Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
I NO D I ADA ii. j
I NO D I ADA ii. Archesgob Canterbury. Yr wythnos ddiwetidaf yr oedd. yr Archesgob yn dathlu terlyn c-hwarter canrif o wisgo urddau esgobol. Er ei fod yn iau o ran, oed na llawer o esgobion, eto, yn nhrefn ei gysegriad, efe ydyw y pumed 'ar y rhestr. Gellir dweud fod Dr. Davidson, wedi mynd i mewn i'r cylch esgobol pan benodwyd ef yn Ysgrifenydd Cyfrinachol i'r Archesgob Tait;, yr hwn oedd yn gyfaill i dad Dr. Davidson. Henaduriaethwr enwog oedd tad Archesgob York. Henaduriaethwr j hefyd oedd teulu Dr. Davidson. Y moo Archesgob Canterbury yn deall y safle Eglwysig yn yr Albati yn gliriach a sicr ach na llawer o'r esgobion. Yr oedd yr Archesgob Tait hefyd yn ymchwilgar gyda golwg ar drefniadau crefyddol y t-ti allan i Eglwys Loegr. Yn y blynydd- oedd cyntaf anfonai ei ysgrifenydd cyf- rinachol yn fynych i wneud ymofyniad- au ynghylch gwasanaeth Byddin yr lacha-wdwriaeth er siampl, yn gystal ag ynghylch dadblygiadau crefyddol ereiH y dymunai wybod am danynt. Y mae cydnabyddiaeth eang â dynion a. phethau tu allan i Eglwys Loegr wedi bod o'r g\vasa.naeth rnwyaf i eangu cydymdeim- lad crefyddol yr Archesgob presenol. "a s Dynion ilVlawr Duw yn Mhell. Dr. W. E. Orchard, yn Nhaberaacl Whitfield, 'lefarodd eiriau fel hyn:—Nid oes ddynion mawr heddyw. N id oes neb ohonoin yn ddigon mawT i allu gweld yn gywir y pethau sy'n cymeryd lie yn awr, ac i fynegu gair Duw am danynt. Yr ydym yn galaru am nad oes ddynion o adeiladaeth apostolaidd. Ar yr ochr at-all yr ydym yn gweld mawredd. Dyn mwyaf y bedwaredd ganrif ar bymtheg oedd Nietzsche,—ac yr oedd efe yn wa-llgof. Y dyn mwyaf yn Ewrop yn awr ydyw y Kaiser-ac ynfytyn ydyw ef. Y dyn mwyaf yn y wlad hon— gwyddoch oil pwy ydyw—dyhiryn yw yntau. Pe na chredaswn yn Nuw o gwbl, buasvvn er hyny yrt cadw 1 fyny ryw arfer o weddi. Buasai genyf ryw le dirgel a desc wâg. a buaswn yno yn ysgrifenu fy mhechodau cudd, a chadwaswn enwau,—nid saint, oblegyd I ni roisid y rheiny i mi, ond enwau dyn- ion mawr wedi methu, fel y methaswn inau. Cadwaswn lyfrau yno y buasai grym ynddynt i rwbio halen dros ddyn nes cyraedd ohono bob archoll a. gwneud i ddyn 'losgi i'r byw. Pe gwnelai dynion hyn gwelent. eu bod yn agos i ganolbwynt diben bod, y byd, yn agos i ffynonell per- sonoliaeth, a'u bod wedi eu glanhau, yn I' daw el, ac wedi eu cysegru. Y Rwsiaid yn Ffrainc. I Ynglyn a'r rhyfel yn ddiweddar nici oes dim ag y mae mwy o ymddiddan calonogol wedi bod am dano na dyfodiad y minteioedd milwyr o Rwsia. i Ffrainc. Beth yw y nifer nid yw o gymaint pwys, ac eto rhaid bod niferlled dda wedi cyr- aedd. Y mae hyn yn arwydd gweledig. nad oes ond un ffrynt bel'lach i'r oil o'r Cyd-Alluoedd, ac fod y naill Allu yn ntynd i gyfranu i'r llall o'r hyn a fedd. I ddibemon ymarferol y mae adncddau Rwsia mewn dynion yn ddihysbydd; ond am resymau gwybyddus nis gall Rwsia gynyrchu muwnisiwn yn gyfartal. Fel arall yn hollol y mae gyda. Lloegi' a Ffrainc. Y mae eu cyflenwad hwy mewn dynion yn brin. Ond, gyda threfniad priodol, y inae eu gallu i ddar- pHr moddion rlyfel, i bob pwrpas, yn ddiderfyn. Hyfryd hefyd ydyw meddwl fod y symud llwyddianus fu ar y milwyr o Rwsia yn dystiolaeth ychwa.negol i'r feistrolaeth sydd gan y Cyd-Alluoedd ar y mor, ac yn dangos y geilir symud byddin- oedd ar adegau ac i leoedd y bydd mwyaf o angen am danynt. Pe gwybyddai pobl I, yr Almaen hyn parai ddychryn if holl wlad. I Y Crynwyr ag Erlidigaeth Grefyddol. Y mae "Cyindeithas y Cyfeillion" wedi anfon llythyr at y Prif Weinidog i alw ei sylw at erlyniadau dan Ddeddf y Gwasanaeth Milwrol sydd eisoes wedi dechreu,-cyfnod eto o erlidigaeth gref- yddol wedi cychwyn, a. dynion yn cael 1! eu cospi am fod yn bur i'w ffydd. I j lanhau y wlad oddiwrth y staen, deisyfir drwy y llythyr ar i'r Llywodraeth, hyd nes y gwneir ymehwrliad,-ar unwaith beri na byddo neb yn cael ei gymeryd i fyny, ac hefyd fod y dynion sydd wedi eu cymeryd i fyny a'u dedfrydu yn c-ael eu rhyddhau. Teimlid yn hyderus na, j fynai y Prif Weinidog i'r Ddeddf fod, yn I gyfrwng erlidigaeth grefyddol. j *>J: Gipsy Smith yn y Ffrynt. j Talodd Gipsy Smith ymweliad a'r milwyr yn y ffrynt. Yr oedd riifer da wedi ymgynull. Ar ol gofyn i'r bechgyn i ganu penlll o emyn adnabyddus, clech- reuodd adrodd hanes ei fywyd ei hun a hanes troedigaeth ei dad, a'i dderbyniad o Grist yn Waredwr, ac fel y cofleidiai [ y plant ar ol dychwelyd o'r oedfa gan ddweud ei fod yn caru'r Iesu, ac nad ( oedd yfed a thyngu i fod yn eu plith byth mwyach. Wrth wrandc), r hanes hwn yr oedd y bechgyn wedi eu rhwymo megys wrth ei wefusau, a chyda. dawn digyffelyb deuai a hwy yn nes, nes at Wrai-ed wr enaid. Yr cedd y yn orehfygol a r teimlad y tu hwiifc i ddisgrifiad. Yn awr, fy mechgyn anwyl, meddai, yr wyf yn teimlo yn sicr y car- pe-ii fod yn well dynion, ond a. oes genych ddigon o wroldeb i ddweud hyny? Pawb ohonoch ddymunai fod yn well dynion, ae a. ddymunai i mi wedido drost- ynt, a. wnewch chwi sefyll i fyny? Teimlai y caplan oedd yn bresenol fod y foment hono yn un enbyd—pa fodd yr atebenfc ? Ar ol eiliad neu ddwy safodd yr oH ohonynt i fyny fel un i dystio y carent fod yn well dynion. Awr i'w chofio a, noswajth fythgofiadwy. Syml iawn oedd pregeth y Gipsy, ond yr oedd ei yspryd yn angerddol.
