Y Drych

T. J. GRIFFITHS, Cyhoeddwr. GOLYGWYR, J. W. io-,VF-s, J. C. ROBERTS.

DYDD IAU, GORPHENAF 15,1875.

PWYSIG I'N DERBYNWYR. 0 HERWYDD y cynydd mawr sydd wedi cymeryd lie yn ein cylchrediad yn ystod y blynyddoedd diweddaf, a bod mailio yn yr lien ddull, trwy ysgrifenu enwau ar y pa- pyrau, wedi myned yn faich trwm arnom, bycidwn o hyn allan yn anfon y DRYCH ymaith yn ol cynllun newydd, sef trwy bastio enw argraffedig ar bob papyr, gyda pheiriant pwrpasol at hyny. Heblaw yr enw, rhoddir hefyd rifnodau i ddangos i bob un pa fodd y saif ei gyfrif ar ein llyfrau. Yna bydd pawb yn gwybod pa bryd i an- fon arian; ac arbedir i ninau y draul a'r drafferth i anfon biliau i ddyledwyr. Rhag y byddo rhywun yn methu deall ei gyfrif, sylwer ar yr eglurhad canlynol: Yn lle rhoddi y dydd <?'?' mis ar ol yr enw, dodir y rhifyn o'r DRYCR, gyda'r hwn y bydd y tanysgriflad yn rliedeg allan. Y mae yn ddealledig fod pob rhifyn o'r DRYCH yn dwyn rhifnod neiliduol-1, 2, 3, 4, &c., i fyny i 52,, sef y rhifyn olaf o'r flwyddyn; felly bydd yn hawdd i bob un weled pa bryd y bydd ei amser yn rhedeg allan, drwy gydmaru y rhifnod ar ol ei enw a'r rliifnod ar dudalen cyntafy DRYCH. Fel hyn: ROBERT OWENS. 176 PETER DAVIES. 1'75 JOHN JONES. 14'72 DAVID THOMAS 40'71 JOHN OWEN 29'69 .-v' :I to '9. Dengys y mgyrau ucnoa ioci ROBERT UWENS wedi talu hyd y rlbil'yn cyritctf Yn y Swyddyn 1876; y mae ef wedi cydymffurfio yn liollol a'n telerau, drwy dalu yn mlaen llaw. Mae PETER DAVIES yn glir ar ein llyfrau hyd y rhifyn cyntaf o'r flwyddyn 1875; hyny yw, y mae yn ddyledus o ddecbreu y flwyddyn bresenol. JOHN JONES sydd ddyledus o Rhif. 14 yn y flwydd yn 1872; sef o ddechreu Ebrill 1872. Felly yr oedd yn ddyledus am dair blynedd o'r DRYCH yn Ebrill di- weddaf, a bydd yn ddyledus am dair blynedd ac wyth mis yn niwedd y flwyddyn hon—sef yn y swm o $9.40. DAVID THOMAS sydd ddyledus o Rhif. 40, hyny yw, o ddechreu Hydref, 1871. Yn niwedd y flwyddyn hon bydd felly yn ein dyled am bedair blynedd a thri mis. JOlIN OWEN sydd yn ddyfnach byth yn ein dyled. I fyny i'r Rhif. 29 yn y flwyddyn 1869 y mae ef wedi talu; felly y mae yn ddyledus i fyny i'r wythnos hon (sylwer mai Rhif. 29 yw y rhifyn presenol) am chwe blynedd o'r DBYCH, sef yn y 8wm 0 $15. 00. Wrth gael ei adgoffa yn wythnosol o'i ddyledswydd os ydyw yn ddyn gonest, bydd yn sicr o wneyd ymdrech i dalu rhyw gymaint yn ddioed. Wrth gwrs, ni ddis- gwyliwn iddo dalu y cyfan o'i ddyled ar unwaith; boddlonir ni os enfyn ddim ond$2.00 neu$3.00 yn fisol; le, bydd $1.00 yn fisol yn dra derbyniol. CYDNABOD ARIAN.