Yr Herald Cymraeg

I LLWYBR CWAED AG ANGAU. I RHAMANT AM Y RHYFEL MAWR. GAN T. GWYNN-JONES (Awdwr "Gwedi Brad a Gofid, "Gorchest Gwilym Bevnn," L "Gwlad y Gan," &c.). IOHillXiHODBB, Arthur ap Dafydd Cvihn, mab gwr boneddig 0 gymydogaeth A'bergele, yn adeg y Rhyfel Mitiwr, wedi dod adref o'r y<sgol o 'Ddinbycli ar 01 dec;h,reu'r rhyfel. yn syrthio i ddwylaw. haid o ddynion oedd yn ilechu yn yr ogof y' ghdn Ogo", drwy gyfarfod geneth leuanc oedd K.v^a' ihwy, a syrthio mewn cariad a lii. Mae'n ca^l fod yn yr o»of gwmni lliosog—iRliys Gethin, eu pennaeth, Hywel a Thudur,lien wr gwargrwm, byddar. tair neu bedair o ferched. yn cynnwys yr enetk ieuanc, Gem, a gweision a morwymon. Un o'r gweision yn dianc i'r dref i Rys ei guro. iHvwel a Tlnidur, &c., yn el ym- lid, ac un ohonnvnt yn syrthio i ddwyiaw pobl y dref. Arthur vn myn.'d gyda brawd y car- c I-, ar,,r. ac yn acbub y c^rcliaror pan oedd !?llhl y dref ar fin ei grogi. Arthur yn myn'd i'r dref i geisio rhwvstro'r boibl rutiiro ar jr ogof. er mwyn rhoi amser i'r cwmni oedd yno ddianc. Rowndiaid tan y Cap ten Mint-on yn dod i'r dref e' 10 ac yn dal Arthur. Yntau, wrth geisio dianc, yn tagu ei wyliedydd, Sinnwnt. Y Rowndiaid yn ei"fwrw i gael ei saethu. Riiai o wyr yr ogof yn ei acliub pan oedd v Rowndiaid ar ei saethu. Teulu'r ogof yn dianc, ac yn ft'rwrdro powdr yn vr ogof am &en y JRowndiaid. Dianc 1 Gastell Gwydir, lie mae Arthur yn dod i ad- waen Gem fel geneth y bu ef vn chware eyda hi yn blentyn yn Ninbych. Arthur yn cael ei vrru gyda chenadwri at Sane Gleision i Ddinbycli. Ymladdfa gvda, Rowndiaid yn Mhentre Foelas, a dianc i Ddinbych. Ymladd- fa ger Dinbych, a Mytton yn trechugwyr y Rrenin. Dal Arthur, ac ynta-u'n dianc dracliefn i'r ea;ell., Salbri yn ei yrru gyda chenadwri w i 'Rys Gethin. [Rowndiaid yn ei ddal ger Aber- gele, ac yn ei ddwyn i'r Fron 'Las, caxtref dyn oedd yn cydvmdeimlo a'r gwrthryfelwyr, a'i gadw'n garcharor yno. PENNOD XVIII. Pan glywaifs swn traed celiylau, meddyliass Li <vr unwaitlh naiai Miinton a'i ganlynwyr oedd yn diytfod yn oil. ac w felly, yr oeddwn mewn perygl syrtlhtÜ,) i'w diwyilo drachefn cyn gynted a'm bod wedi dianc. Troais fy ngheffyl o'r neilldu ychydi ■. a sef- ais i wraniio. Yr oedd y 6wn yn dyfod yn nes nes, ac yr oedd vn amlwg fod yno grvn gyfri' « wyr meirch vn dyn^su tuagat y Fron Las, pwy bynnag oeddvnt. Gwelais v gallaswn, sut bynnag. ddianc, ond i mi fyn'd o'r ffordd i'r cae, a mardioo' ymaith yn nghysgod y ,wrveh, tuagat ffordd Llanfair, gan adael i'r Rowndiaid, os dyna oeddvnt, fyn'd y'mlaen at, v Fron (Las. Hwyracli mai dyna. fuasai oreu i mi ei wneyd, ond fel y mae waetha'r modd, mae rhyw ysfa yn fy ngwaed am wybod betli fydd yn digwydd o'm cwmpas. Daeth yr vsrfa lionno a. fi i Jawer try- bini yn fy nydd. Yr wyf wedi dwvyd hanes amryw ohonnvnt yn barod, ac y mae genyf am- ryw i'w ddweyd et.to cyn y byddaf wedi goi-ffen. Yr oeddwn, bid I a'n-i,bi-yd ar ddianc rhag v genfaint haerllug. ond oherwydd yr vsfa wir- ion y soniais am dani, mi aro«iis yn rhy liir i wrando ar y swn, fel yr oedd y Rowndiaid yn rhy agos ataf cyn i mi gychwvn. ac felly, ni chefais ond neidiooddiar trefn fv ngheffyl a'i dywys i gornel dvwyll dan o-ysgod y gwrych, a myn'd ag ym^uddio"fy hun yn ffos v clawdd. Daeth v qwvr meirch y'mlaen, aethant l*?ibio'r fan lie 'roeddwn iaim ceffyl yn ymguddio, o fewn ychydig lathenni i ni, ac yna troisant tua r Fron Las. Yr oeddwn ylt ddiokhgar eu bod wedi myn (t heibio heb fy ngweled, canys er fod fy mraich erbyn hyn yn dechre dod ati ei hun, nid oedd n eto mewn eyflwr afbl i ymladd a rhyw ddwf-i o Rowndiaid i ervd ar unwaith. Wedi iddynt hwy fyn'd y'mlaen at y Fron Las, daeth chwant mawr arnaf am wybod 'beth a ddeuai o Gwen pan elai'r lladron i'r buarth. a cael eu cymdeithion igyçl yn cysgu'n dawel, a. minnau wedi diflannu. IDywedaj", wrthvf fy hunfv mod eisoes wedi cyfarfod a digon o helbul oddiar eu llaw. ac mai gwell i mi farchogaeth ymaith tra b.yddai i mi ffordd glir; ond er fv ngwaethaf. yr oedd rhyw- bet-h vn fy ngorfodi i fyn'd .vn ddistaw fca'r Fron Las i edrych beth oedd yn mvpTl yn mlaen yno. T'ywfais fy ngbettyl yn aral. Tiignysgwt y gwrysh tua'r -buarth, a medrais trvrhaedd yn lied agos heb wneyd swn yn y byd. Gwelais fod yno das feehan o wa-ir yn y cae yn ymyl y buarth. Euthum a'r ceffyl at honno, a- ga'dewais* ef yno i (t/ori. Gwyddwn y byddai felly yn debyg o aros yn ei unfan, yn lie crwydro o gwmpas a gwneyd swn i dynnu syliv. Wedi gofalu fod v ceffvl yn iawn, gofelais fod zic fy mhistolion yn barod. ac eutlium yn ddistaw ar hyd y ffos tua'r buarth. Yr oedd v Rowndiaid erbyn hynny wedi cyr- haedd, ac wedi cael hyd i'w cyfeillion ig-yd yn cysgu. Yr oedd yn amlw,, eu bod wedi synnu'n fawr. Gosodais fy hun mewn lie cyfleus i wran- do ac i weled cymaint ag yr oedd vn bossibl ei weled o'r hyn a fyddai'n myn'd y'mlaen yn v buarth. Cefais yn fuan fod Minton yno, a'i fod ef a'i gyfeillion* yn ceisio deffro'r cysoaduriaid. Ond gwaith rhv rraled iddynt oedd hynny, Yr I oedd yr ymborth a wna,ethai ,Gwen i'r rhai o^dd a'u hymddiried v'ngwirionedd a chyfiawnder yr Arglwvdd wedi gvrru arnvnt drymi{w.