; POBL A PHOBL.
POBL A PHOBL. Medrodd Syr Samuel Evans, Llywydd Llysoedd Cytraith y Mor, Ewyllys ac Ysgariaeth, gerdded at ei orchwyl heb j gynnorthwy tfon yr wytlmos ddtweddaf. ( Calodd adferiad illwyr. 0 holl emvadau Prydain, nis gwyddom am un a, fedd deuluoedd cyfoethog mor hunan-aberthol a'r Methodistiaid. Ni chant draffeith gyda.'u cronfeydd eglwys- ig. Cynted ag yr a'r blawd yn y celwrn yn wag, llenwir ef drachefn heb ymdroi gan rhyw deulu hael-galon. I Anfonodd un o'u pobd £10,000 y dydd o r blaen i gronf y Mudiad Goresgynnol yn y De. Bendith arnynt. Dywed Eohebydd fod eglwys fechan !yr Anmbynwyr ym Mhentraeth, Mon. ar suddo gan faich ei dyled. Ymrodd- odd y Parch, a Mrs K. Thomas i'w j gwaredu rhag myned or diaconiaid i'r carchat. Rhoddodd amryw eglwysi v sir hefyd eu help.  wyt I Lnos Agorir bysar yn Llangefni yr wytlmos lion er cynnort.hwyo'r Achos. Ychwan- ega ein hysbysydd fod Mrs Keinion Thomas, heblaw prynu a gweithio gwerth ugeiniau o ddiUadau, etc., wedi llwyddo i werthu o'i thy y gauaf diwedd- af werth cant a hanner o bunnau. Da fydd ganddynt gael ambell i swllt o'r tu allan i gylch yr enwad. Ai 1" Er dechreu'r rhyfel Uwyddodd y Llywodraeth i gasglu pum milivvn (5,000,000) o wirfoddolwyr at bwi-pa-s y fyddin a'r llynges. Gofynnir am 200,000 yn ychwanegol. -Of" Gwneir ymdrech i anfon y Cadfxidog Owen Thomas i Ffrainc, oddiwrth ei orchwyl yng Nghymru gyda Chronfa y Milwyr Anafus. Wele ffrwyth awen un o ainddiffyn- wyr pybur ein cydwladwr enwog Mr Lloyd George:— Pa-ham y tr-owch ein Harwr I ma's o'r Seiat Fawr? Ac yntau'n gwasanaethu Ei wlad fel cadam gawr! Rhowch iddo'ch cydymdeimlad— Ei feiraiaid sy'n ddiri Rhai boeruit wenwyn arno O'r D-I hyd A.G.G. 4 Hadji Mohammed Guilliame J,i teitl y Cesar or Almaen ym myd Islam. Gelwir ei .hefyd yn Llysnegesydd Allah (Duw); Gwaredwr Islam a Chleddyf yr Arglwydd. Ymgais y Germans i ddallu a thwyllo r Moliammetaniaid yw hyn oil. Ond o'r cyfan wele y chwedl ddigrifaf o 'r eiddynt:— Fod CeA-maiii wedi gwneyd Hong awyr anferth yn yr hon y dodasant Dynfaen (magnet) digon nerthol i sugn-dynu y Csar o Rwsia, Arlywydd Ffraine, a,'r Brenin George., o'u palasau i'r awyr. Wedi eu cael fel adar i'r awyr daliwyd hwy, ac y maent bellach yn Berlin yn garcharorion. Y mae y Llywodraeth wedi pender- fynu mabwysiadu cyfundrefn estyniad un awr yn y dydd ar hyd yr haf er arbed goleuni celfyddydol. Gyrir pob cloc awr yn ei flaen a dechreuir masnach awr yn gynt. Arbedir £ 20,000 yn y dydd i'r wlad drwy y cynllun hwn. ). > Deil y meddygoll a gwyddonwyr i draethu fod blinderau 'r corff gan mwyaf yn ffrwyth bwyta ac yfed ychwaneg nag sydd yn ddigonnol at gynnal y cyfan- soddiad. Rhoddodd Dr. J. B..Crazier bra-wi arno'i hun, ac argyhoeddwyd ef y gallai fyw yn gysurus a gwneyd ei waith ar un gwpaned o de y peth cyntaf yn y bore; cwpaned o Bengers am unarddeg; tafell o fara, un sosage a pheint o gwrw am ddau; cwpaned o de am bump, a pheint o Bengers am wyth. ty "SJc Diflarmocld poen gwall treuliad yn hollol o dan. y cynlkin newydd o fwyta. Gall llawer fod ar eu hennHl dnvy wneyd yn debyg, eto rhaid gwylio'r peint cwrw, N id dioged ymhe! ag ef. >{ Y mae y Parch. Keri Evans wedi llwyddo t elfeimu y peth a eiwir "Yr Hwyl Gymreig" gvda rtiedy neillduol. Cufodd afael ar y dirgclwch wrth olrliaiu I ysgrifau cerddci'cl ei frawd—Em-lyn Evaris. Gall teimladall'r addolwr fod yn rhy gynnes neu yn rliy oer i argy- hoeddiad. Ar y cyfan bu y wasg Gynueig yn blaid i Mr. Lloyd George yng ngwyneb yr ymosodiadau arno. "Seren" y Be<l- yddwyr, hwvrach, fu yn euro drymaf ar ei gefn. ? T ? a: Gwelwn fod gweinidog "Y Deml Gristnogol, yn Rhyd Arnan, Morgan- wg, wedi cael yr hyfrydwch o dderbyn 130 o aelodau newyddion i Gymundeb o fewn y pedwar mis diweddaf. Ei enw yw Tegfan Davies. Y mae rhif yr aelod- au bellach drg 700. ? ft Arwydd o synnwyr eithriadol ar ran pregethwr a gohebydd yw osgoi yr arfer o wisgo teitlau dysg ond ar achlysuroa
