The Carmarthen Journal and South Wales Weekly Advertiser

ADOLYGIAD Y WASG "Diwygiant Tollawl i'r G^eithwyi" dygodd gwobr "o £100, cynygiedig gan un o oheb\%yr y "Daily Mail" (Mr. T. K. Stubbing) am y cvfansodd- iad byr poblogaidd goreu ar "Ddiffyn-dollaeth," dros 400 o ymgeis-wyr o wahanol ranau yr Ymherodr- aeth Y traethawd o eiddo Mr. T. M. Horsfall a dderholwvd gan y Gwir Anrhydeddas A. Bonar Law, A.S., a beirniaid ereill, feJ T goreu, a dyfarn- wyd iddo'i' wobr. Yn Soisneg yr ysgrifenwyd y traethawd, ond y inae yn dda gwnyra hysbysu ein darllenwyr ei fod wedi ei gyfieithu i'r Gymraeg gan Mr. H. Powell Hughc" ("Ap Howel"), Gwrecsam. Mae y traethawd dan svlw wedi ei ddwyn allan mewn pamphledyn tlws Mr. John Bellows, t aer- ioew (Gloucester). Nid yw ei bris ond ceiniog, neu gellir cael 100 o gopiau, 1"Q8t, n rhpd, am dri iwllt; 500, 10s. A fa 178. 00, Byddai yn werth i'n brodyr Ceidwadol 8C Undebol i ddos- barthu y traethawd uchod yn mhob pentref a thref yn Nghymru. Hoffem ddyfynn y traethawd yn gwbl yn ein colofnau pe byddai gofod yn oaniatau. t)yfynwn ond dau o'r penau. YSTYR "TOLL." Yr hyn a elwir yn "drefniadaeth boliticaidd" yn syml yw Gwybodaeth cynyroh diwydianol a'r cyfoeth cynyrchiedig trwy hyny. Ao y mae Tollau a Threthiant yn y wyddoraeth bono yn meddu lie arbenig a phwysig, gan bod yn rheidrwydd ar. bob Gwladwri&eth i gasglu trethi, mewn trefn i gael arian gogyfer a gofynion Llywo^Jraeth. Cyfyd y an twpf o wle<lydd drothi' uniongyrchol yn ogystal a threthi an-uniongyrohoi. Trethi union- gyrchol yw y rhai hyny a delir yn uniongyrchol gan y trethdalwyr, ac, o'r rhai hyn, y mae genym ni drethi ar diroedd, ar inowm, ar gwn, cerbydau, etc. Trethi an-uniongyrchol yw y rhai hyny a'r nas telir yn uniongyrchol gan y trethdalwyr, ac o'r rhai hyny y mae genym ni Dollaa Cyllidol ar gwrw a gwirod, a threthi neu dollan yn cael cu casglu oddiar nwyddau tramor yn n porthlatldoedd. Gelwir rhestr trethiant dadforol fB DOIXAU. Yr ydym ni yn casglu tollau dadforol (import duties') ar winoedd, myglys. te, coffi. oocoa, raisins, siwgr, currants, etc. 'Nawr sylwer. Nid yw yr un o'r rhai hyn yn gynyrch y wlad bon, ac y maent gan lwyaf yn fwydydd, diodydd, < man-ddanteithion y tylawd. Goddefir pob peth arall dd'od i mewn i'r wlad yn RHTDD (ddi-doll); er engraipht, moethau drudfawr y cyfoethogion, a nwyddau-gwneuthuredig tramor o bob math. Yn y wlad hon, gan hyny, yr ydym yn dadforio i mewn i'r wlad. yn DDI-DOLL, y nwyddau hyny ag sydd yn CTSTADLU a llafurwaith Prydeinig. a THRETHWN v nwyddaa hyny AD YDYNT yn cystadlu a llafurwaith Prydeinig. Gyda golwg ar ein hallforion, mae ein nwyddau-gwneuthuredig hi yn cael eu TRETHU OAK T TLUIORWYB I nyFARTAL- FTDD GWERTH Y LLAFUR PHTDBIHIG sydd ynddynt, fel y maent, fel rheol, yn derbyn i mewn i'w gwledydd ein nwyddau-crai (raw materials), neu wedi eu rhanol-weithio. naill ai yn ddi-doll neu ynte gydag ond ychydig doll arnynt. gan bod angen arnynt am y cyfrvw bethau er car;o eu diwydianau eu hunain yn mlaen: ond goeodant dollaa trymion ar ein nwyddau-cwblweithiedig. Nid yw y dull yma o fasnachu, yr hwn yn afresymol a elwir yn "Fasnach Rydd," ond v sydd mewn gwirionedd yn Fasnach gloflfedig. un-ochrog, ao anheff, mewn unrhyw wlad a rail, ac mae yn gydmharol newydd. hyd yn oed yn wlad hon. SOSIALAETH A DIWYGtAKTTOLLAWL. Dywedodd Mr. Lloyd George mai ein diffyg ni mewn masnach ydyw angen am gyd-drefniant cen- hedlaethol. Y mae yn hollo! gywir, ond fel mas- liachydd rhvdd nid oedd ganddo le i achwyn. gan mai drych-feddwl Cobden oedd bod i bob dyn reoli ei fasnach, gan oiygu ei fuddiant personol yn unig. Y canlyniad vdyw bod Masnach Rydd wedi bod yn Vmiaddfa Rydd cydrhwng Prydeinwyr Mae Man- chester yn ddibwys o ffawd Sheffield: nid yw Sheffield yn petruso yngbylch Manchester, ac nid vw'r mynwyr Cymreig yn pryderu dim am yr un o iionvnt," Yr ydym yn bobl an-uuedig, ac mae r tramorwvr, gan svlfaenu eu tollau a threuliau eu rh^ilffyrdd ar gvd-weithrediad cenhedlaethol, yn fedrns wedi cvmeryd mantaie ar hyd. Mae. yn gvffredin, wrth-dro yn erbyn eithafrwyd; ac yn awr v mae llawer, pa rai a bregethant yr eithaf- rwdd avail SoaialiwAh. Er nad yw Sosud- aeth o ran enw, ond yr athrawiaeth o fedd- ianiad cvffredin cyfoeth, eto y mae bob amser yn cael ei ddwvn yn mlaen gan wegni 'stumog, ao y mile ei boblogrwvdd orese-not yn bodoli o herwydd 'stumog y tyrfaoedd anferth—y diwaith, wedi eu gvm digalondid gan ddadforion di-doll o nwyddau tramor gwneuthuredig. Mae Sosialaeth, er wedi ei mynych brofi, bob amser wedi nrofiyn fethiant. Yn mhob Llywodraeth vachus dylai bod cydweithrediad cenhedlaethol, yn ogystal ag egnion lrsono1. a Diffyn-dollaeth sydd yn darpar y feddvginiaeth oreu o ddigon gogyfer a r diffygion preaenol. san synyg ffwaith da. *5 f-irchnadoedd sicr. a chylhd da er amddiffyniad c. diedlaethol a gwelliantau cymdeithasol. Buasai bob dosbarth gael buddiant o'r Ilwyddiant cyffre- ilinol. •zvnwv yr amaothwyr, i?an ioa gwoith- wvr llwyddianus yn gwsmeriaid da i amaethwyr. llwvddiant mawr diweddar Germam a r Unol 11" laethu ei adeikdu ar bartnenaeth-fasnachol y Talaethau. na rai a'u cyfansoddant. A dylai hyn ein dvsgu ni hod ein perchenogaothau eang, yn mhob rhan o'r byd, yn cynyg hyd yn oed well posiblrwvdd o bertneriaeth fasnachol, sylfaenedig ar gyd-oddefiad a chy<T-fuddiant. As a Safe, Permanent, and Warranted Cure for Pimples. Scrofula. Scurrr. Bad I>egs, 8km and Blood and Sores of WORXD confidence recommend CLARKE 3 WUKLiX-' FAME DBT/X>D MIXTURE. Of Chemists orery- where..

