phrisiau y tfoiriau bhieaorol. Tranoeth wed'yn, yr oedd y tiair foch: "ify gwerthid y rhai hyn hefyd, am yr un rhesw., cad oedd yma ond yehydig o brynwyr. Gwerthai y [.ercli- yll o 12a. i 20s. y pen. Cyfarfod cystadteuol Siloh. Capel y Mttbjilisti((|d ydyw Siloh; a saif rhwng dwy a thaii milidir o't drel hon, ar ymyl yr hen ffordd sydd yu arwain oddi yma; Llanbedr. Er nad yw ond capel cymmharol fyi-lwii, etto prawf y dynipn hyny sydd yn arter ymgyunuU yno i addoli, en bod yn rbywbeth hefyd; o herwyda yr ydym yn clywed son ya fynych yn y dref yma. am eisteddfod neu gyfarfed cystadleuol, cyngherddaa, &c, yn Siloh; ae y mae darllen yr hanes, a gweled fod rhai o'r gwobrau yn myned mor bell a Llanwrda, LIan. sadwrn, Caio, Cilycwm, Khandirmwyn, a LlanyBi- ddyfri, Ac., yu peri i nigi-edu fod y gwahanolgymmyd- ogaathau hyn yn teimlo dyddordeb neillduol yn y cyfarfodydd a gynnelir yno. Beth bynag, cynnnliwyd cyfarfod cystadieuol yno nos Wener y Groglittidiwedd- af. Mr. Morgans, Talog, yn gadeirydd. Mri. Didym- us Gwenlais, Cil-y-cwm a Mr. Parry. Caio, yn barns y gerddoriaetha Mr. H. W. Thomas, a ;I1r, » Evans, ieu., Gosen House, yn barnu yr adroddiadau, &0. Deailwn fod rhai o'r gwobrau y tro hwu ea.) wedi myned i Llauwrda, Caio, Cil-y-cwm, hlanym- ddyfri, kc. Mr. T. Evans, Gosen House, Llauyr-- ddyfri, a ennillodd y wobr am y traethawd gurea. Deallwn fod y brawdieuangc hWII a'i holl egui yn piro- toi el hun at gyfery weiuidogaeth a dyma uu arwydJ dda iawn fod ynddo gyinmhwyader at y gwaith pwyoig bwnw. Bled rhag ei flaen yw ein dymuaiad, fe Y bydde yn glod i'r aawl a'i magodd, ac yn ad-Jura i r eglwys yn infis un y cafodd ei ddwyD. i fyny. HeiyJ, da genym gael ar ddeall fod Miss Lewis, Plough Ion, o'r dref bon, wedi ennill y wobr am gunu y g.r. •soprano, Er nad yw (ind ieuaugc, medda lais vhagotol; ac ond iddi ei ddiwyllio yn olda, aÏ arfer yn tynyol yc y cyfeiriadau hyn. digon tebyg y ceir ei gwel id yn fnan wedi eyrhaedd safle uchel fel cantoies yn y byd eel dd- orol. Gwelwn, wrth y rhaglen, mai y Parch, T. Phillips, Siloh, oedd ysgnfenydd y cyhtM: 3 ph" ryfedd fod y cyfarfodydd hyn mor IlwyddhnIJu5 Y mae lIfr, Phillips yu anwyl iawn gan bawb trwy yr ardaloedd yma, a thrwy Gymru, o ran hyny. Cot g"u eich gohebydd ei fod yn cael ei alw i dalu ymweliaJ, ar auigylchlad digon annymnnol, ig ardal Blaeuw^Vv sir Aberteifi, rl.yw bedair blynedd yn ol; a ph'-v;' yno yn efengylelddio yr ardal olid Mr. Phillips- 'H oedd hyd yn oed ei weled, a chyfarfod ag cf yn dJ.ID weiniol felly, yn iecbyd dirfa-wr i'm calon, yr lion yn glwyfedig ar y pryd; a ehctio fod fy r.hwaer, yr a hebryngem i dfr ei hir gartref nr y pry bod yn byw yn ei ardal, ac yn meddu i/nisdaa nior »- wyl am dano; ac yr oedd gwybod y JTeithiau tiy". chredu fy mod yn cyfarfod a dyn oedd yn baiod 1 ymdeimlo & mi, liC hetyd oedù mor anwyl yu ;^rc" symmydoMou, yn adgyfnfiithiad gwerthfawr i ir» w- bryd, yr hwn oedd yn bur Met ar y pryd. oddi wrtu y cyfarfodydd hyn, a gynnelir yn ) gwyr Mr. Phillips pa rodd i barocoi dysgleidiau i gyfarfod & chwaeth y tfl ieuaingc aydd ya cùdt, tel) gailo eu tynu o'rgwshanol ardfttoeddym?w m' hao, er ei fod yn byw ar ben bryn, M mewn htla? wledi, M?wr IwydJhnt iddo etto ya y d ?'? Mroesi wneyddMOLi yn ngwinllan ei A??yM.? nM ymad?ed yr ?eh o Siloh, M ? fydd? i uu g»'> byth gael n?ntais i'w dwyn oddi yno, hyd y u?' byddo y Mreain hagwydd.t yp dyfod i'w eay?,L adref i'w ddinlis ei hun,-Ap Bi-atus.

