Llais Y Wlad

NESHAD HAF A'I NOSAU TEG. Mae'r haf ar hyn-mawr y £raint,-o'i eagyll Yegeifn, am rhyw gymmaiat Hed chwiion Seion y saint,— Daw ail anadl i henaint. TBEBOB MAI.

YR EIRA. erCyilwynedig i awdwr doniol Oriau'r Awen," Dewi Havhesp." Be' 'dyw eira? byd.oerydd,-ac nid blawd Neu gnwd o blu newydd Rbyw felinwr aflonydd 0 M sacb yn gwagio sydd. CSeidwV Iblawd a'r ysbwrial—yrr i ni O'r nen yn bur ddyfal ;— Yn rhan i fyd o'r hyn f&l Y gyrr eisin 'y grisial! A chan y Uuwchion llachar—ar ymdaith Y ceir amdo hygar Yn gnwd o wyn am gnawd ftr,-— Manna Duw am ein daiar TUDNO.

ENGLYN A gyfansoddwyd yn yr eira ddydd Iau, y lOfed cyfisol. Sobr iaw. yr hanes-bron rhynii-yr wyf,— Mor iach fa'i cynhesu Yn gwbl oer mewn gwenwiag blu 'Rwy'n offeiriad bron fFeru. GWILYM BBRW.

DESGRIFIAD O'R DADGYSYLLTWYR. Ae fel gwawdwyr (yflogedig-yr ant Yn eu rhwysg mileinig Wrth yr Eglwys dwya yw dig--uffernol Y gorhunanel hen gdc wenwyvig. ALLTUD EIFION.

Y GWYNT. Su-lwliwr rhoa a lili-eneiniwyd Yn anadl gan Geli Yw'r gl&u wynt, dirgel i ni, JDdysg i wigoedd ysgogi. CYFFDY.

CARTREF Y GALON. Bum flwyddi'i iiettya luewn glåll annadd gIyd, A dybiais yn gartref cysurus: Ni fu yno giiwg na gair unrhyw bryd A barai ddwys deimlad dolurus: Ond wedi priodi, a chael plant cyttunj Er byny'n chwanegu gofalon. Y rob lIecaid hwy ar fy aelwyd fy hun, A deimlaia yn gartref y galon. Newidiwyd mewn amser deg fwyniant a hedd I drymer dwys ofid hiraethus Symmudwyd i hai prydferth o'm plant i glai'r bedd, Gaii adael fy mron yn alaethus: Llwyr ddrylliwyd llinynau aur undeb ein cwrdd, Distawyd pibellau per alon Gwacawyd cadeiriau o acngylch fy mwrdd, A phrudd yw hen gartref y galon. Yn nyddiau llesg henaint galarus a syo, Mae'm hymborth a'm dagrau'n cymmysgu At fyr dygir fionau dan gleidir y glyn, Lie mae fy anwyliaid yn cysgu: Cyn myned i orphwys dan wlith daiar las, 0 gyrbaadd pryderus ofalon, 0 bydded fy enaid yn fawl i drefn gras, A'r nef yn hoff gartref y galou. ROBERT PARRY (Robyn Ddu Eryri). Venn Wood Cottage, Marden, Hereford.

"ORIAU'R AWEN," Sef gweithiau barddonol Dewi Havhesp. 0, Oriau" eain, difyr yw caeloriau Euraidd avien ddiffael; Ac ar ddawn lr cwrddwn bael Hoenusrwydd awen Israel. OWAIN ARFON.

WONDERFUL EFFICACY OF MR CONGREYE'S REMEDY FOR CONSUMPTION.—See the new edition (116th) of Mr George Thomas Congreve's book ON CONSUMPTION OF THE LUNGS, or Decline, and the Only Successful Treatment:" showing that formidable disease t. be curable in all its stages; with additional Cases of Cure, and Questions for Patients consulting the Author by letter. ITost free from the Author, mbe Lodge, Peckham. London, for Five Stamps. COUGHS, ASTHMA, BRONCHITIS, DIFFICULTY OF BREATH- IG, are speedily cured by KEA.TING'S COUGH LOZENGES (recognised and recommended by the Medical Faculty). No other remedy is half so effective. One Lozenge alone gives relief. They contain no Opium, Morphia. nor any violent drug, and may be taken by the most delicate. One or two at bedtime ensures rest when troubled by the throat. The proprietor receives, con- stantly, the most gratifying letters from those who have obtained great benefit from their usa. Keating's Cough Lozenges, prepared by Thomas Keating, St. Paul's Churchyard, arj sold by all Chemists, in Boxes, Is lid and 2s 9d each,