NEWYDDION CYFFREDINOL URDDO TYWYSOG CYMRU. Y mae y symudiad i ofyn i'r Brenhin i roi ei gydeyniad i gael y serenioni o urddo Tywysog Cymru yn Nghymru y flwyddyn nesaf yn myned ymlaen, a dywedir fod pwyllgor cryf yn cynwys Mr. Lloyd George, Arglwydd Tredegar, Arglwydd Cawdor, Arglwydd Plymouth, Esgob Llanelwy, Syr Alfred Thomas, a'r Parch. Cadfan Davies wedi ei benodi j'w hyrwyddo. Yn naturiol y mae cryn dipyn o ymgais rhwng CaernaFfon a Chaerdydd ynglyn a'r lie y cynhelir y seromoni os ceir cydsyniad y Bren- hin. Y mae teimlad cyfTredinol mai Caernarfon ddylai gael yr anrhydedd, ac y rhydd Cymru ei llais o'i phlaid. Y PARCH. R. J. CAMPBELL. Xid ydyw Cynghor yr Eglwysi Rhyddion yn t-eimio yn foddhaol ar athrawiaethau y Parch. R. J. Campbell o hyd. Fel y dywedasom o'r blaen, pan ddaeth ei aclios gerbron y Cynghor yn Llundain, nid mater ïw benderfynu ar unwaith ydyw, a gwyr y pwyllgor yn o lew mai gwell ydyw cerdded yn wyliadwrus. Os y bydd i'r boneddwr parchedig ymncillduo oddiwrth ei enwad, caiff nifer fawr iawn o ganlynwvr. Deallir y daw'r mater gerbron y cyfarfod nesaf yn Nghanolbarth Rhondda, a rhdddir y cynygiad gerbron "i ddileu enw y Parch. R. J. Campbell. M.A., oddiwrth y rhestr o ddarlithwyr fydd gan y Cynghor." LLONG YN SUDDO GER YNYS ENLLI. Cafodd dan ddyn o Lerpwl oeddynt ar fwrdd I llorig f<-chan o'r enw "Mary Elizabeth," yn cario glo o Lerpwl i Ynys Enlii a Portdinilaen, brofiad chwerw iawn. Ymddengys i don anferth daro y owch. ac iddo fyn'd i'r creigiau ger Ynys Enlli. Suddodd yn fuan, a bu i'r ddau ddyn rwyfo mewn cwcli bach i Yuys Enlli mewn ystorm fawr. Dig- wyddotld hyn ar y 15fed o'r mis diweddaf, a chad- wyd y ddau forwr ar yr ynys-hyd dydd Mercher diweddaf, pryd y daethant i Bwllheli. ac yna i Lerpwl. Enw y capteu ydyw Owen William?.' Y LLYWODRAETH A THY'R ARGLWYDDI. Yn Xhy'r CyfFredin, ddydd Gvner, gofynodd Mr. King i'r Prif Weinidog a allai roddi rhyw hysbysrwydd yn nglyn a pharhad y gynhadledd ar berthynas y ddau Dy, ac a roddid rliyw hysbvs- nvrdd am ganlyniad y gynhadledd oyn diwedd eis- teddiad yr hvdref. Atebodd Mr. Asquith fod cynrychiolwyr y Llyw- odraeth a'r Wrthblaid wedi cyfarfod deuddeng ngwaith, ac wedi ystyried yn ofalus ran fawr o'r cWffitiwn. Yr oedd y drafodaeth wedi gwneyd cymaint o gynydd, er nad oeddis wedi d'od i un- rhyw dclealltwriacth, fel yr oedd yn angenrheidiol parhau r gynhadledd. Byddai yn aniiLhriodol yn awr dori y gynhadledd i fynv, ond os na fvddai rhagolwg y deuid i ddealltwriaeth mewn pryd i'w hysbysu yn ystod yr eisteddiad presenol, "byddai iddynt to therfynu.

CORNELU DR. CRIPPEN CEISIO DIANC O'R CYFANDIR I AMERICA. CUDD-SWYDDOG YN EI DDILYN. (-wed I*r yruchwil cyffredinol aiii "Dr." Crippen a r gwahanol newyddion camarweiniol a ddaethai o hob c feiriad am dano, daeth yr hanes fore LJun ei fod ,f a Miss Le Neve wedi eu canfod ar fwrdd y "Montrose," Hong yn hwylio i'r America. Yr oedd y Prii-arolygydd Dew, o Scotland Yard, wedi cycii- wyn ar eu holau mewn Hong arall nos Sadwrn. Oddiwrth yr hanes diweddar, aeth Dr. Crippen ar fwrdd y "Montrose" yn Antwerp ddydd Mercher. Yr oedd wedi ceikio cuddio ei bersonoliaeth mewn diwyg offeiriad, a Miss Le Neve hithau wedi gwisgo dillad bachgen, ac yn cymeryd rhan ami ei hun i f<xl yn fab i'r "Parchedig Mr. Robinson" (fel y rhoddai'r Crippen cyfrwys ei enw i swyddogion v llong). Yr oedd Miss Le Neve yn ymddangos fel pe'n wael ei hiechyd yn ystod y daith, ac arhosai vn ei chaban y rhan fwyaf o'r amser. Eithr wedi. iddi ddango* ci hun yn mhlith y teithwyr fe'i drwgdyb- iwyd ar unwaith. ond ni chadarnhawyd v dvb. tan ddydd Gwener. nan y'i chlywid hi a'i "thad" vn ymddyddan, ac yn son am eu dihangfa gyfyng. Hÿs- byswyd llywydd y llong ar unwaith. a gyrodd yntau, irwy gyfrwng telegraph di-wifr, at yr awdurdodau ar j tir. Yn y cyfamser, gwyliwytl y ddau ffoadur yn ofalus, a dydd Sadwrn, wedi cael sicrwydd pen- dant yn eu cylch, ^nderfynodd y cap ten eu gwyIio yn ofalus. CRIPPEN AR FWRDD Y LLONG. Dydd Sadwrn anfonedd Capten Kendall, llywvdd y "Montrose," y newyddion a ganlyn i Montreal, Canada, gyda'r telegraph di-wifr. Yr oedd Crippen ar y bwrdd yn gynnar bore heddyw yn gwylio y Hong yn pasio Belle Isle. Dechreua edrych yn boenus, a cherdda yn ol a blaen hyd y dec yn barhaus. Erys Le Neve yn ei hystafell, a chwynai y ddau bore heddyw eu bod yn methu cysgifc. Edhant yn helbulus iawn, ac y maa ol dagrau yn wastad ar wyneb Le Neve. Caria Crippen lawddryll gydag ef yn barhaus. Deffrowyd fy amheuaeth gyntaf yn nghylch y ddau y diwrnod oyntaf yr oeddynt ar y bwrdd. Yr oedd yn amser cinio pan adawsom Antwerp, a chymeraia fantais o'r cyBe i archwilio eu hetiau. Yr aedd het Crippen wedi ei phrynu yn Brus- seLs. Nid oedd enw ar het y bachgen (Le Neve), a chanfyddais ei bod wedi ei stwffio a phapyr, gan ei bod yn amlwg yn rhy fawr. Y diwrnod dilynol gwelais y bachgen heb got na gwasgod, a sylwais fod ei lodrau, a oeddynt yn rhy fawr iddo, yn cael eu dal i fyny gyda phinau. Nid yw y siwt yn ei ffitio. Ni sieryd Le Neve ond ychydig, ond gwena yn fwvn pan edrvcha rhywun arni. 1 mae yn hollol dan reolaeth Crippen. Yr wyf wedi eu gwylio yn barhaus, ac wedi siarad a'r ddau, ond ni ddangosais iddynt o gwbl fy mod yn gwybod pwy ydynt. A barnu oddiwrth eu hymddangosiad a'u eiarad nid oes genyf 4mheuaeth o gwbl yn nghylch pwy ydynt. Wrth ylwi arnynt gyda'u gilydd ar y dec y mae ymddygiad y naill at y Hall yn fwv caru- aidd o lawer nag y buasai un yn disgwyl i dad a mab fod. Y mae ymcldygiad Le Neve at Crippen yn nodedig o dyner. Yr wyf wedi cymeryd pob gofal i fod yn fwyn tuagatynt, ac yr wyf yn sicr nad ydynt sa amheu o gwbl fy mod yn gwybod pwy ydynt. Yr wyf wedi eu gwylio yn ofalus rhag i Crippen ddigwydd svlweddoli ei berygl, a gwne-d niwed iddo ei hun. 11 Y mae ei farf yn tyfu ac yn newid ei vm- ddangosiad gryn dipyn. Y mae wedi darllen llawer yn ystod y daith, ond nid yw wedi gwisgo ei spectol. Y mae y ddau yn bwyta yn rhagorol, ac nid ydynt wedi dioddef o gwbl oddiwrth crlwv'r mor. Edrydd ef am ei deithiau wrthyf, a dywed ei fod wedi bod yn California, lIe y mae am gymeryd v bachgen er lies ei iechyd. Y mae yn gwybod am Canada hefyd, a bwriada fyned yn syth i Detroit, ac oddiyno i Carlifornia ar unwaith. Yr oedd y "Montrose" i gyrhaedtt Quebec ddydd Sul. Cyrhaeddodd y "Laurentic," yllong yr aerii Y cudd-swyddog Dew gyda h iar ol (>ippen, y porrhJadd prydtiawn Sadwrn. Yr oedd amrvw o ohebwyr yn ci aroe, ond dywedodd nad oedd ganddo ddim i ddwcyd wrthynt. Cyfarlyddwyd ef gan Brif-Gwnstabl McCarthy, netinaeth heddlu Quebec, gan yr hwn y mae gwarant i ddal Crippen a Le Neve. Y mae y cudd-swyddog yn sicr mai Crippen a Le Xen. yw y ddau ar fwrdd y "Montrose." "Bydd iddynt synu yn arw pan welant fi, meddai, "ond synir fi yn fwy o lawer os nad Crippen a Le Neve ydynt." Cyinro or enw Llewelyn Jones sydd yn gweithio y telegraph di-wifrau ar fwrdd y "Montrose." Dygwyd Crippen o flaen ilys yr heddgeidw ,'d vn Quebec ddydd Llun diweddaf, a chafodd ei r(- mando" am bymtheg o ddiwrDoclau. Yr oedd Le Neve yn glaf. ac yn methu bod yn bresenoi C vfaddefodd y carcharor i Inspector Dew III 11 ( I: íJ pen oedd ei enw, ond yr oedd yn gwadu t'i fo(i W41,11 liofruddio ..) wraig, ei bod wedi mynp(! i Americi a marw yno. Pan hysbyswvd i Miss Le N ve fed Crippen mewn dalfa,, collodd ei gien a uYv,y.-udd a ctieisiodd gwonwyno ei hutian. rlreni parchue Miss lÆJ Neve bron mvned n .villgof o barth yr helynt yma, ac mae y wlad vn -,yff-eiii,ol yn cydynideunlo a hwynt.

