Baner ac Amserau Cymru

AKSWYDUS yw y tryehijieb aiawr y ceir ei hwi o'r India. Gwuaed cyflafan ar rhwng a phum cant o filwyc dewriou, ar ol dau deli \"rrlod 0 ym1add csled. Caledfyd yw g-I.til y swyddwr milwraidd Prydeinig yn yr India. Ni \vyr y rhai sydd ynaros gartref ddiraara jin-add. Y rhai hyn sydd yn gorfod yn-Md. Ac etto, er ymladd, rhoddir y If-IrAH i'r rhai cartrefol, can eu hanwybyddu h'71 i feuur heheth. Y u naturiol, v mae hyn yn aclios achwyn mawr. G ^arad^ydd- ns o fyehan, ac oer, yw diolcbgarwch y llyw- odmeth i'r rhai hyn, medd y cyfarwydd. Os felly, ri phetruswn rinnau, gan bYDY, ddyweyd fo-l y dewrion hyn yn ffyliaid yn myiiei i'w gwaaanaethu o gwbl.

Bvild sHiedd newydd Canada yn cael ei liayor un o'r dyddiau tiosaf. Nid y Rhydd- frydwyi- eMillodd y dydd yn yr etholisdau Yn nwylaw y Torïaid a Syr JOHN MACDONALD, fel Prif Weinidog, y mae yr awenau. Er bvoy, teimla y Rhyddfryd- wyr yn dra chaloaojf wrth edrych yn mlaen at yr agoriad. Yrlieswm am hyny ydyw, 00,1 ginddyct obaith cry! am allu g..rchf>-gn y ]lywo;h-aeth ar gwejtiwn o fywyd lieu angrfii itidi. Codir pwngc ditfyn-dolliaeta i fyi,y yn H i o'r eistedaiadau eyutaf; a cliau fod ) bind Ueidwadol ei hun yn rhanedig aroo, iiisgwyliant711 hydftrus allu rhoddi y veir)ddiaeth ar wusfcad ei chefn ar lavrr.

jjvdd Linn y Pasc. bu C'ytiideithss Gen- edlaetbol Athrawon yr Yegolion Dyddiol yn cvi^aol eu cyfarfodydd blynyddol yn Nghaer- dydd. Mawr ydoedd y croesaw a ddangos- "'1.1 id ay "t gLa ddirprwy y inner, aelodau y U) nghor Sirol, ac eraill. Mr. COLLINS, 0 Lundain, ydyw llywydd y gymdoithas eleni a cliafw) d ganddo anerchiad agoriadol o'r fath oreu, ar yr amrywiol gwestiynau sydd yn enoyn mwyaf o ddyddordeb yn myd yr ysgotfeistriaid yn y dyddiau hyn niegys, presennoldeb y phnt yn yr ysgolion; cytiog au vr athrawoa; yr nngenrheidrwydd am i'r ysg)]-fe;str gnel hur digonol i fyw yn gysar- na arno, a darpavu ar gyfer y diwrnod gwhwl)g; graddau iddynt gan y prif ysgol- iou, cs wedi cyrhaedd safon neillduol yn eu gal'vedigaethau; ac amryw byngciau eraill.

Y dydd o'r llaen, galwodd dyn, o'r enw FUSSCH, ar un o heddg^idwaid Maidstone, ar yr heol, gan ddyweyd fod gtoddo fater I i'w ddadgud'Jio. Cymmerodd y Bwyddog ef i'r orsaf. Yno, gwnaeth yntau y ;J th a alwai yc »dro idiau am yr erchyll- waith ciiweddaraf ya Whitechapel, Llundain. 1 inys* pethan eraill, dywedodd mai cyfaill of, t'i enw SMITH, osdd y llofrndd fod JjiiTH a'r ddynes wedi cyllawni ysbeiliad; fod j-.a-idvat eisieu iddo werthu yr eiddo drostyat; fod y dd) nes wedi hawlio rhan o'r Y oi fiull; yUB, fod SMITH wed: ei ÚI'¡'j[!,Pry" o dan {\y y boct, lie y caed ei «"0:ph; ei fod wedi ei tharaw i'r llawr ai ddvrti; ao yna, wedi tori ei gwddf á'i griif'l, fan ddyweyd, 1 Fedr merch farw t! m cario chwedlau.' Ychydig o goel a ru idir br yr adroddiad, modd bynag.