Yr oedd Mr. a Mrd. Gladstoue ya treaho fi-1 cwvliaa yn Leonardo. 9 Mr. John Walters, efrydydd gyda Dr. 3oscp,> Parry, Abertawe, a ennillodd yr Ecf.d ll,.l ;C am ddatgauu yn yr Atlirofa Ger ddua,,i Freulii»<«> y dydd or blaell. Un o'r beiiuiaid/yuoedd lr" Mary Daviea.

§' emahm? ?iroL v Z? ? ? ?-?.????????? Sll FFLI N T I rvKMAUWYD cytM?ed eithnadol or cyagnor Jw?dttug, ddydd Mercher, o dan tontttetX ? J, Herbert Lewis, cadeirydd. Y ca7'lk.pQ$ydd yn ??-DMi?odd y e?.Bo<?"?P?'? y f?Cyrdd a ym. ?y?odd y dydd L[M bi?Mroi. Awgrym. SMrr cynghor dalu Y swm 0 7P-, aef rhan o r dJwl 0 wnevd cartbftos i?M y dwtr oddi M y btM-abrdd if n?r trwy e)ddo pretfat. Ym dden? vtt'r eMtha<" agoied brenennol gael ei chou demnw gan yr Awdordodau leehydol, M i'r netcheoo? a nodwyd gM} ei otfodi i tabwy?iadn 'ycwM a gymmrld ganddo yn awr. Tyhii y y)[?or y dylai y cynghor daln cyfran o'r dr?aL Ar awgrymiad Dr. Easterby, ae ei)iad Mr. Samuel Davies, eafodd yr adroddiad ei batio. Swyddonon yr Vndeb.—Darllenodd y clerc hefyd y symian a gyfranwyd i swyddogion y gwahanol undeban, ac i eiddo yr awdurdodau Iechydol Dinesig at ameanion cyffredinol, pa rai, cyn ffarhad y Cyngliotau Sirol, a delid gan Fwrdd y Llywodraeth Leol. Yr oedd y syinian fel y canlyn :—Bwrdd Gwarcheidwaid Treffvn noo, 2,094p. 0*. le. Llanelwy, 983p. 6s. Gwreasam, 126p, Kllewnsre, :I03p. 15s. Sc. PeDrlg, 69ftp. 3s. Rhothyc, Hip. lis. 5c. Wliitchnreh, 5ip, Is. Dirprwywyr frefol Rhyl, 80p. Bwrdd Lleol Wyddgrug, 25p. cyfanswm, 4,583p. 0i. lie. Awgrymai y pwyll- gor arianol fod i'r aymiftfl uchod gael eu talu ac hefyd, y syniian dyledns am adgyweino y I)rif:tTor(ld 'hyd ddiwedd y flwyddyn atianol- 1,08p. 3s. 2c. Y cadeirydd a eglurodd y byddai evmmaint ag a ellid eu cyanwya o r taliadau hyn yn adroddiad yflwyddyn breaennol; a chain y liianvlion en hargraphu yn y dull arferol erbyn cyfarfod liefiai y cynghsr, fel y gallai pob atlod en hyntvried. Mr A. H. Copi- a ofyuodd pa fodd y cafodd y "wm "weddill o 7% dyledns i Fwrdd Pni-ffyrdd Tfrltvimou, (\r hwn swm, yn roarn pwyllgor v ddylasai gael ei dala, ei droi i:i\vvild<> dros.,»Ui gan y pwyllgor arianol i bwyll- aor unol, e o aelodan y pwyllgor jumtioU pliwvllfjor y prif ffyrdti. Yr oeM yr • «rim yn ddvlodu* er y eyiood hwnw y tlwyddyu