Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
NODION 0 RYDYCHAIN.
NODION 0 RYDYCHAIN. YN ystod y tymhor hwn y mae a.mryw ddigwydd- iadau pwysig wedi cymeryd lie yn Rhydychain. Tua dechreu'r tymhor teimlid pryder mawr yn nglyn ag afiechyd peryglus Dr. Jowett, Prifathraw Coleg Balliol, yr hwn, fel yr ydys yn cofio, oedd wedi addaw derbyn gwahoddiad ei gyfaill a'i gyn- ddisgybl Dr T. C. Edwards, i fod yn bresenol ar agoriad Coleg Duwinyddol y Bala. Fe fydd yn dda gan luaws o'i edmygwyr yn Nghymru ddeall ei fod eto yn gwella ac yn abl i fyned allan ychydig yn ei gerbyd. Ychydig ddyddiau yn ol fe fu farw Prifathraw Coleg Pembroke, y Parch Evan Evans, D.D., yr hwn oedd yn Gymro o waed beth bynag. Yr oedd mewn gwth o oedran, ac nid oedd wedi cymeryd rhan flaenllaw yn ngweithrediadau'r Brifysgol er's tro. Ymneillduodd y Parch H. G. Liddell, D.D., Deon Coleg Eglwys Crist, o'i ddeoniaeth ychydig amser yn ol; ac etholwyd Canon Paget, D.D., mab Syr James Paget, Meddyg y Frenhines, i'w swydd. Ymddengys fod Canon Paget yn un o ddynion mwyaf blaenllaw yr Uchel-Eglwyswyr yn Rhyd- ychain, er nad yw ond dyn cymharol ieuanc, ac ymddengys fod ei lyfrau wedi cael derbyniad da gyda llawer o Annghydffurfwyr hefyd. Yr oedd Dr. Liddell yn un o ddynion enwocaf Rhydychain. Dr. Scott ac yntau oedd awdwyr y Geirlyfr Groeg goreu sydd yn awr-Liddell and Scott's Greek Lexicon. Yr oedd, ac y mae, Dr. Liddell yn bur gyfeillgar a'r teulu brenhinol: yn ei goleg ef yr oedd Tywysog Cymru ac eraill o'r teulu brenhinol pan oeddynt yn myned drwy gwrs o efrydiaeth yn Rhydychain. Enillodd Cymro o Ddowlais-Mr D. Thomas, o Ysgol Llanymddyfri—ysgoloriaeth mewn Mesuron- iaeth yn Ngholeg Exeter. Clywsom fod Mr Thomas, pan yn dra ieiuanc, yn neillduol o alluog fel chwareuwr ar y berdoneg, ac nid yw ei gariad at gerddoriaeth na'i allu cerddorol eto wedi lleihau. Y mae tri o efrydwyr a gwaed Cymreig yn eu fwythienau wedi dyfod i Goleg Mansfield y tymhor wn. Y mae un ohonynt, Mr Hugh Jones o Awstralia, yn fab i rieni sydd yn siarad Cymraeg, ond nid yw ef ei hun wedi dysgu'r iaith. Y mae Mr Jones wedi bod yn yr Almaen er pan mae yn Ewrop yn astudio duwinyddiaeth yno, a bwriada aros yn y wlad hon am flwyddyn i barhau ei efrydiaeth yn Ngholeg Mansfield. Y mae un arall, Mr Davies, hefyd o Awstralia, yn Gymro o un ochr, a bu am beth amser yn genadwr yn yr India. Y Hall yw Mr Saer, yr hwn a aeth drosodd o Ddeheudir Cymru i Canada. Y mae wedi bod yn Yale University, ac y mae yn briod. Bwriada roi tro yn ngwlad Canaan cyn gadael yr Hen Fyd am y Byd Newydd. Y mae Dr. Fairbairn, Coleg