Y mile llh iglaw y Seine newydd orphen ei 'fnt-hdau tuag at gymmeryd cyfrif o'r b"!i tob-oaaeth yn ninas Paris. Rhifwyd y i a'r ddims yn y tibrdd gyffredin y liyu- • c vrnddencva fod rhyw amcan i'r c-.fri. newydd "hob law rhifo pwum. y gall awdnrdodau dinesig, o her- y trefuiadau perffeithiedig sydd giti-ridynt, v.neyd cyfrif lied gywir o gfn- Bydd y I)ob;ogtie-th y lJaill flwyddyn ar ol y ilfll; ae am bynv, peth nsturiol ydyw en bod hwv vp awyddus am g*el ffeitbinu TIS g di l eu cael trwy y cyfritiad cyffi edin. ¥ 1\ y cyfrif r.ewydd hwn, bydd y cyfrifydd yn ymholi ynghylch nifer y grisiau yn mhob ty: pa sawl ysUfell sydd yiiddo en y tenant ar bob ty, ac ar bob rhan o dy, os digwydd chwaneg na un teulu fod yn byw ynddo a'r nifer fydd yn byw yn mhob un. Cym- merir gofal i ymholi ynghylch dull sdeilad- waith y ty, a'i sefyllfa. Wrth gwrs, bydd enwau, oed, a galwedigaeth pob preswylydd yn cael ei nodi yn fROWl. Bydd y cyfan yn gryn help i iywodraethu y ddinas fawr yn etfeithio).

Dywed Mr. O'KKLLY, A. S., nad oedd gwir yn yr adroddiitdau a ledaenwyd, mai metbiant oedd ei genhadaeth ef i'r America droa Mr. PAKNELI., wedi troi allan. Y dydd o'r blaen, efe a ddeuas o Chicago i New York; ac mewn ymddiddan a iu rhyngddo ag un o gynnrychiolwyr y wasg, dywedodd fod y croesaw a gafodd, yn enwedig yn Nebraska, wedi ei galoncgi ya fawr. Yn y dalaeth ddiweddaf cafo id arian a llongvfarchiadau i'r blaenor Gwyddelig, Myn efe fod yr ach- os a bleidir ganddo yn myned ar gyaydd mawr, er gwaetliaf pob adroddisdau sydd yn ciel eu lledaenu i'r gwrthwyneb, Etc « gy- hudda y gwith-BArne.Ilittid o ffugio newydd- ion, ac o gamarwain y bobi a chelwyddau; ar ei ochr ef yn unig y mae yr holl wir, dyb- ygid. Ceir gweled pa beth a fydd gan eth- clwyr Sligo i'w ddywedyd mewn atfcjbiad i'r baldordd hwn.

Cryn lawer o ddadleu sydd wedi bod ynghylch crefydd y Tywysog NAPOLEON, pan fu efe farw ychydig wythnosau yn ol. Tueddiadau qnffyddol a ddangosid ganddo ar byd ei fywyd; ond dywed ei deulu fod cyfnewidiad mawr wedi cymmeryd lIe ynddo o fewn y miaoedd diweddaf. Pabyddes ben- boeih oedd ei wraig, a gwnfteth ei goreu i gael ganddo Jdychwelyd yn ol i'r ffydd; a llwyddodd, medd hi a'r oflfeiriaid Pabaidd. Dywed yr abad a fa yn rhoddi y sacrament olaf iddo, ei fod ef nid yn unig wedi ei wahodd i wneyd hyny gan y teulu, ond hefyd, fod y tywysog ei hun wedi cadarnhau y gwahoddiad, ac na fnasai efe yn myned i'r ty 0 gwbl heb hyny, 'Nid oedd meddwl y tywysog yn elyniaethus i grefydd,' medd yr abad hwn. Er's rhai misoedd, yr oedd ei gydwybod yn gweithio o'i fewn. Nid oedd y rhai a dybient ei fod yn anffyddiwr yn ei adnabod. Ni bu erioed yn elynol i grefydd ysbrydol, yn enwedig yn ei pherthynais & Duw. Er's peth amser, efe a ogwyddai yn gryf at syniadau Cristionogol. Yr oedd yn fynych yn rhoddi arwyddion fod ei argy- hoeddladftu crefyddol yn rhai dyfnion. Er enghraifft, bwriadai dynu allau o'i ewyllys y goiri .u caledion a ysgrifenasai ynddi am yr eglwys. Cafodd groes yn anrheggan gyfailj yn 1890, ac awyddai yn fawr am i'r Pab ei liendithio hi i wasanaeth yr offereu bob Sabbath.' < ■