i Kwrdd 1-kol aiall, yr ootid Bwrdd Hrif-ffyrdd Tre%nnon mewn gwir aiiijeu avian. V cadeiiydd a eglorodd mai are can y trefwaat, ydoedd, er IOwyn dyfod i rhyw gyd-ddeall twriaeth m«vrn perthynaa ir dyfodol. Mr. W. J ones, Treffj nnot), a ddywedai fed ya Jiawa bryd iddynt tidyfod i ryw bencterfymad lerfynol gyda'r awdardoditu lleol parilmd y raddeb ar ba on y eodid arian o'r natiu hyn. Yn vr aeboa dan avlw, dywedid fod-Bwidd Prif. ifyrdd Treffynnon wedi gwneyd elw mawr allan (Jr CfH. t,t. Mr. Thomas Parry a dykfti y byddai i r cyd- ltwyllgor ddyfod i ddfiftlltwriaatb bendant ar y cwcufiwn, ac y byddai hyn o fantaia yn y dy- ;<101. yt cytt?wyd {o<t t r cyd bwyUgor gymmMyd mato?'i i Ybtyrigeth. -Y ?TC a ddaiUwsodd f; ?Mtac?M y cn/Me?n. 1\ ddavll4n(mld yr hyn a baeiwylÍ gap y pwyligor aiianol mevrtt • pcrfchvuas i'r pnetioideb o argraphu aoiuoawtk y cynzhor. Weffi gwii»yd ywebwitiad vr mater, caafyddwyd mai aigraphu y .cj'fryw yn ol awta peimodol y ta d#.ies», ac Did hyn a hyn y følio, fvddai y rhativl. Feliv, yT oedd y pwyllgor yn swurymu am i r cynglior ddii-ymn y peaderfyniad a basiwvd ganddyot yn fiaeimrol yn ffafr y dull o argraptm, Cyttnnwyd awKtymiad. Dim miiuyr i Ddy/fryH Clwyd, IMrlleaodd y j clerc lylhyr oddi wrtb yr Yrjfenydd Rbyfel, yn bysbvsu naa gpUid j^daladu It-aest milwyr mewn uiirbyw" dref yn Nyffryn Clwvd. Dygodd hyn weiibrediadau y cyoguor i der. iyniad. _———,

i AOHOS DIRGELAIDD YN RHYL. GWENWYNIAD HONE DIG. Y mak ashos Bed ddirgelaidd yo tynu sylw yn -,f y Rhy,l at liyn a ))n-ii, fft-.ithimu ps un sydd fel v caulyn At yr SWaiu o Chwefror, ba farw Uenjaiuin Bethell, tOitin mlwydd oed, cychwr yn v Foryd, yr bwn oedd yn lied adnabyddns i ble*OT-gei*wy* yn yetad tuisoedd yr baf; ac er fod graddaa o ainmheoaetb ynglfn At farwolaetb, ni wnaed hyny yu awlwg mewn ffordd awyddogol hyd vchydig ddyddiao yn ol, Modd byoag, aedia fod Ilethell wedi evfarfod a cham-chwaren rvwfodd neu gliydd. 