(f HY ARCH ER«Cn GOLDEN RETURMS 1 'Foe-simile of One-Ounce Packet. Archer's Golden Returns Tli* Perfection of Pipe Tobacco* j' CC-L.SWUT "tlln f"1tCR.UT. j

ADDYSG GANOLRADD YN NGHYMRU SYLWADAU MINIOG GAN YR ARHOLWYR. DIFFYGION DIFRIFOL. Gwneir sylwadau miniog ar addysg ganolraddol yn Nghymru yn adroddiad y Bwrdd Addyeg a gyhoodd- wyd ddydd Mercher. Cwvna yr arholwyr oherwydd y diffyg deall cyftredinol a ddangosid yn y papyrau arholiad. "Y mae meddyliau y plant," medd yr adroddiad, "yn beiriannol iawn, eu cof wedi ei orlwytho lie y dylai y gallu rhesymegol fod wedi ei ddatblygu, a cheir Wifiyg gwreiddioldeb ac anaflu cyffredinol i gym- hwyso eu gwybodaeth at ddim eydd yn newydd iddynt." Cwynai yr arholydd mown Saesneg fod termau yn cael eu defnyddio yn ami mewn modd ffurfiol anneallgar. Siaradai yr arholwr mewn Henydd- iaetih Gvmreig am "natur ffurfiql yr atebion" dywed yr arholwr mewn rhifyddiaeth: "Y peth mwyaf neillduol yn y gwaith oedd y diffyg deall mawr a ddangosid yn yr atebion; "ysgritenai jr arholwr yn y Ffrancaeg: "Mewn rhai achoeion yr cedd natur anneallus y gwaith yn rhyfeddol"; mown hysics, "ymdrechion yn dangos diffyg meddwl clir;" mewn llysieuaeth, "anallu i roi y ffeithiau yn gyfan gyda'u gilydd." Ymddengys oddiwrth y difyniadau yma, medd yr adroddiad, fod y mynegiad a wnaed gan un o'r arholwyr, mai "anaml y gwnaed ymdrechion i roi synwyr cyffredin ar waith," yn wir am yr ymgeiswyr a arholwyd yn yr holl dostynau. Gan fod hyn yr un peth a dweyd fod prif amcan addyfg wedi ei cholli, mae y feirniadaeth yma yn hynod o ddifrifol. Yn wir, mae y fwyaf difrifol a ellid gael. Y mae y perygi i addysg Cymru yn fawr, yn ddiamheu, os yw yr ytsgolion yn parhau i anfon allan fechgyn a genethod yn meddiannu gwybodaeth "beiriannol" o ffeithiau diwerth i bob pwrpas ond i bwrpas yr arholiad, ond yn fyr o aliu meddyliol a gwreiddiol- deb. Gwneir awgrymiadau gyda'r pwrpas o wella y diffygion. Y diffyg mwyaf amlwg yn yr ysgolion yw y Saes- neg gwael a ysgrifenir gan fwyafrif o'r ysgolheigion. Adroddai yr arholwr mewn Cymraeg nad oedd sylw dyladwy wedi ei dalu i ieithwedd Saesneg. A yr adroddiad yn mlaen i ddweyd nad oedd abaenol- deb Saesneg dda oherwydd presenoldeb Cymraeg da. Ysgrjfenwyd y Saesneg gwaelaf yn yegolion y rhanbarthau lie yr arferid yr iaith hono; yn yr ysgolion yn y rhanbarthau lie y siaradwyd Cymraeg yr oedd yr arddull yn ad-dalu i raddau am gyficith- iadau anghywir achlysurol o ieithwedd. Yr oedd y Saesneg yn yr ysgolion yn wael iawn. Dangosir fod safle yr iaith Gymraeg yn yr ysgolion wedi gwella yn ddirfawr yn ystod y pum mlynedd diweddaf. Rhyfeddol yw (a yr adroddiad yn mlaen) fod dysgu Cymraeg, yr iaith a ddylai gael y lie biaenllaw yn ysgolion Cymreig, wedi ei esgeu- luso yn fwy nag unrhyw destyn arall hyd yn ddi- weddar iawn.