Pwy oadd wrth wraidd btad-lofiuddiad M. BELTCllEFF, un o brif swyddwyr llyw- odrseth Bwigaria ? A oedd a wnelo llywodr- aeth Rwsia ryw beth a'r aufadrwydd ? Ni raid i newyddiaduron Rwssia ond parhau i ysgriienu fel y gwDant yn awr am ychydig yn hwy na chiivt gun lawer gredu hyny. 1 Ouid yw hyn yn brawf o arsierwydd cym- deitbas yn y dywysogaeth J Nid yw y llyw- odraeth yn abl i amddiffyn bywydau ei swyddogion ei hnn. Onid yw yn bryd i ymlisrawdwr Hwssia reidio i'r adwy ? Yn yr ysbryd hwn yr ysgrifenir yn mbrif erthyg'au y dan fwyaf o honynt. Ei ladd mewn camgymmeriad am y prif weinidog a gafodd M. BELTCIIEFF, fel y iladdwyd yr Arglwydd FREDERICK CAVENDISH mewn camgymmeriad I'.m Mr. FOUSTER.

Yr wythnos hon, cynnaliwyd cyfarfodydd blynyddol daugvcgbrairRhyddfrydwyrCym- ru — u;» y Deheudir yn Aberteifi, ddydd Mawrth; 114 un y Gogledd yn Mlaenau Fies- tiniog, ddydd Iau. Y mae yn rhy fuan i ni allu dywedyd dim am eu llwydd na'u dylan- wad. Y ddau fater oedd yn ennyn mwyaf o frwdfrydedd yn y naill a'r llall ydoedd, Dadsefydliad yr Estrones, a Dewisiad Lleol. Am y cyntaf dywed y Daily News Da iawn genym cad ydyw y Rhyddfrydwyr Cymreig hyn am ddiddymu y degwm yn gwbl. I'r gwrthwyneb, cydnabyddant mai eiddo y genedl ydyw. Ac am hyny, mai at wasanaeth y genedl y dylid ei ddefnyddio Credwn mai dyna gred corph Rhyddfryd- wyr y wlad.

Yr wythnos hou, y mae papurau cyfrifiad y boblogaeth wedi eu gadael yn mhob ty trwy y deyrnas. Boren ddydd LluD, dis- gwylir i bob penteulu lanw ei bapur yn ffyddlawn gyda golwg ar bob enaid, bach a mawr, a gysgai yn ei dy nos Sul. Yr elfen fwyaf dyddorol yn y p-tpurau eleni ydyw y golofa Gymrapg sydd ynddynt. A fydd pob Cyuaro iaithgarol yn ffyddlawn i hon? Yr ydym yn hyderu na bydd yn ein mysg gym- maint ag un Die-Shon-Dafydd," ya gwadu ei iaith. Os mai unieithog, noder I Oym- raeg,' os yn medru y ddwy, noder hyny, yn unol a'r cyfarwyddiadau. Y mae hon yn atcr yn golofn ddyddorol a phwysig.

Yn y lYineteenth Century, am y mis hwn, y mae gan Mr. OSBORNE MORGAN erthygl ragorol ar gynnydd achos y dadsefydliad yn Nghymru. Wedi cyfeirio at y cynnydd hwn mewn ystyr rhifyddol, dywed fod y blaid Eglwysig yn Nghymru wedi bod yn nodedig o anffodus yn ei dadleuwyx a'i dadl- euon. Ni phetrusa Mr. MORGAN awgrymu yn lied ddigel fod yr Esgob EDWARDS, o Lanelwy, wedi gwneyd mwy yn barod i brysuro .cwymp y sefydliad nag un dyn aratl sydd yn awr yn fyw. Dyma brif en- wogrwydd, neu yn hytraoh, hynodrwydd, yr eagob hwn; ac yn y gwaith da, fe'i cyn- northwyir yn egniiol gan y Deon OWEN. Yn y cyssylltiad hwn, enwir Arglwydd SBL- BOURNB, a Mr. RAIKES, hefyd; hyny yw, fel rhai wedi ao yn gwneyd llawer i yro cerbyd y dadsefydliad yn ei flaen. Yr ydym yn ddiolchgar i Mr. MORGAN am ei erthygl feistrolgar ar y pwngc. ——————————