GWRECSAM A'R AMGYLCHOEDD. Y BWRDD IECHYD, neu y gymdeitbas lanhaol, ydyw pwngc y dydd yn y dref a'r amgylchoedd. Mae pawb o'r brork yn ar- gyhoeddedig fod glanweithdra yn un o anhebgorion penaf cysur ac iechyd pob tref, llan, a phentref; ond y mae gwahanol ddulliau i ddwyn hyny oddiamgylch. Weithiaa fs drefnir moddion i garthu a glaiahau llooedd o wir gariad at gysur ac iechyd y trigolion ond, fynychaf, y mae hunan-les neu les cyfeillion a pherthynas- au wrth wraidd y symmudiad. A chan fod y rhai sydd yn dwyn y gwaith yn mlaen yn berthynasau agos i un o swydd- ogion y bwrdd, sibrydir pethau pur an- nymunol gyda golwg ar gyfiawnder yr hyn a wneir; ac yn wir, nid heb achos, pan ystyrir fod 10,000p wedi eu gwario i ddraenio lie mor ddibwys a Rhosllanerch- rugog. Mae yn ffaith fod swyddogion y feyrddau yn priodoli pob achos o anhwyl- deb ac afiechyd i ddiffyg carthffosydd, a cheir y meddygon yn cadarnhau eu had- roddiadau ond wedi gwneud y trefniad- au angenrheidiol yn unol å'n golygiadau hwy, nid yw afieohyd yn gweled yn dda ymgadw o'n mysg, ac nid yw marwol- aethau yn lleihau dim, ond y mae beich- iau y trethdalwyr yn myned yn drymach ac yn fwy annioddefol o ddyda i ddydd. Nid rhyfedd fyddai clywed rhai o'r swydd- ogion hyn yn priodoli anwndalwch yr hin mewn rhai ardaloedd i ddiffyg dwfr- bibellau a charthffosydd; ond pawb yn chwareu atto ei hun yw hi yn y byd yma, cyfiawn neu anghyfiawn. YR YNADON.—Dydd Llun ymgyfarfu yr ynadon fel arfer. Yr oedd nifer y tros- eddwyr yn llawn mwy nag arferol, a chadwyd bwy yno yn lied hwyr i bender- fynu tynged y gwahanol ynfydion, pa rai oeddynt yn rhy luosog i'w henwi oil, ond nodaf rai achosion. Am feddwi ae afreol- eidd-dra, 20s, a 7s o gostau, orfu i Mary Riley dalu yr oedd wedi bod o flaen y famgc ugain o weithiau yn flaenorol.— Am nacau yma.dael o'r Victoria Inn, ardon-street, anfonwyd 0. Prandle i garchar am bedwar-diwrnod-ar-ddeg. Oherwydd ymosou ar a thori asonau ei syd-lêttywraig, gorfu i un o'r enw Lewis daiu 10s a'r costau. Ip 4s 6c ortu i E, J ones, Parkside, dalu am yfed yn rhy helaeth o'i gyfaill, Syr John; a gorfu i T. Broadhurst dala yr un swm am gy- ffelyb drosedd. Herwhela ar y Sabboth oedd trosedd W. Jones, ac am ei bechod gorfu iddo dalu 28s 6c. Trosglwyddwyd J. Howell, Coedpoeth, yr hwn a gyhuddid o ddwyn cadwen oriawr (watch guard) gwerth 14s, eiddo Mr Griffith, Dinbych, i sefyll ei brawf yn y brawdlys chwarterol. Dydd Sadwrn, y 5ed cyfisol, cynnaliodd Cymdeithas Athrawon ac