Y Llan

NODIADAU SENEDDOL. IGAN EIN GOHEBYDD ARBENIG.] Y MESURAU DEGYMOL. Nos Fercher, yr wythnos ddiweddaf, pasiodd y Mesurau Degymol drwy y pwyllgor yn Nhy yr Ar- glwyddi.

Y "GLEBE LAND BILL." Dygwyd y Mesur hwn i fyny o Dý y Gyffredm, a darllenwyd y waith gyntaf.

LLENYDDIAETH LYGREDIG. 5 Galwodd Mr. Samuel Smith sylw Ty y Cyffredin at y cwestiwn o lenyddiaeth lygredig, a chynygiodd benderfyniad yn datgan ei farny dylai y gyfraith Inewn perthynas i gyhoeddiadau anfoesol, a liuniau afcweddus, a phapyrach a daenir ymysg y bobl, gael ei gosod mewn grym yn fwy effeithiol, a'i chryfhau, Os byddai hyny yn angenrheidiol. Dywedodd Mr. Smith mai yn Llundain yr oedd y gwerthiant mwyaf ar y dosbarth hwn o lenyddiaeth, os yw yn deilwng ei alw yn llenyddiaeth. Yr oedd y papyrach a'r Uuniau llygredig hyn yn hollol anghenfilaidd yn ei Sarfiau mwyaf gwrthun. Yr oedd yn oael ei werthu ara geiniog wrth y canoedd o dunelli, ac yn gwen- Wyno meddyliau plant a dynion ieuaingo y brif- ddinas, nid yn unig plant y tlodion, ond plant dinaBwyr cyfrifol a'r desbarth canol. Yr oedd hyn yn rhwystr dirfawr ar ffordd llwyddiant addysg elfenol. Y feddyginiaeth ydoedd creu teimlad cy- hoeddus yn erbyn y math hwn o lenyddiaeth, ac yr °edd efe (Mr. Smith) o'r farn y gallai y Senedd greu y teimlad hwn. Eiliwyd y fcynygiad gan Mr. T, W. Russell, a chefnogwyd ef gan Syr R. Fowler, yr hwn a geisiodd gan yr Ysgrifenydd Cartrefol roddi ergyd farwol .,i'r drwg andwyol hwn. Cefnogwyd y cynygiad gan Mr. De Lisle fel un yn tueddu i sicrhau purdeb moesau y bobl. Diolchodd Mr. F. S. Powell i Mr. Smith am ei wfoldeb yn dwyn y mater gerbron y Ty. Dywedodd Mr. Mathews ei fod ef yn cydymdeimlo yn gryf a'r amean oedd wedi tueddu Mr. Smith i ddwyn ei gynygiad ymlaen. Fod llenyddiaeth an- foesol yn d'od yn beth mwy cyfeedin, ac yn cael ei gyhoeddi yn fwy agored, yr oedd pob lie i ofni. Condemniodd y boneddwr gwir anrhydeddus len- yddiaeth ddiweddar Ffraino, argraffiadau rhad o'r cyfryw a. gyhoeddwyd yn y wlad hon. Ofnai, pa fodd bynag, nad allai yr un gyfraith a oddefid mewn gwlo'a ddiwylliedig ymwneyd a'r holl ddrygau y cy eiriwyd atynt gan Mr. S. Smith. Yr unig feddyg- iniaeth, yn ei dyb of, ydoedd creu chwaeth gyhoedd- Us bur, ac nid oedd yn ameu na wnelai cynygiad Mr. Smith lawer yn y ffordd hono. Yr oedd ef (yr Ysgrifenydd Cartrefol) yn anghymeradwyo rhoddi gallu yn llaw unrhyw swyddog cyhoeddus i bender- fynu beth ydoedd yn gosbadwy a pheth nad oedd yn y Papyrau a'r liuniau hyn. A pherygl arall oedd i erlyliiad cyhoeddus fod yn foddion i adferteisio budreddi iselwael, a gwneyd y drwg yn fwy. Yr Ocdd y ffaith a nodwyd gan Mr. Smith fod siopau i'w cael yn gwerthu llenyddiaeth lygredig i enethod 1011aine yn ddychrynllyd i feddwl am dano, ac ni taylai un dyn a allai brofi fod hyny wedi digwydd ketruso am funyd rhag dwyn yr achos i sylw cYfraith y troseddau. Dywedodd y boneddwr Anrhydeddus hefyd fod hysbysiadau o lenyddiaeth lygredig yn cael eu gwasgaru mewn ysgolion, SYlwodd Mr. Mathews mewn perthynas i'r cyhudd- lad hwn nas gellid condemnio y cyfryw arferiad yn thy lym, ac os dygid ymlaen unrhyw hysbysrwydd Yn. y dyfodol, ni