Mansfield, yn dweyd ei fod wedi mwynhau ei hun yn fawr iawn yn nghyfarfod agor y Coleg Duwinyddol yn y Bala. Nid oedd erioed o'r blaen wedi bod mewn cyd- gynulliad mawr o Gymry, a'r hyn dynodd ei sylw yn neillduol oedd eu hastudrwydd yn gwrando yn ystod cyfarfodydd pur faith, rai ohonynt. Y tymhor hwn fe draddodwyd amryw bregethau galluog a nerthol gan Dr. Fairbairn, ar Grist mewn duwinyddiaeth ddiweddar." Ei amcan oedd dangos, yr hyn nid yw yn hollol newydd, fod tuedd gref yn yr oes hon i roi pwys neillduol mewn duwinyddiaeth ar Berson ae ymadroddion Crist ei hun. Tuedd oesoedd o'r blaen oedd edrych ar Grist nid yn gymaint yn ngoleuni hanes, o'i flaen ac ar ei ol, ond yn ngoleuni cyfundrefn o dduwinydd- iaeth. Y duedd oedd i ffurfio cyfundrefn o dduwinyddiaeth, megys, yn gyntaf, ac yna i wneud He cymwys i Grist a'i waith ynddi, yn lie edrych yn gyntaf i hanes y byd a gwel'd beth ddengys ffeithiau yn lie Crist yn yr hanes hwnw, ac yna, wedi cael y ffeithiau, mewn hanesiaeth ac yn yr Ysgrythyrau, ffurfio y gyfundrefn ar y rhai hyny. Ymdriniodd hefyd yn bur ddeheuig ag ysbrydol- iaeth, gan ddangos nad oes dim yn groes i reswm mewn bod i Dduw godi cenedl a dynion neillduol i ddatguddio ei feddwl i'r byd. Y Sul nesaf traddodir yr olaf o'r pregethau hyn. Pregethodd Dr George Adams Smith, awdwr llyfr ar Esaiah, un Sul yn Ngholeg Mansfield, a rhoddodd foddhad cyffredinol. Clywsom fod y Proff. Rhys wedi cyhoeddi ei Rhind Lectures ar gyn-drigolion yr Ynysoedd hyn yn un gyfrol, gwerth haner coron, os nad ydym yn camgymeryd. Ymddangosodd y darlithiau hyn yn y Scottish Review, a chawsant dderbyniad da iawn yn Alban. Ymddengys fod Mr O. M. Edwards yn darlithio y tymhor hwn ar gyfnod cyntaf hanes y Saeson yn yr ynys hon. Rhwng darlithio a golygu misolyn, y mae Mr Edwards yn bur brysur y tymhor hwn, ac nid ydym wedi gwel'd llawer arno. Y mae Cymdeithas Dafydd ab Gwilym wedi cynal rhai cyfarfodydd yn ystod y tymhor. Yn un ohonynt cawsom bapur gan ein cydwladwr galluog Mr J. Young Evans, o Ddowlais, ar y Symudiad Cenedlaethol Cymreig." Yr oedd yn bapyr hir a dysgedig, yn gosod allan yn dra galluog hanes Cymru a'i dyheadau Uenyddol a chymdeithasol, Darllenwyd yr un papyr o flaen y Pelican Club yn Ngholeg Corph Crist, pryd y siaradwyd gan un o athrawon y Coleg ac eraill yn dra ffafriol am y papur ac am Gymru, er y gellid gwel'd fod tipyn o ofn yn bod yn mhlith y Saeson rhag i'r Cymry ro'i gormod o le i'r iaith Gymraeg. Ond yr oedd yn hyfrydwch ar y cyfan i wel'd fod teimlad mor ffafriol yn ffynu tuag at Gymru yn y Brifysgol. Darllena'r awdwr athrylithgar yr un