«or nad hawdd i'r un Rowndiad, hv^ vn oed, ei dorri. | Clywais 'Minton yn galw ar un o'i swyddogion ato." | "Morrus," ebe fe, "rhaid fod vma rywbeth o'i le. Dos i'r ty i edrych a ydi'r carcharor yn ddioorel." <ili af. syr," e'r s-wvddopf. Yr ooddwn yn chwerthin ynof fy hun wrth I ddisgwyl betli a fyddai nesaf. Aeth y "Wyddo'¡r i'r ty i edrych a oeddwn i yno. ac yr oedd y lie ill yn sefyll yn dwr gvda'u gilydd ar ganol v buarth. 'Bl1'r swnldo i ffwrdd am rai munvdau, a gwelais oleuni yn y ty. Toe. dyma'r swddog yn dyfod yn ol, ac yn sefyll ger- llaw'r lleill. "Ydi o'n ddiogel??" ("00 'Minton. "Nac vdi," o{'lhe'r swvddog. "Beth?" ebe Minton. gvda llais fel taran. 'Dydi o ddim yn v ty." ebe'r swyddog. <Ddim vn y tv?" ebe Minton. "Nia'g ydi. syr." "Wei. ar fy ngair ebe Minton. "mi gaiff v c.vsgaduriaid vma ddioddef am hvn Hwyliwch cysaduriaid vma ddioddef am hvn Hwyliwch ati i'w chwipio nhw nes eu deff ro--arb"W"Ch. lie m.1e'r eneth honno ?" 'iae hi yn y ty," ebe'r swyddof. "yn gor- wed 1 ar lawr v eegin, ac yn cysg-u id y lieill." "Vn cvsgu fel y lleill?" ebe Minton. "Te. syr." eoo'r swyddog. 'IRliaid fod v cythraul ei hun yn v bachgen hwnnw ebe un o'r (Rowndiaid, "rha.id ei fod o wedi fvrru pa-wb i gysgu, ac yna'i fod o wedi | dianc "Twt lol!" ebe tMinton, "paid a thraithu dy ffwlbri yn v fan yma ?" GYda. hynnv, aeth Minton ei hun tua'r ty. Cyn gynted a'i fod ef wedi m}a1'd drwy'r drws, clywais waedd. iRhedodd dfeu neu dri o'r Rowndiaid dewraf ar ei ol at v ty. a chyn pen ychydig funvdau. gwelais h\%»y'n llusgo Gwen all an ac yn ei dwyn rhyngddynt i'r buarth. Yna clywais Minton yn rhoi'r gorchvmvn "Rhowch hi yn y canol, a sefwch yn gylch o'i I chwmpas hi!" Gwnaeth v '"Rowndiaid htynnv yn ddioed. Yr I oedd fy ngwaed yn poethi, canvs gwelais ar un- waith fod v cnafon wedi penderfynu ei gorfodi i I ddvweyd beth a ddigwyddasai, os oedd hi yn gwyibod. Wedi iddynt osod Gwen yn r- canol. safodd Minton o'i blaen, a dechreuodd ei holi. "Yrwan," ebe fe. "y'mh'le mae'r carcharor?" "Xid fi oedd yn edrych ar ei ol o," ebe'r eneth yn benderfvnol. | "Yr oeddych yn v ty," ebe Minton. "Oeddwn. ac vn cysgu." ebe Gwen. "Pa reswm sydd fod y dynion a, adewais i VIDa. yn cvsgu i Ilid, a'ch tad gystal fl, hwythau?" ebe Minton. "GofvrmwHh i'dd'vn' htwv eu hiunnin," ebe Gw<,n. "sut y gallwn i fod vn gwybod?" "iNid ewfig naturiol sydd arnvn' hwy." ebf Minton. "ac mae'n amlwg mai cWg" naturiol oedd arnoch chwi, ()\<: cwg- o gwbl." "Pa gwsg bynnaig svdd arnyn' hWT," ebe Gwen, "yr vdw" i'n methu dallt sut yr vdw i'n gvfrifol am dano fo." "Mi gnwn wel'd," ebe Minton. "atelbfwch bob cwestiwn ofynna. i ielii. neu mi fydd yn edifar genveh. mi roffv ngair i chwi." "Mi atebaf bob cwestiwn y medraf ei ateb," ebe Gwen. "Or core." ply., Minton. "a weleochi'r carchar- or Vf1 -vTn:-titli ?" '"Nid oeddwn i'n cn-vho'' -iim am v carc^aro" ebe Gwen "vr oeddwn i'n meddwl mai dyn wedi ei glwvfo oedd o." "TP'nm bvnnac." ebe Minton, "welsoch chi o'n dianc vmaith?" welai" i." rueth, "Prvd vr gtb v dv^ion yma i gysgu?" "lVn i ddim. 'Doeddwn i ddim yn edrych ar eu holau "Fnon" bwvta neu yfed vn v tv "Mi f"on vn cael tamed o ginio." ebe Gwen, "wn i ddim rhagor am danyn' hwy." ¡ "Ydeeh chi'n dyweyd na welsoch chi neb ohonnyn' hwy, ac na thalasoch sylw yn y byd id dyn' wedi liyny?" "Beth waeth gen i am danyn' hwy?" ebe'r I enetli yn boethlyd. 'vBeth waeth gynnoch chi am filw yr y Sen- edd?" ebe Minton. "Milwyr y Sen edd ebe Gwen, "beth waeth gen i am haid o draeturiaid i'w brenin nwuriol eu hunain?" "Ho ebe Minton, "ai dyna'r ffordd v mae'r gwynt yn chwythu, aie? Mae arna'i ofn y'c-h bod chi'n gwybod mwy nag yr ydech chi'n fodd- gwynt yn chwythu, aie? Mae arna'i ofn y'ch bod chi'n gwybod mwy nag yr ydech chi'n fodd- Ion i'w gyfadde am ddiflaniad y carcharor yiii-a I "Nid v fi sy'n gyfrifol am vr hyn y mae arnoch chwithau ei ofn ychwaith ebe Gwen. "Yr wyf." ebe Minton, "Yll rhoi siawns i chwi ateb fy nghweetiwn Tn awr. A ddarfu i chwi helpio'r cai'charoi; i ddianc ymaith?" ",Pa'm,"dbe Gwen, "m, holwoh chi'I' dynion oedd yn edrych. ar ei