theimlai ef y petrusder lleiaf i Soabi y trcseddwr, mor belled ag oedd a wnelai ef mater. Datganodd Mr. Mundella ei gydymdeimlad ilr OyllYgiad, ond nid oedd yn credu fod y llygtedigaeth or ddwfn ac mor gyffredinol ag y tybid gan Mr. Samuel Smith. Dyna ein teimlad ninau yn union "rth ddarllen araith yr aelod dros Sir Fflint. CYDlerodd amryw eraill ran yn yr ymdrafodaeth, IlaOriwyd- y penderfyniad yn unfrydol. R AMDDIFFYNFEYDD CENEDLAETHOL. MYNEGIAD PWYSIG GAN MR. STANHOPE. ^ydd Mercher, mown atebiad i ddirprwyaath a Wodd ar Mr. Stanhope yn Swyddfa Rhyfel, addef- y boneddwr gwir anrhydeddus wrth ddadleu °8 gyfundrefn o amddiffyniad milwraidd fod Uni-agy*chol am adgyfnerthu yr holl borth- doedd a'r gorsafoedd glo. Un o amcanion blaenaf ywodraeth fyddai gwneyd ymosodiad ar Lun- dain 0, x Dafwya yn anmhosibl. Rhoddid ymddiried 1¡iwr yn Y ozunteer Artillery, y rhai a gyflenwid a yt y ^awr o ynau. Araith bwysig oedd hon o eiddo O^dd Rhyfel yngl^n a'n Hamddiffynfeydd eift L aetkol. Mae'r teimlad yn cryfhau ymhlith iad 11 adurdodau milwrol fod galwad am weithred- Pa.tia:lonyrObol yn y oyfeiriad hwn. Gwneir dar- &,HddiftU i Surf*° ma88-fyddin digon cryf a Uiosog i .—yo Lloegr rhag unrhyw ymoBodiad.

DADL AB Y CWESTIWN YN NHY YR ARGLWYDDI. Galwodd Is-Iarll Hardinge sylw Ty yr Arglwyddi, ddydd Gwener, at erthygl o natur gyffrous yn y Daily Telegraph, dan y penawd "England in Danger," yr hon y dywedid oi bod wedi ei hysgrifenu ar yr hysbysrwydd milwrol uchaf. Gofynodd ei arg- lwyddiaeth i'w Uchelaer Brenhinol a oedd rhyw sail i'r mynegiadau cynhyrfus yn y Telegraph. Dywedodd Due Cambridge nas gallai nab deimlo yn fwy synedig nag ef pan ddarllenodd yr erthygl, ac yr oedd yn ofidus ganddo ddychymygu y gallai neb ei phriodoli iddo ef. Protestiai Ardalydd Salisbury yn erbyn y dybiaeth nad oedd y Llywodraeth yn teimlo dyddordeb yn y materion hyn. Yr oedd y pwnc o'r pwysigrwydd mwyaf. Oyfeiriodd yn mehllach at araith a wnaed yn ddiweddar gan Arglwydd Wolseley, a sylwodd pe buasai y Cadfridog yn dymuno gwneyd yr areithiau hyn y dylasai wneyd hyny yn y Ty, fal y gellid ei ateb ar unwaith. Teimlodd Arglwydd Wolseley i'r byw oddiwrth yr ymosodiad a wnaed arno gan y Prif Weinidog, a ffromodd yn aruthr. Bygythiodd unwaith ymddi- Bwyddo, ond nos Lun diweddaf yr oadd YR AWYR YN CLIRIO. Ni fu Ty yr Arglwyddi yn llawnach er's blynyddau. Addefodd ei arglwyddiaeth na wnaeth yr un Weinyddiaeth gynifer o welliantau yn y fyddin &'r un bresenol. Ei ddadl ef oedd y dylai y wlad gaei ei gosod yn y oyfryw sefyllfa ag y byddai yn ddiogel rhag pob ymosodiad rhesymol. Yr oedd wedi bwr- iadu ymddiswyddo, ond yr oedd yn rhoddi ei hun yn hollol yn llaw y Prif Weinidog. Well done I Y mae ysbryd chivalrous iawn yn yr Adjutant-General. Gwadai ei fod yn gwybod dim am yr erthygl yn y Daily Telegraph cyn boreu Sadwrn. Amddiffynodd Ardalydd Salisbury y feirniadaeth a wnaeth ar araith Arglwydd Wolseley ond yr oedd wedi ei foddloni yn hollol yn araith ei arglwyddiaeth, a phe buasai wedi gwneyd yr eglurhad yn gynt, ni fuasai efe (Ardalydd Salisbury) wedi galw sylw y Ty at y mater. Wel, dyna ben. All's well that ends well.