0 ddentn tair wythnos yn flaenorol i'w fatwolaeth ef, bu farw ei eneth feoban, yr hon oedd 0 ddentu an &'r ddeg mlwydd oed. Ni aiwyd meddyg ati yn ysvod ei R?Mtedd, ond vinwelodti Dr, Tnoinii^ A r ty ar oi ei thrangc; ac yn 01 y disgriliad a roddwyd iddo, tybiai wai ei chief vd ydosdd y larmijitis, math o anhwylder cyddfoi, ond ^wMliododcl roddi tyet ysgnf i'r per- wyl bwnw. Ilysbysw.vd y ffaitu i'r trengbolydd, end ni farnai ef fod ffeilbiau yr achoa yn gwneit- thur trengholiad yn beth augenrheidiol. Yr oedd Betheii yn cw-yoo yailaeuorol i farwolaeth ei forcit, ao ar ol ei thrangc cymmerwyd ef yn waelach. Ar y Tiain o Chwefror, galwyd Dr. TbomaJi i mewo, ond luetbodd ef a chanlod un- rbyw oliou fod y dyti vu dioddel oddi wrth afiechyd natnriol. Ni thybiodd y meddyg fod sefyllfa y cltvf yn eyfryw ag y dylasai ef ddyfod &W> y bavcu dilyno and o ddeutu wyth o'r gloch v noswaith hano, Ralwyd yn mhreswylfod y iaeddv«; ond gaa nad oedd efe i mewn ar y pryd, methiidd a galw yn nh, Bethell hyd ddeg or gloch, pan y cafodd eifod wedi warw. Nid oedd dim yn yiuddangosiad y corpli a roddai y syniad lIeiaf am achos triarwolacth a phan wnaed cais am dyst-vsjtvif t:2,n y meddyg y boreu dilynol, saj dy'dd Saobftth, gwrthododd yntan, gan bys- bysti yr heildeeidwnid pa fodd y safal pethau. Goreh'v in vr.odd y trenghoJydd fod i archwiliad manwl t-.i wnevd ar y corph,, yr hyn a wnaed iKiti y meildygou Thomas ac Eyton Lloyd. Metliasunt Imy ? chaofod oliou a farwolaetb natnriol o gwbl; a chan fod golwg ammhens ar rai o'r orKamti roewnol, anfoawyd eynawvs y cvllai "6«1 ci ddadansoddi. Gwnsed hyn ga.u ecladibn,i tkdd 'itid a Uvetpool; a'r wytf»JW» d*i- wcddaf hyibysodd ef fod vitriol gwyn wedi ei ?[ar?'d?''yry??s. ne y Liv?-) 'oti w#iii"R40A Byth er hyny, y mM ? hed?-t?w?d yc iff tbawed^ ? y mater; nnd v 1.iIoe ?" -M?''?? ?' '?'?. y ?eth.g i c,0f;I 0'r M< M Mcbw?d ?) ci ?? :?vd. '.?J'HL?erytt Jihna M ?cdd?d v f?! ?? ).:dwr Ond y m»e y flaith fod y corph i f(n.l ei -? ? ?06 !od yr heddgeid??id yn jH?dtm?hatX wn perthynes t'r mater, ?d.! f?) Morwvd tro?hci?d }{oiur.p.?? :n  B?Li.?-.t Mr. Wit?. Davies, t,rellhot, V,I(; i,: Y Jy.tSy? .Y''??'' '?'?" j«no», Yr h«» ? MtModd .t?!? o'r cvtlwr yr Mdd y H?sccdi? ynado y M?WMtheyn M !M. olselb. Dywedadd d M ? Mall 1 fv,n?p, ?? ei ?e<?: yu chwyddo ya d?rf?r. ?M.. l';mn,Í\1 Som?a ? dyahodd ? bod ya bfMeMo. p? .a B?hct fMw. Yr Mdd yn yadMc?? y" ?d ??m ei a«a4J, M pa mewn pocn dir?t. W''? ir weddyg tQdll e, dyet?i&e?, g?inwyd yr ym-

Cya.?'n<xM<<yMS ii-,?aan-lad?dia(i .m wiili fod Mor- M??ttM a thori si J)y?'' grydr.