ol o, yn lie fy holi fi 1" "Ydech chi am ateTo?" ebe Minton. "os nad ydech chi am ateb drwy deg, yr wyf yn rhoi fy ngair y bydd vn edifar gennych. Mi rof un cyfle eto i chwi." "Os dyna.'r ffordd yr ydych yn myn'd i drin geneth ddiamddiffyn." ebe Gwen, yn ffyrnig, "gwnewch eich gwaethaf, y cnafon digywilydd gynnoch i I" w O'r goreu, ebe Minton, "vr oeddwn i'n medd- wl fod a wneloch chi ryvvbetli a phethau fel hyn. Moriais, rhwymweli ei bawd hi. gael i ni wel'd oni 1-)!iar hynlJY lacro tipyn ar ei t'haiod hi J Aeth Morrus y'mlaen ttiu., at Gwen, ond gyda'i fod o fewn liyd braich iddi,- c.tfodd ddyrn- od y'mhwll ei galon a yrrodd v burgyn nes oedd yn disgyn yn glwt ar lawr wrth draed ei gym- deithion, ac yn gruddfan fel dvn ar farw. "Oho ebe Minion, "ai dyna fel yr ydech chi'n ymddwyn at filwyr y Senedd, aie;" "Dyna fel yr ydw i'n ymddwyn at haid o draeturiaid llwfr sy'n eamdrin geneth ddiam- ddiffyn ebe !Gwen, yn chwyrn, a'i llais yn swniõ cyn cliried a chloch arian. "Wel," ebe Minton, "mae'n ddrwg gen i orfod I ymddwyn fel hyn atoch chi, ond arnoch chi v mae'r bai. Yr vdw i eisoes wedi rhoi un cyfle i chi, ac mi xof un cvfle eto. Wnewch chi ateb?" "Nid ateba i air i'ch bath chi, gwnewch a fyn- noch ebe Owen. "()'r goreu," ebe Minton, "nid arnaf fi y Due'r bai, Morrus. gwnewch y'ch dyledswydd r, Yr oedd Morrus wedi codi ar ei draed erbyn hyn, ac yn dechreu oael ei wynt, ond yr oedd amo ofn dyrnod arall gvffelvb. 'Cythrodd at Gwen, a gafaelodd vn ei (breichiau, ond vr oedd Gwen yn barod iddo. Ymaflodd hithau ynddo yntau, ac er nad oeddwn, oherwydd y tywyll- wch ac oherwydd fod v Rowndiaid o'u cwmpa-s, yn gwel'd yn iawn beth oedd yn digwydd, eto yr oeddwn yn gwel'd fod yno ymryson rhwng Morrus a Gwen. Pe buasai'r cnafon yn rhai chware teg iddi hi, nid wyf yn amheu na bu^ai Gwen yn abl i dorri asgwrn cefn y traetur cyn gor'ffen gyd.ag ef, ond pan ddeclireuodd Morrus duchan a gweiddi am help, aeth yr holl genfaint v'mhen vr eneth druan, ac vn fuan iawn yr oeddynt wedi llithro Ilinyn a chwlwm dolen arno am fawd blygpdig Gwen. Yna, cydiodd dau neu dri ohonnynt yeddi i'w dal yn llonydd, a chydiodd un arall yn y Ilinyn. "Yrwan." ebe Minton, "mi rof un cyfle eto i chwi ateb." Ni Own air phen. "O'r goreu," ebe jlinton, "i>wancott. tyn- hewch y Ilinyn!" Gwnaeth yg-ivr a. alwyd Swancott hynnv, mae'n debyg. ond ni chlvwais i swn Gwen yn gruddfan. heb son am weiddi. "Ydech chi am at-e:b ?" ebe Minton. Nid atebodd Gwen o gafbl. "Unwaith eto, Swancott r ebe Minron. Gwrandewais yn ddvfal. ond ni chlvwais swn 0 fatli vn v byd yn dyfod dros wefusau Gwen. ) ""Wei," ebe Minton wrthi. "vr wyf yn eiehi rhvbuddio v bydd A"n edifar gennvch os nad atebweh. IDJma. un cynnyg eto—ydech chi am ateb?" | Ni roes yr eneth ateb yn y byd i'r lledfegyn brwnt. "Eto, 'Swancott- ebe fe. Y funyd wed'yn. clvwais waedd o boen. a gwelais y Rowndiaid yn tyrru'n nes at eu gil- ydd. "Mae hi wedi llewrgu," ebai Minton. "arlios- ydd. "Mae hi wedi llewrgu," ebai Minton. "arhos- well iddi ddyfod ati ei hun. gael i ni weFd a fydd arni eisio chwaneg Yr oedd genyf ddau bist-ol ac ergyd y'mhob un yn barod. Bu agos i mi ollwng ergyd at y Ii celffant inton o'r fan lle'r oeddwn, ond medrais ymatal ac edrych peth o'm cwmpa-s, er mwyn gweled a oedd rhyw siawirn i fedru dianc. C-efais fod bwTcJi" yn y gwrych dipyn yn uwch i fyny, ac y gallaswn yn hawdd fyn'd'drwodd i'r buarth heb i'r Rowndiaid fy ngweled" Euthum drwy'r bwlcli yn araf ae yn ddistaw, a chuddiais fy hun dan gysgod y gwrych, gryn -0 'n dipyn vn nes at v Rowndia.id. "Ewch i hi i'r ty ill dau, nes daw hi ati ei hun," ebe Mint-on wrth y ddau oedd yn cynnal Gwen yn eu breichiau, "ac mi awn ninnau i geisio defrro'r cysgaduriaid yma." Aeth Minton a'r lleill tua'r ysgubor, ac aeth y Jdau a Gwen i'r ty. Ymlusgais yn araf gyda'r I gwrych nes oeddwn yn ymyl y ty, ac yn y man I cefais gyfle i iithro drwodd y'nghysgod y coed l oedd yn tyfu o flaen y ty. bod yno daeth un o'r ddau RowIN- iad allan o'r ty, gan ddyweyd wrth v llall, "mi I af i ofyn iddo fo" aeth heibio i mi o fewn Hai na dwy droedfedd. a chroesüdd y buarth taagat y lleili. Yr oedd ganddo lais eras, go anghy- ffredin. Arosais am ennyd. ac yna. gan wneyd fy hun yn barod ar gyfer y gwaetha'f, euthum i fewn i'r i-v, t chan ddynwarea llais y gwr a. aethai allan mor agos ag y medrwn, ebe fi. "Eisieu i ti fyn'd a.to fo." "Pwy sydd yna ?" ebe'r Rowndiad, yn y tywyllwch. Yr oedd yn deall felly nad ei gydymaith oedd yno. Cyn ateb, neidiais ato, a. chefais afael ar gorn ei wddf, fel na fedrai weiddi. Yr oedd arnaf ofn < clywed y llall neu rywnn arall yn