Advertising
GOULDING'S SUPERPHOSPHATE j 26 2t—«% i% \—% %—% %—%—% ( i Every Farmer wAo is unable to secure I SUPERPHOSPHATE should write to us I for Prices to any Station. Immediate Delivery from Stock at Carnarvon. APFZiT TO WILI i T A M S & OW E X CORN MERCHANTS, CARNARVON EMPIRE C3 %rcmw UNDER NEW MANAGEMENT General Business Manager Ignatras Doff. tocal Manager J. J. Owens. This Theatre can be epaptied in less than two minutes. DOOltS OPEN 7. p.m., COMMENCE 7.30. CONTINUOUS PERFORMANCE. MONDAY, MAY 8th, and 5 following nights. MONDAY, TUESDlAY, and WEDNESDAY ,Miss Florence Turner, The favourite Film Star in a delicious Love Storv, with some excitement f" i led LOST AND WON' Four Acts Full Enjoyable Programme of COMEDY DRAMA INTEREST shown at each performance. ■■■ THURSDAY. FRIDAY and SATURDAY, "THE EVIL EYE" A Drama in Four Acts. Revealing the wonderful power of Hypnotic Influences. Feat urine: the clever yoiuig Actress, MISS ELLA HALL. ———- ————— Charlie Chaplin A ;Ma-uing]y fanny Cbmerly. In two Ates. Ptopular Prices: Is., 6d., 5d. Children 6d., 3d., 2d, s Matinee every Subn-day at 2-30. SPECIAL NOTICE: Fuli Programme will be aihown at all Matures. Popula.r Prices: Children: Id., 2d., 3d.; Adults: 3d.. 6.d, I. The Management reserve the right to refuse admission and alter Programme if necessary. •KPTDLWVO Mt tI ML THE Fltif ART PORTRAIT C8. 20, High Street, CAERNARFON. QY7SB9TN *,]& COMMERCIAL HOTEL yN AWR YN MEDDIANT E. CARSON WML PHOTO ENLARGER A FFRAMiWR DARLUNIAU a'R HOLL GANGHENAU Yn yohwanefgol dymtrn* E. CARSON hys- byga y cyhoedd ei fod yn pariiau Y PBIBIAU aftsarmol POBLdGAIDD er gwaethaf y cytrydd ym mhria y. dafnyifld, ft BUOOOIR OOSTYNGIAD ARBENIC WRTH IDALU ARIAM PAROD AM BLACK AND WIIITE AC DILPAINTING. t = = ———————— = = a addvsool- ^BOOL 8IROL ABBEMAW. £ feAgyn a marched.) .w:Edmnnd D..Jamm, M-A., (Lon.) A??<!o <?mthwy?: John M. A. W. A. addowø, B.Sc. W. B- "Mal B.. Ath?? CyB<?hw7'oI? ??' L. M. M. Adam, M.A.; M ss m-7 D?TMs, B.A. aTn  Athraw?aau ol =own ogiwwth & chwd&iisea. C't?M' jMM? Oc y awyddyn. Pob m?u?y? MD oddiwrth y 1??fattiraw, nea- ?'? I'LLBWXLYN ''S?N. Clera. CERDOOROL JOHN dONES. WHOLESALE AND RETAIL MUSIC I SELLEB. BETHESDA. CfcDWTR Y STOC RWYAP AMRYW IARTHOL YN NGHYMRU 0 GANEUON (Songs, CYMIvEJG, ac fel rheot anfonir pob ot. gyda throad Y post. An toner lump am Catalogue-
L —————————I London Tlme-taBie…
L ————————— London Tlme-taBie and Red Rail Guide. The earrent issue of this pop11 tar pablica lioo aOD sale at all Railway Bookstalls and leading Newsagents. The ",London Time. Tabte and Red Rail-Guide," of 3 Kmgsway, London, extends to nearly 000 psps smi 'daal-j wilh over 3,000 railway stations anA M it is sold at Twopence the publianarf may fairly cla;m that is -3 the best and cheapest Railws,y Guide ever pnbii .ai It contains, in addition to the nailwav 1 JT* Tables a mass of information that -Is in. trainable, not only to Iondonwo. bit to &11 vuitors to London; and er it [w ii ( eurprisi Twopeii uyv, orib.