SEINDORF ARIANAIDD. BUDDUGOL- IAETHUS CWMAMMAN Cymmerodd y "Drawing" yn nglyn a'r uchod le yn Festri Bethesda, Gorphenaf 30ain. Wele y ffigvrau buddugoliaethus:— 1 7,508 2 15,680 3 1,770

——— MANION Wel, v mae yr "Undeb" yn Llanbedr yn mJdjth y pethau a fu. Dywed id yno ei bed yn warth i'r enwad, am eu bod yn tahi eu pregethwyr mor wllel, fod llawer o bregethwyr "Annibynia" yn derbyn dan JE50 y flwyddyn. Ai dyma. y bobl sydd yn gwaeddi am ddadgyssylitiad" Y mae y drefn wir- fotldol fel yma yn fethiant! Ond methaf weled fod hyn yn wir; nis gwn i am nemav.r i bregetliwr yn derbyn dau gant, y flwyddyn; yn wir y mae y rhan fwyaf o bregethwyr Annibynol y cylch lie. yr wyf fi yn byw ynddo yn derbvn yn agos i E200 y flwy- ddyn a'u tai. Tipyn o gri tlodi oedd hyna yn yr undeb er mwyn gwaddoli-gwaddoli yr Annibynwyr a tladwacldoli yr Eglwys ar yr un pryd! Y Parch. J. Thomas, Merthyr, a ddewiswyd yn gadeirydd ar gyfer y flwyddyn nesaf. Yr oedd ofn enbyd ar y "clique" y byddai ".T." yn cael ei wthio ar draws ei afryn eleni. Methaf a gweled pa reswm oedd clewis Mr. Thomas yn gadeirydd. I'n bryd ni y mae dynion henach a theilyngach yn yr enwad, megis y Parch. Lewis Jones, Tynycoed. Abercrave, neu y Parch. D. Adams, Lerpwl. Y mae y Parch. Lewis Jones yn ddyn galluog, lly- gadog, yn perthyn i'r hen ysgol, ao eto yn gwybod y cwbl am y newydd; a Mr. Adams yn ysgolhaig a beirniad a duwinydd pur flaenllaw o'r ysgol newydd. Dyma ddau ddyn, yn ol ein barn ni, teilyngach o lawer o'r gadair, pe buasai hyn yn rhyw anrhydedd o gwbl. Cododd y Parch. Davies, Cadle, ei lef yn uchel yn yr undeb yn erbyn y "prize fights," a gwnaeth yn iawn yn hyn. Bygythiai y byddai yr enwad yn rhoi y "South Wales Daily News" heibio os na newidiai ei chwaeth. Dywedai fod miliwnydd yn barod i dd'od yn mlaen i gychwyn papyr iddynt yn ei le. Tebyg taw felly y bydd. Y mae yn dda i gyrph fel hyn gyfodi eu lleisiau yn erbyn drwg. Y mae halogi rhyfedd ar y Sab- bath :mae trefi bychain Cymru fel Piccadily ar y Suliati—dynion yn rhodian a chwerthin. Y mae y rhvfel vn erbvn yr Eglwys, a'r awydd am ddwyn yr eiddo svdd yn perthyn id(ii, wedi gwneyd mwed mawr-ond da y gwnaeth yr Undeb. er nad oeddent yn cynrychioli neb yn yr enwad Annibynol. i gcxli eu lleisiau yn erbyn pechotlau sydd yn bygwtb eu gorchuddio Y map ysgrifenydd yn y "South Wales Daily News" am ddydd Sadwrn yn gobeitluo y bydd ym- weliad vr Undeb yn wers i offeiriaid. Dywed fod v pregethwvr oil yn Llanbedr yn siarad Cymraeg Man a'u filvdd, ond fod yr offeiriaid yn wastad yn siarad Sei^'eg- Awgryma y byddai waith vn Seisneg drwyddi onibai am Ymneilldutieth. Dywwlai fod yr hogiau sydd yn gadael yr aradi mor gvnted ag yr ant i Goleg Llanbedr ynjradael iaith eu mamau. ac yn uno a Chymdeithas Die Shonclafyddiaeth. Gobeithia yr ysgrlfenydd hwn y bydd ymweliad v pregethwyr a Llanbedr yn wen EcUvvs vn v dyfodol i beidio esgeuhiso Cymry da a Chvmraeg. 'Y mae gan y Pjogethwyr hefyd we, si i'w dysgu oddiwrth yr offeiriaid. (ynno.