dod yn ol. ond nid oedd ond un siawns i mi fedru dianc, eef tawelu'r gwr oedd yn fy nga-fael. Cefais ei freichiau i'm gafael yn dynn drwy roi fy mraich fy hun danynt a.'u tynnu at eu gilydd y tu ol iddo, ac yna tegais ef nes oedd yn lied synn. Yiia. tynnais gadach oedd genyf am fy ngwddw, a gwihiats ef i geg y Rowndiad. EllJyn hvnny, yr oedd o yn dechre dod ato 'i hun wedi'r tagu, ond nid oedd yn abl i weiddi mwya-ch, a dyzia oedd v mater pwysicaf i mi. Crafangais o gwmptis, ac wrth lwc, eefails, afael ar rywbeth tebyg i gortyn. Rhwymais ei ddwyiaw a'i draed yn dynn gyda'r cortyn, ac yna, codais Gwen yn fy mreichiau, a charia,is hi allan. Gyda'm bod allan drwy'r drws. clywais swn rhywun yn dyfod at y ty o'r buarth. "Dyma fi yn y fagl eto ebe fi wrthyf fy hun, ondi nid oeddwn yn fodlon i syrthio i'r fagl ar chware bach ychwaith. Ciliais yn wysg fy nghefn, a Gwen yn fy mreichiau, i ganol y coed I' oedd o flaen y ty, yn ymyl y drw. Yr oedd yno Ie digon tywyll fel na fuasai neb yn em gweT'd, onibai iddyn' ddod yno'n bwrpasol i chwilio am danom. Da.eth un o'r Rowndiaid y'mlaen. ac aeth i fewn i'r ty. Yr un fvnyd, <Iaetb, Gwen ati ei hiuln, a bu agos iddi d-difetha popeth, canys dy- wedodd rywbeth, yn ddigon uchel .i'r Rowndiad ei chlywed yn ddiau, onibai ei fod ef wedi synnu gormod wrth ddeall fod ei gydymaith wedi ei rwymo a'i safnrwymo, a Gwen wedi dianc. "Byddwell cyn ddistawe-d a [lygoden 1" ebe fi y'nghlust Gwen, "fi-Arfliur ap Dafydd Cyffin- sydd yma, ao yr wyf am eich acliub Ar hynny, daeth y Rowndiad allan o'r ty, a rhedodd i'r buarth cyn gynted ag y gallai. Ym- wthiasom ninnau i'r gornel bellaf y tu draw i'r ♦oed, canys gwyddwn y byddafr Rowndiad yn sicr o fyn'd i chwilio am danom pan ddeailent beth oedd wedi digwydd. YT unig beth oedd yn fy ngofidio oedd meddwl y buasent yn sicr o ddyfod o hyd1 i'm ceffyl, a thrwy hynny ein rhwystro gael siawns i ddianc ymaith. Daeth y Rowndiaid yn un genfaint at y ty, a lantern ganddymt. Aetbant i fewn i'r ty, ac yna cafodd y cnaf a rwymaswn i ei ryddhau. Clywais Minton yn gofyn— "Beth ar y ddaear fu? Ydi'r lie yma. wedi ei Teibio mewn gwirionedd ?" "Gyda bod: Morrus wedi myn'd atoch chi i ofyn a fuasai'n well rhoi lIymoo o rywbeth i'r enelth er mwt-a ei dwyn "ati ei hiun," ebe rhywun-y gwr a rwymais i, yn ddiau—"dvma s rywun i fewn. ac yn ceisio dvnwared llais Morrus, ond mi wvddwn mai nid lkis Morru oedd o'ychwaith. Twy sydd yna?' ebe fi. ond y fynyd nesai, yr oedd o, pwy byndag oedd o, a'i law ar fy nghorn gwddw fl. Mi ta'godd fi. a;c yna, mi wthiodd rywbeth i'm ceg i. ac ar ol rhwymo fynwylo a'm traed. mi aeth ymaith, a'r eneth hefo fo, mae'n deibyg." "Rhaicl mai'r diaM carchai-or hwnnw oedd o ebe Minton. "P-liald r.ad ydyn' hwy T'mhen. Brysiwch CMviliwch yr holi wkd am danyn' hwv. i-lit, blaen Cythrodd y Rowndiaid allan o'r tT, a. dechreu- asant chwilio am danom. Chwiliasant yr ardd. a rihob cvsgod o gwmpas v ty. ond wrth lwc, ni ddaeth i'w pennau chwilio'r twr mangoed yn ymyl y drws. Yr oedd rhai ohonynt wedi myn'd yn mhellach, ac yn chwilio'r caeau o gwmpas, yn ddiamheu. Yr oeddwn vn teimlo'n sicr y caènthvd i'm ceffyl. ac felly na bvddai siawns i ni gael dianc, ond nid oeddwn am adael iddynt gael hyd i ni er hyny, op gallwn sut yn I y hyd feeidio. Dy wed a is with Gwen r eth a ddigwyddasai wedi i ni gychwyn, a sut yr oeddwn yn ym- guddio y tu ol i'r gwrych, ic yn ciywed yr holl ymddyddan rhyngddi hi a r Rowndiaid. Dy- wedais wrthi be.th a ddigw ddodd .ar ol iddi hi lewygu ,a gofynais iddi a o id ganddi ryw ddy- chymyg sut y gall em ddia.ru. "Os na fedrwn ni ddianc beno, tra bo hi'n dywyllwch." ebe Gwen, "siawns wael i ni ddianc, achos mae'r rhai sydd wedi myn'd i chwilio am danom yn siwr o ddwad yn ol, ao 1m ,lk"r rhai sy'n cysgu yn siwr o ddeffro cyn b'o liir bellach." "Felly," ebe finnau, "beth wnawn ni?'' "Peta.se bos sib i ni gyrhaedd y dref, i-ywsut," ebe Gwen. "Ie," ebe finnau, "mi gawson ddigon o gyf- eiHion felly, a I'le i ymguddio rhag y cnafon yma." "Gore po gyntaf i ni fyn'd o'r fan yma ynte," ebe Gwen, 'does yma ddim rhyw le dyogel iawn yn y fan yma." "Nac oes," ebe finnau, "ond pa ffoTdd yr awn ni? Mae'n siwr gen i fod y lladron yn chwilio pob twll a chomel am danom." "Ydyn, mae'n ddiame," ebe Gwen, "ond mae cystal siawns i ni eu gwel'd nhw ag sydd iddyn' hwythau'n gwel'd ninnau. Sut bynnag, fydd etn. pevygl »i ddtin imvy wrth geisio ckianc oddi- yma nac a ITddei wrrii a,ros yma," "Na fydd, ina.e'j). stwr, ebe finnau, "felly, waeth i ni gychwyn ynte." "Na waeth," cbe Gwen, "yn wir, gore po gyntaf, 'rydw i'n credu." Cychwynasom ymaith yn