papur eto o flaen y Russell Club, Cymdeithas Ryddfrydol y Brifysgol, a chan fod y Gymdeithas hon yn cynwys rhai o efrydwyr galluocaf y lie, y mae'n ddianmheu y ceir ymdrinjaeth helaeth ar y mater yno. Y mae Mr J. Gwenogfryn Evans, M.A., wedi dechreu defnyddio Ffoddgraphyddiaeth atgopio y Liber Landavensis a hen lawysgrifau Cymreig eraill ac wrth son am lenyddiaeth Geltaidd, gallwn ddweyd fod yn mryd y Proffeswr Rhys gyhoeddi llyfr ar Y Tylwyth Teg Cymreig." Y mae Mr Standish O'Grady, yr ysgolhaig Gwyddelig adnabyddus, hefyd ar gyhoeddi Cyfres o'r Llaw- ysgrifau Gwyddelig yn yr Amgueddfa Brydeinig. Cynaliwyd cyfarfod gan Gymdeithas Aristotel- aidd Llundain yn Rhydychain ychydig amser yn ol. Darllenwyd papyrau gan rai o'r ysgrifenwyr mwyaf adnabyddus ar athroniaeth, megys Mr Shadworth Hodgson, Mr Bosanquet, a Mr Ritchie. Siaradwyd ar y pwnc, sef The origin of our perception of the external world," gan eraill heblaw'r rhai uchod, a chafwyd cyfarfod dyddorol iawn. Darllenir papyr gan Mr Ritchie, un o athrawon Coleg yr lesu, yn y Gymdeithas Athronyddol nos Wener nesaf, ar What is Reality?" Cynaliodd Mr William Davies a Mrs Davies (Mi>s Clara Leighton) gyngherdd yn y Neuadd Drefol, Rhydychain, nos Iau diweddaf. Yr oedd Mr David Hughes, Mr Barrett, Miss Dew, a Clara Novello Davies yn canu neu yn chwareu ar offerynau. Cafwyd cyngherdd neillduol o dda. Canodd Mr David Hughes un gan newydd o waith Mr William Davies ar Y Gof," cyfieithiad Seisnig o eiriau Hiraethog, Chwythu ei dan, dan chwibianu Ei fyw ddn, wna y g6f du, &c. a chafodd dderbyniad gwresog. E. A.
-:0:-Y WASG.
-:0:- Y WASG. Transactions of the Liverpool Welsh National Society.-Dyrna y chweched gyfrol o'r Papyrau a ddarllenwyd yn y Gymdeithas hon a chredwn ei bod yr odidocaf, ar y cyfan, o'r gyfres. Braint werthfawr i'r aelodau ydyw cael yr anerchion uchelryw a wrandawent yn eu cyfarfodydd, i'w dar- Ilen yn bwyllog wedi hyny gartref, canys fe gollir ami i sylw yn y traddodiad; heblaw eu bod yn gaffaeliad i'w llyfrgelloedd ac yn drysorau i'n llenyddiaeth genedlaethol. Cynwysa y gyfrol am 1890—'91 yr anerchiad a draddododd Syr R. Cunliffe ar agoriad y tymhor, ar "Welsh Nationality and Welsh Patriotism Gwehelyth y Cymry," gan y Proff- eswr J. Morris Jones, M.A., Bangor; "Iaith a Chenedlaetholdeb," gan Mr Thomas Darlington, A.C., o Taunton; "Barddoniaeth Gymreig," gan Iolo Caernarfon "Early Welsh History and Recent Research," gan y Barnwr Brynmor Jones, L1.B.; Eben Fardd," gan Mr Edward Foulkes, Llanberis; Intermediate Education in Wales," gan Arglwydd- Esgob Bangor; "Law and Lawyers among