—Wedi mabwysiadu y dull hwn, ni bydd yn angenrheidiol i ni anfon receipts am arian yn y papyrau, nac ar postal cards, os na bydd eisiau rhoddi rhyw eglurhad ar y cyfrif, neu ateb rhyw ofyniad neillduol. Pan dderbynir arian oddiwrth danysgrifwyr, newidir y rhifnodau ar ol eu henwau; A BYDD IIYNY YN SIeR- WYDD DIGONOL IDDYNT FOD EU HARIAN WEDI CYRAEDD YilA YN DDIOGEL. Ond gan na byddwn yn cywiro y rhestr ond bob dwy wythnos, na fydded neb yn anes- mwyth os byddant yn gweled y rhifnod heb ei gyfnewid ar ddau rifyn ar ol iddynt anfon y tal. Ar ol aros dwy wythnos, os bydd y rhifnod yn aros heb ei gyfnewid, anfoner ymholiad i'n swyddfa, rhag y byddo yr arian wedi myned ar goll. Ych- ydig o berygl y sydd o hyn, pa fodd byn- ag, os anfonir yr arian mewn registered let- ter neu post office order,

MAE yn ymddangos fod pobl Boston wedi cael llosgi eu bysedd yn ddiweddar wrth roddi gwahoddiad i'r Arlywydd Grant a'i gwmni i aros yno, fel y gallent dalu parch haeddianol iddynt; canys yr oedd y gost o'u cadw yn y Revere House yn af- resymol. Yr oedd costau yr Arlywydd yn $30 y dydd,$120 am bed war diwrnod! Costau Robeson, Jewell, Babcock a vVil- son oedd $10 y dydd; ond codid $18 ar yr Ysgrifenydd Delano. Swm y biliau am y gwinoedd a'r cigars oedd $,¡:J6 25. Bu y Cad. Babcock mor anffortunus a gadael y dwfr i redeg yn ei ystafell, nes gorlifo y llawr a difa arluniau mewn ystafell islaw, am yr hyn y bu raid talu $100! Ond coron y cwbl ydyw y wledd a rood i'r Arlywydd yn yr hwyr, yr hon a gostiodd fil o ddolcri! Codwyd$3 50 y chwart am y strawberries —blodau ifr ystafell$480—$50 am arluniau i harddu yr ystafell, a$17 am yswiriant arnynt; a chodwyd$3 25 am gario trunk yr Arlywydd. Ni fydd i'r Bostoniaic1 wa- hodd yr Arlywydd i'w plith yn fuan eto; os na ddaw yno ar ei gost ei hun.

CREWYD cryn lawer o ddadleu yn mlilith gwneuthurwyr llawr leni yr wythnosau di- weddaf, o herwydd i'r masiiachwyr yn Kidderminster, Lloegr, benderfynu peidio anfon eu llawr leni i'r arddangosfa gan- mlwyddol yn Philadelphia yr haf nesaf, a hyny o herwydd fod y Talaethau Unedig yn rhoddi tariff ar lawr leni tramor. Defn- yddiwyd yma yn 1870 werth $22,766,9000 lawr leni cartrefol; ac os cyfrifir fodgwerth $20,000,000 wedi ei ddefnyddio yn flyn- yddol am y saith mlynedd diweddaf, gwna hyn y swm yn$140,000,000; ac yr oedd y llawr leni tramor a ddefnyddiwyd yn werth $30,754,621. Casglodd y Talaethau Uned- ig 59 y cant o doll ar y llawr leni tramor, sef $18,145, 226. Oddiwrth hyn y mae y masnachwyr Seisonig yn dadleu fod mas- nachwyr y Talaethau Unedig wedi casglu oddiar y bobl $82,600,000, sef 59 y cant ar werth y llawr leni cartrefol; canys pe na buasai tariff gallasent hwy werthu eu llawr leni gymaint a hyny yn rhatach. Haerant fod pobl y Talaethau Unedig wedi talu mwy nag a ddylasant wneyd am lawr leni yn nghorff y saith mlynedd diweddaf o $100,754,226, sef $82,000,000 o dariff ar y llawr leni tramor, a $18,145,226 yn fwy am y llawr leni cartrefol, nag fuasai raid idd- ynt wneyd dan gyfundrefn masnach rydd. 0 herwydd y rhesymau a nodwyd, pender- fynodd gwneuthurwyr llawr leni Kidder- minster gadw eu nwyddau gartref.