TALYLLECHAU Y.CHYDIU ddyddiau ja ol, cefaiss y fraint o ym- weled drachefn a halyllychaur Yn Mhantyffyiinon, pan ai- fy ffordd tuag yno, daeth i mewn ataf i'r cerbyil gyfaill o Landeilo, ac wedi cvfarch gweil i'n gilydd, a chydnabod dymunoldeb y tywydd, dywedai fy nghylaill wrthyf y buasai yn gwlawio yn drwm cyn dau o'r glocii-fod ysgolion Sul Llanelli i fyny yn Llandeilo, a'll bod yn rhwym o gael gwlaw-fod lieloedd fel pe yn rhoi arwyddion iddynt hwy bob amser mai pobl glanau'r mor oeddent. Gwir ddy- wedcxld, oblegid gyda ein bod yn cyrhaedd y dref yr amser nodadwy, cawsom gawodydd trymion. Tra fuom yii y tren gyda'n gilydd, cawsom ymgom flasus am Dafydd Ddu o'r De, bardd a Henor pwysig, yr hwn a aiferai drigianu yn y ile olaf a en wyd— yn Fethodist, ac yn berthynas i Dafydd ap Gwilym Ddu. Trodd >vr ymddyddan yn mhellac/li am Thoman Lewis, Talvilychau, a'r achlysur barodd iddo gyfansixldi yr emyn anfarwol, "Wrth gotio'i I ruddfanuu'n yr ardd," a'r lit' oedd ar y pryd. Dywed traddodiad nad oedd ef a'l ivrii, ar y teleraii goreu bob amser, a'i bod hi ar amserau yn ei gau ef allan o'r ty, ac mai yn yr ardd oedd gerllaw un noson dan amgyichiadau felly pan gyfan- Foddodd yr emyn. Cred ereill mai yn yr un lie yn mvfyrio ar foreu Sul oedd cyn myned i'r cyfarfod boreuol, tra mae ereill am i ni ddeall mai ar ei ffordd tua Chwnidu oedd. Diwedd yr ymgom fu nad oes ton gymhesur i'r emyn wedi ei chyfansoddi • •to. ond ei Ixxl i dd'od, nad yw'r symudiad o'r 4edd i'r 5med linell yn cael ei weithio allan mewn unrhyw don a feddwn ar yr emyn. Rhoddaf gryn goel i farn fy nghyfaill, canys y mae yn gerddor o fri. Yn Llandeilo, cyn myned i fyny t.ua Thaly- liychau, cofais luniaoth flasus, fel arfer, yn mwytty Mr. a Mrs. Stephens, lie ni cheir pall ar garedig- 1 wvdd o du'r morwynion, yn ogystal a'r eiddynt hwy eu hun. Yma y daw fy ffryndiau i edrych am danar. Ces fy nghario i fyny yn y cerbyd gyda Mr. Morgans, Bancmawr. a bu llawer o siarad rhyngom am a "fu, y sydd, ac a fydd." Cyfaill dyddan ydyw ef. a'i gvmwynasgarwch yn dylifo dros y terfvnau. Rhod<lodd fi yn gysurus ar fuarth Bancycelwydd, yr hwn ffermdy ddylid alw yn awr yn "Fancygwirion- edd." Yma eefais lx>b croesaw a chvsur o bryd- nawn Sadwrn tan foreu Llun gan Air., Mrs. Sellick, ac Edith. Yn fuan wedi cyrhaedd, daeth y gwein- idog parchus i chwilio am danaf, a chawsom adlon- iant neillduol drwv gyfrwng ei ffrwtbbert well arferol. Gan fod dvledswydd arbenig yn galw ar y gweinidog i ymadael, aethym i a Mr. Sellick tua'r fynwent i weled beddau Mr. D. Long Price (y cyfreithiwr hynod y sonir cymaint am dano vnglvn a'r Parch. D. Davies. Rhydvcymere), Lady Mag- daline Prummond, yr hon wnaeth y fath waith dros Sanatorium Gorllewinbarth Cymru sydd yn Ngallt- y-mynydd, ar y ffordd tua Llanybyther, a'i mab, Mr. Cathbert Clifford, fu farw yn Neheudir Affrica. (Ceir Mr. T. Evans, garddwr Edwineford, yn fawr ei ofal am y ddau fedd olaf hyn" ac ymddengys yr ysmotyn y maent fel paradwys fechan); Mrs. Gri- ffiths, Pantyresger, yr hon wnaeth waith digyffelyb yn ei chylch i Fethodistiaefii yn ei dydd, ac a adawodd gofebion trugareddus o hono mewn nifer o blwVh wcdi ei marw. Mae yma gofgolofn iddi, ac yn gerfiedig ami (ond yn Seisnog)irEr coffadwr- iaeth am Mari Griffiths, gweddw Thomas Griffiths, a sefydlydd eluseni Mrs. Griffiths, 1777," yr hon a gladdwyd yma ar y 29ain o Ionawr, 1785. Mae y gofgolofn hon wedi ei chofli ar draul "ymddiriedol- wyr presenol yr elusen," a "chan y Cymdeithasau Methodistaidd yn mhlwyfi Talvilychau, Llansawei, Conwit-CJaio, Llanfynydd, a Llangaitho, yn y flwyddyn 1893. (Gadawodd Mrs. Griffiths ffermydd ar ei hoi, elw pa rai sydd i fod yn elusen flynyddol i dlodion yr eglwysi Methodistaidd a enwyd). Yna beddfaen Thomas Lewis, yr emynydd. Dipyn yn gyffiedin ydyw hwn, ac ystyricd fod gwr mawr yn Israel ac yn y byd emynyddawl yn gorwedd dano. Yn gerfiedig arno ceir a ganlyn:—Kr coffadwriaeth am Thomas Lewis, o'r plwvf hwn, vr hwn a fu farw yr lleg o Fedi, 1842, yn 83 oed." "Mi a ym- drechais ymdrech deg, mi a ornhenais fv ngyrfa mi a gedwais y ffydd." Aleo Mary, wife of the avove-named Thomas Lewis, who died March 2nd, 1860, aged 90 years. Gresyn na cheid cofgolofn deilwng ar ei fedd yntau. Dywedir 7 byddai vn hoff iawn o gyfansoddi holiadau ac atebion ary pwnc. ao emyn yn wastad ar eu diwedd. Yr oedd yn preswyho yn Mantyreeger yn ei adeg ef fonedd- wr or enw Thomas Walters, yr hwn oedd heb gaeJ fawr dysg, ond yn drwm iawn ei logell a phryd bynag y deuai Uyfr newydd allan o'r wasg Gymreig, ai Thomas Lewis ato ef i'w ganmol. Prynai Thomas Walters y llyfr, a chyflwynai ef i Thomas Lewis i'w ddarllen. Felly eaffai eglwys Esgernant gynyrch poced un, a phen y llall. Pan y cymerai Thomas Lewis y llyfr yn ol dywedai Thos. baiters, "Cedwch chwi ef, Thomas bach," Mae gorwyr i Thomas Lewis, sef Mr. Morgan Griffiths, yn byw yn ei dy yn awr,ond mai un newydd yw yr un presenol, ao yn parhau" i weithio yr un greft't ag yntau yn ei efail, a bachgen glew iawn vn yr 1 sgrythyr ydyw ef. Mao Talyllychau yn e-nwog am beihau ereill. Ei lynau (Tailey Lakes a'i brydferth- wch Edenawl). Cawn yma Fynachlog heft iawn, hen eglwys, hen aclios gyda'r Methodistiaid CaHin. aidd, ond fcxl y capcl pre6enol yn un newydd o ran hyny. Mae'r Ficeriaeth yn llaw y Parch. J. Alban Daviefi, boneddwr rhyddfrydig ei vsbryd, a'i gym- wynasgarwch yn hael. Ceir yr eglwys Fethodistaidd dan ofal y Parch. J. D. Evans, gwr gwreiddiol, nraeth, ao ar ei ben ei hun gyda phob peth gvmer mewn llaw. Am 10 borcu Sul eefais v fraint o draddodi pregeth i'r eglwys a'r gynulleidfa hyn. Tuag lor gloch yr oedd Pwyllgor Cyfarfod Tri- misol y Dosbarth yn cyfarfod yma. dan lywyddiaeth fedius y Parch. J. D. Evans, pryd y gwnawd v paratoadau angenrheidiol ar gyfer y ncsaf svdd i'w gynal yn Nghaio. Am 2 drachefn cynhaliwyd y cyfarfod cyhoeddus, a darllenwyd papyrau galluog gan y personau ac ar y testynau canlvnol;—Mr T. Williams, Cwrt, ffordd i wnevd yr Ysgol Sab. bothol yn fwy o foddion gras." Mr. Joseph Jones. Llansawei, "Yr Athraw fel Efengvlwr." Mr D. Jones, Pumpsaint, "Lie yr Epistol at y Philippiaid yn mhlith epistolau ereill Paul." Gwahoddwyd fmau i roi anerchiad ar y diwedd. Cvfarfod budd- 10I iawn ydoedd hwn, ac y mae yn bleser genyf gael llongyfarch Cyfarfod Trimisol Dosbarth Llan- sawei a'i Lywydd ar en Ilwyddiant, Amser te cefaie ymddyddan peUach gyda thri o'm cyfeillion, sef Mri. Morgans, Bane; Davies, Gelli; a Sellick am y c-yfarfodydd dmygiadol sydd wedi eu cynal vn dflivveddar yn ardaloedd Talyllychau a Chwmdu. Hhoddasant ar ddeall i mi fod yno ddynion a phlafit wedt derbyn bedydd yr Ysbryd Glao-y ddawn i lefaru a thafodau dyeithr, etc. Bu Mr. Sellick ei hun dan y dylanwad am awr a haner un noson ao y mae genyf dystiolaeth y tri brawd gyda golwg ar hyn. Bechgvn da ydynt.; gwn o ba gyff y maent wedi hanu. ac y maent yn flaenoriaid yn Esgernant. Cn o "Muller's Homes' 'yw Mr. Sellick yn TaJy- lijchau er ys 24ain. Er yri 8ais trwyadl, wedi meistroh yr iaith Gymraeg, fel y mPdr ol siarad a'i hysgrifenu yn dda. Yn vchwanegol at fod wadi ei ddewis yn flaenor gan yr eglwys, efe yw ei horgan- ydd-wedi ei feistroli heb gael gwers gan neb, ac wedi pi fedyddio yn drwm yn fiaenorol ag ysbryd ei Feistr. Dau beth ddymunai pan vn dvfod' allan or ysgol, sef cael organ a gwraig. Mae wedi cael y ddau, a fferm gyda hyny. Perthyn i mi gydna- bod nad wyf yn deall y doniau a. nodwyd uchod, ond nid amheuaf nad ydynt i'w caei. Mae gan Dduw bethau rhyfedd i'w rhoi i'w blant, os dis- gwyliant wrtho Ef am danvnt. Am 6.30 yn yr hwyr, daeth rhan i holi yr ysgol yn y benod gyntaf o r Epistol at y Philipiaid, a chefais atebion bodd- haol a chyffredinol. Adroddodd yr ysgol y benod yn rhagofol, a chawsom adroddiad meisfcrolgar o'r dodd benod o Epistol Iago gan rvw ferch fach i ddechreu y cyfarfod. Yn sicr y mae Esgernant vn myned ari fyny, ac yn adlewyrchu clod ar ei har- weinwyr, ei gweinidog, a Thalyllychau. Dylaswn ddweyd mai ar oohr y ffordd fawr, rhwng Taly- llychau a Llansawei ,y mae palasdy henafol Syr James W. Drummond, Berwnig, C.B., yr hwn foneddwr Bydd heb derfyn ar ei garedigrwydd, ac oddiar law yr hwn y derbyniais lawer o gymwynas- garwch fy hun. Yn Nhalyllychau hefyd y claddwyd Dafydd an Gwilym Ddu.-Ydwyf, MABIXOG.