Cwyna lliaws o'r Canadiaid yn dost 0 herwydd eu bod yn gorfod cadw llywodr- aethwr cyffredinol. Byddent yn eithaf boddlawn i wario arian. yn gymmedrol ar ei gadwraeth, meddir. Ond gorfodir hwy i'w gadw fel brenin. Ond da iawn gan lAw- er brenin fyddai cael banner cymmaint toag at gadw ei sefydliad yn agored- Yr hyn sydd yn hynod ynglyn a'r g^yn hon ydyw, mai o gyfairiadau Toriaidd y clywir hi gryfaf. A un o newyddiaduron y blaid yn Canada, mor bell a dyweyd na allai y Canadiaid wneyd chwaneg nag » wneir ganddynt, oni bae eu bod yn evfiwyno eu gwla-i drosodd yn eiddo personol iddo, ac yn pryau Newfonndtand yn haf-ynya iddo.

Nid ydyw y cynnrychiolwyr o Newfound- land yn helynt y pysgodfeydd at unrhyw frys i ddyfod drosodd, y mae yn amlwg. Dydd UUIl nesaf y byddant yn cychwyn, meddir yn awr. Cyrhaeddant y wlad pan fydd y senedd newydd yn ail ymgynnull ar ol y gwylku diweddar. Byddant newydd gyrhaedd pan ddarllenir mesur y Pyegod- feydd yr ail waith yn Nhy yr Arglwyddi. Y mddengya, oddi wrth y newyddion diwedd- af, fod y cyffrawd yn yr ynys yn oeii. Gadawyd iddo redeg ei rwysg yn ddirwyatr; a dyn?, o dan yr amgylchiadau yn ddiau, od oreu. Yr ydys yn hyderu yn gryf na bydd yr asgwrn cynhen' hwn yn hir iawn bellach heb ei gladdu, canys gellir disgwyl i'r cytiafareddwyr wneyd gwaith terfyno! arno.

0 dan fesur sydd newydd ei basio yn gyfraith yn yr Unol Dalaethan, rhaid i bob tref nen ddinas a fo yn oynnwys 25,000, ac nchod, o boblogaeth neillduo un, neu chwan- eg, o leoedd o bwrpas i dderbyn y merehed a gymmerir i'r ddalfa gan yr beddgefdwaid; a bod y lleoedd hyn o dan ofal morched- un neu ddwy yn mhob lie. Nid oes yn y wlad hon ddim o'r fath, Dywedir fod han- ner y' benywod a gymmerir i'r ddalfa yn Mhrydain yn feddwon ar y pryd; ac etto, gweinyddir ar eu holl angenrhoidisu gan ddynion; hyny ydyw, gan yr heddgeidwaid yn ystod yr adeg y byddant mewn dalfa; a hyny gan amlaf d'os nos. Ar ei wynob, y mae hyn yn warthnod ar ein cymmeriad. Pan alwyd sylw Mr. MATTHEWS, yr Ysgrifen- ydd Cartrefol, at y petb, addefodd ar un- waith fod y trefniant yn un drwg; ond nis gallai ddal unrhyw obaith am nniawniad arno. Byddai newid y drefn bresennol, a chael merched i ofalu am ferohed, yn golygu traul fawr. Traul neu beidio, n beth am weddeidd-drral Traul yn wirl Nid OPS gin yr Unoi Dalaetbau ei ofn, canys y mae hi wedi mabwysiadn y cynllun LIfJwydtt Er mwyn yr heddgeidwaid, ac byd yn oed er mwyn y merchetos eu btiltic-puteinipij a phwdr-gymmeriadau Fan mwyaf -d'ylvi Brydain Fawr, yn sicr, ddilyn essmpl y werin'Heth Aa^ericaoaidd.