Athrawesau Trwyddedig Siroedd Dinbych a Fflint ei chyfarfod blynyddol, pryd yr oedd y cyn- nulliad yn lled luosog. Cymmerwyd y gadair gan Mr Fife, B.S., Gwrecsam. Ymdriniwyd 4 gwahanol faterion perth- ynol i'w galwedigaethau, a dewiswyd y personau canlynol yn swyddogion y gym- deithas am y flwyddyn ddyfodol:—Llyw- ydd, Mr Fife; islywydd, Mr W. Baker, N.S:, Rhos; ysgrifenydd, Mr G. T. Jones, Penygelli. Penderfynwyd y taliadau am y flwyddyn ddyfodol i fod yn 5s i athraw- on, 4s i athrawesau, a 3s i gynnorthwy- wyr. TEMLYDDIAETH DDA.—Mae ygymdeitlias hon yn cynnal ei chyfarfodydd yn wyth- nosol, ac y mae yn dda genyf ddyweud fod graddau o lwyddiant yn dilyn ym- drechion, cyfeillion sobrwydd yn y dref. Yr wythnos ddiweddaf, derbyniodd y Rescue Lodge ddau-ar-bymtheg o aelodau newyddion. Gobeithio nad ydyw hyn ond dechreu diwygiad cyffredinol yn mysg meddwon y dref. CWRDD TE.—Dydd Llun ydoedd yr aieg i gynnal cwrdd te blynyddol y mlamau perthynol i addoldy yr Annibyn- wyr yn Queen-street, pryd yr oedd nifer da wedi dyfod yn nghyd. Yn yr hwyr adlonwyd y gwyddfodolion gan Mr Darby drwy offerynoliaeth y magic lantern. MARCHNADLE NEWYDD (Smithfield).-Y mae y cynghor trefol yn bwriadu dwyn y gwaith hwn yn mlaen yn ol y draul o 3,500 o bunnau ac felly, mae y trethdal- wyr yn sicr o gael eu sylw. CADWRAETH MocH.-Mae tippyu o an- nghydwelediad rhwng y tlodion a'r ar- olygwr budreddi. Mae yr arolygwr yn gwahardd iddynt gadw moch, oherwydd fod hyny yn njweidiol i iechyd y dref; ond y mae y trigolion, a'r rhai sydd yn cadw moch, yn barnu fod llawer mwy o les yn deilliaw oddiwrth fwytta eu cig nag sydd o ddrwg oddiwrth eu cadw. Hefyd, dywedir fod llawer o dai yn y dref nad ydynt gymhwys i fodau dynol fyw yn- ddynt, ond y mae dynion a merched wedi eu magu yn y cyfryw dai cyn i'r rhan fwyaf o'r cynghor trefol gael eu geni. TERFYNIAD y SEFYLL ALLAN.—Wedi sefyll o honynt am un-ar-bymtheg o wyth- nosau, ond nid er llawer o glod iddynt eu hunain," mae glowyr Hafodybwch wedi ail ddechreu ar eu gorchwylion ddydd Mawrth, yr 8fed cyfisoi, am yr ychwanegiad tlodaidd o geiniog y dydd ar I eu cyflogau arferol. Brwydr o un-ar- bymtheg o wythnosau, colli ugeiniau o bunnau, banner newynu eu hunain a'u teuluoedd, a myned i ddyled na ddeuant byth o honi, a'r cyfan er ennill ceiniog. Brave boys, onide ? JOHN Y PACKMAN.—Clywais fod yr arch- enllibiwr hwn wedi marw. Os gwir, tes- tyn ei bregeth angladdol ddylai fod, Ac efe a fu farw, a'r wlad a gafodd lonvdd." GOHEBYDD.