Advertising
HOTELS j FJJoON! ES' HO?t ? (Established ovw 1M Tom). j ? AO?OiMtMO TRAFALQAR BQUARE. I SUFFOLK ST. PALL MALL, LONDON ) Telephone No.i TM4 Oerrard. I < TiltgrapMc Addre881 "Plumant Londoa." j ■ 81D, BREAKFAST, BATH, pr j ■ ■ Laan"d ATTENDANCE frm O/" ■ ? Proprteto?—H. R. "ONES. I EEOXZECj O-W AT.T a ■ Upper Woburn Pracet LONDON. acc. CENTRALLY SITUATED. Within 5 minutes walk of Easton Station, and 20 minutes from PaSdington by Under- ground Railway to Gower Street Station. BEDS, BREAKFAST* BATH and J.TTENDCB. froa 5«. ow-h pemon. 1M Rooms Luxurily F=.=M Passengers lift to all doara.. Fireproof TELERAU HYSBYSEBU Rhoddlie hysbysiadau Yn EiBien, Tat ai C6,c-,d, Moru- nion yn Eisieu, ac Eisien Lie- oedd, Ar Werth. etc., yn yr holl bapuiax sanlynol:- Y GENEDL GYMREIG." Y WERIN." II YB EOO CYMRAEG." HOLYHEAD OBSERVER." "PORTMADOC AND CRICGIETH OBSERVER." "NORTH WALES OBSERVER." "PWLLHELI OBSERVER." "BANGOR OBSERVER." Un Tair Chwe' waith. gwaith. gwaith. t. d. a. (L a. d. 26 gair 1 0 a e.- < 0 S) gair 1 6 I 0 4 t 40 gair 2 0 4 0 0 < 60 gair 2 6 5 < T 0 Geilir anfop Stamps nea Postal Orders. PRISIAU GYDA BLAEN-DAL YN UNIO yw yr nchod, ac ni chyhoeddir HysbyaiadaTJ am y pruian nchod. oni anfonir blaen-dal. Cyfeirier:—Swyddfa'r GENEDL," Caer- narfon. AR. WERTH LION CYCLES Y,5 58 Od 10ASH {or 15s. JLJ with oivler and monthly payments.) Signed "Guarantee for all time. Packed in crate free and carriage paid. Since 1905 I have advertised in this paper and have made and sold over 20,000 Machines. NO EXTRAS Lamp, Bell, Pump, and everything included. Carnage paid. You can ride and test the Machine for 10 days; if you do not approve I pay all carriage. I have thousands of tes- timonials. Write today for copies and Catal- ogue with iilustjaHon and full specification. George Beatson, "Lion Cycle Works, 84, Moseley Street, Birmingham. 235Sep LADIES.—Nurse Hammond's Improved JL? RemdieB act in a few hours when all else failti. Surprisingly effective. Send stamped envelope for free Sample to E. N. Hammond, 304 High Holbom, London. 11JU21, SCREWS, mixed, cwt; 281b 7s 6d I Wire, Cut and Wrought Nails, Staples. Tacka, Rivets, Molta and Naila, etc.. at Wholesale Prices.—C. W. Hayles, Midland Nail Works, 25 to 23 Rea Street, Birming- ham. T\)Ti AU White Wyamlottes a White Le? V T horns, Cook a C&m strain at ddeori (Ha,tchin?). ¡tting8 3s., wedi ea dethol o tua mil o ieir wedi bridio at ddodwy.—Mrs. Jones, Brithdir, Poultry Farm, Rhoegadfaa. 4MAyis CANAiRIES for Singing, Breeding, Pleas- \?' uje and profit. Clever Parrots tEat talk, <m?, la.b. whistle,, kiss etc. Reliable pet< and companions. Self-acting Trap riots 2s 8d. Strongest Biadlime 9d., Is 3d. Post free. Money returned, if not approved.-Rudd, Specialist, Norwich. A, PIANX^S, Organs, MuRLC&I Instrument of Pali kinck: Gramophooes, Records, Sheet Mus'c, etc., the finest stock in N. Wales. ;Write for prices S. W. tPidgen. 139 High St.. Bangor. 16Ju3 SMALL 1Harmmium. g-.xxl as -new;-& bar- gal'il. E- 15s Od. American organ, 10 stops, 4 sets oi reeds, couplers, and 2 knee swells, in fine High Mirror Top-solid Walnut case, as new. 12 guineas. ISmail pipe organ (suit chapel), a bargain, £ 40. Pianos, new trom '3J g'uineas. :In;q>ect.ion invited.—S. W. Pi d ?-,e,?, 139 Hi?- Pidget, 139 Hig-h Bangor. 16Ju3 AJ,LPAPERS M lowest prices. Any W qa?ntity iMpe or am&U, suppled &$ Wholesale Pricea. Otu stock exceeds 250,000 Rolls of all classes. Write for pat terns stating what class you require. (Dept 232) Barnett Wallpaper Co., Ltd., Knoti MUL Mancheatew. VLyM SHORTHORN Calves lot Rearing, from record Cheshire Milkers and Pare Bred Bulls. Quotations to say Station. No faooy prioec. Correspondenoe a pleasure. FRANK DOBIS, Littleton. Chester. to. FOR SALE. Great bargains. New FIo?ta -U for Buamesa or Plewu?e; 2 Second hand Ball; Cars; Light Tipping Spring Cart, suit cob; cheap Governess car; Grand Fur- niture van for Hire. Royal Carriage Works. Carnarvon. AMERICAN Organ 5 stops, walnut case, swell; excellent condition; sweet tone.- 9 guineas or 6s per month.-Crane and Sons, Lt-i., Banc-or. lWyl3 COTTAGE Piano; full compass walnut c case; ivory key?; fiMt class condition.- 15 guineas or 8s monthlv.-Crane and Sons. Ltd., Bangor. 