DAFEN Dydd Aiawrth, Gorphenaf 26ain. cyssegrwyd organ newydd yn yr eglwys hon am dri o'r gloch gan Esgob Ty Ddewi. Cymerwyd y gwasanaeth vn y prydnawn gan y Parch. J. R. Jones, M A iicer a phregethodd yr Esgob oddiar Heb. 13" 15-16. Rhoddodd rybudd dwys i Gymru am beidio'a halogi y SuI. Dywedai fod gormod o deithio vn v modur gerbydau, etc., yn bresenol ar y Suliau; fod trens o Gymru yn myned i ffwrdd i Loegr ar y Suliau, ar bobl oeddent aelodau orefyddol yn mynychu cyfarfodydd anghrefyddol ar ddyda yr Arglwydd Dywedodd ei Arglwyddiaeth y dylid pregethu yn gyftredinol yn erbyn yr arferion halogedig hyn. Yr oedd yr Esgob yn llygad ei le yn mater pwysig yma i sylw. Siaradai yn groew ar fater mfjVT" mae yn alarus meddwl am aelodau cref- yddol yn chwareu, pysgota, ohwareu golf, a myned i nwrcid i gymdeitlias yr annuwiohon ar ddydd vr Arglwydd ac esgeuluso addoli Duw yn ei dy. Y mae yn llawn bryd i grefyddwyr i uno i godi eu llais yn gyffredinol dros gadwraeth h-m Sabbath anwvl Cymru dydd marchnad enaid yr hen dduwiolion. Dyma r Esgob wedi ein galw i'r gad. Deffrown fel gwlad.ar unwaith, ac fel un gwr dros gadwnaeth y Sul. Am y gwasanaeth gan y Parch. D. Wåtkyn Morgan, ficer Llanelli, ar v geiriau, "a ofynwch offrymau rha.d." Pregeth gref, llawn mater a neges i'r gynulleidfa, Gobeithio y bydd y bobl oil yn uno yn Dafen bellach i folianu Duw; y mae yma le hj'fryd i addoli. Gwnaeth y Ficer a'i gyfeillion weithio yn galed y misoedd diwcddaf i gael y gwaith i ben, ac y map yr organ newydd wediei gyssegru yn ddiddyled. Sul, Gorphenaf 31ain, pregethwvd gan v Parch. T. R. Davies oddiar "Molwn Ef ag Organ," ac oddiar y geiriau "Canwn yn llafar iddo a Salmau." ( ynhaliwyd organ recital rhagorol prydnawn gan Mr. Wigley Griffiths, C.M., :Felinf<wl, a chwareu- wyd dydd yr agoriad yn dda gan y Parch. D. Han. dell, brawd genedigol o Dafen, ac un sydd wcdi gweithio ei hun i fyny drwy vmdrech i'r pwlpud.— "Elli."

LLANGELER Dydd lit a yr wythnos ddiweddaf. eadwyd gwyl gerddorol corau plant Eglwysig Dyffrvn Teifi Tn eglwys blwyfol Llangeler. Cafwyd cynulliad a gwvl ragorol yn mhob ystyr. Gwnaeth Mr. David Jones, Llysnewydd Cottage, ei ran fel arweinydd y corau yn liynod o dda, ac yr oedd y tonau yn cael eu canu yn wir swvnol. Eleni mabwysiadwyd cantata "Josuah" iPencerdd Maelor). la; g-aír o glod yn ddyledus Miss Jones, Derw Mills, am y modd rhagorol^ y darfu iddi wneyd ei gwaith fel organ- yddej. Trefnyd<l y cyfarfodydd oedd y Parch. E O. Jones, M.A., Llangynllo. Rhoddodd Canon Jones, rheithor Penboir, anerchiad tarawiadol iawn i'r plant. Darllenwyd y gweddiau gan y Parchn. W. Powell, D.G., Emlyn, a H. Jones, ficer Llandy. friog. Cymerwyd rhan yn yr wyl gan gorau plant St. James. St. Barnabas, Capel Mair. Henllan, Pen- boir. Castellnewydd-Emlvn. Cenarth. I.Jangyn110, Llandyfriog. Llanfair-orllwyn, a Llangeler. Darfu Tr oil o'r ysgolion adrodd rhanau o Lyfr Josuah. Bu Ficer Llangeler (Parch. < W. Williams) a'r aelodau yn garedig a serchog iawn i ddarparu Kwyd ar gyfer yr oil o'r ysgolion. Rhoddir gair rhagorol i'r wyl yn mhob ystyr. Ychydig ddyddiau yn 01 yr oedd y cerddor enwog, Mr. John Price. Beulah. "Bivcheiniog. wedi bod yn arholi amryw yn y gyfundrefn sol-ffa. a darfu i'r rhestr ganlynol fyned trwy yr a rhoi iadau yn llwyddianus. ac enill t^st-ysgrifauJunior. Hew- lett Vowlp. Lottie Llovd, Llantrynllo: David Jones a Willie Jones, The Station, Henllan: Hannah Davies, Pantelen Anne Griffiths. Cottage. Llanfair-orllwyn: Johnny Lewis, Smithy, Cwinpengiaig. Penboir: George Sexton. Cenarth. Elementary: Hannah Griffiths. Penddol: Caroline Adams. Blaenant. Llan- dyf riog: May Davies. Annie Davies. Llan Cottage; I Getto Williams. Lizzie Williams, Lonfawr; Mary Hannah Jones, Penrhiwprian Johnny Thomas. Ty- gwvn, o Llanfair-orllwyn: Mary Hannah Phillips., Ty;rlon: Dinah Mary Jones, Penbont. St. Barna- bas Evan William Davies. School House, Aber- banc: Catherine Phillips, 6 Henllan: Annie Thomas, Llangynllo; William John Jones, Evan James Evans, a Katie Sexton. In termediate: Evan Jamee Evans, Cenarth,

THOUSANDS OF CATTLE DIE EVERY YEAR. Through the Red Water (Pistro Gwacd) which could be easily saved, as proved to the hili by heartfelt Testimonials, by using the "OLD WELSH Cure of Morgan Davies, Yr Hen Siop y Druggist, Llanybvther. One Dose usually completely cures per post 1 4 Three for 3/6. r r < CALVES and YEARLING8 are now beginning to cough- owing to those death- zD 0 t, I dealing little worms in their lungs. The wise Stock-owner will dose now with MORGAN DAVIES' FAMOUS OLD WELSH REMEDY FOR HOOSE (in bottles 2/6 and cans 10/6), and prevent his young animals dying, or becoming piners and wasters. Farmers 1 i n 10 n be advised. Keep these famous old remedies by you. Hemember" a stitch in time saves nine." The above can be obtained at Morgan Davies's Stand in the Market, Carmarthen, on Market Day,