Syr WILLIAM PEARCE—g^r sydd yn fwy enwog fel llo ig-farsiandrrr nag fel gWhià. weinydd —• ydyw dewis-ddyn Toviaid Ply- mouth, yn lie Syr EDWARD BATEd, ar gyfor yr c-tho-iiad eyifredinol nesaf. I r dnyrna; benbaladr, ni wna hyn bwysau ptuen t wahaniaeth. Ond y mae yn amlwg y bu asai yn well gan yr Undebwyr r), A,un arall. Tuedda Syr WILLIAM i wneyd gwawd o'r dirwesfcwyr; a chreda yr Undebwyr na bydd yn hawdd cario yr etboliad heb eu help hwy. Ar yr un pryd, y maent yn rasol iawn wedi addaw peidio ystrangcio. Er mwyn cadw y llywodraeth bresennol ar ei thraed, caiff dirwest fyned i'r difancoll.

Yn y dyddiau hyn, gwadir yr adroddiad oedd yn cael ei ledaenu yr wythnos ddi- weddaf, i'r perwyl fod gwrthdarawiad tra difrifol wedi cymmeryd lie rhwng y Pryd- einiaid a'r Portugeaid yn Ngwlad Manica, yn Neheubarth Affrica. Pwy a anfonodd yr adroddiad anwireddus, ni ddywedir. A oedd yn holtol anwireddus, sydd yn dra ammheus. Y mae y gwadiad presennol yn dyfod o Lisbon; ac hwyrach fod llywodraetii Portugal wedi bod yn gosod ei ilaw arno i'w dybenion ei hun. Diau na wneir dim gan y llywodraeth Brydeinig hyd nes y bynd hi wedi cael sicrwydd diammheuol am ddiiys- rwydd y ffeithiau. Byddai gweithredu ar adroddia-rlau, a alhnt d?-Di allar yn dd -SP yn rhyw beth heb law ynfydrwyad. liwa.il- gofrwydd fyddai.

Oyfeiriasom, aturyw wytiuiosaii yn Oly at fwriad Uywodraeth Twrci i wneyd Lwythau all war y Kurdiaid yn gatrod&u yn y tyddin reolaidd. Awgrymwyd hyn gyuta. tua thair blynedd yn ol, gan V ON DER GOLl' PASHA-yr Alnnvenwr sydd wedi ei ferltliyc:4 gan yr Ymhemwdwr WILLIAM i a^ refnu byddin Twrci. lqyuai efe wneyd denydd o'r KardF-id hyn, cyfelyb lr defnydd a wneir gan lywcdraeth Rwssia o Cocasiaid yr Afon Don. Ond ni weithiwyd y cynHun hwn alllln o gwbl. Yr hyn a wneir, dy- bygicl,, fydd eu troi yn fath o ,wyr cartrefol, i aros yn Armenia; &c i gael eu meirch, a phob darpariaeth angenrheidiol, ar draul y llywodraeth. Math o Bashi- Bazouks ar feirch a fyddacA. 0 herwydd y

Yn Pittsburg, LTrol Dalaethau yr Am- erics, y mae streic fawr a therfysgoedd wedi cymmeryd lie. Ysywaeth, y mae yeyffrawd hwn wedi syrthio i ddwylaw rhyw bedair neu bum mil o 'Sosialiaid;' ae yn ol y telegram diweddaraf, ofairycymm(-vt-ywailt gwaed le, os na bydd yr owdurdodau yn ym- yigwyd o'u di-frawder. Y mwowyr sydd yn ymgynnhyrfu. Cynnelir cyfarfodydd dir- gelaidd ganddynt, yn mha. rai y pasir pen- derfyniadau i beidio ail ddechren gweithio. Pwy bynag a wnai hyny, a waai ei hun ar unwaith yn agored i ddygasedd a dialedd. Y mae amrvw wedi anturio gwneyd, modd bvnag; ac am hyny, y mae nod wedi ei osod arnynt. Disgwylir y bydd yr heddgeidwaid yn cymmeryd rhai o'r prif arweinwyr i'r ddalfa, ac y ceir terfyn ar yr holynt felly.