13Myl3 t YN EISIEU DYN parchus yn barod i ohebu a dynes ieuanc oddeuta 30 oed. Cartref cysurus; small-holding. Pob gohebiaeth yn hollol gyf- rintchol- Llythyrau i'w cvfeirio i A.G. "Genedl" Office, Carnarvon. 15Myl3 NEW Laid Egge and Fowls wanted. Any i quantity. Best prices given.-H. R. Williams, & Co., St. John's Market, Liver- pool. 12JunalO PAINTERS ag Improvers. Yn eisiau gan J. Gymro yn Liverpool. Cyfleusdra rhagor- ol i fechgyn awyddus. Cyflog da i ddynion a bechgyn medrus a gweithgar.—O. E. Rob- erts, 37 Crosby Road North, Waterloo, Liverpool. 13My9 GOOD claM of Male &nd ?em&l<! S?rrMtJ) GLi 8ea.de places, Boardim? Hou"?, First class Hotels and Private Hous" Apply to Mrs. EPHRAIM, The Original Registry Office, Bl. Festiniog tOll DALIEB 8YLW.—MM MM W. W DThoinw, 10, 311 M, Stryd y Llya, Caernarfon, vn prynn pob math o Ddodrefn hnAlol, T??lydd, CypvrddM Bwyd, Tn. dM?, Hen Ga.dei, oto, IIU WANTED immediately, lino. operator, I W English and Welsh. Must be ineligible for military service. Apply, Manager, Welsh National Press Co., Ltd., Carnarvon. F> OOT Repairing. Wanted, capable men B(ineligible for military service) on piece- work and as Branch Managers. Apply, Jamee Coombes & Co., Ha.rrogate. WANTED at once, good strong general, W 19 to 23, must be fond of children.— Apply, K "Genedl" Office, Carnarvon. WANTED. Quarrymen & Labourers for Stone Quarries, Storeton, Cheshire. Good wages.-k-pply, Foreman. i BAKER and Confectioner wanted. An ex- Bpe-rienced man ineIi?ibJe. A good berth to a suitable man Apply, Vaughan Hughes Bettwsycoed. laMylS POBYIDD yn eisieu un wedi pasio oedran -L milwrol; rhaid iddo fod yn abl i gym- eryd gofal y gwatli ei hun a gweiithio Patent Strnm Oven. Rhoddir gwaith cyson i ddyn cymhwys & srbr. Fmofyner a D. Roberts, Arvon House, Bettweycoed. 15Myl3 GROCERY and Provisions. Reliable ex- Gperienft,d men as maYia?ei?. State age, references, experience and salary required.- Apply, E. B. Jones, and Co. Rhyl. JulO Wo,RHING Housekeeper vn eisieu erbyn V V Mai 13eg. Ymofyner a D. P. Williams, Rhyd, Llangoed TRTMONY.-I,adies and Gentlemen with sincere and honourable inten- tions, feekirig matrimonial alliances, send stamped addressed envelope for particulars of interest.—F. Oliver, 235A Dale St., Liver- pool. 15May20 T"\OlMlDSTIC Servants wanted. Two maids or mother and daughter, to take all duties country house.—Mrs Wolff, Rossmill. Hale, Cheshire. 16My20 WANTED, situations as manager of a VV country Drapery. Grocery and provis- ion business; fir5ft class experience and refer- ence.—D.15, "Genedl" Office, Carnarvon. lW YN ELSIEU, cartref da i faban (bachgen) J- 3 wythnos oed. Rhoddir tal da am ei fagu. Am fanylion pellach cyfeirier S.H., "Genedl" Office, Carnarvon. MMyl3 WANTED by end of May an experienced W man to Country trade. Grocery, Pro- v isions, Corn, Flour and Ironmongery; also willingly to go out with horses. Apply, J. W. Thomas, General Merchant Cemgydruidion. ISMayll ID OOT TRADE. Wanted smart youth wil- Bling to !eam retail tmde. Apply, Ste?d and Simpson, Carn.arvon. 16Myl8 WANTED for small house, family of 4; VV strong willing girl as help, age about 16 to 20. Will have good home and every consideration. Apply, Mrs Hart, 14 St. 1 John's Avenue, Walton, Liverpool. lIDIyOO PIANIST wanted for Evenings and Sat- j JL urday (Carnarvon). Must be good sight reader, and play from memory. Reply, Pianist, "Observer" Office, Carnarvon. M25 WAiNTED. Young experienced General. Y T Write, stating capabilities, age, and wages required. Two children .—Flock ton, 26 Alan Road, Withington, Manchester. 13My6 riWAiffODDA C?'XGHaR PLWYF V I LLA N<L!LYF XI, ceiyidiu am v Gwaith o Dori Beddau yu mynwent Machphelah, Peny,oiws, fod mewn flaw. Mai 17. Manyl- ion gan y Clerc, 6 ISrotioll Road, Penvgi-oes. lIDly16 WAN TED a good girl 36 :t eOJlfectioner. Yw state age, experience and salary live in. Apply 0.18,. "Gnedl" Office. Carn-arvon. I S-N ty 13 YN EIIE.u, yu dd?;? Ba?er, wedi arl"er j JL g?da. ceffyl ac i fyned ?'da. van am wytb milltir o gylcli. Ymofyner a G. Jonei,. Minffordd House, Festiniog. I7S\ryl3 W -1.NTED. to attend to Stone V V crushing plant in (Granite qnarry. Able to do running repni)'S. Stats age, exper- ience and wages required. Apply. C.17 Office of this piper. I v 13 WANTED for ?n?!! ?t?anMr on Welsh i V Coa?t? C?ptah) ?nd En?inMT. Statf age. experience ?nd wa?c, r?quii'ed. Anp?t. B.17 Okice of th? ?per. 17Myl3 I House KGBPEE, yn eisi<au i ga».lw ty jL-L?wfithiwr; dnTies bawhus. Ymayner a A. 17 "Genedl" Office, Carnarvon..17i\lyl3 D A3CBJ5S.