LERPWL. CYMDEITHAS LENYDDOL GWYR IEUAINGO CAPEL WESLEYAIDD SHAW STREET.— Nos Fercher, y 9fed cyfisol, traddodwyd dar- lith mewn cyssylltiad a'r gymdeithasuchod gan y Parch. John Evans, ar "Anallu Gwyddoniaeth i gyfrif am ddechreuad pethau." Cymmerwyd y gadair gan Mr John Pugh, yr hwn a wnaeth ychydig o sylwadau pwrpasol. Dechreuodd y dar- lithydd trwy ddod a rhesymau i ddangos priodoldeb i dduwinyddion ymgyfarwyddo a chwilio i mewn i wyddoniaeth, er cael gwybod a ydyw y pethau hyn felly," ac yn neillduol pan mae rhai o brif wyddon- wyr yr oes yncyhoeddisyniadauadamcan- iaethau sydd yn ochri at anffyddiaeth, ac yn ceisio profi fod gwyddoniaeth yn cadarnhau yr hyn a draethant. Dywedai mai peth ag oedd yn bwngc ysgrifenu a dadleu o'i blegid un amser ydoedd, duwinyddiaeth, wedi hyny athroniaeth, ond y dyddiau presennol gwyddoniaeth. Ar ol rhoddi darnodiad cywir a Ilawn o wyddoniaeth yn gyffredinol, sylwodd mai a gwyddoniaeth naturiol yn unig yr oedd a fyno ef yn ei ddarlith. Credir fod pre- gethwyr a chymdeithasau llenyddol, &c., yn barod i dderbyn unrhyw oleuni newydd, ac na waeth ganddynt o ba le y daw os bydd yn unol k gwirionedd. Yr oedd ef yn barod i addef fod gwyddoniaeth. widi dwyn i oleuni lawer o bethau ag oeddynt yn dywyll o'r blaen, ac wedi bod yn hynod 0 wasanaethgaryn y cylch aberthymai iddi; ond unwaith yr elai dros y terfynau i geisio rhoi oyfrif am bethau nad oeddynt yn perthyn iddi, ynrt yr oedd yn troi yn fethiant holloi. Dyv/e.H nad oedd a fyno gwyddoniaeth o gwbi « rhoddi cyfrif am ddechreuad pethau. on:1 mai y Beibloadd yr unig awdur uh! a roddi cyfrif am hyny. Yr oedd gwyddonwyr y dyddiau hyn yn priodoli holl effeithiau i achosion naturiol,ac fellyyn,nau allan a'u crediniaeth y dwyfol a'r goruwchnatuiiol. Yi- oedd un o brif wyddonwyr y deyrnas hon ychydig amser yn ol wedi ceisio profi hyn yn ei draethawd ar Aneffeithioldeb Gweddi." Cynghorai y darlithydd i'r gwr dysgedig fyned i Bristol a thalu ymeliad 4'r Or- phanages, a gofyn am farn Mr George Muller am effeithioldeb gweddi. Yna aeth y darlithydd yn mlaen i ddangos an- allu gwyddoniaeth i gyfrif am dde- chreuad sylwedd materol." Gwnaeth sylwadau helaeth ar ddamcaniaeth ron- ynol (atomic theory). Dywedir mai awdwr eyntaf y ddamcaniaeth hon ydoedd athronydd Groegaidd oedd yn bodoli 400 o flynyddoedd cyn Crist; wedi hyn cof- leidiwyd hi gan Democrates ac Epicurius, ac fe'i hailgyfodwyd hi yn ddiweddar gan Proffeswr Tyndall mewn gwisg well a threfnusach. Y mae y gwyddonwyr hyn yn dal allan fod pob sylwedd materol wedi ymddadblygu o ronynau (atoms), a hyny heb unrhyw y myriad allan ol felly nid allent roddi bodolaeth iddynt heb eu bod yn bod cyn eu bod. Ond efallai yr honent fod yna allu arall. Carasai ef gael gwy- bod pa beth oedd hwnw. Dangosodd yn a eglur llawn y gwrthuni a'r ynfydrwydd o gredu fod mater yn dragwyddol. # Yna sylwodd ar anallu gwyddoniaeth 1 gyfrif am ddechreuad bywyd ac yn ddiweddaf sylwodd ar anallu gwyddon- iaeth i gyfrif am ddechreuad rhywogaeth." Terfynoddy darlithydd mewn dull grymus, nerthol, a dylanwadol, trwy amddiffyn dat- ganiadau y Beibl, ac yn neillduol llyfr cyntaf Moses ag sydd yn datgan mor eg- lur, Yn y dechreuad y creodd Duw y aefoedd a'r ddaear." Nid oes amheuaetli ynom nad yw hon yn un o'r darlithoedd goreu, yn hynod o amserol, ac o duedd arbenigol i leshau pen a chalon dyn. Go- beithio yr ydym y caiff boll fechgyn Cymru y cyfleusdra i'w chlywed, gan ein bod yn sicr j bydd iddi brofi yn effeithiol I ymlid ymaith am byth syniadau amheu- ol ac anflyddol a allai rhai ohonynt gol- eddu, ac fe wnai eu ffydd yn gryfach nag erioed yn athrawiaetbau, datganiadau, ac egwyddorion tragwyddol sefydlog y Beibl.—AMLWCHIAN. ■-