ddistaw, a gochel- gar, ond prin yr oeddytn wedi cyrhaedd at gornel yr ardd. lle'r oedd coeden ywen fawr yn tyfu cyn clywed swn carnau ceffyl, a swn lleisiau. Ym- I guddiasom ill dau y'nghysgod y pren ywen, a gwrandawsom yn ddyfal. Dua-llais fod rhai o'r Rowndiaid wedicad hyd i'm ceffyl wrth y das wair, lie gadawswn ef, a'u bod hwy, 0 kiaf, wedi rhoi'r goreu a.r hyny a bryd i chwilio am da.nom. Ond ni wyddem faint oedd yno ohon- ynt, na pha faint oidd eto ar led yn gwylio ac yn chwilio am danom. Gallasem fyn'd yn ein blaenau n-eb i'r rhai addtetliai i'r buarth gyda'r ceffyl ein gweled na'n clywed, ond yr oedd arnaf ofn fod rhagor ohonynt yn rhywle o gwmpas, ac y buasem ped aethem y'mlaen yn syrthio i'w dwylaw. "Oni byddai'n well i ni d drin go i'r pren ywen yma, ac ymguddio hyd nes y Wn hwyrach ?" ebe fi y'nghlust' Gwen. "Ie," ebe hi, "peth da iawn fyddai hynny. I'1 Iv Mae He iawn i ymguddio yn yr hen goe-den. Bu'm yn ei phen gan'waith, ac y mae hollt yn y pren. He gall un ohonom ymgudd'io'n ddyogel." "I fyny a.d1], ynte!" ebe fi, a dringodd Gwen i fyny rhag blaen. Ac ni bu hynny fymryn yn rhy fuan, canys gyda'm bod innau'n dringo'r pren, clywais swn rhywrai'n croesi i'r cae tuagat y pren lle'r o-eddym yn chwilio am Ie i ymguddio yn ei gangau. (I 'barliau,)

SYMUOIADAU LLONGAL). CABNABVOX. ARRIVED.—Christiana g.s., Captain Jones, from Liverpool: Carew s.s., Battley, do. William Jones. Jones, Portdinorwic; Waterloo, Jones, Swansea: Mary, Bangor; Ellen Anne, Jones, Wexford; Thomas and-Sons, Roberts, Porthtynllaen. SAILED.—Christiana .s.. Captain Jones, for Liverpool; Dunelm s.s., Roberts, Carmarthen; Carew s.s., Battley, Penmaenmawr. PORTMAD<JC. ARRIVED.—-Siarah McDomaild, Captain Da- yieN, from Ballj-rnacurra; Miss Hughes, Jones, Portliclais; Idea, Williams,* Abersoch; Jenny Jones, Ellis. Swainsea SnowdOn, Rees, Aber- sooh; D«rot'hy. Roberts, Plymouth; Rebecca, Roberts. Liverpool. SAILED.—Rebecca, s.s., Captain Roberts, for Liverpool.

AOEGAU PERYGLUS MEWN BYWYD. DYNION, MERCHED, A DR WILLIAMS. Cael cynnorthwy i fyned drwy yr adegau lpe-pyous paawo bvwytl ydyw dyheuad cyfreith- lon pob Dynes. Mae Dynes, yn arbenig fel Dyres, mewn angen am v cynnorthwy eg y mae Dr Williams' pink pills for pale people, drwy eu gweithrediad nniongyrchol ar y gwaed, nerfau, a'r organan mewnol, yn abl i'w rhoddi. Mae yr eneth nad yw eto yn ddynes yn fynych yn syrthio i gyflwr nychlyd a di-waed; mae ei y dadblygia.0 yn cael ei arafa, ac v mae yn rhedeg y £ erygl o i'r Darfodedigaeth, neu lithro i'r cyflwr llwydaidd hancer dadblygedig, yr hyn ydyw yst"d gormod o'r merchod gweithiol. Mae I Gwragedd Priod, wedi en nychn wrth fagn plant a chan bwysau bywyd, yn onel eu blino vn t fynych gan Gur yn y Pen, Pcenau yn yr nehr, Poen yn y Cefn, a blinderau ereill, yn canfod hyd yn nod y mwynbad o fod yn F/ira ya en llethu yn ormodolyn enwedig pan y mae yr nn mlwydd ar dde6, a deugain a ofnir gymaint yn agoshau. I'r oil o'r c\fryw> Enethod, i'r oil o'r cyfryw Ferched, gellir cymeradwyo Dr Wil- liams' pink pills for pale peopte fel y fendith o'r radd ucbai. Galluogant yr Eneth i ddadblygu yn ddyogel a sicr rhoddant nerth a rhyddhad i'r Fam luddedig nas gellir ei ddesgrifio; y meent yn gwaredu y Ddynes Ganol Oed oddi- wrth bryderon bron rhy annioddefol i'w dwyn, y rhai ydynt yn rhy lednais o lawer i'w crybwyll. Mae en gweithrediad yn nniongyrchol ac yn berffaith anniweidiol. Y maent yn rhoddi gwaed lie mae yr angen am dano y maent yn lliniaru a yn cysnro, nid yn carthu neu yn gwastraffa y nerth, ond i'r gwrthwyneb yn am- ddiffyn ac yn codi i fyny yr iechyd. I Fercbec1 mewn iechyd gwanllvd y mae unrhyw feddygin- iaeth carthol neu ryddhaol, os defnyddir hwynt ¡ yn fynych, yn wenwyn perffaith. Mae efelychiadan yn fynych yn carthu, ond bytb yn iachan. Nis gall darganfyddiad mawr Dr Williams, a gorphorir yn y pelenau sydd yn dwyn ei enw, gael ei efelychu ar ffnrf piok pilla" ffagiol. Gofynir i Ferched (a dynion hefyd o ran hyny) yn y modd difrifolaf, er eu mwyn en hunain, i bwrcasu Dr Williams' pink pills for pale people, gan edrych am yr enw yn llawn fsaith o eiriau) ar yr amorchudd, a gwrtbod yr holl efelychiadaa. Gellir cael y pelenau gwirioneddol, wedi talu eu cludiad, am ddan swllt a naw ceiniog y bocs, neu dri swllt ar ddeg a naw ceiniog am chwe' bocs oddiwrth | Dr Williams' Medicine Company, Holborn- I viaduct, London; ond gellir eu pwrcasu yn rhwydd mewn unrhyw fasnaohdy meddygin- iaetbau gonest, lie na flinir ewsmeriaid gyda'r ymgais o geisio eu perswadio i roddi prawf ar efelychiadan. Ni wellhaodd efelychiadan neb erioed. ¡ Yn dilyn