—.Reliable steady men (iuelig- tble for nn'itary sei"oef. as second ftnd third h«nds. at once for (Hoh^hea-d. Sftate 4!!p. •fxperienee, reference. and re- quire.—E. P., Jones ?t,d Co., .Rhvl. 10' XjlTAXTEj), Men as Collectors, who are V V over military age, or debarred from military service by some phy^l^al at Llaimvlai and Talvbont.—Apply, W. T. W illiams, Supt., Ripon House, Conway. M20 I I' j AR OSOO MARINE Temperance. Dinas DinlU.—To 1 Y i let or sol d, the above commodious premises furnished; posseflsion. May. Fur- ther particulars, 42, "Bangor Street, (iiriiar von. 17Myl3 PORTMADOC. To let or sold. Good house -L and shop (Grocer's), Suit other business best spot main street; opportunity energetic man with modern business idea.Rcbei-ts, Auctioneer, Portmadoe. Ju6 AR OSOD. Tanybryn, Rhostryfan. Medd -?'L iant union?yrcho!; i a.dw buwch, neu poultry farm. Rhent i6el. Ymofyner, Owen, 254 King -Street, Brynmawr, Breconshire. May 13 f I TO LET—Semi-detached residence, "Sam J. Helen." South Road, 3 entertaining rooms; 6 bedrooms. usual domestic conven- iences; hot and cold; good sanitary arrange- mentis.-For further particulars details, laoply to Mr W. H. Owen, Church Street, Carnarvon. AKWERTHIANTAU Mr Robert G. Jones, AUCTIONEER AND V ALU BR, CARNARVON QJMITH.FIEL.D, CARNARVON. SALE NESAF, DYDD MERCHBR, MAI 17eg, 1916. ■■■■■■ ■■■ = Mr Henry Roberts, AUCTIONEER AND VALUER, PORTMADOC. MR. HENRY" ROBERTS is instructed by JJLL the EScecutora of the late Mrs Evans, to Sell by Auction, at 128 HIGH STREET, PORTMADOC, on FRIDAY, MAY 19th, the whole of the Substantial and Well-Made Houehold Furniture, viz.. Parlour and Chip- pendale Cba-irs, Cabinets, Sideboards, Time- pieces- etc., and Ii large quantity of Bedroom ,and other Furniture. Commencing 1.30.
RHYBUDD CYH OEDDU8
RHYBUDD CYH OEDDU8 gANGOR AND (BEAUMARIS UNION, TEMPORARY MASTER AND MATR0.N WANTED. The Guardians of the above Unions invite applications for the Hlppointment of Master and Matron of their Workhouse, temporary for the period of War. Applications from Superannuated lOfScexs would be considered. Applicants must be man and wife (without children preferred) end fully competent to keep the several Books and Accounts and to discharge efficiently all 'the duties prescribed respectively by thu- liocal Government Board a-nd (Guardians. Knowledge of Welsh de- sirable. The Master will bi- req-Liired -to give sec- urity in a Bond with aj) apprcred Guarantee, Society in the sum of £ 200. The Salary of the Master will be R,55 and of the Maltron R40 per annum with rations, "washing and furnished' apartments in the (House. The appointment will be made sub- ject to the approval of the Local Government Board and to the provisions of the Poor Law Officers Superannuation Act 1896, the an- nual value of the emoluments for the pur- ,po" of the Adt being fflted at £36 respect- ively. i Applications in the (handwriting of the res- pective candidates stating age end previous experience and accompanied by copies of not more than three testimonials of recent date must reach me not later than Thursday morning 1.1th May next. j By Order, 1 BENJAMIN EVANS. Clerk to the Guardians. Union officès, Bangor. 2nd May, 1916.
Advertising
COU.WYP | COLLWYD I D^FAO ddi?Ythr ar dir Pentremawr .JJ, Meirionydd. BoU?'r dd?, car& dan y chwit?. Os na hawlir cyn Maa 12fed. gwerthir i da.lu'r cost.au.-¥raIlcis. Myl3 Y- llA\E D&£a;d ddjo?h" yn iP?ntre F?och, y Llanaelhaiarn. Nod, y ?u?t dde, Bwlc& tai thoi-iaa o tani a thwll. Fe gaiff y perch- enog egluro nod y Hall. Ymofyner a Evan Jones, cyn diwedd y mis hwn, neu gwerthir i dalu y goet. 17My31 MAE Myharen blwydd, pen du, er'e wyth- jL.Vj L nosau ar dir Bronll wyd, Bottwnog; oa na hawlir o hyn i Mai 22, gwerthir ef i glirio y costau. ITMyaS DAFA'D Grwydredi?. Mae D?&d grwydr- J-?edig yn Ci&ea?hr&w Bach. er mis Ionawi. Geilir ei chael end rhoddi desgrifiad ohoni a talu y coetau, a'i hawlio cyn y 13 cynufisol, neu f£,'i crwertiiir i dalu v oostau. 17LMvlit .r F'REE SALVATION FOR ALL I By the Spirit of Revelation in ZION'S WaKB. Vols.-I.-XVI. (with Catalogue) ia Libiaxieo. a
IAT EIN GOHEBWYK.