TREMADOG. OLION HYNAFIFETHOL. Yn ddiweddar, wrth dori drain oddiwrth dy pwyso y Prince of Wales Railway," geillaw cys- swllt y ddwyffordd, gerllaw y dref hon, mewn lie a elwir Llidiart-yr-Ysbytty a'r Hen Fonwent, deuwyd o hyd i feddau wedi eu hamgau a tiles Rhufeinig, a'u gorch- uddio a cbalch brwd concrete). Cafwyd darn o bres, cleddyf, pipen blwm, esgyrn dynol, &c., ynddynt. Mae yma faes j gwerth sylw yr byn afiaetbydd.-G-ohebydd.

BUY BECKITT'S PAE18 BLUE IN SQUARES. It is used by the RICHEST, On account of its BEAUTY, And by the POOREST, Because of its cheapness PRICE ONE PENNY THE OUNCE. To be had of all respectable Grocers, Oilmen, & Drugirv U BEWARE OF INJURIOUS IMITATIONS. April 12th, 1878. SIBS,—I have been LAUNDRESS to his Royal Highness the PRINCE OF WALES for several years, and I consider I RECKITT'S PARIS BLUE is the BEST I ever used, and is undoubtedly greatly superior to the old-fashioned Thumb or Dark Blue.— Your, &c,, Eliza EU>ER. Te Messrs Reckitt and Sons. 7998. VICTORIA MUSIC WAREHOUSE, UPPER BANGOR. J. C. CUB I T T, PIANOFORTE A.ND HARMONIUM TUNER, Late with Messrs. Broadwood, Collard and Kirkman, London. PIANOFORTES, HARMONIUMS & AMERICAN ORGANS FOR SALE OR HIRE. PIANOFORTES Fiiom X16, HARMONIUMS FltOM X5. VIOLINS, GUITARS, BANJOS, FLUTES, CONCERTINAS, TAMBOURINES, MUSICAL BOXES, AND ALL KINDS OF MUSICAL INSTRUMENTS, ALL THE NEWEST MUSIC KEPT IN STOCK AT HALF THE PUBLISHED PRICES. INSTRUMENTS TUNED, REPAIRED, OR TAKEN IN EXCHANGE. N.B.—AN Excellent GRAND PIANOFORTE for HIRE at CONCERTS, BISTEDDVODS PRIVATE PARTIES, &e. 938 A. J) E-L PHI HOTEL, LLANDUDNO. CAPACIOUS AND ELEGANT COFFEE-ROOM AND DRAWING-ROOM, WITH SEA VIEW. TABLE D'HOTE DAILY SfABLING, COACH-HOUSE, AND LOOSE OXES. OMNIBUS MEETS THE TRAINS. MR, GREENE, Proprietor. Extract from John Bull, August 31st, 1672. Of Welsh Hotels, we may vr s-peoial favour. while the Adeiphi Hgtel is far the t, t in Llandudno."—" Notes for TQ"rist,s.: gggj Every Saturday ct ANY i'ookseller or Newsagent, Price TEHBBPEKOB. Esch Half-yearly V"lutüe complete in itself, with Title-page and Index. THE ATHEN2EUM JOURNAL OF ENGLISH AND FOREIGN LITERATURE, SCIENCE, FINE ARTS, MUSIC, AND THE DRAMA. CONTAINS :-Reviews of every important New Book, English and Foreign, and of every new English Novel-Reports of the Learned Societies—Authentic Accounts of Scientific Expeditions- Criticisms on Art, Music, and the Drama—Foreign Correspondence on Subjects relating to Literature, Science, and Art-Biographical Notices of Distinguished Men-Origioât Poems and Papers- Weekly Gossip. THE ATHENÆUM is so conducted that the leader, however distant, is, in respect to Literature, Science the Fine Arts, Music, and the Drama, on an equality in point of information with the best informed circles ot the Metropolis. Office for Advertisements—20, WELLINGTON-STREET, STRAND, LONDON, W.C. With THE ATHENAEUM for December 25, a Special Extra Sheet will be issued, containing a Series of Articles on the Literature of France, Germany, Belgium, Denmark, Sweden, Norway, Holland, Hungary, Servia and Crotia, Italy, Portugal, Russia, Spain, and Bohemia, being