HYSBYSIR fod $4,000,000,000 o arian all- an ar reilffyrdd yn y Talaethau Unedig. Dyma swm aruthrol o arian i fod allan mewn un diwydrwydd, ac mae ei ddylan- wad yn fawr ar drafnidiaeth y wlad. Er mor niweidiol oedd dylanwad y panic yn 1873 ar y ffyrdd haiarn, ychwanegwyd mwy na 3,000 o filltiroedd o ffyrdd new- yddion yn 1874, drwy yr holl wlad. Yr oedd hyn yn llawer llai, mae'n wir, na'r ychwanegiad y blynyddoedd blaenorol; ac er 1871 gorphenwyd mwy na 12,00<1 o gledrffyrdd newyddion. Holl enillion y ffyrdd y flwyddyn ddiweddaf oedd$520,- 466,016, sef llai 0 $6,000,qoo na'r flwyddyn flaenorol. Dengys adroddiad diweddar mai ffyrdd haiarn y gorllewin oeddynt wedi dioddef lleiaf o unrhyw ffyrdd, er mai yno yr oedd y bobl yn rhyfela fwyaf yn eu herbyn. Hefyd y mae yn ymddangos fod y rheilffyrdd wedi dioddef llai oddiwrth yr amser caled nag unrhyw ddiwydrwydd arall yn y wlad.

YMDDENGYS fod Ysgrifenydd y Trysor- lys yn cael lie i credu yn awr y bydd y derbyniadau arianol y flwyddyn gyllidol bresenol, yn llawn$289,000,000, sef y swm a awgrymwyd mewn amcan-gyfrif ychydig ,y amser yn ol. Os profa y cyfrif hwn yn gywir, ni raid cwyno llawer o herwydd amser caled. Yr oedd y derbyniadau dydd- iol, yr wythnosau diweddaf, oddiwrth doll ar nwyddau tramor, yn $366,761; a $322,- 198 oddiwrth y cyllid mewnol. Dengys y cyfrifon fod y derbyniadau oddiwrth nwy- ddau tramor am y flwyddyn a ddiweddodd Mehefin 30, 1875, yn $156,398,453; ac oddi- wrth y trethi mewnol $109,804,512, yr hyn, yn nghyd a derbyniadau amrywiol eraill o $23,000,000, a wna yr holl swm yn $289,- 000,000. Ni fydd yr holl gostau dros $275,T 000,000; gan hyny y mae yn aros ar law, wedi talu pob ymrwymiad,$14,000,000. Nid oedd yn weddill ar law y llynedd ond $2,344,000. Oddiwrth hyn, gwelir fod golwg fwy addawol ar fasnach eleni nag ydoedd y liynedd.

CYFRiFiR Talactli Iowa yn wlad Grist- ionogol a gwareiddiedig; acmaeyn meddu mwy o faiiteision i fod felly nag amryw o'r Tiriogaethau gorllewinol, o herwydd mai gwlad amaethyddol ydyw, hcb law-weitli- feydd a mwn-gloddiau, i'r rhai yr ymgasgla pobl afreolus; ond y mae ynddi, er hyny, ryw anwareidd-dra tra hynod. Crogir dyn- ion yno yn fisol, ar byst y lampau a brigau y coed, heb na rheithfarn na phrawf, a herir y gyfraith wladol. Nid oes llawer o amser er pan dorwyd i mewn i'r carchar yn mhrif ddinas y Dalaetli, a cliymerwyd carcharor oddiyno o'r enw Howard, yr hwn a grogwyd gerfydd post y lamp, wrth borth y Hysdy! Gwir i hyn gael ei wneyd tua haner nos, gan ddynion wedi gor- chuddio eu gwynebau; ond yr wythnos cyn y ddiweddaf, pan lynchirwyclllll or enw Smith, yn Ottumwa, ni amcanwyd ceiu y weithred na'r personau. Fel yr oedd y swycldogion yn arwain y llofrudd i'r car- char o'r llysdy, wedi ei arholi, rhuthrodd mintai o'r dinasyadion, a chymerasant ef oddiar yr heddgeidwaid, a chrogasant ef wrth y Vamp-post yn nrws y City Hail. Dy- wedir fod amryw o ddinasyddion parchus yn cymeryd rhan yn yr anfadwaith. Gad- awsant y corff i hongian am haner awr ar ol iddo farw; a clian nad oedd gorcliudd yn cuddio ei wyneb, yr oedd yr olygfa yn eehryslon dros ben. Cyflawnwyd y gyf lafan rhwng un a dau yn y prydnawn, mewn dinas yn cynwys 10,000 o drigolion, a hyny drwy lierfeiddio holl swyddogion y gyf ra i tli!