Ai o hono ei hun, ai ynteu cael oi roddi ar waith gin eraill, tybed, a ddarfo Rhaglaw yr Aipht, pan yn anfon gwaharddiad ailan I yn ddiweddar, i ddim tybacco gael ei ddwyn • i mewn i'w diriognethau ef o Ffraiogc, Twrci, a Groeg ? 0 Frydain, Belgium, yr America, Awstria, Hungary, Italy, yr Isel- diroedd, Norway, a Sweden y cauiateir ei ddwyn. Nid yw yn ofynol iddo gael ei dyfu yn y rhai hyn; dim ond rhoddi sier- wydd iddo gael ei.ddwyn o un o'u porth- laddoedd. Yn naturiol, y mae Ffraingc yn teimlo ei bod hi yn cael dyrncd yn ei wyneb trwy y gwaharddiad hwn. Felly Twrei a Groeg befyd. Nid yw yr Almaen, chwaith, yn cael ei henwi yn mygg y gwled- ydd i ddwyn myglys o honynt.

Mewn llythyr byr i uh o'r newyddiaduron Llundeinig am ddydd Mawrth diweddaf, noda Mr. A. W. GORDON, o Glwb Rhydd- frydwyr Bristol, am enghraifft neillduol o gulni a rhagf&rn gwleidyddol. Rai misoedd yn ol, aeth bywoliaeth eglwys St. Austin, Bristol, yn wag. Noddwr y fywoliaeth ydyw y Due o Cendl (Duke of Beaufort). Y fath sgl sydd wedi meddianna ei I ras' dros Doriaeth, fel y gosododd h: yn aramod ar y Parch. PITT EYKIN, y parson a gafodd y fywoliaeth, nid yn unig i fod yn Dori, ond hefyd i roddi ei gefnogaeth bob amser hyd eithaf ei allu i'r llywodraeth bresennol. Mewn ciniaw politicaidd yn ddiweddar, nod- odd EYKIN y ffaith hon fel prawf o ddyddor- deb ei noddwr mewn materiou lleol. Nid oedd y dyn yn meddwl fod crefydd yn myned yn is pan oedd efe yn gorfoliannu y due.

Ychydig iawn o newyddion ydys wedi eu derbyn o Armenia er's rhai misoedd. Y gau- af sydd yn teyrnasu yno mewn rhwysg etto; yr holl wlad yn gloadig o dan eira, a rhydd- dr Imwyaeth o fan i fan, mewn cainlyniad, yn anhawdd. Dywedir fod cryn lawer o deulu- oedd yn bwriadu crossi drosodd i Rwssia mor gynted ag y bydd y ffyrdd yn dramwy-1 adwy. Diangc rhag gormes y Twrc ydyw eu hnnig amcaD, with gwrs, Yn y cyfamser, y mas y llywodraeth, er wedi addaw ac ymrwymo i wneyd, yn gwrthod ei hiawn- derau i Eglwya Armenia. Addawodd y SULTAN ei hun wrth y PATRIARCH y buisai pob peth wedi eu huniawnu ya mhell cyn hyn; ond codir rhyw esg-us dros beidio o hyd.

Ychydig ddyddiau yn ol, bu farw Mr. VIXCEST GOSFOBD, Sydenham Avenue, Seitoa Park, Liverpool. Ai tybed fod un o bob cant o'n darllenwyr yn cofio ei enw t Bu adeg, amryw flynyddoedd yn ol, pan oedd Mr. GOSFORD yn tu, chyhoeddns, ei enw. yn ami yn ngenau 'y werin a'r miloedd.' Rhaid myned yn ol at ddyddiau cynghaws mawr yr Hawlydd TICHBORNB i gael gafael yn yr &deg bono, modd bynag. Efe oedd y prif dyst dros Syr RboEt: t bu am dair wythnos o dan groeshoeliad y bargyfreithwyr. Cyn myned o'r I barwnig' i Awstralia, ymddiried- odd becyn bychan seliedig i ofal y g*r yr ydys yn awr yn sÔnam dano: a chynnwys y sypyn hwn ydoedd un o I begynau' mwyaf dotus y cynghaws bythgofiadwy. Wedi gorphen y prawf, syrthiodd Mr. GOSFORD yn ddyn perffaith ddi-nod, megys cynt. Dilyn- odd ei alwedigaeth megys cynt, gan arolygu etifeddiaethau mewn amryw barthau o'r wlad, heb ennill dim sylw, nac ymgeisio am hynodrwydd; a bu farw y dydd o'r blaen, yn bedair blwydd a'r ddeg a thrigain o'i oedran.