iHarcfjnaflofOti. GWRECSAM, DYDD IAU.—Gwenith, 5s 00 i 5s 3o am 75 o bwysau; haidd, 5a Oc i 5s 6c; ceirch, 3s 0 o i 3s 6c; ymenyn ffrea, Is Oc i Oa Oc y pwys; ymenyn hallt, 00 i Os Oc y pwya; cig eidion, Os 7c i Os 9c y pwys; oig myharen, Os 7c i Os 10c y pwys; cig llo, Os 8c i Os 9o y pwys; pore, Os 80 i Os 9o y pwys wyau, 16 i 00 am Is pytatws newydd, 5s i 5s 6c am 120 pwys ieir, 3s 6e i 5s Oc y cwpl; cwningod, 2s Oc i Oa Oc y cwpl; hwyaid, 5s Oc i 6s Oc y cwpl; ffa, 5a Oc i 5s 6c. CAERLLEON, DYDD SADwRN-Gwenith gwyn, 5s Oc i Os Oc; melyn, 4s He i Os Oc am 75 pwys; haidd at fragn, 38 10c i 4s Oc; at falu, 3s 3o am 64 pwys ceirch, 2s 6c i 2s 10c am 46 pwys ffa, 5a 4c am 80 pwys. AMWYTHIG, DYDD SADWRN-Gwenith gwyn, 4s 10c 5s 2c; gwenith melyn, 4s 8c i 5s 0c am 75 pwys; haidd (at fragu) 4s 4c i 5s 2c am 70 pwys; ceirch gwyn, 13s Oc i 15s Dc am 225 pwys ceirch dn, 13s Dc i 15s 0c; pys, 12s Oc i 13s Oc am 225 pwys ffa, 15s 6c i 16s 6c am 240 pwys. LERPWL, DYDD LLUN.-Cig eidion, c i 7c y pwys; cig myharen, 6c i 7|c y pwys; cigoen, 6c i 7Jc ypwys. Yr oedd yn y farchnad 1,128 o anifeiliaid, a 2,798 o ddefaid. Daeth o'r Iwerddon yr wythnos ddi- weddaf. Rhif yr anifeiliaid yn y farchnad oedi fel y canlyD:—815 defaid ac "vyn 4,151. Yr anifeiliaid goreu yn gwerthu 6 Jc i 91c ypwys; defaid, 8ic i 9c y pwys. LLUNDAIN, DYDD LLUN.—Daeth yr hyn a ganlyn i fewn i'r brifddinas yr wythncs ddiweddaf :-Gwenith, 4,767 o chwarteri; haidd, 259 o chwarteri; ceirch, 37 o chwarteri; brâg, 20,530; ffa, 425 pys, 268; blawd,19,470 o sachau. Hefyd o wledydd tramor:— Gwenith, 45,605; haidd, 29,350; ceirch, 62,018 blawd, 28,447 o sachan, a 40 o farilau ffa, 3,088 pys, 1,577 br&g, 000 o chwarteri. DREFNEWYDD, DYDD MAWRTH.—Gwenith, 16s Oe i 18s 00 am 240 pwys haidd, 4s 8c i 5s 6c y 70 pwys ceirch, 17s 6c i 21s Oc y 225 pwya; wyau, 20 am Is ymenyn, Is 3c i Is 4c y pwys; ieir, 4s 00 i 5s Oc y ewpl; hwyaid, 4s 6c i 6s Oe y ewpl; gwyddau 58 Oc i 7s Oe yr un; pytatws, Is Oc yr 20 pwys; cig eidion, 5c i 7c cig myharen, 60 i 8c cig llo, 80 pore, 7c i 8c. DINBYCH.