the Ancient Welsh," gan Proffeswr J. E. Lloyd, M.A.; a Dr. Hugh Owen Thomas," gan y Parch A. J. Parry. Fe welir fod yma amrywiaeth, a chredwn y barna'r sawl a ddarlleno y llyfr fod yma hefyd rag- oriaeth. Dyddorol iawn ydyw papyrau bywgraff iadol Mri Foulkes a Parry ac olrheinia Proffeswr Jones ein tarddiad Aryaidd yn eglur gan gydolygu & Canon Isaac Taylor. Pwy ddylai wybod yn well nag Esgob Bangor am Addysg ? ac o'i safle ef, anhawdd dyfod ond i'r un penderfyniad ag yntau. Rhy fyr ydyw papyr Iolo, ond yr hyn sydd ohono, y mae'n dda. Dau anerchiad trwyadl a dysgedig a gafwyd gan y Barnwr Jones a Proffeswr Lloyd. Ond y cyfansoddiad mwyaf arbenig ydyw yr eiddo Mr Darlington. Tra y mae tri Chymro wedi ysgrif- enu yn Saesneg, dyma Sais pur yn ysgrifenu ei syn- iadau mewn Cymraeg pur. Pe darllenai ambell i lenor yr iaith brydferth a diledryw sydd yn y papyr hwn, fe wnai les iddo. Er mwyn dangos y fath Gymraeg-garwr ydyw Mr Darlington, ac fel y gall ei nyddu yn ymadroddion hysain, ni a ddyfynwn y paragraph canlynol Boed mai Cymraeg fo'r iaith a ddysger wrth lin y fam,— bydded hi yn iaith y cartref, iaith yr argraffau cynaraf, iaith y serehiadau dyfnaf a phuraf. Nid rhaid ofni dyrys- wch: mae gan bob un o'r ddwy iaith ei thiriogaeth ei hun. Ac yr wyf yn dal y bydd dyn y mae ei fywyd meddyliol ac ysbrydol wedi cael ei borthi o ddwy ffynonell mor wahanol a'r Saesneg a'r Gymraeg, yn well dyn ac yn ddyn cryfach yn mhob yatyr na'r dyn y mae ei ddiwylliant wedi bod yn fwy unochrog. A.'r hyn sydd wi am unigolion sydd wir hefyd am y genedl yn y cyfangorph ohoni. Deallwn fod aelodau ein Cymdeithas Genedlaethol yn cynyddu yn gyflym eleni; yn wir, fe ddylent. Cymru, am fis Tachwedd. Rhifyn da iawn ydyw hwn eto o'r cyhoedaiad swynol. Yr ydym yn hyderu o galon y ca y Gol. nawdd ac achles, a nerth ac iechyd, i barhau yn ei ymdrechion clodwiw i ddatguddio trysorau ein hanes a'n llenyddlaeth. Dyma sydd eisiau yn benaf dim. Ni waeth heb waeddi Oes y byd i'r Iaith Gymraeg;" rhaid i iaith, fel pobpeth byw arall, gael bwyd a'r hyn a ddywedir ac a ddywedwyd mewn iaith ydyw ei chynaliaeth hi. Gwir fod gan y Gymraeg ddigonedd o borthiant maethlawn yn ei granari, ond y mae'n rhaid ei falu, ei grasu, a'i gymhwyso'n lluniaeth blasus. Dyna, debygem ni, ydyw gweinidogaeth Cymru. Y mae yn weinidogaeth urddasol, ac yn teilyngu nawdd ac anrhydedd neillduol. Nid oes yn y rhifyn hwn,;mwy na'i ragflaenoriaid, ddim nad yw'n dda; ond, wrth reswm, cynwysa rai pethau gwell na'u gilydd, a chynyrchion y Golygydd ei hun, heb os, ydynt ei oreuon. Y mae ei "Hanes Cymru" ef yn werth y