wele hanes nn a wyr beth a wna Dr Williams' pink pills i'w rhyw. Mrs Stokes, 11, TTnion-terrace, Cheede etreet, Exeter, a ddy- wedai:—" Yr wyf yn bum* mlwydd a deugain oed, ac yn fam i ddeuddeg o blant. Un mlyn- edd ar ddeg yn ol dechreuais gael poenau llym yn fy mrest a rhwng fy ysgwyddau, ac yn ddi- weddarach effeithiodd ar fy mhen yn ddirfawr. Yr oedd y boen mor fawr ar adegau fel ag y byddwn o dan orfodaeth i dywyllu fv ffenestr, gan nas gallwn gynnal y goleuni. Dywedai y I meddygon mai camdreuliad a niwraigia cronig ydoedd fy anhwylder. "Cefais driniaeth gan lawer o feddygon, ond perswadiwyd fi gan gyfeilles i gymeryd Dr Wil- li- ms' pink pills. Adferaeant fi yn drylwyr. Rhoddais brawf ar un bocs, a chan i mi ddod I gymaint yn well drwy hyny cymerais ail a thrydydd, a g^Uaf ddyweyd yn wirioneddol fy mbd", mewn canlyniad i hyny, yn well yn awr nag v bu'm yn ystod yr un mlynedd ar ddeg diweddaf." A Dynion. Ie, yn yr an ffordd ag y maent wedi gwneyd cymaint o ferched gweiniaid yn gryf, y mae Dr Williams'pnk pills wedi adferyd yni bywydol i ddynion a eanfyddasait eu hunain yn ddiffygiol mewn iechyd. Y meent yn gryf- bair, yn enwedig i asgwrn y cefn. Mae cefniu gwan a phoenus, aelodau plygedig gan y cryd- cvmalan, ymenyddau lluddedig, ysprydoedd isel, i gyd wedi rhoddi i fewn i'w ivalluoild bvw- ydol, nid yn unig ar Adegau Peryglus Bywyd, ond ar bob adeg.

Printing "Herald," Carnarvon. Pruiting

Y PRIF FARCHNADOEDD, YD. CAE LILLEON, DYDD BADWBH. — Gwenith Itwyn, 4a 6o y 75 pwys; eto coch, 48 3c i 4s 4c y 75 pwys; haidd at fragu, 3a 60 i 3a 8c y 60 pwys eto. at fain, 3s 3c i 3s 4c y 64 pwys ceirch. newydd, 2s 3c i 2a 80 y 46 pwys; eto, hen, 3s 9o i 4s; fia, newydd, 5s 3o i 5a 6c yr 80 pwys; eto, hen, 68 60; eto, Aiphtaidd. 17s 60 i 1 I8s y 240 pwye; indrawn, newydd, 12s 9c i eto, hen, 14s Sc i 15s y 240 pwys. LERPWL, DYDD GWENKB.—Gwenith yn agor hen, 14a So i 15s y 240 pwys. LERPWL, DYDD Gwmm._Gwonith yn agor yn dawel am oddeutu prisiau dydd Mawrth; Oaliffornaidd, 6s lljo i 7s lo; hard Manitoba, 6s 9c i 6s 90 i Northern Manitoba, 6s 80 i 6s Blo. Ffa, Saidi, 30s 33 i 30s 6c. Pys, Canada, 6a 8c; Calcutta, 68 5c. Ceirch, gwyn, 2a 6c i 2s 8c. Indrawn yn agor yn dawel; River Plate, 58 lie i 5s 2c; oymysgedig, newydd, 4s 7to i 4a ?io. Blawd yn ddigyfnewid. GWAIR A GWELLT. LLUNDAIN, DYDD SADWBN.—Cyflenwad da, a'r fasntob yn ddwl am y prisiau canlynol:- Gwair goreu, 95B eto d%. 90s; israddol, 70.: i 80a I clover goreu, 85a i 959 I iarAddcl etc, 70s i 78s; oymysgedig a santoin. 758 1 80a s gwslli, 2Bs i 388 y llwyth. ANIFEILIAID. BIRMINGHAM, Dxcn IAU. Cyflenwad gweddol a maenach gymedrol. Prisiau Heffrod Hereford, 60 i 7o y pwys; byrgyrn, 60 i 6Jc gwartbeg a iheirw, 4iJ i 60; lioi, 60 i 8o defaid, Bio i 9c; mamegiaid, 5io i 7o y pwys; pyroo, 99 6c i 10?i moch baown, 9s 2o i 93 4o; hyohod, 7a 4o i 7s 60 yr ugain pwya. CAERLLEON, DYDD lAu. Arddangotliad byeban o anifeiliaid, gyda gofyn gweddol dda. Uchel iawn oedd y prisiau, ond gwerthai y lotiao gorea yn rhwydd, a chliriwyd y fsrehnad yn foddhaol. Nid oedd yma ddefaid. Prisiau: Gwartheg godro, 16p i 24p: cyflolon, 15p i 21p; Bwynog, 9p i 13p; heffrod, 8p i 15p etirks, 6p i lOp. DUBLIN, DYDD TAU.-Biff buetych a heffrod goreu, 55a i 60s. Mutton myllt goreu, B10 i gio; mamogiaid. 7c i 80 y pwys moch, 44s i 5&s. Veal, So i 9;.), Gwartheg godro, 18p i 23p yr un. LEICESTER, DYDD BADw" Cynnnlliad da a chyflenw<»d cymedrol o anifeiliaid stor, pa rai oeda mewn gwell gofyn am brisi&u cadarn. Gwerthai gwartheg godro yn rhwydd am 16p i 25p y pen bustych, 12 i 15p y pen. Lloi yn ddwl. CIGOEDD. LLUNDAIN, Drzti SADWBN,—Prisiau: BUt Seianig, 3s 8c i 3 10c; BaoniHi aiden, 3. 10c i 4a lei etc, ahoits, 4& 2o t 49 6c; Ameriosnaidd, wadi ei ladd yn Deptford a Lerpwl 3e 7c i 3a 9c wedi eirewi, rhanau ol, goreu, 3s 6c i 33 8c; eto, I ailraddol, 2s 100 i 3a; israddol, 2s 4c i 2a 8o; mutton, oaftrefol, 3s 8o i 5s 4a, lamb, cartrefol, j 69 4o i 78 4c; veal, 4s i 5s 4c; pore, 3s 6a i 4a j eto, tramor, 3e i 3s 8c yr wyth pwys. GWLAN. BRADFORD, DYDD IAU. Yr oedd yma gynnulliad lluoeog, gyda gwelliant yn nhon y farohnad. Y mae gwlaa tramor wedi ad- j feddiannu yr hyn gollodd ddydd Llun. Gwlan Seienlg yn gaoarn am yr ychydig ostyngiad gymerodd le ychydig ddyddiau yn ol. Y mae'r nyddwyr vn bur brybur, ag eitbrio gyda'r "botames." Mewn canlyniad i'r tywydd brat, yr oedd gweUiunt yn mapnaab y pisiau yn yr ystordai, ac y mae'r gwneuthurwyr mewn mwy 0 waith. YMENYN. CORK, DYDD SADWRN. — Gynt&f, 104s; ait, 87a trydydd. 70o pedwerydd, 70s fine mild, 98s; fresh, 101s. Yn y faichnad: 60 firkins.