Nos Fercher, y 7fed cylisol, cyflwynodd yr Anrh. John Bright ddeiseb i sylw Ty y Cytfredin, wedi ei Haw-nodi gan dri ugain mil o aelodau Undeb y Llafurwyr Am- aothyddol, yn gofyn i'r Parliament eangu yr etholfraint i benau teuluoedd yn y sir- oedd a'r pentrefydd, a dosbarthu yr eis- teddleoedd yn y Parliament yn gyfartal drwy yr holl wlad. Cynygiodd Mr. Tre- vclyan fod y mesur i'w ddarllen yr ail waith: a siaradoclcl y Gwir Anrh. W. E. Forster yn ffafriol i'r diwygiad, a dyfyn- odd ymadroddion o eiddo Mr. Disraeli i'r un perwyl. Dywedodd Mr. Henry Faw- cett fod y llafurwyr amaethyddol wedi eu hesgeuluso gyda moddion addysg, yr etholfraint, &c. Os nad oedd y Ty yn barod y noson hono i wneyd cyflawnder i ddosbarth mor bwysig o'r bobl, yr oedd yr amser ger Haw pryd y bydd i'r bobl hawlio hyny. Gwrthwynebwyd y diwygiad yn rymus gan yr ochr arall, y rhai a lionasant fod y mesur yn anamserol; ac y mae yn ymddangos na feiddiasant ddwyn rhesym- au eraill i'w erbyn. Wedi dwyn y Ty i bleidlais, caed fod 268 yn erbyn y mesur, a 166 drosto. Er fod y dyrnod hwn yn ang- euol i'r diwygiad ar yr adeg bresenol, y mae yn sicr o lwyddo cyn hir, fel y cyn- ydda syniadau gwerinol yn y wlad.

MAE yn ymddangos oddiwrth y newydd- ion diweddaraf o'r Black Hills, yn y gog- ledd-orllewin, nad oes llawer o aur wedi ei ddarganfod yno, er mor chwyddedig oedd yr hanesion rai wythnosau yn ol. Derbyniwyd hanesion o'r aurgloddiau hyd y 23ain o'r mis diweddaf, ac yr oedd y mwnwyr yn cwyno 0 herwydd y gwaith caled i olchi ymaith ychydig o ronynau melynion allan o'r fath swm o bridd a cher- yg. Dywed Mr. Jenney, y daearegwr per- thynol i'r fintai archwiliadol, fod aur yn wasgaredig yn mhlith y Bryniau Duon, ond y mae yn amheus a oes yno ddigon o hono i dalu am ei godi. Adroddir fod rhai wedi gwneyd 0 $12 i $13 mewn diwrnod, tra yr oedd llawer eraill yn metliu enill eu bwyd. Aeth un dyn o Utica yno ddechreu Mai, ac er nad ydyw ei lythyrau yn hollol anffafr- iol, nis gellir dweyd iddo fod mor llwydd- ianus ag y disgwyliai, i fyny i'r amser yr ysgrifenodd ddiweddaf.