rhifyn a dyddorol tros ben ei nodiadau byrion gwasgaredig yma ac acw. Clywsom rai yn cwyno fod yn y cyhoeddiad ar y mwyaf o'r hyn eilw'r Saeson yn log-g-olling. Gocheler hyn ar bob cyfrif. Er na ddylid tabyrddu yn barhaus ar enwau O. Myfyr, Dr. Pughe, Iolo Morganwg, Cynddelw, ac eraill cyffelyb; ni ddylid ychwaith eu hanwybyddu, llawer llai eu dibrisio. Mynych, gyda chywilydd wyneb, y gorfodir ni i feddwl am lafur a gwasan- aeth dirfawr yr enwogion hyn i'n llenyddiaeth, tan anfanteision dybryd. Leied mewn cydmariaeth a wnaethom ni oil yn yr oes hon, er i lawer ohonom gael yr addysg athrofaol oreu. Na wir, chwareu teg i'r hen bobl; rhodder iddynt y parch a deilyngant. Gwyddom y bydd i 01. amryddawn Cymru dderbyn y sylwadau hyn yn yr un yspryd caredig ag yr ysgrifenir hwynt. The Welsh Review, No. 2, December, 1891.-Da genym ddeall fod y rhifyn cyntaf o'r cyhoeddiad newydd hwn wedi cael derbyniad mor helaeth. Rhoddir y lie blaenaf yn Rhif 2 i erthygl gan Mr Stead ar "The issue in the Forest of Dean." Wrth gwrs, dadleu yn erbyn Syr Charles Dilke fel ymgeisydd am y rhanbarth hwnw vdyw baich yr ysgrif. Yna ceir dwy erthygl ar yr Eisteddfod-un gan Mr Marchant Williams, a'r llall gan "David Davies." Rhydd Mr Williams hanes byr am yr hen sefydliad i ddechreu, yr hwn sydd yn dra dyddorol; wed'yn amddiffyna Gymdeithas yr Eisteddfod yn ngvvyneb y cyhuddiadau a ddygwyd yn ei herbyn yn ddiweddar, ac fe ddylai awdwyr y cyfryw ddarllen yr erthygl er gwybod beth yw yr amddiffyniad. Digwyddodd un neu ddau o wallau dibwys yn yr erthygl, megys y tudal. 114, pan ddywedir, "But there does not seem to be any record of an Eistedd- fod held in any part of Wales in the eighteenth century, with the exception of the Caerwys Eisteddfod of 1798." Do, do, fe gynaliwyd amryw Eisteddfodau yn y 18fed ganrif, a phwysicach nag un Caerwys. Nid oedd Twm o'r Nant yno, fel y dywed yr erthygl; ond yr oedd Glanygors, ac yn ei "Awdl i Eisteddfod Caerwys, 1798," cyfeiria. yn bur goeglyd at absenoldeb yr athro :— Y "NANT" ddarfu gilio, ni ddaeth e' ddim yno, Rhag ofn iddo daro wrth bechaduried Mae'r Beirdd yn mron wylo, weled eu hathro Yn cym'ryd ei d'wyso gan y Methodisied. Y mae ysgrifau Mr Tudor Evans, ar "Welsh Periodical Literature," yn rhy fyrion ar bwnc mor eang, ac yn cynwys amryw wallau byehain. Ceir yn y rhifyn hefyd atebiad Mr Caine i Iarll Caer- fyrddin, ar bwnc y "Ddiod;" parhad o olygiadau yr Aelod tros Dreorkey (gyda llaw, dywed y Gol. mai nid digrifwch ydyw hwn-beth ydyw, tybed?); hefyd parhad o ramant "Owain Seithenyn," ac amryw erthyglau eraill, Y mae y Welsh Review yn gyhoeddiad dyddorol a darllenadwy fel y mae a chydag amser, diau y daw yn well. Y Geninen.