L L A N F A 1 R T A L H A I A R N. FoNSDDlSIOy, I Y mae gan Mr. U. F. JouetsytemadMt mor Dersuiit,i tuag atat yn ci ysgrit ddiweddaf fel nat gallaf adaei iddynt fyned heibio yn ddi-sylw. Ymddengya fod 'ty mliei)iildiad yn ytgrifenjnldj Iiwidd Yrgol wedi, Be yn bud, yu dramgwydd i'r hwn. (Jondoania y bwrdd am fy mhennudi, a niinnau yu eoleddu teimladau gclyniaethus tuagato. T'e buas- ai wedi djweyd ei fod ef yn eoleddu syiiiadau gelyn- iaethiu tuag m-taf fi, buaaai yn nes o lawer i'w le, o blegid y inae,wedi :ir(Idatigcm liyny tnvy eich colofnau, yn ogystal ag mown cyfeiriadau cruiil. Fe wyr yn eithaf da mai efe a roddodd fod i'r angliydfod sydd rhyugom; ao apt)eliaf ttt ei dad-yn nghytraitb i broii by)). Oull tybert a oedd y liwrdd, wrth bennodi yagrif- tnydd, yn rhwym o baidio myned ar draws ei deimlad ef ? Ya ol ei ddywediad ef, ymddvnijys ei fod. Onid yw yn ffaith fod Bwrdd YsgoJ, inspector, auditor, M it-ilMiiurfjf. ofiiccr, oil yn eu tro, wedi syrthio allan t'r gi:>hwn? Gadavjaf i liyu lefaru drosto ei bUll, I'ylnidda fi befyd o fail yn Khyddfrydwr IJndebo!. Yr wJi yn addef fy mod yn Kbyrtdhydwr \lndebol, am fod undel) yn weil nag anghydfod, a heddweh yn well na ehyfel. Ond horiaf ef i nodi un weithred c'm he iddo i broft fy mod yn Khyddfrydwr Undebol yn yr yatyr y cetitia eie ()Sol alian fy mod. Kel ffrwytli iy 'Uudebiaeth (?), dywed ei bod wedi talu ei itordd i mi fiitom. (.'yfeiria, yn ddiau, at t'.y riiheniiodiad yn ysgrifenydti i r liwrdd Oladdu. 1 r diragtarn, nid a us eisieu dim eglurhJd pa fodd y ccfiiis y awydd. Gallof ddyw,'yd hyn, y imatwn wedi dorbyn y swyod jawer yn gynt, pb buMHi eadeirydd y bwrdd yn eario allan ddymuniadau yr aetqdau oraill. Yr otddwn we:li gofyn, hwythau wedi ii-ddaw eu eefnogaeth i mi adeg y -/cnuodiad, pahryd bynag y hyddai i hyny gymmeryd lie. Ond myn efe geisio aigylineddi pobl nisi y call. eirydd. ac e fe yn wng, a vwtdodd y awydd i iiii ond yn l'yn, y man wedi tjamgyinmeryd, Orul, Poneddig- ion, y mae genyf sail dda dros gredu fod Mr. G. 1", Jones wedi bwriadu cael y awydd hon iddo ci liuuan ond u hcrwydd ei siomi, nid oes ganddo ond bwrw ei lid a'i ddigofaint tuag ataf trwy gyfrwag eich colofnau. 0 berthynan i'r liyn a ddywed am monopolism swyiidi i'r un teulu, nid oes ganddo ef le i daflu careg o gwbJ, Heb law ei fod yn ytgolfcistr ei hun, y mae oi fb hefyd yn lOUpil teacher: ac hyd ueil y daetii i'w Seddwl i newid galwedigaoth ei filb arftll, yr oedd hwnw htilyd yn teacher yn yr vsgol. Yr eiddoch yn gywir, KOBBBT URJFrwa.

PAKNASSWS, nawn Mercher. B.Penniltioil COfa T. Wimnc, Cileain.—Y mae y penDillion hyn yn gynnyrch awen gref. iymr porticid da o'r gwrthddrycb, gyda llawer o ddeheurwydd, ac y mao grym yr hiraotb am dano yn yr eglwys 1'" deimlo yn gryf a llawn. Rhaid fod y bardd ei bun yn teimlo felly, neu nie gallasai ei bortreadn mor fyw a theimMwy. Englyn gwan ac ammrwd ydyw yr un a gyfansodd- wyd ar ol darllen rhan o I Audl Cariad.' Rhaid i'r bardd ail dailu, a mynu oyfleu al feddyliau yn fwy olira phendaat. Gwan a mwys ydyw yr un i r 'Atiidydd,' hefyd, yn arbenig y llinell olaf-- Gywrain deg ragorol da rhagorol dda a ddywedir, onid it Ond y mM y Uinell yn wallm, g—r—n—d-—S—r—I d. Yn gywrain deg-vion da, a faatai yn gywir. oaydyenam Darilenwoh lawer o farddomaeth goetb, ot ydych am ddyfod yn fardd eynghaneddol. Y mae y llinell gyntaf o'r englyn i I Angeit I yn waUm. Y mae y cy'cn yn symr, ojm y drydedd yn w?Una. Rh?id i chwi ym?d ddtMf o» am ragori. Astudiwch yr V.)? .f<t)?<M am St Deu ddM; y Mfee?ch en?yn ym*; M 00 yo w<tUM, ?eynnorthwywn chwi.