MARCHNADOEDD CYMREIG. ABERYSTWYTH, DYDD LLUN.—Gwenith, 5a 6c i 6s 6o y 65 pwyp; haidd, 3s 9c i 4e; oeirob 'gwyn) 3B 3o i 3s 6o y 65 pwva; eto, du, 3s 3o i 3s 4o wyau, 8s i 9a 6c yr 120; ymenyn ffree, 12o i 13c; y pwyis eto, hallt, llo i 13o y pwys; dsfednod, 3a 63 i 4a y ownl; cywenod, 3s 3o i 3s 4o wyau, 83 i 9a 6c yr 120; ymenyn I ffree, 12o i 13c; y pWYIJ, eto, hallt, llo i 13o y pwya; dsfednod, 3a 63 i 4a y ownl: cywenod, 3s 60 i 4s y owpl; hwyaid, 5& i 5s 6c y ewpl; | pytatws, 38 i 3a 3o yr 112 pwys. AMWYTHIG.DYDD MBKOHBB.—Ymenyn ffrep, 14c i 16a y pwya; wyau, 9 i 10 am Is dofednod, 4a Be 15a y owpi; oywenod, 48 6c i 5s: hwyaid, 63 i 7a y owpl: ownlngod, la 60 i 2s y cwpi, gwyddau, 6s i 7s 60 yr un; tyrciod, 8s i 10a pheasants, 5s i 6s y owpl; partridge, 3s 60 1 4a 6e y cwpl; ysgyfarnogod, 4s i 4b 6c yr un biff 6c i 6fc y pwys mutton, 6Jo i 80 S veal, 9o 1 10a; lamb, 7^0 i 9o y pwys; moob baown, biff 60 i Sic y pwys mutton, 6io i go,, voal, 9a i 10a; lamb, 7o i 90 y pwys; moob baown, 8a 60 i 9a yr ugain pwys; perohyll, 9a i lOa 60 yr ugain pwya j pytatws, Is y 20 pwya. BANGOR, DYDD OwicNicR irmeayn Srea, 16o i 17c y pwya wyau, 12 i 13 am la; dofednod, 43 i 4s <5O y cwpl; hwyaid, 2a 60 i 3a yr un; blfi, 7o I So y pwya; mutton, 8a i 10a; pnro, 80 i 10a; veal, 80 i So y pwys; pytatws, 16 i 18 pwys am la. CAERNARFOlq, DYDD BADwu. ~Yme«yn ffrea, pria pacio, l y pwya j eto, halt, 12e j WYDU. 12 i 14 sm la, aofednod, 3s 60 i 48 60 y owpl; hwyaid, 3a i 3a 6c yr an biff, Sio i 9o y pwva; mutton, 7o i 9a poro, 60 i So; veal, 5a i 9o; pytatwe, 8a y Bach. CROKSOSWAIILT DBÐ MOOBEB." Ymenyn ffrea, 14c I 15o y pwys; pytatwe, Is yr 20 pwys; biff, 7o I 80 y pwye; mutton, 70 I 90 I veal, 7o i Be,, pore, 60 i 80 y pwys; wyau, 10 i 12 am la: owningod, is i 9s go v owpl; dofednod, 4a i 5a y owpl; hwyaid. 5a i 6a y owpl; gwenith gwyn. 4a i 4s 2a y 75 pwya; eto, cooh, 4a i 4a 2c y 75 pwya; aeiroh, hen, 16a i 178 y 200 pwyn; eto, newydd. 108 6c i lis 6c haidd at fragu, 16a i 18a 6c yr 280 pwys; eto, at falu, 13s 6c 113a 90. DINBYCH. DYDD MEBOHEB —Ymenyn ffrea, 15c i 16o v pwye; eto, hallt, 12o i 14o; dofednod, 3a 6c i 4s 60 y owpl; hwyaid, 5a y owpl; moob tewion, 4o y pwys biff, 7a i 10c y pwya veal, To i 9a; mutton. 70 103; p y tatwq. 9a yr hob wyau, 13 i 14 am la gwenith, 9a 6c yr hob; haidd, 9a yr hob; ceiroh, 6s 60 yr hobbet. LLANIDLOES DYDD BADWBR. Ymenyn ffrea, 100 i 110 y pwya; wyau, 15 i 16 am la ( pytatwa, 3a 90 y oant; dofednod, 3a i 5a y owpl; hwyaid, 3a 60 I 5a; biff, 7o i Sa y pwye; mutton. 80 i lOe. LLANGEFNI, DYDD JAU Ymenyn ffreo, 160 y pwya t mooh tewion, 310 i 4c y pwve; mooh baoh, 14a i 18s yr un; dofednod, 39 60 i 4a y owpl; hwyaid, 4a 3c i 4a 6c y cwpl: biff, 7o i 9o y Ðwye; mutton, 7o 1 lOo t poro, 6 1 8:; veal, 7o i 9o y pwya; wyau, 14 i 15 am la pytatws, 6a i 6s 60 y such oeireh, 15a i 15a 60 y chwarter. LLA.NRWST, DYDD MAWBTH.—Gweoith, 98 60 i 10a yr hob; haidd, 8s i 8a 60 yr hob ceiroh 7a i 7a 60 yr hob; ymeoyn ffrea, 15o i 17o y pwya; eto, hallt, 13o i 151c y pwye dofednod, 3a 6c i 4& y owpl; hwyaid, 4a i 4s 60 y cwpl; wyau. 10 am awllt; pytatws, 48 6c y cant. PWLLHELI, Dtuiv Miciacuza.-Biff, 60 1 9c y pwyp; mutton Bol 10a; poro, 7c i 9o; veal, 60 i 9c; lamb, 80 i lOo y pwya; ymenyn, 15o y pwys; perohyll, 15a i 20a yr un i wyau, 7a yr 120; moch tewion, 4a y pwya. RHUTHYN, DYDD LlLUB,- Ymenyn ffrec, 14o i 17o y pwys; dofednod, 3s 60 i 4s 60 y owpl; hwyaid, 5a i 5a 60 y owpl • wyau, 12 i 14 am Is. Haidd, 24a i 27a y chwarter; oeireh, 5a i 6a 6e yr bob; gwenith, 9s i 9a 60 yr hob; pytatws, 3p y dunell.