-Fe fydd ein cylchgrawn cenedlaeth- ol am y flwyddyn nesaf yn cynwys, yn mysg llu o gynyrchion eraill, erthyglau ar v pvneiau dvddorol I a ganlyn Llenyddiaeth Gym-râeg y ganrif bre- senol: pa un ai gwella ai dirywio y mae ?" Pre- gethu Cymru pa un ai cryfhau ai gwanhau y mae ei ddylanwad 1" Yr Eisteddfod: a yw yn werth y draul o'i chynal ?" Enwadau Crefyddol Cymru a ydynt yn gweithredu yn gyson a'u credoau ?" (y mae llenyddion o fri, Eglwysig ac Ymneillduol, wedi ymgymeryd a thraethu eu lien, bob un ar ei eglwys a'i enwad ei hun). Yn y rhifynau dyfodol be barheir yr erthyglau ar "Fywyd ac Athrylith Enwogion Ymadawedig," megys y Parchn Owen Thomas, D.D.; Samuel Davies; W. N. S. R. J. Jones, Blaenllechau; Canon Evans, D.D. Mathetes; y Prifathraw D. Charles Davies, M.A. Dewi Mawrth Ap Vychan yr Hybarch Archddiacon Evans Glanmor loan Emlyn; Giraldus; J. R. Lewis Jones, Llanddulas; Dewi Havhesp Creuddynfab Thomas Aubrey Y Gohebydd Scorpion Mynyddog Iorwerth Glan Aled J. Phillips, Bangor; Y Myfyr; Caeronwy Golyddan; Iolo Trefaldwyn J. D. Jones; Yr Estyn loan Maethlu Thomas Stephens Nathan Dyfed Taliesin o Eifion; Dewi Peris; Rhisiart Ddu o Wynedd Idris Vvchan. &c. I Bydd y Geninen yn parhau i fod yn gronfa o gynyrchion Eisteddfodol gwerthfawr a dyddorol, ac hefyd hen weddillion prydferth, yn hanesyddol, hynafiaethol, chwedlonol, beirniaclaetbau, Ilytbyrau oddiwrth enwogion at eu gilydd, &c. Yn y rhifyn nesaf (Ionawr, 1892), ymddengys erthyglau arbenig o eiddo'r awduron hyglod a ganlvn: —Y Parchn. John Hughes, D. D.; y Tra Pharchedig Ddeon Llanelwy; Parchn. Evan Jones (yn ateb Deon Llanelwy); E. Herber Evans, D.D. Hugh Jones (W.); Charles Davies; E. Roberts, D.D.; Llawdden Tafolog; y Prifathraw T. C. Edwards, D.D. Dyfed Vulcan Nicander Cadvan Elfed; y Dr. Thelwall Thomas; Tudno Hwfa Mon Berw E. Anwyl, B.A., Pedrog E. Glyn y Prifathraw M. D. Jones; T. E. Ellis, A.S. T. Marchant Williams. B.A., &e. Hefyd, yn ystod y flwyddyn nesaf ymddengys erthyglau ar "Gychwyniad a chynydd y Methodist- iaid Calfinaidd a'r Wesley aid yn Nghymru," wedi eu hysgrifenu gan y Parch G. Ellis, M.A., Bootle, a Hugh Jones (Hardd/ryn). Fe fydd ysgrif y Parch Griffith Ellis yn rhifyn Ionawr nesaf.
ETHOLIAD DORSET.
ETHOLIAD DORSET. HYSBYSWYD canlyniad etholiad ddydd Sadwrn fel y canlyn Sturt (C.) 4,421 Glyn (R.) 4,074 Mwyafrif 347 1 Safai y pleidiau yn 1885 fel y canlyn Glyn (R.), 4,543; Bond (C.), 3,846; mwyafrif, 697. Yn 1886, Bond (0.), 4,317; Glyn (R.), 3,662; mwyafrif, 655.