FELINDRE A'R CYLCH SOAK. —Dydd Sadwrn diweddaf, cadwodd aelodau Ysgol Sul Soar eu gwledd flynyddol. Gorymdeithi- wyd yn llu i lawr i Felindre ac yn ol i Cwmpen- graig. Cafwyd gwasanaeth rhagorol Seindorf Bres y Rechabiaid yn ystod y dydd. Gweinyddwyd wrth y .byrddau yn siriol gan foneddigesau Soar, ac ed- ryohai pawb wrth eu bodd yn mwynhau y dan- teithion blasus. Yn yr hwyr cafwyd cyfarfod cystadleuol da iawn. Mr. Thomas Rees. Rhyd- goronwy, oedd y cadeirydd, ac fel arfer gwnaeth y Parch. H. Evans. Siloh, ei waith yn rhagorol fel ar- weinydd hapus. Bu y rhai eanlynol yn gwasanaethu fel cyfeilyddionMiss L. Jenkins, Cartref, a'r Mri. David Albert James, Greenmeadow, a Dan Lewis, Saron Post office. Y beirniaid oeddyntCerddor- iaeth: Mr. D. Iwan Davies, Crug Iwan: barddon- iaeth, etc.. Parch. E. T. Owen, Saron. Gwobr- gydau, Mrs. J. G. Owen, Brynhyfryd; Mrs. D. Geler Jones, Garth. Gwnaeth yr on o'r beirniaid eu gwaith yn wir foddhaol. Y trysorydd oedd Mr. Rees Jones, Glen View, a'r ysgrifenydd. Mr. Evan Evans, Penhiraeth. Awd trwy yr oil o'r cystadleu- aethau yn hwylus. 7r oedd yn elw yn myned at yr achos yn y He. A ganlyn ydyw rhestr y buddug- wyr:—Unawd i rai dan 10 oed, "Wrth y Groes" (chwech yn cynyg). Eunice Jones, Dangraig, Velin- dre, a Mary Htttinah Davies, Spring Cottage. Ad- roddiad i l'aj dan 14 oed, "Gwanwyn y Plant," Tom Williams. Plygyrhiw. Unawd i rai dan 14 oed, "Nac ildia i demtiaswn," Eunice Jones, Dangraig. Deuawd (i rai dan 14 oed), Mair Magdalen," Eunice a Martha Jones, Dangraig. Adroddiad (agoi-ed). "Y Bleth Friallen," 1, Miss Evans, Rhyd, Cilrhedyn: 2, Miss Mary Ann Dayies, Rhydronw, Penboir. "Llythvr oddiwrth weinidog yn Llundain at ei hen eglwys yn Nghymru," Mr. S. Owens, Dy- ffryn Mills, Felindre. Gwobr-gydau, Miss Evans, Glamhyd. Felindre. Deuawd i blant dan 14 oed o ddewisiad eu hunain, Eunice a Martha Jones, Dan- graig. Cvfieithu geiriau o'r Seisneg i'r Gymraeg, Mr. Ben Phillips. Blaenffynon, Llangeler. Penillion, "Cardotyn," 51 r. George Campden, Penwalk, Velin- dre. Cor plant, '"Mae'r byd i gvd yn brydferth," Cor o'r Lie," gan Mr. Phil Phillips, Coedmore. Darllen ar y pryd, Miss Evans, Hhyd, Cilrhedyn. Ffraetheb, Mr. William Owens, Brynhyfryd. Ton ar y pryd, Mr. Harry Evans, Perthiteg. Pedwar- awJ, "LIef o Macedonia,' parti Mr. Phil Phillips, Coedmore. Unawd baritone, "Y Bechgen ffarwel- iodd a'i wlad," Mri. Ben Evans, Nant. a David Isaac, Drefelin. Cor heb fod dan 12 mewn rhif, "Adeste Fideles," rhanwyd rhwng cor gan Mr. Robert Gruffvdd Owen, a chor gan Mr. David Evans, Panthir. CYNGHOR PLWYFOL.—BU cyfarfod o'r cynghor yma nos Lun wythnos i'r diweddaf, o dan lywyddiaeth y Parch. D. Geler Jones. Arwyddwycl yr aelodaeth gan Mr. David Hugh Lewis, a chafodd Mr. Thomas Williams, Pontbren. ei ddewis yn aelod yn lie Mr. Thomas, Penclawdd.

TB GEr un 11 Puritan H §! Soap |j TO-DAY^^ SI Don't lake a substitute M Puritan !■ the only Iioaaebold sfv|Hei Olive Oil Soap. B.1