ROBERT DALE OWEN. Ymddengys yn awr nad oes amheuaeth ar y pwnc o wallgofrwydd Robert Da'e Owen, yr ysgolhaig clasurol, a'r awdwr poblogaidd; canys derbyniwyd ef i mewn i'r gwallgofdy yn agos i Harmony, Ind- iana, tua thair wythnos yn ol. Yr oedd er's rhai blynyddoedd yn credu mewn ys- brydiaeth, ac ysgrifenodd ddau o lyfrau ar y pwnc, heblaw nifer mawr o erthyglau i wahanol gyhoeddiadau. Nid oes amheu- aeth nad oedd yn credu yn wirioneddol yn yr athrawiaeth, ac ni siglwyd ei ffydd hyd nes y dinoethwyd twyll "Katey King" yn Philadelphia, amser yn ol. Llwyddodd dynes i ffugio ymddangosiad ysbryd mor berffaith, nes llwyr argyhoeddi Mr. Owen, ac efe a ysgrifenodd hanes maith a manwl am y cwbl i'r Atlantic Monthly; ond tra yr oedd y rhifyn hwnw yn y wasg daeth y twyll i'r amlwg, a chyfaddefodd y ddynes y cwbl. Yr oedd y dyrnod hwn yn rhy drwm i feddwl cawraidd Mr. Owen, a'r canlyniad fu iddo ddyrysu. Mab ydyw Robert Dale Owen i'r diwedd- ar Robert Owen, o'r Drefnewydd, G. C., yr hwn a hynododd ei hun fel Cymrodolwr selog dros gydfeddianiaeth, a chydweitli- rediad undebol mewn masnach a llafur.— Efe sefydlodd gymdogaeth New Lanarck, yn Scotland, lie y cariwyd pethau yn mlaen ar yr egwyddor gydweithredol; ond- nid oedd y llwyddiant gymaint ag y dys- gwylid. Yr oedd rhyw both yn hynod yn amgylchiad marwolaeth Robert Owen. Tra mewn cyfarfod y Cymrodyddion yn Glas- gow, Scotland, dywedodd Mr. Owen mewn cydymddiddan gydag Arglwydd John Russell, nad oedd yn teimlo yn dda, gan awgrymu fod ei ddiwedd yn nesau, ac wrth derfynu dywedai: Cefais yr esgyrn hyn (sef esgyrn ei gorff) yn y Dref- newydd, ac yr wyf yn myned yno i'w dodi yn ol." Aeth yn ol abufarw yno. Darfu i Robert Dale Owen, ac eraill, gychwyn sefydliad cydweithredol a cliydfeddianol, yn Harmony, Indiana; ac mae yn myned yn mlaen yn llwyddianus. Yr oedd Mr. Owen yn un o brif feddylwyr yroes, ac yn un o'r ysgrifenwyr galluocaf ar faes llen- yddiaeth. Talodd sylw mawr i wleidiad- aetli flynyddoedd yn ol; a phenodwyd ef yn Weinidog dros y Talaethau Unedig i Lys Naples. Cyflawnodd ei swyddogaeth fel llysgenadwr yn alluog a medrus, er dyrcliafiad iddo ei hun, ac anrhydedd i'r wlad a'i hanfonodd. Cyn credu ysbryd- iaeth yr oedd Mr. Owen yn cael ei ystyried yn amhcuwr, yr un modd a'i dad; ac o her- wydd hyny ymffrostiai yr ysbrydegwyr yn barhaus eu bod wedi troi anffyddwr atlieist- aidd i gredu mewn anfarwoldeb a sefyll" fa ddyfodol. Mae rhyw ddirgelwch rhyf- edd mewn cysylltiad a'r gwallgofrwydd sydd yn tarddu o'r cynwrf ysbrydegol.— Dywedir liefyd fod nifer mawr o bobl yn Lloegr wedi myned i gyflw o wallgof- rwydd, dan ddylanwad diwygiad crefydd- ol Mri. Moody a Sankey yn y wlad hono; eithr nid oes nemawr o'r rhai hyny yn ddynion diwylliedig, wedi derbyn addysg a aadblygiad meddyliol. Mae gwallgof- rwydd Mr. Owen yn golled drom i lenydd- iacth Seisonig; ond y m.ie yn hen ddyn dros 70 mlwydd oed.