Advertising
Have you used T. Ambrose & Coi's (JocoaP it is the finest made. Ask your Grocer for it, and insist upon having it. LLINELL Y WHITE STAR. ROYAL MAIL STEAMERS. LERPWL I NEW YORK via QUEENSIOWN, BQB DYDD MERCHER:— GERMANIC T u nr ♦teutonic Sag. 1 A arwydda y cludir yn yr Ail Gaban ar y fordaith Pris y cludiad ydyw £ 7 10s. ac £ 8 10s. Y mae y Llongau rhagorol Jlfn } ?y.d or dosbarth uchaf, yn unffurf o ran cynllun a threfniadau, ac yn ddigyffelyb mewn mordeithiau Ni cheir byth well cyfieusdra i fordeithwyr. Steerage am brisian gostyngol. Am fanylion, ymofyner a R. Owen, Ship & In- surance Broker, a W. J. Williams, Heol y Farchnad, Caernarfon neu a R. Roberts, Bethesda; Owen E. Parry, masnachydd llechi, Dolwyddelen; David Rowlands, Penygraig; W. D. Jones, Old Bank, Caergybi; W. M. Jones, Church Street, Llangefni; R. G. Roberts, Rock Cottage, Creigiau Mawr, Tal- Hugh Hughes, 7, Market Row, Amlwch; yf" Williams, Shoe Warehouse, Llanrwst: Matthew Goldie, 217, High Street, Bangor R. C. Evans, 1, Minafon, Dolgelly; neu ag Ismay Imrie & Co., 34, Leadenhall Street, Llundain, E.C., a Water Street, Lerpwl. PAPAYANNI STEAMSHIP COMPANY. LARGE AND POWERFUL BRITISH STEAMERS the LEVANT, BLACK SEA, EGYPT CYPRUS, ALOrEBIA, MALTA, and other Mediterranean Ports, taking the following two routes alternately:- (1) MALTA, SYRA, SMYRNA, CONSTANTINOPLE, and ODESSA. Calling often on the return journey afc several Ports on the Asiatic Coast of the Black Sea, Greece, and Spain. (2) ALGIERS, MALTA, ALEXANDRIA, CYPRUS BEYROUT, and ALEXANDRETTA. Calling occasionally on the homeward voyage at Spanish Ports. No over-crowding. Superior accommodation. Lofty well- ventilated Saloons and State-rooms. Stewardess carried safety. Home comforts. Good and liberal table. Moderat fares for singie and return tickets, and no extra charge living on board during ships' stay at Ports. Tourists and pleasure-seekers taking a trip by this Line wi find it most enjoyable and interesting. For further particu ars, apply to ° PAPAYANNI & CO., Fenwick Chambers, Liverpool. LIVERPOOL & MOSTYN. THE STEAMER "SWIFTSURE," Will Sail between Liverpool and Mostyn as under m. From Liverpool. From Moatyn. Thursday, Dec. 3 9 0 a.m. Goods to be down at Chester Basin not less than 2 to 3 hours before time of sailing. For further particulars apply to Capt. DAWSON, Harbour Master, Mostyn or to R. & D. JONES, 28, Brunswick Street, Liverpool] ggg^, AMERICA, LAMB & EDWARDS, 4, WATER STREET, LIVERPOOL. AM y Cludiad Cynorthwyol a Rhataf i bob rhan o'r America, Canada, Awstralia, Buenos Ayres, a Patagonia, ysgrif- ener at y goruchwylwyr (Llywodraeth) uchod, gan amgau stamp. Cyfarfyddir ein holl deithwyr yn yr orsof ar eu cyr- haeddiad yn Liverpool. Cymerir gofal o'u 'luggage, a byddwn yn eu gosod mewn lie cysurus ar fwrdd yr agerlo'ng y diwrnod y bydd yn hwylio. Man i gadw y luggage yn driigost yn Liver- pool. Bydd i deithwyr a chanddynt glud rlocynau o'r America gael cymeryd gofal ohonynt genym, ac anfouir atynt yr holl fanylion parthed y dyddiad y byddis yn hwylio, a pha bryd i ddyfod i Liverpool. Caniateir tocynau rhad ar y ffyrdd haiam i'n teithwyr i unrhyw ran o America, neu Canada, y dymun- ant fyned iddo. Goruchwylwyr i'r Cwmniau Llythyrgludol oanlynol—White Star, Cunard. Inman, Guion, Anchor, National, ac Allan. Yr unig Oruchwylwvr rtros RY "SNOWDON & M ENAI