I AT EIN GOHEBWYK. YN EIN NESAF.-D.R.J. (rhy lnvyr ar gyfer yr wythnos hon); aruryw dclarnaii barddonol; Y Felinlieii a'i bujddianau cyhoeddus; J.J. Dref- newydd. ENGI.YNION COFFA.— Diolch. Yn ein riesa!. <
j GORDDU YW BRIG Y |WERODON,"
GORDDU YW BRIG Y WERODON," Bu'a dywyll a bygythiol yn y Werddon y dyddimi o'r biaen. Ond y. j ,iiae r wedi ei Wivsgar a'i" cymylau wedi cilio'tj dda erbyn hyn. I Clmerw oedd y profiad o enbydrwydd gvvrthryfel, er o fewn cylch cyfyii, Nid oedd fawr neb yn nieddwl nad pob! faeii ddigon ocd(i y Sinn Ftei;: j lald,-yn fw. ficff o len ti chan nag o. gledd q b-iled, ac G l?.ilstf: d d f o d fx,11 A ('t gledd a bwied, ac 0 Eisteddfod' behdd ■■ nag o yrngjrch milwyr. Ond yn. awr i dywedtr fod adran ohonynt beth bynag I yn cael ei Uywcxiiaeihu gan fath o wlad- garwcli goi-phwyll. Daethai Syr Hoger i ('asement. i gyffyrddiad a'r adran liono, I itizie ii l.'r i-li-fel dori allan, a. niynegai ei deiliaid avvydd bryd hwmv am i'r Almaen wneud ei riran tuag at ti anibyn- ol.^c.yn rhwystr ar lIordd Prydain i fod yn "frenjnes y moroedd." Ni feddyl-I iwyd fuwr o hyny am na- ddychniygai iteb y gallai ruintai mor i'e^nan a dinod wneud drygau. Aeth Gasement- drosoid i.i- Almaen, ac viio litt ii ceislo perswadio y carcharorion rhyfel Gwyddelig i vrli- I I I ffurfiu 'n Frigad yngAvasanaeth yr Al- j inaen. Ni cliymevcdd neb mo hyny i vchwaith at ei galon, gan mfli hwtio a jlucliio Casement wnai y G.wyddelpc! vro ymrori oil; a'r peth diweddaf glybuwvd am dano yn y wlad honooedd ei fod wedi ( ei gymeryd i'r ddalfL. Erbyn hyn v rnae llawer o debyg nad oedd hyny ond mymryn oddichell i fwrw Uwch i lygaid, oblegyd ynihen ycliydig ddyddiau gwedi. pwy welid yn cael ei anfon i dir o an o loii. it'i, Almaen ar draeth y Werddori. ond Syr Roger Casement. Ond cyn cael ohono ei anadl ymron ar ol glanio cynr envyd ef i fvnv. ac yn ebrwydd iawn yr oedd ar ei ffordd i Lundain. "t sefyll ,et brawf.. Y casgliad naturiol ydyw y bwriadai y gwr gyraedd Dublin erhyn adeg gwrthryfel y Ffeiniaid. Dygavsai I I gydag ef hefyd yn y Hong ugain mill: mwy neu lai; o arfau tan, ac ystor o foddion tân, gogyfer a'r gwrthryfel i bob golwg. Ond ei suddo gadd y llong, a chollwyd y gynau a'r muwnision oil. Anfynych y clywir nac y darllenir am gynllun dichellddrwg yn. cael ei ddym- ehwel mor ddisymwth ac mor lwyr. Un o'r dynion nad hawdd rhoi espon- iad arnynt ydyw Casement. 0 1895 hyd 1913 yr oedd yn Drafnoddwr Pryd- einig, ac fel Trafnoddwr gwnaeth waith da, drwy ddwyn i'r golwg erchyllderau ar y Congo ac yrn Mheru. Ar ei ym- neillduad o'r swydd hono gwnaeth y Swyddfa Dramor yn anrhydeddus ag ef drwy ganiatau iddo bensiwn o t421 y flwyddyn. Ddeuddeng mis yn 01, pa fodd bynag, ataliwyd ei bensiwn tra y gwneid ymchwiliad i'r rhesymau am ei fynediad i'r Almaen yr hyn sy'n lied debyg ydyw iddo gael lie i gredu y bydd- ai ei god arian yn llawnach drwy roi ei hunan i Ni-asanaeth yr Almaen yn erbyn ei wlad. Gobeithiwn mai mewn cadwyn y bydd efe, hyd nes elo'r aflwydd hwn heibio beth bynag. Nid oes lei aniheu nad oedd yr Almaen wrt-h wraidd yr helynt hon yn y Werddon, ei bod yn ei harwain ac yn ei hategu mewn mwy nag un ffordd. Fel y dy wed odd rhywun, y mae gronyn o wir yn gymhlith a chyfeiliomad enfawr yn yr olwg a gymer yr Ellmyn ar hel- yntoedd mewnol eu gelynion. Tybias- ant fod anfoddlonrwydd mawr yn nhir- iogaeth y Moslem oherwydd llvwodraeth Prydain, ac aethant i ddychmygu y gellsid rlioI"r ]Dwyrilin ar dan drwy offer- .ynoliaeth Swltan Twrci. Fe lwyddodd 1 i greu ychydig -derfysgoedd yn rhai o ddinasoedd yr India. Dyna'r cwbl. Tybiasaht hefyd y buasai'r Isellmyn I (Duteh) yn Ne Affric yn cyfodi fel un gwr i ddial am ryfel y Boer. Yn lie hyny -ni -chae(i yno ond prin ddigon o genfigen i godi gwrthryfel barhaodd am J ychydig ddyddiau, a dyna bopeth dros- odd. Gyda. hyny daeth i'w meddwl cyn I dechreu y rhyfel y buasai y Werddon ar unwaith yn anlieyrngar; ac yn y dydd- iau diweddaf hyn credent y rhoi roeso iddynt hwy fel rhai weinyddai ym wared i'r wlad. Erbyn gweld nid oedd yno ond cwmni bychan o ynfydion eithafol. Cymerwyd meddiant ganddynt o ychydig adeiladau, rhoed rhai o'r cyfryw ar dan, ac am ddeuddydd neu dri buwyd yn ddi- bris dros ben o fywyd. Ond wele'r gwrth- ryfel fu wedi ei ostwng ymron yn Uwyr, a'r ychydig a'i codasant wedi rhoi eu hunain i fyny. Y mae tri o'r arweinwyr wedi eu saethu. Y mae y Iluaws o ddyn- ion ieuainc y Werddon yn ymiadd yn deyrngar ym rnyddin Lloegr. DI -Iasa' 'r Almaen wybod wrth gwrs na bydda: i Brydain ond ychydig yn gostegu gwrth- ryfel o'r mesur hwn, ond fe ddyry ston am gynwrf o'r fat-h ryw argraff ar y Cenedloedd amhleidiol o bosibl. Dichon y tyhiai hefyd y gallai lwyddo i orfodi Prydain i gadw ychydig filoedd o ddyn ion yn y Werddon a-llsent fod ar feusydd y rhyfel ei hun. Pa fodd bynag, nid ydyw y cwestiwn, beth ddaw o'r twyll- edig yn cael moment o ystyriaeth gan yr EUmyn sy'n arwain mewn pethau fel hyn, os gallant drwy ryw ffordd ioi ryw argraff ffafriol am dianynt- eu hunain ar bobl yr Almaen. Y mae yn ilawen cael eyfle i sylwi fod ein Llynges a'i llygad yn agored. Gwnaeth weithred sy'n werth i chofio ynglyn a'r llong arfau yn yr achos hwn. Y mae genym wers i'w dysgu oddi- wrth hyn oil ym Mhi-ydain yn ddiau. Cafodd y Ffeiniaid ormod o lonydd. Addefai Mr. BIn'ell nad oedd wedi dych- mygu am wrtbryfel. Dylai'r wyliadwr- ia?th fod yn fanwl iawn ar yr Ellmyn. Y mae y gelyn "yn rhodio o amgylch" yn ein plith yn ddibaid. Myn rhai fod Eilmyn yn arwain y gwthryfelwyr yn y Werddon. Os felly, pa fodd yr aethant yno? Gan nad beth am hynyna, y mae .genym gyflawnder o resymau dros fod yn wyliadwrus. Credwn, pa fodd bynag, y bydd y Werddon yn well ar ol hyn.