—Cig eidion, 7c i 9c y pwys; cig my- haren, 8c i 9c y pwys; cig oen, 7c i 80 y pwys pore, 7c i Oc y pwys; y*nenyn -ffrea, Is Ie lils 2c y pwys wyau, 18 am Is ieii 4s Oe i 5s Dc y cwpl hwyaid, 5s 6c y cwpl; ysgyfarnogod, 3s 6c yr un; ewningod, 2s 4c V cwpl. ABERYSTWYTR, DYDD LLUN.—Gwenith, 5s Oc i 5s 6c y 65 pwys; haidd, 38 3c i 3s 6e; ceirch gwyn, 2s 6c i 3s Oe; ceirch da, Os Oc i Os 0c wyau, 24 am IE; ymenyn ffreB Is lc i Is 4c; ymenyn hallt, Is 0c i Is lc dofednod, 3s 6c i 4s Oc y cwpl; hwyaid, Os Oc i Os Oe y cwpl; gwyddau, Os Oc i Os Oe; pytatws, 2s 6c 00 y cant. CROESQSWALLT, DYDD MERCHEB. — Gwenith gwyn (newydd), 4s lOo i 5s 2c; gwenith melyn, 4s lOo i 5s Oc am 75 pwys; haidd, 4a 6c i 53 Oc am 280 pwys haidd at fragn, 4s 6c i 5s 0c am 70 pwys ceirch, 14s Oc i 15s 0o am 225 pwys. Ymenyn fires, 9c i 0s 11c y pwys; wyau, 18 i 20 am Is 0c; ieir, 4s0 c i 4s 6c y cwpl; hwyaid, 4s 0c i 5s 6c y cwpl; gwyddau, 5s 0c i 7s 0c yr un cig eidion, 0s 6c i Os lOJc y pwys cig myharen Os 7c i 0s 9c y pwys cig llo, Os 90 i Os Oc y pwys; pore, Os 6c i Os 8c y pwys; cwningod, 29 2c i 2s 6c y cwpl; pytatws, 9s Oc 1 06 Oc y sach; pys, 12s 6c i 13s 6c am 225 pwys ffa 15s i 16s 6c am 240 pwys. TRALLWM, DYDD LLUN.-Ceirch, 14s 0c i 17s 6c wyau, 14 i 16 am 18; ymenyn, Is Ie i Is 2c y pwys; ieir, 4s Oc i 5s 6c y cwpl; hwyaid, 4s 6c i 6s Oc y cwpl. RHUTHYN, DYDD LLUN.—Hwyaid, 4s Oc i 5s Oc ieir, 3s 6c i 5s Oc y ewpl; cig eidion, Oc i Oc y pwys; pore, Oc i Oc y pwys; cig llo, Oc y pwys; ymenyn ffres, Is Ie i Is 2c y pwys; hailt, Is 2e; wyau, 17 i 18 am Is. BIRMINGHAM, DYDD MAWRTH.—Cig eidion. 5ci i nc y pwys myharen, 5io i 8ej cig lloi, 7c i 7c; moch, Os Oc i 0s Oe am 20 pwys.

Mewn oynhadledd o feistradoedd a gweithwyr a gynhaliwyd yn OHhill nos Lun, penderfynwyd can- iatau ychwanegiad o 25 y cant yn nghyflogau gwneuthurwyr hoelion, yr hyn sydd i gymeryd effaith y dydd Sadwin cyntaf yn mis Mehefin.