YR YSGOLION GYEOEDDUS. Mae ymdrech neillduol yn cael ei wneyd yn y gwahanol Dalaethau i ddifa cyfun- drefn yr ysgolion dyddiol, drwy rariu arian yr ysgolion rhwng y Pabyddion a'r Protest- aniaid, a'r gwahanol enwadau crefyddol; yr hyn, os cymer le, a brofa yn ddinystriol i achos addysg elfenol ac anenwadol. Ym- ddengys fod y Pabyddion yn llafurio yn dra selog i gyraedd yr amcan mewn golwg; ac maent yn cyhoeddi yn wyneb galed, nad ydynt hwy yn foddlon i dalu treth i gynal achos addysg sydd yn groes i'w crefydd. Calonogwyd hwy yn fawr yn eu rhyfel yn erbyn cyfundrefn yr ysgolion, gan lwydd-, iant y Democratiaid yn yr etholiadau y llynedd; ac mae eu holl obaith am lwydd- iant yn sylfaenedig ar fuddugoliaeth y Democratiaid yn y dyfodol. Dylai cyfeill- ion addysg ddeall hyn yn mhob man. Mae y Democratiaid yn eu cynadleddau yn ddys- taw ar y pwnc, ac mae yn hawdd deall y rheswm paham, sef ofn tramgwyddo y Pabyddion. Nid fel hyn y mae y Gwerin- wyr yn ymddwyn; ac yn eu cynadleddau yn Pennsylvania, Ohio, Iowa, a Wiscon- sin, cyhoeddasant yn blaen a difloesgni eu bod yn sefyll yn gadarn dros gyfundrefn addysg anmhleidiol ac anenwadol. Yr yd- ym yn gobeithio y bydd i'r cynadleddau Gwerinol a gynelir yn y dyfodol mewn gwahanol Dalaethau fabwysiadu pender- fyniadau cryfion ar yr un pwnc. Os de- chreuir rhanu trysorfa yr ysgolion, ym- bleidio a chweryla fydd y canlyniad, yr hyn fydd yn sicr o brofi yn andwyol i addysg. Mae Gwerinwyr Wisconsin yn cyfarfod y pwnc yn deg yn ei wyneb, a hyny yn amserol, gan benderfynu ymladd dros yr hyn sydd iawn a theg. Maent yn rhagweled mai hwn fydd pwnc mawr y dydd mewn gwleidiadaeth yn fuan; ac nid oes amheuaeth am hyny, nac amser i'w golli cyn gwrthsefyll y rhuthrgyrch Pab- yddol ar ein hysgolion cyhoeddus. Gwneir yr ymosodiad hwn ar yr ysgolion dan gochl crefydd a duwioldeb, a chwynir fod y plant yn yr ysgolion cyhoeddus yn cael eu dwyn i fyny yn anghrefyddol.— Dadleuir y dylid dysgu crefydd iddynt; ac 0 angen .'heidrwydd rhaid i'r Pabyddion gael eu hegwyddori yn athrawiaethau eg- lwys Rhufain. Os caniateir hyn iddynt hwy, rhaid rhoddi rhyddid i'r Wesleyaid, y Cynulleidfawyr, y Bedyddwyr, yr Un- dodiaid, yr Ysbrydegwyr, y Cweceriaid, y Mormoniaid, &c., i wneyd yr un peth. Gall pob un weled y byddai hyn yn ddin- ystriol i addysg gwladwriaethol. Mae cyf- undrefn ysgolion cyhoeddus America hyd yn hyn wedi bod yn destyn edmygedd i wledydd eraill, ac mae rhai wedi ei hefel- ychu; ond er y cwbl y mae bradwriaeth feiddgar ar droed i'w dinystrio. Nid yd- yw yr haeriad fod ein plant yn cael eu dwyn i fyny yn anghrefyddol ond rhagrith hollol. Nid oes na chrefydd nac anghref- ydd mewn dysgu sillebu, darllen, ysgrif- enu, rhifo, gramadegu, &c. Onid yw yr Ysgolion Sabbothol, y cyfarfodydd uref- yddol, ac addysg y teulu yn ddigonol i ddysgu gwersi crefyddol ac enwadol i'r plant? Bwriadwydyr ysgolion cyhoeddus i roddi addysg elfenol i'r ieuenctyd, er eu cyfaddasu i fod yn aelodau d Jfnyddiol mown cymdeithas.