JOHN ELIAS. Sef itebyn Mr. J. Josss (loan Goch), Teifi Side Hall, Maeserugiait. e O R tad drych lied WYCD yn wlr-yn mynww Y fam aawyl welir; Da ndiaeth y dywedir, Dymunwn i hwn fyw n hit. 0 wanwyn 08S nef weno—a mwyniant Udymnnwn i lifo; O'i drls hardd fel bardd y b'o-John Blias Tvr eoleu addas tit Gwalia iddo. I' ,WI 1JfÂR,

YR ERYR. O'i aelferth grig uchelfs-yr eryr Goreuryw ymgoda; Hi drcin Son dramwya Heol deg yr engyl da. BodfinDy. JK. INGBA31.

CYNGHOR Y CEILIOG HEI.YN. I .3_- OaWI adwaenooii 110n, uoei Auau, Tri o gellioaod oedd e'n berchen.; Ae un boreu hynod dawel Oanal un ger llaw yr hofel. Dyna. oedd eigan bob tipyn, Meistr sydd yn caru'r forwyo Am "iA All y boreu hwnw Fe'i dedfrydwyd ef i farw. Y borengwaith oeild yn dilyn, Un o'r Heilllo ganai wed'yn Ar y domen--hyn sy'n rhyfedd, Lhdd fy mrawd ata ddywayd gwirioubdd, Ni raid imi golli ameer, Tori 'i ben a wnaed ar fyrder; Wedi kyo,ylr ceiliog melyn (Jewiai.ganu fel y canlyn:- Peidiwch byth a bod mor anghall A thriu bttsnea rhy won arall; Neu '[WI dlwedd, hyn sydd eglur, Fydd i chwi to i fy rarodyr. oM (Hyn Ctiriog. JONAH riULLira.

FFESTINIOG, Cylehwyl lenyddol a cherddorol — Cyimahwyd v gyloliwyl uchod yn ngliapel y Garegildu, nos Fawrth a lau diweddaf. Uwaaauaethwyd fel beirniaid y traethodau gan y Parch. David Jones, (Jaregddu Mr. D. G. Williams, Rryngwyn Mr. H, J. Hughes, Belle View. Barddomaeth, Mr. R. 0. Hughes (Elfyn). Cerddoriaeth. Mr. John Roberts, Penmachiio. Ainrywiaoth, Mri, G. J. Williams, W. Evans, W. Lloyd Roberts (Bhateg- ydd), H. G. Owen, Miss Jones. Cyfeiiiwyd gan Miss Williams, Cocoa House. Ysgrifenyildion, Mri. J- R. Evaiis, Cromwell street, a R. J. Evans, Bank Place. CYFAKT'OD NOS AWRTI1. 1 Llywydd, Cynghorwr D. WiU?ms. ?woor- wywyd y tri goru yn yr holl safonau. Safon Jthfed.M. C. Owen, 1_3 street, R. Vaughan Gxifiith, Acne Ellen JonM. fchweehe4, T. Owen, J. WiUiams. a. K. R. Cnthths. Safon pedw?ydti. Anne Williams, Leads stree.; Anne C Evaus, Melbourne Terrace; isarah G. Thomas, Church street. Safon pumnied, Hannah Roberts, Leeds street; Hannah Jones, High street; Jaaggie Jones, Leeds street. Safon trydydd, Jennet Hughes, Walter Torraee; Anne.Jane Owen, Wesley street; Elizabeth Jones, Besie Jones, Maggie Anne Jones. Safon yr M), a'r safon cyutar, yr oedd yr vmceiswyr va hynod liosog. Rhoddwyd y gwobi- ivyori i'r rhai hyn gan Mr. J. P. Jones, Bange, yr hwn aydd yu hynod garedig bob amser wrth y plant. Cystadleuaeth atteb nifer o gwestiynau o r IJolmlycld Bach goreu, Anne C. lvans, a Mary Lloyd, Ebysgritiaeth, Naomi a Thomas Owen, Church street. Adrodd Tlisman y plant;' goreu, (jwladus