Dydd Mawrth diweddaf, bu Cyngres Gyd. genedlaetbol y Mwnwyr yn cael ei chynnal yn Paris. Y r oedd yn bresennol tua chwech ugain o ddirprwywyr, wedi dyfod o Frydain, Ffraingc, Belgium, Westphalia, Bohemia, Awstria, a manaa eraill. Y prif amcan sydd i gynnaliad y gynnadledd fawr hon, ydyw rhoddi arddangosiad ymarferol o werth yr egwyddor msi I mown undeb y mae north.' Yn ddiweddar, y mae mwnwyr Brydain, Ffraingc, a Belgium, wedi bod yn ffurfio cynghreiriau cenedlsethal. Yn Mhrydain y mae yn adnabyddus fod y gwaith da hwn wedi ymddadblyga i raddau helaeth iawn. Yn Belgium, ffurfiwyd cynghrair o'r un nat- ur ddydd Nadolig, 1891. Nid yw y cyng- hrair Ffreugigetto wedi ei gwbl orphen; ond y mae ar fin ei ffurfiad. Amcan y gyngres ydyw ffurfio uudeb rhwng y rhai hyn oil; a dinu na raid aros ya hir etto na welir hyny wedi ei wneyd.

Myned i wisgo gwedd fwy-fwy difrifol y mae y eweryl i-hwn- yr Unol Dalaethau ac Italy ynglyn i'r amgylcliiad ofnadwy a ddi- gwyddodd yn New Orleans, bellach er'f! am. ryw wythnosau, Yn ol y newyddion di- weddaraf o Washington, y mae cynnrycbiol- ydd yr Eidal gyda'r weriniaeth wedi ei alw adref. Bu gyda.'r arlywydd yn dywcyd nad oedd efe i fod yn llys genad mwy at yr Unol Dalaethau, gan ofyn am ei deitheb i groesi y Werydd. Y rheawm a roddid ganddo am hyn oedd, fod llywodraeth y weriniaeth yn gwrthod dial gwaed yr Italiaid a lynch- iwyd' yn New Orleans. Mewn.un ystyr, nid ydyw yn'syn fod llywodraeth yr Ital yn teimlo yn yr achos. Ond ar y Haw arall, erbyn cymmeryd pob peth i ystyriaeth, nid yw yn syn fod y weriniaeth yn hwyrfrydig i ,ddial.

0 Chicago, yn Unol Dalaethau America, ceir newyddion goiidus mewn gwirionedd. Eu cynnwys, mewn cwmpas byr, ydyw, fod yr anwydwst mewn grym- dychrynllyd yno. Bu yr haint yn drwm mewn amryw ranau o'r weriniaeth tua blwyddyn yn ol; ond dim yn debyg i'r hyn ydyw yn y dyddiau hyn yn Chicago. Ni bu dim llai na thri chant farw yno ddydd Llun diweddaf; a'r un diwrnod, yr oedd yno gynnifer a chwe chantoo gyrph meirwon yn barod i'w claddu. Y mae holl feddygdai y ddinas yn llawnion o gleinon; a brithid y ffyrdd sydd yn arwain i'r mynwentydd ar hyd y dydd. Yn ffodus, anaml y mae heintiau o'r natur YIDa. wedi bod yn gwneyd eu lianrhaith. Er byny, nid ydys heb wybod am danynt. Yr oedd yr anwydwst yn adnabyddus yn yr unfed gan- rif ar bymtheg. Bu ar ymweliad & Phryd. ain dair gwaith o fewn chwe blynedd; se f, o 1831 hyd 1836. Daeth drachefn amryw weithiau; ond nid mor drwm a'r llynedd: ac eleni yn Chicago, a manau .eraill yn Y1 Unol Dalaethau. Yr ydys yn hyderu na ddaw i'n plith ni yn Nghymru.