I - 11 I CYMRU-DEFFRO! I I:I
I 11 I CYMRU-DEFFRO! I I Da y gwnaeth Cyngor Sir Mon yr wythnos ddiweddaf alw sylw cyhoeddus I at y sarhad anhaeddiannol y bwriedir ei dafln ar Gymru a,'i Byddin gan yr Awdur- dodau Milwrol. Geilw yr amgylchiadau am sylw pob Cymro teilwng o'r enw. Moo y ffeithiau yn syml. Ychydig amser ar ol dechreu y Rhyfel llwyddodd .Mr. Lloyd George a'r Cadfridog Owen Thomas i gael gan y Swyddfa Ryfel i awdurdodi codi Byddin Cyinru—y tro cyntaf am dros bed war can' mlynedd. Wedi cael awdurdod Arglwydd Kitchener y tu cefn iddo, apeliodd Mr. Lloyd George at ei gydwladwyr am eu cefnog- aet-h i'r mudiad. Galwodd am gan' mil (100,000) o Gymry i ffurfio Byddin Cymru. Addawodd yn enw'r Swyddfa Hyfet a'r Llywodraeth, a chadarnhawyd ei addewid ganddynt h wy_ y byddai Byddin Cyniru yn Fyddhi Gymreig wir- ioneddol, mewn ffaith, a ffurf, a chyfan- seddiad; y cawsai ei swyddogion fod yn Gymry o waed ac o dafod; y caffai del- frydau cenedlaethol y Cymry bob parch a sylw yti y Fyddin. i Heddyw hysbysir ni, er ein syndod, fod ym mryd yr awdurdodau milwrol i synmd y Cadfridog Owen Thomas 0'1 j swydd fel Pennaeth Byddin Cymru. j Efe yw yr unig Gadfridog sydd yn rnedru Cymraeg, neu yn deall Cymru, ac yn eydymde.illllo a'i chenedlaetholdeb, sydd yn dal swydd yn y Fyddin heddyw. Os symudir ef ni bydd ond estron o ran iaith, a. theimlad, a syniadau, i gymeryd ei le. Gwnaed llaAver o dwrw ynghylclr "Addewid Mr. Asquith j'r Gwyr Priod." Beth am "Addewid Mr. Lloyd George ar ran y Llywodraeth i Gymru?" Os diswyddir Owen Thomas torrir yr I addewid bendant a wnaed i Gymru pan I god wyd. y Fyddin. Nid ces neb a faidd awgrymu fod y I Cadfridog Cymreig wedi methu n:ewn un iod nac un. tipyn o'r gyfraith na.'i ddyledswyddau milwrol. Fel y dywed y "Manchester Guardian," Owen Thomas wuaeth Fyddin Cymru. Efe fu yn fodd- ion i gymcdj Cvmru gi'efyddol wrth-fil- wrol a'r syniad o ganiatau i fechgyn yr Ysgol Sul fyned yn filwy'r. A dyna ei dt •osedd mawr ef—mynnu rhoi nodwedd •Gvmreig i Fydrlin Cymru mynnu sef- v<ilu dysg>d)laeth filwrol a wnai fywyd y Fyddin i gyd-gordio a syniad Cymru am foesoldeb, a rhinwedd, a dir west, a chref- ydd. Mynnodd brofi fod y Cymro mor gymhwys ac mor alluog fel swyddog mil- wrol ag yw neb Sais, neu Wyddel. neu Ysgotyn. Rhoddai le fel swyddog yn y Fyddin i'r Cymro cymhwys pili un byn- nag ai o'r coleg neu o'r palas, o'r capel neu o'r Eglwyp, y deuai. Sicrhaodd i'r Cymry wr^cinaetlf Caplaniaid Cymreig o bob enwad. Yr oedd yn y pethau hyn oil yn t-roseddu—nid cyfraith y wIard na rheolau y Fyddin eithr-axferion tradd- odiadol Milwriaeth Seisnig. Ac am hynny rhaid, meddir, ei symud! Da" meddwn eto, y gwnaeth Cyngor Sir Men i wrthdystio. Da y gwna pob Cyngor arall yng Nghymru i ddilyn ei hesiaxnpl. "Trech gwlad nag Arglwydd, medd yr hen ddihareb. Os cyfyd Cymru fel un gwr i wrthdystio yn erbyn y cam- wri noeth a'r sarhad gwrthun hwn ar Genedlaetholdeb Cymru, diamheu genym yr arbedir y Llywodraeth rhag y gwarth oesol a ddaw iddi os caniateir diswyddo Owen Thomas. Cyll Cymru lawermwy nag a gyll Owen Thomas wrth ei ddi- swyddo. Mynned Cymru yqte chwareu teg iddi ei hun a'i hawliau. Deffroed Cymru i fyrrnu cael y parch dyledus iddi hi ac i'w meibion dewrion.