-rv &t. CYFANSODDIAD, DYN YN CAEL EI YSTYEIED YN EI. BERTHYNAS A GWRTH- DDRYCHAU ALLANOL. GEORGE COMBE. Nid yw y gwawd a ellir weled fod rhai personau yn barod i ddifyru eu hunain ag ef, wrth ganfod yr ystyrir poenau bychain yn engreifftiau o gosbedigaeth Dwyfol, ond ofer. Ni ellir gwrthateb y peth a fwriedir ei osod allan yma, na'i ochelyd, heb wadu cyn-achosion yn gyfangwbl."—•BUTLHE'S Analogy. CYFIEITHIAD O'R NAWFED ARGRAPHIAD (Argrafhiad Henderson). Y mae hwn yn un o'r llyfrau goreu a argraffwyd erioed, a gellir ei gael yn-ddidraul Ð Swyddfa Y LLAN, Caerdydd, am Is. 3c. yr un. Nid oes amheuaeth nad hwn yw un o'r llyfrau goreu; y mae enw yr awdwr yn ddigonol i brofi hyny, ac y mae y tystiolaethau a dderbyniwyd gan ugeiniau o foneddigion yn profi yn eglur ei werthfawrogrwydd. Dylai pob Cymro anfon am y llyfr hwn sydd yn cynwys agos i 400 o dudalenau, yn y rhai yr eglurir cyfansoddiad Dyn yn ei berthynas a gwrthddrych- au allanol." Eisoes y mae deuddeg argaffiad o'r Ilyfr rhagorol hwn wedi ei gyhoeddi. Gellir ei gael trwy anfon at DANIEL OWEN & CO. (LIMITED), ST. MARY STREET, CARDIFF. CktjIjirftiMairatt, &r. THE RED DRAGON. "Y Ddraig Goch a ddyry gychwyn." Mae amryw gyfrolau o'r llyfryn rhagorol uchod ar law, ac ni ddylai yr un Cymro fod hebddo, gan cheir y fath gynygiad byth eto. Ymhlith darluniau yr enwogion a geir yn y cyfrolau hyn mae y rhai a ganlyn :— Joseph Edwards, y Cerfiwr enwog. Parch. Christmas Evans. Prif Farnwr James. William Menelaus. Syr Hugh Owen. Thomas Stephens, Merthyr. Barnwr Falconer. lolo Morganwg. Brinley Richrds. Parch. Daniel Rowlands, Llangeitho. Parch. David Williams, Llanwrtyd. David Owen (Brutus). Y Barnwr Herbert. James Howell. Richard Mason. Esgob Ollivant, Llandaf. Miss Williams, Aberpergwyn, Richard Davies (Mynyddog), John Griffiths (Gohebydd). Richard Hall. Theophilus Jones. Syr Samuel Romilly. Samuel Bamford. Thomas Bevan. Deon Edwards, Bangor, Parch. W. Rees, D.D., (Hitaethog). Richard Llwyd. Llyngesydd Thomas Matthew. Syr Richard Treuor. Parch. D. Williams. Parch. J. Griffith, Merthyr. George Herbert. Dr. Gwyn Jonea Inigo Jones. Thomas Oliver's. Katherine Phillips. Arthur Hugh Clough. John Gibson. Arglwydd Kenyon. Humphrey Llwyd. Syr iiugh Midc letcn. Richard Wilson. John Aubrey. Thomas Davis Y Barnwr Jenkins, Hensoll Syr Thomas Phillips. David Rhys Stephen. Esgob Watson, Llandafi Yn ychwanegol at ddarlnnian cywir o'r bonedd- igion a nodir uchod, ceir bywgraffiad o bob un, wedi eu hysgrifenu gan brif lenorion Cymru. [ I I Prisiau y cyfrolau ydynt fel y canlynCyfrol 1, 2, 3, 4, 8, 9, 10. 11, 8a. 6c. yr un. Cyfrolau 5, 6, 7 5s. 6c. yr un. 5s. 60. yr un. Gan nad oes ond ychydig o'r llyfrau gwerthfawr hyn ar law, dylai y rhai sydd yn ewyllysio sicrhau y fath drysor anfon ar unwaith at— DANIEL OWEN & CO. (LIMITED), WESTERN MAIL BUILDINGS CARDIFF. I