ANRHAITH YN Y TAWELFOR. COLLI MILOEDD 0 FYWYDAU. Dygwyd newyddion i San Francisco gyda'r agerlong Mariposa" am dryohineb dychrynllyd yn y Tawelfor. Ar y 13eg o Ionawr ysgubodd gorlanw a ohorwynt dros Ynysoedd Society a Tuamotu, a dywedir fod pedwar ugain o ynys- oedd wedi en hanrheithio, a miloedd o'r brodor- ion wedi eu lladd. Parhaodd yr ystorm am amryw ddyddiau. Dygwyd y newyddion i ddeohreu i Papeete, ar y 26ain o Ionawr, gyda'r ysgwner "Eimea." Cyrhaeddodd yr agerlong "Excelsior y diwrnod nesaf gyda 400 o hereon- au ar ei bwrdd. Yr oedd y capten yn oyfrif fod 800 0 fywydau wedi eu oolli yn ynyaoedd Hao, Hikuera, a Marakan yn unig. Yr oedd yn Hiku- era 1000, ac yr oedd agos i hanner y bobl wedi boddi. Yr oedd Hao a Marakan wedi eu di- boblogi. Perthyna yr oil o'r ynysoedd i Ffrainc. Boddwyd wyth o ddynion gwynion, a Haddodd un wraig ei hun mewn dychryn. Gan nad ydyw yr oil o'r ynysoedd hyn yn codi braidd 20 troedfedd uwch wyneb y mor, ffodd y trigolion am noddfa i goedydd cnau cocoa, ond ni lwyddodd neb ond y rhai oedd yn y coedydd uchaf i ddianc. Yr oedd y personau a ddygwyd gyda'r "Excelsior" wedi cyrhaedd y llong trwy nofio tair milldir o benau y coedydd. Ymledaenodd yr ystorm i Raiatea, yn ynys- oedd Leeward, lie y gwnaed cryn ddinystr, ond ni chollodd neb eu bywydau. Yr oedd y personau oedd yn fyw yn ynyaoedd Society a Tuamotu heb ddim ymborth, cysgod, na dillad, ac ofnid y byddai llawer farw cyn y gellid estyn cynnorthwy iddynt. Anfonodd Ffrainc ddwy long rhyfel gyda dwfr ffres a llun iaeth iddynt. Cyfrifai capten y llong a ddug y newydd i San Francisco fod 0 5000 i 10,000 0 bobl wedi trengu.

I r 00:.> 'a- '3t! 888 A IPUff iPi the "weight-lifter; s:y"s— Bg A I MJLIL IIlb m "For Physical culture |« 008 Highly Nutritious and drink^^shouid^in^ my ggg absolutely pure, being gOg opinion be made from OOO entirely free from drugs OOO; Cocoa, and 1 rem my or any admixture. sider (herds no better 80CK>OCOOOOOOOOOO'OOOOOOCX)OOOCOOW cocoa to make it w ith than BQOO 9^PQ5*OPQOQJ>QCX5OODQQQQOQO50OOOO: Cadbury's; it is easv to Hooo Og^ Jw^00od0w-0v_-05)00CO00C00000008g! digest,amy findr.otfj«Hg S Cocoa 8831 ishing after a severe J OOO feat of strength." looo k "A Perfect Food." 888 |i|n ] FFERMYDD 0 160 0 ACERI YN RHAD. ■ "In iach. Cnydau da. YsgoNon rhatJ. Trethl ysg:afn. wr A Dig*onedd o adwtv. Trofedigaeihfwyaf cynyddol | Vv a llwyddianus. I Pzmphfetftt: a pheb hyspysrwyo'd i'w, cOil yn rfiatf. Am fanyllon ymofynep a Swyddfa Prif I Ddirprwywr Canada, neu a Mr. W. T. R. PRESTON, Emigration Department, 17, Victoria Street, London, S.W., neu a Mr. W. L. GRIFFITH, Western Mall Buildings, Cardiff. J. 0. SYSTEM you are absolutely certaia Wt. K jjf53kfc\ gg w of what you are buying before you pay for 7 ^1/ ^B RRjTt&M Manufacture throughout, J. G. GRA VES, :"67 Division St., :I {: ':x' "1' PELENAU AC OLEW H O li ]L OWITS yw y Feddygmiaeth oreu at bob math o ANHWYLDERA.U AR Y GWDDF, Y FRON, YR IAU, yr Ystumog, yr Afu, a'r Bowels; Afiecbydon y Croen, Peswch, Anwyd, Anwydwst, Bronchitis, Asthma, ac Enyniad yr Ysgyfaiat. 90s LETTER PRESS PRINTING GOOD and OHKAP at the "HERALD" OFFICE. CA?l»ABYOJR- • '1 ftwi 18 1 Oefa ) Bryduitl 8J == YN DDIYSGOG1 [ INrftr Attelisd. 5 + FEL Y GRA1G! M l- Marireidd-dm i yr Afu Cirtr Foetiu j Ammo. f; —' j FIRM AS A ROCK! Ehwyioed* i t Blu AAsjmtnt yn j 6am, TEA ttTA.it CTTFS1KIAU" ESEILL weds | codi »c oilvrsito wedi cilio o'r f;olwgt nnta Dlffrg Tffttfk. j UK cd&rpfiri&ttb ya ein wtx'i | CMglu nerth o flwyddyn i tswycldfB ar Oy«redi»oL | 7 Chwarter Cunrif diwocldaf, so | HTQ YN PARRAU 1 GYOTYDDU I — Yifcamog. I mewn gwerthiaut; a phoblogrv/ydd, foi I erbyn hyn mse ei ekyweiied w^d?.» Pblam. | myced too? ea.vg gwaresdditc. Pr'a | j eieiea crybwyll mai y Feddypi iftdfcb ? I i www AHMUJirytb. i f i | cyfeinr atj yw j fyd-eQ-»Qi» j — i 1 ft-. '"J' | GEORGE'S ,Coi)o. AunJjoT&dd y PILE & GIlAVElJ I I *■ I PILLS. eu. I Ar wprtl; drwy yr boll fyd fcr.'Ttkt.yddv* | mewc b-'yebau, Je l^c a 2e i'o yr | P<-u yn yr Dr,»y y post am ie 3c a Lwynbu *'r Co.'udoioa, — | Sjehdod. | Perch en og w- i Y n ft: K. GEOKOE, M.S.P.S., I OySroa. i Fboosoa. ■taHM. I BiBWAIH. ABBRDABI3. *>. J