Griffith; ail, Hannah Jane Roberts; a rhoddwvd gwobrwyon i lu o rai eraill am gynnyg. Beirpiadaeth yr Ebyugrifiaeth,' i rai dau lGeg; goreu, M. C. Jones ail, R. Vanshan Giittith. CYB eitaoth caiiu iiiae'r lesu o hyd s-oreu, Keturah Roberts ail, Unice Jones a ilary Ellen Owen. Arholiad ysgrifenedig ar bennodau o Marc a Luc cylwtel oreu, Maggie E. Jones a M. C. Roberts; Sydd, Elizabeth ^'ll'lan,s: 4ydd, T. Owen 5ed, Mary Williams. Am atteb nifer o gwestiynau o'r goreuon Martha Jones, Hobert Joues, Bowydd atreet. Arholiad ar Gcvcds; goreu, Maggie fe. Jones; ail. glizabetl1. Williams. Leeds street; trydydd, M C. Roberts, Thomas Owen, a Keturah Roberts. Etto i ml dan HJeg oed K?. M. ?' '??' A. 0- Roberts a J Jo?s. Cystadieuaeth canu y nawd Duw bydd -in.L.'iroL'- foreu o dri pharti, Mddo Robert Owen. I 2,??yr englyn 'KM* Mam,' Mr. W. Jones ???.'?) Yr oc?? y cyncuUtad yn un tra bywMg. CYFARFOD sos I AC. Llywydd, Mr. ii. J. Hughes, Church street. Aed yn mlaen fel y canlyn;—Beirniadaeth ar y nwestiynau ar Oernsi*; goreu, Thomas Ellis ail, T, Owen, W. a Hywcl Williams. Beirniadaeth eyfansoddi tun ar y gairiau Wrth goiio ei ridd- fanau yn yr ardd cyhrta! oreu, Hugh Roberts a i'. Williams. 'Aw e dd?tgMHi 'Ter?d y dy?d oreu, Laura J. Owen, Bowydd Road. Adrodd dam o awdl Hiraeth goreu, Anne Williams, liryu gwyn. Cystadleuaeth cor j'r aclwyd a gauo oreu linrily%v liaerilyll crefyddol; gorou, cur If. Lloyd, Cromwell street; a rhoddodd Mr, Parry Jouu-i, Bange, wobr i gor Iluijli Roberts, Meirion Am y pennillion coffadwriaethol am hen frodyt ymadawedig perthynol i eglwys y Carogildu; goreu, Mr. 11, J. Hughes, Church street. Traeth. awd 'Y inerehed y sonir am danynt yn Llyir Genesis;' yr oreu, Miss Williams, Bange • place; ail, Miss Ellis. Cystadleuaeth yr unawd Ei delyn a dawodd;' goreu, Mr. R. Owen. Beirniadaeth arholiad ar yr Hebrnuid; goreu, Owen Owens, 'i'raethawd Y roodd a'r diillggreii i-bobl ieuaiiigc i dreulio eu horiau hainddenol;' goreu, Mr. T. J. Rowlands, Bank Place. Am atteb cwestiynan at yr Hdreiaid; goreu, Evan R. Morris, Geufrou Terrace. Cystadleuaeth yr unawd bas, I Chwyfiwla y faner;' goreu, Mr. Robert Owen, Prif draeth awd, Rhagoriaeth crefydd Crist ar bob crefydd arall;' goreu, Evan R. Morris; ail, Richard Owen, Dolgaregddu; trydydd, Hugh Roberts, Meirion Terrace. Ymgeisiodd tri ar ganu y pedwarawd 'Tragwyddol a Hollalluog Dduw;' goreu, parti dnn anveiniad Mr. Benjamin Jones. Y goreu ar yr arholiad ar Llyfr Genesis oedd Mr. Hywel Wil. liams, a T. 0. Williams yn ail. Yr oedd y cyn. nulliad yn lliosog, a llawer iawn o 61 llafur wedi bod yn ystod y flwyddyn.