BLODYN ARALL Ar fedd Ivor, mab Mr. a Mrs. Davies, Medical Hall, Llandyssul. Bu Tarw Mehefin 23ain, 1910, yn 1b oed. Ivor anwylfc dringai'r goeden At y nyth oedd ar ei brig, Ond gwnaeth angeu rwygo'r golfen, Gan wueyd mynwes pawb yn ddig; Cwympo wnaeth cyn eylweddoli Breudùwyd cyntaf bywyd gwyn, Drylliwyd gobaith ei rioni Pan aeth ef i lawr i'r glyn. I'rin y cafodd Jedu hwyliau Ei long fechan ar y traeth, Boreu gias a di^vmylau, Ah! mor giau yn 'storom af tti; Beiddgar iawn fu'r tonau n curo Ar ei lestr bregus gwan, Er pob dyfais wnawd i'w wylio, Suddo wnaeth ar bwvk y lan Ivor anwyl, beth yw'r blodau Welwyd yn addurno'th arch? Dyfal iawn y bu dy ffryndiau Am y goreu'n dangos parch; Arwydd o'ent mai gwlad y biodau Fydd dy artref dedwydd mwy, Gwlad yr haf a'i theg rosynau, Gwlad o iechyd, heb ddim ch.,y'. Biinaist chwareu yn Llandyssul, Mynaist hun fach ar dy daith. Bach a mawr o'th ffryndiau anwyl Wylant uwch dy wely llaith; Gwedi'r seibiant byw iawn fyddi I ail ddysgu gwersi'r lor, Hwnt i'r lien cei "geography"' Gwynfa lan-ei thir a'i mor. ( wpan chwerw ymadawiad Oedd ry foreu wrth ein bodd, Cwpan melus cydymdeirnlad Gafwyd hefyd-wcrthfawr rGdd; Bellach torwn flwcli adgofion Er encinio ei goffhad, Arogl esmwyth janwo'n calon Wrth fyn'd drosodd i'r un wlad. Riaint mwyn, mae dydd "I arwyl, Dydd y dagrau, wedi myn'd; CoU soch chwi eicli Ivor anwyl, A'i gyfoedion bach eu tfrynd; Heddyw inae yn myd dadblygiad Wedi newid ar ei well, Ca 0 fraint o wel'd <'i Geidwad Yn ei ymyl—nid « bell. Beilibcdw. D. H. JAWIf3. AFO BELE. Afon Bele, afon anwyl I rai fagwyu yn dy ymyl; Hed fy sercli yn ddiarwybod Atat, eilun fy nihlentyndod; Canwaith tretilia-ls oriau dyddan, lle'a'r brithyll hyd dy geulan, Ah! nid gwynfyd diofidiau Fyddai pan awn dros fy "sgidiau! Afon Bele, byr dy hanes, Morwyn sionc wyt ar dy negee, Megis cam yw hyd dy dywod— Byw a iiiLArw Ir un diwrnod! Yn Blaenbele ceir dy delyn Yn ei hvvyl rhwng crwvri a rhedyr, Ti sydd yn diodi'r Sychbant A'r Cnwcdu, er maint eu trachwant Mor hatuddeno)—yt] Clynmelyn— "wri y ffust a'r cwvro iiienvii, Tinc crymanau y medelwyr Ar y rnaes gerllaw mor brysur; Bele anwyl, dyna'r seiniau Gynt ddisgynent ar dy giustiau, Wyt ti weithiau'n ocheneidio Ar ol can yr oes aeth heibio! Clywaist son am afon Teih. Gwelaf dy fod am fyn'd iddi, Gwedi iti gael dy aber, Ei yn nghol chwiorydd lawer; Oanwoh wedyn gyda'ch gilydd Wrth ffarwelio a'r pentrefydd, Ac na roddwch daw i cit emyn Nes cael mynwee mor i'ch derbyn. Minau yiiia nid arosif, Yn fy mlaen o hyd y oerddai; Os nad yw fy nghamrau'n union, Af yn mlaen 'run fath a'r afon; Myn'd dan ganu, myn'd heb dwrw, Os wyf heddyw rhwng dwy geulan, Myn'd i fyd sy ddigon llydan! Myn'd i'r mor, nid myn'd i farw: Beiiibedw. D. n. J ami*. MYFYRDOD BOREU SABBATH. (Cyfansoddwyd yng Nghaernarfon ar foreu Sul, Gorphenaf 17eg, 1910). .O! mor arddorchog, Arglwydd lor, s Y w'th#enw ar y ddaear faith! Dy d,eg ogoniant welir o'r Mynydd-dir pell hyd fin y mor, A hyd y draethell laith. D'ogoniant Di, oruchel Ion, A deimlir fel rhyw nefol swyn, Y I)alla, ialth i draetliu'i son Ar Arfon a gororau Mon, Ac ar y Fenai fwyn. D'ogoniant welir yn ddi-len Ar y mynyddoodd cribog draw: Pob trum a ddyroha tua'r nen, l A'i goron niwlog ar ei ben Arddengys waith dy iaw. Wrth edrych ar y bryniau ban, Wrth edrych ar y tonog li', 'Rwy'n cofio dyddiau mebyd, pan Yr oedd d'ogoniant ym mhob man 0 gylch fy llwybrau i. Ac heddyw, ar dy eanctaidd ddydd. 0 gyrhaedd pob aflafar lef, 'Rwy'n esgyn ar adenydd ffydd, Rwy'n gwledda ar y manna cudd, 'Rwy'n profi ffrwythau'r nefl Ac wedi'r ddwysaf otaf awr Hyn-yma fyddo'm bri a'm braiat; Pan doro y dragwyddol wawr Gael bod ym mhlith y dyrfa fawr, Gael bod yng Nghaer y Saint! BODFAN. FY LILI A WYWODD. 0, mor brydferth oedd fy Xili, Pan ai'n wen a disglaer fwyn, Wedi ei gwisgo a phrydfortnwcb. Perarogli oedd yn swyn; Pan oedd blodyn ar fy lili, Gwylio'r ooddym rhag y nos A rhag Jlydrew, cwrnwl tywyll '-Alaflyd am fy lili dlos. 0, fy lili oedd yn swynol Pan mewn gwisgoedd disglaer gWJa, Yn fy meddwl oedd yn fynych, Pwy a wnaeth y Wi hyn Y Ond fy meddwl aeth i 'hedeg At Greawdwr nef a llawr, 'Rhwn a wnaeth yr holl brydferthwek Sydd i weled yma 'nawr. 0, fy nghalon ocdd yn Uawen Pan yn gwel'd y lili hardd, Nid oedd genyf gwell blodeuyn, Er mor dlysed yw yr ardd; Ond rhyw foreu, dail y lili, Rhai fu'n wyrddlas wedi troi, Er mor swynol oedd fy lili, Hithau oedd yn dechreu ffoi. Gofyn wues i'r dIner lili, 0, paham yr wyt yn gwywo? A rhoi hunad wyt i gysgu, Fel y byddi'n ail flodeuo? Ateb wnaeth y lili dyner, "Mao fy amser wedi d'od I roi hunad, tawel orphwys, Byr-ddydd haf sydd imi i fod." MARY A. JacKiKA. Glynderi, Pent re Court, Llangeler. Y BEDD. Caf huno'n dawel yn y bedd, A gorphwys yno 'mynwes hedd, Ymhell o boen a swn y byd, A gobaith gau ei bethau i gyd. 0 dawel fedd! ai porth wyt ti Sy'n arwain i'r Baradwys, fry? Im gyagu ynot ennyd fach, Ao yna ddeffro'n berffaith iachf 0 sanctaidd íedd! y bedd lie bu Yn gorwedd gynt fy Iesu ou; 'Rol dioddef cam a chur a ohroes, Dydd anfarwoldeb arnat roes. Ddifrifol fedd! gaf finnau'r byd Tu hwnt i'th byrth By'n gan i gydt Wrth ddilyn Iesu tua'r glyn, Gafaelaf yn Ei law yn dyn. Heb 'nabod y Gwaredwr gwiw Yn agos Frawd, yn nerthol Dduw, Pa beth a fyddai'r bedd i mi? Pa obaith ond o Galfari? Nesaf i'th byrth yng ngoleu ffydd Af trwy dy nos i rkefol ddydd; Caf Iesu mwyn i 'nwyn i hedd Y nefoedd bur lie na fydd bedd. West Kirby. M. J. WILLIAMS,

A MYSTERY SOLVED For years the jnedical profession has been seeking a cure for eczema, tho most common and most stubborn of skin diseases. Some said it was a blood disease; some said it was the result of indigestion. It remained for one studious chemist to settle be- yond any question that eczema. in all ita forms is a skin disease and related in no way to a disordered condition of the blood. This same chemkt experi- mented with many antiseptic, healing and eoothintr agents, but it was not until he formed the compound Cadum that he at last realised he had given to the world something that would bring relief or cure to millions of sufferers. Cadum ranks to-day with the great discoveries of the medical world. Its action is so positive that the itching of eczema is stopped immediately. People who have itchod and scratched for years find sleep and rest as soon at Caelum is used, and in ordinary cases a complete restoration of the skin to a healthy condition « reached in two or three weeks. 'The eoothing, i lit a ling effects of Cadum are almost instantaneous. I Cadum is sold by all chemists at 7d. and 1i1 a box. It cures eczema in all its forms, also hives, pimples, blotches, tetter, itch, acne, herpes, scak skin, rash, ehafings, psonasis, ringworm, eruptions fores, scabs, ttchmg piles, scurvy, blackheads. f.to.

NEW QUAY I^I.T0HS- There is a general complaint here that the visitors are later in coming than in pre- vious years. However things have been improving -during the last few days. FUNERAL.—With deep regret we have to announce the death and burial of an old and respected in- habitant of this place, viz., Mrs. Margaret Nicholas. ■Parmer s Arms, Traethgwyn, at the ripe age of 90 years. Tho burial took place at Maenygroeis church- yard on Tuesday, the 19th ult. The Rev. Eben- ezer Lloyd, B.A., vicar of Llanllwchaiarn, officiat- ing at the house and graveside. Airs. Nicholas leave.% to mourn her loss two children, viz., Capi. Thomas Nicholas, Cardiff, and Miss Nicholas, Far- wers Arms, New Quay, an<3 several grandchildren, two of whom were present at the funeral, viz., Mr. David Washington Nicholas and Miss Cissie Nicholas. Four of her brothers still living at Aberayron, Llanddewi, Milford, and Cardiff respec- tively, and a sister at Cardigan. We extend to all the family our deepest sympathy in their bereave- Ment

EIFFEL TOWER LEMONADE. This article is undoubtedly the most delicious, cool, refreshing drink obtainable, so heahhful, so convenient, so chtu.p.-4d. per bottle. LLANFIHANGEL-AR-ARTH ^JUCCSBS. —The numerous friends of D. W ^omas, Cross Inn Villa, will be pleased to hear that he has been successful at the recent College of Prcoeptors Certificate Examination (Third Class) pacing msi* subjects, viz. :-EnglLsh Language,' English History, Geography, Algebra, Geometry and Arithmetic, and obtaining 305 marks-105 maria mor than the minimum number of marks required. Mr. Tboma* is only thirteen years of age, and has splendid work ,n the past. We wish him a successful future and a brilliant career. DRINK HAYDlPS GINGER BEER IT WILL DO YOU GOOD.