a Review of the Continental Literature of 1875. No additional Charge will be made for this Double Number. A .Single Copy will be sent upon receipt of Four Penny Stamps. Published by JOHN FRANCIS, 20, Wellington Street, Strand, London, W.C. 8187 c) WINES, SPIRITS, ALE, STOUT, &c. WILLIAM ROWLANDS AND CO., HIGH S T IR, IE IS T_ SUPERIOR LONDON GIN DITTO HOLLANDS; OLD TOM. FINE OLD IRISH WHISKTFS m of Jameson's, Roe'S, Kinahan's, DunvilJe's, and others. FIN E OLD SCOTCH GF.FKR TVa t tvt'I v S AND OTHERS. «WVAX, IBUY, Hennessey's. Kartell's, and other BRANDIES. R UM'S, ,Vc PORTS. SHERIFFS CUa Vf Pa v l 1ST. QUALITY, CLICQUOTS, and others; STILL AND *P IRKLING HOOK" IvS wnV.818' CLARETS, BURGUNDY, &0; BRITISH AND FOllfilGN LIQUEURS IN GREAT VARSy BASS AND CO'S ALES. MARCH BREWINGS IN THE FINEST CONDITION. f.fn Ef faHd. 3sPl(W.' GUINNESS & GO'S EXTRA) Ditto in Kilds O0S STOUT > 6s. 3. MILD ALE in Kilds 24s. 27s. 30s' Ditto ditto in Haif-i&rreis 2*>, ALE IN CASKS DELIVERED, CARRIAGE PAID, TO ANY STATION DIRECT FROM THE BREWERY. HUNGARIAN WINES. BETT'S BRANDY AND GIN IN BOTTLE. BRETT AND CO.'S EAU DE ViE PURE BRANDY. SOLE AGENTS FOR BANGOR, WILLIAM ROWLANDS AND CO., WINE AND SPIRIT MERCHANTS, HIGH STREET, BANGOR. THE TRADE SUPPLIED WITH BASS AND Co.'s ALE, AND GULNNEiSS' STOUT. Prize Medals were gained by tm at Chester in 1806, and at Aberystwyth in 1865, FOR THE BEST WELSH TWEEDS AND WINSEYS JOHN MEYKICK JONES, MEYRICK HOUSE, DOLGELI-EY, Sole Prize Medal holder in Dolgelley and Merionethshire, TTAYING gainea UOJEBRITY for his genuine HAND-LOOM WELSH WEBS AND WET-SH I I TWEED CLOTHS, lws lately greatly eitotded his business, and is now prepared to s-apply HAND-LOOM WELSH FABRICS, consisting of TWEED CLOiH, FISHING CLOTH, FLANNELS, WEBS," L1NSEYS, and WELSH WHITTLE SHAWLS, iu various colours. Mr Jones pers#nal>„ superintends the Manufacture at his own Mills frooi pure Mountain Wool, at Manufae- fcurer's Prices, far bclo those charged for inferior articles usually sold as Welsh" by English mauufacturers. Clothing made from these materials are worn by the Nobility and Gentry for Shooting, Fishing. Cricketing, and Travelling, &c., aud being entirely MANUFACTURED OF PURE MOUNTAIN WOOLS, without inter mixture, will be found very durable. fir Wholesale and Retail Orders executed at the ahortest notice. Cash or Reference expected with all aew Orders. WELSH WYNNRTAY SHOOTING CLOTH, 2a. per yard. CLOTH FOR FISHING SUITS, 2s. 6d. per fud, very superior TWEED CLOTH, at 4s. 3d, per yard. Five per Met. Discount for Cash. Patterns sent free per post on application to Mr JOHN MBTIUCI JONES, Meyrick House, Dolgelley. M, Jones respectfully cautions bis Customers against unprincipled persons who are in the habit of taking the irst opportunity of sending spurious patterns of Flannels and Tweeds, which are not Welsh," and thus disappointment, as he is the only maker in Dolgelley or the county of Merioneth who has obtained Prize low Ome. favourite Welsh Gooq., ru

YR EIRA. GwaBgarog wisg o eira-a welir Yn oleu droa Walia Hynod am ennyd yma Yw gnedig gnwd o gnu ift. Chwefror 13, GWYLLT WALIA.