NOD I OX PEliSONOL. Pregethodd y Parch. LEWIS MEREDITII (Lewys Glyn Dyfi), o Chicago, i gynulleidfa luosog, yn addoldy y Wesleyaid yn Utica y Sabbotli diweddaf, ar ei ddychweliad o Semi-centennial Reunion athrofa Cazen- ovia, lie y gwelwn iddo draddodi anerch- iad bywiog a llawn arabedd. Da oedd gen- ym ei weled yn edrych mor heinyf. Cawsom hefyd y pleser o wrando ar Mr. JOHN T. LLOYD, 0 Union Seminary, New York, yn pregethu yn addoldy y T. C.— Mae yn bregethwr coeth ac yn draddodwr effeithiol. Bwriada dreulio dwy neu dair wythnos yn Swydd Oneida, er lies i'w iechyd. Dywed Ar ARVON ei fod wedi llwyddo i ddarganfod y llanerch neillduedig yn Vir- ginia, lie y gorwedd llwch yr anfarwol GORONWY OWAIN. Ymddengys i'r bardd farw yn y flwyddyn 1769, yn lied dlawd o bethau'r byd hwn. Addawa Ap Arvon roddi y manylion eto ar ol cyraedd Cymru. Mae y gwr ieuanc addawol, JOHN JONES, Treffynon, yn awyddus i fyned yn genad- wr i blith pagani aid Bryniau Cassia; ac y mae ei achos o dan ystyriaeth Pwyllgor Gweithiol y Genadaeth y Trefnyddion Cal- finaidd. Hysbysa DKWI EHLYN ei fod yn ym- wrthod a'r swydd o Feirniad y cyfansodd- iadau barddonol erbyn Eisteddfod Youngs- town, O. Gwelir mewn colofn arall ysgrif gyntaf T. AP DAVIES ar "Awstralia a'i brodorion. Mac budd i'w gael wrth ddarllen ysgrifau o'r fath. Ni ddaeth erthygl y Parch. J. E. JONES, Oak Hill, ar "Babyeldiaelh" i law mewn pryd i'r rhifyn hwn. Deallwn y bydd y Parch. G. GRIFFITHS, Cincinnati, yn dyfod i Gymanfa Utica yn mis Medi. Ca dderbyniad brwdfrydig gan ei'hen gyfeillion. Dichon nad yw pawb yn gwybod fod Mr. Griffiths yn dwyn allan yn bresenol Gof- iant am y diweddar Barch. JAMES DAVIES, Radnor, 0. Bydd y llyfr yn barod o hyn i ben dau fis; a diau y ca dderbyniad hel- aeth, gan na bydd ei bris ond tua $1. Mae y Parch. D. S. PATAGONIA DAVIES wedi atel) yii gadarnhaol yr alwad a dder- byniodd o eglwys Annibynol Bangor, G. C.; a bwriada hwylio tuag yno erbyn dechreu Medi. Hysbysasom bythefnos yn ol fod yn mwr- iad CARADOG, arweinydd byd-enwogli Cam- bria's Five Hundred," godi cor o 100 neu 150 i ddyfod drosodd i America yn 1876.— Da genym gael ar ddeall erbyn hyn, fod lie cryf i gredu y llwydda yn ei anturiaeth; a byddwn yn disgwyl clywed fod y cyfarfod cyffredinol o'r pwyllgor oedd i'w gynal yn Neuadd Calfaria, Aberdar, ar y laf cyflsol, wedi penderfynu ar gynllun effeithiol i ddwyn yr amcan i ben. Fel hyn y cana PENFELYN i Gor Church Hill, Ohio:' I gor odiaeth dignradwy—y Bryn Bair hanes glodadwy; Yn eu hawl eu henwau hwy Sy' i fod yn safadwy. Natnriol hyddysg