Woollen Factories, Carnarvon. WE have this year manufactured in these Factories on a larger scale than ever before every variety of WELSH HOME GOODS, and feel confident that we have a plentiful supply for the coming winter, even of our incomparable Shirt Flannels at 1/4 a yard, White Flannel at 1 /2, Cloth at 4/ all other Goods equally cheap and good. For Ready Cash or Wool at the old establishment in Pool Street. Samples will be sent gratis on application to JOHN REES, Woollen Factories, CARNARVON. 1SERCE JACKETS 4/6 6a.gygQWS! I
I"Teulu Min y Morfa."I
Ni wyddai Dafydd Tomos yn y byd mawr beth oedd amcan Obed Jones yn hyn, ac yn wir yr oedd ei gyfaill o Fin y Morfa yn yr un benbletb. Yr unig beth allai Dafydd ddweyd oedd mai un rhyfadd gyn-ddeiriog wyt ti, Obed," tra y safai Tomos Gruffydd yn fyfyriol yn ei ymyl gan bwyso ar fwrdd oedd tu ol iddo. Ar ol ymgom yn nghylch materion crefyddol fel hyn am beth amser nes i Obed Jones beri i Cadi druan ddychryn drwyddi, llithrodd yr ymddyddan rywsut-eto yn bollol naturiol—at bethau daearol, a daeth Cadi Jones yn fwy rhydd ei thafod. Siaradwyd am amryfal beth au a holwyd hi er's pa faint o amser yr ydoedd gyda'r ysgolfeistr. Gofynwyd iddi am hanes ei bywyd cyn hyny, a chafwyd fod yr hyn a ddywedodd Benja wrth Obed Jones yn yr oitof yn wirionedd dianmheuol. Anfoddlon oedd Cadi i ateb llawer o'r cwestiyijau gan na wyddai beth oedd yr amcan mewn golwg, a chynil iawn oedd Obed Jones yn dweyd ei amcan wrthi. Cafodd wybod digon i wneud ei thafod yn fwy rhydd, yn enwedig pan ddywedodd na byddai yn ei choiled os atebai ei gwestiynau yn ddifloesgni. Deallodd Obed Jones a'i gyfeillion ei bod yn cydwasanaethu 4g Elin Huws; fod y ddwy yn gyfeillesau mynwesol; a phan oedd Elin yn cadw cwmni a'r boneddwr ieuanc, mai hi, Cadi Jones, oedd ei latai neu ei forwyn garu-yn cario llythyrau o'r naill at y Hall. Hi hefyd oedd y forwyn briodas, a tboc ar ol i Elin Huws briodi a myned i aros yn nhy y cipar, gorfu i Cadi adael ei lie a myned adref at ei mham, yr hon oedd yn wael iawn ar y pryd. Yn wir, ni bu yn fyw ond am ycbydig wythnosau ar ol iddi gyrhaedd gartref. Ni chlywodd byth wedi hyny be' ddaeth o Elin Huws, os nad aeth i frwrdd befo ei gwr. "Dyn neis iawn," meddai, "oedd gwr Elin, a llawer haner coron ge's i ganddo pan oedd y ddau yn caru. Enw gwr Elin oedd Jermi Jones, a Jerry fyddai Elin yn ei alw, tra y galwai yntau hitha' yn Neli. Os ydi Elin Huws yn fyw, basa'n dda gan i ei gwelad, basa'n wir, yn wir. Hogan glen, ffeind, o'dd Elin, ac un o'r genod gora am drin lla'th a 'menyn a welas i 'rioed. 11 Yr oedd yn lodes hardd." Ar hyn tynodd Tomos Gruffydd ddarlun o'i logell, sef yr un If gafodd yn y cwpwrdd pres a chan ei estyn i Gadi Jones, gofynodd iddi a oedd Elin Huws "rhwbath yn debyg i hwna ?" Fedra'i mo'i welad heb fy spectol. Stynwch hi, rai o honoch chi. Y mae yn y fan yna ar lintar y ffenast." Estynwyd y gwydrau. Gosododd Cadi bwynt ar ei tlirwyn a chan fyned yn agosach at y ffenestr ac yn fwy i'r goleu, syllodd ar y darlun heb ddweyd gair am beth amser. Yr oedd yn fud, ac os na allai ei thafod symud yn ei genau, yr oedd ei gwyneb gwlyb yn siarad yn drwyadl fel pe dywedasai, le, dyma bitiwr o Elin, druan." Rhoddodd y darlun ar ol edrych arno yn hir yn ol i Tomos Gruffydd a syrthiodd i lawr ar ei chadair bron yn ddiarwybod iddi ei hun. (Tw barhau yn ein nesaf. ) o