gantorion-hyglod Bryn Eglwys saif weithion; A'u doniau gyda dynion Yn y sir yn taenu son. Y Dalaeth ysl)rydolaiit-alti miwsig Grymusol difethiant; Ac yn nerth eu canu gwnant Y genedl yn ogoniant. Rlioddodd eglwys Salem, Dolgellau, al- wad unfrydol i'r Parch. ROBERT ROBERTS, Abergele, i fyned yn weinidog iddi, ac y mae yntau wedi derbyn yr alwad. Bydd yn dechreu ar ei lafur yno yn mis Awst. Y Parchn. ROGER EDWARDS a THOMAS LEYI a benodwyd yn Nghymanfay T. C. yn Mhorthmadoc i fod yn olygwyr Dydd- iaduron yr enwad am y flwyddyn nesaf. Bu Dr. ROLAND ROGERS, organydd Eg- lwys Gadeiriol Bangor, G. C., ynRliydych- ain, yr wythnos o'r blaen, yn arolygu y datganiad a fu ar ei Gantata "P,'ayer and Praise," yr hon a gyfansoddwyd ganddo pan y derbyniodd ei radd o ddoctor cerdd- orol o'r brif-ysgol hono. Cymerodd y per- fformiad le yn Chwareudy y Sheldon. Gair o gydymdeimlad a IONORON GLAN DWYRYD, o herwydd yr anffawd a'i cyfar- fyddodd, sef clwyfo ei droed yn y chwarel: Mae'n arw genyf am lonoron-ydyw 'Rhen greadnr gwirion; Hell fardd hoff yn mhlith cleifion, Y mae'n awr, drwy'r ddamwain hon. -Huw loan o Council Bluffs. Bydd y Parch. D. DAVIES, gweinidog y Bedyddwyr yn Carbondale, Pa., yn morio i Gymru, ar yr 21ain o'r mis hwn. Treul- iodd Mr. Davies y pum' mlynedd diweddaf yn y wlad hon yn barchus fel dyn, yn an- rhydeddus fel crefyddwr, yn ddawnus fel pregethwr, ac yn dra llwyddianus fel gweinidog y gwirionedd. Dymunir iddo y derbyniad mwyaf calonog yn y wlad y mae yn myned iddi. Taweled y mor, hwylied y llong, a gofaled y Mawredd am ei genad yn ei hollymdaith.-D. W. Morris. BEDDARGRAFF.—Mri. Gol: Gan fod rhi- eni galarus Miss Tegwen P. Jones, Church Hill, 0., wedi dewis y penill canlynol, fel y Beddargraff mwyaf cymwys iddi, byddaf yn ddiolchgar i cliwi am ei gyhoeddi yn y DRYCH Yma, er alaeth, yn mysg marwolion, Y rhoed i orwedd y feinir dirion; Tegwen addfwyn, wyl, anwyl ac union, Er ei mawr synwyr a'i hamryw swynion, Gwywodd ingau angau honl-ond yn hir Ei henw gerir am ei rhagorion. Youngstown, O. DAFYDD Y GAREG WEN. LLWYDDIANT MEDDYGOL.-Y mae Dr. D. C. DAVIES, Columbus, Wis., yn parhau i enill enwogrwydd fel llaw-feddyg. Yn y fall diweddaf, medd y Columbus Democrat, syrthiodd dyn o'r enw Frederick Ihk o ben llwyth o goed, a thorodd ei fraich dde yn ddrwg, drwy i'r olwynion basio drosti; ac mewn canlyniad i fwnglereiddiwch doctor Germanaidd yn Beaver Dam, bu agos iddo golli gwasanaeth yr aelod yn llwyr. Tyf- odd cymal newydd rhwng yr ysgwydd a'r penelin, o herwydd fod yr esgyrn heb ym- uno yn briodol, ac felly yr oedd y fraich yn